Vademecum Jeugd Rode Kruis Versie juni 2017

Transcriptie

1 Vademecum Jeugd Rode Kruis Versie juni /89

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Wat is een vademecum? Situering van de disciplines binnen Rode Kruis-Vlaanderen Principes Organogram Rode Kruis-Vlaanderen Verhouding tot de hiërarchische structuur Ondersteuning door beroepskrachten Organogram Humanitaire Diensten Algemeen vrijwilligersprofiel Opdracht van Jeugd Rode Kruis Missie Opsomming activiteiten Organiseren van eerstehulpopleidingen Inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen Betrekken en motiveren van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking Organiseren van bijkomende activiteiten die eigen zijn aan de jeugdbewegingswerking Doelgroep Alle kinderen en jongeren Jeugdwerkorganisaties en organisaties waarin kinderen en jongeren de voornaamste doelgroep vormen Het onderwijs Jongeren binnen Rode Kruis-Vlaanderen Functionele relaties van Jeugd Rode Kruis Met andere disciplines Lokaal afdelingsniveau Provinciaal Gemeenschap Met de beroepskrachten van Rode Kruis-Vlaanderen Met organisaties of instellingen buiten Rode Kruis-Vlaanderen Afdelingsniveau Provinciaal Gemeenschap Samenwerking tussen vrijwilligers op afdelings- en provinciaal niveau Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

3 5. Structuur van Jeugd Rode Kruis Functionele structuur Afdeling Provinciaal niveau Gemeenschapsniveau Organen van Jeugd Rode Kruis Adviescommissie Interprovinciaal Werkoverleg (IPW) & projectgroepen Teamledenvergadering op provinciaal niveau Werking van Jeugd Rode Kruis Lokale jeugdkern Jeugd Rode Kruis Light: de jeugddienst Jeugd Rode Kruis Plus: de open jeugdbeweging Jeugd Rode Kruis Full Option: de combinatie open jeugdbeweging en jeugddienst Provinciale werking Nationale werking Functies binnen Jeugd Rode Kruis Lokaal Gelegenheidsmedewerker Jeugdleider Initiator Jeugdmonitor Adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid Provinciaal Provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis Provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis Adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Andere functies Gemeenschap Nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis Kadervormingsbegeleider Jeugdmonitorbegeleider Voorzitter Adviescommissie Jeugdleider gemeenschap Begeleider Youth on the Run Vrijwilliger internationale uitwisseling Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

4 Andere functies Aanstellingen en benoemingen Officiële functies Overige functies Opleidingen en bijscholingen Interne opleidingen voor vrijwilligers Instapmodule Algemene info rond inschrijvingen Animatoropleiding deel Animatoropleiding deel Verantwoordelijkenopleiding Hoofdanimatoropleiding Instructeursopleiding Evaluatiemoment Themagerichte opleidingen Opleiding tot jeugdmonitor Initiatoropleiding Workshop voor stagebegeleiders Opleidingsweekend begeleider Youth on the Run Externe opleidingen voor kinderen en jongeren Algemeen Eerstehulpinitiaties Eerstehulpcursussen Elders verworven competenties Ondersteuning en begeleiding Begeleiding en ondersteuning Lokale Jeugd Rode Kruiskernen Provinciaal niveau Gemeenschapsniveau Waarderingsgesprek Opvolgingsgesprek Rechten en plichten Erecode Wat mag een vrijwilliger verwachten van het Rode Kruis? Wat verwacht Rode Kruis-Vlaanderen van vrijwilligers? Integer handelen Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

5 11.5. Verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid Strafrechtelijke verantwoordelijkheid Burgerlijke aansprakelijkheid Deontologie Beroepsgeheim en discretieplicht Wat is het beroepsgeheim? Voor wie geldt het medisch beroepsgeheim en voor wie de discretieplicht? Wanneer kan deze zwijgplicht doorbroken worden? Omstandigheden die het medisch beroepsgeheim NIET opheffen Uitrusting Persoonlijke uitrusting Materiaal Opslag Verwerving Ontlening Voertuigen Procedures Algemeen Rekrutering Onthaal nieuwe vrijwilligers Registratie Verzekeringen Toedienen van medicatie Kostenvergoedingen Huisstijl Omgaan met de media Internationale contacten Eervolle onderscheidingen Organisatie van een jeugdkern De eerste stappen Bijdrage van jeugdkernen Vzw Subsidie en rekening Deelnemers en begeleiding Prijzenbeleid Rook-, alcohol- en drugsbeleid Afspraken over relaties en seksualiteit Uittreksel uit het strafregister Organiseren van activiteiten en lessen Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

6 Algemeen Grondgebied Fiscale aftrekbaarheid van Jeugd Rode Kruisactiviteiten Toelage ziekenfonds Organiseren van eerstehulpcursussen en initiaties Gebruik van muziek, film- en beeldmateriaal tijdens activiteiten Organiseren van fuiven Organiseren van uitstappen Als het mis loopt Communicatie en promotie Promotiemateriaal: affiches, folders en andere Website Sociale netwerksites Contacten met de pers Interne communicatiemiddelen Wettelijk kader De vrijwilligerswet Specifieke decreten en/of wetten Decreet op het jeugdwerk Rookverbod Portretrecht SABAM en de Billijke Vergoeding Alcohol en andere drugs Wegcode Drukwerk Bijkomende info...85 Bijlagen...86 Bijlage 1 Organogram Rode Kruis-Vlaanderen Bijlage 2 Organogram Humanitaire Diensten Bijlage 3 Organogram afdelingscomité Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

7 1. Inleiding 1.1 Wat is een vademecum? Een vademecum is een handleiding die op een gedetailleerde manier de werkwijze en de structuur van een discipline beschrijft. Je vindt daarom in dit vademecum Jeugd Rode Kruis: + informatie over de opdracht van Jeugd Rode Kruis; + de functies en taken van de verschillende medewerkers; + de voorwaarden om de taak te kunnen opnemen; + opleidingen en bijscholingen + de uitrusting en procedures. De basis van dit Vademecum zijn de statuten van het Belgische Rode Kruis en het Handvest van Rode Kruis-Vlaanderen. In artikel 132 van dit Handvest lezen we: De disciplines kunnen een aantal specifieke richtlijnen opstellen, die ondergeschikt zijn aan de bepalingen van dit Handvest, en brengen deze samen in een vademecum. Het Directiecomité keurt het vademecum goed. De statuten bevatten de grondregels van het Belgische Rode Kruis. We vinden hierin: + de basisprincipes; + de doelstellingen; + de samenstelling van de vereniging. In elk land mag er maar één Rode Kruisvereniging actief zijn. Daarom regelen de statuten ook de organisatie en de nationale coördinatie van de gemeenschappen die samen het Belgische Rode Kruis vormen. Ze regelen tevens de bevoegdheden en de werking van de belangrijkste organen. Het Handvest bevat concrete regels over de interne werking van Rode Kruis-Vlaanderen. Het behandelt: + de taken; + de verantwoordelijkheden; + de bevoegdheden. Het bepaalt wanneer er wordt vergaderd; hoe verkiezingen en stemmingen, benoemingen en aanstellingen moeten verlopen. Het beschrijft de taak, de samenstelling en de werking van de verschillende organen, zoals onder meer de Gemeenschapsraad, de Raden van Bestuur, de Directiecomités. Het omvat gemeenschappelijke bepalingen voor alle organen, mandaten, functies en actieve leden, de centrale diensten, de provincies, regio's en afdelingen en de Dienst voor het Bloed. Het bevat bepalingen over het beheer van de financiële middelen en regels voor het oplossen van conflicten. Tenslotte kunnen binnen een provincie provinciale instructies worden uitgevaardigd. Deze instructies zijn een aanvulling op het vademecum. De provinciale instructies zijn bindend voor de afdelingen van de provincie die de instructies heeft uitgevaardigd. De instructies kunnen nooit in strijd zijn met de statuten en het Handvest van Rode Kruis-Vlaanderen of met de vademecums. Het Directiecomité Humanitaire Diensten moet provinciale instructies goedkeuren, vooraleer ze van kracht worden. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

8 2. Situering van de disciplines binnen Rode Kruis- Vlaanderen 2.1. Principes Een discipline omvat het geheel van de werking van Rode Kruis-Vlaanderen in een bepaald activiteitsgebied, zowel op lokaal, op provinciaal als op gemeenschapsniveau. De Gemeenschapsraad beslist op voordracht van het Directiecomité Humanitaire Diensten over de oprichting en de afschaffing van een discipline. De huidige disciplines zijn: Communicatie & Werving, Dringende Sociale Interventie, Hulpdienst, Internationale Samenwerking, Jeugd Rode Kruis, Sociale Hulpverlening, Vorming en Zorgbib. De diensten en divisies van de hoofdzetel hebben een expertfunctie voor de discipline. Ze zorgen voor: + ondersteuning van het provinciale en lokale niveau; + opbouw en verspreiding van de nodige informatie en competenties; + continuïteit in de werking en expertise binnen de discipline. De Directeur Humanitaire Diensten Vlaanderen en de Directeur of Manager van de dienst voeren de operationele leiding en coördineren de werking van de discipline op inhoudelijk, organisatorisch en functioneel vlak. De voorzitter van de Adviescommissie vertegenwoordigt de expertise van de discipline in de Gemeenschapsraad (Artikel 33 in Handvest) Organogram Rode Kruis-Vlaanderen Zie bijlage Verhouding tot de hiërarchische structuur De afdelingsverantwoordelijke van de discipline staat onder het functionele gezag van de provincieverantwoordelijke en onder het hiërarchische toezicht van de afdelingsvoorzitter. Hij/zij handelt in opdracht en met het mandaat van de afdelingsvoorzitter. De provincieverantwoordelijke van de discipline staat onder het functionele gezag van de Directeur of Manager van de dienst en onder het hiërarchische toezicht van de provincievoorzitter. Hij/zij handelt in opdracht en met het mandaat van de provincievoorzitter. Iedere provincieverantwoordelijke kan zich laten bijstaan door een of meer provinciale teamleden, met een maximum van tien, met wie hij/zij dan een provinciaal team vormt. Een provinciaal teamlid kan de provincieverantwoordelijke bijstaan door: + de werking van de discipline te ondersteunen in welbepaalde afdelingen in de provincie; + alle afdelingen te ondersteunen in een onderdeel van de werking van een discipline; + een combinatie van beide. Functioneel gezag en operationele leiding brengen de plicht mee om verantwoording af te leggen aan de voorzitter van de betrokken entiteit: voorafgaande informatie en adequaat overleg zijn verplicht (Artikel 130 in Handvest). Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

9 2.3. Ondersteuning door beroepskrachten De werking van de discipline Jeugd Rode Kruis wordt centraal ondersteund door de Directeur of Manager van de dienst Jeugd Rode Kruis Organogram Humanitaire Diensten Zie bijlage Algemeen vrijwilligersprofiel Het algemene vrijwilligersprofiel beschrijft de algemene vereisten waaraan iedere vrijwilliger moet voldoen die binnen Rode Kruis-Vlaanderen een mandaat of functie wil opnemen. Dit algemene profiel houdt verband met de visie en de algemene doelen van Rode Kruis-Vlaanderen. + De minimale leeftijd van 16 jaar bereikt hebben op de dag van toetreding. + Belangstelling hebben voor het Rode Kruis. + Bereid zijn te handelen in overeenstemming met de fundamentele beginselen. + Bereid zijn om zich belangeloos in te zetten met de nodige verantwoordelijkheidszin. + Bereid zijn om voldoende tijd te investeren om zijn opdracht naar behoren te kunnen uitvoeren. + Bereid zijn om de vereiste opleiding en bijscholing te volgen. + Bereid zijn om zich onbevooroordeeld en niet-discriminerend te gedragen op basis van ras, huidskleur, handicap, herkomst, leeftijd, geslacht, seksuele geaardheid, godsdienst, politieke overtuiging of maatschappelijke status. + In groep willen werken. + Bereid zijn om op een loyale manier met alle betrokkenen samen te werken. + De erecode ondertekend hebben. Als organisatie willen we voorkomen dat mensen met slechte bedoelingen via Rode Kruisactiviteiten toegang krijgen tot kwetsbare bevolkingsgroepen die door onze vrijwilligers worden geholpen. Daarom vragen we aan al onze vrijwilligers om te verklaren dat ze over een blanco strafregister beschikken. Vrijwilligers die rechtstreeks in contact komen met minderjarigen, moeten jaarlijks een uittreksel uit het strafregister voorleggen. Er zijn vier organisatiegebonden kernwaarden die gelden voor elke vrijwilliger: + Integriteit = eerlijk en consequent handelen zowel op persoonlijk als op professioneel vlak en dat overeenkomstig persoonlijke en professionele principes. Eerlijkheid en transparantie staan hier voorop. + Professionele houding = op gepaste en verantwoorde wijze te handelen in relatie tot verschillende belangrijke stakeholders van de organisatie, zoals andere vrijwilligers, asielzoekers, hulpvragers Ook het respecteren van de hiërarchische lijnen binnen de organisatie en de vrijwilligersstructuur horen hierbij. + Werken in team = actief samenwerken met collega s, teneinde de vooropgestelde resultaten te behalen en bij te dragen tot een positief klimaat in de groep. Open staan tot samenwerking en informatie delen met elkaar zijn hier sleutels tot succes! + Zin voor initiatief = kansen signaleren en er doelgericht op in gaan. Geen aanmoediging nodig hebben om tot actie over te gaan. Liever uit zichzelf beginnen dan passief af te wachten. Dit wil zeggen dat iemand binnen de eigen functie de nodige initiatieven neemt om tot een vlotte taakuitvoering te komen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

10 3. Opdracht van Jeugd Rode Kruis 3.1. Missie De missie van Rode Kruis-Vlaanderen is drieledig: + We komen op voor kwetsbare mensen in binnen- en buitenland. + We zijn een vrijwilligersorganisatie en doen dus maximaal een beroep op vrijwilligers. Onze vrijwilligers en werknemers handelen integer en professioneel. Ze zijn teamspelers en tonen zin voor initiatief. + We zijn actief, in woord en daad, op het gebied van rampenbestrijding, zelfredzaamheid, bloedvoorziening en zorg voor kwetsbaren. Dit vertaalt zich in de missie van de discipline Jeugd Rode Kruis: Jeugd Rode Kruis (JRK) heeft als missie de Rode Kruisgedachte bij kinderen en jongeren te verspreiden: JEUGD dichter bij RODE KRUIS RODE KRUIS dichter bij JEUGD Dit betekent concreet dat Jeugd Rode Kruis: + zich inzet om de bereidheid en vaardigheid tot helpen te ontwikkelen en te stimuleren; + werkt aan gezondheid en menselijke waardigheid; + ijvert voor verdraagzaamheid; + opkomt voor de meest kwetsbaren. Dit doet Jeugd Rode Kruis via vorming, informatie en actie Opsomming activiteiten Om deze missie te realiseren zijn er binnen de discipline Jeugd Rode Kruis verschillende activiteiten: + het organiseren van eerstehulpopleidingen; + het inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen; + het betrekken en motiveren van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking; + het organiseren van bijkomende activiteiten die eigen zijn aan de jeugdbewegingswerking. Het is een doelstelling om deze activiteiten met zoveel mogelijk lokale Rode Kruisafdelingen te dragen. Belangrijk is dat de afdeling eerst nagaat wat de belangrijkste plaatselijke noden zijn. Bij het opstarten en ontwikkelen van een activiteit krijgt de afdeling ondersteuning van het provinciaal team en/of van de stafmedewerkers op de hoofdzetel Organiseren van eerstehulpopleidingen Jeugd Rode Kruis organiseert eerstehulpinitiaties en cursussen en voorziet ondersteunend materiaal voor verschillende doelgroepen. Het gaat om inhoudelijk materiaal voor: + kinderen en jongeren; + het jeugdwerk (instructeurs, begeleiders en deelnemers); + het onderwijs (leerkrachten en leerlingen). Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

11 Inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen Jeugd Rode Kruis staat in voor de vertaling van alle Rode Kruisinhouden naar kinderen en jongeren toe. De Rode Kruisinhouden worden opgedeeld in vijf actieterreinen: + eerste hulp; + sociale werking; + internationale werking; + hulpverlening; + bloed. Jeugd Rode Kruis organiseert drie soorten activiteiten met betrekking tot deze actieterreinen en dit op een speelse en eigen manier: + het informeren of sensibiliseren van kinderen en jongeren rond een thema; + het werken rond concrete projecten binnen Jeugd Rode Kruis, al dan niet in samenwerking met andere diensten of externe organisaties; + het ondersteunen van projecten binnen Rode Kruis-Vlaanderen. Jeugd Rode Kruis kiest jaarlijks een nieuw jaarthema dat bij voorkeur aansluit bij één van deze actieterreinen. Dit jaarthema loopt telkens doorheen het volledige werkjaar dat loopt van september tot augustus. Jeugd Rode Kruis werkt hiervoor projecten en activiteiten uit: een publicatie, concrete acties, een jaarthemafiguur Betrekken en motiveren van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking Jeugd Rode Kruis organiseert activiteiten om kinderen en jongeren te betrekken bij de Rode Kruiswerking. Het betrekken en motiveren van kinderen bij de Rode Kruiswerking kan niet de enige activiteit van een lokale jeugdkern zijn. Ze gaat steeds gepaard met het organiseren van eerstehulpopleidingen of het inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen Organiseren van bijkomende activiteiten die eigen zijn aan de jeugdbewegingswerking Jeugd Rode Kruis organiseert ontspannende activiteiten die eigen zijn aan een jeugdbewegingswerking, met als doel de onderlinge samenwerking en groepsdynamiek te versterken. Deze activiteiten hebben ook de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers op het oog. Het organiseren van bijkomende activiteiten die eigen zijn aan de jeugdbewegingswerking kan niet de enige activiteit van een lokale jeugdkern zijn. Ze gaat steeds gepaard met het organiseren van eerstehulpopleidingen of het inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen Doelgroep Om onze doelgroep (kinderen en jongeren van 6 tot en met 35 jaar) optimaal te bereiken, richt Jeugd Rode Kruis zich naar: + alle kinderen en jongeren; Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

12 + jeugdwerkorganisaties en organisaties waarin kinderen en jongeren de voornaamste doelgroep vormen (jeugdbewegingen, jeugdhuizen, speelpleinwerkingen, jeugdsportclubs ); + het onderwijs; + jongeren binnen Rode Kruis-Vlaanderen Alle kinderen en jongeren Jeugd Rode Kruis ontwikkelt activiteiten en projecten en biedt deze aan kinderen en jongeren aan. Jeugd Rode Kruis begeleidt de Rode Kruisdisciplines in de activiteiten die ze specifiek voor kinderen en jongeren opzetten, inclusief de manier van aanbieden, de vorm en de opbouw. Jeugd Rode Kruis bevordert de doorstroming van jongeren naar Rode Kruis-Vlaanderen. Lokale Jeugd Rode Kruiskernen kunnen de kinderen en jongeren in hun werking opdelen in diverse leeftijdsgroepen. Deze groepen kunnen ook een eigen naam, kleur, symbool krijgen Jeugdwerkorganisaties en organisaties waarin kinderen en jongeren de voornaamste doelgroep vormen Jeugd Rode Kruis ontwikkelt activiteiten en projecten en biedt deze aan jeugdwerkorganisaties en organisaties aan die kinderen en jongeren als voornaamste doelgroep hebben. Jeugd Rode Kruis onderhoudt contacten met deze organisaties en zet indien mogelijk (thematische) samenwerkingsverbanden op. Contacten lopen via o.a. overlegmomenten van de Ambrassade, nieuwsbrieven van organisaties opvolgen, Het onderwijs Jeugd Rode Kruis onderhoudt directe contacten met de onderwijsstructuren en ijvert voor de opname van Rode Kruisinhouden in de leerprogramma's. Jeugd Rode Kruis ontwikkelt programma's en biedt deze aan het onderwijs aan. Dit gebeurt onder de vorm van een spreekbeurtset, diverse eerstehulppublicaties, allerhande lespakketten over bijvoorbeeld bloed geven, internationale thema s Jongeren binnen Rode Kruis-Vlaanderen Jeugd Rode Kruis adviseert de Rode Kruisdiensten in hun algemene activiteiten zodat jongeren er een plaats in vinden. Jeugd Rode Kruis kan specifieke initiatieven voor jonge vrijwilligers binnen Rode Kruis-Vlaanderen nemen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

13 4. Functionele relaties van Jeugd Rode Kruis 4.1. Met andere disciplines Jeugd Rode Kruis en alle andere Rode Kruisdisciplines en -diensten werken samen in een geest van wederzijds respect, verstandhouding en hulp aan elkaar waar nodig en mogelijk. Jeugd Rode Kruis informeert en sensibiliseert de andere disciplines en diensten over de noden en behoeften van de doelgroep. De expertise met betrekking tot kinderen en jongeren wordt ingezet ter ondersteuning en op vraag van de interne partners. Jeugd Rode Kruis speelt in op ad hoc vragen van andere disciplines en diensten, wanneer deze zich aandienen. De disciplines en diensten ondersteunen elkaar vanuit hun specificiteit. De voorzitter of de verantwoordelijke van de discipline of dienst die om medewerking vraagt, heeft de leiding en de verantwoordelijkheid over de activiteiten gedurende de duur van de opdracht. Alle vrijwilligers verlenen hun medewerking aan de 14-daagse stickeractie van Rode Kruis- Vlaanderen en aan andere solidariteitsacties die Rode Kruis-Vlaanderen organiseert Lokaal afdelingsniveau Regelmatige communicatie met de afdelingsvoorzitter bevordert een goede samenwerking. Bij conflicten richt de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis zich tot de afdelingsvoorzitter of tot het provinciaal team Jeugd Rode Kruis. Met betrekking tot de financiën wordt er samengewerkt met de afdelingspenningmeester. Bij de rekrutering van vrijwilligers of voor promotieacties werkt de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis samen met de afdelingsverantwoordelijke Communicatie en Werving. Voor de registratie van vrijwilligers en de verzekeringsdocumenten doet de verantwoordelijke een beroep op de afdelingssecretaris. De afdelingsverantwoordelijke Vorming is de contactpersoon bij uitstek voor de organisatie van eerstehulpcursussen binnen Jeugd Rode Kruis, bijvoorbeeld voor het inplannen van een ongevallensimulant of voor het afstemmen van data voor brevetuitreikingen en dergelijke. Een afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid geeft jongeren een stem binnen afdelingen zonder Jeugd Rode Kruiskern. De voorzitter van de afdeling is verantwoordelijk voor het rekruteren van de afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid, maar kan hiervoor indien nodig rekenen op ondersteuning van Jeugd Rode Kruis. Andere samenwerkingen tussen de afdelingsverantwoordelijken onderling zijn uiteraard mogelijk en wenselijk in functie van de specificiteit van de actie of het project. Deze kunnen tot stand komen binnen het Afdelingscomité. Let wel: het is steeds de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis (of zijn afgevaardigde) die de verantwoordelijkheid draagt over een activiteit en over een samenwerking binnen de afdeling. Jeugd Rode Kruis organiseert bijvoorbeeld zelfstandig haar vormingsaanbod. De andere disciplineverantwoordelijken en bestuursleden worden ter medewerking, advies of ondersteuning gevraagd. De financiën van een Jeugd Rode Kruiskern worden wél op afdelingsniveau georganiseerd door de penningmeester en voorzitter van de afdeling. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

14 Provinciaal De provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis (of zijn afgevaardigde) neemt actief deel aan het Provinciecomité. Een provinciaal team voorziet hierdoor jaarlijks meerdere contacten tussen het team en de verantwoordelijken van de andere disciplines binnen de provincie. In overleg kunnen er nieuwe, waardevolle ideeën ontstaan. Ook een goede wederzijdse communicatie en informatiestroom tussen het provinciaal team Jeugd Rode Kruis en de provinciale zetel (de provincievoorzitter, de provinciemanager, de Jeugd Rode Kruiscontactpersoon en anderen) is essentieel om vlot te kunnen werken Gemeenschap Voor de opleidingen van de monitoren van de Vakantiekampen wordt er samengewerkt met Sociale Hulpverlening (vzw Rode Kruisvakanties). Voor de Speelweken in opvangcentra voor asielzoekers is het departement Opvang Asielzoekers (OPA) een belangrijke partner. Er wordt met de discipline Internationale Samenwerking overlegd voor alle projecten die de landsgrenzen overstijgen. De discipline Vorming en de dienst Eerste hulp zijn belangrijke partners in het overleg rond eerste hulp. Andere samenwerkingen zijn mogelijk in functie van de specificiteit van de actie of het project (bijvoorbeeld Hulpdienst, Dringende Sociale Interventie (DSI) ). Jeugd Rode Kruis communiceert op regelmatige basis met de voorzitters van de verschillende lokale en provinciale organen. Jeugd Rode Kruis communiceert ook frequent met de provinciale zetels. De aanspreekpunten op provinciaal niveau worden minstens bij elk nieuw pakket, product of initiatief op correcte wijze geïnformeerd en worden ook jaarlijks bezocht Met de beroepskrachten van Rode Kruis-Vlaanderen Een goede en constructieve samenwerking tussen de vrijwilligers en de beroepskrachten zorgt voor een efficiënte organisatie van de verschillende activiteiten. Een heldere wederzijdse informatiedoorstroom en open communicatie zijn hierbij cruciaal. Meer info over de gedragsregels voor vrijwilligers én beroepskrachten is terug te vinden in de nota Goede afspraken, goede vrienden (te vinden op de vrijwilligerssite) Met organisaties of instellingen buiten Rode Kruis- Vlaanderen Het is noodzakelijk om samen te werken met andere organisaties in de sociale sector, het jeugdwerk en het onderwijs. Het Rode Kruis-Vlaanderen heeft hierbij een specifieke invalshoek als vrijwilligersorganisatie, en behoudt altijd zijn autonomie en neutraliteit. De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis moet de andere relevante partners op het grondgebied kennen, en maakt de eigen werking kenbaar om tot een goede samenwerking te komen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

