Vrijwilligers in Maassluis

Transcriptie

1 Vrijwilligers in Maassluis Adviesrapport over het vrijwilligerswerk Digimon 2008 Auteur(s) Datum MOVISIE Else Boss en Fraukje van Dijk Utrecht, 5 december 2008 Utrecht, 5 november 2008 * Vrijwilligers in Maassluis

2 MOVISIE Kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling MOVISIE verzamelt, ontwikkelt en verspreidt kennis en adviseert op het gebied van welzijn, zorg en sociale veiligheid. MOVISIE werkt voor en samen met overheden, burgerinitiatieven, professionele en vrijwilligersorganisaties met als doel de participatie en zelfredzaamheid van burgers te vergroten. Centrale thema s daarbij zijn vrijwillige inzet, mantelzorg, kwetsbare groepen, leefbaarheid en huiselijk en seksueel geweld. Kijk voor meer informatie op COLOFON Auteur(s): Fraukje van Dijk en Else Boss Datum: 5 december 2008 MOVISIE Bestellen:

3 Inhoudsopgave 1 Samenvatting Inleiding Onderzoeksopzet Uitkomsten Respons Kenmerken van de organisaties De vrijwilligers Ondersteuning Contact met de gemeente Maatschappelijke thema s Speciale aandacht voor Maatschappelijke stages en Sociale Activering Deskundigheidsbevordering Overige opmerkingen Vergelijkingen Conclusies Aanbevelingen Aanbevelingen n.a.v. beleidsdoelen gemeente Aanbevelingen n.a.v. wensen van vrijwilligers Bijlagen Selectie opmerkingen organisaties Rapportage frequentietabellen...35

4 1 Samenvatting In de gemeente Maassluis zijn 197 vrijwilligersorganisaties aangeschreven voor een onderzoek naar lokaal vrijwilligerswerk. 70 organisaties (een respons van 35%) namen vervolgens deel aan het Digimon- onderzoek. Samenvattend komen we tot de volgende resultaten in dit onderzoek. Duidelijk is dat er binnen Maassluis al heel veel gebeurt ter ondersteuning van vrijwilligers. De vrijwilligers zijn dan ook erg tevreden over het contact met de gemeenten en de ondersteuning van het steunpunt in Maassluis. De knelpunten van organisaties gaan vooral over werving (van zowel vrijwilligers als leden, deelnemers of cliënten als bestuursleden) en in wat mindere mate over sponsoring of fondsenwerving en huisvesting of zaalruimte voor activiteiten. Het gebruik van het steunpunt lijkt in Maassluis iets hoger te liggen dan het gebruik elders in het land maar dit betekent dat het nog steeds beter kan. Bijna een kwart van het aantal organisaties in Maassluis maakt gebruik van het steunpunt. Daarentegen geeft het merendeel van de organisaties aan wel behoefte te hebben aan extra ondersteuning. In Maassluis is de behoefte aan (extra) ondersteuning groter dan in andere gemeenten waar een Digimon-onderzoek heeft gelopen. De organisaties die gebruik maken van het steunpunt zijn positief over de diensten. Ondanks dat de vrijwilligersorganisaties positiever over de gemeente zijn dan landelijk gemiddeld is, hebben de organisaties middels het Digimon-onderzoek een aantal punten aangegeven waarin de gemeente Maassluis haar beleid en werkwijze kan verbeteren. Gemeentelijke aandacht, waardering en promotie voor/van het vrijwilligerswerk en versimpeling van procedures en subsidies zijn de twee opties die het vaakst zijn aangekruist. Scholing en training aan vrijwilligers en het stimuleren van samenwerking tussen organisaties en andere partijen wordt ook veel genoemd. In dit onderzoek was extra aandacht voor maatschappelijke stage en sociale activering. Het blijkt dat ongeveer 32% van de organisaties geïnteresseerd is in maatschappelijke stage, danwel reeds actief is, en 16 % het niet weet of ze er iets mee willen. Voor sociale activering is er interesse bij 27% van de organisaties en weet 23% niet of ze er iets mee willen. De belangrijkste motivatie van organisaties om aan deze thema s mee te werken blijken extra handen en vrijwilligers. Er is bij veel organisaties de wens om extra informatie te krijgen over deze projecten. Daarnaast krijgen ze graag hulp bij het creëren van plekken en bij het begeleiden van deze doelgroepen. De resultaten laten zien dat de kenmerken en vraagstukken van vrijwilligersorganisaties die lokaal actief zijn in de gemeente Maassluis in grote mate overeenkomen met die in vergelijkbare gemeenten in Nederland en landelijk gegenereerde cijfers. De resultaten van het Digimon-onderzoek in Maassluis zijn in verband gebracht met de resultaten van drie andere gemeenten, namelijk Veenendaal, Schiedam en Steenwijkerland. In hoofdstuk 7 en 8 van voorliggend rapport staan de aanbevelingen aan de gemeente Maassluis omschreven. Zij gaan o.a. over de verwachtingen die vrijwilligersorganisaties richting gemeente hebben, over het expliciet bepalen en communiceren van een gemeentelijke visie op het vrijwilligerswerk, over het bepalen en vormgeven van passende ondersteuning, over het contact houden met en nadrukkelijk erkennen en waarderen van het werk van vrijwilligers(organisaties), en de ondersteuningsmogelijkheden op maatschappelijke stage en sociale activering. De aanbevelingen verwijzen naar een gemeente als spin in het web van de civil society, met een uitnodigende en verbindende rol. Netwerken rondom vrijwillige inzet zoekend en onderhoudend en zorgend voor slimme interne en externe combinaties van thema s, vraagstukken en contacten. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 1

