# 02 BABY S FIRST. r 1) (leerjaar 1) Philips Research is één van de grootste onderzoeksorganisaties van de wereld. Onderzoekers van Philips

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "# 02 BABY S FIRST. r 1) (leerjaar 1) Philips Research is één van de grootste onderzoeksorganisaties van de wereld. Onderzoekers van Philips"

Transcriptie

1 # 02 BABY S FIRST (leerjaar 1) Philips Research is één van de grootste onderzoeksorganisaties van de wereld. Onderzoekers van Philips ontwikkelen nieuwe technologieën die de kwaliteit van leven van mensen verbetert. Deze ontwerpopdracht richt zich op de gezondheid en het comfort van zwangere vrouwen. Als een hoogzwangere vrouw auto wil rijden, dan zit de bestaande driepuntsgordel erg ongemakkelijk. Vaak zo ongemakkelijk dat de gordel niet wordt gedragen zoals bedoeld. Aan jullie de taak om een autogordel te ontwerpen die veilig en comfortabel is voor de hoogzwangere vrouw en haar kind, welke bij voorkeur op een eenvoudige manier in een normale auto geïnstalleerd kan worden Eureka!Cup is een samenwerkingsproject van Stichting Techniekpromotie met het hoger- en wetenschappelijk onderwijs, de Nederlandse Natuurkunde Vereniging, stichting FOM, Universiteit Twente en het bedrijfsleven Vragen? Neem contact op met het Eureka!Cup projectteam of bezoek de website Stichting Techniekpromotie Eureka!Cup 2011 Tr Postbus MB Eindhoven info@eurekacup.nl Eureka!Cup is een project van Dit lesmateriaal is geschreven en ontwikkeld door de Universiteit Twente en de Technische Universiteit Eindhoven. #BA0BY2 S FIRST r 1) (leerjaa

2 Eureka!Cup 2011 Inhoud Operation Body Check Dit jaar nemen we met de Eureka!Cup een kijkje in de wereld van de biomedische technologie. Het combineren van medische en technische kennis zorgt vaak voor ver nieuwde ideeën en oplossingen voor medische problemen. Zo kunnen we het leven van mensen aangenamer maken en artsen ondersteunen in hun werk. Je denkt waarschijnlijk al snel aan bionische ogen, robot armen en kunstmatige hartkleppen. Maar ook het ontwikkelen van een hulpmiddel voor ouderen of een autogordel voor zwangere vrouwen is biomedische technologie. Tijdens Ope ration Body Check heb je de mogelijkheid je te verdiepen in deze nieuwe wereld en te ervaren welk proces een biomedisch technoloog doorloopt bij het ontwikkelen van een nieuw idee of product. Namens het Eureka!Cup projectteam wens ik je veel succes en plezier tijdens deze uitdagende ontwerpopdracht. Baby s first Opdrachtgever 4 Project 5 Vooronderzoek 6 Werkwijze 8 De test 10 Manja de Jonge Projectleider Landelijke Programma s Stichting Techniekpromotie Eureka!Cup is een project van Stichting Techniekpromotie. Stichting Techniekpromotie draagt bij aan de bèta-talent ontwikkeling van jongeren tussen de 4 en 15 jaar met als doel hen enthousiast te maken voor wetenschap en techniek. Wetenschap en techniek is nadenken over de wereld om je heen, het is problemen signaleren en oplossingen bedenken, uitvoeren en verbeteren. Door jongeren hiermee in aanraking te laten komen, krijgt de keuze voor weten schap en techniek een eerlijke kans. Tegelijkertijd wil de stichting ouders en docenten laten zien hoe leuk en leerzaam het is om met weten schap en techniek bezig te zijn en dat zij een belangrijke rol spelen in de bèta-talentontwikkeling van hun kinderen en leerlingen. Om dit te bereiken, heeft Stichting Techniekpromotie een palet aan activiteiten en programma s. Er zijn activi teiten waarbij jongeren zelf onderzoek doen naar een vraagstuk met een maatschappelijke context en zij tot een vernieuwende oplos sing moeten komen. Daarnaast zijn er shows waarbij vooral de nieuwsgierigheid van de jongeren geprikkeld wordt waarna zij met eigen vragen aan de slag gaan. De stichting is een samenwerkingsplatform van de technische universiteiten van Eindhoven en Delft, Universiteit Twente, Fontys, Saxion Hogescholen en andere onderwijsinstellingen, technocentra en science centra in heel Nederland en Vlaanderen. Naast deze partijen wordt de stichting mogelijk gemaakt door bedrijven, vrijwilligers en gedreven medewerkers. Baby s first 3

