Bouwmaterialen en Milieu

Transcriptie

1 Verantwoord gevelonderhoud 22/11/2012 Bouwmaterialen en Milieu prof.dr.ir. Michiel Haas 1

2 DUBOkeur en Milieuclassificaties 2

3 Wat is DUBOkeur? IS GOED VOOR JE HUMEUR 3

4 Wat is DUBOkeur? DUBOkeur is het enige milieukeurmerk speciaal voor bouwproducten Het wil de markt stimuleren om uitsluitend milieuvriendelijke producten te ontwikkelen Slechts de beste producten, dat is de top 20% van de markt, komen in aanmerking voor DUBOkeur Om dat te bepalen heeft het NIBE milieuklassen ontwikkeld Alle producten die gebruikt kunnen worden als bijvoorbeeld een raamkozijn, zoals hout, aluminium, kunststof, enz. worden met elkaar vergeleken op milieugebied Daar komt een volgorde uit, de beste is klasse 1a, de rest wordt ermee vergeleken 4

5 Wat zijn milieuklasses? 5

6 Wat zijn milieuklasses? 6

7 Wat zijn milieuklasses? 7

8 Wat zijn milieuklasses? 8

9 Wat zijn milieuklasses? 9

10 NIBE s Milieuclassificaties 10

11 NIBE s Milieuclassificaties 11

12 Raamkozijnen 12

13 Raamkozijnen 13

14 Raamkozijnen 14

15 Milieuproblemen door 15

16 > 1950 substances LCA maken van producten Environmental Agregation Monetarisation Main categories CO 2 global warming (GWP100) CH 4 ozone layer depletion (ODP) etc. human toxicity aquatic tox. fresh water aquatic tox. sea water Polution SO 2 terrestrial toxicity NO x photochemical oxidation etc. acidification eutrophication mbp exhaus biotic mbp exhaus abiotic exhaustion mbp exhaus Energy PDF m 2.y Eco99 EQ Landuse Landuse Total OTV malodorous air Daly Roadnoise mbp disturbance by sound disturbance mbp disturbance by light mbp disturbance by calamities 16 16

17 Procesboom van een LCA 17 17

18 TWIN database/ Nationale Milieudatabase 18

19 Nationale Milieudatabase 19

20 Monetariseren 20

21 Monetariseren heeft de toekomst Nog niet alle milieukosten zijn even hard te maken omdat kennis nog ontbreekt Groot aantal milieukosten is redelijk hard De totale milieukosten worden voor > 85% bepaald door harde kosten Monetariseren haalt de angel uit de discussie inzake weegfactoren 21

22 NIBE Michiel Haas 22

23 Introductie NIBE Opgericht in 1990 Consulting en research instituut inzake sustainable and healthy buildings Belangrijkste opdrachtgevers: Ministeries, provincies, gemeenten, ontwikkelaars, aannemers, architecten, wbv, etc. (mede)-ontwikkelaar van GreenCalc, DuboCalc en DuMo Gevestigd in de Watertoren Bussum, het duurzaamste gebouw (2011) in Nederland op dit moment MIG1028 Uitgever van Standaard werken inzake materialen en milieu/gezondheid 23

24 Korte introductie Opleiding in Nederland en Zwitserland Architect, 10 jaar eigen bureau Arnhem Oprichter Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) Sinds 1990 adviseur en onderzoeker inzake gezond en duurzaam bouwen bij NIBE Uitgever Basiswerken Milieuclassificaties Werkzaam op databases en materialen Ontwikkelaar van LCA-programma s voor gebouwen en omgeving (GC / DC) Mede-initiatiefnemer DuMo PL Nationale Milieudatabase project Nauw betrokken bij duurzaam inkopen Sinds 2008 professor in Delft, CiTG Materials & Sustainability 24

25 25

26 Praktijkwijzer verantwoord gevelonderhoud 26

27 Praktijkwijzer 27

28 Praktijkwijzer schema 28

29 Praktijkwijzer 29

30 Bouwmaterialen steeds belangrijker 30

31 Bouwmaterialen worden belangrijker Milieu Index Gebouw - Bouwbesluit niveau 1% 16% MIG % Materiaal Water Energie 31

32 Bouwmaterialen worden belangrijker Moduleaandeel - Milieu Index Gebouw "High Tech" 2% MIG % 48% Materiaal Water Energie 32

33 Bouwmaterialen worden belangrijker MIG

34 De zon geeft x meer energie dan wij jaarlijks verbruiken 34

35 De zon geeft x meer energie dan wij jaarlijks verbruiken we hebben dus geen energie probleem 35

36 We hebben een conversie probleem 36

37 We hebben een conversie probleem en dat lossen we op er zijn vele mogelijkheden: nulpunt energie, zon, wind, zoet-zout water, geothermie, etc. 37

38 Volgens Jacobson/Delucci kunnen we in 2030 helemaal zijn overgegaan op duurzame energie zonder fossiele brandstoffen 38