5 Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 2

6 2 Inleiding Digimon biedt gemeenten de mogelijkheid om zicht te krijgen op de vrijwilligersorganisaties die lokaal actief zijn. Hun kenmerken, vraagstukken en knelpunten, en de mate van tevredenheid over diverse zaken komen hierbij aan bod. Het onderzoek geeft o.a. inzage in de doelgroepen waar vrijwilligersorganisaties voor werken, de sectoren waar binnen ze actief zijn, hoe hun ledenbestand eruit ziet, hoe hun relatie met de gemeente is en of ze voor zichzelf bijvoorbeeld een rol zien binnen de Wmo. Specifiek is er extra aandacht voor de thema s maatschappelijke stage en sociale activering. De gemeente Maassluis heeft ten aanzien van vrijwilligerswerk al heel wat concrete ondersteuning op de rails staan. Zo is er een vrijwilligerssteunpunt binnen de gemeente, een vrijwilligersvacaturebank en een vrijwilligersverzekering. In het beleidsplan Wmo worden een aantal knelpunten benoemd. Er is een tekort aan vrijwilligers in sportverenigingen en het zou goed zijn als de sportverenigingen een goed vrijwilligersbeleid hebben. Ook is er een zorg over een afname van het aantal vrijwilligers terwijl er mede door de vergrijzing een groter beroep zal worden gedaan op vrijwillige inzet, en verder wil de gemeente vrijwilligerswerk door Wwb-cliënten bevorderen. Als doelstellingen heeft de gemeente de volgende 9 punten weergegeven. In de aanbevelingen is naast de wensen die vrijwilligers aangeven ook specifiek op deze 9 punten ingegaan. 1. een wervingscampagne voor vrijwilligers 2. vrijwilligersvacaturebank actueel houden 3. informatievoorziening, ondersteuningsaanbod verbeteren 4. verkiezing van de vrijwilliger van het jaar 5. ondersteuningsaanbod realiseren 6. overleg met scholen over maatschappelijke stage 7. verkennen van de mogelijkheden Wwb-cliënten te stimuleren in het vrijwilligerswerk 8. burenhulp stimuleren 9. gepensioneerden stimuleren vrijwilligerswerk te doen De gemeente Maassluis heeft daarnaast 2 extra aandachtspunten voor dit onderzoek aangegeven. Dit zijn de volgende twee onderwerpen: De interesse en ervaren kansen en knelpunten bij vrijwilligersorganisaties rondom Maatschappelijke Stage en de inrichting van de makelaarsfunctie. De interesse en ervaren kansen en knelpunten bij vrijwilligersorganisaties rondom sociale activering. Een beschrijving van de gehanteerde onderzoeksmethode vindt u in hoofdstuk 3.In hoofdstuk 4 zijn de resultaten beschreven, in hoofdstuk 5 de vergelijkingen met resultaten uit eerder onderzoek met Digimon elders in het land (hoofdstuk 5) en in hoofdstuk 6 de conclusies. Hoofdstuk zeven geeft een beschouwing op het vrijwilligerswerk en de rol die de gemeente kan innemen bij de ondersteuning van het veld. In hoofdstuk 8 staan de aanbevelingen naar aanleiding van de resultaten uit dit onderzoek. In de bijlagen treft u de uitgezette vragenlijst aan en de frequentietabellen per vraag. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 3

7 3 Onderzoeksopzet CIVIQ, de voorganger van MOVISIE, heeft in 1999 de Monitor Lokaal Vrijwilligerswerk ontwikkeld: een schriftelijke vragenlijst voor vrijwilligersorganisaties die, bij voorkeur in combinatie met (groeps) interviews of zogenoemde vrijwilligerscafés, wordt ingezet om relevante informatie vanuit de vrijwilligerssector te genereren. In 2003 is dit instrument op verzoek van de landelijke Commissie Vrijwilligersbeleid omgezet in een vereenvoudigde digitale versie, onder de naam Digimon. Het omvat een basisvragenlijst van maximaal 33 vragen. Deze vragen kunnen niet aangepast worden, zodat onderlinge vergelijking tussen gemeenten mogelijk is. Enkele vragen zijn te verwijderen als deze voor een gemeente niet relevant zijn. Vrijwilligersorganisaties vullen de vragenlijst zoveel mogelijk online in. De antwoorden zijn niet te herleiden tot individuele organisaties: wel is te zien welke organisaties wél en welke níet hebben deelgenomen aan het onderzoek. Voorbereiding De gemeente Maassluis heeft samen met het steunpunt een adressenbestand samengesteld van 197 organisaties. Aan deze 197 organisaties is een uitnodigingsbrief geschreven om mee te doen aan het digitale onderzoek Digimon. De organisaties hebben een persoonlijke inlogcode gekregen. Na het activeren van de vragenlijst konden organisaties aan de slag met het invullen ervan. Enquêteperiode Vrijwilligersorganisaties vulden online de vragenlijsten in. Zij konden tijdens de enquêteperiode met hun eventuele vragen terecht bij een helpdesk ingesteld door het vrijwilligerssteunpunt. Organisaties die de vragenlijst toch niet online wilden invullen, konden bij de helpdesk een papieren versie aanvragen. Het steunpunt verzorgde de verzending en retourontvangst, en voerde de data in. Na een paar weken ontvingen de organisaties die nog niet aan het onderzoek hadden deelgenomen een rappelbrief. Uiteindelijk hebben 70 organisaties de vragenlijst ingevuld. Analyse en rapportage Na de enquêteperiode heeft MOVISIE de resultaten geanalyseerd en een vergelijking getrokken met landelijk bekende gegevens over lokaal vrijwilligerswerk. In dit adviesrapport komt MOVISIE tot conclusies en aanbevelingen. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 4

8 4 Uitkomsten In dit hoofdstuk treft u de resultaten van het onderzoek met Digimon aan. Daarnaast zijn hier en daar kruisverbanden gemaakt, vooral met een aantal sectoren waarbinnen de organisaties functioneren: opvallende verschillen in uitkomsten worden hieronder steeds aangegeven. Gekozen is voor de vijf sectoren met de meeste organisaties in de responsgroep: sport/recreatie, zorg/hulpverlening, kunst/cultuur, wijk/buurt en bewonersorganisaties en belangenbehartiging/emancipatie. Overigens zijn dit ook sectoren die op identiteit, doelstelling en omvang (aantal vrijwilligers, wel/geen beroepskrachten) interessante verschillen vertonen. Belangrijke kanttekening hierbij is dat de responsgrootte per sector danig verschilt (zie paragraaf 4.2, sector): antwoordverschillen kunnen dus slechts indicatief bezien worden. 4.1 Respons De gemeente Maassluis heeft 197 vrijwilligersorganisaties uitgenodigd deel te nemen aan de Digimonenquête. 70 organisaties ( 35%) hebben de enquête ingevuld. Dit is voldoende om betrouwbare analyses te kunnen doen over de data. De onderscheiding per sector vraagt wel enige reserve. Sommige sectoren zijn onderbedeeld, de antwoorden binnen de sector verschillen dan soms meer dan de antwoorden tussen de sectoren. 4.2 Kenmerken van de organisaties Sector Van de 70 organisaties die hebben deelgenomen aan het onderzoek scharen 16 zich onder de sector sport/recreatie, 8 onder zorg/hulpverlening en 9 onder kunst/cultuur. 10 organisaties hebben aangegeven onder de sector wijk/buurt en buurtbewoners te vallen en 6 organisaties onder belangenbehartiging en emancipatie of natuur en milieu. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 5

9 Leden, deelnemers en cliënten De opvallendste groepen leden, deelnemers of cliënten zijn de volgende: 43 organisaties (53 %) richten zich niet op een specifieke doelgroep. 6 organisaties hebben aangegeven zich met hun beleid, diensten en activiteiten specifiek te richten op kinderen/jongeren. 9 organisaties richten zich op ouderen. 9 organisaties richten zich op mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking. Voor 30 organisaties (43%) is het leden-, deelnemers- of cliëntenbestand de afgelopen 3 à 4 jaren toegenomen. Het merendeel van de organisaties in de sectoren sport en recreatie (68.8%) en Zorg en Hulpverlening (50%) heeft aangegeven dat hun leden-, deelnemers- of cliëntenbestand is toegenomen. Voor de sectoren Kunst en Cultuur (66.7%) en Onderwijs en Educatie (66,7%) is het bestand nagenoeg gelijk gebleven. De grootste afname van aantal leden is te zien bij de organisaties betrokken bij wijk, buurt en bewonerszaken (40%). Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 6