15 Alle samenwerkingsakkoorden met externe organisaties of instellingen moeten ondertekend worden door de gedelegeerd bestuurder van Rode Kruis-Vlaanderen. Het aangaan van strategische samenwerkingsverbanden is een bevoegdheid van de Gemeenschapsraad (artikel 41 van het Handvest). De Raad van Bestuur kan een samenwerkingsakkoord afsluiten met andere organisaties of overheden tot de ontwikkeling of instandhouding van een activiteit (artikel 62 van het Handvest). Het is de taak van de afdelingsvoorzitter om de coördinaten van de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis aan de lokale overheidsinstanties te bezorgen. Zo weet de lokale overheid tot wie ze zich kan wenden Afdelingsniveau De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis moet de lokale jeugddienst kennen en weten waarvoor hij er terecht kan. Hij (of zijn afgevaardigde) vertegenwoordigt de eigen werking in de jeugdraad. Indien er een eerstehulpinitiatie of -cursus plaatsvindt in een school worden er afspraken gemaakt met een leerkracht en/of met de directie. Er kan ook samengewerkt worden met jeugdverengingen of andere externe organisaties, waarbij een meerwaarde tot doel wordt gesteld Provinciaal Een actieve rol in de provinciale jeugdraad is belangrijk. Samenwerken met andere jeugdbewegingen in het kader van de Dag van de Jeugdbeweging, of op vraag van andere organisaties maakt Jeugd Rode Kruis zichtbaar en helpt de missie te realiseren. Het provinciaal team kan eventuele lokale contacten opvangen wanneer dit (tijdelijk) op lokaal vlak niet mogelijk is Gemeenschap Afhankelijk van de noden wordt in het kader van kadervorming samengewerkt met externe organisaties of sprekers (bijvoorbeeld Trainers Need Training, als bijscholing voor kadervormingsbegeleiders). Voor opleidingen wordt er bijvoorbeeld ook samengewerkt met jeugdverblijfscentra. Afhankelijk van het jaarthema wordt er gezocht naar experts en/of organisaties die Jeugd Rode Kruis verrijken. Ook voor andere thema s kan dit opportuun zijn, bijvoorbeeld in het kader van diversiteit. Jeugd Rode Kruis werkt ook samen met andere organisaties voor Dag van de Jeugdbeweging, of voor specifieke projecten. Tevens wordt er op gemeenschapsniveau heel wat informatie uitgewisseld met andere jeugdbewegingen via diverse overlegplatforms, vergaderingen en publicaties Samenwerking tussen vrijwilligers op afdelings- en provinciaal niveau De provincieverantwoordelijken vertegenwoordigen alle basisvrijwilligers van Jeugd Rode Kruis in de Adviescommissie Jeugd Rode Kruis. Om informatie vanuit de basis over de activiteiten te laten doorstromen naar beleidsadviezen is open communicatie tussen de vrijwilligers op afdelings- en provinciaal niveau belangrijk. De manager of directeur van de betrokken dienst werkt ook nauw samen met de voorzitter van de adviescommissie. De adviescommissie formuleert advies aan het Directiecomité en aan de Gemeenschapsraad. Het advies houdt geen beslissing in. De provincieverantwoordelijken en hun adjuncten zorgen voor een goede samenwerking met de provinciale teamleden en met de afdelingsverantwoordelijken uit die provincie. De afdelingsverantwoordelijken onderhouden binnen de afdeling op hun beurt goede contacten met de coördinatoren van de activiteit, de basisvrijwilligers en andere betrokkenen. Zij zijn ook een aanspreekpunt voor de provincieverantwoordelijke. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

16 5. Structuur van Jeugd Rode Kruis 5.1. Functionele structuur Afdeling Op lokaal niveau vormen vrijwilligers een jeugdkern. Ze organiseren activiteiten in het kader van de missie en visie van Jeugd Rode Kruis. In bijlage 3 kan je het organogram vinden van het afdelingscomité Provinciaal niveau Op provinciaal niveau is er een provinciaal team. Dit team bestaat uit vrijwilligers en ondersteunt de afdelingen in hun activiteiten van de discipline. Het team kan ook zelf activiteiten organiseren (bijvoorbeeld bijscholingen). Provincievoorzitter (AZ 2001) Regiovoorzitter (AZ 3001) Provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis (JRK 2010) Adjunctprovincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis (JRK 4011) Provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis (JRK 2100) Medewerker Jeugd Rode Kruis provincie (JRK 2101) Gemeenschapsniveau Op gemeenschapsniveau organiseert de hoofdzetel activiteiten voor het grote publiek ter ondersteuning van de lokale en provinciale werking, al dan niet in samenwerking met andere organisaties. Dit gebeurt door personeelsleden bijgestaan door vrijwilligers. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

17 5.2. Organen van Jeugd Rode Kruis Adviescommissie Volgens artikels 133, 134 en 135 van het Handvest vertegenwoordigt de Adviescommissie de expertise op het gebied van de discipline. Ze behandelt problemen van en voorstellen voor hun werkterrein: + Op eigen initiatief; + Op vraag van de Gemeenschapsraad; + Op vraag van het Directiecomité; + Op vraag van de overige beleids- en bestuursorganen van het centrale en provinciale niveau via het Directiecomité. De Adviescommissie informeert zich intern en extern. Het advies wordt bij voorkeur toegelicht door de voorzitter van de Adviescommissie. Het advies moet de eventueel verschillende standpunten duidelijk weergeven. Het advies houdt geen beslissing in. De Adviescommissie is als volgt samengesteld: + De voorzitter; + De provincieverantwoordelijken van de discipline; + Deskundigen met bijzondere bekwaamheden op het werkterrein van de commissie. Deze worden aangesteld door het Directiecomité op voorstel van de betrokken Adviescommissie; + De betrokken directeur, manager en/of verantwoordelijke zetelt in de adviescommissie met raadgevende stem. + De adjunct-provincieverantwoordelijken en de provinciemanager wonen de vergadering soms bij op initiatief van de voorzitter van de adviescommissie Interprovinciaal Werkoverleg (IPW) & projectgroepen Het IPW zorgt volgens artikel 131 van het Handvest voor de coördinatie en uitvoering van de beslissingen binnen Jeugd Rode Kruis. Het brengt de provincieverantwoordelijken en de manager of de verantwoordelijke van de discipline geregeld samen om werkafspraken te maken, voor intervisie en/of voor wederzijdse informatiedoorstroming. Het IPW bestaat uit de manager of verantwoordelijke van de discipline (die optreedt als voorzitter), de (adjunct-)provincieverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis van alle provincies, en de voorzitter van de Adviescommissie Jeugd Rode Kruis. Ook specifieke deskundigen kunnen worden uitgenodigd. Het IPW kan rond een bepaald project een tijdelijke projectgroep samenstellen. De projectgroep wordt ontbonden wanneer het project afgerond is. De verantwoordelijke van de projectgroep kan op het IPW worden uitgenodigd Teamledenvergadering op provinciaal niveau De provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft geregeld overleg met zijn teamleden. Hij/zij legt zelf de voorwaarden en de frequentie vast. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

18 6. Werking van Jeugd Rode Kruis 6.1. Lokale jeugdkern Samenstelling De jeugdkern wordt gevormd door de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis, indien nodig één of maximaal twee adjunct-afdelingsverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis en de jeugdleiders. De jeugdkern kan versterkt worden met jeugdmonitoren en initiatoren. Ook gelegenheidsmedewerkers kunnen de jeugdkern bijstaan. Opdracht De jeugdkern draagt op lokaal niveau bij tot de opdracht van Jeugd Rode Kruis door: + het organiseren van activiteiten/projecten voor kinderen en jongeren; + het ondersteunen en begeleiden van de afdeling (zowel algemeen als specifiek per discipline) in het betrekken van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking; + het actief meewerken aan de 14-daagse van Rode Kruis-Vlaanderen. De deelname aan andere solidariteitsacties van Rode Kruis-Vlaanderen wordt aanbevolen. De lokale jeugdkernen werken volgens het principe van een open jeugdbeweging, van een jeugddienst, of van een combinatie van beide Jeugd Rode Kruis Light: de jeugddienst Een lightkern organiseert minstens 1 eerstehulpcursus of 3 -initiaties binnen een werkjaar. Bij minder dan 3 geregistreerde initiatoren/jeugdmonitoren, geldt 1 initiatie per geregistreerde initiator/jeugdmonitor of 1 cursus. Daarnaast kan een lightkern ook (tijdelijke) projecten organiseren. Het aanbod van de activiteiten verschilt naargelang de lokale noden en mogelijkheden van de kern. De jeugdkern organiseert activiteiten voor scholen en jeugdverenigingen op hun vraag (gesloten aanbod), of organiseert deze via een open aanbod op eigen initiatief. Er wordt doorgaans niet met vaste deelnemers gewerkt. Iedereen is welkom binnen de leeftijdsgrenzen bepaald door de lokale werking (minimaal 6 jaar, maximaal 18 jaar; de leeftijdsgrens kan lokaal en eventueel per activiteit bepaald worden). Er mag geen lidgeld worden gevraagd. Er kan wel een bijdrage worden gevraagd voor bepaalde activiteiten (bijvoorbeeld een eerstehulpkamp). De bijdrage is conform de kost voor deze activiteit (zie prijzenbeleid). Soms kan inschrijven evenwel noodzakelijk zijn om praktische redenen. De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis beslist hierover. De jeugdkern engageert zich in het Afdelingscomité en indien mogelijk ook in de activiteiten van de provinciale teams en in de gemeentelijke jeugdraad Jeugd Rode Kruis Plus: de open jeugdbeweging Een pluskern organiseert minstens 5 activiteiten of één of meerdere kampen met minstens 4 overnachtingen of één of meerdere weekends die samen een totaal van minstens 4 overnachtingen omvat. De open werking benadrukt dat iedereen onvoorwaardelijk welkom is binnen de leeftijdsgrenzen bepaald door de lokale werking (minimaal 6 jaar, maximaal 18 jaar; de maximum leeftijdsgrens kan lokaal en eventueel per activiteit bepaald worden). Er wordt doorgaans met vaste deelnemers gewerkt, al is iedereen op elke activiteit welkom. De jeugdkern levert een inspanning om maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren bij de werking te betrekken. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

19 Er mag geen lidgeld worden gevraagd. Een bijdrage voor bepaalde activiteiten is wel toegelaten (bijvoorbeeld kamp). De bijdrage is conform de kost voor deze activiteit (zie prijzenbeleid). Soms kan inschrijven evenwel noodzakelijk zijn om praktische redenen. De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis beslist hierover. De jeugdkern engageert zich in het Afdelingscomité, de activiteiten van de provinciale teams en de gemeentelijke jeugdraad Jeugd Rode Kruis Full Option: de combinatie open jeugdbeweging en jeugddienst Een Full Optionkern organiseert minstens 1 cursus of 1 initiatie binnen een werkjaar EN minstens 5 activiteiten of één of meerdere kampen met minstens 4 overnachtingen of één of meerdere weekends die samen een totaal van minstens 4 overnachtingen omvat. Daarnaast kan een Full Optionkern ook (tijdelijke) projecten organiseren. De open werking benadrukt dat iedereen onvoorwaardelijk welkom is binnen de leeftijdsgrenzen bepaald door de lokale werking (minimaal 6 jaar, maximaal 18 jaar; de leeftijdsgrens kan lokaal en eventueel per activiteit bepaald worden). Er wordt doorgaans met vaste deelnemers gewerkt, al is iedereen op elke activiteit welkom. De jeugdkern levert een inspanning om maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren bij de werking te betrekken. Er mag geen lidgeld worden gevraagd. Een bijdrage voor bepaalde activiteiten is wel toegelaten. De bijdrage is conform de kost voor deze activiteit (zie prijzenbeleid). Soms kan inschrijven evenwel noodzakelijk zijn om praktische redenen. De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis beslist hierover. De jeugdkern engageert zich in het Afdelingscomité, de activiteiten van de provinciale teams en de gemeentelijke jeugdraad Provinciale werking Samenstelling Het provinciaal team Jeugd Rode Kruis wordt gevormd door de provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis, indien nodig één of maximaal twee adjunct-provincieverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis en de provinciale teamleden Jeugd Rode Kruis. Het team kan versterkt worden met provinciale medewerkers Jeugd Rode Kruis, jeugdmonitoren en initiatoren. Opdracht Het provinciaal team Jeugd Rode Kruis vormt de brug tussen Jeugd Rode Kruis op lokaal en op gemeenschapsniveau. Het draagt op provinciaal niveau bij tot de opdracht van Jeugd Rode Kruis door: + het ondersteunen van jeugdkernen; + het coördineren van de werking op provinciaal vlak; + de operationele leiding op te nemen wanneer de werking het afdelingsniveau overtreft of alleen op provinciaal niveau is gestructureerd; + activiteiten te organiseren; + het stimuleren en ondersteunen van de Rode Kruisafdelingen waar nog geen afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is, in het bijzonder in functie van de aanstelling ervan; + het actief deelnemen aan het Provinciecomité en de provinciale jeugdraad; Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

20 + vertegenwoordigen van lokale kernen in het Interprovinciaal Werkoverleg en de Adviescommissie. Binnen het provinciaal team kunnen kleine werkgroepen samengesteld worden (bijvoorbeeld om taken te verdelen tussen de provinciale teamleden) Nationale werking Op gemeenschapsniveau functioneert Jeugd Rode Kruis zoals een vzw. Er is een secretariaat van personeelsleden dat de organisatie ondersteunt en dat bijdraagt tot de opdracht van Jeugd Rode Kruis door: + het ondersteunen van de werking van Jeugd Rode Kruis op lokaal en provinciaal niveau; + het coördineren van de werking op gemeenschapsniveau; + de operationele leiding op te nemen wanneer de werking het provinciaal niveau overtreft of alleen op gemeenschapsniveau is gestructureerd; + het organiseren van opleidingen en activiteiten; + het vertegenwoordigen en opvolgen van overlegorganen binnen het jeugdwerk en daarbuiten. Een groep van kadervormingsbegeleiders begeleidt de interne en externe opleidingen van Jeugd Rode Kruis. Verder zijn er ook vrijwilligers die op gemeenschapsniveau actief zijn voor projecten of activiteiten die enkel op dit, of ter ondersteuning van lokale afdelingen en provincies, worden gerealiseerd (zoals bijvoorbeeld Youth on the Run, speelweken, Startdag, internationale uitwisselingen, enzovoort). Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

21 7. Functies binnen Jeugd Rode Kruis Elke vrijwilliger binnen Jeugd Rode Kruis maakt deel uit van de grotere Jeugd Rode Kruiswerking. Hij vormt als het ware het gezicht van de organisatie. Elke vrijwilliger straalt daarom een positief beeld uit van de Jeugd Rode Kruiswerking. We verwijzen in dit onderdeel regelmatig naar de verschillende opleidingen die door Jeugd Rode Kruis worden georganiseerd. Meer uitleg hierover vind je in Hoofdstuk 8, Opleidingen en bijscholingen. Profiel 7.1. Lokaal Gelegenheidsmedewerker Een gelegenheidsmedewerker is minstens 16 jaar wanneer waarin hij zijn engagement als vrijwilliger start. Er geldt geen maximumleeftijd. Een gelegenheidsmedewerker dient de instapsessie te volgen. Taken Een gelegenheidsmedewerker heeft mogelijks volgende taken: Profiel + logistieke of occasionele ondersteuning van de projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren worden georganiseerd; + aanvullende taken in overleg met de afdelingsverantwoordelijke Jeugdleider Een jeugdleider is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start en is maximaal 35 jaar oud. De functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de jeugdleider 35 jaar wordt. Een jeugdleider volgt ofwel verplicht binnen het jaar na eerste aanstelling de instapsessie en de opleiding Animatoropleiding deel 1 of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van een attest Animator in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid, en volgt hij binnen het jaar de instapsessie. Er wordt ook aanbevolen om Animatoropleiding deel 2 en het Evaluatiemoment te volgen. Taken Een jeugdleider heeft volgende taken: + begeleiden van projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren worden georganiseerd; + uitvoeren van het jeugdbeleid van de afdeling; + deelnemen aan de vergaderingen van de jeugdkern; + aanvullende taken in overleg met de afdelingsverantwoordelijke. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

22 Profiel Initiator Een initiator is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start. Er geldt geen maximumleeftijd. Een initiator is in het bezit van een geldig brevet Helper of heeft een geldige kwalificatie bij Hulpdienst (Eerstehulpverlener, Eventhulpverlener, DGH, Ambulancier, Verpleegkundige, Spoedverpleegkundige, Arts), heeft zich laten registreren als initiator en heeft de instapsessie gevolgd. Een initiator volgt verplicht de Initiatoropleiding. Taken Een initiator heeft volgende taken: Profiel + begeleiden van eerstehulpinitiaties voor kinderen en jongeren tot 16 jaar; + aanvullende taken in overleg met de afdelingsverantwoordelijke Jeugdmonitor Een jeugdmonitor is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start. Hier geldt geen maximumleeftijd. Een jeugdmonitor is in het bezit van een geldig brevet jeugdmonitor en heeft de instapsessie gevolgd. Om dat brevet te behalen, heeft hij een opleiding tot jeugdmonitor gevolgd. Dat kan zijn: de Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor of de Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor. Hij houdt zijn brevet geldig door de verplichte bijscholingen te volgen. Die worden ingericht wanneer medisch-inhoudelijke of didactisch-pedagogische wijzigingen dit wenselijk maken. Taken Een jeugdmonitor heeft volgende taken: Uitzondering + aanleren van eerste hulp aan kinderen, jongeren en jeugdleiders volgens de eerstehulppakketten van Jeugd Rode Kruis; + opleidingen geven in het kader van het project Hartveilig; + aanvullende taken in overleg met de afdelingsverantwoordelijke. Een leerkracht die de opleiding tot jeugdmonitor volgt, behaalt de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs. Hij kan zelf de lessen Helpertje en Junior Helper geven op zijn school en kan bovendien de betreffende praktijktesten daar afnemen. Deze leerkracht voert echter geen vrijwilligersfunctie uit binnen Rode Kruis-Vlaanderen en wordt aldus niet in de functie jeugdmonitor geregistreerd. Hij kan de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs dus enkel gebruiken in een onderwijscontext. Als hij echter wel verbonden wordt aan een afdeling, wordt hij een actieve vrijwilliger voor Jeugd Rode Kruis en wordt hem wel de functie jeugdmonitor toegekend. Hij kan ook provinciaal of op gemeenschapsniveau actief worden als vrijwilliger. In dit geval dient hij wel de instapsessie te volgen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

23 Profiel Adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Een adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de adjunctverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt. Een adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na eerste aanstelling aan de Verantwoordelijkenopleiding of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk uitgereikt door de Vlaamse overheid. Hij heeft de instapsessie gevolgd. Er wordt ook aangeraden om de opleiding Hoofdanimatoropleiding en het bijhorende Evaluatiemoment te volgen. Taken Een adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken: Profiel + bijstaan van de afdelingsverantwoordelijke volgens onderlinge afspraken; + vervangen van de afdelingsverantwoordelijke bij diens afwezigheid; + aanvullende taken in samenspraak met de afdelingsverantwoordelijke Afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Een afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt. Een afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na eerste aanstelling aan de Verantwoordelijkenopleiding of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk uitgereikt door de Vlaamse overheid. Hij heeft de instapsessie gevolgd. Er wordt ook aangeraden om de opleiding Hoofdanimatoropleiding en het bijhorende Evaluatiemoment te volgen. Taken Een afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken: + ondersteunen en begeleiden van de afdeling (zowel algemeen als specifiek per discipline) in het betrekken van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking; + werven en behouden van geschikte jonge vrijwilligers om de doelstellingen van Rode Kruis-Vlaanderen te realiseren; + het scheppen van een jongerenvriendelijk klimaat; + de spreekbuis zijn voor de jonge vrijwilligers; + een nauw contact onderhouden met de afdelingsvoorzitter en de provincieverantwoordelijke Jeugd; + het aanpassen en toepassen van de externe communicatie aan jongeren; + deelnemen aan het Afdelingscomité; + deelnemen aan provinciale vergaderingen en activiteiten; + het opvolgen van de lokale jeugdraad wordt sterk aanbevolen Afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid Als er in de afdeling geen Jeugd Rode Kruis is, kan er een verantwoordelijke Jongerenbeleid worden aangesteld. Dit is een afdelingsfunctie, geen Jeugd Rode Kruisfunctie. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

24 Profiel Een afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid is minimaal 18 jaar. Taken Een afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid heeft volgende taken: + werven en behouden van geschikte jonge vrijwilligers om de doelstellingen van Rode Kruis-Vlaanderen te realiseren; + scheppen van een jongerenvriendelijke organisatie; + stimuleren van de oprichting van Jeugd Rode Kruis; + de spreekbuis zijn voor de jonge vrijwilligers; + het aanpassen en toepassen van de externe communicatie aan jongeren. Profiel 7.2. Provinciaal Provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis Een provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start. Er geldt geen maximumleeftijd. De provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis heeft de instapsessie gevolgd. Afhankelijk van de taak en opdracht kunnen bijkomende voorwaarden worden opgelegd door de provincieverantwoordelijke. Taken Een provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken: Profiel + logistieke of occasionele ondersteuning van de projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren worden georganiseerd; + aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke Provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis Een provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin het provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt. Een provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis volgt ofwel verplicht binnen het jaar na eerste aanstelling de Verantwoordelijkenopleiding ofwel is hij in het bezit van een attest Hoofdanimator in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid, en volgt hij binnen het jaar de instapsessie. Het volgen van de Animatoropleiding deel 1 en 2, de Hoofdanimatoropleiding, de opleiding tot jeugdmonitor en/of de Instructeursopleiding is een meerwaarde, afhankelijk van de taak die het provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis uitvoert. Taken Een provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken: + begeleiden van projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren worden georganiseerd; Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

25 Profiel + deelnemen aan de vergaderingen van het provinciaal team Jeugd Rode Kruis; + het ondersteunen van de lokale kernen; + aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke Adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Een adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de adjunctprovincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt. Een adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na eerste aanstelling aan de Verantwoordelijkenopleiding of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk uitgereikt door de Vlaamse overheid. Hij heeft de instapsessie gevolgd. Er wordt ook aangeraden om de Hoofdanimatoropleiding en het bijhorende Evaluatiemoment te volgen. Het volgen van de opleiding tot jeugdmonitor en/of de Instructeursopleiding is een meerwaarde. Taken Een adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken: Profiel + het bijstaan van de provincieverantwoordelijke volgens onderlinge afspraken; + het ondersteunen van de lokale kernen; + de provincieverantwoordelijke vervangen bij diens afwezigheid; + aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke Provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Een provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt. Een provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na eerste aanstelling aan de Verantwoordelijkenopleiding of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk uitgereikt door de Vlaamse overheid. Hij heeft de instapsessie gevolgd. Er wordt ook aangeraden om de Hoofdanimatoropleiding en het bijhorende Evaluatiemoment te volgen. Het volgen van de opleiding tot jeugdmonitor en/of de Instructeursopleiding is een meerwaarde. Taken Een provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken: + ondersteunen en begeleiden van de provincie (zowel algemeen als specifiek per discipline) in het betrekken van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking; + coördineren van alle projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren worden georganiseerd en het nemen van aanvullende initiatieven; + onderhouden van contacten met alle jonge Rode Kruisvrijwilligers op provinciaal niveau en optreden als spreekbuis; + het ondersteunen van de lokale jeugdkernen; + onderhouden van contacten met andere organisaties met het oog op een optimale verspreiding en een optimaal gebruik van de Rode Kruisprogramma s in jeugdwerkorganisaties en organisaties waar kinderen en jongeren de voornaamste doelgroep vormen; Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

26 + nauw contact onderhouden met de provincievoorzitter, de adviescommissievoorzitter en de manager Jeugd Rode Kruis; + opvolgen van diverse vergaderingen (bijvoorbeeld Provinciecomité, Regiocomité, Provinciale Jeugdraad, Interprovinciaal Werkoverleg en Adviescommissie); + leiden, motiveren en rekruteren van het provinciaal team Jeugd Rode Kruis; + deelname aan nationale activiteiten en werkgroepen Andere functies De functies initiator en jeugdmonitor kunnen ook provinciaal worden opgenomen. Profiel Initiator Een initiator is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start. Er geldt geen maximumleeftijd. Een initiator is in het bezit van een geldig brevet Helper of heeft een geldige kwalificatie bij Hulpdienst (Eerstehulpverlener, Eventhulpverlener, DGH, Ambulancier, Verpleegkundige, Spoedverpleegkundige, Arts), heeft zich laten registreren als initiator en heeft de instapsessie gevolgd. Een initiator volgt verplicht de Initiatoropleiding. Taken Een initiator heeft volgende taken: Profiel + begeleiden van eerstehulpinitiaties voor kinderen en jongeren tot 16 jaar; + aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke Jeugdmonitor Een jeugdmonitor is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start. Hier geldt geen maximumleeftijd. Een jeugdmonitor is in het bezit van een geldig brevet jeugdmonitor en heeft de instapsessie gevolgd. Om dat brevet te behalen, heeft hij een opleiding tot jeugdmonitor gevolgd. Dat kan zijn: de Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor of de Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor. Hij houdt zijn brevet geldig door de verplichte bijscholingen te volgen. Taken Een jeugdmonitor heeft volgende taken: Uitzondering + aanleren van eerste hulp aan kinderen, jongeren en jeugdleiders volgens de eerstehulppakketten van Jeugd Rode Kruis; + opleidingen geven in het kader van het project Hartveilig; + aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke. Een leerkracht die de opleiding tot jeugdmonitor volgt, behaalt de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs. Hij kan zelf de lessen Helpertje en Junior Helper geven op zijn school en kan bovendien de betreffende praktijktesten daar afnemen. Deze leerkracht voert echter geen vrijwilligersfunctie uit binnen Rode Kruis-Vlaanderen en wordt aldus niet in de functie jeugdmonitor geregistreerd. Hij kan de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs dus enkel gebruiken in een onderwijscontext. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

