RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. De Pionier

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK De Pionier Plaats : Den Helder BRIN nummer : 00RL OKE 03 SO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 10 november 2015 Datum vaststelling : 4 januari 2016

2 Pagina 2 van 15

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 15

4 Pagina 4 van 15

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde op 10 november 2015 een onderzoek uit op De Pionier om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs en over de naleving van wet- en regelgeving. De school verzorgt speciaal onderwijs aan jongeren in de leeftijd van 4 tot 12 jaar met ernstige gedragsproblemen. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij het onderzoek op het Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Dit toezichtkader bevat een waarderingskader voor het speciaal onderwijs en een waarderingskader voor het voortgezet speciaal onderwijs. In haar jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zij onderzoekt. Meer informatie over het jaarwerkplan en het nieuwe toezichtkader voor (voortgezet) speciaal onderwijs is te vinden op Aanleiding De Antoniusschool, locatie 'De Pionier' in Den Helder is in 2006 gestart onder het bestuur van de Stichting Samenwerkingsschool. In 2012 is er tijdens een nulmeting geconstateerd dat de locatie een lange periode buiten beeld is geweest bij de Inspectie van het Onderwijs. Per 1 januari 2015 valt de school onder de Aloysius Stichting. Onderzoeksopzet Beoordeling van de opbrengsten (indicatoren 1.1 tot en met 1.4 uit het Toezichtkader 2012) vindt nog niet plaats door het ontbreken van een landelijke norm in het (voortgezet) speciaal onderwijs. De inspectie ontwikkelt een opbrengstennorm, gebaseerd op diverse opbrengstgegevens. Als deze norm er is, zal de inspectie scholen ook beoordelen op hun opbrengsten. Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die de school aan de inspectie toestuurde en die zicht bieden op de ontwikkelingen van de school. Onderzoek op locatie waarbij de inspectie: dossiers, waaronder ontwikkelingsperspectieven, bestudeerde en beoordeelde; Pagina 5 van 15

6 gesprekken voerde met de directie, de commissie voor de begeleiding en een aantal leraren; de onderwijspraktijk observeerde in alle (4) groepen. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag en de directie. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften. Daarna volgt een beschouwing waarin de inspectie de tekortkomingen toelicht en de schoolontwikkeling waar mogelijk in samenhang beschrijft. Hoofdstuk 3 bevat het toezichtarrangement. Pagina 6 van 15

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren zij bij dit onderzoek heeft betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige Waarderingskader speciaal onderwijs De bevindingen staan weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de school de desbetreffende indicator heeft gerealiseerd. De inspectie onderzocht daarnaast of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De normindicatoren zijn gemarkeerd met een asterisk (*). Kwaliteitsaspect 1 De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor leerresultaten. 1.2 Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor sociale opbrengsten. 1.3 De gerealiseerde uitstroombestemmingen van de leerlingen liggen ten minste op het niveau van de landelijke standaarden voor opbrengsten. 1.4 De school voldoet aan de landelijke standaard voor bestendiging. Kwaliteitsaspect 2 De school begeleidt de leerlingen aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief, zodat zij zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen * De school stelt bij plaatsing voor iedere leerling binnen zes weken een ontwikkelingsperspectief vast. Pagina 7 van 15

8 Kwaliteitsaspect 2 De school begeleidt de leerlingen aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief, zodat zij zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen * De school gebruikt een samenhangend systeem van (waar mogelijk genormeerde) instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 2.3* De school stelt vast of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes. 2.4* De school voert het onderwijs en de ondersteuning planmatig uit. 2.5 De school kent structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingenniveau haar eigen kerntaak overschrijden. Kwaliteitsaspect 3 De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving * Bij de aangeboden leerinhouden op het gebied van Nederlandse taal en rekenen/wiskunde biedt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 3.2 Bij de aangeboden leerinhouden op de leergebied overstijgende vormingsgebieden biedt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 3.3* Het leerstofaanbod van de leerroute sluit aan op de uitstroombestemming. 3.4 De leerinhouden voorzien in een doorgaande lijn. Kwaliteitsaspect 4 De leraren geven de leerlingen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De school maakt per leerroute een beredeneerde keuze voor de inzet van de beschikbare onderwijstijd. 4.2* De leraren zetten de geplande onderwijstijd doelgericht in. 4.3 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 5 Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 5.2* De school heeft een veilige leer- en werksituatie voor zowel de leerlingen als het personeel. Pagina 8 van 15

