ALLES OVER ZWEEFVLIEGEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ALLES OVER ZWEEFVLIEGEN"

Transcriptie

1 Inhoud: Hoofdstuk Pagina 1. Inleiding 2 2. Veiligheid 3 3. Je Instructeur 6 4. Het Zweefvliegtuig 7 5. Zwever met motor 9 6. Zwever zonder motor Thermiek Lift Wind De Landing Het Brevet Examen 21 ALLES OVER ZWEEFVLIEGEN *************************************************** De inhoud van dit boekje is samengesteld door André Schipper Versie 1b nov

2 Veiligheid boven alles Wij hopen met dit boekje de beginnende zweef "Vliegsters" en "Vliegers" een helpende hand te bieden bij het behalen van het Zweefvlieg brevet, maar vooral ook om hen te stimuleren om actief bezig te zijn met het vliegen. Uit eigen ervaring weten we dat zo maar een beetje rond vliegen hartstikke leuk is, maar dat je pas goed leert vliegen als je je begrijpt waarom een zweefvliegtuig op bepaalde omstandigheden reageert. Bij het brevet vliegen gaat het er vooral om dat je aan de Jury laat zien dat je, Bij onze vereniging staat de veiligheid hoog in het vaandel. Dat betekent dat er van je verwacht wordt, dat je rekening houdt met je medeclubleden. Dus let op omstanders als je de motor start ( bij Motorzwevers), laat ze niet te dicht voor of naast de propeller komen. Ook al is het maar een elektromotortje Zodra je met je model op het veld komt voor de eerste vlieglessen, zal het model door je instructeur aan een nauwgezette controle onderworpen worden. Hierbij is het meer regel dan uitzondering dat je nog een keertje onverrichter zaken naar huis zal moeten om een aantal dingen te verbeteren. Nadat alles in orde bevonden is en ook het geluidsniveau dat de elektromotor met propeller produceert voldoet aan de norm, ben je klaar om onder begeleiding van je instructeur het luchtruim te kiezen. "JE KIST VOLKOMEN BEHEERST". 2 3

3 Modelvlieggebied Gebieden waar niet mag worden gevlogen zijn: Boven of in de buurt van de jachthaven. Boven het clubhuis en boven de pits. Niet verder als 15 meter voor de kanaaldijk. Buiten de rode cirkel zoals hieronder wordt aangegeven. Maximale vlieghoogte Normaal gesproken mogen we boven onze vliegstrip tot maximaal 750 voet komen (bijna 230 meter) vanwege het vliegverkeer in de buurt. Let wel op, dit hangt van de omstandigheden af. Voordat je gaat vliegen moet je altijd eerst navragen tot welke hoogte er toestemming is aangevraagd! Tijdens de weekenden bij normaal vliegweer zal er altijd iemand van het bestuur aanwezig zijn die je hier antwoord op kan geven. Heb je al je zweefbrevet en je mag vliegen volgens de clubvoorwaarden (zie onze website voor de actuele afspraken) en er is niemand (van het bestuur) aanwezig op het veld, bel dan gewoon even. De nummers staan aan de buitenkant van het clubhuis. De regels wat betreft de vlieghoogte: Tot 100 meter mag zonder toestemming. Tot 240 meter zodra er toestemming is gegeven door de luchtverkeersleiding van Rotterdam Airport. Hiervoor zal door één van de bestuursleden contact opgenomen worden met de luchtverkeersleiding die doorgeeft op welke periode van die dag wordt gevlogen. Tot 300 meter zodra er toestemming is gegeven door de luchtverkeersleiding van Rotterdam Airport. Hiervoor zal door één van de bestuursleden contact opgenomen worden met de luchtverkeersleiding en moet het bestuurslid constant bereikbaar zijn door de luchtverkeersleiding. Houdt er ook rekening mee dat het grondzicht minstens 5 km moet zijn. Dus zodra je vanaf de Groene Kruisweg afslaat naar de vliegstrip en je met de richting van het Voorne Kanaal mee in de verte Hellevoetsluis kunnen zien liggen dan is het zicht goed. 4 5

4 Zodra je besloten hebt om je ook te wagen aan het zweefvliegen krijg je een instructeur toegewezen. Hij helpt je klaar te stomen zodat je je felbegeerde wing kan halen. Als je op een gegeven moment van de kabel mag, kun je echt gaan oefenen en vlieguren maken. Je coach kun je uiteraard altijd om hulp roepen als je denkt dat je zwever die waanzinnige thermiekbel écht niet meer wilt verlaten en er vandoor gaat. Ook tijdens het afvliegen zal je coach aanwijzingen geven tijdens het vliegen. Het niet opvolgen van de aanwijzingen staat gelijk aan een soort zelfmoord. Met de kans op ernstig lichamelijk letsel toegebracht door een schuimbekkende coach. Maar zonder flauwe kul, luister naar je coach. Hij kan om zich heen kijken of de grassprietjes niet ineens de andere kant op gaan wijzen of dat de juryleden ondertussen een bakje koffie zijn gaan drinken omdat je deze keer een waanzinnige thermiekbel hebt gevonden. Hij is er om je te helpen, LUISTER DUS NAAR JE COACH!! Na afloop is er altijd nog tijd genoeg om je coach te wurgen als het deze keer niet is gelukt. Goed, nu even wat basis kennis over de zwever. Prettig als dit al gesneden koek voor je is maar voor de beginneling heel belangrijk om de volgende zaken eigen te maken. Het hoogteroer (stampen) Als je de stuurknuppel naar voren doet, gaat de neus van het vliegtuig naar beneden. De snelheid loopt op. Als je de stuurknuppel naar je toe verplaatst gaat de neus omhoog en de snelheid loopt terug. Deze op en neer gaande beweging die je met het hoogteroer veroorzaakt heet stampen. De rolroeren (rollen) De staart omhoog en de neus omlaag is een beweging om de dwars as. De dwars as is een denkbeeldige lijn die ongeveer van vleugeltip tot vleugeltip loopt (de as loodrecht op het symmetrievlak door het zwaartepunt). Met de stuurknuppel naar links en naar rechts beweeg je de rolroeren. Wanneer je de stuurknuppel naar rechts doet, slaat het linker rolroer naar beneden en het rechter naar boven uit. Bij deze uitslag van de rolroeren gaat de linkervleugel omhoog en de rechtervleugel omlaag. Het zweefvliegtuig gaat rollen om zijn langs as. Dit is een denkbeeldige lijn door de romp van het vliegtuig, dus van de neus door het zwaartepunt naar de staart. 6 7

5 Het richtingsroer (gieren) Zwaartepunt Stuur je je stick naar rechts dan slaat het richtingsroer uit naar rechts. Het kielvlak wordt naar links geduwd en daardoor gaat de neus naar rechts. Staart naar links en neus naar rechts is een beweging om de topas, een denkbeeldige as van boven naar beneden door het zwaartepunt van het vliegtuig. Het zwaartepunt van een zweefvliegtuig ligt net voor het midden van de vleugels. Let erop dat de balans van het toestel in orde is, voor een motorvliegtuig is dat belangrijk maar voor een zweefvliegtuig kan dat een kritisch punt zijn, zeker tijdens de lancering van het toestel. Een kleine afwijking heeft grote gevolgen. Bedenk ook, hoe groter de spanwijdte des te eerder een van de vleugel tips de grond zal raken en.. Gewicht Wat gebeurt er nadat je een baksteen omhoog hebt gegooid en wat na het opgooien van een kartonnen doos van dezelfde grootte? Dus, schuif zoveel mogelijk met je apparatuur (ontvanger, accu, servo s) om je toestel in balans te krijgen zodat je minder extra contragewicht nodig hebt om dit te bereiken. Spanwijdte Tot 2 meter worden toestellen volgens de standaard keuringsregels op onze club toegestaan. Daarboven gelden aanvullende eisen zoals de goedkeuring van het bestuur. Denk hier niet te zwaar over zodra je aan komt lopen met een zwever van 2,30m. Maar vanaf 3 à 3,5m zal er overleg gaan plaatsvinden of het toestel wel geschikt is voor onze vliegstrip. Ook al heeft je zweefvliegtuig een eigen motor, je zult het toestel toch vanuit de hand moeten starten. Vol gas en gooien maar zou je denken. Helaas, je moet met een aantal zaken rekening houden mits je wat langer van je toestel wilt blijven genieten. De voorbereiding Nadat je je zender en ontvanger hebt geactiveerd, controleer voor de start ALTIJD de stuurbewegingen van je zwever. Je zult de eerste niet zijn die de zwever in de lucht gooit en gilt SHIT, m n roeren reageren verkeerd om. Blijkt bijvoorbeeld dat je tijdens het aansluiten van je demontabele vleugels net effe dat ene stekkertje verkeerd hebt aangesloten. Kijk goed waar de wind vandaan komt. Kijk om je heen. Let op de vlaggen van de buren, windzak op het clubhuis, toppen van de bomen en. Pak een plukje gras en gooi het even omhoog om de windrichting vlak boven het veld te bepalen. Het kan zomaar zijn dat er een draaiwind aanwezig is achter de bomen (je weet wel, die hoge dingen met van die speciale vliegtuigmagneten er in). Het kan zomaar voorkomen dat je je toestel het eerste deel richting het zuidwesten moet laten klimmen om daarna vanaf zo n 30 meter hoogte richting het zuiden moet sturen. En dan stijgen maar. Na zo n 40 seconden stijgen gas dicht en zoeken naar thermiek of stijgwind. Is dat niet aanwezig dan zal je zwever een minuut of 3 rondcirkelen en zal je weer opnieuw hoogte moeten winnen met de motor. Er zijn dagen dat je geen geluk hebt, geef dan niet te snel op want de dag komt dat je wenste dat je een ligstoel had meegenomen 8 9