27 Als hij echter wel verbonden wordt aan een afdeling, wordt hij een actieve vrijwilliger voor Jeugd Rode Kruis en wordt hem wel de functie jeugdmonitor toegekend. Hij kan ook provinciaal of op gemeenschapsniveau actief worden als vrijwilliger. In dit geval dient hij wel de instapsessie te volgen. Profiel 7.3. Gemeenschap Nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis Een nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start. Een nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis heeft de instapsessie gevolgd. Afhankelijk van de taak en opdracht kunnen bijkomende voorwaarden worden opgelegd. Taken Een nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken: Profiel + bijstaan van het Jeugd Rode Kruissecretariaat in de voorbereiding en uitvoering van de diverse initiatieven en/of projecten; + aanvullende taken in overleg met de voorzitter of de manager Jeugd Rode Kruis Kadervormingsbegeleider Een kadervormingsbegeleider is minimaal 18 jaar. Er geldt geen maximumleeftijd. Een kadervormingsbegeleider voldoet aan minimum één van onderstaande criteria: Taken + heeft de Instructeursopleiding gevolgd en heeft met succes de stage afgelegd; + is in het bezit van het attest Instructeur in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid; + is in het bezit van een pedagogisch bekwaamheidsbewijs (bijvoorbeeld na het volgen van een specifieke lerarenopleiding), of een diploma van sociaal-cultureel werk. Een kadervormingsbegeleider heeft volgende taak: Profiel + begeleiden van opleidingen en vormingsinitiatieven van Jeugd Rode Kruis; + ontwikkeling van vormingsprogramma s en realiseren van projecten met het oog op kadervorming; + begeleiden van vrijwilligers die een stage vervullen tot Animator, Hoofdanimator of Instructeur in het jeugdwerk Jeugdmonitorbegeleider Een jeugdmonitorbegeleider is minimaal 18 jaar. Er geldt geen maximumleeftijd. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

28 Een jeugdmonitorbegeleider heeft een geldig brevet Jeugdmonitor, gecombineerd met de functie kadervormingsbegeleider. Taken Een jeugdmonitorbegeleider heeft volgende taken: + begeleiden van de verschillende modules binnen de opleiding tot jeugdmonitor; + begeleiden van de omscholingsopleidingen; + begeleiden en evalueren van (kandidaat-)jeugdmonitoren; + begeleiden van specifieke opleidingen en vormingsinitiatieven van Jeugd Rode Kruis. Profiel Voorzitter Adviescommissie De voorzitter van de Adviescommissie is minimaal 18 jaar en maximaal 35 jaar oud. Een AC-voorzitter Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na eerste aanstelling aan de Verantwoordelijkenopleiding of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk uitgereikt door de Vlaamse overheid. Hij heeft de instapsessie gevolgd. Taken De voorzitter van de Adviescommissie heeft volgende taken: + voorzitten van de vergaderingen van de Adviescommissie; + coördineren van de werkgroepen opgericht in de schoot van de Adviescommissie; + vertegenwoordigen van Jeugd Rode Kruis in de Gemeenschapsraad; + samenwerken met de andere Adviescommissievoorzitters; + formuleren van adviezen aan het Directiecomité of de Gemeenschapsraad; + initiatief nemen bij de aanstelling van de provincieverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis in samenspraak met de provincievoorzitter; + aanwezigheid op het Interprovinciaal Werkoverleg + aanwezigheid op provinciale activiteiten, afdelingsactiviteiten, Rode Kruisfeest ; + deelnemen aan internationale ontmoetingen. Profiel Jeugdleider gemeenschap Een jeugdleider gemeenschap is minimaal 18 jaar en maximaal 35 jaar oud. Een jeugdleider gemeenschap volgt verplicht de opleidingsdag voor de speelweken, ook wanneer hij reeds in bezit is van een attest Animator in het Jeugdwerk. Indien hij dit attest niet heeft, wordt er wel aanbevolen om de Animatoropleiding deel 1 en 2 te volgen. Taken Een jeugdleider gemeenschap heeft volgende taken: + begeleiden van projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren uit de opvangcentra van Rode Kruis-Vlaanderen worden georganiseerd; + deelnemen aan de voorbereidende vergaderingen van deze speelweek. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

29 Profiel Begeleider Youth on the Run Een begeleider Youth on the Run is minimaal 18 jaar. Hier geldt geen maximumleeftijd. Hij volgde het opleidingsweekend tot begeleider en heeft een basiskennis Engels. Taken Een begeleider Youth on the Run heeft volgende taken: Profiel + Deelnemen aan de voorbereidende vergadering(en); + Deelnemen aan de evaluatiemomenten; + Het spelweekend in goede banen leiden door verscheidene rollen op te nemen Vrijwilliger internationale uitwisseling Een vrijwilliger internationale uitwisseling is minimaal 18 jaar en maximaal 35 jaar oud. Taken Een vrijwilliger internationale uitwisseling heeft volgende taken: + Voorbereidende vergaderingen rond de uitwisseling bijwonen; + De vooropgestelde taken binnen de uitwisseling volbrengen; + Indien vraag vanuit de hoofdzetel, een communicatietekstje schrijven rond te uitwisseling (voor de interne/externe communicatie); + Indien vraag vanuit de hoofdzetel, de uitwisseling mondeling toelichten tijdens een presentatie/workshop Andere functies De functies initiator en jeugdmonitor kunnen ook nationaal worden opgenomen. Profiel Initiatior Een initiator is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start. Er geldt geen maximumleeftijd. Een initiator is in het bezit van een geldig brevet Helper of heeft een geldige kwalificatie bij Hulpdienst (Eerstehulpverlener, Eventhulpverlener, DGH, Ambulancier, Verpleegkundige, Spoedverpleegkundige, Arts), heeft zich laten registreren als initiator en heeft de instapsessie gevolgd. Een initiator volgt verplicht Initiatoropleiding. Taken Een initiator heeft volgende taken: + begeleiden van eerstehulpinitiaties voor kinderen en jongeren tot 16 jaar; + aanvullende taken in overleg met de Voorzitter Adviescommissie. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

30 Profiel Jeugdmonitor Een jeugdmonitor is minstens 16 jaar wanneer hij zijn engagement als vrijwilliger start. Hier geldt geen maximumleeftijd. Een jeugdmonitor is in het bezit van een geldig brevet jeugdmonitor en heeft de instapsessie gevolgd. Om dat brevet te behalen, heeft hij een opleiding tot jeugdmonitor gevolgd. Dat kan zijn: de Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor of de Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor. Hij houdt zijn brevet geldig door de verplichte bijscholingen te volgen. Taken Een jeugdmonitor heeft volgende taken: Uitzondering + aanleren van eerste hulp aan kinderen, jongeren en jeugdleiders volgens de eerstehulppakketten van Jeugd Rode Kruis; + opleidingen geven in het kader van het project Hartveilig; + aanvullende taken in overleg met de Voorzitter Adviescommissie. Een leerkracht die de opleiding tot jeugdmonitor volgt, behaalt de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs. Hij kan zelf de lessen Helpertje en Junior Helper geven op zijn school en kan bovendien de betreffende praktijktesten daar afnemen. Deze leerkracht voert echter geen vrijwilligersfunctie uit binnen Rode Kruis-Vlaanderen en wordt aldus niet in de functie jeugdmonitor geregistreerd. Hij kan de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs dus enkel gebruiken in een onderwijscontext. Als hij echter wel verbonden wordt aan een afdeling, wordt hij een actieve vrijwilliger voor Jeugd Rode Kruis en wordt hem wel de functie jeugdmonitor toegekend. Hij kan ook provinciaal of op gemeenschapsniveau actief worden als vrijwilliger. In dit geval dient hij wel de instapsessie te volgen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

31 8. Aanstellingen en benoemingen 8.1. Officiële functies De afdelings- en provincieverantwoordelijken en hun adjuncten zijn de officiële functies binnen de disciplines. In het Handvest vind je bij Artikel 103 een opsomming van alle officiële functies. De afdelingsverantwoordelijke en zijn/haar adjunct(en) worden aangesteld door de afdelingsvoorzitter op basis van artikel 116 van het Handvest. De provincieverantwoordelijke en zijn/haar adjunct(en) worden aangesteld door de Provincieraad op basis van artikel 122 en 123 van het Handvest. Hoewel geen officiële functies stelt de Provincieraad, op advies van de provincieverantwoordelijke, ook de leden van de provinciale teams aan, eveneens op basis van artikels 122 en 123 van het Handvest. Op provinciaal en lokaal niveau moet elke invulling van een functie binnen Jeugd Rode Kruis erkend worden door de Raad van Bestuur van Jeugd Rode Kruis vzw, op basis van artikel 130 van het Handvest Overige functies Elke vrijwilliger die een functie binnen Jeugd Rode Kruis opneemt is automatisch lid van Jeugd Rode Kruis vzw. Elk lid handelt volgens de missie en visie en onderschrijft de waarden van Jeugd Rode Kruis. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

32 9. Opleidingen en bijscholingen 9.1. Interne opleidingen voor vrijwilligers Instapmodule Elke vrijwilliger volgt een instapmodule als verplicht onthaalmoment. Naast de informatiesessies begeleid door een instapanimator is er ook een e-instapsessie. Zo kan een nieuwe vrijwilliger zelf kiezen hoe hij/zij de informatie verwerkt: klassikaal of online. In deze instapmodule maken nieuwe vrijwilligers kennis met onder meer: + De werking van het Rode Kruis: het ontstaan van Rode Kruis, de Rode Kruisfamilie, de fundamentele beginselen en de erkende emblemen; + De werking van Rode Kruis-Vlaanderen: de kernwaarden (integriteit, werken in team, professionele houding, initiatief), de disciplines, het organigram en de beslissingsstructuur, de werking van de afdeling, het wetenschappelijk onderbouwd zijn van de activiteiten Algemene info rond inschrijvingen Inschrijven Inschrijven voor een opleiding van Jeugd Rode Kruis kan via de inschrijfstrook die te downloaden is op of kan via ACT-web ( Alle inschrijvingsmodaliteiten alsook de geldende annulatievoorwaarden zijn te raadplegen op de inschrijfstrook en op ACT-web. Een vrijwilliger kan deelnemen als particulier. In dat geval betaalt hij zelf zijn deelname aan de opleiding. Neemt een vrijwilliger deel als vrijwilliger van een afdeling of provincie, dan moet zijn inschrijving goedgekeurd worden door de voorzitter van de entiteit waar de deelnemende vrijwilliger deel van uitmaakt (met name de afdelings- of provincievoorzitter). Een inschrijving goedkeuren kan door een handtekening te plaatsen op de inschrijfstrook, via een mail van de voorzitter naar jeugdrodekruis@rodekruis.be of via de takenlijst in ACT-win. Deelnameprijs Er is een kost verbonden om deel te nemen aan een opleiding die door Jeugd Rode Kruis vzw wordt georganiseerd. De deelnameprijs voor het volgen van een opleiding is te vinden op de uitnodiging, op ACT-web en is vastgelegd in de prijzenbijlage bij dit Vademecum. Bewijs van aanwezigheid Iedere deelnemer krijgt na de cursus samen met de factuur een bewijs van aanwezigheid. Dat bewijs kan ook worden gedownload via ACT-web. Met dit attest kunnen vrijwilligers in de meeste gemeenten een (gedeeltelijke) terugbetaling van het inschrijvingsgeld krijgen (via de gemeentelijke subsidiëring van kadervorming in het jeugdwerk). Attesten en brevetten Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

33 Het volgen van specifieke opleidingen en het succesvol doorlopen van een stage kunnen leiden tot een attest, erkend door de Vlaamse overheid. Andere opleidingen, al dan niet gevolgd door een stage, leiden tot een (Jeugd) Rode Kruisbrevet. Attesten, brevetten en stages worden per opleiding vermeld. Om een attest of brevet te kunnen ontvangen, dient telkens het hele traject gevolgd te worden, tenzij expliciet vermeld (bijvoorbeeld vrijstellingen). Het Jeugd Rode Kruissecretariaat bezorgt na een evaluatiemoment het attest of het brevet aan de cursist Animatoropleiding deel 1 Toelatingsvoorwaarden Om aan de Animatoropleiding deel 1 deel te nemen, moet een deelnemer 16 jaar zijn wanneer de opleiding start. Duur De opleiding Animator in het Jeugdwerk deel 1 duurt 16 uur (één weekend, met overnachtingen). Locatie en frequentie Deze opleiding wordt minimum driemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies. Deelnemers Voor jeugdleiders is de opleiding verplicht indien zij niet beschikken over een attest Animator in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid. Animator in het Jeugdwerk deel 1 is in dat geval verplicht te volgen binnen het jaar nadat men de functie jeugdleider opneemt. Als een vrijwilliger wel over dat attest beschikt, wordt hij vrijgesteld van deze opleiding. Doelstellingen Tijdens deze opleiding wordt er gewerkt aan de volgende competenties: Begeleiders + kinderen en jongeren begeleiden; + activiteiten organiseren; + zelfreflectie; + de veiligheid van kinderen en jongeren waarborgen; + respectvol handelen; + samenwerken; + enthousiasmeren. De opleiding Animator in het Jeugdwerk deel 1 wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders. Opmerkingen Deze opleiding is het eerste deel van de opleiding tot Animator in het jeugdwerk en is erkend door de Vlaamse overheid. Wie nadien ook de vervolgopleiding Animator in het Jeugdwerk deel 2 volgt, succesvol 50 uur stage doorloopt en het evaluatiemoment volgt, kan het attest Animator in het jeugdwerk behalen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

34 Animatoropleiding deel 2 Toelatingsvoorwaarden Om aan Animator in het Jeugdwerk deel 2 deel te nemen, moet een deelnemer de Animatoropleiding deel 1 gevolgd hebben. Duur De opleiding Animator in het Jeugdwerk deel 2 duurt 34 uur (vier dagen, met overnachtingen). Locatie en frequentie De opleiding Animator in het Jeugdwerk deel 2 wordt driemaal per jaar georganiseerd in Vlaanderen. Deelnemers Deze opleiding is bedoeld voor jeugdleiders die de opleiding Animator in het Jeugdwerk deel 1 al volgden. Animator in het Jeugdwerk deel 2 is een aanrader voor iedereen die activiteiten organiseert voor kinderen en jongeren, binnen Jeugd Rode Kruis en Rode Kruis-Vlaanderen. Doelstellingen Tijdens deze opleiding wordt er gewerkt aan de volgende competenties: Begeleiders + kinderen en jongeren begeleiden; + activiteiten organiseren; + zelfreflectie; + de veiligheid van kinderen en jongeren waarborgen; + respectvol handelen; + samenwerken; + enthousiasmeren. Deze opleiding wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders. Opmerkingen Na het succesvol doorlopen van een stage van minimaal 50 uur ontvangen de deelnemers het attest Animator in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid. Het behalen van dit attest is geen verplichting, maar wordt natuurlijk wel aangeraden Verantwoordelijkenopleiding Toelatingsvoorwaarden Om aan deze opleiding deel te nemen, moet een deelnemer minimum 17 jaar zijn bij aanvang van de cursus. Duur De Opleiding voor (adjunct-)verantwoordelijken Jeugd duurt 16 uur (een weekend). Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

35 Locatie en frequentie De verantwoordelijkenopleiding wordt tweemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies. Deelnemers De verantwoordelijkenopleiding is verplicht voor: + (adjunct-)afdelingsverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis; + (adjunct-)provincieverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis; + provinciale teamleden; + voorzitter adviescommissie Jeugd Rode Kruis. Voor bovenstaande vrijwilligers is de opleiding verplicht te volgen binnen het jaar nadat men één van deze functies opneemt. Volgde de vrijwilliger een opleiding tot hoofdanimator na 1 januari 2016, dan is deze opleiding aangeraden. Doelstellingen Tijdens deze opleiding wordt er gewerkt aan de volgende competenties: Begeleiders + begeleiden van jeugdleiders; + coördinatie opnemen van de organisatie van een geheel aan activiteiten; + evalueren van je kern; + eindverantwoordelijkheid nemen; + administratieve gegevens beheren; + communiceren met verschillende partners; + de missie en visie van Jeugd rode Kruis en Rode Kruis-Vlaanderen uitdragen. De verantwoordelijkenopleiding wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders Hoofdanimatoropleiding Toelatingsvoorwaarden Om aan deze opleiding deel te nemen, moet een deelnemer: Duur + een instapsessie gevolgd hebben + minimum 16 jaar zijn bij aanvang van de cursus; + in het bezit zijn van een attest Animator in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid, of minstens 100 uur ervaring hebben in het jeugdwerk sinds de deelnemer 16 jaar werd. De opleiding Hoofdanimator in het Jeugdwerk duurt 50 uur (drie weekends of één week). Locatie en frequentie Deze opleiding wordt eenmaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies. Deelnemers Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

36 De opleiding Hoofdanimator in het Jeugdwerk is bedoeld voor alles vrijwilligers die het attest Hoofdanimator in het Jeugdwerk willen behalen. Doelstellingen Tijdens deze opleiding wordt er gewerkt aan de volgende competenties: Begeleiders + begeleiden van jeugdleiders; + een geheel aan activiteiten organiseren; + zelfreflectie; + evalueren van animatoren; + eindverantwoordelijkheid nemen; + administratieve gegevens beheren; + communiceren met verschillende partners; + een team leiden. Deze opleiding wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders. Opmerkingen De opleiding Hoofdanimator in het Jeugdwerk is erkend door de Vlaamse overheid. Na het volgen van deze opleiding, het succesvol doorlopen van minimum 50 uur stage en de deelname aan een terugkomdag, kan een deelnemer het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk behalen Instructeursopleiding Toelatingsvoorwaarden Om aan de opleiding Instructeur in het jeugdwerk deel te nemen, moet een deelnemer voldoen aan de volgende voorwaarden: Duur + een instapsessie gevolgd hebben; + minimum 17 jaar zijn bij aanvang van de cursus; + In het bezit zijn van een attest Animator in het jeugdwerk of een portfolio kunnen voorleggen die minstens 100 uur ervaring in het jeugdwerk aantoont vanaf de leeftijd van 16 jaar. De opleiding Instructeur in het jeugdwerk duurt 50 uur (drie weekends, met overnachtingen). Locatie en frequentie De opleiding Instructeur in het jeugdwerk wordt eenmaal per twee jaar georganiseerd. Deelnemers Een opleiding Instructeur in het Jeugdwerk is bedoeld voor kadervormingsbegeleiders, trainers van Youth on the Run en Jeugdmonitorbegeleiders. Examenmodaliteiten Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

37 De deelnemers worden beoordeeld door permanente evaluatie tijdens de drie weekends en op basis van een eindopdracht. De beoordeling gebeurt door de begeleiders van de opleiding in samenspraak met een stafmedewerker van Jeugd Rode Kruis. Deelnemers aan de opleiding kunnen slagen, niet slagen of niet slagen met uitstel. Niet slagen met uitstel houdt in dat de deelnemer wordt toegelaten tot de stage, maar met concrete werkpunten. Na twee oefenmomenten begeleidt de deelnemer opnieuw een evaluatiesessie. De observatie en evaluatie gebeurt door een stafmedewerker en minstens één van de begeleiders van de instructeursopleiding. Als de deelnemer slaagt start, het tweede deel van de stage. Dat is de stage van 50 uur zoals die wordt voorzien voor elke instructeur in spé. Begeleiders De opleiding Instructeur in het jeugdwerk wordt begeleid en beoordeeld door ervaren kadervormingsbegeleiders. Opmerkingen De opleiding instructeur in het jeugdwerk is erkend door de Vlaamse overheid. Na het volgen van de drie opleidingsweekends, het succesvol doorlopen van minimum 50 uur stage en het deelnamen aan de terugkomdag, kan een deelnemer het attest instructeur in het jeugdwerk behalen Evaluatiemoment Toelatingsvoorwaarden Om aan een themagerichte opleiding deel te nemen, moet een deelnemer minimum 16 jaar zijn. Tevens moet hij deelgenomen hebben aan Animator deel 2, Hoofdanimator of Instructeur. Duur De duur van het evaluatiemoment bedraagt 4u of 2u individueel overleg Locatie en frequentie Deze opleiding wordt minstens tweemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies. Deelnemers Een evaluatiemoment is bedoeld voor de deelnemers van Animator deel 2, Hoofdanimator, Instructeur die hun attest willen behalen of voor de deelnemers van de opleiding voor (adjunct-) verantwoordelijken. Begeleiders Deze opleiding wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders Themagerichte opleidingen Toelatingsvoorwaarden Om aan een themagerichte opleiding deel te nemen, moet een deelnemer minimum 16 jaar zijn wanneer de opleiding start. Tevens moet hij een instapsessie gevolgd hebben. Aanvullende toelatingsvoorwaarden zijn mogelijk, afhankelijk van het thema van de opleiding. Duur Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

38 De duur van een themagerichte opleiding is afhankelijk van het thema. Locatie en frequentie De locatie en de frequentie van een themagerichte opleiding worden steeds in functie van de vormingsbehoeften gepland. Deelnemers Een themagerichte opleiding is bedoeld voor geïnteresseerde (nieuwe) Jeugd Rode Kruisvrijwilligers. Doelstellingen De doelstellingen van de themagerichte opleidingen worden bij de voorbereiding ervan bepaald. Begeleiders Deze opleiding wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders en/of externe experts Opleiding tot jeugdmonitor Gemeenschappelijk voorbereidingstraject Binnen Rode Kruis-Vlaanderen worden er zowel bij Vorming, Hulpdienst als Jeugd Rode Kruis eerstehulplesgevers opgeleid. De gemeenschappelijke lesgeversopleiding bestaat uit vijf modules. De eerste vier modules zijn gemeenschappelijk voor alle kandidaat-lesgevers. In de vijfde module kiest de kandidaat-lesgever voor een specifieke richting: jeugdmonitor, instructeur Hulpdienst of lesgever eerstehulpverlening. Toelatingsvoorwaarden De toelatingsvoorwaarden om aan de lesgeversopleiding te kunnen starten, zijn: + minimum 16 jaar zijn; + vrijwilliger zijn bij Rode Kruis-Vlaanderen; + beschikken over een geldig brevet Helper of de kwalificatie (Eerstehulpverlener, Eventhulpverlener, ZWH (ziekenwagenhelper), DGH (dringende geneeskundige hulpverlening), verpleegkundige, spoedverpleegkundige, arts). Ook vroedkundigen, kinesisten en bachelors in de geneeskunde kunnen aan het traject starten zonder geldig brevet Helper. Duur en opbouw De opleiding tot lesgever ziet er uit als volgt: Vier gemeenschappelijke modules + Module 1: Voorbereidingsdagen (1,5 dagen) + Module 2: LEGO-examen (0,5 dag) + Module 3: Krijtlijnen voor lesgevers in spé (2 dagen) + Module 4: Krijtlijnen+ (1 dag) Eén specifieke module: Lesgever eerstehulpverlening, Instructeur Hulpdienst of Jeugdmonitor Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

39 + Module 5: Vakdidactiek Lesgever eerstehulpverlening (4 + 1 dagen) OF + Module 5: Vakdidactiek Instructeur Hulpdienst (4 + 1 dagen) OF + Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor (4 + 1 dagen) Over de modules 1, 2, 3 en 4 vind je alle informatie in het gemeenschappelijke Vademecum Lesgeversopleidingen: toelatingsvoorwaarden, opbouw van de opleiding, vrijstellingsmogelijkheden. In dit Vademecum Jeugd Rode Kruis vind je alle informatie over Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor Toelatingsvoorwaarden De kandidaat-jeugdmonitor voldoet aan de volgende voorwaarden voor de start van de opleiding: + minder dan 2 jaar geleden Module 1: Voorbereidingsdagen gevolgd hebben, of hiervan zijn vrijgesteld; + minder dan 2 jaar geleden geslaagd zijn voor Module 2: LEGO-examen; + minder dan 2 jaar geleden de opleiding Module 3: Krijtlijnen voor lesgevers in spé gevolgd hebben, of hiervan zijn vrijgesteld; + minder dan 2 jaar geleden de opleiding Module 4: Krijtlijnen+ hebben gevolgd. Een vrijstelling voor Module 5 is niet mogelijk. Een verkorte opleiding kan wel in de vorm van de omscholingstweedaagse. Voor vrijstellingen over de andere modules: zie het Vademecum Lesgeversopleidingen. Duur Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor duurt vier dagen, gevolgd door één examendag. De opleiding wordt georganiseerd in verschillende vormen (weekendvorm, weekvorm, al dan niet met overnachtingen). Locatie en frequentie Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor wordt tweemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies. Deelnemers De opleiding tot jeugdmonitor is verplicht om eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper aan kinderen en jongeren te mogen geven, en om de eerstehulpinitiaties Up 2 aid en Eerste hulp voor jeugdleiders te mogen geven. Een jeugdmonitor mag daarnaast ook de eerstehulpinitiaties Hupperdehulp, Hiep hiep help, Ai ai amai, Ket(c)hulp en ResQ geven. Hij kan ook worden ingezet in het kader van de lessen Hartveilig. Doelstellingen De doelstellingen van de opleiding Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor zijn: De deelnemers: + geven op aangepaste wijze eerstehulpopleidingen aan kinderen en jongeren; + gebruiken meerdere creatieve werkvormen; Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

40 + kennen het bestaande didactische materiaal voor eerstehulpopleidingen voor kinderen en jongeren, en maken zelf nieuw materiaal aan om het thema eerste hulp naar kinderen en jongeren toe over te brengen; + maken zelf nieuwe lessen op basis van bestaande Jeugd Rode Kruisinhoud en Jeugd Rode Kruislesdoelstellingen; + kunnen per leeftijdscategorie twee aandachtspunten voor het lesgeven opsommen; + kunnen goede concrete doelstellingen formuleren; + kunnen in eigen woorden duiden dat hun keuze van didactische werkvormen wordt bepaald door de beginsituatie van de cursisten, henzelf en hun omgeving en de geformuleerde concrete doelstellingen; + kunnen minstens vijf onderdelen van het didactisch model (inclusief didactische principes) opsommen, die beïnvloed worden door het feit dat ze aan kinderen en jongeren lesgeven. Voor elk van deze vijf onderdelen kunnen ze een concreet voorbeeld uitwerken; + kunnen eerste hulp vertalen in praktijkoefeningen voor verschillende doelgroepen van kinderen en jongeren; + ontwikkelen een duidelijke visie op een goeie les; + zijn zich ervan bewust dat een goede les doordrenkt is van de didactische principes; + zijn zich bewust van het feit dat tijd bijzonder moeilijk in te schatten is; + kunnen bij een concrete casus een gepaste interventie aanduiden om de orde in de groep of klas te herstellen. Examenmodaliteiten De opleiding Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor wordt afgesloten met een examen. Dit bestaat uit het schriftelijk voorbereiden van een twee uur durende les en het geven van een examenles van een half uur. Het onderwerp en de werkvorm worden door de begeleiders bepaald in samenspraak met de cursist. Slagen voor het examen is een voorwaarde om het brevet Jeugdmonitor te krijgen. Deelnemers aan de opleiding kunnen slagen, niet slagen of niet slagen met uitstel. Niet slagen met uitstel houdt een opgelegde stage in, waarna men opnieuw examen moet afleggen. De formaliteiten voor de stage worden aan de individuele cursist meegedeeld. Begeleiders Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor wordt begeleid en beoordeeld door jeugdmonitorbegeleiders. Opmerkingen Het voorbereidingstraject wordt discipline- en provincieoverschrijdend georganiseerd. Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor wordt nationaal door Jeugd Rode Kruis georganiseerd. Aan de cursus is een brevet Jeugdmonitor verbonden. Bij de introductie van nieuwe eerstehulprichtlijnen of bij andere belangrijke wijzigingen worden jeugdmonitoren uitgenodigd op een verplichte bijscholing. Elke jeugdmonitor dient zich dan binnen een vastgelegde termijn bij te scholen, zoniet wordt zijn functie als jeugdmonitor beëindigd en vervalt het brevet Bijscholing jeugdmonitor Toelatingsvoorwaarde Om aan een bijscholing te mogen deelnemen, moet de deelnemer in het in bezit zijn van een geldig brevet Jeugdmonitor. Duur De duur van de bijscholing jeugdmonitor wordt bepaald in functie van de doelstellingen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

