RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Tarcisiusschool

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Tarcisiusschool Plaats : Nijmegen BRIN nummer : 03RH OKE 01 SO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 11 juni 2013 Datum vaststelling : 29 augustus 2013

2 Pagina 2 van 15

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 15

4 Pagina 4 van 15

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde op 11 juni 2013 een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uit op de Tarcisiusschool so cluster 4. De Tarcisiusschool is een school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen die tevens leerproblemen hebben. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij het onderzoek op het Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Dit toezichtkader bevat een waarderingskader voor het speciaal onderwijs en een waarderingskader voor het voortgezet speciaal onderwijs. In haar jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zij onderzoekt. Meer informatie over het jaarwerkplan en het nieuwe toezichtkader voor (voortgezet) speciaal onderwijs is te vinden op Aanleiding De Tarciusschool kreeg bij het laatste inspectieonderzoek in juni 2012 een aangepast arrangement omdat de inspectie in het systeem van leerlingenzorg drie normindicatoren als onvoldoende beoordeelde en ook de meeste indicatoren van het systeem van kwaliteitszorg. Ook in het onderwijsleerproces beoordeelde de inspectie een aantal indicatoren als onvoldoende. Met het bevoegd gezag werd afgesproken dat de kwaliteit in juni 2013 voldoende zou zijn. In maart 2013 vond een tussentijds kwaliteitsonderzoek plaats. De school liet toen zien op de goede weg te zijn en kreeg op alle vier onderzochte indicatoren (twee van het systeem van leerlingenzorg en twee van het systeem kwaliteitszorg) een voldoende. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. Onderzoeksopzet De inspectie baseerde zich bij dit onderzoek op het Toezichtkader Zij beoordeelde indicatoren van de kwaliteitsaspecten opbrengsten, systeem van leerlingenzorg, onderwijsleerproces en systematische kwaliteitszorg. De inspectie beoordeelt op dit moment de indicator 8.9 niet (De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief Pagina 5 van 15

6 burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving), omdat dit zal worden meegenomen in een bredere beoordeling van de sociale kwaliteit van scholen. Hiervoor starten binnenkort pilotonderzoeken. Deze rapportage is gebaseerd op: - Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. - Analyse van documenten die de school aan de inspectie toestuurde of ter inzage bood en die zicht bieden op de ontwikkeling van de school. - Onderzoek op locatie waarbij de inspectie: dossiers, waaronder ontwikkelingsperspectiefplannen, bestudeerde en beoordeelde; gesprekken voerde met de directie en de commissie voor de begeleiding; de onderwijspraktijk observeerde in drie van de vijf groepen; een gesprek voerde met een delegatie van de leraren. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen en conclusie met de voorzitter van het bevoegd gezag en de directie. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften. Daarna volgt een beschouwing waarin de inspectie de tekortkomingen toelicht en de schoolontwikkeling waar mogelijk in samenhang beschrijft. Hoofdstuk 3 bevat het toezichtarrangement. Pagina 6 van 15

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren zij bij dit onderzoek heeft betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige Waarderingskader speciaal onderwijs De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de school de desbetreffende indicator heeft gerealiseerd. De inspectie onderzocht daarnaast of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De normindicatoren zijn gemarkeerd met een asterisk (*). Kwaliteitsaspect 1 De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor leerresultaten. 1.2 Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor sociale opbrengsten. 1.3 De gerealiseerde uitstroombestemmingen van de leerlingen liggen ten minste op het niveau van de landelijke standaarden voor opbrengsten. 1.4 De school voldoet aan de landelijke standaard voor bestendiging. Pagina 7 van 15

8 Kwaliteitsaspect 2 De school begeleidt de leerlingen aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief, zodat zij zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen * De school stelt bij plaatsing voor iedere leerling binnen zes weken een ontwikkelingsperspectief vast. 2.2* De school gebruikt een samenhangend systeem van (waar mogelijk genormeerde) instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 2.3* De school stelt vast of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes. 2.4* De school voert het onderwijs en de ondersteuning planmatig uit. 2.5 De school kent structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingenniveau haar eigen kerntaak overschrijden. Kwaliteitsaspect 3 De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving * Bij de aangeboden leerinhouden op het gebied van Nederlandse taal en rekenen/wiskunde biedt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 3.2 Bij de aangeboden leerinhouden op de leergebied overstijgende vormingsgebieden biedt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 3.3* Het leerstofaanbod van de leerroute sluit aan op de uitstroombestemming. 3.4 De leerinhouden voorzien in een doorgaande lijn. Kwaliteitsaspect 4 De leraren geven de leerlingen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De school maakt per leerroute een beredeneerde keuze voor de inzet van de beschikbare onderwijstijd. 4.2* De leraren zetten de geplande onderwijstijd doelgericht in. 4.3 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 5 Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. Pagina 8 van 15