6 Een ander belangrijk punt om op te merken is dat je moet ervoor zorgen dat het zweefvliegtuig horizontaal ligt als het start. Als je het zweefvliegtuig met de neus omhoog gooit/duwt/werpt dan Het lanceren van zweefvliegtuigen zonder motor kan op verschillende manieren. Sommige zijn makkelijker te doen dan anderen. Het grootste deel van de volgende methoden kan door de vlieger zelf worden gedaan maar een bij een aantal is er hulp nodig van een collega. De verschillende methodes zijn: 1. Hand lanceren 2. Discus lanceren 3. Bungee lancering 4. Aerotow 5. Lier 6. Piggyback lanceren 1. Hand lanceren Een hand lancering is de manier waarop de meeste rc zweefvliegtuigen worden gelanceerd bij helling vliegen van een heuvel of klif. De hand lancering van zweefvliegtuigen wordt ook gedaan op vlakke gebieden. Bij de lancering vanaf een helling moet de wind in de richting naar de helling toe staan, dus naar u toe! Domme zin? Lees verder het hoofdstuk Wind... Het is erg belangrijk om de zwever een stevige duw/worp/zet te geven. Bij het loslaten zal het zweefvliegtuig dan niet gelijk uit de lucht vallen maar meteen lift krijgt van de opwaartse kracht die hij op dat moment ondervindt. 10 is er een zeer goede kans dat het zal overtrekken en daardoor zal crashen als de lanceersnelheid niet goed genoeg is. als de wind te sterk is, zal het zweefvliegtuig direct uit je hand worden getrokken en naar achteren klappen met alle gevolgen van dien De zwever iets naar beneden richten tijdens de worp is beter, maar nogmaals, als de wind sterk is, is er een kans dat het zweefvliegtuig zal worden overmand door de wind en zich in de grond boren bij de start. Ook niet echt bevorderlijk voor het model en uw humeur Zodra de zwever in de lucht is, meteen je vingers weer aan de sticks en. de vlucht is begonnen! Let er trouwens op dat wanneer u de zwever lanceert vanuit de hand, er voor zorgt dat de hand die vrij is de stick kan bedienen waarmee de rol en hoogte roeren kan bedienen. Dus bij een ingestelde zender op mode 1 werpt u met uw rechter hand. Bij mode 2 lanceert u de zwever dus met uw linker hand. Bij grotere zwevers (uiteraard bij helling zweven) is het soms noodzakelijk om met beide handen de zwever te lanceren. De zender bungelt dan aan je halskoord. Hand lancering vanaf een vlakke ondergrond wordt meestal gedaan als er veel thermiek is. Het verschil hier is dat je zo hard als je kan het zweefvliegtuig moet lanceren met een lichte opwaartse hoek. Je moet alleen oppassen dat je je armspieren niet scheurt tijdens dit proces! Niet alle zwevers (of armen) zijn hiervoor geschikt, maar het is een erkende methode om de zwever in de lucht te krijgen. Meestal zijn dit kleinere zweefvliegtuigen tot een spanwijdte van 1500mm. Discus Lancering De Discus gelanceerd zwevers hebben een bijzondere lanceringsmethode. De piloot houdt een korte pin beet die uit de vleugeltip steekt, hij draait vervolgens 360 graden rond voordat het zweefvliegtuig omhoog wordt geworpen. Vrijwel dezelfde manier zoals bij discuswerpen (alleen de landing gaat bij zwevers 11

7 hopelijk anders ) De middelpuntvliedende kracht na de draai is genoeg om het zweefvliegtuig te lanceren naar een verrassende hoogte. Het mooie van deze manier van zweefvliegtuig lancering is dat je niet sterk hoeft te zijn. Deze methode is tevens uitstekend voor thermische stijgende lucht op een vlak veld. bungee lancering Bungee (elastiek) lancering van rc zweefvliegtuigen is totaal anders en kan worden gedaan op een licht glooiende heuvel of op een vlakke ondergrond. Let wel dat er genoeg ruimte vrij is voor deze methode. De bungee bestaat uit een grote lengte elastisch koord met daaraan een nog langere lengte van niet rekbare snoer (wat tot 10x de lengte is van het elastische gedeelte). De bungee wordt aan een haak aan de onderzijde van de zwever bevestigd en het andere uiteinde gezekerd in/aan de grond. Een kleine parachute is bevestigd aan het uiteinde bij de zwever. Een metalen ring aan het einde van de lijn schuift op de haak van de zwever. Dan loopt de piloot naar achteren zodat de bungee wordt uitgetrokken. Wanneer een geschikte traject is bereikt wordt de zwever losgelaten. De bungee trekt de zwever tot de juiste hoogte. Met een kleine up beweging van de stik op de top van de klim, komt het zweefvliegtuig los van de bungee en uw vlucht begint. De bungee valt dan terug naar de aarde, vertraagd door de parachute. Aerotow De lancering van grotere zweefvliegtuigen door Aerotow mag alleen worden gedaan door gevorderde piloten. Het zweefvliegtuig wordt gesleept tot hoogte door een motor aangedreven vliegtuig. De sleepkabel haakt in de neus van het zweefvliegtuig en blijft gekoppeld totdat de piloot van het zweefvliegtuig de switch activeert waarbij de zwever wordt vrijgelaten van de sleepkabel. Aerotowing vereist vaardigheid en constante communicatie tussen beide piloten, en natuurlijk heeft het motorvliegtuig kracht genoeg nodig voor het moeiteloos trekken van het zweefvliegtuig. Deze methode van de lancering kan het beste gedaan worden met de grotere zweefvliegtuigen al zullen meer ervaren piloten geen problemen hebben met de kleinere modellen. lier lancering Dit is een soortgelijke methode als de bungee lancering. Het verschil is dat er nu geen elastische lijn wordt gebruikt maar een krachtige lier die meestal bediend door een pedaal schakelaar aan de voeten van de piloot. Lier lancering is vrij eenvoudig uit te voeren door de piloot zelf, maar net als bij de bungee lancering is er ruimte nodig voor het opzetten van de lier. piggyback lancering Net zoals de Space Shuttle vroeger op de rug van een Boeing werd vervoerd, kan een zweefvliegtuigen ook worden gelanceerd vanaf de rug van een motorvliegtuig. Dit vereist uiteraard een groter formaat vliegtuig en een ervaren piloot. Dit soort lanceringen zie je niet veel maar als het dan toch gebeurd is het zeker spectaculair! 12 13