41 Locatie en frequentie Er worden in de volgende gevallen voldoende bijscholingen georganiseerd: wijzigingen van Rode Kruistechnieken, belangrijke wijzigingen van eerstehulprichtlijnen, grondige wijzigingen van eerstehulppakketten en programma s, Doelstellingen De doelstellingen worden per bijscholing bepaald. Begeleiders Deze bijscholingen worden door jeugdmonitorbegeleiders en/of experts gegeven. Opmerkingen Een jeugdmonitor kiest zelf of hij een bijscholing al dan niet volgt. Enkel de verplichte bijscholingen zijn noodzakelijk voor de geldigheid van het brevet jeugdmonitor Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor Toelatingsvoorwaarden De kandidaat-jeugdmonitor voldoet aan de volgende voorwaarden: Duur + minder dan 2 jaar geleden geslaagd zijn voor Module 2: LEGO-examen, Module 4: Krijtlijnen+ gevolgd hebben en in het bezit zijn van een bewijs van pedagogische bekwaamheid; OF + beschikken over een geldige kwalificatie lesgever eerstehulpverlening bij Vorming of instructeur bij Hulpdienst. De Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor duurt twee dagen: één lesdag en één examendag. Locatie en frequentie De Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt tweemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies. Deelnemers De opleiding tot jeugdmonitor is verplicht om eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper aan kinderen en jongeren te mogen geven, en om de eerstehulpinitiaties Up 2 aid en Eerste hulp voor jeugdleiders te mogen geven. Een jeugdmonitor mag daarnaast ook de eerstehulpinitiaties Hupperdehulp, Hiep hiep help, Ai ai amai, Ket(c)hulp en ResQ geven. Hij kan ook worden ingezet in het kader van de lessen Hartveilig. Begeleiders De Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt gegeven door jeugdmonitorbegeleiders. Doelstellingen De doelstellingen van de opleiding Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor zijn: De deelnemers: Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

42 + geven op aangepaste wijze eerstehulpopleidingen aan kinderen en jongeren; + gebruiken meerdere creatieve werkvormen; + kennen het bestaande didactische materiaal voor eerstehulpopleidingen voor kinderen en jongeren, en maken zelf nieuw materiaal aan om het thema eerste hulp naar kinderen en jongeren toe over te brengen; + maken zelf nieuwe lessen op basis van bestaande Jeugd Rode Kruisinhoud en Jeugd Rode Kruislesdoelstellingen; + kunnen per leeftijdscategorie twee aandachtspunten voor het lesgeven opsommen; + kunnen goede concrete doelstellingen formuleren; + kunnen minstens vijf onderdelen van het didactisch model (inclusief didactische principes) opsommen, die beïnvloed worden door het feit dat ze aan kinderen en jongeren lesgeven. Voor elk van deze vijf onderdelen kunnen ze een concreet voorbeeld uitwerken; + kunnen eerste hulp vertalen in praktijkoefeningen voor verschillende doelgroepen van kinderen en jongeren. Examenmodaliteiten De opleiding Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt afgesloten met een examen. Dit bestaat uit het schriftelijk voorbereiden van een twee uur durende les en het geven van een examenles van een half uur. Het onderwerp en de werkvorm worden door de begeleiders bepaald in samenspraak met de cursist. Slagen voor het examen is een voorwaarde om het brevet Jeugdmonitor te krijgen. Deelnemers aan de opleiding kunnen slagen, niet slagen of niet slagen met uitstel. Niet slagen met uitstel houdt een opgelegde stage in, waarna men opnieuw examen moet afleggen. De stagemodaliteiten worden aan de individuele deelnemer meegedeeld (zie ook ondersteuning lokale kernen). Begeleiders De opleiding Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt begeleid en beoordeeld door jeugdmonitorbegeleiders. Opmerkingen Het voorbereidingstraject wordt discipline- en provincieoverschrijdend georganiseerd. De Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt nationaal door Jeugd Rode Kruis georganiseerd. Aan de cursus is een brevet Jeugdmonitor verbonden. Bij de introductie van nieuwe eerstehulprichtlijnen of bij andere belangrijke wijzigingen worden jeugdmonitoren uitgenodigd op een verplichte bijscholing. Elke jeugdmonitor dient zich dan binnen een vastgelegde termijn bij te scholen, zoniet wordt zijn functie als jeugdmonitor beëindigd en vervalt het brevet Initiatoropleiding Toelatingsvoorwaarden Om aan de initiatoropleiding deel te nemen, moet een deelnemer: Duur een instapsessie gevolgd hebben; minimum 16 jaar zijn; beschikken over een geldig brevet Helper of een geldige hogere sanitaire bekwaamheid (zie initiator). De initiatoropleiding duurt één dag (zeven uur). Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

43 Locatie en frequentie De initiatoropleiding wordt minstens driemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies. Doelstellingen De doelstellingen van de initiatoropleiding zijn: De deelnemers: Begeleiders + kennen de eerstehulpinitiaties van Jeugd Rode Kruis; + zijn vertrouwd met creatieve werkvormen; + geven op aangepaste wijze eerstehulpinitiaties aan kinderen en jongeren; + kunnen een (kapstok voor een) eenvoudige les samenstellen op basis van de kant-enklare handleiding; + bezitten een aantal basisdidactische vaardigheden; + kunnen lesdoelstellingen opzoeken in de handleidingen. De initiatoropleiding wordt gegeven door jeugdmonitorbegeleiders en door kadervormingsbegeleiders die beschikken over een geldig brevet Helper. Opmerkingen Deze opleiding is verplicht om zich als initiator te kunnen registreren en functioneren Workshop voor stagebegeleiders Toelatingsvoorwaarden Om aan de opleiding voor stagebegeleiders te kunnen deelnemen, moet een deelnemer 100u aantoonbare ervaring in het jeugdwerk hebben. Deelnemers De workshop voor stagebegeleiders is verplicht voor vrijwilligers die stages willen begeleiden en die niet voldoen aan één van onderstaande voorwaarden: + In het bezit van een attest instructeur in het jeugdwerk + In het bezit van een attest hoofdanimator in het jeugdwerk + Een diploma of getuigschrift van studies die minimaal 60 uur pedagogische vorming omvatten De workshop is aangeraden voor iedereen die een stage wil begeleiden. Duur Deze opleiding duurt drie uur. Locatie en frequentie De workshop voor stagebegeleiders wordt minstens tweemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies. Doelstellingen Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

44 De doelstellingen van de opleiding voor stagebegeleiders zijn: Begeleiders + in eigen woorden de procedure rond stagebegeleiding uitleggen; + aan de slag gaan met het trajectboekje als evaluatie-instrument; + het belang van een coachende houding ten opzichte van de stagiair uitleggen; + een drietal kenmerken van goede feedback opsommen; + een veilige omgeving tijdens de stagebegeleiding creëren. De opleiding voor stagebegeleiders wordt gegeven door kadervormingsbegeleiders Opleidingsweekend begeleider Youth on the Run Toelatingsvoorwaarden Om aan het opleidingsweekend te kunnen deelnemen, moet een deelnemer minstens 18 jaar zijn, een basiskennis van het Engels hebben en het inleefspel Youth on the Run als deelnemer gespeeld hebben. Deelnemers De opleiding voor stagebegeleiders is verplicht voor iedereen die het spel Youth on the Run wil begeleiden en aangeraden voor iedereen die als logistieker achter de schermen wil meewerken. Duur Deze opleiding duurt 16 uur (één weekend met overnachting). Locatie en frequentie De opleiding voor stagebegeleiders wordt georganiseerd naar gelang de noden op een centrale plaats in Vlaanderen. Doelstellingen De doelstellingen van dit opleidingsweekend zijn: De toekomstige spelbegeleiders Begeleiders + begrijpen goed de boodschap die we willen overbrengen met het spel Youth on the run; + zien de logica en het nut van alle acties tijdens het spel. Ze kennen de rode draad van het verhaal; + kunnen zich inleven in een rol, zonder hun eigen grenzen en de grenzen van de deelnemers daarbij te overschrijden; + kunnen het doel van elke scène uit het spel uitleggen; + kunnen zo nodig improviseren, wanneer een situatie tijdens het spel niet loopt zoals gepland; + kunnen inspelen op spelers wanneer deze anders reageren dan verwacht; + kunnen op elk moment respect tonen voor de deelnemers aan Youth on the run; + kunnen goed samenwerken in groep. Deze opleiding wordt gegeven door ervaren Youth on the Run-begeleiders met ervaring in het begeleiden van opleidingen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

45 9.2. Externe opleidingen voor kinderen en jongeren Algemeen Jeugd Rode Kruis organiseert eerstehulpopleidingen voor kinderen en jongeren: het gaat zowel om kortdurende opleidingen (eerstehulpinitiaties) als om uitgebreide opleidingen (eerstehulpcursussen). Jeugd Rode Kruis heeft hiervoor een uitgebreid gamma aan eerstehulppublicaties ter beschikking. Het gaat voornamelijk om werk- en handboeken voor kinderen en jongeren. Er zijn ook diverse handleidingen beschikbaar. De kwaliteitscontrole van de eerstehulpcursussen en -initiaties voor kinderen en jongeren gebeurt door de jeugdmonitorbegeleiders, op eigen initiatief of op vraag. Indien er een controle gedaan wordt, zal deze steeds door twee jeugdmonitorbegeleiders gebeuren (al dan niet afzonderlijk). In elk geval wordt elke bezochte les nadien met de betrokken jeugdmonitor besproken. Hierna vullen de jeugdmonitorbegeleiders elk afzonderlijk een evaluatieformulier in dat aan de betrokken jeugdmonitor wordt bezorgd. De provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis en een stafmedewerker ontvangen een kopie. Er volgt later een evaluatiegesprek tussen de jeugdmonitorbegeleiders en de jeugdmonitor Eerstehulpinitiaties In het aanbod zijn er diverse eerstehulpinitiaties. Dit zijn kortdurende eerstehulplessen voor kinderen en jongeren. Er zijn zowel eerstehulpinitiaties voor het lager als voor het secundair onderwijs. Voor elke graad binnen het lager en het secundair onderwijs is er een werkboek ter beschikking. Daarnaast zijn er ook bijhorende handleidingen: er is één handleiding voor de initiaties in het lager onderwijs, en één voor de initiaties in het secundair onderwijs. Er is ook een eerstehulpinitiatie voor jeugdleiders. Toelatingsvoorwaarden De toelatingsvoorwaarden tot de eerstehulpinitiaties van Jeugd Rode Kruis zijn per initiatie verschillend: + Hupperdehulp is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor kinderen van de eerste graad lager onderwijs (6- tot 8-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen); + Hiep hiep help is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor kinderen van de tweede graad lager onderwijs (8- tot 10-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen); + Ai ai amai is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor kinderen van de derde graad lager onderwijs (10- tot 12-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen); + Ket(c)hulp is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor jongeren van de eerste graad secundair onderwijs (12- tot 14-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen); + ResQ is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor jongeren van de tweede graad secundair onderwijs (14- tot 16-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen); + Up 2 aid is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor jongeren van de derde graad secundair onderwijs (16- tot 18-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen); + Eerste hulp voor jeugdleiders is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor jeugdleiders vanaf 16 jaar (in afdelingen en in jeugdverenigingen). Deze opleiding kan niet voor leerlingen in scholen worden georganiseerd. Let wel: deze leeftijdsverdeling is een theoretische verdeling. Er kan afgeweken worden van de leeftijden, op basis van de vraag of de ervaring van de lesgever. Er wordt hierbij vooral naar de cognitieve leeftijd gekeken, veeleer dan naar de reële leeftijd. Duur Een eerstehulpinitiatie duurt in principe 2 tot 3 uur. Uitzonderlijk kan een les ook korter (minimum 1 uur) of langer duren, met een maximum van 4 uur. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

46 Locatie en frequentie Een eerstehulpinitiatie wordt georganiseerd door lokale kernen of door provincies. Dit kan zijn in een open aanbod vanuit de kern of provincie zelf, of op vraag van een jeugdvereniging of school. Deelnemers + Open aanbod: de Jeugd Rode Kruiskern organiseert zelf een eerstehulpinitiatie. Deze opleiding is gratis. Enkel het werkboek mag worden aangerekend (zie prijzenbeleid). + Gesloten aanbod: een eerstehulpinitiatie is betalend (inbegrepen zijn 20 werkboeken en attesten, vervoerskosten en gebruik lesmateriaal, er is geen vergoeding voor de lesgever, zie prijzenbeleid). Een school of organisatie vraagt de les minstens een maand op voorhand aan bij de lokale Jeugd Rode Kruiskern of op de provinciale zetel. De prijs die je hiervoor mag aanrekenen aan de school of organisatie is vastgelegd in de prijzenbijlage bij dit Vademecum. + Scholen: een school organiseert de eerstehulpinitiatie zelf voor haar leerlingen. Leerkrachten gaan zelf met het lesmateriaal aan de slag, zonder tussenkomst van een Jeugd Rode Kruisvrijwilliger. Het maximale aantal deelnemers aan een eerstehulpinitiatie is twintig, het minimale aantal bedraagt drie. Voor scholen kan hier een uitzondering op worden gemaakt in functie van de klassituatie. De leeftijd van de deelnemers is afhankelijk van de respectievelijke eerstehulpinitiatie (zie toelatingsvoorwaarden). Doelstellingen De doelstellingen van de eerstehulpinitiaties zijn afhankelijk van de leeftijd van de deelnemers en de inhouden van de initiatie (voorkennis, achtergrond ). Deze worden in detail opgenoemd in de gedetailleerde handleidingen. Begeleiders De begeleiding van de eerstehulpinitiaties gebeurt als volgt: + een jeugdmonitor mag elke eerstehulpinitiatie van Jeugd Rode Kruis geven; + een initiator mag de eerstehulpinitiaties Hupperdehulp, Hiep hiep help, Ai ai amai, Ket(c)hulp en ResQ geven; + een leerkracht mag alle eerstehulpinitiaties geven in zijn klas. Opmerkingen Een eerstehulpinitiatie wordt ten laatste twee weken op voorhand bij het Jeugd Rode Kruissecretariaat aangekondigd via ACT of via het aankondigingsformulier JRK001. Het is niet nodig om een aankondiging zowel via ACT als via het formulier te doen. Let wel: een gesloten eerstehulpinitiatie, op vraag van een organisatie, school of vereniging, is betalend (zie prijzenbeleid). Het is belangrijk dat de aanvrager vooraf een correct zicht heeft op de uiteindelijke kostprijs. Het formulier JRK002 (aanwezigheidslijst eerstehulpinitiatie voor jeugdleiders) wordt gebruikt voor de les Eerste hulp voor jeugdleiders. Aan de hand hiervan kunnen de nodige gegevens worden verzameld voor de opmaak van attesten van deelname via CRM en ACT. Soms volstaat het deze lijst terug te bezorgen aan de aanvragende organisatie (in geval van een gesloten vormingsactiviteit, in het kader van de subsidiëring van kadervorming in het jeugdwerk). Het formulier JRK007 (aanwezigheidslijst eerstehulpinitiaties) wordt facultatief gebruikt voor het noteren van de gegevens van de deelnemers aan de opleiding, en deze vervolgens in CRM en ACT Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

47 te verwerken. Er kan ook een andere lijst worden gebruikt (bijvoorbeeld computerlijst, blanco vel papier ). Het gebruik van een duidelijke lijst wordt wel aangeraden. Attesten voor de eerstehulpinitiaties Hupperdehulp, Hiep hiep help, Ai ai amai, Ket(c)hulp, ResQ en Up 2 aid worden deels voorgedrukt geleverd samen met de aankoop van werkboeken in de webshop. Deze kunnen vervolgens worden bedrukt via ACT. Op de website van ACT is hiervoor een handleiding ter beschikking ( Voor Eerste hulp voor jeugdleiders kunnen attesten eveneens via ACT worden opgemaakt. Deze dienen vervolgens afgedrukt te worden (op blanco papier) Eerstehulpcursussen Kinderen en jongeren die het willen schoppen tot eerstehulpexpert of die na het volgen van een eerstehulpinitiatie zin hebben gekregen in méér eerstehulpbagage, kunnen een uitgebreide eerstehulpcursus volgen. Toelatingsvoorwaarden De toelatingsvoorwaarden tot de eerstehulpcursussen van Jeugd Rode Kruis zijn per cursus verschillend: Duur + Helpertje is de uitgebreide cursus voor kinderen tussen 10 en 12 jaar. Kinderen mogen de cursus volgen vanaf het jaar waarin ze 10 worden tot het jaar waarin ze 13 worden; + Junior Helper is de uitgebreide cursus voor jongeren tussen 13 en 15 jaar. Jongeren mogen de cursus volgen vanaf het jaar waarin ze 13 worden tot het jaar waarin ze 16 worden. De eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper duren telkens 16 uur (uren van 60 minuten), bij voorkeur opgesplitst in acht wekelijkse blokken van 2 uur. De cursus wordt gevolgd door een praktijktest (eveneens 2 uur). Tussen de cursus en de praktijktest moet een tussenperiode van minstens 5 dagen zijn. De organisator kan zelf kiezen hoe hij de cursus en de lesblokken inplant (bijvoorbeeld tijdens een kampperiode, op zaterdagvoormiddag ). Bij de planning staat de kwaliteit van de cursus en de haalbaarheid voor de deelnemers voorop. Locatie en frequentie Een eerstehulpcursus Helpertje of Junior Helper wordt georganiseerd door lokale kernen of door provincies. Dit kan zijn in een open of gesloten aanbod vanuit de kern of provincie zelf, of op vraag van een jeugdvereniging of school. Deelnemers Het maximale aantal deelnemers aan een eerstehulpcursus is zestien, het minimale aantal bedraagt drie. Voor scholen kan hier een uitzondering op worden gemaakt in functie van de klassituatie. De leeftijd van de deelnemers is afhankelijk van de respectievelijke eerstehulpcursus (zie toelatingsvoorwaarden). Er is geen minimale aanwezigheidsratio in de lessen bepaald. Doelstellingen Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

48 De deelnemers ontdekken hoe ze moeten reageren op een ongeval en hoe ze gespecialiseerde hulp moeten inroepen. Na deze cursussen kunnen ze bloedingen, huid- en brandwonden en letsels aan botten, spieren, gewrichten verzorgen. Ze weten ook wat er in een eerstehulpkoffer thuishoort. Ze leren reanimeren en wonden verzorgen volgens de Europese richtlijnen. Het werkboek bevat een hoofdstuk over de hulpdiensten in het algemeen. De uitgebreide lesdoelstellingen zijn te vinden in de handleiding Helpertje-Junior Helper. In de handleiding en via de vrijwilligerswebsite zijn ook de lesschema s te vinden. Kwaliteitsvoorwaarden Examen + Ongevallensimulant: het aanleren van wondverzorging en het stelpen van bloedingen gebeurt verplicht met een ongevallensimulant. Het inzetten van een ongevallensimulant is ook verplicht in de herhalingsles en bij de praktijktest. In de lesschema s is duidelijk aangegeven wanneer de inzet van een ongevallensimulant is vereist. + Verplicht didactisch materiaal: het is noodzakelijk om te beschikken over voldoende reanimatiepoppen (één per drie cursisten), AED-trainingstoestellen (enkel voor Junior Helper, één per drie cursisten) en oefenverbandmateriaal (één zwachtel per twee cursisten, voldoende drukverbanden, driehoeksverbanden ). Het is noodzakelijk te beschikken over een eerstehulpkoffer, voorzien van de inhoud zoals omschreven in het werkboek. Verder zijn didactische tekeningen om anatomie te visualiseren, schema s en andere didactische hulpmiddelen (beamer, foto s en tekeningen, bureaumateriaal ) wenselijk. Een werkboek voor elke cursist is vereist. De handleiding Helpertje-Junior Helper voor de lesgever is sterk aanbevolen. + De organiserende entiteit dient zelf over het nodige materiaal te beschikken, of dient dit tijdig te ontlenen bij een afdeling in de buurt, of bij de provinciale zetel. + Er dient een ruim lokaal ter beschikking te zijn, voorzien van voldoende stoelen en tafels. Het examen bestaat uit een praktijktest. Uit deze test zal blijken of de cursisten op een goede manier eerste hulp kunnen verlenen. Enkel de praktijk wordt getest (geen theoretische kennis). De praktijktest bestaat uit vier onderdelen: + Reanimatie: de deelnemer doet de volledige benadering (de vier stappen) van een slachtoffer en reanimeert tot de examinator zegt dat het volstaat. + Simulatie: de deelnemer verzorgt op een correcte manier een verwonding bij een ongevallensimulant. De cursist moet daarbij rekening houden met de vier stappen van eerste hulp en met de basisprincipes. + Techniek: de deelnemer moet één van de technieken (verbandtechniek, stabiele zijligging ) correct uitvoeren. + Gevalstudie: de deelnemer moet een aantal vragen beantwoorden over een ongevalsituatie (een foto, verhaaltje of filmpje) die verschilt van de simulaties uit de cursus. De gedetailleerde examenmodaliteiten zijn te vinden in de handleiding Helpertje-Junior Helper en in het cursusboek Jeugdmonitor. Elk deel van de praktijktest staat op 25 punten, zodat het totaal gequoteerd wordt op 100 punten. Om te slagen moeten de deelnemers op elk onderdeel afzonderlijk minstens 50 % halen (12,5 op 25) en op het totaal minstens 60 % (60 op 100). De cursisten moeten dus voor elk onderdeel geslaagd zijn. Het werken met een puntenquotering vormt een hulpmiddel voor de examinator. De puntentelling is niet zo sterk van belang: de beoordeling per post alsook de eindbeoordeling bestaat uit de mogelijkheden geslaagd en niet geslaagd. Een deelnemer kan worden gedelibereerd voor een examenpost als hij: Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

49 + op één onderdeel van het praktijkgedeelte niet geslaagd is, maar op alle andere onderdelen wel; + geen 60% behaalt in het totaal, maar op alle onderdelen wel geslaagd is. De betrokken jeugdmonitoren beslissen in overleg of een deelnemer al dan niet geslaagd is. Het inrichten van een herkansing is mogelijk indien een deelnemer niet geslaagd is voor één, twee, drie of alle examenposten. Hij legt dan deze één, twee, drie of alle examenposten opnieuw af. Deze herkansing vindt uiterlijk één maand na de oorspronkelijke examendatum plaats. Een deelnemer kan slechts éénmaal een herexamen afleggen voor de examenposten waarvoor hij niet was geslaagd. Als de cursist daarna nog niet is geslaagd, dient hij het volledige examen opnieuw af te leggen. Dit mag zonder opnieuw opleiding te hebben gevolgd, maar dit kan wel als de cursist dit wenst. Brevet De eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper kunnen leiden tot een Europees erkend brevet Helpertje en Junior Helper (EFAC-label). Hiertoe dient een deelnemer te slagen voor de praktijktest. De brevetten Helpertje en Junior Helper hebben een geldigheidsduur van drie jaar en kunnen niet worden verlengd. Het brevet Junior Helper geeft een vrijstelling voor de cursus Eerste hulp bij Vorming, mits de deelnemer in kwestie minstens 16 jaar is wanneer hij cursus Eerste hulp start. Hij kan met andere woorden rechtstreeks doorstromen naar de vervolgcursus Helper. Begeleiders De eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper worden gegeven en beoordeeld door jeugdmonitoren. Leerkrachten mogen deze cursussen in hun eigen klas geven. Leerkrachten kunnen hiertoe de opleiding tot Jeugdmonitor Onderwijs volgen (zie opleiding tot jeugdmonitor). De praktijktest moet door een jeugdmonitor afgenomen worden. Kostprijs Opmerkingen + Open aanbod: de lokale kern organiseert zelf een eerstehulpcursus. Deze opleiding is gratis. Enkel het werkboek mag worden aangerekend maar dit zonder winst te maken. + Gesloten aanbod: een eerstehulpcursus is betalend (inbegrepen zijn vervoerskosten en gebruik lesmateriaal, er is geen vergoeding voor de lesgever). De werkboeken dienen afzonderlijk aangekocht te worden. Een school of organisatie vraagt de cursus minstens een maand op voorhand aan via het aanvraagformulier op de website van Jeugd Rode Kruis. De prijs die hiervoor mag aangerekend worden aan de school of organisatie is vastgelegd in de prijzenbijlage bij dit Vademecum. + Scholen: een school organiseert de eerstehulpcursus zelf voor haar leerlingen. Leerkrachten gaan zelf met het lesmateriaal aan de slag. Voor de praktijktest kunnen ze beroep doen op een jeugdmonitor. Een eerstehulpcursus wordt ten laatste vier weken op voorhand bij het Jeugd Rode Kruissecretariaat aangekondigd via ACT of via het aankondigingsformulier JRK003. Het is niet nodig een aankondiging zowel via ACT als via het formulier te doen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