3 Opdrachtgever Project Philips Research is een van de grootste onderzoekorganisaties van de wereld. Philips Research is opgericht in 1914 en is uitgegroeid tot een organisatie met meer dan 1600 professionals van meer dan vijftig nationaliteiten. Zij werken in laboratoria in Europa, Azië en Noord-Amerika. Dagelijks reizen er veel mensen met de auto. Bijna 75% van alle kilometers wordt afgelegd in een auto 1. Toch behoort de auto tot een van de gevaarlijkste vervoersmiddelen, er zijn dagelijks meerdere auto-ongelukken. Philips Research kijkt wat mensen bezig houdt en hoe technologie het leven van mensen kan verbeteren. Op basis van die inzichten ontwikkelen onderzoekers van Philips Research nieuwe technologieën en producten. Daarbij wordt er ook rekening mee gehouden dat de pro ducten duurzaam zijn en efficiënt omgaan met energie. Voorbeelden van ontwik kelingen van Philips Research zijn lampen, televisies, elektrische scheerapparaten en medische apparatuur. Het is belangrijk om een gordel om te hebben in de auto! Om de mensen die in de auto zitten te beschermen tijdens een ongeluk zijn er airbags en autogordels. Door een autogordel blijft de persoon tijdens een ongeluk in zijn stoel zitten, hierdoor wordt hij niet in of uit de auto gelan ceerd. De gordel zorgt ervoor dat de persoon niet met zijn hoofd tegen de voorruit aan botst. Door het dragen van een autogordel wordt de kans op een dodelijk ongeval 30 tot 40% verminderd. De driepuntsautogordel heeft altijd dezelf de vormgeving, maar deze vorm is voor hoogzwangere vrouwen erg oncomfortabel en minder veilig voor het ongeboren kind in de buik. Wanneer de auto hard remt, wordt er veel kracht uitgeoefend op de buik, daarom gebruiken zwangere vrouwen de gordel vaak niet of verkeerd. Mensen denken dat de airbags hen wel zullen beschermen, maar als autogordels niet gebruikt worden, kan de airbag het letsel bij een ongeluk juist vergroten. als deze comfortabel is en dus gebruikt wordt! Eerst zullen jullie onderzoeken hoe een gordel werkt en wat de gordel oncomfortabel maakt voor hoogzwangere vrouwen. Vervolgens zullen jullie moeten bedenken hoe een autogordel comfortabel gemaakt kan worden voor zwangere vrouwen. Hierbij is het belangrijk te bedenken dat niet elke buik even groot is en dat de buik negen maanden lang van grootte verandert. Als laatste zullen de ideeën omgezet moeten worden in het ontwerp. Hierbij moet rekening gehouden worden met het feit dat de gordel ook nog steeds gebruikt kan worden door niet-zwangere mensen. 1 Mobiliteit Nederlandse bevolking per regio naar motief en vervoerwijze, 2010 Een opdracht van Eureka!Cup in samenwerking met Aan jullie de taak een autogordel te ont wer pen die veilig is voor de hoogzwangere vrouw en haar nog ongeboren kind. Een gordel is pas echt veilig 4 Baby s first 5