8 MVC Voorne Putten vliegt relatief dicht bij de kust, hierdoor is het zelden windstil (behalve tijdens die 2 uitzonderlijke mooie zomerse dagen per jaar, maar helaas, die dagen had je net weer andere verplichtingen.) en zullen dit soort schapen wolkjes zich nauwelijks vormen. Het voordeel wat wij weer hebben, zijn onze gevleugelde vrienden. Nee, niet de motorvliegtuigen van je collega piloten maar de meeuwen! Vanwege het zachte briesje zal de groep meeuwen die een thermiekbel hebben gevonden, zich langzaam verplaatsen en mee drijven met de wind. Ga daar naar toe! Wat is nu eigenlijk thermiek? De thermische stijgwinden ontstaan veelal door temperatuurverschillen in de luchtmassa. De zon verwarmt het aardoppervlak en daardoor de lucht daarboven. Warme lucht stijgt op, net zolang totdat het in een luchtmassa komt die vrijwel dezelfde dichtheid heeft. De sterkte van de stijgwinden is afhankelijk van het temperatuurverschil tussen deze luchtlagen. Uiteraard heeft de hoek van de zonnestralen en het temperatuurverloop in de atmosfeer invloed op het gehele proces. Een andere factor is de wat er op het aardoppervlak aanwezig is. Een droog veld zal meer warmte afgeven dan een nat weiland. Hoe weet je nu dat er zo n stijgwind aanwezig is? Let op de cumulus of schapenwolken. Deze wolken ontstaan door het afkoelen van de opstijgende lucht. De koelere lucht kan het vocht niet meer binden waardoor dit condenseert. De condensatiewarmte die daardoor vrijkomt kan in gunstige omstandigheden leiden tot een nog verder stijging van de luchtmassa. De wolk gaat zelf lucht aanzuigen en zorgt daarmee voor nog meer stijgwinden. Kijk om je heen, zoek ze op, zij weten het best waar de thermiek is en geloof me, na een uurtje zweven en cirkelen samen met de gevederde vrienden ben je een tevreden mens. Kom je bij een thermiekbel dan gebeurd meestal het volgende; de vleugel die de bel raakt zal worden opgetild de zwever wilt een bocht maken van de thermiek bel af Zodra je dat ziet gebeuren stuur er direct tegenin. Prik als het ware door de bel heen en je toestel zal meegenomen worden door de bel. Dan is het de kunst om in de bel te blijven en je mee te laten voeren door de thermiek. Als je gelukt hebt zal je op een gegeven moment zelfs de neus moeten laten zakken om zo uit de thermiek te ontsnappen. 200 meter is al behoorlijk hoog en zomers zal bij de juiste (weers)omstandigheden op 20 à 30 meter al thermiek te vinden zijn! Houdt rekening met de maximale vlieghoogte waaraan wij ons moeten houden, zie hoofdstuk veiligheid. Ohja, en hou het model vóór je in het zicht. Zorg dus dat je niet constant je nek dubbel moet leggen met omhoog kijken waar je toestel is gebleven. Mocht er een lage luchtvochtigheid zijn en/of er ontbreken condensatiekernen, dan kan het ontstaan van wolken ook uitblijven. Dit wordt ook wel blauwthermiek genoemd. Deze thermiek is zeer moeilijk te lokaliseren en is misschien alleen nog te herkennen door hoog opwaaiend stof en pollen

9 Wat is lift Houdt je hand omhoog, maak een vuist, steek je duim omhoog en beweeg naar achteren. Dat is ook een manier om een lift te krijgen. Nu even serieus.. Het verschijnsel lift bij een vleugel omschrijven we als volgt: Door op en neerstroming voor en achter het vleugelprofiel zijn de lokale snelheden over de bovenzijde van het profiel groter dan aan de onderzijde. In sneller stromende lucht daalt de luchtdruk. Door het snelheidsverschil van de luchtstroming tussen onderzijde en bovenzijde van het vleugelprofiel, ontstaat er dus een drukverschil tussen onderzijde en bovenzijde van de vleugel. Aan de onderzijde ontstaat een overdruk en aan de bovenzijde een onderdruk. Door dit drukverschil ontstaat een kracht die we de draagkracht (lift) van de vleugel noemen. Bij het vergroten van de invalshoek neemt de weerstand toe en bij het verkleinen van de invalshoek neemt de weerstand af. Bekijken we de invloed van de invalshoek op de lift, dan zien we dat deze niet precies zo als met de weerstand verloopt. Het begin van het verhaal is hetzelfde. Bij het verkleinen van de invalshoek neemt de lift af, bij het vergroten van de invalshoek neemt de lift toe. de roeren weer functioneel worden. Het haak effect Onthoud dat bij vergroting van de invalshoek de lift en de weerstand toenemen, maar dat bij het bereiken van de kritische invalshoek de lift sterk afneemt en de weerstand sterk toeneemt. Gevolg.. stalling. Je toestel gedraagt zich op dat moment als een baksteen tot het moment er weer genoeg snelheid is waardoor ook Wat is dat nu weer? Stel je maakt een linker bocht. Rechter aileron gaat omlaag (zorgt voor nog meer lift van die vleugel en wilt omhoog ), linker aileron gaat omhoog (remt de luchtstroming boven de vleugel af en de vleugel gaat omlaag). Doordat er bij de linker vleugel minder lift ontstaat zakt deze en ontstaat er nog een effect, het haken van de lucht stroming. Hierdoor wordt de snelheid van deze zijde van het vliegtuig afgeremd en het toestel maakt én een linker bocht, remt af én verliest hoogte. Dit kan dan weer deels gecompenseerd worden met het hoogteroer. Eén van de redenen waarom het sterkt afgeraden wordt om vlak boven de grond nog een bocht in te zetten (ook beschreven bij het hoofdstuk De Landing ). Dit vergroten van de invalshoek kan echter niet ongestraft doorgaan, want bij een invalshoek van ongeveer 15 kan de luchtstroming het profiel van de vleugel niet meer volgen. Hij breekt af in wervels en de lift neemt behoorlijk af. Dit noemen we de kritische invalshoek

10 weer snelheid en dat is nu erg belangrijk!) en blijf van je vandaan vliegen. Hierdoor zal je hoogte blijven winnen. Zodra je zwever op ooghoogte is kun je gaan cirkelen en naar je toe komen. De omstandigheden/omgeving moeten wel juist zijn. Geen garantie dat het lukt maar het is mogelijk. Windkracht tabel Golf Wind Als een wind naar een berg waait wordt deze omhoog gestuwd en produceert daardoor een eerste oscillatie (A) gevolgd door meer golven. De volgende golven hebben een lagere amplitude door de natuurlijke demping. Lenticulis wolken zullen bovenop de luchtstroming verschijnen (A) en (B). ze blijven stationair ondanks de sterke wind. Bij hellingzweven is het dus zaak aan de juiste zijde van de heuvel/berg te staan. Op vakantie kom je het nog wel eens tegen dat het maar niet wilt lukken met hellingzweven Ja maar, dit is zo n mooie heuvel en ja, er staan een klein briesje in m n rug. Maar als ik m n zwever naar beneden gooi dan moet ie op een gegeven moment toch genoeg snelheid hebben gemaakt en omhoog gestuurd kunnen worden.? Dat lukt dus niet vanwege de valwind aan de schaduw zijde van de heuvel/berg. (zie afbeelding) Is er nu écht geen andere plek waar je op je vakantie adres kan zweven en je kriebels zijn echt niet meer te houden. dan hier een tip. Mocht je bovengenoemde situatie tegenkomen (briesje wind in de rug en voor je het dal) en je hebt daarbij het geluk dat het een mooie glooiende helling is waar tot aan beneden geen obstakels staan, doe dan het volgende. Gooi de zwever en blijf dalen maar maak wel snelheid, probeer nog GEEN hoogte te winnen (dat remt de zwever weer af!) tot. bijna onderaan de heuvel/berg. Geef rustig up (niet te steil omhoog want dan verlies je 18 Kracht m/s km/h Omschrijving 0 0 0,2 <1 Windstil 1 0,3 1,5 1 5 Zwakke wind 2 1,6 3, ,4 5, Matige wind 4 5,5 7, ,0 10, Vrij krachtige wind 6 10,8 13, Krachtige wind 7 13,9 17, Harde wind 8 17,2 20, Stormachtige wind 9 20,8 24, Storm 19

11 Landing! roep je naar iedereen op het veld. De Heli s zullen zich terugtrekken en hier en daar hoor je de ok s van de vleugelaars. Neem je tijd! Kies je aanvliegroute en focus je daar op. Moet je vanwege de wind over de bomen aan komen vliegen, hou er dan rekening mee dat er behoorlijk wat turbulentie op je toestel af komt zo redelijk dicht bij de bomen. En je weet, er zitten speciale magneten in die takken.. Zodra je je landing hebt ingezet probeer dan vlak boven de grond geen bochten meer te maken! Bij iedere bocht verlies je hoogte en zo vlak bij de grond kan dat net te veel zijn Als alles naar wens gaat, zal je instructeur ervoor zorgen dat je formeel mag 'afvliegen'. Dit gebeurt meestal op een familiedag, zoals met Hemelvaart of de family fly in in september. Breng je familie en vrienden mee en maak er een gezellige en spannende dag van. Als het zover is zal een jury, bestaande uit twee man, plaats nemen op een strategische plaats op het veld, gewapend met het interne beoordelingsformulier. Nadat je met je instructeur alles hebt doorgesproken mag je beginnen. Maar PAS OP: de jury heeft ogen in de rug. Dus als je al gevaarlijk bezig gaat in de pits, komt het beoordelingspunt 'Algemene veiligheid van vlucht en model' al onder druk te staan. En hier mag je geen enkele 'onvoldoende' scoren. Zorg daarom voor voldoende afstand van andere vliegers. Maar zorg ook voor je eigen veiligheid door niet voorover gebogen over de propeller, deze vol gas te laten draaien. Ook loshangende kleding of sieraden kunnen de nodige risico's vormen en als de jury dat oppikt heb je pech. Je zal uiteindelijk 3 vluchten moeten maken. Bij iedere vlucht worden de eisen afzonderlijk beoordeeld en gewaardeerd met een 'voldoende' of 'onvoldoende'. In gedachte moet je dit zien op de schaal van 1 tot 10. Houdt je concentratie bij je toestel, je instructeur geeft wel bij de jury aan wat je op dat moment gaat doen. 20 Beschrijving zoals het op het Examen Formulier staat omschreven: Het accent van de beoordeling dient niet in de eerste plaats op de exactheid van de te vliegen figuren te liggen, maar de kandidaat moet deze figuren kunnen volbrengen zonder dat zich daarbij situaties voordoen waardoor de veiligheid in gevaar komt. Belangrijk is te constateren dat de kandidaat op een veilige wijze zonder enige hulp van anderen het modelkan starten, vliegen en landen, en dat hij zich ook uit bijzondere situaties weet te redden. 21

