MEE CONVENANT. Methodiek energie efficiëntie

Transcriptie

1 MEE CONVENANT Methodiek energie efficiëntie

2 Inhoud 1 Methodiek energie efficiëntie Samenvatting nieuwe methodiek Inleiding Probleembeschrijving huidige methodiek Voorstel nieuwe methodiek Dataverzameling Voorbeeldberekening en presentatie resultaten /9

3 1 Methodiek energie efficiëntie 1.1 Samenvatting nieuwe methodiek Alle inspanningen van bedrijven gericht op energiebesparing in het productieproces en in de keten worden gehonoreerd: zij worden in absolute omvang (Joule) gewaardeerd en gerapporteerd. De besparingsomvang van maatregelen vormt samen met de wijzigingen in het energieverbruik door volumeontwikkeling en invloed van omgevingsfactoren een onlosmakelijk geheel. Op sectorniveau worden alle inspanningen van bedrijven in hun absolute omvang geaggregeerd. Rapportage vindt op dezelfde wijze plaats als bij bedrijven, met een uitdrukkelijke plaats voor cijfermatige onderbouwing en kwalitatieve toelichting van volumeeffecten en omgevingsfactoren. Het convenantniveau kent rapportage langs drie lijnen: o o o Alle inspanningen ter besparing van energie in het productieproces en de keten worden in Joule opgenomen. Alle inspanningen worden geïndexeerd. Energiebesparing in het productieproces en in de keten worden als verbetering van de energieefficiëntie beschouwd. In relatie tot het kabinetsbeleid Schoon & Zuinig worden de indices in beperkte mate bij elkaar opgeteld. De energiebesparing in het productieproces en in een deel van de keten t.w. in de productieketen in Nederland (zie hierna voor uitleg) worden geïndexeerd en in de energieefficiëntieverbetering uitgedrukt. 3/9

4 1.2 Inleiding In dit hoofdstuk informeren wij u over de nieuwe methodiek energieefficiëntie. De Commissie MEE heeft in de vergadering van 4 februari 2010 met de voorgestelde aanpassingen ingestemd. Via een brief d.d. 12 februari 2010 bent u door de voorzitter van de Commissie MEE, de heer G. Prieckaerts, reeds op hoofdlijnen over het besluit geïnformeerd. De nieuwe methodiek voldoet aan de daaraan gestelde criteria van eenvoud, transparantie en betrouwbaarheid. Dit hoofdstuk gaat gedetailleerder op de gemaakte afspraken in. Met de nieuwe methodiek is tevens het protocol energieefficiëntie goedgekeurd. Met dit protocol wordt artikel 3.1 lid 2 van het MEE convenant ingevuld. Het protocol is tevens beschikbaar op onder convenanttekst MEE. Het protocol wordt later in het jaar in een handreiking verder uitgewerkt. Indien er specifieke werkafspraken zijn gemaakt binnen uw sector met betrekking tot de methodiek, worden deze werkafspraken gerespecteerd, ook binnen de nieuwe methodiek. Eventuele aanpassingen daarvan worden besproken in het overleg tussen uw brancheorganisatie, betrokken overheidspartijen en Agentschap NL. Met de monitoringronde over 2009, (die binnenkort zal starten), wordt de methodiek voor het eerst toegepast. De methodiek betekent geen verzwaring van administratieve lasten voor uw bedrijf: de dataverzameling blijft hetzelfde. In de monitoring over 2009 wordt de energieefficiëntie volgens de nieuwe methodiek handmatig door Agentschap NL berekend en naast de huidige berekening gepresenteerd. 1.3 Probleembeschrijving huidige methodiek De methodiek energieefficiëntie, die ten grondslag ligt aan de berekeningen in het EnergieEfficiëntie Plan en de monitoring van de voortgang daarvan, is toe aan vernieuwing. Aanpassing van de methodiek is zinvol vanwege een drietal redenen: Door de wijziging van het convenant Benchmarking Energieefficiency (convenant Benchmarking) in het MEEconvenant is er behoefte aan een methodiek voor de berekening van energieefficiëntie. Daarnaast is afstemming met de Europese Richtlijn betreffende energieefficiëntie bij het eindgebruik en energiediensten (ESD) nodig. De gevolgen van de ESD voor de wijze van berekening van energiebesparing en energieefficiëntie zullen in het landelijke Protocol Monitoring Energiebesparing (PME) worden verwerkt. Het huidige monitoringprotocol van MJA2 wijkt geoorloofd van het PME af. Omdat de MJA2resultaten weinig transparant worden weergegeven, leiden deze tot discussie bij opname in het PME. Meer transparantie van de MEEresultaten komt de betrouwbaarheid van de methodiek in relatie tot de publieke opinie ten goede. Daarom is aansluiting gezocht bij de wijze van presenteren van energiebesparing in het PME. De uitgangspunten voor de te wijzigen methodiek worden ontleend aan het convenant zelf. Primair doel van het convenant is energiebesparing. Omdat 4/9