4 Vooronderzoek Voordat jullie een ontwerp gaan maken van een comfortabele autogordel voor hoogzwangere vrouwen zal eerst een vooronderzoek uitgevoerd moeten worden. In het eerste deelonderzoek gaan jullie onderzoeken hoe een autogordel werkt. Vervolgens onderzoeken jullie hoe het precies komt dat de autogordel niet comfortabel is voor hoogzwangere vrouwen. Het derde deelonderzoek bestaat uit het onderzoeken van de krachten die de gordel op de passagier uitoefent. Van het vooronderzoek moet een verslag gemaakt worden waarbij elk deelonderzoek een nieuw hoofdstuk is. Deelonderzoek 1: De autogordel Om een autogordel te kunnen veranderen moet je eerst precies weten hoe de huidige autogordel werkt. Onderzoek daarom waar een passagier precies tegen beschermd wordt als hij een autogordel draagt. Doe dit door informatie te zoeken in boeken en op het internet. Zet de informatie met de bron overzichtelijk in het verslag. wat er goed aan is. Maak nog twee foto s waarbij de gordel op een verkeerde manier wordt gedragen en licht toe wat er fout aan is. Maak hier een poster van. Deelonderzoek 2: De hoogzwangere vrouw Om er achter te komen waarom de auto gordel oncomfortabel is voor hoogzwan gere vrouwen is het natuurlijk het beste om een zwangere vrouw dit zelf te vragen! Stel vooraf een aantal vragen op die je wilt stellen. Zoek een zwangere vrouw (vrienden, kennissen, buren) en vraag haar om in een auto te gaan zitten met een autogordel om. Op deze manier kan ze het best aangeven wat precies on comfortabel is. Als het niet lukt een zwangere vrouw te interviewen, is het ook mogelijk een vrouw die zwanger is geweest te vragen. Deelonderzoek 3: Krachten Bij het eerste deelonderzoek heb je onder zocht hoe een gordel werkt bij nietzwangere passagiers. Stel je voor dat een auto heel hard remt of misschien zelfs ergens tegenaan botst. De gordel oefent dan druk uit op de plekken waar hij het lichaam raakt. Dit kan je testen door zelf in een auto te gaan zitten met een gordel om en ineens met je bovenlichaam naar voren te bewegen. Laat met behulp van afbeeldingen zien op welke plekken op het lichaam er kracht wordt uitgeoefend. Doe hetzelfde voor een hoogzwangere passagier. Geef duidelijk aan wat de verschillen zijn. Hoe kan je ervoor zorgen dat de autogordel comfortabel wordt voor hoogzwangere vrouwen? Kom met minimaal drie mogelijk oplossingen. Het is hierbij belangrijk dat er zo min mogelijk kracht wordt uitgeoefend op de buik met het ongeboren kind! Maak hier een schets van en geef per oplossing aan wat de voor- en nadelen zijn. Houdt rekening met de testcriteria en de testopstelling die in hoofdstuk 5 staan. Het ontwerp Kies van de drie bedachte oplossingen de beste. Bedenk welk materiaal je het beste kan gebruiken. Belangrijk is dat het materiaal stevig is. Denk bijvoorbeeld aan spijkerbroekstof, regenjas- en regenbroekstof. Het is belangrijk dat de autogordel veilig is voor een hoogzwangere vrouw, maar ook voor niet-zwangere passagiers! Kijk goed in hoofdstuk 5 voordat je begint met het maken van het ontwerp. In dit hoofdstuk staat een aantal belangrijke eisen voor het ontwerp. De gordel wordt niet altijd op de juiste manier gebruikt. Zoek op hoe een gordel gebruikt moet worden om de passagier het beste te beschermen. Maak hiervoor een foto van iemand die de autogordel op de juiste manier draagt en licht toe Lees voor je dit alles uitvoert eerst het der de deelonderzoek. Op deze manier kan je alvast onderzoeken op welke plekken op het lichaam van de zwan gere vrouw er kracht wordt uitgeoefend. 6 Baby s first 7

5 Werkwijze Team Dit project voor Philips Research voeren jullie uit in een team van vier of vijf klasgenoten. Jullie docent is jullie begeleider; bij hem of haar kun ja altijd met vragen terecht. Plan van aanpak Voor elk deelonderzoek van het project is het goed om een plan van aanpak te maken. Dit is maximaal een A4 tje waar overzichtelijk de volgende dingen op staan: Week 1: deelonderzoek 1 Afspraak maken met een zwangere vrouw voor deelonderzoek 2 Uitvoeren van deelonderzoek 1 deelonderzoek 2 Week 2: Uitvoeren van deelonderzoek 2 deelonderzoek 3 Materialen Voor het maken van de gordel hebben jullie verschillende materialen nodig. Probeer eerst zoveel mogelijk zelf te regelen. Voor materialen waar jullie zelf niet of moeilijk aan kunnen komen, kunnen jullie altijd de docent om hulp vragen. Informatiebronnen Voor het maken van de deelonder zoe ken zullen jullie informatiebronnen nodig hebben. Dit kan bijvoorbeeld het internet zijn. De website is een goede plek om te beginnen met zoeken. Daar vind je een aantal handige links; deze links hebben te maken met jullie project. Jullie kunnen natuurlijk ook zelf zoeken naar nuttige boeken en internetpagina s. De naam van het project. Voor welk onderdeel dit plan van aanpak is. Welke werkzaamheden jullie uit gaan voeren. Hoe jullie de taken verdelen. Wanneer de werkzaamheden uitgevoerd gaan worden en hoelang je hierover gaat doen. Welke materialen er nodig zijn. Wanneer jullie als team overleggen en waarover dat zal gaan. Tijdsplanning De planning van het project over een periode van zeven weken ziet er als volgt uit: Week 3: Uitvoeren van deelonderzoek 3 de ontwerptekening Week 4: Maken van de ontwerptekening Zorgen voor de juiste materialen Week 5 en 6: Maken van het prototype van de gordel Testen van de gordel Week 7: De gordel eventueel aanpassen en nogmaals testen Afronden van het project en het voltooien van de verslagen Bescherm de ongeboren baby door zo min mogelijk kracht op de buik uit te oefenen met de gordel. 8 Baby s first 9