12 In het punt algemene veiligheid kan een algemene indruk van de vlucht ten aanzien van veiligheid worden weergegeven. Voor het aanzeggen van de figuren mag de kandidaat een helper gebruiken. De helper mag geen tussentijdse aanwijzingen geven aan de kandidaat. In het geval van motor of radiostoring mag de kandidaat zijn vlucht één maal afbreken en opnieuw starten, waarna op dat punt verder gegaan wordt waar de vlucht is afgebroken. Na afloop zal je merken dat het trillen van je knieën ophoudt, het zweet op het voorhoofd en andere plaatsen snel verdampt en het achteraf gezien allemaal best meevalt. Het lijkt moeilijker dan het is. Het beste bewijs zie je om je heen als je naar de andere vliegsters en vliegers kijkt. Die zijn allemaal op dezelfde manier als jij begonnen en die hebben het ook geleerd. Als dan de formulieren volledig zijn ingevuld, handtekeningen zijn gezet dan nog heel even geduld hebben wanneer een weekje later de voorzitter je op je schouder tikt en je met veel plezier je zweef wing mag overhandigen. Na beëindiging van de laatste vlucht worden de beoordelingsformulieren ingeleverd bij het bestuur. Aan hen is het om uit te maken of je geslaagd bent voor het KNVvL brevet. Dat hoor je op dezelfde middag nog. Dus lang hoef je niet in spanning te zitten. Naast de officiële criteria van de KNVvL (twee vluchten met allemaal 'voldoenden'), waarvoor je eigenlijk automatisch zou moeten slagen als je alles redelijk beheerst, wordt bij de MVC VP nog een kleine concessie gedaan als er in twee vluchten één of twee 'onvoldoenden' vallen. Op basis van het criterium van de KNVvL telt de betreffende vlucht al niet meer mee zodra er een 'onvoldoende' valt. Het uitvliegen zou dan geen zin meer hebben. Daarom ligt bij de MVC VP meer de nadruk op het aantal malen (minimaal 2x) dat een vlucht goed gevlogen wordt. Maar zoals gezegd, het aantal 'onvoldoenden' moet natuurlijk niet te gek worden. De formele criteria liggen vast in het MVC VP "Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen". Op voordracht van het bestuur wordt bij positief resultaat het KNVvL brevet aangevraagd. 22 Heel veel plezier met bouwen, vliegen en. repareren. 23

13 Dit boekje wordt u aangeboden door: Modelvliegclub Voorne Putten. website: voorneputten.nl voorzitter@mvc voorneputten.nl 24

Hand- out Boeing 737 vliegen. hand- out- PU.01

Hand- out Boeing 737 vliegen. hand- out- PU.01 Hand- out Boeing 737 vliegen. Pitch- Up Arendweg 37- B Lelystad Airport 085-210 60 66 pitch- up.nl 1 Deze hand- out is samengesteld door Simcenter Lelystad, Pitch- Up en wordt toegepast bij het uitvoeren

Nadere informatie

Instructieboekje. Modelvliegclub Cumulus Kampen.

Instructieboekje. Modelvliegclub Cumulus Kampen. Instructieboekje Modelvliegclub Cumulus Kampen www.mvc-cumulus.nl Modelvliegclub Cumulus Voorzitter: J.J.Grootjen Voorzitter@mvc-cumulus.nl Modelvliegclub Cumulus Start opleiding Einde opleiding Elke vlucht

Nadere informatie

Hand- out Boeing 737. hand- out- PU.01

Hand- out Boeing 737. hand- out- PU.01 Hand- out Boeing 737 Pitch- Up Arendweg 37- B Lelystad Airport hand- out- PU.01 085-210 60 66 leervandeluchtvaart.nl 1 Deze hand- out is samengesteld door Simcenter Lelystad, Pitch- Up en wordt toegepast

Nadere informatie

Basis Veiligheidsreglement Modelvliegsport versie 2.01 juni 2013 Pagina 1 van 6

Basis Veiligheidsreglement Modelvliegsport versie 2.01 juni 2013 Pagina 1 van 6 Bijlage 2- Examens rotor modellen (A-HELI, A-MULTIKOPTER) Inleiding Dit document kan op enkele plaatsen Engelstalige woorden bevatten indien dit woorden zijn die in de modelvliegwereld ingeburgerd zijn,

Nadere informatie

Theorie Veiligheids Vliegbrevet A. Richard van Wijk Delta Oss

Theorie Veiligheids Vliegbrevet A. Richard van Wijk Delta Oss 2011 Theorie Veiligheids Vliegbrevet A Richard van Wijk Delta Oss Theorie Veiligheids Vliegbrevet A Delta Oss Versie 1.0 Pagina 2 Inleiding Voorwoord Het halen van een veiligheidsbrevet is niet alleen

Nadere informatie

Aerodynamica Overtrek en tolvlucht. Luchtdruk neemt af, Vervolgens neemt de luchtdruk weer toe.

Aerodynamica Overtrek en tolvlucht. Luchtdruk neemt af, Vervolgens neemt de luchtdruk weer toe. Luchtdruk neemt af, Vervolgens neemt de luchtdruk weer toe. 1 1. Luchtdeeltjes stromen tegen de druk in en worden hierdoor afgeremd. 2. Op een gegeven moment verander de stroomrichting en laat de stroming

Nadere informatie

DONAC 2016 Beginners tips

DONAC 2016 Beginners tips Vrijwel elke beginnende competitie aerobatic vlieger wil bij zijn/haar eerste optreden foutloos presteren, de vlucht afronden met een perfecte landing en bij het uitstappen de Ooh's en Aah's in ontvangst

Nadere informatie

Modelvliegtuigbouw. Leerlingenhandleiding. De Fantra VMBO II. Auteur; Wout Heijne. Lay out Jeroen van den Brand

Modelvliegtuigbouw. Leerlingenhandleiding. De Fantra VMBO II. Auteur; Wout Heijne. Lay out Jeroen van den Brand Modelvliegtuigbouw Leerlingenhandleiding. De Fantra VMBO II Auteur; Wout Heijne Lay out Jeroen van den Brand De Romp De romp Stap 1 - Mal - Figuurzaag - Potlood - Plaatje triplex 1. Teken met behulp van

Nadere informatie

Reglement voor het behalen van een brevet RC multicopter

Reglement voor het behalen van een brevet RC multicopter Reglement voor het behalen van een brevet RC multicopter Rev. 20180113 1.5 pagina 1 van 10 INHOUD Nr. Pagina 1. ALGEMEEN 3 1.1 Doel van het brevetvliegen 3 1.2 Bouwer van het model 3 1.3 Starten 3 1.4

Nadere informatie

Meteorologie. In de meteorologie wordt de luchtdruk uitgedrukt in:

Meteorologie. In de meteorologie wordt de luchtdruk uitgedrukt in: Meteorologie In de meteorologie wordt de luchtdruk uitgedrukt in: A. Millibar of hectopascal B. Mm kwikdruk of cm waterkolom C. Atmosfeer of P.S.I D. Geen van bovenstaande antwoorden is juist Wat bedoelen

Nadere informatie

Cursus Rust. Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie KINDERGENEESKUNDE TELEFOONNUMMER 020-512 45 42

Cursus Rust. Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie KINDERGENEESKUNDE TELEFOONNUMMER 020-512 45 42 Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie Het Slotervaartziekenhuis, een opmerkelijk en ambitieus ziekenhuis in Amsterdam. In een informele en vertrouwde omgeving werken wij aan innovatieve medische

Nadere informatie

Afdeling Modelvliegsport

Afdeling Modelvliegsport Bijlage 1- Examens vaste vleugel modellen (A-MOTOR, A-JET, A-ZWEEF) Inleiding Dit document kan op enkele plaatsen Engelstalige woorden bevatten, indien dit woorden zijn die in de modelvliegwereld zijn

Nadere informatie

Staan. Maak de slackline korter, doordat er iemand op gaat zitten. Maak het moeilijker, door met twee benen tegelijk op de slackline te staan.