50 Het formulier JRK008 (aanwezigheidslijst eerstehulpcursussen) is facultatief te gebruiken voor het noteren van de gegevens van de deelnemers aan de opleiding, en deze vervolgens in CRM en ACT te verwerken. Brevetten worden aangevraagd via het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Dat kan door de resultaten in te voeren in ACT en de vormingsactiviteit de status afgesloten toe te kennen, of door een praktijktestverslag (JRK004) te bezorgen aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat en dit uiterlijk twee weken vóór de brevetuitreiking. Voor alle geslaagde deelnemers wordt een brevet opgemaakt. Deze brevetten worden verstuurd naar de cursusverantwoordelijke Elders verworven competenties Vrijwilligers die een jeugdwerkattest behaalden dat erkend is door de Vlaamse overheid ( Animator, Hoofdanimator, Instructeur of Hoofdinstructeur in het jeugdwerk ) genieten voor bepaalde trajecten een vrijstelling. Vrijstellingen worden per opleiding vermeld. Vrijwilligers die beschikken over een pedagogisch bekwaamheidsbewijs of een brevet Lesgever Eerstehulpverlening bij Vorming of Instructeur Hulpdienst, kunnen een verkorte jeugdmonitoropleiding volgen (zie Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor). Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

51 10. Ondersteuning en begeleiding Begeleiding en ondersteuning Het is van groot belang dat de vrijwilliger tijdens zijn/haar volledige loopbaan binnen Rode Kruis- Vlaanderen goed wordt begeleid en ondersteund. Hij/zij moet het gevoel hebben zich te kunnen ontplooien. Dit is een goede manier om vrijwilligers te motiveren en een goed werkend retentiemiddel. Via een kwaliteitsvolle rekrutering en selectie komen vrijwilligers in het Rode Kruis-Vlaanderen met het juiste profiel. Ze worden warm onthaald en georiënteerd naar de taak of verantwoordelijkheid die het best bij hen past. De competenties en de interesses van de vrijwilliger moeten zo goed mogelijk matchen bij de competenties die nodig zijn om de taak goed uit te voeren. De vrijwilliger maakt deel uit van een team dat onder leiding van een voorzitter of verantwoordelijke staat. Deze spelen een cruciale rol in de begeleiding en coaching van hun vrijwilligers. Zij geven hun vertrouwen en laten hen groeien in hun opdracht of verantwoordelijkheden. Zij begrijpen dat fouten bij de uitoefening van hun functie mogelijk zijn, en dat deze kunnen dienen als middel om te leren en te verbeteren Lokale Jeugd Rode Kruiskernen De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begeleidt de jeugdkern. De provinciale teams Jeugd Rode Kruis en het Jeugd Rode Kruissecretariaat staan in voor de ondersteuning van de lokale kernen Ondersteuning op vraag van de kern Opstart en rekruteren Opstartende kernen krijgen ondersteuning bij de opstart van Jeugd Rode Kruis. De ondersteuning gebeurt in de eerste plaats door vrijwilligers van het provinciaal team, in de tweede plaats door het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Het opstartproces bestaat onder meer uit: + een verkenningsgesprek; + een bezoek aan de afdeling ter plaatse; + een startpakket met materiaal op maat van de startende kern. Vanaf dan wordt de kern van nabij opgevolgd en begeleid in de verschillende opstartfases. Conflicten Een kern kan steeds terecht bij het provinciaal team of bij een stafmedewerker als er zich conflicten of spanningen voordoen die het oplossingsvermogen van de lokale kern overstijgen. De vrijwilliger en/of het personeelslid kan de rol van bemiddelaar ter plaatse opnemen of van op afstand de zaken mee opvolgen. De voorzitter van de Rode Kruisafdeling wordt altijd over de tussenkomst ingelicht. Indien een stafmedewerker tussenkomt, licht die ook steeds het provinciale niveau in. Praktische en inhoudelijke ondersteuning Dit kan gaan van een vraag om te helpen bij het ontwikkelen en organiseren van een grotere bovenlokale activiteit tot een vraag om te helpen bij het uitschrijven van een subsidiedossier. Ook hulp bij het organiseren van een eerstehulpcursus of begeleiding van een jeugdmonitor behoort tot de mogelijkheden. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

52 Algemene ondersteuning Informatie algemeen Specifieke vragen rond bijvoorbeeld verzekeringen of promotie voeren, worden op maat van de kern behandeld. Nieuwe en interessante informatie wordt via de verschillende websites, de e-nieuwsbrief, verantwoordelijkenzendingen, de jaarthemazending, kampzending aangeboden. Inhoudelijk aanbod Om de kernen bij de inhoudelijke werking te ondersteunen worden ze uitgenodigd op de Startdag, en op provinciale vormingsactiviteiten. Deze activiteiten worden altijd rond een inhoudelijk thema georganiseerd. Elk werkjaar wordt er een jaarthema vooropgesteld waarrond de kernen heel wat extra informatie ontvangen (jaarthemafiguur, specifiek ontwikkeld materiaal ). Materiaal ontlenen en gratis promomateriaal Actieve Jeugd Rode Kruiskernen kunnen per jaar gratis 100 latjes aanvragen bij het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Op het secretariaat is een aanbod van materialen aanwezig die ontleend kunnen worden. Een reservatie kan gebeuren via Als het gewenste materiaal beschikbaar is, krijgt de aanvrager een uitleenovereenkomst toegestuurd. Die bezorgt hij ingevuld terug. Hij betaalt een waarborg en eventueel een huurprijs. Meer informatie vind je via Vorming Jeugd Rode Kruis beschikt over een breed opleidingsaanbod (zie Hoofdstuk 8) Begeleiding bij de stage animator, hoofdanimator en instructeur in het jeugdwerk Stage Animator in het jeugdwerk Wanneer een jeugdleider de Animatoropleidingen deel 1 en deel 2 heeft doorlopen, kan hij een stage tot animator volbrengen. Als de vrijwilliger deze stage met succes doorloopt, krijgt hij het attest Animator in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid. Tijdens een stage van minimum 50 uur krijgt de cursist uitgebreid de kans om de competenties te ontwikkelen die voorop gesteld zijn in het competentieprofiel voor een animator in het jeugdwerk. Dat doet hij op basis van minimum acht stageopdrachten, te kiezen uit een lijst van elf opdrachten. Voor deze stage wordt de vrijwilliger begeleid en beoordeeld door een stagebegeleider. Deze begeleider volgt van dichtbij het leerproces van de stagiair mee op. Een stagebegeleider heeft minstens: + de workshop voor stagebegeleiders gevolgd; + een attest hoofdanimator in het jeugdwerk + een attest instructeur in het jeugdwerk ; + een diploma of getuigschrift van studies die minimaal 60 uur pedagogische vorming omvatten. Uitgebreide info over deze stage is terug te vinden in het Stageboekje Animator in het jeugdwerk. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

53 Stage Hoofdanimator in het jeugdwerk Wanneer de vrijwilliger de Hoofdanimatoropleiding heeft doorlopen, kan hij een stage tot hoofdanimator volbrengen. Als de vrijwilliger deze stage met succes doorloopt, krijgt hij het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid. Tijdens een stage van minimum 50 uur krijgt de cursist uitgebreid de kans om de competenties te ontwikkelen die voorop gesteld zijn in het competentieprofiel voor een hoofdanimator in het jeugdwerk. Dat doet hij op basis van minimum zes stageopdrachten, te kiezen uit een lijst van elf opdrachten. Voor deze stage wordt de vrijwilliger begeleid en beoordeeld door een stagebegeleider. Deze begeleider volgt van dichtbij het leerproces van de stagiair mee op. Een stagebegeleider heeft minstens: + de workshop voor stagebegeleiders gevolgd; + een attest hoofdanimator in het jeugdwerk + een attest instructeur in het jeugdwerk ; een diploma of getuigschrift van studies die minimaal 60 uur pedagogische vorming omvatten. Uitgebreide info over deze stage is terug te vinden in het Stageboekje Hoofdanimator in het jeugdwerk. Stage instructeur in het jeugdwerk Wanneer de vrijwilliger de opleiding instructeur in het jeugdwerk heeft doorlopen, kan hij een stage tot instructeur volbrengen. Als de vrijwilliger deze stage met succes doorloopt, krijgt hij het attest Instructeur in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid. Tijdens een stage van minimum 50 uur krijgt de cursist uitgebreid de kans om de competenties te ontwikkelen die voorop gesteld zijn in het competentieprofiel voor een instructeur in het jeugdwerk. Dat doet hij op basis van minimum zes stageopdrachten, te kiezen uit een lijst van elf opdrachten. Voor deze stage wordt de vrijwilliger begeleid en beoordeeld door een stagebegeleider. Deze begeleider volgt van dichtbij het leerproces van de stagiair mee op. Een stagebegeleider heeft minstens: + een attest instructeur in het jeugdwerk ; + een diploma of getuigschrift van studies die minimaal 60 uur pedagogische vorming omvatten Begeleiding van jeugdmonitoren Medisch-inhoudelijke en didactisch-pedagogische begeleiding Het Jeugd Rode Kruissecretariaat begeleidt jeugdmonitoren bij het lesgeven aan kinderen en jongeren. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het ter beschikking stellen van werkboeken en uitgebreide handleidingen, van een gamma aan foto s en tekeningen en van didactisch lesmateriaal (bijvoorbeeld werkblaadjes, checklists en zo meer, ter beschikking gesteld via het online Eerstehulpweb). Jeugdmonitoren worden door een stafmedewerker ook ad hoc geïnformeerd over nieuws dat voor hen interessant is, over publicaties en bijscholingen Daarnaast wordt er op de Startdag elk jaar minstens één workshop voor jeugdmonitoren ingericht. Jeugdmonitoren kunnen een beroep doen op een stafmedewerker voor individuele ondersteuning, zowel medisch-inhoudelijk als op didactisch-pedagogisch vlak. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

54 Stage jeugdmonitor Wanneer een kandidaat-jeugdmonitor een stage kreeg opgelegd (zie opleiding tot jeugdmonitor), kan hij zich door een jeugdmonitor of een jeugdmonitorbegeleider laten begeleiden. Zijn stage wordt opgevolgd door een stafmedewerker. De kandidaat-jeugdmonitor heeft de jeugdmonitoropleiding gevolgd en legde het examen af. De begeleiding oordeelde dat de kandidaat-jeugdmonitor nog niet is geslaagd. Hij beheerst de theoretische kennis van het lesgeven, maar mist de ervaring en voeling met de doelgroep en/of het lesgeven. De examinatoren stellen een vooruitgang vast en achten het mogelijk dat de kandidaatjeugdmonitor via een stage de nodige competenties kan verwerven. De kandidaat-jeugdmonitor kan na het volgen van een stage opnieuw het examen jeugdmonitor afleggen. De stage wordt begeleid door een stagebegeleider: een ervaren jeugdmonitor uit de afdeling, een naburige afdeling of het provinciaal team. Deze stagebegeleider moet op voorhand als stagebegeleider aanvaard worden door een stafmedewerker van het Jeugd Rode Kruisecretariaat. De kandidaat-jeugdmonitor mag geen eerstehulplessen geven buiten het toezicht van de stagebegeleider. De stage moet afgerond zijn binnen een jaar na het volgen van de vakdidactiek jeugdmonitor. De stage bestaat uit minimum drie stagelessen van minimum twee uur. De stagelessen worden volledig voorbereid en gegeven worden door de kandidaat-jeugdmonitor en worden beoordeeld door de stagebegeleider. Er worden minimum drie lesvoorbereidingen en drie beoordelingsformulieren van de gegeven stagelessen opgestuurd naar het Jeugd Rode Kruissecretariaat binnen het jaar na het afleggen van het examen jeugdmonitor (eerste examenkans). Deze formulieren kunnen op het secretariaat verkregen worden. Alle eerstehulpinitiaties en eerstehulpcursussen van Jeugd Rode Kruis zijn erkend voor het geven van stagelessen. Het minimum aantal deelnemers tijdens een stageles is vastgelegd op 8 deelnemers Provinciaal niveau De provinciale vrijwilligers kunnen voor inhoudelijke en praktische ondersteuning terecht bij het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Ze krijgen er een antwoord op allerhande vragen, maar kunnen vanzelfsprekend ook gebruik maken van het beschikbare aanbod (o.a. ontleenmateriaal, publicaties en dergelijke meer). Dit wordt in het punt afdelingsondersteuning uiteengezet. Voor praktische ondersteuning kunnen de provinciale teams ook een beroep doen op de provinciale zetels. Op hun vraag kan er door het Jeugd Rode Kruissecretariaat ook vorming gegeven worden over thema s die relevant zijn voor het provinciale niveau Gemeenschapsniveau De nationale vrijwilligers worden begeleid en ondersteund door de personeelsleden van het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Per functie die een nationale vrijwilliger kan uitvoeren, worden bijvoorbeeld specifieke vormingsmomenten voorzien: Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

55 + Trainers Need Training voor kadervormingsbegeleiders; + Introductiedag voor de animatoren van de speelweken; + Opleidingsweekend voor de spelbegeleiders van Youth on the Run Waarderingsgesprek Regelmatige feedback over de bijdrage die een vrijwilliger levert tot Rode Kruis-Vlaanderen en hoe hij/zij die bijdrage nog kan optimaliseren, is onontbeerlijk. Feedback geven over de manier van functioneren is noodzakelijk: zowel sterk als te verbeteren facetten moeten aan bod komen. De competentie van de leidinggevende verantwoordelijke om deze gesprekken goed voor te bereiden en te voeren, is cruciaal voor het succes ervan. Daarom kiest Rode Kruis-Vlaanderen ervoor dat elke leidinggevende verantwoordelijke jaarlijks een waarderingsgesprek heeft met zijn/haar hogere verantwoordelijke in de hiërarchische lijn (artikel 76 tot en met artikel 83 van het Handvest). Dit gesprek moet op een krachtige manier ervoor zorgen dat de vrijwilliger de nodige appreciatie krijgt over zijn/haar bijdrage tot het succes van Rode Kruis-Vlaanderen en over waar hij/zij nog kan verbeteren. De doelen van een waarderingsgesprek zijn: + Waardering uitspreken; + Problemen/onvolkomendheden opsporen, bespreekbaar maken en bijsturen; + Nieuwe uitdagingen in onderling overleg bekijken Opvolgingsgesprek Wanneer er na één of meerdere waarderingsgesprekken nog verdere stappen nodig zijn, wordt de betrokkene opgeroepen voor een opvolgingsgesprek (zie artikel 84 tot en met artikel 90 van het Handvest). Er kunnen zich omstandigheden voordoen waardoor de vrijwilliger niet meer in staat is zijn/haar taken behoorlijk uit te voeren. Dan kunnen we de vrijwilliger voorstellen een andere taak op te nemen, die meer in overeenstemming is met zijn/haar competenties. Dit kan zowel tijdelijk als definitief zijn. Uitzonderlijk kunnen de competenties van een vrijwilliger zo evolueren dat zijn/haar activiteiten beter tijdelijk of definitief geschorst worden. Dit gebeurt uiteraard zoveel mogelijk in consensus met de betrokken vrijwilliger. In een opvolgingsgesprek wordt duidelijk dat de vrijwilliger in zijn werk nauwer moet worden opgevolgd. Dit gesprek is een eerste stap tot formele bijsturing met gezamenlijk bindende afspraken. Bedoeling hiervan is het aankaarten van ernstige tekortkomingen in het functioneren van de vrijwilliger en in samenspraak zoeken naar middelen om deze te verhelpen. In consensus wordt afgesproken hoe en wanneer de vrijwilliger dit zal bijsturen. In een opvolgingsgesprek wordt ook opgevolgd of de afspraken zijn nagekomen en het gewenste resultaat werd bereikt. Als bij een ultiem opvolgingsgesprek blijkt dat de functioneringsproblemen niet oplosbaar zijn, dan wordt de betrokken vrijwilliger uit zijn/haar verantwoordelijkheden (mandaat, functie of opdracht waarop deze maatregel specifiek van toepassing is) ontheven. Dit kan zowel tijdelijk (en voorwaardelijk) als definitief gebeuren. Uiteraard blijft de betrokken vrijwilliger binnen Rode Kruis- Vlaanderen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

56 11. Rechten en plichten Erecode De Erecode van de vrijwilliger vat de rechten en plichten van een vrijwilliger samen. Iedereen ondertekent dit document op het moment dat hij zich aansluit als vrijwilliger bij Rode Kruis- Vlaanderen. Met de Erecode volgt Rode Kruis-Vlaanderen de richtlijnen van de wet van 3 juli 2005 in verband met de rechten van vrijwilligers. De volledige Erecode kan je downloaden op de vrijwilligerssite. Hieronder wordt de Erecode in enkele punten weergegeven Wat mag een vrijwilliger verwachten van het Rode Kruis? Volgens artikel 68 van het Handvest: + Een vrijwilliger bepaalt zelf de grenzen van zijn engagement; + Iedere vrijwilliger krijgt een badge om zich te legitimeren als Rode Kruis-vrijwilliger; + Iedere vrijwilliger krijgt de gepaste verantwoordelijkheid en inspraak voor alle punten die verband houden met zijn vrijwilligersopdracht; + Een vrijwilliger zet zich belangeloos in. Kosten die voortvloeien uit de opgedragen taak worden vergoed, als dat vooraf overeengekomen is; + Het Rode Kruis voorziet in een gepaste verzekering; + Vrijwilligers krijgen taken, functies en verantwoordelijkheden op basis van hun competenties en ambities. Iedere vrijwilliger heeft het recht om zich kandidaat te stellen voor een passend mandaat of functie; + Iedere vrijwilliger heeft recht op informatie over de activiteiten van zijn discipline, afdeling of entiteit en over de werking van heel het Rode Kruis en de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging; + Het Rode Kruis stelt het noodzakelijke materiaal ter beschikking; + Rode Kruis-Vlaanderen zorgt voor voldoende en gerichte opleidingen en voor praktijkervaring om beloftevolle medewerkers te laten groeien in de organisatie. Er is ook plaats voor gelegenheidsmedewerkers, die maar voor een beperkte tijd een welbepaalde activiteit uitoefenen. De functionele kwaliteitsvereisten, die gelden voor andere Rode Kruisvrijwilligers die dezelfde taken uitvoeren, moet worden gerespecteerd Wat verwacht Rode Kruis-Vlaanderen van vrijwilligers? Volgens artikel 69 van het Handvest: + Het Handvest en de vademecums regelen het dagelijkse leven van Rode Kruis- Vlaanderen. Iedereen houdt zich aan de erin opgenomen bepalingen, en doet alles om het imago van rode Kruis te ondersteunen; + Iedere vrijwilliger werkt loyaal samen met alle betrokkenen. Iedere vrijwilliger neemt actief deel aan de rekrutering van nieuwe vrijwilligers en aan de fondsenwerving; + Iedere vrijwilliger handelt binnen zijn bevoegdheden, vervult zijn taken en behandelt de gebruikte Rode Kruisgoederen als een goede huisvader; + Het aanvaarden van een mandaat, functie of taak, brengt verantwoordelijkheden en verplichtingen met zich mee. Het belangeloze karakter van de medewerking doet geenszins afbreuk aan deze verplichting; + Geen enkele vrijwilliger mag in het kader van een politieke campagne of mandaat gebruik maken van de naam en/of het embleem van het Rode Kruis; + Een vrijwilliger houdt zich aan de principes van integriteit zoals beschreven in onder meer het Handvest. Dit betekent dat hij de principes van deugdelijk bestuur van Rode Kruis- Vlaanderen aanvaardt. Hij oefent zijn mandaat of functie belangeloos uit. Op geen enkel ogenblik mag hij een mandaat of functie gebruiken om persoonlijke voordelen te verwerven, met inbegrip van het aanvaarden van giften of diensten. Elke vrijwilliger vermijdt elke schijn van belangenvermenging, handelt altijd conform de hoogste ethische principes, en gaat correct om met belangenconflicten. Iedere vrijwilliger heeft de plicht Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

57 Rode Kruis-Vlaanderen gezond en voorzichtig te beheren, en daarom actuele of toekomstige belangenconflicten te melden. Indien een vrijwilliger rechtstreeks of onrechtstreeks een persoonlijk belang heeft bij een beslissing of een verrichting die tot de bevoegdheid hoort van het orgaan waartoe hij behoort, moet hij dit melden en zich onthouden bij de beraadslaging en de besluitvorming. De secretaris of verslaggever vermeldt dit in de notulen; + Een vrijwilliger gaat op een respectvolle manier om met andere vrijwilligers, met personeelsleden, hulpvragers en de bevolking Integer handelen In Goede afspraken maken goede vrienden vind je ook een leidraad voor integer handelen. Elke vrijwilliger kan zelf nagaan of een handelwijze of beslissing verantwoord is, door zich de volgende vragen te stellen: + Ben ik zeker dat mijn actie niet onwettelijk is? + Ben ik eerlijk en fair? + Zou ik in verlegenheid worden gebracht als mijn familie of vrienden op de hoogte waren? + Kan de reputatie van Rode Kruis-Vlaanderen worden geschaad mocht dit bekend worden in de media? + Kan iemands leven, gezondheid, veiligheid of reputatie in gevaar komen? + Kan mijn gedrag of actie ongepast lijken voor een buitenstaander? Daar kan je nog aan toevoegen: + Wat zou ik ervan vinden wanneer anderen ten aanzien van mezelf dezelfde beslissing zouden nemen of op dezelfde manier zouden handelen? + Hoe zou onze samenleving eruit zien als iedereen dezelfde beslissing zou nemen of op dezelfde manier zou handelen? Bij onzekerheid over een dilemma moet de vrijwilliger een vraag stellen aan zijn/haar hiërarchisch leidinggevende Verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid In het dagelijkse leven stellen we als burger, deskundige, vrijwilliger heel wat handelingen die gevolgen hebben voor anderen. Algemeen geldt dat iemand moet handelen zoals een goede huisvader. Dit betekent dat iemand moet handelen zoals elke voorzichtige persoon in die situatie zou doen. Concreet wil dit zeggen dat een vrijwilliger de gedragscode en de Rode Kruisreglementen naleeft en handelt zoals geleerd tijdens de Rode Kruisopleidingen. Wie zich hieraan houdt, zal in principe geen problemen ondervinden. Uitzonderlijk kan men in bepaalde gevallen strafrechtelijk verantwoordelijk of burgerlijk aansprakelijk worden gesteld Strafrechtelijke verantwoordelijkheid Elke persoon, ook een Rode Kruisvrijwilliger, is strafrechtelijk verantwoordelijk voor de eigen daden. Hij kan daardoor door de strafrechter worden veroordeeld indien deze daden als een misdrijf gekwalificeerd worden. Ook het niet stellen van bepaalde daden kan een misdrijf zijn (bijvoorbeeld nalaten hulp te bieden). Een misdrijf is elke handeling die wordt beschreven en strafbaar wordt gesteld in het strafrecht (bijvoorbeeld een diefstal). Voorbeelden van relevante misdrijven voor Rode Kruisvrijwilligers zijn het niet verlenen van hulp aan mensen in nood of het niet in acht nemen van het beroepsgeheim. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

58 Een strafrechtelijke veroordeling gaat principieel gepaard met een strafrechtelijke sanctie. De sanctie kan bestaan uit één of meerdere straffen. Elke veroordeelde, dus ook elke veroordeelde Rode Kruisvrijwilliger, draagt deze straffen zelf. Veel voorkomende straffen zijn een gevangenisstraf (al dan niet voorwaardelijk of met uitstel), een geldboete en de vervallenverklaring van het recht tot besturen van een voertuig Burgerlijke aansprakelijkheid De aansprakelijkheid en de bijhorende verzekering van de vrijwilliger wordt geregeld door de Wet van 03/07/2005 betreffende de rechten van de vrijwilliger. Een vrijwilliger is niet burgerlijk aansprakelijk, behalve in geval van bedrog, zware fout of eerder gewoonlijk dan toevallig voorkomende lichte fout van de vrijwilliger, voor de schade die hij veroorzaakt bij het verrichten van vrijwilligerswerk, ingericht door Rode Kruis-Vlaanderen. Voor deze schade is Rode Kruis-Vlaanderen burgerlijk aansprakelijk. De schade die eventueel wordt geleden door de vrijwilliger en die door het eigen toedoen werd veroorzaakt valt niet onder de dekking van deze verzekeringspolis. Rode Kruis-Vlaanderen voorziet bovendien in een afdoende verzekering conform art. 6 en volgende van de voorvermelde Wet van 03/07/2005 betreffende de rechten van de vrijwilligers Deontologie Als Rode Kruisvrijwilliger respecteer je de Fundamentele Beginselen van het Rode Kruis. Je mag niets ondernemen dat hiermee in tegenspraak is of dat het Rode Kruis kan schaden. Je houdt je aan de procedures en huisregels die gelden binnen het Rode Kruis. Door je Rode Kruiskledij of je badge ben je herkenbaar als Rode Kruisvrijwilliger en bepaal je mee het imago van Rode Kruis-Vlaanderen. Je draagt je Rode Kruiskledij steeds correct en netjes. Merk op dat niet voor alle taken functionele kledij wordt gedragen. Het gebruik van alcoholische dranken en/of drugs is niet toegelaten tijdens een Rode Kruisactiviteit. Je voert handelingen uit zoals die werden aangeleerd in de Rode Kruisopleidingen. Bij het uitvoeren van taken neem je steeds de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen in acht. Als vrijwilliger heb je respect voor de ander. Je gedraagt je correct tegenover iedereen en je benadert iedereen als een volwaardige mens. Je bent altijd beleefd en vriendelijk. Het privéleven van mensen dring je niet verder binnen dan strikt nodig om je opdracht uit te voeren. Een taak, officiële functie of mandaat aanvaarden, houdt in dat je alle verantwoordelijkheden en verplichtingen die eraan verbonden zijn, opneemt. Elke taak die je wordt toevertrouwd, voer je zo goed mogelijk uit. Gemaakte afspraken kom je na. Als je tijdens een actie een opdracht krijgt, voer je die uit. Tijdens een actie is er geen tijd voor meningsverschillen, maar moet er worden gehandeld. Ook discussies in het bijzijn van slachtoffers of derden zijn uit den boze. Dit betekent echter niet dat er nooit een gedachtewisseling kan plaatsvinden. Dit betekent wel dat discussies worden gevoerd op het geschikte tijdstip en de passende plaats, bijvoorbeeld tijdens de evaluatie van de actie, onder vier ogen Wat ook je taak is, steeds moet je samenwerken met anderen. Dit veronderstelt loyaliteit tussen de vrijwilligers onderling. Duidelijke structuren, klare bevoegdheidsomschrijvingen, duidelijke opdrachten en voldoende informatie, een open sfeer en een eerlijke houding dragen bij tot een loyale samenwerking. Je respecteert de mening van anderen, medevrijwilligers en buitenstaanders. Efficiënte taakverdeling en samenwerking ontstaan pas als er wederzijds vertrouwen en waardering bestaat. Je bent je bewust van je grenzen. Je voert opgedragen taken enkel uit als je begrijpt wat er bedoeld wordt. Als je niet voldoende opleiding hebt om de taak te kunnen uitvoeren, dan zeg je dit beleefd Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