10 Grafiek 2: toe- of afname van het aantal leden, deelnemers of cliënten bij de vrijwilligersorganisaties Mede dankzij de globale toename van het aantal leden, deelnemers en cliënten heeft 43% van de organisaties aangegeven tevreden te zijn met de grootte van dit bestand. 30% wenst een kleine toename en 21% wenst een grote toename van het aantal leden, deelnemers of cliënten. Hiermee wordt duidelijk dat er toch veel organisaties kleiner zijn dan ze eigenlijk wensen (51%). De wens om toename lijkt het grootst te zijn in de sectoren sport, kunst en natuur. Kijkt men naar de samenstelling van het leden-, deelnemers- en cliëntenbestand dan is 56% van de organisaties tevreden. In de sector wijk/buurt/bewonerszaken heeft maar liefst 80% van de organisaties aangegeven tevreden te zijn met de samenstelling. Verder zijn er vooral leeftijdswensen rond verjonging, 18% van de organisaties geeft aan graag meer leden, deelnemers of cliënten te willen uit de doelgroep jonger dan 20 jaar (7 maal) en in de doelgroep van 20 tot 30 jaar (6 maal). Vooral Kunst en cultuur organisaties hebben bijvoorbeeld een sterke voorkeur voor mensen onder de 30 jaar en zou daar dan ook graag meer mensen van binnenhalen. 5 organisaties hebben aangegeven allochtonen als andere doelgroep te willen bereiken waarvan het merendeel organisaties in de sector sociaal- cultureel werk betreft. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 7

11 Werkgebied 36 organisaties (51%) richten zich in hun activiteiten en diensten op hun gemeente en 11 (16%) op de eigen buurt, wijk of dorpskern. 27% van de organisaties (19 in aantal) werkt ook voor de regio rondom de gemeente. 78,5 % van de organisaties werkt samen met andere organisaties in de gemeente of regio. Daarvan werkt 57,1 % af en toe samen met andere organisaties en 21,4% vaak. 21,4% werkt niet samen met andere organisaties binnen de gemeente. Beroepskrachten 49 van de 70 organisaties (70%) zijn pure vrijwilligersorganisaties, zonder betaalde medewerkers. In de sport/recreatie sector heeft 81% van de organisaties geen beroepskrachten in dienst. Van de organisaties uit de sector wijk, buurt en bewoners werken 9 van de 10 zonder beroepskrachten. Er zijn 6 organisaties met 10 of meer beroepskrachten waarvan bijvoorbeeld 3 in de zorg/hulpverlening en 2 in het sociaal cultureel werk. Grafiek 3: aantal beroepskrachten Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 8

12 Inkomstenbronnen De 70 organisaties draaien vooral op de contributies van de eigen leden (37 maal genoemd) of bijdrage door cliënten (11 maal genoemd) en een jaarlijkse subsidie van de gemeente (30 maal). Fondsenwerving (13 keer) en sponsoring door bedrijven (16 keer) komt ook voor. Andere inkomsten is 12 keer beantwoord, het is onbekend wat die andere inkomsten zijn. 4.3 De vrijwilligers Aantal De organisaties zijn over het algemeen klein: bijna 67% van de organisaties heeft tussen de 1 en 25 vrijwilligers. Vooral de grote sport, belangenbehartigers en buurtorganisaties hebben minder dan 10 vrijwilligers. Éen organisatie heeft aangegeven met meer dan 500 vrijwilligers te werken, deze valt onder de sector sociaal cultureel werk. 50% van de organisaties geeft aan dat 1 tot 10 vrijwilligers structureel werkzaamheden verrichten. Grafiek 4: aantal vrijwilligers in de organisaties Veel organisaties (25) hebben een tekort aan vrijwilligers voor het uitvoeren of begeleiden van activiteiten. Op de tweede plek staat het gebrek aan vrijwilligers voor het bestuurswerk, 19 organisaties geven dit aan. 18% van de organisaties geeft aan tekort aan vrijwilligers te ervaren. Binnen de Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 9

13 zorg/hulpverlening heeft men voornamelijk behoefte aan mensen voor het uitvoeren of begeleiden van activiteiten (50%). Het tekort aan vrijwilligers voor bestuurswerk is het grootst in de sectoren sport, zorg, kunst en belangenbehartiging. Leeftijd 47% van de organisaties heeft vrijwilligers van over het algemeen ouder dan 50 jaar en 27% tussen de 30 en 50 jaar. Slechts 11% van de organisaties heeft vrijwilligers onder de 30 jaar. Van de organisaties is 34% tevreden over de samenstelling van het vrijwilligersbestand. 15% wenst meer vrijwilligers tussen de 20 en 30 jaar. En 20% wenst meer vrijwilligers tussen de 30 en 50 jaar. Alleen sport/recreatie wil vrijwilligers tot 20 jaar (2x). Regelingen In dit onderzoek is aan alle organisaties gevraagd wat zij voor hun vrijwilligers hebben geregeld. 37 organisaties hebben aangegeven een verzekering voor hun vrijwilligers geregeld te hebben. Daarmee scoort verzekering het hoogste percentage. Ook een blijk van waardering (presentjes, uitjes e.d.) wordt door 34 organisaties genoemd. Wat regelen de 70 organisaties die mee deden met Digimon nog meer voor hun vrijwilligers? 1. Verzekering 37 x 2. Waardering 34x 3. Scholing van vrijwilligers 28 x 4. Begeleiding van vrijwilligers bij het werk 25 x 5. Onkostenvergoeding 25 x 6. Een vrijwilligerscoördinator 18 x 7. Vrijwilligerscontracten 11 x 8. Niets 11 x 9. Een vrijwilligersbeleidsplan 10 x 10. Overige zaken 1 x Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 10

14 4.4 Ondersteuning Grafiek 5: ondersteuning vrijwilligersorganisaties Van de organisaties geeft 38% aan dat zij ondersteuning krijgen van de eigen landelijke bond/ koepel of een landelijk centrum/ bureau. 14% geeft aan door het vrijwilligerssteunpunt te worden ondersteund en 12 organisaties (13%) door een andere lokale organisatie. Bijna 22% van de organisaties krijgt geen ondersteuning bij hun werk. De sport/recreatie sector wordt bij 63% veelal ondersteund door een landelijke bond/koepel. De organisaties die helemaal geen ondersteuning krijgen, bevinden zich voornamelijk in de zorg, kunst en cultuur en onderwijs/educatie. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 11

15 Het steunpunt Ruim 91% van de organisaties is bekend met het vrijwilligerssteunpunt Maassluis. Dat is een uitzonderlijk hoog percentage. Hierbij geeft echter meer dan de helft aan, geen gebruik te maken van de diensten van het steunpunt. De functies of diensten waar door de overige organisaties vooral gebruik gemaakt worden zijn deskundigheidsbevordering (19 x aangekruist) werving en bemiddeling (18 x aangekruist), en promotie van het vrijwilligerswerk (5 x aangekruist). Grafiek 6: bekendheid van het vrijwilligerssteunpunt Maassluis. Van de 30 organisaties die gebruik maken van de diensten van het vrijwilligerssteunpunt Maassluis heeft bijna 77% aangegeven dat het aanbod van workshops en cursussen voldoende tot goed is, 20 % heeft er geen mening over. De beschikbaarheid van informatie en advies wordt door 57% van voldoende tot goed beoordeelt. Ook de ondersteuning op het gebied van werving en bemiddeling van vrijwilligers vindt bijna 57% van de organisaties die gebruik maken van het steunpunt voldoende tot goed. Over de deskundigheid van de medewerkers van het steunpunt is geen enkele organisatie ontevreden, al geeft een relatief hoog percentage van 40% aan hier geen mening over te hebben. Ook wat betreft de belangenbehartiging weet een groot aantal organisaties geen mening te geven. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 12