5 het convenant mede invulling geeft aan de ambities uit Schoon & Zuinig, speelt ook dit werkprogramma een belangrijke rol. Van belang is verder een transparante rapportage en een goede afweging over hoe de rapportage op bedrijfsniveau plaatsvindt en in welke vorm de aggregatie plaatsvindt op een hoger niveau. Bij de ketenmonitoring is het van belang om af te spreken welke definities er worden gehanteerd, welke elementen wel en welke niet worden meegenomen. De nieuwe methode moet vooral pragmatisch, goed uitvoerbaar en transparant zijn. 1.4 Voorstel nieuwe methodiek Het nieuwe voorstel is gebaseerd op het honoreren van de inspanningen van bedrijven op alle pijlers en op alle aggregatieniveaus. De voorgestelde methodiek heeft vooral gevolgen voor de wijze van presentatie van de resultaten. Pijler 1: Productieproces Op alle niveaus worden besparingen, volumeveranderingen en omgevingsfactoren in TJ gerapporteerd, alleen op convenantniveau worden deze geïndexeerd dat wil zeggen in energieefficiëntie uitgedrukt. In werkelijkheid is het verschil in energieverbruik van jaar op jaar het gevolg van een aantal factoren, waarbij energiebesparende maatregelen in belangrijke mate de inspanningen van bedrijven weergeven. In de nieuwe methodiek wordt de efficiëntieverbetering in het productieproces gebaseerd op de energiebesparende maatregelen. Dat wil zeggen dat energiebesparende maatregelen 1op1 aan de wijziging van het energieverbruik en ook van de energieefficiëntie bijdragen. De nieuwe formule voor de efficiëntieverbetering in het productieproces op convenantniveau luidt: energiebesparing productieproces werkelijk energieverbruik + energiebesparing productieproces Omdat kwantificering van energiebesparende maatregelen nodig is om aan de energieefficiëntie van het productieproces bij te dragen, kost het bedrijven meer moeite om ook kleine maatregelen te inventariseren en op te voeren. Bedrijven zoeken zelf naar een optimum voor het rapporteren van kleine maatregelen. Voor MEEbedrijven zijn ook de gevolgen voor energiebesparing van CO 2 projecten van belang. Primair doel van het MEEconvenant is immers energiebesparing. Maar indien energiebesparing en vermijding van CO 2 emissie conflicteren, dan prevaleert CO 2 reductie. Projecten ten behoeve van CO 2 reductie met een negatief energieeffect (bijvoorbeeld CCS) hebben in deze nieuwe methode echter geen negatief effect op de gerapporteerde energieefficiëntie. We tellen immers alleen besparingsprojecten. De negatieve energieeffecten zouden bijvoorbeeld wel verklarend opgevoerd kunnen worden als aparte categorie in de jaarlijkse decompositie van het energieverbruik. CO 2 projecten met een positief energieeffect in de keten (bijvoorbeeld CO 2 levering) kunnen als keteneffect gerapporteerd worden, evenals het direct CO 2 effect. Hierbij moet wel gewaakt worden voor dubbeling of strijdigheden met de CO 2 rapportage in het kader van ETS. Naast energiebesparende maatregelen beïnvloeden ook andere factoren het energieverbruik in het productieproces. Deze overige invloeden dragen niet langer bij aan de energieefficiëntie, maar dienen als onderbouwing van de verandering 5/9