59 en duidelijk, en vraag je om de opdracht aan iemand anders te geven. Je mag jezelf en anderen niet in gevaar brengen. Als een verantwoordelijke buiten het Rode Kruis (brandweer, verpleegkundige, arts, MUG ) een andere opdracht geeft dan die waarmee je bezig bent, dan zeg je dat. Je vraagt welke hulp er precies gevraagd wordt, en je speelt dit onmiddellijk door aan je verantwoordelijke Beroepsgeheim en discretieplicht Als vrijwilliger of hulpverlener heb je een vertrouwensrelatie met de hulpvrager. Tijdens het verlenen van hulp of zorg krijgen vrijwilligers soms heel wat informatie van en over de hulpvrager: over zijn medische situatie en achtergrond, over zijn familiale omstandigheden, over wat hem/haar al allemaal is overkomen Om de privacy van de hulpvrager te respecteren, behoort deze informatie tot het (medisch) beroepsgeheim Wat is het beroepsgeheim? Artikel 458 van het Strafwetboek bepaalt het volgende: Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd en deze bekendmaken buiten het geval dat zij in recht geroepen kunnen worden om in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht de geheimen bekend te maken, worden gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met een geldboete van 100 euro tot 500 euro. Het is een zwijgplicht. Al wie gehouden is tot het (medisch) beroepsgeheim, moet vertrouwelijk omgaan met de informatie van hulpvragers. Het is verboden om informatie verkregen van een hulpvrager bekend te maken aan anderen. De hulpvrager moet niet om geheimhouding vragen, maar heeft er automatisch recht op! Informatie die je als vrijwilliger of hulpverlener geheim moet houden: + De persoonsgegevens van de hulpvrager (identiteit), en eventueel zijn aanwezigheid op een bepaalde plaats; + Medische informatie en de gezondheidstoestand (ziekten, handicaps, klachten ) van een hulpvrager; + De sociale, familiale en financiële toestand van een hulpvrager; + De persoonlijke, religieuze en filosofische overtuigingen van een hulpvrager; + Alle andere mogelijke problemen van een hulpvrager. Gegevens die in principe door iedereen vastgesteld kunnen worden, worden niet beschermd door het beroepsgeheim. Voorbeelden zijn de aard van het ziekenvervoer; het tijdstip van vertrek en aankomst van het ziekenvervoer; het tijdstip van de verzorging; de identiteit van de ambulanciers of hulpverleners. In alle gevallen blijft steeds discretie aangewezen Voor wie geldt het medisch beroepsgeheim en voor wie de discretieplicht? Het medisch beroepsgeheim geldt voor alle zorg- en hulpverleners die tijdens het uitoefenen van hun functie of beroep in contact komen met zieken, gewonden of hulpbehoevenden. Binnen het Rode Kruis zijn dit bijvoorbeeld ambulanciers, hulpverleners op een preventieve dienst en vrijwilligers actief bij Dringende Sociale Interventie. Alle zorg- en hulpverleners is een brede categorie met een moeilijke afbakening, dus ook vrijwilligers uit de Zorgbib, de Brugfiguren, de Aangepaste Vakanties, de Vakantiekampen, Jeugd Rode Kruis kunnen hieronder vallen. In andere sociale organisaties vallen ook jeugdwerkers, opbouwwerkers, buurtwerkers onder het medisch beroepsgeheim. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

60 Voor zover medewerkers van hulpcentrales 105 of administratieve medewerkers in aanraking komen met informatie die beschermd is door het medisch beroepsgeheim, moeten ook zij zich hieraan houden. Als vrijwilliger ben je gehouden tot het beroepsgeheim indien er sprake is van een hulpverlenende taak als noodzakelijke vertrouwensfiguur. Het beroepsgeheim steunt dus op het bestaan van een vertrouwensrelatie die het gevolg is van de functie die de vrijwilliger uitoefent. De hulpvrager moet een deel van zijn privacy opgeven om hulp te kunnen krijgen. De vrijwilliger op zijn beurt heeft het vertrouwen van de persoon nodig om zijn functie te kunnen uitoefenen. Indien de betrokken vrijwilliger niet gebonden is door het beroepsgeheim, dan geldt een discretieplicht. Discretieplicht vormt de verplichting om bij het uitoefenen van een functie geen gegevens vrij te geven aan anderen dan diegenen die gerechtigd zijn er kennis van te nemen. De discretieplicht wordt opgelegd door de organisatie waarin de vrijwilliger actief is. Dit is vooral een bescherming voor het niet doorgeven van gegevens buiten de organisatie. Binnen de organisatie geldt het verbod van doorgeven van deze informatie bij discretieplicht niet t.a.v. je collega s of je hiërarchische overste. Dit is anders bij het beroepsgeheim, waar je absolute geheimhoudingsplicht hebt dus ook ten opzicht van collega s en leidinggevenden. Opgelet: het doorgeven van informatie moet beperkt blijven tot wat need to know is (en niet nice to know ). Je moet ook blijven rekening houden met de privacywetgeving Wanneer kan deze zwijgplicht doorbroken worden? Deze zwijgplicht geldt niet: + In geval van een getuigenis in rechte (onderzoeksrechter, straf- of burgerlijke rechter). Let wel: bij de politie, procureur des konings, experten geldt het beroepsgeheim wel nog! + Artikel 458 bis Strafrechtboek: Een persoon die kennis heeft van misdrijven (zoals partnergeweld, aanranding van de eerbaarheid of verkrachting, doodslag, moord, genitale verminking, familieverlating, onthouden van voedsel of verzorging van minderjarigen en onbekwamen) gepleegd op een minderjarige of een persoon die kwetsbaar is, kan de procureur des konings inlichten als er ernstig en dreigend gevaar is voor de fysieke en psychische integriteit of reëel gevaar, en hij kan zelf niet de nodige bescherming bieden. Dit is een spreekrecht en geen spreekplicht. + Schuldig hulpverzuim: Iedere persoon dient hulp te verlenen of te verschaffen aan iemand die in groot gevaar verkeert, wanneer hij zelf diens toestand vaststelt of die toestand aan hem is beschreven door diegenen die zijn hulp inroepen, en indien hij kan helpen zonder dat dit een groot gevaar voor zichzelf of anderen betekent. Er bestaat steeds een zeker spanningsveld tussen enerzijds het beroepsgeheim van de vrijwilliger en anderzijds het misdrijf schuldig hulpverzuim. Je maakt je schuldig aan schuldig hulpverzuim indien je nalaat iemand te helpen die in groot gevaar is, terwijl je kon helpen zonder ernstig gevaar voor jezelf of voor anderen. + Noodtoestand: Deze situatie doet zich voor wanneer een vrijwilliger moet kiezen voor de schending van het beroepsgeheim, en het opgeven van belangen beschermd door het beroepsgeheim. Iemand moet hier de keuze maken voor het behartigen van het hoger of gelijkwaardig belang dat in gevaar is, zoals de fysieke integriteit, het leven Iemand moet op dat moment over geen andere keuze beschikken. + Gedeeld beroepsgeheim: Het beroepsgeheim wordt niet geschonden indien de geheime info wordt meegedeeld aan een ander die ook is gehouden tot het beroepsgeheim, die optreedt met eenzelfde doelstelling én indien de mededeling noodzakelijk is voor de opdracht/behandeling/hulpverlening. Dus: Met het oog op de verzorging van hulpvragers mag je de noodzakelijke info delen met de andere vrijwilligers/hulpverleners die de hulpvrager verder verzorgen, en die gebonden zijn door eenzelfde of gelijkaardig beroepsgeheim. Ook ten opzicht van minderjarigen geldt het beroepsgeheim. Hierbij wordt wel een onderscheid gemaakt tussen bekwame en onbekwame minderjarige. Enkel ouders van onbekwame Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

61 minderjarigen, kunnen hun ouderlijk gezag inroepen om (eventueel) informatie te krijgen van bepaalde door de minderjarige aan de hulpverlener toevertrouwde gegevens. Dit om opvoedingsbeslissingen in het belang van hun minderjarig kind te kunnen nemen. Volgens het Belgisch Burgerlijk Wetboek zijn minderjarigen handelingsonbekwaam tot ze meerderjarig (= 18 jaar) zijn. Hier kunnen echter uitzonderingen op voorzien worden, zo zal de minderjarige bekwaam worden geacht vanaf een bepaalde leeftijd of wanneer ingeschat wordt dat de minderjarige wel degelijk voldoende matuur en bekwaam is om bepaalde beslissingen te nemen of bepaalde rechten uit te oefenen. Het is aanbevolen om je te laten adviseren over verplichtingen en mogelijkheden door een specialist, van zodra er zich een situatie voordoet waarin het beroepsgeheim in het gedrang kan komen. Vragen voor advies stel je via de provinciale zetel Omstandigheden die het medisch beroepsgeheim NIET opheffen Zelfs indien de hulpvrager toestemming geeft om info te delen, blijft toch de verplichting tot geheimhouding gelden. Ook in de volgende situaties blijft het medisch beroepsgeheim gelden: + Verandering van beroep of functie, ontslag als Rode Kruisvrijwilliger; + Overlijden van de hulpvrager; + Eigen belang van de vrijwilliger, tenzij in geval van recht van verdediging, indien bijvoorbeeld een hulpvrager klacht zou indienen tegen een hulpverlener of vrijwilliger. In dergelijk geval kan de betrokken hulpverlener de informatie die strikt noodzakelijk is voor zijn verdediging bekend maken aan zijn advocaat, de rechtbank en dergelijke. Maar uiteraard niet in de media! + De schending van het beroepsgeheim door iemand anders dan de betrokken vrijwilliger; + Het feit dat de hulpvrager ook de dader van een misdrijf is. Nogmaals: Zelfs na het overlijden van een slachtoffer of na de stopzetting van de activiteiten als vrijwilliger, blijft de verplichting bestaan om de verkregen informatie geheim te houden. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

62 12. Uitrusting Persoonlijke uitrusting Wanneer een vrijwilliger Jeugd Rode Kruiskledij draagt, vertegenwoordigt hij de organisatie en is als lid van de organisatie aanspreekbaar. Jeugd Rode Kruiskledij dragen, is niet vrijblijvend. In deze kledij is de vrijwilliger mee verantwoordelijk voor de beeldvorming van de organisatie. De zeven basisprincipes van Rode Kruis-Vlaanderen dienen steeds gerespecteerd te worden, zo ook bij het versieren van Jeugd Rode Kruiskledij. Het opsmukken van Jeugd Rode Kruiskledij beperkt zich tot (Jeugd) Rode Kruisgerelateerde zaken. Om de eenheid en herkenbaarheid te bewaren binnen de organisatie, mogen kernen en provincies geen materialen aanmaken die afwijken van de nationaal geproduceerde materialen (aanbod op Promotie-artikelen met beperkte houdbaarheid, zoals een promo T-shirt voor een fuif of een T-shirt voor medewerkers van het spaghettifestijn, kunnen wel. Het Jeugd Rode Kruislogo dient steeds correct gebruikt te worden, volgens de richtlijnen (zie > Vademecum en richtlijnen > Jeugd Rode Kruis). Verder is de veiligheid van de spel- en bewegingskledij zeer belangrijk: het opsmukken van kledij met gevaarlijke voorwerpen zoals onder andere opspeldbadges, broches en zo meer wordt afgeraden tijdens spelactiviteiten. Jeugd Rode Kruis wil een laagdrempelige beweging zijn, toegankelijk voor alle kinderen en jongeren. Jeugd Rode Kruis verbiedt daarom het verplicht maken van haar kledij voor deelnemers. Wel moedigt Jeugd Rode Kruis het dragen van haar kledij sterk aan bij leiding en bovenlokale vrijwilligers. Jeugd Rode Kruis wil de prijs van haar kledij bewust laag houden. Er wordt geen winst gemaakt op de kledij. Het gratis beschikbaar stellen van deze kledij door de kern of entiteit aan de vrijwilliger ziet de organisatie als een mooi gebaar. Jeugd Rode Kruiskledij kan gedragen worden door leiding, deelnemers, logistieke ploegen, bovenlokale vrijwilligers en nationale medewerkers Materiaal Opslag Er staat heel wat specifiek Jeugd Rode Kruismateriaal ter beschikking van Jeugd Rode Kruisvrijwilligers, gaande van uitgewerkte eerstehulpwerkboeken tot promotiemateriaal. Een gedetailleerd overzicht is te vinden op de website Daarnaast heeft Jeugd Rode Kruis heel wat spel- en cursusmateriaal dat gebruikt wordt bij grote evenementen, vormingen, Al dit materiaal is enerzijds gestockeerd op de hoofdzetel en anderzijds in het pakhuis van Rode Kruis-vlaanderen. Ook de provinciale teams hebben materiaal ter beschikking dat, in de meeste gevallen, ontleend kan worden. Dit materiaal is opgeslagen op de provinciale zetel. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

63 Verwerving Jeugd Rode Kruis- (en andere Rode Kruis-)producten kunnen besteld worden via een webshop ( > Aanbod > bestellen). Alle vrijwilligers kunnen een read-only-versie van de webshop bekijken. Enkel de voorzitter van de entiteit kan bestellingen effectief invoeren. De bestelde producten worden vervolgens geleverd op een adres naar keuze en gefactureerd naar de penningmeester Ontlening Het secretariaat van Jeugd Rode Kruis beschikt over heel wat boeken die kunnen inspireren bij het uitwerken van activiteiten. Daarnaast zijn er ook enkele (Rode Kruis)spelen en andere materialen die kunnen ontleend worden. Ook deze materialen zijn te vinden op de website Voor het ontlenen van materiaal stelt de aanvrager de vraag naar het al dan niet beschikbaar zijn aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat (via Indien het gevraagde materiaal beschikbaar is, wordt aan de aanvrager een overeenkomst bezorgd die hij uiterlijk op het moment van ontlening ingevuld en ondertekend terugbezorgt. De waarborg is steeds cash te betalen. De ontleenbare materialen worden na afspraak tijdens de kantooruren opgehaald en teruggebracht op het Jeugd Rode Kruissecretariaat, Motstraat 40, 2800 Mechelen. De provinciale teams en provinciale zetels hebben vaak eigen materiaal, zoals spel-, audiovisueel- en promotiemateriaal. De provincieverantwoordelijke kan hierover meer uitleg geven Voertuigen Jeugd Rode Kruis heeft geen eigen voertuigen. De afdeling of provincie beschikt vaak wel over voertuigen. Het gebruik ervan dient met de voorzitter van de afdeling of provincie besproken te worden. Om een Rode Kruisvoertuig te mogen besturen, dient de bestuurder minstens 18 jaar oud te zijn en te beschikken over het juiste rijbewijs. Om een prioritair voertuig te mogen besturen, dient de bestuurder minstens 21 jaar oud te zijn en te beschikken over het juiste rijbewijs. Voor de afspraken in verband met de medische schifting verwijzen we naar het Vademecum Hulpdienst, punt 6.4. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

64 13. Procedures Algemeen Rekrutering Vrijwilligers rekruteren is een van de taken die een afdeling doorlopend op zich neemt. De gebruikte technieken zijn uiteenlopend. De meest effectieve methode is om mensen persoonlijk aan te spreken, zoals familieleden, vrienden, kennissen van bestaande vrijwilligers, deelnemers aan (eerstehulp)opleidingen, buren Ook via netwerken zoals de gemeentelijke adviesraden, scholen, OCMW, andere sociale actoren kan een afdeling veel mogelijke geïnteresseerden aanspreken. Vergeet niet om ook expliciet aandacht te geven aan jongeren en mensen uit etnisch-culturele minderheden. Rode Kruis-Vlaanderen heeft voortdurend aandacht voor het rekruteren van vrijwilligers en stelt daartoe de nodige middelen en materialen ter beschikking. Deze folders, brochures, infostanden worden regelmatig geactualiseerd. Meer info hierover vind je op de vrijwilligerssite Onthaal nieuwe vrijwilligers Een kandidaat-vrijwilliger kan zich op verschillende manieren aanmelden: via een externe opleiding (cursus Eerste hulp of Helper), telefonisch, schriftelijk, via of het formulier op de Rode Kruiswebsite. Contacteer de kandidaat-vrijwilliger dan en geef een korte uitleg over Rode Kruis- Vlaanderen. Indien hij dat wenst, kan je een afspraak maken voor een kennismakingsgesprek of sessie. Zeg niet te snel neen tegen een kandidaat-vrijwilliger. Soms heeft een kandidaat-vrijwilliger slechts een beperkt zicht op wat er allemaal mogelijk is binnen jouw afdeling. Indien iemand belt die vluchtelingen wil helpen, zeg dan niet onze afdeling werkt niet met vluchtelingen, maar geef een toelichting welk vrijwilligerswerk je wél aanbiedt. Zo vind je misschien een broodnodige Brugfiguur of een jeugdleider. Het kennismakingsgesprek tussen de kandidaat-vrijwilliger en de (adjunct-)verantwoordelijke van Jeugd Rode Kruis dient als eerste oriëntatie. Soms klopt een kandidaat-vrijwilliger aan bij je afdeling met de vraag een welbepaalde taak te mogen uitvoeren, soms biedt iemand zich gewoon aan. Het is belangrijk na te gaan of de wensen van de kandidaat-vrijwilliger en die van de organisatie met elkaar overeenkomen. Voor de meeste taken bij het Rode Kruis moet eerst een opleiding gevolgd worden. Zo kan bijvoorbeeld iemand geen hulpverlener worden bij het Rode Kruis zonder een opleiding te krijgen. Iemand die wel vrijwilligerswerk wil doen, maar geen opleiding wil volgen, moet dus een andere taak aangeboden krijgen. Om latere misverstanden te vermijden, is het belangrijk om al vanaf de kennismaking duidelijkheid te scheppen omtrent de wensen en verwachtingen. Indien de kandidaat-vrijwilliger na het kennismakingsgesprek nog steeds interesse heeft, neemt de afdelingsvoorzitter contact op voor een intakegesprek. Je leert dan de kandidaat-vrijwilliger zijn motivatie en verwachtingen beter kennen. Het is belangrijk te peilen of het aanbod van het Rode Kruis aan de verwachtingen van de vrijwilliger kan voldoen. Ook het bestaande sociaal en professioneel netwerk van de kandidaat-vrijwilliger krijgt aandacht tijdens het intakegesprek. Na het intakegesprek wordt beslist of de kandidaat kan ingeschakeld worden. Een peter of meter kan worden aangesteld. Doorheen de intakefase worden contacten gelegd met de andere vrijwilligers in de afdeling of entiteit. Dit is nodig om in een latere fase afspraken te maken over Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

65 samenwerking bij het invullen van taken. Een nieuwe vrijwilliger moet voldoende begeleid worden tijdens zijn eerste maanden in de organisatie Registratie Elke (nieuwe) vrijwilliger dient geregistreerd te worden in het CRM van Rode Kruis-Vlaanderen. De afdelingssecretaris zorgt ervoor dat dit correct gebeurt. Op provinciaal niveau staat de provinciale zetel hiervoor in. Op gemeenschapsniveau gebeurt dit via het directiesecretariaat. Die registratie kan op twee manieren gebeuren: online of via een formulier. De online registratie is de snelste en meest efficiënte manier. Online registratie De secretaris vult samen met de nieuwe vrijwilliger het online formulier in via het CRM-systeem van Rode Kruis-Vlaanderen. Hij/zij vraagt hierbij naar de persoonsgegevens, de opleiding, het beroep, de personen die gewaarschuwd moeten worden in geval van nood Hij vraagt ook een keuze te maken over het vergoedingssysteem dat de vrijwilliger kiest voor de kostenvergoedingen. Om de registratie te laten valideren door de provinciale zetel, laat de secretaris de nieuwe vrijwilliger het formulier Validatie nieuwe vrijwilliger invullen en ondertekenen. Wanneer de nieuwe vrijwilliger nog minderjarig is, dient ook een ouder of een persoon die de ouderlijke macht uitoefent het formulier te ondertekenen. Wordt de nieuwe vrijwilliger in een officiële functie (bijvoorbeeld als adjunctverantwoordelijke of als provinciaal teamlid) aangesteld, dan dient ook de betrokken voorzitter mee te ondertekenen. Registratie via gedrukt formulier Als de registratie via het gedrukte formulier wordt geregeld, dan dienen de gegevens te worden ingevuld op het formulier Registratie nieuwe vrijwilliger. Dit formulier kan je downloaden van de vrijwilligerssite. Voor de ondertekening gelden dezelfde regels als in de bovenstaande paragraaf. De secretaris bezorgt het formulier aan de provinciale zetel die de gegevens verder verwerkt. Wijzigingen Het is belangrijk om alle adresveranderingen, nieuwe telefoonnummers, benoemingsvoorstellen onmiddellijk in CRM op te nemen. Op die manier worden heel wat fouten vermeden. Een vrijwilliger kan veranderen van adres, een andere functie opnemen, een diploma behalen, een ander beroep kiezen Elke vrijwilliger heeft toegang tot alle gegevens die over hem/haar in het CRM zijn opgenomen. De vrijwilliger dient zich hiervoor aan te melden op de vrijwilligerssite en zijn/haar profiel te openen. Daar kunnen alle geregistreerde gegevens worden ingekeken. Een aantal gegevens kunnen rechtstreeks door de vrijwilliger zelf worden aangepast. Het betreft hier onder meer adresgegevens, telefoonnummers, externe opleiding Ook de secretaris van de afdeling kan de gegevens van de vrijwilligers van zijn/haar entiteit online aanpassen. Wijzigingen aan gegevens kunnen ook nog via een gedrukt formulier worden doorgegeven. In dat geval dient het formulier Wijziging gegevens vrijwilliger te worden ingevuld en (via de afdelingssecretaris) aan de provinciale zetel bezorgd. Dat formulier kan je downloaden van de vrijwilligerssite. Mutatie van een vrijwilliger naar een andere entiteit Voor een mutatie van een vrijwilliger naar een andere entiteit dienen de voorzitters van beide entiteiten toestemming te geven. Dit gebeurt door het ondertekenen van het wijzigingsformulier. Alle informatie en de nodige formulieren vind je op de vrijwilligerssite. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

66 Controle Regelmatige controle is nodig om het vrijwilligersbestand correct te houden. De afdelingssecretaris is verantwoordelijk voor het beheer van het leden- en vrijwilligersbestand (artikel 103 van het Handvest). De secretaris kan hiertoe zelf initiatief nemen. Hij/zij kan op regelmatige tijdstippen aan vrijwilligers en verantwoordelijken vragen om wijzigingen in hun situatie te melden, om die daarna in CRM op te nemen. De secretaris kan ook op elk moment een lijst afdrukken vanuit CRM van de geregistreerde vrijwilligers van zijn entiteit. Zo lijst kan ook gevraagd worden aan de provinciale zetel. Artikel 75 van het Handvest zegt het volgende: Elk actief lid dat gedurende meer dan een jaar niet meer actief is binnen RKV, kan zijn lidmaatschap verliezen. Zijn voorzitter verwittigt de vrijwilliger hiervan voorafgaandelijk schriftelijk, hetzij bij aangetekend schrijven, hetzij tegen ontvangstbewijs. Afdelingsvoorzitters kunnen vrijwilligers binnen hun afdeling die al langer dan een jaar niet meer actief waren contacteren met de vraag of ze nog vrijwilliger willen blijven. Indien niet, dan worden zij best uit CRM gederegistreerd. Het CRM en de wet op de privacy Sinds de wet van 8 december 1992 zijn er wettelijke regels tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens. Die zijn ook van toepassing op het vrijwilligersbestand CRM (= Customer Relationship Management). Het CRM dient om een goede interne werking van het Rode Kruis te verzekeren, en om de uitvoering van zijn publieke taken mogelijk te maken. Wanneer het Rode Kruis de gegevens voor andere doeleinden zou gebruiken, overtreedt het de wetten op de bescherming van persoonsgegevens. Dit geldt voor het Rode Kruis in het algemeen én ook voor de afdelingen. De persoonlijke gegevens van de vrijwilligers mogen slechts worden vrijgegeven na ondubbelzinnige toestemming van de betrokkenen, terwijl ook nog eens moet voldaan zijn aan enkele bijkomende bepalingen. Toch staan een beperkt aantal gegevens van voorzitters en verantwoordelijken op de website van Rode Kruis-Vlaanderen. Meestal gaat het over de adres- en gegevens. Soms worden ook telefoonnummers vermeld. Het gaat om persoonlijke adressen. Werkgegevens worden nooit vrijgegeven. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de afdelingsverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis op de site van Jeugd Rode Kruis ( Deze gegevens worden vrijgegeven om het publiek de mogelijkheid te bieden om deze personen te contacteren met het oog op de publieke dienstverlening die onder hun verantwoordelijkheid valt zoals: aanvragen van een eerstehulppost, inschrijven voor een cursus Helper, uitlenen van hulpmiddelen Deze gegevens mogen voor deze doeleinden worden verspreid. Het gaat immers om een publieke dienstverlening die onder hun verantwoordelijkheid valt. Deze vrijgave van gegevens kan zowel via de website als via andere communicatiemiddelen gebeuren: schriftelijk, elektronisch, telefonisch Volgens de wet moet het verspreiden van deze gegevens wel eerlijk en rechtmatig gebeuren voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden. De gegevens moeten toereikend, ter zake doend, en niet overmatig zijn. Ze moeten ook nauwkeurig zijn en zo nodig worden bijgewerkt, en niet langer dan noodzakelijk te verwerken. De gegevens op de website beantwoorden aan deze voorwaarden en mogen dus worden verspreid. Voorzitters en verantwoordelijken hebben daarbij ook rechten. Ze kunnen foutieve gegevens laten verbeteren. Ze kunnen om verwijdering vragen als ze niet langer meer in functie zijn en hun gegevens toch nog worden verspreid. Ze kunnen ook verwijdering vragen van een privételefoonnummer, dat wil zeggen een telefoonnummer dat niet in de telefoongids wordt vermeld. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