16 de beschikbaarheid van informatie en advies over uw sector/type organisatie de ondersteuning op het gebied van werving en bemiddeling van vrijwilligers het aanbod van workshops, cursussen en trainingen gericht op uw sector/type organisatie de promotie van het vrijwilligerswerk het behartigen van de belangen van vrijwilligers(organisaties) de deskundigheid van de medewerkers van het steunpunt de openingstijden en tijdstippen van cursussen de telefonische bereikbaarheid de bereikbaarheid via de ligging, locatie en toegankelijkheid de snelheid waarmee vragen worden beantwoord de kosten Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Geen mening totaal 4 (13.3%) 13 (43.3%) (43.3%) 6 (20.0%) 11 (36.7%) 3 (10.0%) - 10 (33.3%) 9 (30.0%) 14 (46.7%) 1 (3.3%) - 6 (20.0%) 8 (27.6%) 10 (34.5%) 1 (3.4%) - 10 (34.5%) 4 (13.3%) 10 (33.3%) 7 (23.3%) 1 (3.3%) - 8 (26.7%) (60.0%) 12 (40.0%) 4 (13.3%) 15 (50.0%) 1 (3.3%) - 10 (33.3%) 3 (10.0%) 12 (40.0%) (50.0%) 10 (33.3%) 12 (40.0%) (26.7%) 10 (33.3%) 10 (33.3%) (33.3%) 11 (36.7%) 8 (26.7%) 9 (30.0%) (16.7%) (33.3%) 17 (56.7%) Tabel 1: tevredenheid van organisaties over diensten van het Vrijwilligerssteunpunt Maassluis Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 13

17 4.5 Contact met de gemeente Hoeveelheid contact Opvallend is dat ruim 91% aangeeft contact te hebben met de gemeente Maassluis. 33 van de 70 organisaties (47%) hebben incidenteel contact met de gemeente ánders dan over een subsidie. 26 organisaties hebben regelmatig contact en 5 alleen over subsidie. Van de 70 organisaties hebben slechts 6 helemaal geen contact met de gemeente. Alle sport/recreatie organisaties hebben contact met de gemeente, 69% van deze organisaties heeft zelfs regelmatig overleg. Ook kunst en cultuur organisaties hebben veel contact met de gemeente (meer dan 77%). Zorg/hulpverlening scoort in vergelijking met de andere sectoren het hoogst op geen contact met de gemeente (bijna 38%). Grafiek 7: Mate van contact met de gemeente Tevredenheid Gekeken naar de tevredenheid over het contact met de gemeente valt op dat men hier over het algemeen positief over is. Van de organisaties is 50% tevreden, ruim 4% zeer tevreden, 30% toont zich neutraal en 7% heeft geen mening. Ontevreden en zeer ontevreden is slechts een enkele organisatie (samen 8,5%). Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 14

18 Grafiek 8: tevredenheid contact met de gemeente. Verbeterpunten 15 organisaties geven aan dat er geen verbeteringen nodig zijn in het contact met de gemeente. 8 organisaties weten niet goed wat ze mogen verwachten van de gemeente. De meest genoemde verbetermogelijkheden voor de gemeente zijn: 1. Gemeentelijke aandacht, waardering en promotie voor/van ons werk (21 maal genoemd) 2. Procedures voor subsidies en vergoedingen (13 maal) 3. Scholing en training voor vrijwilligers (11 maal) 4. Stimuleren van samenwerking tussen organisaties en andere partners (10 maal) 5. Collectieve verzekering (9 maal) 4.6 Maatschappelijke thema s De organisaties is gevraagd naar hun betrokkenheid bij enkele actuele maatschappelijke onderwerpen, die in meer of mindere mate in relatie staan tot vrijwilligerswerk. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Voor de samenwerking met bedrijven in het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen is de interesse (maar nog geen ervaring) bij ruim 28% van de organisaties aanwezig. Bijna 49% heeft geen Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 15

19 interesse en 17% weet het niet. Ook op dit gebied heeft de zorg/hulpverlening meer ervaring. Het merendeel van de organisaties in de sport en natuur en milieu sector is wel geïnteresseerd maar nog niet actief binnen maatschappelijk betrokken ondernemen. In de kunst en cultuur sector geeft 56% van de organisaties het antwoord niet geïnteresseerd te zijn in maatschappelijk betrokken ondernemen, in de sector wijk, buurt en bewonerszaken is dit zelfs 70%. Wet maatschappelijke ondersteuning Grafiek 9: interesse bij organisaties om activiteiten en diensten te leveren voor de uitvoering van de Wmo Ruim 62% van de organisaties is bekend met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). 17% van de organisaties leveren met hun activiteiten en diensten nu al een bijdrage aan de uitvoering van de Wmo, 5,7% van de organisaties willen dit gaan doen. Voor de overige 37% van de organisaties is de Wmo minder of niet in beeld. Opmerkelijk is dat vooral de organisaties in de sport, en wijk, buurt en bewonerszaken wel bekend zijn, maar niet goed weten wat ze kunnen betekenen binnen de Wmo. Het antwoord nee en het antwoord nauwelijks bekend komt het meest voor bij de sectoren kunst en cultuur en onderwijs/educatie. Maar ook 25% van de zorgorganisaties geeft aan geen bijdrage te willen leveren aan de Wmo. Opvallend is dat vooral de sector religie aangeeft een actief te zijn binnen de Wmo, ook de sector sociaal cultureel werk en de adviesorganisaties leveren nu al een bijdrage aan de uitvoering van de Wmo. Het aantal organisaties dat vanwege de Wmo samenwerkingsverbanden met andere organisaties is aangegaan, is met 16% niet slecht te noemen. 10% van de organisaties zegt wel samenwerkingsver- Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 16

20 banden aan te willen gaan. Ruim 34% weet nog niet of zij in de toekomst samenwerkingsverbanden aan zullen gaan. Grafiek 10: Hoeveelheid contact met de gemeenten over de Wmo. 46 organisaties hebben geen contact met de gemeente over de Wmo. 8 organisaties beantwoorden de vraag met nee, maar waarschijnlijk binnenkort wel. 11 organisaties geven aan beperkt contact te hebben met de gemeente en 4 organisaties hebben vanwege de Wmo veelvuldig contact met de gemeente. De sectoren sociaal cultureel werk en belangenbehartiging en emancipatie onderhouden het vaakst contact met de gemeente over de Wmo. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 17