Staan. Maak de slackline korter, doordat er iemand op gaat zitten. Maak het moeilijker, door met twee benen tegelijk op de slackline te staan. Staan Staan is leuk en super belangrijk! Door dit te oefenen maak je namelijk een basis voor jezelf. Hoe makkelijker het is om te blijven staan, hoe sneller je andere trucjes kunt aanleren! Hoe lang kun

Nadere informatie

AFREGELEN VAN EEN CCPM HELICOPTER

AFREGELEN VAN EEN CCPM HELICOPTER AFREGELEN VAN EEN CCPM HELICOPTER Cyclic Collective Pitch Mixing, of CCPM afgekort, is een van de twee meest populaire methodes om de swash van een RC heli te bedienen. CCPM bestaat al een aantal jaren,

Nadere informatie

Dit wordt niet in deze setup guide besproken, raadpleeg indien nodig de handleiding voor meer informatie.

Dit wordt niet in deze setup guide besproken, raadpleeg indien nodig de handleiding voor meer informatie. Voordat we kunnen beginnen dienen we eerst wat instellingen na te lopen. We gaan er in deze setup guide vanuit dat de bedrading al correct is aangesloten zoals staat beschreven in de handleiding. Voor

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGEN WERKBLAD LESBRIEF 3: VLIEGEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 3) Vliegen Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Ontwerp een vliegmachine Proefvliegen: drijven op

Nadere informatie

Elementaire begrippen over Aërodynamica voor modelluchtvaart

Elementaire begrippen over Aërodynamica voor modelluchtvaart Elementaire begrippen over Aërodynamica voor modelluchtvaart Vereniging voor Modelluchtvaartsport (VML) vzw Auteur : Dirk Van Lint Uitgegeven op : 15/07/2006 Versie : 0.0.1 Inhoud 1. Doel 2. Aërodynamische

Nadere informatie

Space Experience Curaçao

Space Experience Curaçao Space Experience Curaçao PTA T1 Natuurkunde SUCCES Gebruik onbeschreven BINAS en (grafische) rekenmachine toegestaan. De K.L.M. heeft onlangs aangekondigd, in samenwerking met Xcor Aerospace, ruimte-toerisme

Nadere informatie

2012 Editie v1.0 EquestrianMassage.nl F.S.A. Tuinhof. Oefeningen voor een gezond lichaam en geest

2012 Editie v1.0 EquestrianMassage.nl F.S.A. Tuinhof. Oefeningen voor een gezond lichaam en geest 2012 Editie v1.0 EquestrianMassage.nl F.S.A. Tuinhof Oefeningen voor een gezond lichaam en geest De Soldaat Dit is de eerste van de vier warming up oefeningen waarbij het doel is de hartslag te verhogen

Nadere informatie

High5 deltavliegschool Staalkade JN Amsterdam KvK:

High5 deltavliegschool Staalkade JN Amsterdam KvK: Leren deltavliegen High5 deltavliegschool Staalkade 1 1011 JN Amsterdam +31 6 21 86 26 96 frans@high5.name http://www.high5.name KvK: 33278350 Leren deltavliegen Deltavliegen is een fantastische sport,

Nadere informatie

Meteorologie. Cirrus, cirrocumulus en cirrostratus zijn; A lage bewolking B middenbewolking C hoge bewolking. 1) Altocumulus en altostratus zijn ;

Meteorologie. Cirrus, cirrocumulus en cirrostratus zijn; A lage bewolking B middenbewolking C hoge bewolking. 1) Altocumulus en altostratus zijn ; Cirrus, cirrocumulus en cirrostratus zijn; 1) Altocumulus en altostratus zijn ; Meteorologie 2) Stratus, stratocumulus en cumulus zijn; 3) Cumulonimbus en nimbostratuswolken vinden we terug ; A enkel in

Nadere informatie

Infobrochure. R. Liekens Model Aero Club Herentals 1

Infobrochure. R. Liekens Model Aero Club Herentals 1 Infobrochure R. Liekens Model Aero Club Herentals 1 Onze club is dus een vliegclub. Een vliegclub voor modelvliegtuigen met afstandsbesturing. Dit is dus heel veilig want de piloot blijft met zijn twee

Nadere informatie

Informatie bij DONAC 2010 Beginners sequence

Informatie bij DONAC 2010 Beginners sequence Vrijwel elke beginnende competitie aerobatic vlieger wil bij zijn/haar eerste optreden foutloos presteren, de vlucht afronden met een perfecte landing en bij het uitstappen de Ooh's en Aah's in ontvangst

Nadere informatie

Vliegtuigtechniek HtHJ/VSH/Vliegtuigtech._v01 dec2010 1

Vliegtuigtechniek HtHJ/VSH/Vliegtuigtech._v01 dec2010 1 Vliegtuigtechniek 1 Vliegtuigtechniek Besturing Verdeling van de vier krachten Draagkracht (Lift) Zwaartekracht (Gewicht) Trekkracht Weerstand Horizontale vlucht Lift = Gewicht Trekkracht = Weerstand Een

Nadere informatie

Inspectie Verkeer en Waterstaat

Inspectie Verkeer en Waterstaat Inspectie Verkeer en Waterstaat Theorie examen JAR-FCL PPL voorbeeldexamen AGK/POF PPL(A) 1 Hoeveel bedraagt het gewicht van 1 m 3 lucht nabij het aardoppervlak? A) 12.25 kg. B) 12.25 gr. C) 1.225 gr.

Nadere informatie

BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers.

BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers. BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers. 25/02/2013 Brevetreglement FLRCV 2013 Page 1 REGLEMENT BREVET VLIEGEN. 1. DOEL. Het doel van het vliegbrevet is de continuïteit van de modelvliegsport te

Nadere informatie

Taak van de hoofdrotor

Taak van de hoofdrotor Helikopter vliegen Taak van de hoofdrotor De taak van de hoofdrotor is het generen van lift, waardoor de helikopter omhoog wordt getrokken. In principe is de rotor een stel draaiende vleugels), waarbij

Nadere informatie

Hoe wordt je een Pattern piloot.? Bouwstenen. Rc3 training

Hoe wordt je een Pattern piloot.? Bouwstenen. Rc3 training Hoe wordt je een Pattern piloot.? Beetje zware titel, maar er moest toch wat boven staan! In dit verhaal heb ik een aantal zaken op papier gezet die voor mij van belang zijn gebleken om mezelf te verbeteren

Nadere informatie

Bewegingswetten van Newton:

Bewegingswetten van Newton: Bewegingswetten van Newton: Eerste wet van Newton Traagheidswet, Een voorwerp waarop geen (resulterende) kracht werkt blijft in rust of behoudt haar snelheid en richting Tweede wet van Newton Bewegingswet,

Nadere informatie

Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen

Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen REGLEMENTENBOEK Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen ALGEMEEN Doel van het brevetvliegen Het doel van het brevetvliegen is de modelvlieger een bewijs te geven dat hij aantoonbaar

Nadere informatie

8.1.2. Soorten brevetten Er is een onderverdeling gemaakt in het veiligheidsbrevet A en de prestatiebrevetten B en C.

8.1.2. Soorten brevetten Er is een onderverdeling gemaakt in het veiligheidsbrevet A en de prestatiebrevetten B en C. REGLEMENTENBOEK SECTIE VIII Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen (2008) 8.1 ALGEMEEN 8.1.1 Doel van het brevetvliegen Het doel van het brevetvliegen is de modelvlieger een bewijs

Nadere informatie

Taak van de hoofdrotor

Taak van de hoofdrotor Helikopter vliegen Taak van de hoofdrotor De taak van de hoofdrotor is het generen van lift, waardoor de helikopter omhoog wordt getrokken. In principe is de rotor een stel draaiende vleugels), waarbij

Nadere informatie

VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013. TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4. Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013. TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4. Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013 TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4 Toegestane hulpmiddelen: Binas + (gr) rekenmachine Bijlagen: 2 blz Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing leerdagboek

Gebruiksaanwijzing leerdagboek Gebruiksaanwijzing leerdagboek Exempel Vliegen met de Wrights Afdrukken pagina 2-13 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte

Nadere informatie

Sa Ta Na Ma Snatam Kaur Feeling Good Today Nr. 7

Sa Ta Na Ma Snatam Kaur Feeling Good Today Nr. 7 Deel 2: Themalessen Les 1 De dierentuin We gaan een bezoekje brengen aan de dierentuin. Daar kun je dieren van over de hele wereld bekijken. Daarom is het net een wereldreis. In de dierentuin zijn heel