6 De Test Philips Research verwacht van jullie een gordel die vastgemaakt kan worden aan de testop stel ling. Als jullie het beste ontwerp van de klas hebben, wordt deze op de Eureka!Day getest. Testcriteria De gordel kan op vier punten aan de testopstelling vastgemaakt worden: - Boven beide schouders, hier bevindt zich een remsysteem. - Onder aan beide kanten naast de heupen. - De bedoeling is dat jullie gebruik zullen maken van de twee punten aan de onderkant en één punt aan de bovenkant. Dit zijn dezelfde aanhech tingspunten als een normale drie puntsgordel. Wanneer jullie een erg goed idee hebben waarbij jullie een vierde punt (aan de andere kant boven) nodig hebben, is dit ook mogelijk. Jullie zullen zelf de gordel bij de testpop om doen. Beoordelingscriteria Tijdens de finaledag let de jury op de volgende zaken: Of de gordel op een juiste manier door de zwangere testpop wordt gedragen. Of de gordel comfortabel zal zijn voor een hoogzwangere vrouw. Of de gordel veilig zal zijn voor een hoog zwangere vrouw. Of de gordel ook veilig zal zijn voor een persoon die niet zwanger is. Testopstelling De testopstelling zal bestaan uit één stoel. De testopstelling zal een remming van de auto simuleren. Gemeten wordt hoeveel kracht er tijdens het remmen wordt uitgeoefend op de buik van de zwangere testpop. Gemeten wordt hoever de zwangere testpop van de stoel af komt tijdens het remmen. Extra informatie zal op de website komen te staan. Hier zal bekend gemaakt worden op welke manier de gordel precies aan de testopstelling vastgemaakt kan worden. Ook komen hier de juiste afmetingen tussen de gordelpunten te staan. Op deze dag staat een testparcours klaar dat het remmen van een auto zal simuleren. De zwangere testpop krijgt jullie autogordel om. Tijdens de test wordt gemeten hoeveel kracht er door de gordel op de buik wordt uitgeoefend, om te bepalen hoe comfortabel de gordel is voor een zwangere vrouw. Ook wordt er gemeten hoever de zwangere testpop van de stoel af komt tijdens het remmen om te bepalen hoe goed de gordel werkt. 10 Baby s first 11

A E H T X # 05 HOLLAND S NEXT HEART MODEL. r 3) (leerjaar 3)

A E H T X # 05 HOLLAND S NEXT HEART MODEL. r 3) (leerjaar 3) # 05 HOLLAND S NEXT HEART MODEL (leerjaar 3) In Nederland komen hart en vaatziekten veel voor, door hartproblemen sterven jaarlijks veel mensen. Veel patiënten kunnen geholpen worden met een nieuw hart,

Nadere informatie

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup!

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup! Space exploration gaat over ruimtevaart. Nergens is techniek zo belangrijk als in de ruimtevaart. De allernieuwste technieken worden gebruikt in spaceshuttles en marslandertjes. Nieuwe materialen worden

Nadere informatie

High Voltage Transport

High Voltage Transport 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:22 Pagina 2 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen High Voltage Transport

Nadere informatie

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup!

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup! Space exploration gaat over ruimtevaart. Nergens is techniek zo belangrijk als in de ruimtevaart. De allernieuwste technieken worden gebruikt in spaceshuttles en marslandertjes. Nieuwe materialen worden

Nadere informatie

Downhill Vehicle. www.eurekacup.nl

Downhill Vehicle. www.eurekacup.nl 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:24 Pagina 6 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Downhill Vehicle

Nadere informatie

Wind 2 Energy.

Wind 2 Energy. 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:23 Pagina 3 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Wind 2 Energy Eureka!Cup

Nadere informatie

Blue Energy Plant. www.eurekacup.nl

Blue Energy Plant. www.eurekacup.nl 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:22 Pagina 1 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Blue Energy Plant

Nadere informatie

H 2. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup.

H 2. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup. H 2 O, of gewoon: water. We hebben er genoeg van op onze aardbol: men schat zo n 1,4 miljard kubieke kilometer. Helaas is nog geen 3 procent daarvan zoet, en bevindt het zich lang niet altijd op de juiste

Nadere informatie

Electric Car Safety. www.eurekacup.nl

Electric Car Safety. www.eurekacup.nl 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:23 Pagina 4 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Electric Car Safety

Nadere informatie

Docentenbijlage An Eye-Opener Eureka!Cup 2010: Movin On! Beste docent(e),

Docentenbijlage An Eye-Opener Eureka!Cup 2010: Movin On! Beste docent(e), Docentenbijlage An Eye-Opener Eureka!Cup 2010: Movin On! Beste docent(e), Voor u ligt de specifieke docentenbijlage behorende bij de opdracht An Eye- Opener van de Eureka!Cup 2010: Movin On! Voordat u

Nadere informatie

Water 4U! Docentenbijlage. Inleiding. Beste docent,

Water 4U! Docentenbijlage. Inleiding. Beste docent, Water 4U! Docentenbijlage Inleiding Beste docent, In dit document vindt u extra informatie met betrekking tot het Eureka!cup-project waar uw leerlingen aan werken. Het betreft informatie over benodigdheden,

Nadere informatie

Verklaring vervoersregeling

Verklaring vervoersregeling Verklaring vervoersregeling Hierbij geef ik toestemming voor mijn kind(eren) om in een auto met de gastouder mee te rijden. Deze neemt te allen tijde de veiligheidsregels in acht. Autogebruik door gastouders