21 4.7 Speciale aandacht voor Maatschappelijke stages en Sociale Activering In dit onderzoek is speciaal aandacht besteed aan de thema s Maatschappelijke stage en Sociale Activering. Voor deze thema s is een extra vragenlijst toegevoegd die door 57 van de deelnemende organisaties is ingevuld. De resultaten van deze vragenlijsten, waarin dieper ingegaan is op de kansen en belemmeringen voor organisaties om hiermee aan de slag te gaan komen hierbij ook aan bod. Maatschappelijke Stages In de algemene vragenlijst geeft 53% het antwoord nee op de vraag of er interesse bestaat voor dit onderwerp. Bijna 16% weet het niet. Ongeveer 16% heeft wel interesse maar nog geen ervaring met dit thema. En bijna 16% van de organisaties is geïnteresseerd en heeft ook al ervaring met Maatschappelijke Stages. De zorg- en hulpverleningsorganisaties hebben vooral ervaring op dit vlak. De Sport/recreatie en Kunst en Cultuur-sector neigt ook hier vaker naar nee. Verspreid over alle sectoren, zijn er organisaties wel geïnteresseerd, maar hebben ze geen ervaring. De extra vragenlijst gaat in op de kansen en belemmeringen die organisaties zien bij het inzetten van vrijwilligers via Maatschappelijke stage. Op de vraag wat leerlingen organisaties kunnen brengen worden vooral antwoorden als extra handen (18 maal) nieuwe vrijwilligers (15 maal) en jongere uitstraling van de organisaties (12) en frisse wind (11 maal). Met name organisaties uit de sector Sport en Zorg geven aan extra handen en nieuwe projecten te zien in het inzetten van leerlingen via de Maatschappelijke stage. De knelpunten die organisaties ervaren zijn weinig geschikte werkzaamheden voor jongeren (21 maal), te weinig draagvlak binnen de organisatie (13 maal) en te weinig geschikte begeleiders (11 maal). Hier zijn het vooral de Kunst en Cultuur organisaties en de Wijk en buurtverenigingen die aangeven dat het draagvlak en hun beperkte ervaring met de doelgroep een belemmering vormen. Bij de vraag welke ondersteuning organisaties graag willen krijgen bij het werken met maatschappelijke stage leerlingen zijn dit ook de antwoorden die hier terugkomen: 1. Informatie over de doelgroep jongeren (17 maal) 2. Hulp bij het creëren van geschikte taken (16 maal) 3. Meer informatie over praktische zaken (13 maal) 4. Voorbeelden vanuit andere organisaties in het werken met jongeren (12 maal) 5. Begeleiding van jongeren (11 maal) Sociale activering, maatschappelijke integratie en inburgering In de algemene vragenlijst geeft 13% van de organisaties aan al actief te zijn in het kader van sociale activering, maatschappelijke integratie en inburgering en 14% heeft wel interesse maar nog geen ervaring binnen deze thema s. 50% van de organisaties geeft aan geen interesse te hebben voor dit thema en 23% weet het niet. De organisaties in de sport/ recreatie en kunst/cultuur scoren relatief hoog op nee. Opvallend is dat ook buurtverenigingen hoog scoren op nee. In de extra vragenlijst geven organisaties aan vooral kansen te zien in de inzet van Sociale Activering voor het verkrijgen van extra handen (16 maal) en nieuwe vrijwilligers (13 maal). Bij het onderwerp Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 18

22 De knelpunten die organisaties ervaren zijn; te weinig draagvlak binnen de organisatie (20 maal). Geen of weinig geschikte werkzaamheden voor deze doelgroep (19 maal) en weinig of geen geschikte begeleiding (12 maal). Dat het veel regelwerk geeft scoort ook hoog (12 maal). Vooral organisaties uit de Sport en de Kunst en Cultuursector geven aan knelpunten rond het draagvlak binnen de organisaties of de onbekendheid te ervaren. Ondersteuningsbehoefte bij het werken met vrijwilligers vanuit sociale activering zijn er voor de volgende thema s: 1. Meer informatie over de doelgroep (29 maal) 2. Hulp bij het creëren van geschikte taken (16 maal) 3. Hulp bij het begeleiden van de doelgroep (13 maal) Belangrijke conclusie is dat de behoefte voor extra informatie over zowel het onderwerp Maatschappelijke stage als Sociale activering bij alle sectoren naar boven komt. 4.8 Deskundigheidsbevordering Trainingen Het afgelopen jaar hebben 24 organisaties (20%) niet deelgenomen aan een workshop, cursus of training. 26 organisaties geven aan dat zij dat wél hebben gedaan, over het thema fondsenwerving. 14 organisaties hebben een training over voorlichting, promotie en public relations gevolgd, en het thema werving van vrijwilligers wordt 12 maal genoemd. antwoord door onze organisatie is het afgelopen jaar niet deelgenomen aan workshops, cursussen of trainingen frequentie percent % werving van vrijwilligers (incl. bestuursleden) % bestuursvaardigheden 5 4.2% vrijwilligersbeleid 4 3.3% voorlichting, promotie, public relations % fondsenwerving % belangenbehartiging 3 2.5% wet- en regelgeving 2 1.7% computergebruik, automatisering 3 2.5% verzekeringen 1 0.8% samenwerking met andere organisaties, instellingen of partners 2 1.7% maatschappelijke stages 1 0.8% overige onderwerpen die met onze sector en specifieke functies binnen onze organisatie te maken hebben 5 4.2% andere onderwerpen % Totaal ,0% Tabel 2: meest gevolgde trainingen door vrijwilligersorganisaties Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 19

23 Vaak werd de workshop, cursus of training gevolgd bij de eigen landelijke bond of koepel (20 maal aangekruist) of bij een lokale/ regionale organisatie (ook 19 maal aangekruist). Trainingen door landelijke/provinciale kenniscentra of adviesbureaus werden door 4 organisaties aangekruist. Een andere organisatie wordt 12 maal genoemd. De belangrijkste onderwerpen waar organisaties in zijn geïnteresseerd, zijn: 1. Werving van vrijwilligers, incl. bestuursleden (24 maal) 2. Voorlichting, promotie en public relations (18 maal) 3. Fondsenwerving (17 maal) 4. Bestuursvaardigheden (16 maal) 5. Samenwerking met andere organisaties (15 maal) 6. Wet en regelgeving (11 maal) Animo ondersteuning 17 organisaties (8,6%) zeggen het komende jaar geen interesse te hebben in deskundigheidsbevordering. Organisaties in de sectoren sport, zorg en kunst en cultuur geven percentueel het vaakste aan dat ze een training in werven van vrijwilligers en bestuursleden zouden willen. Voor andere trainingen is het animo zeer verspreid binnen de sectoren. De vrijwilligersorganisaties is ook gevraagd naar hun top drie van onderwerpen die ze graag zouden aanpakken in de komende twee jaar. De meest genoemde onderwerpen zijn: 1. Werving van vrijwilligers (23 maal) 2. Werving van bestuursleden (23 maal) 3. Werving van leden, deelnemers of cliënten (22 maal) 4. Sponsoring of fondsenwerving (19 maal) 5. Deskundigheidsbevordering van vrijwilligers (13 maal) 6. Imago van de organisatie (11 maal) 26 organisaties (23%) geven aan geen behoefte te hebben aan extra ondersteuning. De andere organisaties gaven de volgende prioriteiten weer: 1. Op het gebied van fondsenwerving (17 maal) 2. In de vorm van workshops, cursussen, en trainingen voor vrijwilligers (17 maal) 3. Op het gebied van promotie van vrijwilligerswerk en onze organisatie (12 maal) 4.9 Overige opmerkingen Aan het eind van de enquête kunnen de organisaties resterende opmerkingen plaatsen. Dit is 12 maal gebeurd. Enkele reacties gaan over het feit dat vragen niet/minder van toepassing of moeilijk te beantwoorden zijn voor de eigen organisatie. Daarnaast motiveert een aantal organisaties waarom hun specifieke werkzaamheden niet geschikt zijn voor maatschappelijke of sociale stages. Als bijlage bij dit rapport zullen we de belangrijke opmerkingen bundelen. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 20