Nadere informatie

Werkblad:weersverwachtingen

Werkblad:weersverwachtingen Weersverwachtingen Radio, tv en internet geven elke dag de weersverwachting. Maar hoe maken weerdeskundigen deze verwachting, en kun je dat niet zelf ook? Je meet een aantal weergegevens en maakt zelf

Nadere informatie

X-29 Glider. Door: Maarten Jacobs. Hoe het idee is ontstaan? De theorie

X-29 Glider. Door: Maarten Jacobs. Hoe het idee is ontstaan? De theorie X-29 Glider Door: Maarten Jacobs Hoe het idee is ontstaan? Het idee om een zwever te ontwerpen en te maken is ontstaan toen ik op internet een beetje plaatjes aan het kijken was. Wel te verstaan de X-planes

Nadere informatie

lucht afzetten. Lucht heeft niet een vaste plaats zoals we weten. Hiervoor heeft men een systeem ontwikkeld waarop we hierna in zullen gaan.

lucht afzetten. Lucht heeft niet een vaste plaats zoals we weten. Hiervoor heeft men een systeem ontwikkeld waarop we hierna in zullen gaan. Beechcraft Baron 58 Beech Baron 58 Cessna Skyhawk Als we de Beech Baron met een Cessna Skyhawk vergelijken, dan valt gelijk op dat de Cessna een eenmotorig en de Beech Baron een tweemotorig vliegtuig is.

Nadere informatie

Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding

Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Verkeerde lichaamshoudingen veroorzaken klachten. Eén van de meest voorkomende verkeerde houdingen, wordt veroorzaakt door een naar vorend hangend hoofd,

Nadere informatie

Oefenprogramma revalidatie rechterzijde

Oefenprogramma revalidatie rechterzijde Oefenprogramma revalidatie rechterzijde Dit oefenprogramma ontvangt u van uw revalidatiearts. Oefen dit programma bij voorkeur 2x per dag. Oefeningen moet u pijnvrij kunnen doen, en adem door! In de oefengids

Nadere informatie

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar.

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Samenvatting door S. 1016 woorden 28 februari 2016 6,2 47 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde samenvatting H2: Nadeel tropische klimaten: het vocht, en de insecten/ziektes.

Nadere informatie

METEOROLOGISCHE EN OROGRAFISCHE ASPECTEN

METEOROLOGISCHE EN OROGRAFISCHE ASPECTEN VLIEGEN IN DE BERGEN Het lijkt wat vreemd om in een vlak land als Nederland aandacht te besteden aan een onderwerp als "vliegen in de bergen ". Echter, er zijn steeds meer sportvliegers die hun vleugels

Nadere informatie

PECTUS REVALIDATIE. De pectoralisspieren. De rugspieren

PECTUS REVALIDATIE. De pectoralisspieren. De rugspieren PECTUS REVALIDATIE Het doel van de pectus revalidatie (training borst- en rugspieren) is het versterken van de spieren van de borst en de rug en hiermee het verbeteren van je lichaamshouding. De volgende

Nadere informatie

Errata/addenda: Module 8 bij de tweede herziene druk (2008)

Errata/addenda: Module 8 bij de tweede herziene druk (2008) Errata/addenda: Module 8 bij de tweede herziene druk (2008) De onderstaande wijzigingen/toevoegingen zijn reeds verwerkt in de derde druk van deze module. Blz. 32: Vervanging tekst: paragraaf 1.8.4 Door

Nadere informatie

Oefenprogramma revalidatie linkerzijde

Oefenprogramma revalidatie linkerzijde Oefenprogramma revalidatie linkerzijde Dit oefenprogramma ontvangt u van uw revalidatiearts. Oefen dit programma bij voorkeur 2x per dag. Oefeningen moet u pijnvrij kunnen doen, en adem door! In de oefengids

Nadere informatie

Oefenprogramma revalidatie

Oefenprogramma revalidatie Oefenprogramma revalidatie Dit oefenprogramma ontvangt u van uw revalidatiearts. Oefen dit programma bij voorkeur 2x per dag. Oefeningen moet u pijnvrij kunnen doen, en adem door! Schouder en arm oefeningen:

Nadere informatie

Reglement voor het behalen van een brevet RC heli en modelvliegtuigen

Reglement voor het behalen van een brevet RC heli en modelvliegtuigen Reglement voor het behalen van een brevet RC heli en modelvliegtuigen 1 ALGEMEEN 1.1 Doel van het brevetvliegen Het doel van het brevetvliegen is de modelvlieger een bewijs te geven dat hij een bepaalde

Nadere informatie

Til les, les 2. A : Hogerop in bed verplaatsen bij een persoon die nog veel zelf kan Beginsituatie: Een persoon onderuitgezakt in bed

Til les, les 2. A : Hogerop in bed verplaatsen bij een persoon die nog veel zelf kan Beginsituatie: Een persoon onderuitgezakt in bed Til les, les 2 Inhoudsopgave : Algemene instructies : blz. 1 A : hogerop in bed verplaatsen (geleid) actief blz. 1 A 1 : even uit bed blz. 1 A 2 : met een bruggetje blz. 2 A 3 : bruggetje en glijzeil blz.

Nadere informatie

7 fijne yogahoudingen

7 fijne yogahoudingen 7 fijne yogahoudingen voor kinderen Bloesem kinderyoga - Ben je jonger dan 7 jaar dan doe je de oefening zonder het benoemen van de ademhaling. - Yoga kan best een uitdaging zijn, dat is ok. Het is belangrijk

Nadere informatie

Ga zitten of liggen zodat je je hand op je buik kan leggen, ter hoogte van je navel.

Ga zitten of liggen zodat je je hand op je buik kan leggen, ter hoogte van je navel. DE TECHNIEKEN) Alle technieken doe je zittend of liggend. Liefst waar het stil of rustig is, of waar je je voor je gevoel even kunt terugtrekken uit gesprekken. Wanneer je je ogen kunt sluiten werkt het

Nadere informatie

Vliegoefeningen Ikarus C-42

Vliegoefeningen Ikarus C-42 LDS Aviation Vliegoefeningen Ikarus C-42 Vliegoefeningen per vluchtfase uitgelegd ter voorbereiding op de vlieglessen J. Linders/ LDS Aviation 1 7 2012 Horizontale vlucht: Neus in geschatte stand horizontale

Nadere informatie

3. Eisen aan de gebruikers (vliegers).

3. Eisen aan de gebruikers (vliegers). LUCHTVAARTCLUB LENTICULARIS Februari 2010 RegeIs voor het gebruik van het modelvliegveld 1. Gebruikers: 1.1 Leden van Lenticularis 1.2 Gasten van Lenticularis. (zie toelichting A) 2. Publiek: 2.1 Het publiek

Nadere informatie

Heli Motoren afstellen. 2 naalds motor. Kleine naald afstellen. Pinch Test. WWW.Jupiter-Venlo.nl. Document titel: Helimotor afstellen

Heli Motoren afstellen. 2 naalds motor. Kleine naald afstellen. Pinch Test. WWW.Jupiter-Venlo.nl. Document titel: Helimotor afstellen Heli Motoren afstellen Het afstellen van een Heli Motor blijft enorm lastig omdat je niet echt aan de instellingen kunt draaien terwijl de rotorbladen draaien. Met dit document wil ik een paar generieke

Nadere informatie

Syma X8HC en X8HW quickstart handleiding

Syma X8HC en X8HW quickstart handleiding Syma X8HC en X8HW quickstart handleiding Deze quickstart handleiding is gemaakt voor de Syma X8HC en de X8HW. Naast deze quickstart handleiding raden wij aan om ook de Engelse handleiding te lezen voor

Nadere informatie

HELIKOPTERS IN DE FLIGHTSIMULATOR ALGEMEEN

HELIKOPTERS IN DE FLIGHTSIMULATOR ALGEMEEN HELIKOPTERS IN DE FLIGHTSIMULATOR ALGEMEEN Het vliegen met een helikopter is leuker dan menigeen denkt. Toch vinden sommigen het saai, anderen vinden het moeilijk of hebben het gewoon nog nooit geprobeerd.

Nadere informatie

Manieren om een weersverwachting te maken Een weersverwachting kun je op verschillende manieren maken. Hieronder staan drie voorbeelden.