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Ik ben Alice - docenten

Ik ben Alice - docenten Doelgroep: voortgezet onderwijs, middenbouw havo en vwo Voor u ligt de lesbrief die hoort bij een bezoek aan het wetenschapsfilmfestival InScience. Tijdens het festivalbezoek gaan leerlingen de documentaire

Nadere informatie

Ontwerp je eigen prefabhuis

Ontwerp je eigen prefabhuis Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste

Nadere informatie

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever Fileprobleem Verkeersknooppunt Verkeerscentrale Leerjaar 1, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever Dagelijks maken miljoenen reizigers gebruik van het Nederlandse wegennet. Het wordt steeds drukker en

Nadere informatie

De zes uitdagingen van 2017

De zes uitdagingen van 2017 De zes uitdagingen van 2016 Wat? De Eureka!Cup is een landelijke ontwerpwedstrijd met technologische en (natuur-) wetenschappelijke vraagstukken voor jongeren uit leerjaar 1 t/m 3 van havo-vwo. Samen met

Nadere informatie

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk

Nadere informatie

Verstoppingsproof station

Verstoppingsproof station Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK MEER... OPDRACHTGEVER Het Nederlandse

Nadere informatie

DOMINO DAY 2014 PROJECT. Antoniuscollege Gouda. Informatie voor de leerlingen. Inhoud

DOMINO DAY 2014 PROJECT. Antoniuscollege Gouda. Informatie voor de leerlingen. Inhoud PROJECT DOMINO DAY 2014 Antoniuscollege Gouda Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 De opdracht 2 De organisatie 3 Begeleiding 4 Beoordeling en evaluatie A Plan van Aanpak B Persoonlijk verslag C Evaluatielijst

Nadere informatie

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën 8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een sectorwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een sectorwerkstuk

Nadere informatie

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Inleiding en werkwijze: De meeste ouderen vinden het leuk om samen met jongeren iets te doen. Op deze manier hebben

Nadere informatie

MAATSCHAPPELIJKE STAGE HAARLEM UITGEWERKTE PROJECTEN 30 UUR

MAATSCHAPPELIJKE STAGE HAARLEM UITGEWERKTE PROJECTEN 30 UUR Help de Dierenbescherming Pimp de lespakketten voor de basisschool Vernieuwen en aanpassen van de lespakketten van de Dierenbescherming en leuke interactieve dingen bedenken om de lessen leuker te maken.

Nadere informatie

KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS

KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS INLEIDING De kijkwijzer biedt de mogelijkheid om op gestructureerde wijze te reflecteren op een activiteit met kinderen. Hiermee kun je inzicht

Nadere informatie

The undercover games - Politie Nederland Leerjaar 3, schooljaar

The undercover games - Politie Nederland Leerjaar 3, schooljaar The undercover games - Politie Nederland Leerjaar 3, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever Wat doet de Politie Nederland? Politie Nederland is een organisatie die garant staat voor orde en handhaving

Nadere informatie

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 HAVO

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 HAVO DEEL 1 DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 In Nederland wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Maar wie bepaalt wat er onderzocht wordt? In het voorjaar van 2015 hebben Nederlanders

Nadere informatie

De zeven uitdagingen van 2016

De zeven uitdagingen van 2016 De zeven uitdagingen van Onderzoek! Ontdek! Onderneem! Wat? De Eureka!Cup is een landelijke ontwerpwedstrijd met technologische en (natuur-)wetenschappelijke vraagstukken voor jongeren uit leerjaar 1 t/m

Nadere informatie

Montessori High School Minor

Montessori High School Minor Montessori High School Minor Titel: Eén hand aanpassing Korte beschrijving van de Minor: Bij heel veel dagelijkse handelingen heb je eigenlijk twee handen nodig. Er zijn nog steeds niet genoeg gebruiksvoorwerpen

Nadere informatie

http://www.ikbenvoor.be/content.aspx?id=292

http://www.ikbenvoor.be/content.aspx?id=292 1 van 5 8-11-2007 11:17 Burgers Bewegingen Bedrijven Besturen Vervoer van kinderen in de wagen: nieuwe regels! De Belgische wetgeving sinds 1 september 2006 Algemene regel Kinderen (jonger dan 18 jaar)

Nadere informatie

Ik weet dat mijn gegevens anoniem zullen worden toegevoegd aan een databestand dat voor wetenschappelijke doeleinden gebruikt wordt.