67 Tenslotte kunnen ze om zwaarwegende en gerechtvaardigde redenen, bijvoorbeeld wanneer iemand slachtoffer is van stalking, vragen om geen enkel gegeven te vermelden. Het kan gebeuren dat er persoonlijke of professionele redenen zijn om geen persoonsgegevens te vermelden. Wie wenst dat zijn/haar persoonlijke gegevens worden verwijderd van de centrale publieke websites, laat dit per brief of (bij voorkeur) weten aan het directiesecretariaat. In de vraag moet duidelijk gemaakt worden dat er gegronde redenen zijn voor de verwijdering Verzekeringen Verzekeringen nemen binnen de werking van het Rode Kruis een bijzondere plaats in: opdat de medewerkers hun activiteiten en doelstellingen naar behoren kunnen vervullen, moeten er de nodige waarborgen zijn om schade te voorkomen of schade te regelen. Omdat polissen, polisvoorwaarden, wetteksten geen alledaagse literatuur zijn, stelde de dienst Verzekeringen een handleiding verzekering op. Deze handleiding kan je downloaden op de vrijwilligerssite. De handleiding vertelt over de opbouw, samenstelling en omvang van de verzekeringsportefeuille van Rode Kruis Vlaanderen. Ze behandelt achtereenvolgens: + Globale visie van Rode Kruis-Vlaanderen op risico s en verzekeringen; + Lichamelijke letselschade; + Aansprakelijkheid; + Bijstand; + Materiële schade; + Transport; + Evenementen; + Wagenpark. Bovendien vat de handleiding samen welke informatie noodzakelijk is in geval van schade, het afsluiten van een nieuwe dekking, de aanvraag en indiening van een verzekeringsdossier. Voor algemene informatie en inlichtingen over de verzekeringsproblematiek binnen Rode Kruis- Vlaanderen kan je terecht bij de dienst Verzekeringen. Meer informatie, de verzekeringshandleiding en de nodige formulieren in geval van schade kan je downloaden op de vrijwilligerssite. Wie is verzekerd? + De deelnemers aan Jeugd Rode Kruisactiviteiten De verzekering van deze deelnemers gebeurt automatisch. Elk kind dat deelneemt aan een activiteit van Jeugd Rode Kruis, is verzekerd. Dat komt omdat we een open jeugdbeweging zijn en niet met geregistreerde leden of lidgeld werken. Er moet dus geen ledenlijst doorgestuurd worden naar het Jeugd Rode Kruissecretariaat of het provinciaal team (behalve in geval van een meerdaags kamp, waarbij de gegevens van de deelnemers worden overgemaakt aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat via opkamp@rodekruis.be). Bij een ongeval wordt de procedure gevolgd die bij elk ongeval moet vervuld worden: je vult de juiste documenten in. Je vindt die documenten op (Praktische Gidsen > Verzekeringen). + Leiding en gelegenheidsmedewerkers Vrijwilligers zijn verzekerd vanaf het moment dat ze geregistreerd zijn. Elke vrijwilliger heeft daarom het registratieformulier ingevuld. De registratie van vrijwilligers wordt in orde gebracht door de afdelingssecretaris. Hij bezorgt de papieren dan aan de provinciale zetel. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

68 + Gelegenheidsvrijwilligers Medewerkers die niet geregistreerd als vrijwilliger, maar bijvoorbeeld als kookouder mee helpen op een kamp, zijn niet automatisch verzekerd. Zij dienen tijdelijk geregistreerd te worden door hun naam, voornaam, volledig adres, geboortedatum, geboorteplaats en periode dat ze verzekerd moeten worden op een lijst te noteren. Deze lijst wordt bijgehouden door de betreffende afdeling Toedienen van medicatie Wettelijke bepaling Medicatie toedienen mag je niet zomaar. Dit is in principe enkel toegelaten aan de bevoegde beroepsbeoefenaars (zoals artsen, verpleegkundigen, ), zoals omschreven in artikel 124, 1, Gecoördineerde wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen van 10 mei Het is met andere woorden wettelijk bepaald dat enkel artsen en andere medische beroepen een juiste diagnose kunnen stellen, en kunnen bepalen welke medicatie en dosis een kind nodig heeft. Alle andere personen die op eigen initiatief geneesmiddelen geven, zijn strafbaar. De wet stelt bovendien dat je aansprakelijk gesteld kan worden als je op gewoonlijke wijze medicatie toedient en hier niet de juiste opleiding voor volgde, zelfs met schriftelijke toestemming en instructies. Op gewoonlijke wijze medicatie toedienen, betekent dat je dit herhaaldelijk, op regelmatige basis doet. Denk bijvoorbeeld aan opvoeders die in het kader van hun beroep meermaals medicatie toedienen. Medicatie op kamp Een kind moet medicatie krijgen die het ook thuis neemt Als leider mag je dus niet op eigen initiatief medicatie geven, ook niet als je dit geneesmiddel kan verkrijgen zonder doktersvoorschrift. Het toedienen van medicatie zonder dat je daarvoor de vereiste kwalificatie bezit, wordt immers beschouwd als het onwettig uitoefenen van de geneeskunde. Als het kind een allergische reactie of nevenwerking zou krijgen op de toegediende medicatie, kan je aansprakelijk worden gesteld voor lichamelijke schade als gevolg van het toedienen van medicatie. De praktijk (jeugdwerking, kampcontext ) toont aan dat het wel eens nodig is dat een jeugdleider toch medicatie toedient. Indien dit op gewoonlijke wijze gebeurt, kan een jeugdleider hiervoor aansprakelijk gesteld worden. Een kampcontext valt hier doorgaans niet onder. Het blijft hierbij dan wel belangrijk om steeds over de juiste informatie te beschikken. Vraag daarom van elke minderjarige die meegaat op kamp een ingevulde medische fiche, ondertekend door de ouders. Daarop moet staan welk geneesmiddel je moet toedienen, wanneer en in welke dosis. Schrijf op de verpakking duidelijk de naam van het kind en de toe te dienen dosis. Een kind wordt ziek tijdens het kamp Wanneer een kind tijdens het kamp ziek wordt, moet je hem door een arts laten onderzoeken. Hij bepaalt dan of het toedienen van bepaalde geneesmiddelen nodig is of niet. Contacteer na het bezoek bij de arts ook de ouders en informeer hen over de ziekte van hun kind tijdens het kamp. Wij denken eraan een kind vrij verkrijgbare medicatie te geven Sommige jeugdverenigingen vragen aan de ouders op voorhand toestemming om vrij verkrijgbare medicatie (bijvoorbeeld een pijnstiller) te mogen toedienen. Dat raden we af. Als je ouders op voorhand, via de medische fiche, toestemming vraagt, vraag je hen carte blanche. Er is immers heel wat medicatie vrij verkrijgbaar. Bovendien is er veel eenvoudige medicatie (bijvoorbeeld Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

69 paracetamol) die je niet (zomaar) aan kinderen of jongeren mag geven (in functie van hun lichaamsgewicht, combinatie met andere medicatie, reactie met bepaalde aandoeningen ). Bescherm je leidingsploeg hierin en weiger op die manier medicatie te geven. Een medeleider vraagt medicatie Ook aan meerderjarigen mag je niet zomaar medicatie geven. Voor hen gelden dezelfde regels, met dat verschil dat een toelating van de ouders dan natuurlijk niet noodzakelijk is. Meerderjarigen mogen informeren of een bepaald middel aanwezig is op kamp, maar je mag hen niet op eigen initiatief medicatie toedienen. Als zij vragen naar een voor hen gekend middel, worden zij geacht de nevenwerkingen te kennen en kiezen ze zelf of ze het al dan niet innemen. Neem in geen geval zelf het initiatief. Let op: indien een begeleider nog minderjarig is, gelden voor hem dezelfde regels zoals hoger vermeld voor kinderen Kostenvergoedingen De regels betreffende kostenvergoedingen zijn vastgelegd in de gecoördineerde onderrichtingen kosten, die je kan downloaden op de vrijwilligerssite. Deze regels dienen correct te worden toegepast. De uitbetaling valt onder de verantwoordelijkheid van de voorzitter van de uitbetalende entiteit en wordt gecontroleerd door de Interne Audit en dienst Financiën. De terugbetaling van kosten gebeurt aan de hand van de geijkte documenten, die eveneens van de vrijwilligerssite kunnen worden gedownload. De kostennota s worden ingediend binnen het kalenderjaar. Bij de jaarafsluiting moeten de kostennota s van dat jaar uiterlijk op 15 januari ingediend zijn. Na 15 januari worden geen kostennota s van het vorig jaar meer aanvaard. Meer informatie en veel gestelde vragen over kostenvergoedingen vind je op de vrijwilligerssite Huisstijl Een huisstijl is het geheel van richtlijnen en afspraken die beschrijven hoe we als organisatie naar buiten treden. De bedoeling van de huisstijl van Rode Kruis-Vlaanderen is dat we altijd op dezelfde welbepaalde manier communiceren om herkenbaarheid op te bouwen en het imago te ondersteunen. Om deze doelen te behalen, is het nodig dat de huisstijl strikt wordt nageleefd in de diepte (door alle entiteiten) en in de breedte (bijvoorbeeld van hulppost tot interview). Het komt er dus niet alleen op aan om ons zoveel mogelijk te laten zien, maar ook om ons altijd op dezelfde manier te laten zien. Hoe meer iets op iets anders gelijkt, hoe sneller het herkend wordt, en hoe meer het imago, de waarden en de boodschap bevestigd worden. Je kan het huisstijlhandboek downloaden op de vrijwilligerswebsite. Jeugd Rode Kruis heeft een eigen huisstijl. Kijk daarvoor op (Jeugd Rode Kruis > huisstijl Jeugd Rode Kruis). Jeugd Rode Kruislogo Jeugd Rode Kruis heeft een eigen logo. Dit logo wordt gebruikt in alle communicatie van Jeugd Rode Kruis, zowel nationaal, provinciaal als lokaal: op de website, lespakketten, promotiefolders, affiches, briefpapier Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

70 Het Jeugd Rode Kruislogo staat voor het Rode Kruis op kinder- en jongerenmaat, overgoten met een flinke portie plezier. Aangezien het Rode Kruis in het logo is verwerkt, volstaat het om voor de publicaties alleen het Jeugd Rode Kruislogo te gebruiken. Het logo van Rode Kruis-Vlaanderen hoeft er dus niet bij vermeld te worden. Lokale kernen en provinciale teams kunnen voor eigen publicaties gebruik maken van het Jeugd Rode Kruislogo. Ze kunnen hiervoor terecht op Daar kunnen ze de correcte bestanden downloaden. Om te zorgen voor een correct gebruik van het Jeugd Rode Kruislogo bestaan er een aantal regels rond volgende onderwerpen: + kleuren; + minimumafmetingen; + bijhorende tekst. Deze regels zijn samengevat in het huisstijlhandboek, dat beschikbaar is op de vrijwilligerswebsite Omgaan met de media De mediaprocedures omvatten alle concrete richtlijnen in verband met onze omgang met de media. Ze hebben tot doel de contacten met de media zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Je kunt deze procedures downloaden op de vrijwilligerssite Internationale contacten Algemeen Alle internationale contacten verlopen via de hoofdzetel. Vragen voor een contact of uitwisseling met een buitenlandse Rode Kruisentiteit worden gericht aan de gedelegeerd bestuurder. Ook de contacten met de Franstalige gemeenschap lopen via het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Alle regels voor internationale contacten zijn hier eveneens van toepassing. Buitenlandse kampen Een kern die een weekend of een kamp in het buitenland wil organiseren vraagt hiervoor vooraf de toelating aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Bij de aanvraag dient de locatie, datum en beoogde doelgroep vermeld te worden, samen met een aanzet tot programma en een motivatie waarom men dit in het buitenland wil organiseren. Deze aanvraag is nodig, ook al heeft men geen contact met een buitenlandse afdeling Eervolle onderscheidingen Eervolle onderscheidingen worden toegekend voor uitzonderlijke en belangeloze diensten bewezen aan het Rode Kruis. Bij de beoordeling van de verdiensten wordt dus niet enkel rekening gehouden met de duur van het engagement en de anciënniteit, maar ook met de actieve, belangeloze en uitzonderlijke aard van de bewezen diensten. Onderscheidingen zijn individueel. Je kan de aanvraagprocedure downloaden op de vrijwilligerssite. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

71 13.2. Organisatie van een jeugdkern De eerste stappen Om een jeugdkern op te richten neemt de afdeling contact op met het provinciaal team Jeugd Rode Kruis of met het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Het provinciaal team of een stafmedewerker organiseert een verkenningsgesprek met de geïnteresseerden en met de voorzitter van de afdeling. De afdeling ontvangt het startpakket. De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis wordt aangesteld door de afdelingsvoorzitter. Nadien houdt de jeugdkern het provinciaal team op de hoogte van hun activiteiten en vergaderingen Bijdrage van jeugdkernen Omdat Jeugd Rode Kruis vzw erkend wordt als landelijk jeugdwerk, moet elke jeugdkern een jaarlijkse bijdrage betalen van 30 euro. De penningmeester van de afdeling ontvangt hiertoe jaarlijks een factuur. Deze bijdrage wordt, bij deelname aan de Startdag van het jaar erop, afgetrokken van de totale Startdagfactuur. Er wordt geen geld teruggegeven Vzw Het gebruik van de term Jeugd Rode Kruis vzw is voorbehouden aan het nationaal secretariaat van Jeugd Rode Kruis. In geen geval mogen noch kunnen lokale en provinciale Jeugd Rode Kruisstructuren een vzw Jeugd Rode Kruis oprichten of deze benaming gebruiken Subsidie en rekening Elke jeugdkern engageert zich om deel uit te maken van de plaatselijke jeugdraad. Elke jeugdkern probeert via de jeugddienst een aanvraag tot subsidie in te dienen (werkingstoelage, subsidie voor het volgen van kadervorming in het jeugdwerk, kampsubsidie ). Hiervoor is het vaak noodzakelijk om een eigen rekening te openen op naam van de lokale Jeugd Rode Kruiskern. Een eigen rekening wordt geopend onder de naam Jeugd Rode Kruis samen met de naam van de kern. Voor het openen van een rekening is artikel 58 van het Handvest van toepassing. Voor de eigen rekening wordt er met een dubbele handtekeningbevoegdheid gewerkt: elke verrichting zal steeds de handtekening vereisen van de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis en de voorzitter of de penningmeester van de afdeling. Een jeugdkern maakt een jaarlijkse begroting op en houdt een goede boekhouding bij, onder supervisie van de lokale penningmeester Deelnemers en begeleiding Jeugd Rode Kruis is een open beweging. Iedereen is welkom en er wordt geen inschrijvings- of lidgeld gevraagd. Er is geen verplicht uniform. De kinderen en jongeren van een Plus- of Full Option-kern worden meestal verdeeld in verschillende leeftijdsgroepen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

72 Een voorbeeld kan zijn: 6- tot 9-jarigen, 10- tot 12-jarigen, 13- tot 15-jarigen. Een Jeugd Rode Kruiskern is vrij om de groepsindeling te bepalen en hier benamingen aan toe te kennen. Het minimumaantal begeleiders bedraagt één per vijftien kinderen. Er wordt echter gestreefd naar een begeleiding van één begeleider per zeven kinderen. Elke begeleider bij Jeugd Rode Kruis is vrijwilliger en handelt steeds in overeenstemming met de waarden van Jeugd Rode Kruis. Bij activiteiten met kinderen heeft de jeugdleider een voorbeeldfunctie. Hij neemt zijn verantwoordelijkheid op volgens zijn functie. Elke vrijwilliger volgt binnen het jaar na aanstelling in zijn functie de noodzakelijke opleidingen volgens de criteria in hoofdstuk 9. Elke vrijwilliger is welkom, zowel van binnen als van buiten de organisatie. Elke vrijwilliger moet geregistreerd worden. De secretaris van de afdeling heeft hiervoor de nodige documenten. Zie ook Registratie Prijzenbeleid Er wordt aan deelnemers van Jeugd Rode Kruisactiviteiten geen inschrijvings- of lidgeld gevraagd. Werkelijke kosten mogen wel doorgerekend worden, met name: vieruurtjes, uitstappen, kampen en weekends Als Jeugd Rode Kruiskernen eerstehulpinitiaties organiseren op vraag van externen (organisaties, scholen, jeugdverenigingen), is dit voor deze externen betalend (gesloten vormingsactiviteit). In deze prijs is inbegrepen: het materiaal dat tijdens de les wordt gebruikt (zwachtels, pleisters, kopies ), een werkboek voor elke deelnemer (maximaal twintig) en de vervoerskosten van de lesgever. Bovenop dit bedrag mogen geen extra kosten worden aangerekend. Deze prijzen gelden ook wanneer een lesgever eerstehulpverlening van Vorming een eerstehulpinitiatie van Jeugd Rode Kruis zou geven. Ook voor eerstehulpcursussen in gesloten aanbod is een prijs vastgelegd. Deze prijzen vind je in de prijzenbijlage die hoort bij dit Vademecum. Hierin zijn werkboeken en vervoerskosten niet inbegrepen; het lesmateriaal is dat wel. Eerstehulpinitiaties en cursussen die door Jeugd Rode Kruiskernen georganiseerd worden in open aanbod, zijn voor cursisten gratis. Enkel de aankoop van werkboeken en het gebruik van materiaal mogen doorgerekend worden aan de cursisten, dit echter zonder winst te maken. Kernen kunnen producten van Jeugd Rode Kruis (bijvoorbeeld t-shirts of sjaaltjes) te koop aanbieden in hun eigen kern. Het is niet de bedoeling hierbij winst te genereren. We kiezen immers voor een open beweging die weinig of geen financiële drempels heeft. Indien de afdeling verzendingskosten doorrekent, dient dit expliciet vermeld te worden. Bijvoorbeeld: product kost 6 euro + 1 euro verzendingskosten. Op die manier vermijden we dat cursisten en vrijwilligers ontevreden zijn wanneer ze op verschillende prijzen stoten binnen éénzelfde organisatie. De aankoop- en verkoopprijzen voor Jeugd Rode Kruisproducten zijn vastgelegd in de prijzenbijlage bij dit Vademecum. De prijzen van alle opleidingen zijn bepaald op basis van de algemene afspraken die binnen Rode Kruis Vlaanderen gelden en zijn bekrachtigd door het Directiecomité Humanitaire Diensten. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

73 Rook-, alcohol- en drugsbeleid Goede afspraken maken goede vrienden. Elke verantwoordelijke dient, in samenspraak met de betrokken vrijwilligers, duidelijke afspraken te maken over roken, alcohol en drugs. Waar en wanneer mogen vrijwilligers roken tijdens of na activiteiten? Wanneer mag er een pintje gedronken worden? Wie blijft er nuchter? Elke kern kan hierover afspraken op maat maken. Neem wel volgende regels in acht: + Roken in het bijzin van kinderen en jongeren is niet toegelaten. + Alcohol is niet toegelaten vóór of tijdens activiteiten. + Er moeten altijd minstens twee begeleiders geheel nuchter zijn tijdens kampen of weekends. Overdag is iedereen vanzelfsprekend nuchter, s avonds wanneer de deelnemers slapen kan er wel eens iets gedronken worden. + Alcohol is enkel toegelaten voor jongeren die 16 jaar zijn of ouder. + Drugs is ten allen tijde verboden! Voor drugs geldt een nultolerantie. Denk als kern ook zeker na over oudere deelnemers die experimenteergedrag beginnen te vertonen. De afspraken worden naar alle vrijwilligers binnen de Jeugd Rode Kruiskern gecommuniceerd. Het is van belang dat deze afspraken niet afwijken van wat de wet hierover voorschrijft. Ook tijdens leidingsactiviteiten dient verstandig gehandeld te worden. Bij vragen of problemen kan met het provinciaal team of met het Jeugd Rode Kruissecretariaat contact opgenomen worden. Deze worden uiteraard vertrouwelijk behandeld. In hoofdstuk 14 (wettelijk kader) is onder andere informatie over privacy en beroepsgeheim terug te vinden Afspraken over relaties en seksualiteit Het is belangrijk om als leidingsgroep aandacht te hebben voor heel wat zaken die te maken hebben met intimiteit, relaties en seksualiteit. De uitgangspunten hierin zijn: gezond verstand en vertrouwen in leiding en deelnemers. Jeugdleiders en deelnemers hebben recht op een veilige omgeving, waarin ze grenzen kunnen afbakenen, waarin ze zich goed kunnen voelen. Daarom is het belangrijk om als groep na te denken over zaken zoals: + Relaties binnen je leidingsploeg + Relaties bij je deelnemers + Reageren op vragen mbt seksualiteit + Privacy tijdens activiteiten en/of op kamp: zwemmen, omkleden, slapen, douchen, knuffelen. Als referentie wordt het werk (N)Iets mis mee?! gebruikt, het vlaggensysteem voor jeugdorganisaties. Bij vragen of problemen kan met het provinciaal team of met het secretariaat contact opgenomen worden. Eventuele vragen worden uiteraard vertrouwelijk behandeld. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

74 Uittreksel uit het strafregister Als organisatie willen we voorkomen dat mensen met slechte bedoelingen via Rode Kruisactiviteiten toegang krijgen tot de kwetsbare bevolkingsgroepen die door onze vrijwilligers worden geholpen. Daarom vraagt Rode Kruis-Vlaanderen aan vrijwilligers om te verklaren dat ze over een blanco strafregister beschikken. Vrijwilligers die rechtstreeks in contact komen met minderjarigen, moeten echter jaarlijks een uittreksel uit het strafregister voorleggen. Dit geldt dus voor onder meer alle Jeugd Rode Kruisvrijwilligers. Het uittreksel uit het strafregister is het vroegere getuigschrift van goed zedelijk gedrag. Je vraagt het uittreksel aan via je gemeente. Je bezorgt dit uittreksel aan de provinciemanager. Dit kan na afspraak op de provinciale zetel, het volstaat immers het uittreksel te tonen. Wie dit verkiest, kan het uittreksel ook per post of per e- mail bezorgen aan de provinciemanager. In het CRM wordt geregistreerd dat het uittreksel is voorgelegd. Zelfs als je het uittreksel effectief bezorgt, zal het niet worden bewaard. Conform de wettelijke regels zal het uittreksel, na registratie van de voorlegging in het CRM, worden vernietigd. Kijk op voor alle gedetailleerde informatie (Vrijwilliger bij Rode Kruis > Procedures en huisregels > Uittreksel uit het strafregister) Organiseren van activiteiten en lessen Algemeen Elk activiteit van Jeugd Rode Kruis zal georganiseerd worden volgens de regels die gesteld worden in hoofdstuk 3. Het belang en de veiligheid van de deelnemers (in het bijzonder van de kinderen en jongeren) staan steeds centraal. De voorzitter van de Rode Kruisafdeling wordt geïnformeerd over alle activiteiten van Jeugd Rode Kruis. Voor sommige activiteiten, zoals fondsenwervingsacties (eetfestijnen, fuiven), is de toestemming van het Afdelingscomité noodzakelijk. De afdelingsvoorzitter geeft aan wanneer dit noodzakelijk is, nadat hij hierover werd geïnformeerd. Voor andere activiteiten is minstens overleg met de leden van het Afdelingscomité noodzakelijk: bijvoorbeeld met de afdelingsverantwoordelijke Vorming, met de afdelingsverantwoordelijke Communicatie en Werving Omgekeerd brengt de provinciale of nationale werking steeds de lokale werking op de hoogte van door hen georganiseerde activiteiten op het grondgebied van de kern Grondgebied Jeugd Rode Kruiskernen die een activiteit willen organiseren op het grondgebied van een andere entiteit, doen dit in overleg en overeenstemming met de betreffende entiteit. Bijvoorbeeld: een school uit een naburige gemeente vraagt jouw Jeugd Rode Kruiskern om een eerstehulpinitiatie of - cursus te organiseren. In de naburige afdeling is immers geen Jeugd Rode Kruiskern, of is er geen jeugdmonitor/initiator die de les voor zijn rekening kan nemen. Je vraagt met jouw Jeugd Rode Kruiskern toestemming aan de afdelingsvoorzitter van de naburige afdeling om de cursus te mogen geven. Een ander voorbeeld: in een naburige afdeling is geen Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

75 Jeugd Rode Kruiskern. Je zou met jouw afdeling graag promotie maken in de lokale scholen voor initiaties in jouw kern. Je vraagt hiervoor toestemming aan de afdelingsvoorzitter van de naburige afdeling Fiscale aftrekbaarheid van Jeugd Rode Kruisactiviteiten Jeugdwerkactiviteiten zijn voor ouders van kinderen onder de twaalf jaar fiscaal aftrekbaar. Dit geldt eveneens voor betalende Jeugd Rode Kruisactiviteiten. De gemeentelijke jeugddienst kan alle jeugdkernen in de gemeente vragen om standaard fiscale attesten uit te reiken aan alle deelnemers jonger dan twaalf jaar. In andere gevallen dienen de ouders zich tot de gemeentelijke jeugddienst te richten, waarna het fiscaal attest door de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis wordt ingevuld, ondertekend en aan de ouders bezorgd Toelage ziekenfonds Sommige ziekenfondsen voorzien een budget voor kinderen of jongeren die deelnemen aan een weekend of kamp binnen het jeugdwerk. Ouders kunnen deze toelage doorgaans aanvragen via een formulier dat ingevuld en ondertekend wordt door de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis Organiseren van eerstehulpcursussen en initiaties Jeugd Rode Kruis hecht erg veel aandacht aan de kwaliteit van de eerstehulpcursussen en -initiaties. Daarom zijn er een aantal richtlijnen ontwikkeld. Je vind ze terug in hoofdstuk 9. Ongevallensimulatie Het inzetten van een ongevallensimulant tijdens een eerstehulpinitiatie is wenselijk maar niet verplicht. Een ongevallensimulant dient zich in een afgescheiden ruimte te kunnen omkleden. De grimeerruimte moet voldoende ruim, goed verlucht en verwarmd zijn. Er moet wasgelegenheid zijn zodat de simulant zich tussen de simulaties door kan afschminken. De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis, de initiator of de jeugdmonitor neemt contact op met de afdelingsverantwoordelijke Vorming die over de contactgegevens van de simulanten in de afdeling of van een afdeling in de buurt beschikt. De lokale Jeugd Rode Kruiskern vergoedt de kosten van de ongevallensimulant Gebruik van muziek, film- en beeldmateriaal tijdens activiteiten Voor het gebruik van muziek, film- of beeldmateriaal bestaan er wettelijke regels (zie hoofdstuk 14). SABAM moet voor de auteursrechten betaald worden en er is de Billijke Vergoeding als vergoeding voor de artiest die het materiaal heeft uitgevoerd. Om foto s van kinderen te verspreiden (in een krantje, op het internet ) moet met het portretrecht rekening worden gehouden. Dit betekent dat de persoon wiens foto gepubliceerd of getoond wordt, eerst toestemming moet geven. Voor minderjarigen dienen de ouders hun toestemming te geven. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

