s t u d i e Jongeren en media Jongeren en media November 2011

Transcriptie

1 Jongeren en media Jongeren en media s t u d i e November 2011

2 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Media-uitrusting (thuis, in eigen kamer) 4. Kijkgedrag (individueel of sociaal gebeuren) 5. Ouderlijk toezicht TV 6. Bioscoop: frequentie en initiatief bioscoopbezoek, filmkeuze 7. Conclusies en aanbevelingen 2

3 Doelstellingen Het doel van deze studie bestaat er in zicht te krijgen op de media-uitrusting waarin jongeren opgroeien en na te gaan welke plaats oude favorieten als televisie en bioscoop nog innemen in hun leefwereld. Concreet belicht de studie: media-uitrusting (thuis, in eigen kamer) waarmee jongeren opgroeien TV kijkgedrag (individueel of sociaal gebeuren) ouderlijk toezicht met betrekking tot TV frequentie en initiatief bioscoopbezoek, filmkeuze 3

4 Methodologie kwantitatieve interviews, door het OIVO afgenomen in de klas met behulp van een schriftelijke vragenlijst, bij Franstalige en Nederlandstalige leerlingen van het lager en secundair onderwijs (10-17 jaar) in heel België. Field : oktober-december 2010 en januari Aselecte gelaagde gecorrigeerde steekproef. De resultaten hebben de gepaste statistische verwerkingen ( 2, Student en normale wet) ondergaan. De maximale foutmarge op de totale steekproef bedraagt 1,9%. Enkel de betekenisvolle resultaten worden voorgesteld. 4

5 Bezit van media-instrumenten Een tv Een computer Een dvd-speler Een internetverbinding Een radio Een spelconsole (Playstation) Een mp3-speler Een mp4-speler Een smartphone 21% 50% 52% 99% 96% 37% 95% 56% 94% 64% 86% 46% 72% 63% 41% Bij jou thuis heb je De jongeren leven in een multimediale omgeving. Haast alle bevraagde jongeren beschikken thuis over tv, computer, dvd-speler en internetverbinding. Ook radio is nog ruim verspreid. Ook spelconsoles, mp3- en mp4-spelers kennen ruime verspreiding. 7 op 10 jongeren beschikken erover. Ook op hun eigen kamer hebben jongeren heel wat mediatechnologie ter beschikking. 1 op 2 heeft een tv, computer, internetverbinding en/of spelconsole. Ook de kleine mp3- (6 op 10) en mp3-spelers (4 op 10) en zij het in mindere mate de smartphones (2 op 10) zijn in het bezit van heel wat jongeren. In je kamer In je huis Basis: alle respondenten 5

6 Bezit van media-instrumenten Vergelijking volgens leeftijd. Bij jou thuis heb je 100% 80% 60% 40% Gezinnen met kinderen hebben een indrukwekkende media-uitrusting, ongeacht de leeftijd van de kinderen. De computer met internetaansluiting is intussen haast even ingeburgerd als de tv en meer dan de radio. 20% 0% 10 j 11 j 12 j 13 j 14 j 15 j 16 j 17 j Een tv Een computer met internet Radio Een dvd-speler Een spelconsole Basis: alle respondenten. 6

7 Persoonlijk bezit van media-instrumenten Vergelijking volgens leeftijd. In je kamer heb je... 80% 60% 40% 20% 0% Veel jongeren hebben een televisietoestel op hun kamer (4 tot 6 op 10, afhankelijk van de leeftijd). Vanaf de middelbare schoolleeftijd zijn er echter meer jongeren die op hun kamer over een computer met internetverbinding beschikken dan over een tv (6 op 10 op 13 jaar; 7 op 10 op 15 en 16 jaar; en 8 op 10 op 17 jaar). De mp3-spelers blijken ook vaak persoonlijk bezit te zijn. Vanaf 13 jaar is dit het meest verspreide 10 j 11 j 12 j 13 j 14 j 15 j 16 j 17 j mediatoestel in de jongerenkamer. Een tv Een computer met internet Spelconsoles blijken minder populair vanaf 13 jaar. Een radio Een dvd-speler Een spelconsole Een mp3-speler Een mp4-speler Een smartphone Basis: alle respondenten 7