Ik weet dat mijn gegevens anoniem zullen worden toegevoegd aan een databestand dat voor wetenschappelijke doeleinden gebruikt wordt. Toestemmingsverklaring: Ik heb informatie gekregen over de inhoud, methode en het doel van het onderzoek. Ik weet dat de gegevens en resultaten van het onderzoek alleen anoniem en vertrouwelijk gebruikt

Nadere informatie

voorbereiding Maatschappelijke Stage VERANTWOORDELIJKHEID IS EEN DEUGD

voorbereiding Maatschappelijke Stage VERANTWOORDELIJKHEID IS EEN DEUGD voorbereiding Maatschappelijke Stage VERANTWOORDELIJKHEID IS EEN DEUGD OPDRACHTEN: INDIVIDU DUO GROEP KLAS 1. Introductie 3 2. Interview 5 Inhoud 3.Stage voorbereiding 6 4. Reflectie 11 Naam: Klas: Datum:

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2010-2011

Sectorwerkstuk 2010-2011 Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

Stellingen en normering leerlingvragenlijst

Stellingen en normering leerlingvragenlijst Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 2.0 juli 2012 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 2.0 Stellingen

Nadere informatie

Lees Zoek op Om over na te denken

Lees Zoek op Om over na te denken Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in

Nadere informatie

3M SCIENCE CHALLENGE VOOR DE LEERLINGEN

3M SCIENCE CHALLENGE VOOR DE LEERLINGEN 3M SCIENCE CHALLENGE VOOR DE LEERLINGEN WAT IS HET? De 3M Science Challenge is een wedstrijd voor leerlingen van middelbare scholen scholen die draait om creativiteit, vindingrijkheid en innovatie. OPDRACHT

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN Deze vragenlijst sluit aan op de vragenlijst die je eerder hebt ingevuld over wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Door de eerste en de tweede vragenlijst van een groep leerkrachten te vergelijken

Nadere informatie

Het uitdeuken van een carrosseriedeel

Het uitdeuken van een carrosseriedeel Afdeling Mobiliteit Uitstroom Carrosserie Specialisatie Schadeherstel Opdracht vmbo sh 03 Het uitdeuken van een carrosseriedeel 1. Stel je eens voor Je ouders zijn op vakantie. Na een avondje stappen met

Nadere informatie

Level 5 OPDRACHTGEVER

Level 5 OPDRACHTGEVER Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK MEER... OPDRACHTGEVER Je loopt,

Nadere informatie

Na het bekijken van de video en het bestuderen van bovenstaande illustratie, moet je de onderstaande vragen kunnen maken.

Na het bekijken van de video en het bestuderen van bovenstaande illustratie, moet je de onderstaande vragen kunnen maken. Je hebt naar de Mythbusters video praten tegen planten gekeken. Het Mythbusterteam doet in deze video onderzoek naar de invloed van praten op de kiemsnelheid en groeisnelheid van planten. De Mythbusters

Nadere informatie

De gordel en de kinderstoel: kort en bondig

De gordel en de kinderstoel: kort en bondig De gordel en de kinderstoel: kort en bondig Artikel 35 (KB01/12/75) onder de loep. Gordelproject rond de Tieltse schoolpoorten (kleuter- en basisonderwijs) De gordel Algemene regel: Bestuurders en passagiers

Nadere informatie

Documentaire. Voorbereiding op het documentaire project

Documentaire. Voorbereiding op het documentaire project Documentaire Voorbereiding op het documentaire project Inhoud 1. Wat is een documentaire? 2. Interview techniek 3. Documentaire maken in 3 stappen 3.1. Ontwerpen 3.2. Opnemen 3.3. Monteren 4. Werkdocument

Nadere informatie

project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn

project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn. > Cas us Vmbo Morgenland heeft een afdeling Zorg & Welzijn. De school merkt dat de leerlingen van deze afdeling graag wat meer willen weten over het beroep

Nadere informatie

Vragenlijst: Wat vind jij van je

Vragenlijst: Wat vind jij van je Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op

Nadere informatie

Vaardigheden - Enquête HV 2. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52705

Vaardigheden - Enquête HV 2. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52705 Vaardigheden - Enquête HV 2 Auteurs VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 July 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52705 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een profielwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een profielwerkstuk

Nadere informatie

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan.

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan. Compaen pakt aan. Ik weet hoe ik jou kan bereiken Versterk je leerkracht: Hoe bereik ik de kinderen in mijn klas? 19 maart 2014 Jelte van der Kooi trainer/ adviseur schoolbegeleider

Nadere informatie

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen? Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het

Nadere informatie

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen

Nadere informatie

Stellingen en normering leerlingvragenlijst

Stellingen en normering leerlingvragenlijst Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 3.0 oktober 2014 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 3.0 Stellingen

Nadere informatie

PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM

PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM In het FLL World Class SM Project zal jullie team: Een onderwerp kiezen waar jullie enthousiast over zijn of altijd al meer over hebben willen weten. Een innovatieve oplossing

Nadere informatie

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje

Nadere informatie

Sensoren en maatschappij

Sensoren en maatschappij PROJECT Sensoren en maatschappij Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 De opdracht 2 Het beroep 3 De organisatie 4 Begeleiding 5 Beoordeling en evaluatie [1] PROJECT Sensoren en maatschappij [Technasium]

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

Minidisco Thema: Wat is er?