24 5 Vergelijkingen De resultaten van het onderzoek in de gemeente Maassluis vergelijken we in dit rapport met drie andere gemeenten. Deze drie gemeenten hebben enkele weken eerder het Digimon-traject doorlopen. Iedere gemeente heeft uiteraard zijn eigen karakter, en is in die zin niet altijd goed te vergelijken met andere gemeenten. Toch kan het inzicht geven naar de huidige situatie in de gemeente ten opzichte van andere gemeenten en de landelijke cijfers. Dat wordt in dit hoofdstuk gedaan. Enkele kerngegevens (CBS, 2008) over de betreffende gemeenten: Kenmerken gemeente Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Inwonertal Bevolkingsdichtheid Karakter Stedelijk Sterk stedelijk Landelijk Stedelijk Respons De respons in Maassluis was 35%. Dat is een acceptabele respons, maar houdt niet over. Ter vergelijking, eveneens gekeken naar een aantal sectoren: Respons Digimon Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk (*) Bestand ? vrijw.org. Respons 35% 41,9%? 35% - Sectoren : Sport Cultuur Soc.cult. Zorg Belangenb. Onderwijs Wijk en buurt Anders 16 = 22,9% 9 = 12,9% 2 = 2,9% 8 = 11,4% 6 = 8,6% 3 = 4,3% 10 = 14,3% 4 = 5,7% 31 = 22,8% 19 = 14,0% 13 = 9,6% 21 = 15,4% 3 = 2,2% 4 = 2,9% 16 = 11,8 9 = 6,6% 38 = 20,1% 23 = 12,2% 17 = 9,0% 16 = 8,5% 13 = 6,9% 22 = 11,6% 8 = 4,2% 15 = 7,9% 20 = 17,9 % 14 = 12,5 % 7 = 6,3 % 22 = 19,6 % 9 = 8,0 % 10 = 8,9 % 0 = 0,0 % 5 = 4,5 % 434 = 26,6% 234 = 14,3% 120 = 7,3 % 155 = 9,5 % 105 = 6,4 % 82 = 5 % 98 = 6,0 % 141 = 8,6% (*) Het landelijke beeld heeft betrekking op 1633 vrijwilligersorganisaties in een tiental gemeenten (waaronder een paar middelgrote), die gedurende de periode begin september 2007/begin augustus 2008 aan Digimon-onderzoek hebben deelgenomen. Utrecht, 5 december 2008 * Vrijwilligers in Maassluis 21

25 De belangrijkste kanttekening bij bovenstaand overzicht betreft de soms kleine aantallen in (bepaalde sectoren van) de gemeenten, waardoor detailvergelijking tussen de gemeenten en tussen de sectoren met het nodige voorbehoud plaats dient te vinden. Organisaties De resultaten van het onderzoek in Maassluis geven het beeld dat de lokale vrijwilligerssector vooral bestaat uit kleine en pure vrijwilligersorganisaties zonder beroepskrachten. In vergelijking met de andere gemeentes is het percentage organisaties dat puur op vrijwilligers draait, met een bestand van 1 tot 10 vrijwilligers relatief hoog. Het percentage organisaties met 10 of meer beroepskrachten valt daarbij relatief laag uit. Beroepskrachten: Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk Nee 49 = 70% 81 = 59,1 % 107 = 56,6% 61 = 54,5 % 63,2 % 1 7 = 10 % 8 = 5,8 % 22 = 11,6% 7 = 6,3 % 11,5 % 10 of meer 6 = 8,6 % 18 = 13,1 % 16 = 8,5% 27 = 24,1 % 10,4 % Aantal vrijwilligers: Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk = 42,9 % 45 = 32,8 % 72 = 38,1% 35 = 31,5 % 36,1% = 24,3 % 37 = 27,0 % 55 = 29,1% 29 = 26,1 % 26,5% Meer dan = 10 % 15 = 10,9 % 11 = 5,8% 15 = 13,5 % 10,3% De daadwerkelijke én gewenste toe- of afname van leden, deelnemers of cliënten is in Maassluis eveneens overeenkomstig het landelijke beeld, 51% van de organisaties wenst een toename. De vrijwilligersorganisaties in Maassluis draaien grotendeels op gemeentesubsidie en contributies/deelnemersbijdragen, vergelijkbaar met de andere gemeenten en eveneens conform het landelijke beeld. De bijdragen van fondsen als belangrijkste inkomstenbron scoort wel behoorlijk hoger gemiddeld. In Maassluis is dit 9,2%, vergelijkbaar met Schiedam (11,6%). Veenendaal en Steenwijkerland scoren hier relatief vergelijkbaar met het gemiddeld in Nederland (4,6%). Ook wat betreft bijdrage uit bedrijven, 11,3% scoren organisaties in Maassluis aanzienlijk hoger dan de organisaties uit andere gemeentes; Steenwijkerland (7,3%) en Veenendaal (7,7%). Wat betreft subsidies vanuit provinciale of de landelijke overheid is de score aanzienlijk lager: 1,4% tegenover gemiddelde van Steenwijkerland (7,9%) en Veenendaal (9,6%). Hier liggen nog nieuwe kansen voor fondsenwerving. Utrecht, 10 september 2008 * De Vrijwilliger centraal 22