9 Kwaliteitsaspect 5 Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen * De school heeft een veilige leer- en werksituatie voor zowel de leerlingen als het personeel. 5.3 De leerlingen gaan op een respectvolle manier met elkaar en anderen om. 5.4 De leraren gaan op een respectvolle manier om met de leerlingen. 5.5 De inrichting van het gebouw en de lesruimten getuigen van een veilige en inspirerende leer- en werkomgeving. Kwaliteitsaspect 6 De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 6.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 7 De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking, onderwijstijd en aanpak af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen De leraren stemmen binnen de leerroute de aangeboden leerinhouden af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. 7.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in instructiebehoeften van leerlingen. 7.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op de verschillen in verwerkingsbehoeften van leerlingen. 7.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in behoefte aan leertijd van leerlingen. 7.5* De leraren stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op (problematisch) gedrag van leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 8.2* De school evalueert jaarlijks de leerresultaten van de leerlingen. 8.3 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen op de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden. Pagina 9 van 15

10 Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 8.5 De school evalueert regelmatig de onderwijsondersteuning. 8.6 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 8.7 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 8.8 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Kwaliteitsaspect 9 De voorwaarden voor zorg voor de kwaliteit zijn aanwezig De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan. 9.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen en de leerlingenzorg zoals geformuleerd in het schoolplan. 9.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele cultuur. 9.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen, ouders en bestuur betrokken. E. Naleving wet- en regelgeving Voldoende Onvoldoende N.1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WEC, art. 27 en 22). N.2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WEC, art. 27 en 21). N.3 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WEC, art. 11). Pagina 10 van 15

11 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de Tarcisiusschool so als voldoende. De afspraak met het bevoegd gezag dat de kwaliteit in juni 2013 weer van voldoende niveau zou zijn, is de school nagekomen. Het systeem van leerlingenzorg is beoordeeld op basis van het ontwikkelingsperspectiefplan (opp) en is op vier van de vijf door de inspectie onderzochte indicatoren voldoende. Het onderwijsleerproces is, op twee indicatoren na, van voldoende niveau. Het systeem van kwaliteitszorg is op de meeste indicatoren voldoende. De leraren waarderen het schoolklimaat positief en de directie, de leden van de commissie voor de begeleiding (cvb) en de leraren werken voortvarend aan de ontwikkeling van de kwaliteit. De inspectie constateerde geen tekortkomingen in naleving van de wettelijke voorschriften. Toelichting Opbrengsten Bij de toekenning van het toezichtarrangement staan in principe de opbrengsten centraal. Door het ontbreken van een landelijke norm tellen de opbrengsten echter voorlopig niet mee voor de beoordeling. Systeem van leerlingenzorg De inspectie beoordeelt op één na, alle indicatoren als voldoende. De cvb stelt een startdocument op voor nieuwe leerlingen (dit is min of meer een beschrijving van de onderwijsrelevante beginsituatie). De opp s schrijven de leraren met ondersteuning van de cvb. Alle leerlingen beschikken over een opp dat in overeenstemming met de ouders tot stand is gekomen. Het opp bevat onder andere gegevens over het beeld van de leerling, inclusief IQ gegevens, belemmerende en bevorderende factoren en de meest recente scores voor de basisvakken op de methodeonafhankelijke toetsen. Ook bepaalt de school de planning voor de didactische en de sociaal-emotionele ontwikkelingsdoelen. Hierbij ontbreekt het indelen van de leerlingen op een leerroute en het bepalen Pagina 11 van 15