Minidisco Thema: Wat is er? Thema: Wat is er? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding De dwergen willen mee met de tijd. Feesten rond een vuur met een gitaar is niet meer interessant. Lichtslangen,

Nadere informatie

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor

Nadere informatie

Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar

Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever In het Rijksmuseum worden de installaties van de nachtwacht continue gecontroleerd. Er mag niet te veel licht op schijnen,

Nadere informatie

Juf Sabine en juf Maaike

Juf Sabine en juf Maaike Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Working with parents. Models for activities in science centres and museums

Working with parents. Models for activities in science centres and museums Working with parents. Models for activities in science centres and museums 1 Indice VOERTUIGEN DIE ROLLEN MECHANICA... 3 1. Kort overzicht van de activiteiten in de workshop... 3 2. Doelstellingen... 3

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na

Nadere informatie

Praktische opdracht. klas 2. Moderne voortplantingstechnieken

Praktische opdracht. klas 2. Moderne voortplantingstechnieken 1 Praktische opdracht Moderne voortplantingstechnieken 2 Inhoud bladzijde Inleiding 3 Doelen 3 Eisen 3 Overzicht onderwerpen 3 Aanwijzingen voor het verwerken van informatie 4 Aanwijzingen poster 4 Opdrachten

Nadere informatie

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0 Jobbersguide - 2015 Jobbersguide 2015 0 Introductie Jobbersguide Om ervoor te zorgen dat jij als Jobber succesvol aan de slag kan en niet tegen verrassingen aanloopt hebben wij deze Jobbersguide gemaakt.

Nadere informatie

Een model voor een lift

Een model voor een lift Een model voor een lift 2 de Leergang Wiskunde schooljaar 213/14 2 Inhoudsopgave Achtergrondinformatie... 4 Inleiding... 5 Model 1, oriëntatie... 7 Model 1... 9 Model 2, oriëntatie... 11 Model 2... 13

Nadere informatie

Vraag: Vraag: Vraag: Vraag: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om:

Vraag: Vraag: Vraag: Vraag: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om: 1) Je cosmetica en medicijnen op uit te proberen. Je wil toch geen prikkende ogen of risico lopen bij de dokter? 2) Niet voor proeven. 3) Ze moeten

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Bescherming van innovatie: oud vs. nieuw. mr. J.G.C. Scheurink

Bescherming van innovatie: oud vs. nieuw. mr. J.G.C. Scheurink Bescherming van innovatie: oud vs. nieuw mr. J.G.C. Scheurink Innovatie Wat is innovatie nu precies? Innovatie (vernieuwing) ziet hoofdzakelijk op nieuwe ideeën, goederen, diensten en processen. In iedere

Nadere informatie

Persoonlijk opleiding plan

Persoonlijk opleiding plan Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums

Nadere informatie

Lesbrief: Slimme oplossingen Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst

Lesbrief: Slimme oplossingen Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Lesbrief: Slimme oplossingen Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Slimme oplossingen beginnen altijd met een probleem.

Nadere informatie

Question 1 Multiple Choice De informatie over de mogelijkheid om deel te nemen aan de minor Sporttechnologie heeft mij tijdig bereikt

Question 1 Multiple Choice De informatie over de mogelijkheid om deel te nemen aan de minor Sporttechnologie heeft mij tijdig bereikt Evaluatie minor SportTechnologie 2006 Respons: 20 van 25 deelnemers (80%) Question 1 Multiple Choice De informatie over de mogelijkheid om deel te nemen aan de minor Sporttechnologie heeft mij tijdig bereikt

Nadere informatie

Door verschillende grondsoorten te combineren kun je een stevige ondergrond maken. Wie maakt het beste fundament voor een huis op een heuvel?

Door verschillende grondsoorten te combineren kun je een stevige ondergrond maken. Wie maakt het beste fundament voor een huis op een heuvel? Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Door verschillende grondsoorten te combineren kun je een stevige ondergrond maken. Wie maakt het beste fundament voor een huis

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE KUN JE JEZELF EEN NIEUW GEZICHT GEVEN? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met de eigenschappen van spiegels. Met de exhibit kunnen de bezoekers een nieuw

Nadere informatie

Handleiding sectoronderzoek V4 2014-2015

Handleiding sectoronderzoek V4 2014-2015 Handleiding sectoronderzoek V4 2014-2015 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Het kompas 3 2.1 Aanleiding 3 2.2 Betekenis 3 2.3 Doelen 3 2.4 Definitie van sectoronderzoek gereed 4 2.5 Waarde 4 2.6 Kompas 5

Nadere informatie

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

Fase Ontdek en onderzoek

Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI de dwalende robot Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Groep 1: Robomind Je werkt in een groepje van vier leerlingen.