26 Ondersteuning Landelijk blijkt 36,5 % van de organisaties geen ondersteuning te krijgen in hun werkzaamheden. In Maassluis ligt dit percentage een stuk lager met 21,7%. De eventuele ondersteuning komt overal vooral van landelijke en provinciale/regionale organisaties net als in Maassluis. De gemeenten onderling vergeleken op hun behoefte aan (extra) ondersteuning bij vrijwilligersorganisaties, in volgorde van antwoordkeuze: Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk (N=1795) 1 Geen behoefte (23,4 %) 2 Fondsenwerving (15,3 %) 3 Workshops en trainingen voor vrijwilligers (15,3 %) Fondsenwerving (18,6%) Geen behoefte (32,6%) Geen behoefte (43,0%) Geen behoefte (31,6%) Geen behoefte Fondsenwerving Fondsenwerving Fondsenwerving (17,7%) (11,1%) (11,4%) (13,9%) Promotie (13,1%) Promotie (10,7%) Promotie (8,2%) Promotie (8,8%) 4 Promotie (10,8%) Workshops en trainingen voor vrijwilligers Huisvesting (7,0%) Workshops en trainingen voor vrijwilligers Organiseren van activiteiten (6,9%) (10,5%) (8,2%) 5 Organiseren van Organiseren van Workshops en trainingen Op ander vlak (5,1%) Huisvesting (6,8%) activiteiten (8,1%) activiteiten (8,0%) voor vrijwilligers (6,7%) 6 Huisvesting (5,4%) Huisvesting (5,9%) Organiseren van activiteiten (6,3%) Huisvesting (4,4%) Workshops en trainingen voor vrijwilligers (6,7%) De onderlinge verschillen op thema zijn klein te noemen. Opvallend is slechts 23,4% van de organisaties aangeeft geen behoefte aan (extra ondersteuning te hebben). Dat percentage ligt landelijk en in Steenwijkerland en Veenendaal aanzienlijk hoger. Vrijwilligers De percentages voor tekort aan vrijwilligers voor het bestuurswerk en voor het uitvoeren van activiteiten komt redelijk overeen met de landelijke cijfers. In Maassluis blijkt 34,8% van de organisaties tevreden te zijn over de samenstelling van het vrijwilligersbestand; landelijk ligt dit percentage op 37%. Wil men wél verandering hierin, dan spreekt men alom de wens van verjonging uit (vooral meer vrijwilligers in de leeftijd van 20 tot 50 jaar). Ook dat is een landelijk beeld. De organisaties in Maassluis hebben voor hun vrijwilligers vooral verzekeringen, waardering en scholing geregeld. Begeleiding en onkostenvergoedingen komen daarna voor op het lijstje. Dit is niet anders dan het landelijke beeld. Meer zakelijke regelingen als een vrijwilligerscoördinator, vrijwilligersbeleid en vrijwilligerscontracten komen overal beperkter voor. Utrecht, 10 september 2008 * De Vrijwilliger centraal 23

27 Steunpunt De bekendheid van het vrijwilligerssteunpunt is in Maassluis erg hoog met 91%. In de rest van het land ligt de bekendheid rond de 80%. Ook het gebruik van het steunpunt is in Maassluis (42,9%) aanzienlijk hoger dan in de rest van het land (19%). In Steenwijkerland is dit 25, 5% en in Veenendaal 30%. Met betrekking tot het gebruik van de verschillende diensten van het steunpunt valt op dat deskundigheidsbevordering in Maassluis wat hoger scoort dan in de andere gemeenten, Veenendaal (11,1%) en Steenwijkerland (26,5%). Daar tegenover staat dat het gebruik van de dienst werving en bemiddeling weer wat lager scoort in de gemeente Maassluis. Een onderlinge vergelijking van beoordelingen goed/ voldoende van organisaties over de verschillende aspecten van het steunpunt voor vrijwilligerswerk: Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk Beschikbaarheid 56,6% 73,9% 78,7% 57,1% 63,9% van informatie en advies Ondersteuning werving & bemiddeling 56,7% 58,7% 68,1% 68,5% 57,6% Belangenbehartiging 36,6% 47,9% 55,3% 54,3% 50,7% Aanbod van workshops 76,7% 45,7% 66% 22,8% 46,9% en trainingen Promotie 62,1% 42,2% 63,9% 62,8% 60,1% Deskundigheid medewerkers 60% 63,1% 63,9% 62,9% 63,9% De beoordelingen goed/ voldoende komen in Maassluis redelijk overeen met de landelijke cijfers. Opvallend is dat de ondersteuning bij het aanbod van workshops en trainingen hier relatief hoog scoort. Daarentegen scoort beschikbaarheid van informatie en advies weer lager. Gemeente Het aantal organisaties dat helemaal geen contact heeft met de gemeente ligt in Maassluis aanzienlijk lager dan gemiddeld. Slechts 8,6% geeft aan geen contact te hebben met de gemeente, tegenover 17% in Veenendaal en 25% in Steenwijkerland. Het contact tussen de organisaties en de gemeente Maassluis is vooral incidenteel, overeenkomstig het landelijke beeld. In Maassluis is het verschil tussen incidenteel en regelmatig contact wat kleiner dan in andere gemeenten. Organisaties in Maassluis onderhouden iets vaker regelmatig contact met de gemeente dan landelijk gezien. Een onderlinge vergelijking over de tevredenheid over het contact met de gemeente: Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk (zeer) tevreden 54,3% 46% 39,4% 51,8% 48,9% Utrecht, 10 september 2008 * De Vrijwilliger centraal 24

28 De mate van tevredenheid over de gemeente is in Maassluis hoger dan landelijk gezien. De eventuele verbeterwensen richting gemeenten gaan overal steeds over waardering en promotie van het vrijwilligerswerk en de procedures voor subsidies en vergoedingen, zo ook in Maassluis. Thema s als collectieve verzekeringen, scholing en training voor vrijwilligers en stimuleren van samenwerking met andere organisaties worden eveneens vaker relevant gevonden. Maatschappelijke thema s De relatief nieuwe vragen binnen Digimon over maatschappelijke thema s zijn op de antwoorden geen interesse en weet niet vergeleken: Sociale activering, maatschappelijke integratie, inburgering: Geen interesse Weet niet Maatschappelijke Stages: Geen interesse Weet niet Maatschappelijk betrokken ondernemen: Geen interesse Weet niet Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk 35 = 50% 56 = 40,9% 94 = 49,7% 55 = 49,5% 49,7% 16 = 22,9% 23 = 16,8% 35 = 18,5% 21 = 18,9% 20,2% 37 = 52,9% 55 = 40,1% 95 = 50,3% 65 = 58,0% 57,0% 11 = 15,7% 18 = 13% 17 = 9% 6 = 5,4 % 12,2% 34 = 48,6% 45 = 32,8% 90 = 47,6% 54 = 48,2 % 49,1% 12 = 17,1% 33 = 24,1% 34 = 18% 18 = 16,1% 18,1% Het algemene beeld is hier dat de vrijwilligersorganisaties in Maassluis relatief vergelijkbaar antwoorden met de rest van Nederland. De organisaties scoren net iets vaker weet niet op de thema s Sociale activering en Maatschappelijke stage. In Maassluis ligt het percentage van het aantal organisaties dat al een bijdrage leveren aan de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning gelijk aan het landelijke gemiddelde. In andere gemeenten ligt dit percentage iets hoger, al is het verschil niet groot: Is al zo of gaat gebeuren Weet niet of niet/nauwelijks bekend mee Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk 16 = 22,8% 43 = 31,3% 50 = 26,6% 32 =28,6% 22,9% 38 = 54,3% 67 = 48,9% 91 = 48,5% 56 = 50,0% 51,5% Vraagstukken Alle organisaties is gevraagd welk onderwerp ze volgend jaar graag extra aandacht willen geven. De werving van bestuursleden, leden/cliënten en overige vrijwilligers zijn landelijk de meest genoemde onderwerpen voor de komende jaren. Wat minder actuele vraagstukken betreffen de sponsoring of fondsenwerving, imago en de deskundigheidsbevordering van vrijwilligers. Utrecht, 10 september 2008 * De Vrijwilliger centraal 25