12 van een passend arrangement. Ook is niet duidelijk of de school voldoende ambitieus is bij het vaststellen van de doelstellingen voor de leerlingen. De school beschikt over voldoende instrumenten om de vorderingen en de ontwikkeling van de leerlingen te volgen en zet deze in samenhang in. De ontwikkelingsperspectieven worden tweemaal per jaar met de cvb besproken. Deze perspectieven worden vervolgens bijgesteld, indien nodig. Of leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief (indicator 2.3) stelt de school onvoldoende vast. Het ontbreekt met name aan beredeneerde keuzes die de school vastlegt. De argumentatie die de school volgt moet transparant en logisch zijn en gedocumenteerd. Mede daarom is de inspectie er ook niet van overtuigd dat de school voldoende ambitieus is. Punt van aandacht is didactische kennis in de cvb. De directie onderkent dat en stelt met ingang van het nieuwe schooljaar een intern begeleider aan. Onderwijsleerproces De indicatoren van de verschillende kwaliteitsaspecten binnen het onderwijsleerproces beoordeelt de inspectie voor het merendeel als voldoende. Leerstofaanbod De inspectie beoordeelt het leerstofaanbod op alle indicatoren met een voldoende. Het aanbod is gebaseerd op verschillende methodes en materialen, zoals beschreven in het concept schoolplan 2013/2017. Het team zoekt regelmatig naar vernieuwing van het aanbod, ook voor leerlingen met meer of minder capaciteiten. Het aanbod voor leergebied overstijgende kerndoelen is voldoende inzichtelijk en eveneens onderwerp van gesprek. De school heeft de leerroutes nog niet uitgewerkt. Daardoor is de indicator die gaat over het beredeneerde aanbod in samenhang met de leerroutes en uitstroombestemmingen onvoldoende (indicator 3.3) Onderwijstijd De roosters bieden voldoende zicht op de verdeling van de vakken over de week en de verdeling van het aantal uren over de verschillende vakken. De verdeling in de leertijd is wel voldoende beredeneerd. In de door de inspectie bijgewoonde lessen besteedden de leraren de lestijd voldoende efficiënt. Ook zetten de leraren de leertijd voldoende doelgericht in. Pagina 12 van 15

13 Schoolklimaat Het schoolklimaat is voldoende veilig voor leerlingen. De inrichting van het gebouw en van de lesruimten is in voldoende mate afgestemd op de behoeften van de leerlingen. Er zijn schoolafspraken over een veilige leeromgeving. Alle leraren gaan op een respectvolle wijze met de leerlingen om. Didactisch handelen De didactische vaardigheden van de leraren zijn van voldoende niveau. De leraren hanteren het afgesproken lesmodel en maken dit kenbaar aan de leerlingen aan het begin van de les. In de lessen die de inspectie bijwoonde waren de leerlingen actief betrokken bij de les. Afstemming De leraren houden in de meeste gevallen voldoende rekening met de verschillende onderwijsbehoeften van de (groepen) leerlingen. De school werkt meestal met drie niveaugroepen per klas voor taal en rekenen. De verdeling van de taken tussen de leraarondersteuner en de leraar is in de meeste gevallen vastgelegd. De inspectie nam niet waar dat de leraren een goede afstemming in tijd realiseren (indicator 7.4). Het gaat erom dat de leraren de onderwijstijd planmatig en zichtbaar variëren voor de verschillende vakken en voor individuele leerlingen. Kwaliteitszorg en de voorwaarden De kwaliteitszorg beoordeelt de inspectie op nagenoeg alle indicatoren als voldoende. De voorwaarden voor de systematische kwaliteitszorg dragen voldoende bij aan de ontwikkeling van de kwaliteitszorg. De school heeft zicht op de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie zoals blijkt uit de schoolgids en het schoolplan. De Tarcisiusschool verantwoordt haar leerresultaten in de schoolgids. Ook in de opbrengstbevraging van de inspectie heeft de school vermeld waar de leerlingen naar toe uitstromen. De evaluatie van de resultaten die de leerlingen boeken op de leergebied overstijgende kerndoelen (indicator 8.3) is niet mogelijk omdat er geen verwachte opbrengsten in casu doelen zijn geformuleerd. Daardoor zijn deze opbrengsten niet te verantwoorden door de school. De evaluatie van het onderwijsleerproces, het systeem van leerlingenzorg en de borging van het onderwijsleerproces zijn voldoende. De school heeft een nieuw (concept)schoolplan 2013/2017 geschreven en verantwoordt haar kwaliteit in diverse handboeken. Er ontbreekt een onderwijsinhoudelijk jaarverslag Pagina 13 van 15

14 waardoor de verantwoording van de gerealiseerde kwaliteit (indicator 8.8) onvoldoende is. De directie vermeldt in de nieuwsbrieven en de schoolgids wat de kwaliteit van haar onderwijs is, maar de verwijzing naar een onderwijsinhoudelijk jaarverslag ontbreekt. De voorwaarden dragen voldoende bij aan de ontwikkeling van de kwaliteitszorg. De directie en het bevoegd gezag sturen op de zorg voor de eigen kwaliteit en de leraren nemen in ruime mate deel aan werkgroepen die deze kwaliteitsontwikkeling ondersteunen. Pagina 14 van 15

15 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Tarcisiusschool so het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en eventueel een themaonderzoek of een vierjaarlijks bezoek. Naleving De inspectie constateerde geen tekortkomingen in de naleving van wet- en regelgeving. Pagina 15 van 15