heumen Welstandscommissie heumen! Jaarverslag 2013 Voor een mooi Heumen

Transcriptie

1 Jaarverslag heumen Welstandscommissie Voor een mooi heumen! Wilt u meer weten? Contactpersoon Stef de Wit Functie adviseur ruimtelijke kwaliteit/rayonarchitect Telefoon s.de.wit@geldersgenootschap.nl Website Dit is een uitgave van het

2 Adviseren over ruimtelijke kwaliteit Met dit biedt de welstandscommissie inzicht in haar werkwijze en plannen waarover in is geadviseerd. Dat is niet uitputtend, maar toont wel de breedte van de advisering: kwaliteit van bouwplannen, grote ruimtelijke ontwikkelingen en gemeentelijk beleid. Advisering vindt In lijn met voorafgaande jaren liepen de ontwikkelingen in de gemeente ook afgelopen jaar terug. Dat doet echter niets af aan het plezier om middels advisering een positieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van plannen op welke schaal dan ook. Integendeel, juist in deze tijd is het belangrijk dat de aandacht voor kwaliteit overeind vooral plaats door de adviseur ruimtelijke kwaliteit. De commissie komt alleen in beeld bij complexe plannen. Het biedt raadsleden ook een nadere blijft. Mensen nemen nu alleen een beslissing om te bouwen of verbouwen als het een meerwaarde geeft voor de toekomst. Met de crisis is het besef toegenomen dat de economische waarde van een pand afhangt van een zekere basiskwaliteit. Daarbij speelt ook de behoefte aan een goede omgeving, een omgeving die het waard is om te werken en te wonen. Ik probeer daarom altijd met de aanvrager mee te denken, rekening te houden met het programma maar ook met de omgeving. Regelmatig worden plannen namelijk vanuit de eigen wensen ontwikkeld met minder aandacht voor de invloed is op kennismaking met de commissie. Wij tonen hoe we de omgeving. Onmisbaar waren daarbij de toelichtingen en de betrokken houding van de meewerkende ambtenaren. de gemeente helpen bij het regisseren van ruimtelijke kwaliteit. Het gemeentelijk Stef de Wit beleid is daarbij uiteraard de leidraad. Als vaste adviseur kijken we hoe je evenwicht bewaart tussen vrijheid voor burgers en ontwerpers en heldere regie door de gemeente. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat als gevolg van een wisselwerking tussen betrokkenheid, deskundigheid én regelgeving. Daarom wordt ingezet op een koers die aansluit bij de maatschappelijke tendens van minder regels en meer ruimte voor eigen initiatief, maar wél met behoud van de karakteristieken die de ge meente kwaliteit en identiteit geven. Dit hoopt een impuls te geven om ruimtelijke kwaliteit tot een terugkerend onderwerp van debat in uw gemeente te maken. Wij nodigen de raadsleden daarom uit om de mandaat- of commissievergadering te bezoeken, of om met ons ter plekke te gaan kijken hoe de borging van ruimtelijke kwaliteit gestalte krijgt.

3 Sluisweg, Malden Reclame op bedrijventerrein Bij de vestiging van nieuwe bedrijven worden vaak aanvragen ingediend die enkel betrekking hebben op de reclame. Hierbij is de architectonische uitstraling van het pand van belang. Reclame dient hierop te worden afgestemd. Vaak worden plannen ingediend met een eenvoudige schets om aan te geven waar de reclame wordt geplaatst. Met deze opzet is vaak niet gekeken naar de opzet van de gevel zoals in het geval aan de Sluisweg. In principe kan een kleine ingreep leiden tot een beeld van verrommeling. In de advisering wordt meestal een oplossingsrichting gegeven. Dit wordt vaak gedaan met een paar lijnen en een tekst op het formulier. Binnen deze oplossingsrichting kan de aanvrager het plan snel wijzigen voor een goedkeuring. Reclametoevoeging, het rode kader is een suggestie van de rayonarchitect Voorgevel Zijgevel