Nadere informatie

Een gebouw ontwerpen en dan.

Een gebouw ontwerpen en dan. Een gebouw ontwerpen en dan. Waar maak je het van??? Lesbrief over bouwmaterialen Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding In de eerste fase van het bouwproces wordt door

Nadere informatie

Midweek naar een stad

Midweek naar een stad Auteur Marjolein Schuiling Laatst gewijzigd 09 April 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/72001 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Lesbrief. Blauw water Simone van der Vlugt

Lesbrief. Blauw water Simone van der Vlugt Lesbrief Blauw water Simone van der Vlugt Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan

Nadere informatie

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb

Nadere informatie

De lol van wetenschap en technologie ontdekken,

De lol van wetenschap en technologie ontdekken, FIRST LEGO League Informatie voor jongeren en coaches De lol van wetenschap en technologie ontdekken, samen met leeftijdsgenoten uitdagende problemen oplossen, je kennis vergroten en vooral heel veel spanning,

Nadere informatie

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Toepassen

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Toepassen Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Toepassen Aardrijkskunde Nederland is vol met rivieren. Om de rivier te kunnen oversteken bouwt men bruggen. Dan hoef je niet op

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2012-2013

Sectorwerkstuk 2012-2013 Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

Veilig vervoer van kinderen in de auto

Veilig vervoer van kinderen in de auto Veilig vervoer van kinderen in de auto Daar kun je mee komen Waarom nieuwe regels? Auto s worden steeds veiliger. Met behulp van kreukelzones, kooiconstructies en airbags beschermen zij de inzittenden.

Nadere informatie

Sociale leeromgeving. Wie zit er in jouw netwerk? Leeromgeving sociale leeromgeving

Sociale leeromgeving. Wie zit er in jouw netwerk? Leeromgeving sociale leeromgeving Sociale leeromgeving Bij sociale leeromgeving gaat het om de mensen die jij kent en hoe je je bij hen voelt. Hoe voel je je in de klas?, kun je goed omgaan met je klasgenoten?, hoe zijn de docenten op

Nadere informatie

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Waslijn O&O Deze platen kun je aan de muur hangen bij een onderzoeksopdracht of ontwerpopdracht. Tijdens het onderzoeken of ontwerpen staat het leerproces

Nadere informatie

Handleiding Proeve van Bekwaamheid voor de deelnemer. Dossiers VMBO

Handleiding Proeve van Bekwaamheid voor de deelnemer. Dossiers VMBO Handleiding Proeve van Bekwaamheid voor de deelnemer Dossiers VMBO Inhoudsopgave Inleiding... 3 Informatie Proeve... 4 Kerntaak, werkprocessen, competenties en beoordelingscriteria... 4 De beoordeling

Nadere informatie

Betrokken begeleiding voor. Hersenletsel en hun omgeving.

Betrokken begeleiding voor. Hersenletsel en hun omgeving. Betrokken begeleiding voor mensen met NieT Aangeboren Hersenletsel en hun omgeving. Er komen steeds minder vrienden langs, tja, ik ben ook altijd moe. Alles is ineens anders... Als een donderslag bij heldere

Nadere informatie

Leidraad leerkracht 5 de en 6 de leerjaar

Leidraad leerkracht 5 de en 6 de leerjaar Leidraad leerkracht 5 de en 6 de leerjaar INLEIDING 2 Beste leerkracht U plant een buurtboostactie met de kinderen van uw klas. Deze actie wil: kinderen bewust laten worden van wat er in de buurt speelt

Nadere informatie

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 VMBO

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 VMBO DEEL 1 DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 In Nederland wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Maar wie bepaalt wat er onderzocht wordt? In het voorjaar van 2015 hebben Nederlanders

Nadere informatie

Maak met spiegels een zo lang mogelijke weg voor een lichtstraal en stuur het licht om een hoekje. Gebruik hiervoor zo weinig mogelijk spiegels.

Maak met spiegels een zo lang mogelijke weg voor een lichtstraal en stuur het licht om een hoekje. Gebruik hiervoor zo weinig mogelijk spiegels. Groep 5 & 6 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Maak met spiegels een zo lang mogelijke weg voor een lichtstraal en stuur het licht om een hoekje. Gebruik hiervoor zo weinig

Nadere informatie

Jaar Werkboek 4 weken Challenge

Jaar Werkboek 4 weken Challenge Coach jezelf naar succes Jaar Werkboek 4 weken Challenge 10 Focus Sociaal zijn, jezelf kunnen wegcijferen en altijd klaar staan voor anderen zijn mooie eigenschappen, en... Jij bent ook belangrijk Hij

Nadere informatie

project: Problemen in de wijk

project: Problemen in de wijk project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Una van Maarseveen en ROC Mondriaan

Nadere informatie