9 Kwaliteitsaspect 5 Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen De leerlingen gaan op een respectvolle manier met elkaar en anderen om. 5.4 De leraren gaan op een respectvolle manier om met de leerlingen. 5.5 De inrichting van het gebouw en de lesruimten getuigen van een veilige en inspirerende leer- en werkomgeving. Kwaliteitsaspect 6 De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 6.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 7 De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking, onderwijstijd en aanpak af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen De leraren stemmen binnen de leerroute de aangeboden leerinhouden af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. 7.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in instructiebehoeften van leerlingen. 7.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op de verschillen in verwerkingsbehoeften van leerlingen. 7.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in behoefte aan leertijd van leerlingen. 7.5* De leraren stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op (problematisch) gedrag van leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 8.2* De school evalueert jaarlijks de leerresultaten van de leerlingen. 8.3 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen op de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden. 8.4 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 8.5 De school evalueert regelmatig de onderwijsondersteuning. Pagina 9 van 15

10 Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 8.7 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 8.8 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 8.9 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. Kwaliteitsaspect 9 De voorwaarden voor zorg voor de kwaliteit zijn aanwezig De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan. 9.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen en de leerlingenzorg zoals geformuleerd in het schoolplan. 9.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele cultuur. 9.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen, ouders en bestuur betrokken. E. Naleving wet- en regelgeving Voldoende Onvoldoende N.1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WEC, art. 27 en 22). N.2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WEC, art. 27 en 21). N.3 De leraren die het onderwijs verzorgen, zijn daartoe bevoegd (WEC, art. 3). Pagina 10 van 15

11 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De kwaliteit van het onderwijs op de Antoniusschool, locatie De Pionier voor so te Den Helder, is voldoende. De inspectie beoordeelt alle normindicatoren in het systeem van leerlingenzorg en in het onderwijsleerproces met een voldoende. De normindicator in het systeem van kwaliteitszorg is onvoldoende. Het schoolklimaat kenmerkt zich als warm en veilig en ook de sfeer in het team is hecht. Daarnaast is de omgang tussen leraren en leerlingen onderling respectvol. Tegelijkertijd biedt de school structuur en slagen leraren en de schoolleiding erin een uitnodigende en stimulerende leer- en werksituatie te creëren. De school zette de afgelopen periode sterk in op de wijziging van de aansturing tijdens de overname door het bestuur Aloysius Stichting. Beleidskeuzes van het bestuur Aloysius Stichting werden versneld ingevoerd. Het team spreekt haar waardering uit voor de wijze waarop de overname is uitgevoerd, met respect voor het personeel, ouders en leerlingen. Het team ervaart de overname als een uitdaging en is snel meegegaan met de beleidskeuzes van Aloysius Stichting. De invoering van een andere rekenmethode, systemen, leerlijnen, zorgsystematiek is dan ook soepel verlopen. Aloysius Stichting koos voor een andere didactisch concept welke versneld met begeleiding is geïmplementeerd. Voor de drie uitstroombestemmingen stelde de school haar niveaus én haar doelen vast. De directie onderschrijft de bevindingen van de inspectie dat de school de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden tot nog toe niet implementeerde en evalueerde. De inspectie heeft tijdens het onderzoek geen tekortkomingen in de naleving van wettelijke eisen vastgesteld. Toelichting Leerlingenzorg en leerstofaanbod De leerlingenzorg is op peil en de inspectie beoordeelt alle normindicatoren als voldoende. De leerlingen hebben allen een ontwikkelingsperspectief in de vorm gekozen door de Aloysius Stichting. Na de overdracht in januari 2015 zijn de ontwikkelingsperspectieven versneld ingevoerd in een ander administratiesysteem. Tijdens het inspectiebezoek constateerde de inspectie dat Pagina 11 van 15

12 de invoering in zijn geheel is uitgevoerd. Ook worden de leerlingendossiers van een papieren versie overgezet naar een digitale versie. De school gaat uit van drie uitstroomprofielen en stelde daarvoor in een doorgaande lijn de bijbehorende leerroutes vast. Binnen de leerroutes werkte zij het leerstofaanbod volledig uit in een jaar- en periodeplanning voor alle groepen. De leergebiedoverstijgende gebieden volgen nog. De leraren werken met deze planning én met een groepsplan. De school volgt de ontwikkeling van leerlingen met methodetoetsen, met onafhankelijke toetsen en vanuit de doelen die in de leerroutes zijn opgenomen. Leraren stelden criteria op om vast te stellen wanneer een leerdoel is behaald. Dit leidt ertoe dat leraren er goed zicht op hebben of de leerlingen voldoende ontwikkeling doormaken. De school werkt nauw samen met andere instellingen om met elkaar de juiste ondersteuningsbehoefte te vinden voor leerling en de ouder/verzorger. De Aloysius Stichting koos voor een ander instrument voor de sociale en emotionele ontwikkeling, de komende periode wordt het team hierin geschoold. Onderwijsleerproces De leraren beschikken over voldoende (ortho)didactische en (ortho)pedagogische capaciteiten en de school zet sterk in op een vaste structuur voor de lessen en op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Voor de basisvaardigheden werken leerlingen in niveaugroepen en de onderwijstijd is hierop afgestemd. Wanneer werk niet binnen de geplande tijd afkomt, dan zoeken leraren andere momenten om toch de doelen voor wat betreft de leerstofplanning te behalen. Leertijd maakt echter geen onderdeel uit van het individuele ontwikkelingsperspectief terwijl er een aantal leerlingen buiten de groep tijdelijk behandeling en/of training ontvangen. In alle groepen heerst een positief en ondersteunend klimaat. De leraren slagen erin om binnen de niveaus tijdens de instructiemomenten en bij de verwerking af te stemmen op de individuele leerlingen. Dat is zeker een compliment waard bij de combinatiegroep 3/4 en 5. Leraren zijn enthousiast wanneer hun leerlingen weer een volgende stap maken in hun ontwikkeling en zij weten de leerlingen hier goed in te betrekken. Een aandachtspunt is de zelfstandigheid van leerlingen en het samenwerkend leren. Een gestructureerde leeromgeving kan in sommige gevallen belemmerend werken in de zelfstandigheidsbevordering van de leerlingen. Pagina 12 van 15