76 Je mag wel foto s zonder toestemming publiceren, als de persoon op de foto niet het hoofdonderwerp is. Een overzichtsfoto van het lokaal of kampterrein is bijvoorbeeld geen probleem, ook al loopt er toevallig één van de deelnemers in beeld. Het is daarom raadzaam om expliciet de toestemming van de ouders te vragen, ook om een vertrouwensband met ouders hoog te houden. Dit kan bij het begin van het werkjaar, of bij het begin van het kamp. Het kan bijvoorbeeld als een extra document of vraag bij de medische fiche. Geef ouders ook mee waar ze de foto s kunnen zien. Dan kunnen ze nog steeds vragen om een bepaalde foto te verwijderen. Hieronder vind je een voorbeeldtekst om de toestemming van ouders te vragen: Ik, ondergetekende (naam), ouder/voogd van (naam deelnemer) geef uitdrukkelijk de toestemming aan Jeugd Rode Kruis om foto s te maken van mijn kind en deze te publiceren op de website van Jeugd Rode Kruis. Datum: Handtekening Voor sociale netwerksites (Facebook, Netlog, Twitter ) gelden nog een aantal zaken die speciale aandacht vereisen. Op het moment dat je een foto publiceert op een netwerksite, ben je alle rechten voor die foto kwijt. Deze websites kunnen die foto vanaf dan vrij gebruiken, voor gelijk welke doelstelling. Het advies luidt dan ook geen foto s op sociale netwerksites te publiceren. Er is immers een alternatief om aan de kinderen en ouders aan te bieden: de afdelingswebsite. Het is veeleer aan te raden om een link te plaatsen op het profiel van de sociale netwerksite die verwijst naar het fotoalbum op de afdelingswebsite Organiseren van fuiven Elke gemeente heeft regels voor het organiseren van fuiven. Deze kunnen bij de gemeentelijke jeugddienst opgevraagd worden. Voor de organisatie van een fuif is het eveneens belangrijk om goede afspraken te maken met het afdelings- of provinciecomité. Een slechte fuif of een slechte promotie kan de naam van Jeugd Rode Kruis schaden. Het imago van Jeugd Rode Kruis is belangrijk. Alles moet dus heel goed overwogen en voorbereid worden. Veiligheid is de hoogste prioriteit op elke fuif of evenement dat Jeugd Rode Kruis organiseert. Er moet steeds een mogelijkheid zijn tot het correct verlenen van eerste hulp. Voor roken, alcohol en drugs bestaan er wettelijke bepalingen. Ook voor het spelen van muziek en films zijn er regels. Deze zijn in hoofdstuk 14 terug te vinden. SABAM en de Billijke Vergoeding mogen niet uit het oog verloren worden. Meer informatie kan gevonden worden op (gratis promomateriaal voor een veilige fuif), en bij de Commissie Jeugdbeleid op (onder andere een praktische gratis checklist fuiven). Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

77 Organiseren van uitstappen De wegcode moet ten allen tijde gerespecteerd worden, ongeacht men voetganger, fietser of automobilist is. Voor verplaatsingen in grote groep op de openbare weg zijn er speciale regels van toepassing (zie of zie hoofdstuk 14). Veiligheid staat altijd centraal Als het mis loopt Noodplan Ondanks alle goede zorgen, kan er altijd iets mis gaan. Daarom heeft Jeugd Rode Kruis een noodplan ter beschikking. Dit is terug te vinden op (Jeugd Rode Kruis > Praktische gidsen > Regels). Neem dit zeker door voor je op kamp vertrekt. Het bevat handige tips en een lijst met contactpersonen. Je vindt er volgende informatie in: + Hoe reageren in een noodsituatie? + Hoe kunnen Jeugd Rode Kruiskernen ondersteuning bieden bij een noodsituatie? + Hoe verloopt de communicatie tijdens een noodsituatie? + De situatie is onder controle. Wat nu? + Achtergrondinformatie: nuttige telefoonnummers en een checklist handelingen bij noodsituaties. + Richtlijnen pers- en mediarelaties. Om als Jeugd Rode Kruissecretariaat goede ondersteuning te kunnen bieden indien nodig, registreert elke kern zijn kampen (vanaf drie overnachtingen of meer) via opkamp@rodekruis.be. Ook kampen buiten de zomervakantie moeten via dit adres geregistreerd worden. Het Jeugd Rode Kruissecretariaat verwittigt op haar beurt de provinciale teams. Andere problemen Bij conflicten binnen de kern, kan de jeugdkern het provinciaal team Jeugd Rode Kruis contacteren. Zij kunnen dan bemiddelen en samen met alle betrokken partijen en de voorzitter van de afdeling naar een oplossing zoeken. Wederzijds respect en communicatie zijn dan zeer belangrijk. Als Jeugd Rode Kruisvrijwilliger bouw je vaak een goede vertrouwensband op met kinderen en jongeren. Vaak zien deelnemers je als vertrouwensfiguur en krijg je van hen informatie die ze niet zo gauw met anderen delen. Soms delen kinderen en jongeren ook minder leuke dingen mee zoals pesten, problemen thuis, of zelfs mishandeling. Kant-en-klare richtlijnen zijn hiervoor niet. Je kan wel steeds terugvallen op een aantal tips: + Je bezorgdheid tonen kan nooit kwaad. Kinderen en jongeren zijn vaak geholpen met een goed gesprek. Discretie en vertrouwelijkheid zijn hierin belangrijk. Beloof een kind of jongere echter nooit dat je iets geheim zal houden, maar dat het mogelijk is dat je hierover met iemand anders praat, zoals je afdelings- of provincieverantwoordelijke. + Twijfel je aan stappen die je moet ondernemen of aan de hulp die je aan kinderen of jongeren wil geven, dan zijn er verschillende mensen die je kunnen helpen. In de eerste plaats is dat je afdelings- of provincieverantwoordelijke. Ook de afdelingsvoorzitter speelt daar een rol in. Blijf je echter met vragen zitten, dan zijn het provinciale team en het Jeugd Rode Kruissecretariaat er om je te ondersteunen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

78 13.4. Communicatie en promotie Promotiemateriaal: affiches, folders en andere Affiches zijn vrij van zegel. Op iedere affiche, folder, spandoek, paneel moet de verantwoordelijke uitgever vermeld worden. Niet alle kleuren zijn toegelaten. Zwarte inkt op witte en gele affiches is voorbehouden voor de overheid en notarissen. Het logo van een sponsorend bedrijf of organisatie kan opgenomen worden in Jeugd Rode Kruispublicaties zoals folders, strooibriefjes, affiches Het logo moet dan wel kleiner zijn dan het logo van Jeugd Rode Kruis. Er moet duidelijk vermeld worden dat het bedrijf Jeugd Rode Kruis steunt. Gebruik hiervoor zinnen als: met de steun van of met medewerking van. Meer informatie vind je via (Communicatie en Werving > Praktische gidsen > sponsoring). Voor het uitdelen van folders op openbare plaatsen is het politiereglement van toepassing. Folders vermelden best niet op de openbare weg gooien. De (algemene) wettelijke regels zijn terug te vinden in hoofdstuk 14. Per gemeente bestaan er ook regels voor het gebruik van een geluidswagen, het plaatsen van panelen Informeer hiervoor best even bij je gemeentelijke jeugddienst Website Websites zijn bedoeld voor het brede publiek. Jeugd Rode Kruis maakt deel uit van het Rode Kruis. Daarom pleiten we om alle info van Jeugd Rode Kruis op te nemen in de afdelingswebsite. Daarnaast bevat de nieuwe website van JRK een contactpagina, met een overzicht van alle afdelingen, we verwijzen hier altijd naar de jeugdpagina op de afdelingswebsite Sociale netwerksites Op de vrijwilligerswebsite (Communicatie en Werving > Handleidingen > Richtlijnen sociale media) vind je gebundeld alle richtlijnen voor het gebruik van sociale media, aangevuld met tips en tricks voor het beheer ervan Contacten met de pers Als je gecontacteerd wordt door de nationale pers dan noteer je de naam en info over de precieze vraag (bezoek, interview, en zo meer) en contacteer je onmiddellijk de dienst Pers en Media op de hoofdzetel (perspermanentienummer ). Het is pas nadat je toestemming krijgt, dat je al dan niet verder communiceert met de journalist. De lokale afdeling kan wel contact hebben met de lokale pers. De voorzitter van de afdeling moet steeds op de hoogte gebracht worden en er moet rekening gehouden worden met het imago van Jeugd Rode Kruis. Meer informatie over de mediaprocedures kan je vinden op (Communicatie en Werving > Praktische gidsen > Omgaan met pers en media). Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

79 Interne communicatiemiddelen Jeugd Rode Kruis maakt gebruik van verschillende kanalen om vrijwilligers te informeren. Websites De website wordt geregeld geüpdatet. Je vindt er nieuws, nuttige informatie en allerhande data. Via wordt een grote hoeveelheid aan praktische informatie en nuttige documenten ter beschikking gesteld van Jeugd Rode Kruisvrijwilligers. Deze website is niet voor externen bedoeld. Op kunnen jeugdmonitoren en initiatoren nuttig lesmateriaal downloaden. Kalender In het kader van het jaarthema ontvangen alle Jeugd Rode Kruiskernen bij de start van het nieuwe werkjaar een kalender met alle belangrijke (Jeugd) Rode Kruisdata waaronder evenementen en opleidingen. Er is ook een aparte kadervormingskalender die de data en praktische informatie omtrent kadervorming bij Jeugd Rode Kruis bundelt. Nieuwsbrief Actueel Jeugd Rode Kruisnieuws staat te lezen in de maandelijkse e-nieuwsbrief Webklep. In de e-nieuwsbrief voor vrijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen verschijnt maandelijks een Jeugd Rode Kruisbijdrage. Zending Op onregelmatige tijdstippen wordt er een verantwoordelijkenzending verstuurd. Een dergelijke zending bestaat uit een begeleidende brief en bijlagen (bijvoorbeeld promomateriaal, uitnodigingen ). Deze zending wordt verstuurd naar de (adjunct-)verantwoordelijken, de provinciale zetels en de AC-voorzitter. Facebook Jeugd Rode Kruis heeft tot slot een gesloten Facebookgroep. In deze groep worden er onder meer nieuws, foto s, weetjes en oproepen gelanceerd. Jeugd Rode Kruisvrijwilligers die toegang wensen tot deze groep kunnen dit aanvragen via de afdelingsverantwoordelijke, de provincieverantwoordelijke of het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Meer algemene communicatie van Rode Kruis-Vlaanderen gebeurt via de pagina Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

80 14. Wettelijk kader De vrijwilligerswet Vlaanderen telt ongeveer vrijwilligers. Bijna daarvan zijn Rode Kruisvrijwilligers. Sinds 1 augustus 2006 is er een wet die alle Belgische vrijwilligers een wettelijk statuut geeft, met duidelijke regels om hen te beschermen tegen mogelijke risico s. De wet heeft drie krachtlijnen. Een eerste betreft de aansprakelijkheid en de verzekering van vrijwilligers. Verenigingen moeten een verzekering afsluiten voor hun vrijwilligers zodat deze steeds gedekt zijn tijdens hun vrijwilligerswerk. Rode Kruis Vlaanderen had al lang voor de wet van kracht werd, verzekeringen voor al zijn vrijwilligers, die 100% voldoen aan de bepalingen van de wet. Een tweede luik behandelt de kostenvergoedingen. De toegestane dag- en jaarmaxima zijn opgenomen in de gecoördineerde instructies voor kostenvergoedingen. De laatste krachtlijn van de wet betreft de informatieplicht. Verenigingen moeten hun vrijwilligers informeren over het doel van de vereniging, over de verzekering, plichten Hoe ze dat doen, daar beslissen de verenigingen zelf over. Rode Kruis-Vlaanderen beschikt over voldoende kanalen om zijn vrijwilligers te informeren: de vrijwilligerssite, vademecums, het Handvest, de statuten De meest recente info over de vrijwilligerswet vind je hier: Specifieke decreten en/of wetten Jeugdbeleid is onderworpen aan een aantal regels. De wetgeving verandert voortdurend, het is bijgevolg belangrijk om goed geïnformeerd te zijn. Bij De Ambrassade ( wordt al deze specifieke informatie gebundeld. Bijkomende vragen kunnen steeds aan het provinciaal team Jeugd Rode Kruis of aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat (jeugdrodekruis@rodekruis.be) worden gesteld. De volgende wettelijke bepalingen zijn slechts een samenvatting. Ze kunnen aan veranderingen onderhevig zijn. Het is altijd de meest recente regelgeving die gevolgd moet worden Decreet op het jeugdwerk Vzw Jeugd Rode kruis is erkend als landelijke georganiseerde jeugdvereniging volgens de voorwaarden beschreven in het Decreet van 20 januari 2012 houdende een vernieuwend jeugd- en kinderrechtenbeleid Rookverbod Sinds januari 2006 geldt een rookverbod in openbare plaatsen. Daar hoort jouw Jeugd Rode Kruislokaal ook bij. Het verbod omvat de volgende zaken: + Het is verboden te roken in gesloten plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn. + Aan de ingang van elke plaats moet een verbodsteken hangen zodat iedereen ziet dat er een rookverbod is. Het verbod is in het bijzonder bedoeld voor plaatsen waar kinderen of schoolgaande jongeren onthaald, ondergebracht of verzorgd worden. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

81 Welke wettelijke afspraken moet je volgen? Roken gebeurt alleen buiten je lokaal. Let op: een asbak binnen je lokaal geldt ook als een overtreding. Aan de verschillende ingangen van je lokaal hangen stickers met een rookverbodsteken. De doorsnede van zo een sticker is minstens 9 cm. Wanneer de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu je lokaal komt inspecteren, ontvang je hen vriendelijk. Wat kan niet? De wet en de regels die hierboven staan opgesomd, overtreden. Kreeg je bij een eerste bezoek een waarschuwing? Verwacht je dan zeker aan een tweede controle. Ga je dan opnieuw in de fout door aanwijzingen van de inspectiedienst niet op te volgen? Dan worden er zware boetes opgelegd. Elke verantwoordelijke dient, in samenspraak met de betrokken vrijwilligers, duidelijke afspraken te maken over waar en wanneer er gerookt mag worden. Deze afspraken worden naar alle vrijwilligers gecommuniceerd Portretrecht Het portretrecht betekent dat de persoon wiens foto of film gepubliceerd of getoond wordt eerst toestemming moet geven. Voor minderjarigen geven de ouders of hun voogd hun toestemming SABAM en de Billijke Vergoeding De organiserende entiteit zal activiteiten van Jeugd Rode Kruis waarbij gebruik wordt gemaakt van muziek, teksten of beelden bij SABAM aangeven. De kosten voor SABAM en de Billijke Vergoeding zijn ten laste van de organiserende entiteit. Sommige zaaluitbaters betalen een jaarlijks bedrag en dan vervalt (enkel) de Billijke Vergoeding. Aangifteformulieren kunnen gedownload worden op De tarieven en aangifteformulieren voor de Billijke Vergoeding zijn te vinden op (exclusief 6 % btw). De aangifte moet minstens vijf werkdagen voor de aanvang van de activiteit in het bezit zijn van de beheersvennootschappen. Bovendien moet de organisatie betalen vóór de aanvang van de activiteit Alcohol en andere drugs Hieromtrent zijn enkele wettelijke bepalingen waar binnen Jeugd Rode Kruis vanzelfsprekend nooit van afgeweken mag worden: + Het is verboden om sterke drank te geven of te verkopen aan minderjarigen (-18 jarigen). + Het is verboden om alcohol aan -16-jarigen te geven. + Openbare dronkenschap is verboden. + Het is verboden om illegale drugs (zoals cannabis) te gebruiken, bezitten, uit te delen en te verkopen. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

82 + Het is strafbaar om met de auto, motorfiets of fiets onder invloed van alcohol (meer dan 0,5 promille in het bloed) te rijden. De verzekering algemene burgerlijke aansprakelijkheid geldt niet bij dronkenschap of voor wie onder invloed is van illegale drugs. Bij een ongeval is er bijgevolg geen tussenkomst. Daarnaast hebben we de verplichte burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering voor motorrijtuigen waar er in de tekst van de algemene voorwaarden van de BA-dekking het volgende onder art. 25 vermeld staat : De verzekeraar heeft een recht van verhaal op de verzekerde, dader van het schadegeval : a) die het schadegeval opzettelijk heeft veroorzaakt. b) die het schadegeval veroorzaakt heeft door een van de volgende gevallen van grove schuld : rijden in staat van dronkenschap of in een gelijkaardige toestand die het gevolg is van het gebruik van producten andere dan alcoholische dranken. c) Indien een motorrijtuig gebruikt werd ingevolge een misbruik van vertrouwen, een oplichting of een verduistering; dit verhaal wordt slechts uitgeoefend tegen de dader van het misdrijf of zijn medeplichtige. Op de website is hierover meer te vinden. Deze website is gemaakt door de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugsproblemen (VAD), samen met alle jeugdbewegingen. De website biedt een stappenplan voor het uitwerken van een alcohol- en drugbeleid in je jeugdbeweging. Afspraken opstellen, verantwoordelijkheid opnemen, leren omgaan met risicogedrag, jongeren helpen om keuzes te maken. Volgende onderwerpen komen aan bod: + praktische tips; + werkvormen op maat; + theoretische informatie over drugpreventie; + nuttige links en hulpadressen. Anders interessante websites zijn en Wegcode Voetgangers in groep Voetgangers in groep (bestaande uit minstens vijf personen en een begeleider) lopen in de eerste plaats op het voetpad. Als er geen voetpad is, kan je ook op de begaanbare berm of het fietspad lopen (opgelet, daar geef je voorrang aan fietsers). Als er geen voetpad, geen berm of geen fietspad is mogen voetgangers in groep, vergezeld door een leider, op de rijbaan stappen. Je stapt in dat geval het best links op de rijbaan, zo heb je zicht op het aankomende verkeer. Je moet dan wel achter elkaar blijven! Een groep wandelaars mag ook rechts op de rijbaan stappen, dan mag (maar moet niet) dat zelfs per twee naast elkaar. Let op: je mag nooit meer dan de helft van de rijbaan innemen. Kruisen en inhalen moet altijd mogelijk zijn. Blijf als groep zo goed mogelijk bij elkaar, zodat je zeker goed opvalt. Slechte zichtbaarheid of een gevaarlijke hindernis zijn een goede reden om de rijbaan over te steken en de andere kant te kiezen. De zichtbaarheid van en door het verkeer in de meeste gevallen het grootst als je links stapt en het verkeer naar je toe komt, achter elkaar lopen is dan verplicht. Als de zichtbaarheid beperkt is tot 200 meter (bijvoorbeeld s avonds, bij hevige regenval ) is het dragen van lichten verplicht. Stapt je groep links op de weg dan moet een rood licht vooraan rechts Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

83 en een wit of geel licht achteraan rechts gedragen worden. Stap je rechts met de groep dan moet het rode licht achteraan links en het witte of gele licht vooraan links. Fluohesjes zorgen er bovendien voor dat je groep veel zichtbaarder wordt in het verkeer. Oversteken doe je natuurlijk op het zebrapad. Als er geen oversteekplaats voor voetgangers is, wacht de groep tot de weg volledig vrij is om over te steken. Pas dan stapt de begeleider met de groep de weg op. De groep steekt voorzichtig en loodrecht de weg over. Je zoekt een plaats om over te steken waar je zelf goed zicht hebt op het aankomend verkeer en waar je bovendien ook goed zichtbaar bent. Vermijd dus geparkeerde voertuigen, een bocht, helling of brug. Is er een verkeerslicht om over te steken? Let dan goed op: als het licht op rood springt, mogen enkel de groepsleden op het zebrapad nog verder oversteken. De anderen wachten tot het verkeerslicht terug groen wordt. Fietsers in groep Met een groep van meer dan 15 fietsers mag je in principe altijd op de rijweg fietsen. Toch blijft het veiliger om dan ook op het fietspad te blijven. Per twee naast elkaar fietsen mag, als je niet meer dan de helft van de rijbaan inneemt. De groep moet steeds één aansluitende rij vormen (en het verkeer mag deze groep niet doorbreken). Een groep tussen 15 en 50 fietsers mag voor twee wegkapiteins (minstens 21 jaar, armband in driekleur en een C3-bordje) en/of twee begeleidende wagens (verplicht bord op de wagen) zorgen maar dat is niet verplicht. Een wegkapitein waakt over het goede verloop van de tocht en heeft het mandaat om het verkeer op kruispunten dat niet geregeld is door verkeerslichten stil te leggen om de vlotte passage van de groep mogelijk te maken. Ook zonder wegkapiteins zorgt de groep minstens voor begeleiders vooraan en achteraan die de fietsers goed bijeen houden. Let op, zij mogen het verkeer niet stil leggen en wachten dus tot de weg vrij is om de groep over te steken. Bij meer dan 50 fietsers moet de begeleiding voor minstens twee wegkapiteins zorgen en twee begeleidende voertuigen (één voor- en één achteraan de groep). Dat is verplicht. We raden daarom aan groepen fietsers altijd op te splitsen in verschillende groepen met minder dan 50 fietsers. De fietsverlichting moet in orde zijn, net zoals fietsbel, remmen, reflectoren en zo meer. Ook de algemene staat van de fiets en de fietsvaardigheid van de fietsers is erg belangrijk voor een veilig verloop. Fietshelmen en fluohesjes worden aangeraden. Fietsers hebben geen voorrang op een oversteekplaats zonder bevoegd persoon of verkeerslichten. Oversteken mag dus pas als de weg vrij is. Surf naar voor meer informatie over op stap gaan in groep, specifiek voor het jeugdwerk. De autogordel en de kinderzitjes Kinderen kleiner dan 1,35m moeten verplicht op een kinderzitje zitten. Kinderen van drie jaar of ouder en kleiner dan 1,35 m mogen achteraan met de veiligheidsgordel vervoerd worden op voorwaarde dat er reeds twee kinderzitjes geïnstalleerd en in gebruik zijn en er geen derde zitje meer kan bijgeplaatst worden. In geval van incidenteel vervoer over korte afstand in voertuigen die niet door een ouder bestuurd worden, mogen kinderen van drie jaar of ouder en kleiner dan 1,35 m achteraan met de veiligheidsgordel vervoerd worden op voorwaarde dat er geen of onvoldoende kinderzitjes beschikbaar zijn. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

84 Op vind je de regels over het vervoeren van kinderen in de wagen Drukwerk Verantwoordelijke uitgever Op alle publicaties die je verspreidt (affiche, brochure, folder ) moet je een verantwoordelijke uitgever vermelden. Doe je dat niet, dan riskeer je een boete. De verantwoordelijke uitgever moet een persoon zijn, gevolgd door een adres. Voor uitgaven van je afdeling is de voorzitter verantwoordelijk. De verantwoordelijke uitgever is vooral een preventieve maatregel. Via de regel kunnen (rechts)personen achterhaald worden die verantwoordelijk zijn voor een eventuele wettelijke inbreuk, bijvoorbeeld een inbreuk tegen de goede zeden of de wetgeving op het racisme. Vrij van zegel Alle affiches en aanplakbrieven houdende aankondigingen van feesten, vermakelijkheden, plechtigheden of inzamelingen uitsluitend ingericht met een liefdadig en menslievend doel zijn vrijgesteld van zegel (wetboek van 2 maart 1927, artikel 198, 7). Daarnaast is het Rode Kruis zelf voor alle affiches en aanplakbrieven vrijgesteld van zegel via artikel 2 van de wet van 30 maart De vermelding van de vrijstelling van zegel op de affiche is niet verplicht maar mag wel. De vermelding vrij van zegel volstaat. De eventuele vermelding van sponsors of het aanbrengen van kleine advertenties op de affiche heft deze vrijstelling niet op. Niet op de openbare weg gooien Deel je pamfletten of aankondigingen uit op openbare plaatsen? Dan ben je onderworpen aan de plaatselijke politiereglementen. De verspreider kan verplicht worden om de pamfletten die op de openbare weg gegooid werden, op te ruimen. De vermelding niet op de openbare weg gooien kan je van deze verplichting ontheffen. Je kan deze vermelding beschouwen als een vriendelijke vraag aan de ontvanger om de aankondiging na het lezen netjes in een vuilnisbak te deponeren of thuis bij het oud papier te sorteren. Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

85 15. Bijkomende info Alle gegevens van de provincieverantwoordelijken, de contactgegevens van de provinciale medewerkers, de provinciale zetels en van de stafmedewerkers op het Jeugd Rode Kruissecretariaat zijn te vinden op (Over JRK > wie is wie). Heb je na het raadplegen van dit vademecum nog vragen? Raadpleeg dan de veel gestelde vragen en antwoorden op de vrijwilligerssite. Kom je er nog niet uit? Ga dan eerst ten rade bij je voorzitter, ondervoorzitter of afdelingsverantwoordelijke van je discipline en/of neem contact op met je provinciale zetel. De contactgegevens van Jeugd Rode Kruis vzw zijn: Jeugd Rode Kruis vzw Motstraat Mechelen tel Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

86 Bijlagen Bijlage 1 Organogram Rode Kruis-Vlaanderen Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

87 Bijlage 2 Organogram Humanitaire Diensten Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89

88 Bijlage 3 Organogram afdelingscomité Vademecum Jeugd Rode Kruis Juni /89