8 Persoonlijk bezit - verschil volgens profiel Televisie Meer jongens hebben een tv op hun kamer (+9% vgl met het gemiddelde). Dit hangt misschien samen met de grotere aanwezigheid van spelconsoles in hun eigen vertrekken (+11%). Jongeren die beroeps- (+20%) of kunstonderwijs (+13%) volgen, geven vaker aan een tv-toestel op hun kamer te hebben. Computer Jongeren die deze studierichtingen volgen, geven ook vaker aan een eigen computer op hun kamer te hebben (+15% beroeps; +37% kunst). Internet Toegang tot het internet vanuit de eigen kamer is wijder verspreid bij jongeren binnen het technisch (+17%), beroeps- (+16%) en kunstonderwijs (+28%). Lagereschoolkinderen beschikken minder vaak over een toegang tot het net vanuit hun kamer (-20%). 8

9 Tv-kijken en kiezen 100% 80% 60% 40% 20% 0% 10 j 11 j 12 j 13 j 14 j 15 j 16 j 17 j Kijkt tv Kiest programma kijkt alleen kijkt met ouders Kijk je thuis naar de televisie? Met wie? Wie kiest het programma? Ondanks de berichten als zou de televisie bij jongeren grotendeels aan populariteit ingeboet hebben, blijkt dat zo goed als alle jongeren thuis nog tv-kijken. Enkel bij de oudsten zien we een daling (toch nog 9 op 10). Zij die kijken, doen dit iets vaker samen met andere gezinsleden dan alleen. Met vrienden wordt er minder vaak tv gekeken. Enkel bij de 15-plussers zien we een sterke toename van dit sociale kijkgedrag. kijkt met broer/zus kijkt met vrienden Basis: alle respondenten. 9

10 Het ouderlijk toezicht op het tv-kijken 27% Leggen je ouders je regels op bij het tv-kijken? 73% Ja Nee Ruim 1 op 4 zegt dat zijn ouders regels opleggen in verband met tv-kijken. Driekwart zegt totaal vrij te zijn op dit vlak. Er zijn verschillen volgens leeftijd. Lagereschoolkinderen krijgen vaker richtlijnen mee (+7%). Jongeren in het 3 de en 4 de jaar (-7%) en zeker in het 5 de en 6 de jaar (-14%) secundair minder. Jongeren in het technisch (-10%), beroeps- (-10%) en kunstonderwijs (-20%) ondervinden minder controle. Ook binnen eenoudergezinnen blijkt de controle beperkter (-20% bij vader alleen; -10% bij moeder) dan bij co-ouderschap of in tweeoudergezinnen. Basis: alle respondenten 10

11 Het ouderlijk toezicht op het tv-kijken Opgelegde regels voor het TV kijken De duur wordt beperkt (uren per dag) Ik mag niet naar alles kijken wat ik wil Ze controleren alles waar ik naar kijk 21% 39% 58% De opgelegde regels hebben meestal betrekking op de kijkduur. Voor 6 op 10 jongeren die bepaalde richtlijnen krijgen, gelden restricties qua kijkduur. Opmerkelijk is dat dergelijk toezicht sterker aanwezig is bij de gecontroleerde jongeren van 3 de tot 6 de secundair (+14%). 4 op 10 jongeren die zich aan bepaalde voorschriften dienen te houden, kennen een beperking qua aanbod: zij mogen niet zomaar naar alles kijken. 1 op 5 jongeren geeft aan dat alles waar ze naar kijken gecontroleerd wordt. Een dergelijk doorgedreven toezicht komt vaker voor bij lagereschoolkinderen (+10%). Basis: alle respondenten waarvan ouders regels opleggen i.v.m. TV 11