4 Terugblik In lijn met voorafgaande jaren liepen de ontwikkelingen in de gemeente ook afgelopen jaar terug. Dat doet echter niets af aan het plezier om middels advisering een positieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van plannen op welke schaal dan ook. Integendeel, juist in deze tijd is het belangrijk dat de aandacht voor kwaliteit overeind blijft. Mensen nemen nu alleen een beslissing om te bouwen of verbouwen als het een meerwaarde geeft voor de toekomst. Met de crisis is het besef toegenomen dat de economische waarde van een pand afhangt van een zekere basiskwaliteit. Daarbij speelt ook de vraag wat de invloed is op de omgeving. Onmisbaar waren daarbij de toelichtingen en de betrokken houding van de meewerkende ambtenaren. naar een goede omgeving, een omgeving die het waard is om te werken en te wonen. Stef de Wit Ik probeer daarom altijd met de aanvrager mee te denken, rekening te houden met het programma maar ook met de omgeving. Regelmatig worden plannen namelijk vanuit de eigen wensen ontwikkeld waarbij slechts beperkt wordt gerealiseerd

5 Schatkuilsestraat 1 te Overasselt Erftransformatie Zorgboerderij De gerealiseerde situatie Afgelopen jaar is begonnen met de verbouw van een boerderij tot woon-zorgcomplex met een atelier. Het eerste plan ging uit van ronde vormen, zowel in de plattegrond van de aanbouw aan de boerderij als in de doorsnede van het atelier welke als uitbreiding aan de schuur is gedacht. De welstandsnota stelt dat verbouwingen en uitbreidingen (op erven in het buitengebied) moeten passen bij de aanwezige bebouwingskarakteristiek en voldoende ondergeschikt aan de hoofdstructuur dienen te zijn. Met de keuze voor een ronde vormentaal wordt juist afgeweken van de bestaande karakteris- tieken. Ten aanzien van het atelier is daarom (mede gelet op de prominente plaats aan het erf) geadviseerd te kiezen voor een meer traditionele bouwvorm. Daarnaast werd geadviseerd de breedte van de dakkapellen te beperken en de lift zo goed mogelijk in te passen. Ontwerp: Orga architect

6 Draagvlak voor ruimtelijke kwaliteit De tijd dat de inrichting van onze leefomgeving grotendeels in plannen en regels was vastgelegd, ligt achter ons. Deregulering, decentralisatie, eigen verantwoordelijkheid: het zijn begrippen die al vele jaren de toon zetten, ook in het ruimtelijk domein. Tegenwoordig is het een andere overheid die de kwaliteit van de leefomgeving regisseert. Dit gebeurt steeds meer samen met burgers. Het besef is doorgedrongen dat ruimtelijke kwaliteit niet louter met regels valt te sturen en dat beleid meer effect heeft als dit gepaard gaat met input vanuit de samenleving. Door burgers meer ruimte te geven voor eigen initiatieven voelen deze zich meer verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun leefomgeving. De overheid kan de aandacht hierdoor verleggen van regels en normen naar regie en stimulering. Zie bijvoorbeeld innovatieve instrumenten als de kookboeken voor de leefomgeving ( De gemeente werkt nog met een welstandsnota van de 1e generatie, met veel regels en een weinig stimulerende opzet. De gemeente ontwikkelt wel momenteel een ingrijpende herziening. Voor locaties die in een structuurvisie en/of bestemmingsplan worden aangemerkt als locaties met veel kwaliteit en/of veel (ontwikkel-)kansen, geldt dat de beeldkwaliteit dient te worden gewaarborgd en/of versterkt en blijft een welstandstoets verplicht voor alle vergunningplichtige activiteiten. Te denken valt aan ruimtelijke (hoofd-)structuren, elementen die de herkenbaarheid en identiteit van de kernen en afzonderlijke deelgebieden versterken ( dorpsgezichten ), en cultuurhistorisch erfgoed. Deze locaties zullen concreet worden aangeduid en gevisualiseerd op een kaart die als wijziging van de Welstandsnota gemeente aan de nota zal worden toegevoegd. Ook voor nieuwbouwplannen voor hoofdgebouwen (als bedoeld in de Wabo) blijft een welstandstoets verplicht. Alle andere bouwwerkzaamheden worden welstandsvrij.