Manieren om een weersverwachting te maken Een weersverwachting kun je op verschillende manieren maken. Hieronder staan drie voorbeelden. Weersverwachtingen Radio, tv en internet geven elke dag de weersverwachting. Maar hoe maken weerdeskundigen deze verwachting, en kun je dat niet zelf ook? Je meet een aantal weergegevens en maakt zelf

Nadere informatie

Procare 11: 1. Rotory torso staand mobiliserend

Procare 11: 1. Rotory torso staand mobiliserend Procare 11: 1. Rotory torso staand mobiliserend Zet je voeten op heup breedte uit elkaar en strek de armen horizontal. Draai met de romp zo ver mogelijk naar links en vervolgens naar rechts. Met je hoofd

Nadere informatie

inhoud 1. In de lucht 3 2. Ik zweef 4 3. Een sigaar in de lucht 5 4. Brand! 6 5. In de luchtballon 7 6. Landen op water 8 7. Op reis 9 8.

inhoud 1. In de lucht 3 2. Ik zweef 4 3. Een sigaar in de lucht 5 4. Brand! 6 5. In de luchtballon 7 6. Landen op water 8 7. Op reis 9 8. In de lucht inhoud 1. In de lucht 3 2. Ik zweef 4 3. Een sigaar in de lucht 5 4. Brand! 6 5. In de luchtballon 7 6. Landen op water 8 7. Op reis 9 8. In een helikopter 10 9. Een mooie sprong 11 10. Vouw

Nadere informatie

De trap op of aflopen: Probeer uw lichaam rechtop te houden en niet voorover te kantelen.

De trap op of aflopen: Probeer uw lichaam rechtop te houden en niet voorover te kantelen. GEBRUIKSAANWIJZING Welkom! Een gezonde wervelkolom: Stress en de dagelijkse bezigheden dragen bij aan het ontwikkelen van slechte gewoontes als het gaat om de zorg voor onze wervelkolom. Er zijn bijvoorbeeld

Nadere informatie

Dit trainingsschema is ontwikkeld i.s.m. Michael Zijlaard (o.a. ploegleider en coach van team AA Drink/Leontien.nl) en Dick Siliakus (fysiotherapeut)

Dit trainingsschema is ontwikkeld i.s.m. Michael Zijlaard (o.a. ploegleider en coach van team AA Drink/Leontien.nl) en Dick Siliakus (fysiotherapeut) Inleiding trainingsschema Onderstaand trainingsschema is geschikt voor gevorderde fietsers die al 100 km kunnen fietsen en willen trainen voor 200 tot 500 km. Het schema is gebaseerd op je Hmax, dit is

Nadere informatie

小洪拳 XiaoHongQuan - kleine golvende vuistvorm

小洪拳 XiaoHongQuan - kleine golvende vuistvorm 小洪拳 XiaoHongQuan - kleine golvende vuistvorm De beschrijving hieronder is algemeen en kan afwijken van de manier waarop die in de verschillende scholen geleerd wordt. Opening Je staat recht de voeten zijn

Nadere informatie

Leden vertellen. Instellen vliegmodes Climaxx zwever bij Spektrum DX6 zender, firmwareversie 1.06

Leden vertellen. Instellen vliegmodes Climaxx zwever bij Spektrum DX6 zender, firmwareversie 1.06 ACK 2017 nr 2 Leden vertellen Publicaties van leden over allerlei facetten van de modelvliegsport Onderwerp Auteur Instellen vliegmodes Climaxx zwever bij Spektrum DX6 zender, firmwareversie 1.06 Pieter

Nadere informatie

BEWEGING HAVO. Raaklijnmethode Hokjesmethode

BEWEGING HAVO. Raaklijnmethode Hokjesmethode BEWEGING HAVO Foton is een opgavenverzameling voor het nieuwe eindexamenprogramma natuurkunde. Foton is te downloaden via natuurkundeuitgelegd.nl/foton Uitwerkingen van alle opgaven staan op natuurkundeuitgelegd.nl/uitwerkingen

Nadere informatie

Buikspieroefeningen (basis)

Buikspieroefeningen (basis) Buikspieroefeningen (basis) Crunch Stap 1: Ga plat op de grond liggen met de knieën gebogen. Vouw je handen achter het hoofd, achter de oren (sla de handen dus NIET achter je hoofd in elkaar). Stap 2:

Nadere informatie

Brevetvliegen Richtlijnen voor de instructeurs Vereniging voor Modelluchtvaartsport (VML) vzw

Brevetvliegen Richtlijnen voor de instructeurs Vereniging voor Modelluchtvaartsport (VML) vzw Brevetvliegen Richtlijnen voor de instructeurs Vereniging voor Modelluchtvaartsport (VML) vzw Auteur : Dirk Van Lint Uitgegeven op : 28/11/06 Versie : 1.0.0 Inhoud 1. Algemeenheden...3 2. Voorwaarden om

Nadere informatie

Ondernemerschapsblokkades

Ondernemerschapsblokkades Ondernemerschapsblokkades Wat houdt je tegen om je droom werkelijkheid te laten worden? En hoe los je dat op? 7 tips om in actie te komen! Samengesteld door Willemijn Lau Hoi toekomstig professional, Wat

Nadere informatie

Klap, stamp en sla. Opmerking. Tijd: 1-5 min. Deelnemers: minimaal 2 Materiaal: niets Opstelling: kinderen vormen tweetallen. Verloop van het spel:

Klap, stamp en sla. Opmerking. Tijd: 1-5 min. Deelnemers: minimaal 2 Materiaal: niets Opstelling: kinderen vormen tweetallen. Verloop van het spel: Klap, stamp en sla Deelnemers: minimaal 2 Opstelling: kinderen vormen tweetallen : De tweetallen tellen om de beurt tot 3. Eerst zegt de één 1, daarna de ander 2 en tot slot nummer één weer 3. Hierna begin

Nadere informatie

Willem Bravenboer Kits

Willem Bravenboer Kits pagina 1 van 41 Willem Bravenboer Kits Holiday 280 Constructie Benodigde gereedschappen: Scherp (nieuw) mes, schuurpapier 180-400, eventueel schuurblokje, papier schilderstape, punttangetje, kniptang,

Nadere informatie

Zweefvleigtuig Marathon

Zweefvleigtuig Marathon N 200.674 Zweefvleigtuig Marathon K F E L D H J C A B M Naam: Groep/ klas: Inhoud: Delen: Gereedschap: 2 Latjes 490 / 10 / 3 mm C, D Potlood, liniaal, knutselondergrond 2 Latjes 125 / 10 / 3 mm B Boormachine,

Nadere informatie

Waarom? 0 Minder mechanische delen. 0 Stabieler in vlucht. 0 Vliegen met schaalrotorkop.

Waarom? 0 Minder mechanische delen. 0 Stabieler in vlucht. 0 Vliegen met schaalrotorkop. Waarom? 0 Minder mechanische delen. 0 Stabieler in vlucht. 0 Vliegen met schaalrotorkop. 0 Je voelt niet wanneer de grens wordt bereikt. 0 Instelfouten moeilijker te ontdekken. 0 Meer kennis van instellen

Nadere informatie

Laten we eens kijken naar de volgende grafiek:

Laten we eens kijken naar de volgende grafiek: Hoogte en snelheidscontrole Een vliegtuig is moeilijker te besturen dan een auto. Dat komt niet alleen om dat de cockpit ingewikkelder is, meer knopjes bevat. Het werkelijke, achterliggende, probleem is

Nadere informatie

TRAININGSSCHEMA 500 KILOMETER

TRAININGSSCHEMA 500 KILOMETER Onderstaand trainingsschema is geschikt voor gevorderde fietsers die al 100 km kunnen fietsen en willen trainen voor 200 tot 500 km. Het schema is gebaseerd op je Hmax, dit is je maximale hartslag. Dit

Nadere informatie

Oefeningen nekklachten. Paramedischcentrum Landauer

Oefeningen nekklachten. Paramedischcentrum Landauer Oefeningen bij nekklachten Paramedischcentrum Landauer Rekken: Buig je hoofd naar een zijde, hand andere zijde hoofd en lichte druk tegen hoofd naar de zijde waar naar toe gebogen wordt. Breng geheel zover

Nadere informatie

TAPPY PLANE. Voor gevorderde scratch-ers.

TAPPY PLANE. Voor gevorderde scratch-ers. TAPPY PLANE Voor gevorderde scratch-ers. WAT IS HET? Tappy Plane is een kloon van het bekende spel Flappy Bird. In plaats van een vogeltje moet je nu een vliegtuigje besturen dat tussen de bergen door

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

TRAININGSSCHEMA 300 KILOMETER

TRAININGSSCHEMA 300 KILOMETER Onderstaand trainingsschema is geschikt voor beginnende fietsers die binnen vijf maanden 100 tot 300 kilometer willen. Het schema is gebaseerd op je Hmax, dit is je maximale hartslag. Dit kun je berekenen

Nadere informatie

Borstcrawl keerpunt: - De benadering - De rol - Voeten plaatsen / afzet - Handbeweging

Borstcrawl keerpunt: - De benadering - De rol - Voeten plaatsen / afzet - Handbeweging Borstcrawl keerpunt: - De benadering - De rol - Voeten plaatsen / afzet - Handbeweging De benadering Bij de benadering is het belangrijk dat er met zoveel mogelijk snelheid het keerpunt ingegaan wordt.