6 in energieverbruik van jaar op jaar. Doelstelling is om de verandering van het werkelijk energieverbruik inzichtelijk te maken, om bedrijven goed (in)zicht te laten behouden in (de veranderingen op) het totale energieverbruik. Pijler 2: Ketenprojecten Op alle niveaus worden besparingen, volumeveranderingen en omgevingsfactoren in TJ gerapporteerd, alleen op convenantniveau worden deze geïndexeerd dat wil zeggen in energieefficiëntie uitgedrukt. Voor ketenprojecten geldt dat zij leiden tot energiebesparing in alle delen van de keten: productiefase (productieketen) of gebruiksfase (productketen), in of buiten Nederland (zie ter verduidelijking onderstaande tabel). Tot de productieketen behoren projecten als materiaalbesparing, optimalisatie distributie en optimalisatie productafdanking en herverwerking. Onderdeel van de gebruiksfase vormen projecten in de sfeer van vermindering energieverbruik tijdens productgebruik, optimalisatie functievervulling en optimalisatie levensduur. Het idee achter dit onderscheid is dat producent, consument en wetgever een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben om tot energiebesparing te komen bij producten die energiezuiniger zijn in de gebruiksfase. Door middel van ecodesign wetgeving heeft de overheid een grote invloed bij de realiseren van energiebesparing in de productketen, terwijl ook consumenten door hun aankoopkeuze het realiseren van energiebesparing kunnen beïnvloeden. De productieketen echter zit veel meer in de directe invloedsfeer van het bedrijf, waardoor daar gerealiseerde besparingen meer aan het bedrijf toe te rekenen zijn. Binnen Nederland Buiten Nederland TJ 1) 2) 1) % TJ % Productieketen 100% 100% 100% 0% Productketen 100% 0% 100% 0% 1) TJ: alle inspanningen worden gehonoreerd 2) %: in indexering telt alleen besparing in productketen in Nederland mee 2) Om de energiebesparing in de keten aan Schoon & Zuinig te relateren, wordt de volgende formule gehanteerd. energiebesparing productieketen NL werkelijk energieverbruik + energiebesparing productieproces 6/9

7 Pijler 1 en 2 samen: energieefficiëntieverbetering De efficiëntieverbeteringen in het productieproces en in de productieketen in Nederland samen leiden tot de energieefficiëntieverbetering op convenantniveau, volgens de formule: energiebesparing productieproces + productieketen NL werkelijk energieverbruik + energiebesparing productieproces In de noemer van deze drie formules is telkens de energiebesparing in het productieproces opgeteld bij het werkelijk energieverbruik, net als dat bij de energieefficiëntieverbetering in het productieproces gebeurt. De reden daarvan is dat op deze manier optelling van de efficiëntieverbeteringen snel en correct kan plaatsvinden. 1.5 Dataverzameling In de dataverzameling door bedrijven vindt geen verandering plaats. De nieuwe methodiek leidt vooral tot een andere presentatie van de resultaten. Op hoofdlijnen leveren bedrijven de volgende gegevens aan, inclusief onderbouwing: Energieverbruik Energiebesparende maatregelen productieproces en keten (inclusief uitsplitsing) Ter verklaring van de wijzigingen in energieverbruik dienen verder: Invloedsfactoren productieproces. Omdat invloedsfactoren niet meer bij de berekening van de energieefficiëntie meetellen, verdwijnt de noodzaak tot het corrigeren voor doorgaans negatieve invloedsfactoren. Wel kunnen beoordelingen interessant blijven voor het inzicht in gewijzigd energieverbruik. Volumeveranderingen productieproces. Prestatiematen blijven van belang: deze grootheden zijn het meest energierelevant en ook zij geven het bedrijf inzicht in de hoeveelheid energie per door het bedrijf onderkende prestatiemaat. Voor MEE geldt 2006 als referentiejaar. Alleen vanaf 2006 nieuw getroffen of geïntensiveerde bestaande energiebesparende maatregelen tellen mee bij de inspanningen en de indexering. Die resultaten worden opgeteld bij de behaalde energieefficiëntieverbetering Steeds wordt de meest recente lijst met omrekenfactoren (energiedragers, energieinhoud, CO 2 emissie) gehanteerd. 7/9

8 1.6 Voorbeeldberekening en presentatie resultaten De MEEresultaten worden in de toekomst als volgt gerapporteerd, verdeeld naar de drie niveaus: bedrijf, sector en MEE. De cijfers in de tabellen zijn fictief. Bedrijfsniveau Aspect Absoluut Index Werkelijk energieverbruik 100 TJ (E werk) verslagjaar Procesmaatregelen 10 TJ Ketenprojecten o Productieketen o Productketen 8 TJ 6 TJ 5 TJ 1 TJ 2 TJ 1 TJ 1 TJ Energieefficiëntieverbetering 18 TJ Sectorniveau Aspect Absoluut Index Werkelijk energieverbruik TJ (E werk) verslagjaar Procesmaatregelen TJ Ketenprojecten o Productieketen o Productketen 800 TJ 600 TJ 500 TJ 100 TJ 200 TJ 100 TJ 100 TJ Energieefficiëntieverbetering TJ 8/9

9 Convenantniveau Aspect Absoluut Relatie tot doelstelling Schoon & Zuinig Werkelijk energieverbruik TJ (E werk) verslagjaar Procesmaatregelen TJ 9,0 % Ketenprojecten o Productieketen o Productketen TJ TJ TJ TJ TJ TJ TJ 4,5 % Totaal resultaat TJ 13,5 % Energieefficiëntieverbetering 9/9