7 Ambitienota Ruimtelijke Kwaliteit N322 Sluisgebouw Om voor een betere doorstroming van de scheepvaart in de Maasroute te zorgen, is recent een nieuwe keersluis geplaatst naast de bestaande. Ten behoeve van de aanbestedingsprocedure van de keersluis is destijds een Ambitienota Ruimtelijke Kwaliteit N322 vastgesteld die als toetsingskader heeft gediend bij de selectie van de ingediende ontwerpen. In deze ambitienota zijn naast een streefbeeld voor de nieuwe sluis ook wensen beschreven ten aanzien van de reeds aanwezige bebouwing op het gehele complex. Van niet bij het complex passende bebouwing waarvan de ontwerpkwaliteit tevens laag is, is als wens omschreven deze te verbeteren of te saneren. Dit had onder andere betrekking op het bedieningsgebouw. Het plan voor de renovatie van het bedieningsgebouw laat zien dat met de nieuwe gevels in uitstraling afstemming is gezocht met de strak vormgegeven en transparante uitstraling van de lantaarns op de torens waarin zich de rode keerschijven bevinden. xxxxxx Gerealiseerde situatie Ontwerp: Quist Wintermans Architekten

8 De Omgevingswet komt eraan Naar verwachting treedt in 2018 de Omgevingswet in werking: een integrale wet voor de fysieke leefomgeving. Doel hiervan is onder meer dat gemeentelijke bestuurders een bredere afweging kunnen maken bij het realiseren van ruimtelijke projecten. Niet de regels staan voorop, maar de vraag of een project een bijdrage levert aan een goede ruimtelijke kwaliteit en hierdoor meerwaarde oplevert. De gemeente is hierbij vooral een uitnodigende regisseur. Voorwaarde om als gemeente regie te voeren op ruimtelijke kwaliteit is dat er een heldere visie met doelstellingen ligt en waarin de kernkwaliteiten van de gemeente zijn verwoord. Dat gebeurt uiteraard in de welstandsnota maar met de komst van de Omgevingswet wordt een aantal nieuwe instrumenten geïntroduceerd, namelijk het omgevingsplan (verplicht) en de omgevingsvisie (facultatief). In een omgevingsplan worden vooral concrete richtlijnen opgenomen, vergelijkbaar met een bestemmingsplan. Een omgevingsvisie is bedoeld als integrale, strategische visie waarin keuzes worden gemaakt voor de inrichting van de leefomgeving. Aspecten als architectuur, cultuurhistorie, welstand, stedenbouw, landschap, milieu en economie worden in onderlinge samenhang bekeken. Daarmee is dit instrument straks hét middel om de ruimtelijke ambities van een gemeente aan te geven en burgers en bestuurders hiermee houvast te geven. Aan een eerdere aanbeveling van het heeft de gemeente reeds gevolg gegeven: de procedures voor het opstellen van nieuwe bestemmingsplannen (op termijn omgevingsplannen ) en beeldkwaliteitplannen lopen inmiddels gelijk op en bieden daardoor een sterkere basis voor ruimtelijke kwaliteit. Aanbevelingen: - Het lijkt nog ver weg, maar wij vragen nu alvast aandacht voor het opstellen van een omgevingsvisie. Dit is weliswaar niet verplicht, maar het is onmisbaar als de gemeente ruimte wil laten voor initiatieven en niet alles in regels wil vatten. Ook anticipeert u met een omgevingsvisie op een effectief ruimtelijk kwaliteitsbeleid als straks de Omgevingswet een feit is. - (Nieuwe) raadsleden kunnen voor een nadere oriëntatie terecht bij de adviseur ruimtelijke kwaliteit om te kijken hoe de advisering functioneert. Desgewenst kunnen hier via het GG ook cursussen voor worden georganiseerd.

9 Noord III Nieuwbouw Klok Ontwikkeling en Jansen Bouwontwikkeling ontwikkelen in een nieuwe woonwijk met 90 woningen Noord III. Het plangebied is gelegen aan de westkant van de bestaande kern en de reeds gerealiseerde nieuwbouw Noord II en kenmerkt zich door ruim opgezette kavels, veel groen, speelvoorzieningen en haar dorpse uiterlijk. De nieuwbouw bestaat uit diverse woningen, op basis van wisselende kappen. Tijdens het proces is voornamelijk gesproken over de wisselende kappen en dorpse sfeer. Straatbeeld met 3 halfvrijstaande woningen Straatbeeld met rijwoningen Situatietekening