13 In de lessen zijn leerlingen gemotiveerd aan het werk en de leraren bieden een goede structuur in de leeromgeving. Daarnaast betrekken de leraren de leerlingen bij het opstellen van regels en afspraken. Het valt de inspectie op dat leraren niet spreken in termen van tekortkomingen en problemen van leerlingen. Leraren signaleren wel aandachtspunten en mogelijke knelpunten bij leerlingen, maar weten deze om te buigen tot aanknopingspunten om de leef- en leeromgeving zodanig te verbeteren dat de leerlingen weer een volgende stap in hun ontwikkeling kunnen nemen. Leraren buigen de situatie om tot een leermoment en leren de leerlingen niet alleen om situaties op te lossen, maar ook om op een prettige manier met elkaar om te gaan. Dit positieve gedrag leven de leraren en de schoolleiding zichtbaar voor. Daarmee draagt de school bij aan de voorwaarden om de sociale integratie van de leerlingen te bevorderen. Kwaliteitszorg De Aloysius Stichting kent een kwaliteitsmanagementsysteem met interne audits van waaruit zij de scholen bezoekt. De eerste audit is uitgevoerd op de interne processen van de Aloysius Stichting, te weten: beleid, primair proces, organisatie en mensen. De onderwerpen over de kwaliteit van de school zijn aan de orde geweest tijdens de overdracht van de Stichting Samenwerkingsschool naar Aloysius Stichting. Dit om te kunnen bepalen waar de kracht ligt van de school en het personeel en waar aandachtspunten. Daarna heeft de directie haar jaarontwikkelplan opgesteld. De school heeft goed zicht op de onderwijsbehoeften van haar leerlingen en zoekt gericht naar het passende aanbod binnen de leerroutes. Daarnaast hebben leraren vanuit de (door leerlingen) bereikte niveaus binnen de leerlijnen tussentijds en aan het eind van de school goed zicht op de vorderingen van de leerlingen. De te behalen basisdoelen zijn vastgesteld op 90 procent van de leerlingenpopulatie. De inspectie stelde vraagtekens bij dit percentage aangezien er maar voor een paar leerlingen andere doelen staan geformuleerd dan de basis. De school volgt de vorderingen van de leerlingen op individueel-, groepsen schoolniveau. Ook analyseert zij de gegevens en trekt zij conclusies voor de verbetering van haar onderwijs. Toch is de indicator 8.2 onvoldoende omdat onvoldoende blijkt of de doelen die gesteld zijn voldoende ambitieus zijn en passend bij de leerlingenpopulatie. Voor het onderwijsleerproces stelt de school op schoolniveau verbeterpunten vast via een cyclisch proces waarin de intern begeleider lesobservaties uitvoert. Vervolgens werkt de school aan verbetering van de vaardigheden van leraren. Pagina 13 van 15

14 De school borgt tegelijkertijd de bereikte verbeteringen door deze vast te leggen en terug te laten komen in teamvergaderingen. De evaluatie van de leergebiedoverstijgende leerdoelen is onvoldoende. De school heeft wel gegevens uit het ontwikkelingsvolgmodel (OVM) maar koppelt deze gegevens nog niet aan individuele doelen en groepsdoelen op sociaal en emotioneel gebied. Ook beschikt zij niet over gegevens in de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden. De directie is zich ervan bewust dat hier nog winst te behalen valt. Pagina 14 van 15

15 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Antoniusschool, locatie De Pionier te Den Helder, het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en eventueel een themaonderzoek of een vierjaarlijks bezoek. Naleving De inspectie stelde geen tekortkomingen vast in de naleving van wettelijke eisen. Pagina 15 van 15