29 Als deze gegevens met betrekking tot Maassluis worden vergeleken met de andere gemeenten, zien we herkenbare uitkomsten: Maassluis Schiedam Steenwijkerland Veenendaal Landelijk 1 Werving overige vrijwilligers (12,7%) 2 Werving bestuursleden (12,7%) 3 Werving leden, deelnemers of cliënten (12,2%) 4 Sponsoring/ Fondsenwerving (10,5%) 5 Deskundigheidsbevordering (7,2%) Werving overige vrijwilligers (16,1%) Wervjng bestuursleden (16,1%) Werving overige vrijwilligers (16,3%) Werving leden, deelnemers Werving leden, deel- Werving leden, deelnemers of cliënten nemers of clienten of cliënten (16,0%) (14,2%) (15,1%) Werving bestuursleden Werving overige vrijwil- Werving bestuursleden (12.5%) ligers (13 %) (12,5%) Sponsoring/ Fondsenwerving Deskundigheidsbevordering Fondsenwerving (5,7%) (9,1%) (10,6%) Huisvesting ( 5,3%) Huisvesting (5,4%) Sponsoring of fondsenwerving (5,7%) Werving van leden, deelnemers of cliënten (16,5%) Werving bestuursleden (13,6%) Werving overige vrijwilligers (12,1%) Sponsoring/ Fondsenwerving (8,1%) Huisvesting (5,2%) Utrecht, 10 september 2008 * De Vrijwilliger centraal 26

30 6 Conclusies Hieronder de opvallendste conclusies per onderwerp die uit de gegevens naar voren komen. Respons De gemeente Maassluis heeft 197 vrijwilligersorganisaties uitgenodigd deel te nemen aan de Digimonenquête. 70 organisaties ( 35%) hebben de enquête ingevuld. Dit is voldoende om betrouwbare analyses te kunnen doen over de data. Kenmerken organisaties De meeste organisaties richten zich op activiteiten binnen de gemeenten (51,4%) en een kwart werkt regionaal. 15,7% van de organisaties werkt voor de buurt. Van alle organisaties werkt 79% samen met andere organisaties in de regio of gemeente. Als voornaamste inkomstenbron wordt de contributie van leden gegeven en subsidie van de gemeente. Subsidie van de provinciale of landelijke overheid wordt relatief weinig ontvangen. Vrijwilligers Net als elders in het land bestaat de vrijwilligerssector in Maassluis voornamelijk uit kleine organisaties zonder beroepskrachten. Relatief veel organisaties richten zich op allerlei doelgroepen en groeien in aantal leden/cliënten/deelnemers. Desondanks wil het merendeel van de organisaties (51,4%) groeien en hebben zij een tekort aan bestuursleden, een landelijke trend. Organisaties hebben voor hun vrijwilligers vooral waardering goed geregeld, evenals verzekeringen. Ook de begeleiding van vrijwilligers is bij veel organisaties iets wat veel aandacht krijgt. Ondersteuning Veel organisaties krijgen ondersteuning vanuit een landelijke koepel of bond (38%). Van alle organisaties geeft 14% aan ondersteuning te krijgen van het Vrijwilligerssteunpunt Maassluis en 21,7% procent van de organisaties krijgt helemaal geen ondersteuning. 23% van de organisaties geeft aan geen behoefte te hebben aan ondersteuning. 91% van de organisaties kent het Vrijwilligerssteunpunt. Dat is een uitzonderlijk hoog percentage. Vooral de diensten rondom deskundigheidsbevordering zijn bekend. De tevredenheid over het steunpunt voldoende tot goed. Het gebruik van het steunpunt ligt ook hoger dan gemiddeld in Nederland, al is dat slechts de helft van de organisaties die bekend zijn met het steunpunt. Contact met gemeente De meeste organisaties hebben incidenteel contact met de gemeente. De tevredenheid over het contact met de gemeente is in Maassluis hoger dan gemiddeld in Nederland. Verbeterpunten liggen op waardering en promotie, procedures voor subsidies en vergoedingen. Ook scholing en training voor vrijwilligers en stimuleren van samenwerking kunnen beter geregeld worden aldus de organisaties. En als vijfde wordt genoemd dat de gemeente een collectieve verzekering aan zou kunnen bieden. Maatschappelijke thema s 50% van de organisaties is geïnteresseerd in Sociale Activering, 31% in Maatschappelijke Stage en 34% heeft interesse in Maatschappelijk betrokken ondernemen. 62% van de organisaties is bekend met de Wmo, maar slechts 17% denkt momenteel een bijdrage te leveren aan de wet. Het is de kunst de organisaties die reeds actief zijn op deze thema s te behouden, en de organisaties die nog niks doen op deze terreinen te betrekken. Dit beeld is vergelijkbaar met elders in Nederland. Het is de uit- Utrecht, 10 september 2008 * De Vrijwilliger centraal 27

31 daging de organisaties enthousiast te maken en te houden. En met promotie het aantal geïnteresseerde organisaties desgewenst uit te breiden. Deskundigheidsbevordering De belangrijkste thema s waar organisaties in geïnteresseerd zijn komen overeen met andere steden. Op één staat werving van vrijwilligers en bestuursleden. Daarna fondsenwerving en het begeleiden van vrijwilligers. 40 % van de organisaties maakt gebruik van de mogelijkheid tot deskundigheidsbevordering. Zij geven aan tevreden te zijn met het aanbod. Slechts 17 organisaties geven aan geen interesse te hebben in een workshop. Veel organisaties lopen workshops bij hun koepel of landelijke organisatie. Vergelijking tussen landelijk en Maassluis De resultaten van Maassluis lopen niet ver uiteen met de landelijke cijfers. Op een aantal punten is er wel verschil zichtbaar, deze worden hieronder kort benoemd. Er zijn relatief veel pure vrijwilligersorganisaties. Er komt gemiddeld meer financiering vanuit fondsen en bedrijven dan we elders zien. De bekendheid van het steunpunt en de gemeenten is uitzonderlijk hoog. De interesse in thema s als Sociale activering, maatschappelijke stage en maatschappelijk betrokken ondernemen zijn gemiddeld. Het aantal organisaties dat aangeeft geen behoefte te hebben aan extra ondersteuning is relatief laag in Maassluis. Maatschappelijke Stage 16% van de organisaties wil in de toekomst iets met maatschappelijke stages en 16% doet al aan maatschappelijke stage. Met name de zorgsector heeft ervaring met maatschappelijke stage. Als kansen zien de organisaties met name dat maatschappelijke stage extra handen kan opleveren, nieuwe vrijwilligers en een jongere uitstraling aan de organisatie. Knelpunten zijn onder andere dat er weinig geschikte werkzaamheden lijken te zijn, er te weinig draagvlak is in de organisatie voor dit project en te weinig geschikte begeleiders. Ondersteuning wil men met name op informatie over de doelgroep, hulp bij stageplaatsen creëren en praktische informatie. Sociale Activering 13% van de organisaties is actief op het gebied van sociale activering en 14% is geïnteresseerd in het onderwerp. Wat het de organisaties oplevert in hun ogen is met name extra handen en nieuwe vrijwilligers. Het belangrijkste knelpunt om te werken aan sociale activering is dat er te weinig geschikte werkzaamheden lijken te zijn voor de doelgroep, te weinig begeleiding mogelijk is en het veel regelwerk oplevert. De ondersteuningsbehoefte zit hem vooral in informatie over de doelgroep, het creëren van geschikte taken en hulp bij begeleiding van de doelgroep. Utrecht, 10 september 2008 * De Vrijwilliger centraal 28