39 Het is niet alleen mogelijk 50% via wind energie windmolens 5 MW 40% via zon daken met PV solar power plants / thermic PV cells centrals 10% overige 900 water power plants geothermic plants tidal turbines golf plants 39

40 het is ook goedkoper dan fossiele of kernenergie, maar dan is een deltaplan nodig en dat kunnen we, weten we: auto s/jaar In 4 jaar vechten WO II vliegtuigen gebouwd Dus in 18 jaar kunnen we nog heel veel 40

41 Dat rekende de heren uit in 2010, nu in 2012 is de techniek al anders 41

42 PV-folie ca. 8%, hele dunne 3% Silicium PV ca % Silicium PV + nanodeeltjes ca. 70% Stapelen PV 20x meer opbrengst per m2 42

43 Dat rekende de heren uit in 2010, nu in 2012 is de techniek al anders dat is positief, die grote rendementsverhoging. 43

44 Maar we hebben toch nog een probleempje 44

45 Maar we hebben toch nog een probleempje de Rare Earth Elements (REE) 45

46 46

47 47

48 Voorbeeld In een elektrische auto zitten 6800 laptop batterijen, totaal 450 kg Daarin zit 7 kg lithium en 60 kg kobalt verwerkt Met de huidige jaarproductie kunnen we ca elektrische auto s maken of 2 miljard laptops Maar dan kunnen we geen enkele batterij voor mobieltjes maken 48

49 97% van de zeldzame aardmetalen is in handen van China en die hebben stevige exportbeperkingen doorgevoerd 49

50 Lanta an Ceriu m Europiu m Terbium 50

51 Het is duidelijk: we hebben geen energie, maar een materiaal probleem 51

52 Dat betekent dat we andere materiaal oplossingen moeten vinden om gebouwen milieuvriendelijker te maken Pantheon Rome 52

53 0-Materialen 53

54 In analogie met 0-Energie gebouwen, die hun eigen energie opwekken, kunnen we denken aan 0-Materiaal gebouwen 54

55 0-Materialen zijn materialen zonder milieulast 55

56 Van nagroeibare bronnen 56

57 of bulk materialen 57

58 hergebruik of recycling 58

59 en altijd geproduceerd met duurzame energie 59

60 zodat we een hele geringe milieulast hebben voor de 0-materialen. 60

61 Maar we kunnen slechts spreken van potentiele 0-Materialen 61

62 62

63 Het resterende kleine aandeel milieulast kunnen we misschien compenseren door materialen aan het gebouw te groeien. 63

64 64

65 65

66 66

67 67

68 0-Materialen building MIG

69 Factor 20 building MIG

70 0-Materialen building MIG

71 Voorbeeld 0-materiaal Cement groeien 71

72 Uit afval van de tomaten 72

73 biomassa verstoken 73

74 cement uit de as van tomatenplanten 74

75 met recht bio-cement. 75

76 Hoe lossen we toekomstige probleem op? 76

77 Door te werken aan/met 0-materialen 77

78 door verstandig om te gaan met onze bestaande voorraad 78

79 Verstandig hergebruik 79

80 door hergebruik van producten 80

81 door urban mining 81

82 door recycling 82

83 83

84 Metalen schaarste De metalen zijn niet allemaal schaars in de aardkorst, maar er wordt zo weinig van gewonnen, omdat het bijproducten zijn uit mijnbouw Op korte termijn kunnen we de schaarste niet vermijden, op lange termijn weer wel Lange termijn is 10 jaar en verder Dit betekent dat we op korte termijn de metalen niet hebben om bij de energie de overstap te maken naar duurzame energie, om zoveel windmolens en zonnecentrales te bouwen 84

85 Recycling Bijna alle metalen kunnen 100% gerecycled worden Uit beeldschermen en computers worden metalen teruggewonnen Uit een mobieltje kunnen 17 metalen worden teruggewonnen Maar nog veel verlies door diffuse bronnen, bijvoorbeeld: Slechts 1 op 16 mobieltje wordt gerecycled Platina uit katalysator verdwijnt in het fijnstof van de weg Veel sterkere recycling nodig, denk aan urban mining : Op de TU halen we rendabel goud uit de as van het huisvuil In Birmingham wordt platina teruggewonnen bij het straat vegen Mobieltjes inzamelen en metalen terug winnen 85

86 Reduce, Reuse, Recycling 86

87 Conclusies Om extreem duurzame gebouwen te maken, moeten we ons gaan richten op de oplossing van de milieubelastende materialen Je kunt denken aan 0-materialen in dat kader We hebben geen energieschaarste, maar een materialen probleem om de energie te winnen Op korte termijn krijgen we een metalen schaarste, die ons belemmert om het energieprobleem op te lossen Recycling en urban mining worden belangrijke aspecten 87

88 isc SsIE 88