12 Bioscoop: bioscoopbezoek 100% 80% 60% 40% 20% 0% 10 j 11 j 12 j 13 j 14 j 15 j 16 j 17 j vader moeder ik broer/zus anderen Ga je soms naar de bioscoop? Hoe vaak in de afgelopen vier weken? Wie beslist om te gaan? 84% van de jongeren zeggen dat ze naar de bioscoop gaan. Gemiddeld gaan ze 2 keer per maand. Opmerkelijk is dat deze gemiddelde frequentie even hoog ligt binnen de verschillende leeftijdsgroepen. Het is dus niet zo dat oudere adolescenten vaker naar de film gaan. Bij de jongste kinderen nemen de ouders nog vaak het initiatief om naar de film te gaan. Eens de kinderen naar het secundaire gaan doen ze dit vaker zelf. Ook andere personen (vrienden, etc.) winnen aan invloed. Zeker bij de +16-jarigen. Sociale achtergrond of woonplaats maken geen verschil. Basis: alle respondenten. 12

13 Conclusies en aanbevelingen Heel wat jongeren groeien op in multimediaal uitgeruste woningen en beschikken ook in hun eigen kamer over heel wat media-toestellen. Haast alle jongeren beschikken thuis over een tv, computer en internetverbinding. Op hun eigen kamer prijkt in 6 op 10 gevallen een eigen mp3-speler, en in 1 op 2 gevallen een computer met internetaansluiting. Zelfs onder de lagere schoolkinderen blijkt 1 op 3 een computer met internetaansluiting in zijn/haar eigen kamer te hebben. Ondanks de aanwezige diversiteit aan multimediale toestellen kent ook het oude gezinsmedium bij uitstek, televisie nog een plaats in het leven van jongeren. Zowat alle jongeren zeggen nog tv te kijken. Wie kijkt doet dit iets vaker met andere gezinsleden. 1 op 2 heeft ook een tv op de kamer. Zowat driekwart van de jongeren zegt geen regels mee te krijgen als het op het tv-kijken aankomt. Als er wel regels zijn, hebben die voornamelijk betrekking op de kijkduur. Vooral bij de jongeren vanaf het 3 de middelbaar duiken hier restricties over op. Ondanks de vele mediadragers die ze voorhanden hebben, blijven jongeren nog de weg vinden naar de bioscoop. Zij het niet erg vaak: ze gaan gemiddeld 2 keer per maand. Lagereschoolkinderen gaan even vaak als de oudere adolescenten. Sociale achtergrond en woonplaats maken ook geen verschil. 13

14 Conclusies en aanbevelingen Jongeren groeien vandaag net als volwassenen op in een multimediale omgeving. Diverse mediatechnologieën bieden hen potentieel toegang tot een rijkdom aan informatie, ontspanning en sociale contacten. Maar net zo goed kunnen ze in contact komen met media-inhouden en personen die hen potentieel schade berokkenen. Zowel ouders, onderwijs als media hebben een essentiële bijdrage te leveren in het vormen van ICT-competente en mediawijze jongeren. De talrijke aanwezigheid van elektronische media in de jongerenkamers noopt ouders tot duidelijke afspraken omtrent gebruik. Jongeren die te veel of te laat op de dag nog intens bezig zijn met allerlei media-instrumenten, worden te sterk mentaal of emotioneel geprikkeld en dreigen minder goed of eenvoudigweg minder te slapen. Slaap is echter bijzonder belangrijk voor deze leeftijdsgroep: voldoende slaap is immers cruciaal bij het leren, voor het geheugen en voor de controle van emoties. 14

15 Auteurs: Marc Vandercammen, Kristel Vandenbrande Verantwoordelijke uitgever: Marc Vandercammen OIVO Stichting van openbaar nut ON Paapsemlaan BRUSSEL Tel. 02/ Fax. 02/ Uitgave 2011 D OIVO Prijs: 15 Reproductie voor niet-commerciële doeleinden toegelaten mits bronvermelding 15