Nadere informatie

Click wheel ipod Classic Installatie handleiding

Click wheel ipod Classic Installatie handleiding 1. De ipod Classic is erg moeilijk open te maken zonder schade aan te richten. Ga dus uiterst voorzichtig te werk! Zorg ervoor dat de ipod vergrendeld is voordat u verder gaat. 2. Om de ipod open te maken

Nadere informatie

V.M.L. Brevetvliegen

V.M.L. Brevetvliegen V.M.L. Brevetvliegen Richtlijnen voor de instructeurs Vereniging voor Modelluchtvaartsport vzw Auteur : Reinhard Wagemakers Uitgegeven op : 06/04/15 Versie : 1.3.0 Inhoud 1. Algemeenheden... 3 2. Voorwaarden

Nadere informatie

BELANGRIJK! BEWAREN TER REFERENTIE IN DE TOEKOMST

BELANGRIJK! BEWAREN TER REFERENTIE IN DE TOEKOMST A B D C E F NL BELANGRIJK! BEWAREN TER REFERENTIE IN DE TOEKOMST Veilig gebruik van de Caboo... Lees alle instructies aandachtig door voordat u de Caboo in gebruik neemt. Let vooral goed op de onderstaande

Nadere informatie

Kangoeroekrant: We zien ze vliegen!

Kangoeroekrant: We zien ze vliegen! Kangoeroekrant: We zien ze vliegen! Hallo, wij zijn de kangoeroes van het 5 de en 6 de leerjaar. Samen met juf Denley kozen wij het thema VLIEGTUIGEN! Al wat wij leerden kan je hierin terugvinden! Veel

Nadere informatie

Bouwverslag depron Christen Eagle

Bouwverslag depron Christen Eagle Bouwverslag depron Christen Eagle Onlangs kreeg ik de kans om voor Protech het nieuwe indoor model voor het seizoen 2005-2006, de Christen Eagle, te testen. Protech heeft veel moeite gedaan om een betere

Nadere informatie

BREVETREGLEMENT. Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2017 Pagina 1

BREVETREGLEMENT. Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2017 Pagina 1 BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2017 Pagina 1 REGLEMENT BREVET VLIEGEN 1. DOEL Het doel van het vliegbrevet is de continuïteit van de modelvliegsport te garanderen

Nadere informatie

Kracht en Beweging. Intro. Newton. Theorie even denken. Lesbrief 4

Kracht en Beweging. Intro. Newton. Theorie even denken. Lesbrief 4 Lesbrief 4 Kracht en Beweging Theorie even denken Intro Kracht is overal. Een trap op een bal, een windstoot, een worp Als een voorwerp versnelt of vertraagt, is er een kracht aan het werk. Newton De eenheid

Nadere informatie

In balans door. centreren

In balans door. centreren In balans door centreren Centreren Om je lichaam en geest op een lijn te brengen is centreren een belangrijke vaardigheid. In eerste instantie is centreren je aandacht naar je een punt 3 tot 5 centimeter

Nadere informatie

Lcd scherm ipod Classic Installatie handleiding

Lcd scherm ipod Classic Installatie handleiding 1. De ipod Classic is erg moeilijk open te maken zonder schade aan te richten. Ga dus uiterst voorzichtig te werk! Zorg ervoor dat de ipod vergrendeld is voordat u verder gaat. 2. Om de ipod open te maken

Nadere informatie

inhoud blz. De zeppelin 1. Graaf von Zeppelin 2. Hoe vliegt een zeppelin? 3. Zeppelin of blimp 4. De ramp met de Hindenburg 5. Filmpjes Pluskaarten

inhoud blz. De zeppelin 1. Graaf von Zeppelin 2. Hoe vliegt een zeppelin? 3. Zeppelin of blimp 4. De ramp met de Hindenburg 5. Filmpjes Pluskaarten De zeppelin inhoud blz. De zeppelin 3 1. Graaf von Zeppelin 4 2. Hoe vliegt een zeppelin? 7 3. Zeppelin of blimp 10 4. De ramp met de Hindenburg 12 5. Filmpjes 13 Pluskaarten 14 Bronnen en foto s 16 Colofon

Nadere informatie

Samenvatting snelheden en 6.1 6.3

Samenvatting snelheden en 6.1 6.3 Samenvatting snelheden en 6.1 6.3 Boekje snelheden en bewegen Een beweging kan je op verschillende manieren vastleggen: Fotograferen met tussenpozen, elke foto is een gedeelte van een beweging Stroboscopische

Nadere informatie

7 HEERLIJKE ONTSPANNINGSOEFENINGEN

7 HEERLIJKE ONTSPANNINGSOEFENINGEN 7 HEERLIJKE ONTSPANNINGSOEFENINGEN VOOR THUIS OF OP JE WERK Kom tot rust met deze eenvoudige ontspanningsoefeningen Door te ontspannen krijgt je lichaam de mogelijkheid om zich te herstellen van de dagelijkse

Nadere informatie

Kleine zwever. Onderdelenlijst: Deel Omschrijving Aantal Materiaal Afmetingen

Kleine zwever. Onderdelenlijst: Deel Omschrijving Aantal Materiaal Afmetingen 102.032 Kleine zwever Onderdelenlijst: Deel Omschrijving Aantal Materiaal Afmetingen 1 Cockpittussenstuk 1 Triplex 5 x 50 x 250 mm 2 Opbouwdrager 1 Grenen lat 5 x 10 x 500 mm 3 Zijwanden cockpit 2 Balsa

Nadere informatie

Individuele vendelreeksen Trommelreeks voor het Brechts Korpsvendelen

Individuele vendelreeksen Trommelreeks voor het Brechts Korpsvendelen Individuele vendelreeksen Trommelreeks voor het Brechts Korpsvendelen Enkele algemene principes De tamboer leidt de gilde doorheen de reeks. Dit betekent o.a. dat de tamboer het tempo bepaalt. Hierbij

Nadere informatie

Werkstuk Natuurkunde Zweefvliegen

Werkstuk Natuurkunde Zweefvliegen Werkstuk Natuurkunde Zweefvliegen Werkstuk door een scholier 2412 woorden 29 januari 2005 5,7 112 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Zweefvliegen Inhoudsopgave. Voorwoord. 1. Hoe zien zweefvliegtuigen er

Nadere informatie

BREVETREGLEMENT. Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2018 Pagina 1

BREVETREGLEMENT. Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2018 Pagina 1 BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2018 Pagina 1 REGLEMENT BREVET VLIEGEN 1. DOEL Het doel van het vliegbrevet is de continuïteit van de modelvliegsport te garanderen

Nadere informatie

jaar: 1989 nummer: 17

jaar: 1989 nummer: 17 jaar: 1989 nummer: 17 De snelheidscomponent van een deeltje voldoet aan : v x = a x t, waarin a x constant is en negatief. De plaats van het deeltje wordt voorgesteld door x. Aangenomen wordt dat x= 0

Nadere informatie

Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint:

Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Rek/Strek oefeningen mogen nooit pijn veroorzaken. Mocht u pijn krijgen stop dan onmiddellijk met de oefening. Het is belangrijk om de rek niet

Nadere informatie

Voortgangstoets NAT 4 HAVO week 11 SUCCES!!!

Voortgangstoets NAT 4 HAVO week 11 SUCCES!!! Naam: Voortgangstoets NAT 4 HAVO week 11 SUCCES!!! Noteer niet uitsluitend de antwoorden, maar ook je redeneringen (in correct Nederlands) en de formules die je gebruikt hebt! Maak daar waar nodig een

Nadere informatie

Dit trainingsschema is ontwikkeld i.s.m. Michael Zijlaard (o.a. ploegleider en coach van team AA Drink/Leontien.nl) en Dick Siliakus (fysiotherapeut)

Dit trainingsschema is ontwikkeld i.s.m. Michael Zijlaard (o.a. ploegleider en coach van team AA Drink/Leontien.nl) en Dick Siliakus (fysiotherapeut) Inleiding trainingsschema Onderstaand trainingsschema is geschikt voor beginnende fietsers die binnen vijf maanden 100 tot 300 kilometer willen fietsen. Het schema is gebaseerd op je Hmax, dit is je maximale

Nadere informatie

Lenig worden. Inhoud: Inleiding Warming up Stretchen Cooling-down Poses. M.koning

Lenig worden. Inhoud: Inleiding Warming up Stretchen Cooling-down Poses. M.koning Lenig worden Inhoud: Inleiding Warming up Stretchen Cooling-down Poses M.koning Inleiding: Leniger worden, dat willen we allemaal wel. Maar hoe word je nou eigenlijk lening? En wat is de beste manier om

Nadere informatie