10 Werkwijze bij de advisering De adviseur ruimtelijke kwaliteit van het is vanuit zijn adviesrol het eerste aanspreekpunt voor gemeente en initiatiefnemers. Hij adviseert het college van B&W over het brede spectrum van ruimtelijke kwaliteit, zowel plannen, beleid als grote ruimtelijke ontwikkelingen. Het merendeel van de plannen wordt wekelijks ter plekke bij de gemeente door de adviseur ruimtelijke kwaliteit behandeld. Dit gebeurt onder mandaat van de commissie. Voortraject én oplossingsgericht Bij de advisering legt de adviseur ruimtelijke kwaliteit de nadruk op het begeleiden van plannen en initiatieven, liefst door vooroverleg in een vroeg stadium van planontwikkeling. Dan bestaat nog volop ruimte voor de initiatiefnemer. Bij voorkeur betrekt de gemeente de adviseur ruimtelijke kwaliteit al in de RO-fase van beleids- en planvorming. Ruimtelijke kwaliteit maakt dan vanaf het begin deel uit van het planologisch en stedenbouwkundig traject. Door lokaal en digitaal te werken is deze werkwijze efficiënt en kostenbesparend voor de gemeente. Bovendien is dit klantvriendelijk richting burgers. Integratie met cultuurhistorie Wijzigingsplannen voor monumenten worden behandeld door de gemeentelijke monumentencommissie, de adviseur ruimtelijke kwaliteit en een adviseur cultuurhistorie van het. De geïntegreerde mandaatcommissie maakt een frequente en snelle behandeling van dit soort plannen mogelijk. Ook het Erfgoedplatform gemeente speelt een zeer actieve rol bij de (overige) advisering over cultuurhistorie. Rol van de commissie De commissie vergadert driewekelijks en concentreert zich vooral op complexe projecten, waarin naast welstand ook aspecten als stedenbouw, landschap, cultuurhistorie of openbare ruimte meespelen. Hiertoe is de commissie samengesteld uit meerdere disciplines.

11 Samenstelling commissie Voorzitter H. Vreeswijk wethouder gemeente Scherpenzeel Adviseur ruimtelijke kwaliteit/ rayonarchitect ir. S. de Wit Architect/Stedenbouwkundige ir. P. Thole Architect A. de Vries Landschapsarchitect mevr. ir. A. Kho Monumentendeskundige drs. R. Crols Ambtelijke ondersteuning ir. R. Bolmers Het afgelopen jaar is dhr. ir. S. de Wit een aantal maanden vervangen door mevr. ir. W. Broer, eveneens adviseur ruimtelijke kwaliteit bij het. Commissie vlnr: Henk Vreeswijk, Peter Thole, Stef de Wit en Abel de Vries De cijfers Afgelopen jaar werden 92 plannen voorgelegd aan de adviseur ruimtelijke kwaliteit (inclusief commissie), deels in aanwezigheid van de aanvrager of ontwerper. Van deze plannen werd 74% ter plekke door de adviseur ruimtelijke kwaliteit van een positief advies voorzien. Voor 26% was een wijziging nodig. Slechts 2% van de plannen vergden meer dan 2 behandelingen. De voltallige commissie kreeg in totaal 3 plannen voorgelegd: 1 in vooroverleg en 2 definitieve aanvragen. Dit betroffen voornamelijk grote ruimtelijke / stedenbouwkundige ontwikkelingen. Tevens werd voor 2 plannen een gecombineerd welstands- en monumentenadvies uitgebracht.

12 Rijksweg 148 te Malden Supermarkt Lidl Situatietekening Luchtfoto Google Gevelbeelden eindbeeld Eerder is op deze locatie geadviseerd over een supermarkt met daarboven appartementen in drie lagen. Veranderende marktomstandigheden en inspraak van omwonenden hebben geleid tot alleen de bouw van een supermarkt (Lidl) en het achterwege laten van de appartementen. Ondanks een sterk gereduceerd programma werd het voorstel door de commissie afgekeurd vanwege de grootschalige uitstraling. Daarna is het plan besproken met de rayonarchitect tijdens de mandaatzitting. Er is oplossingsgericht meegedacht om het plan beter te laten afstemmen op de kleinschalige (woon)omgeving. In het aangepaste plan ontstaat een helder onderscheid tussen de entree, c.q. winkelgedeelte en de opslag. Met een hellende dakvorm wordt het industrieel karakter van het gebouw verzacht. Bij de verdere uitwerking is de nodige aandacht gevraagd voor een landschappelijke aankleding van het parkeerterrein. Ontwerp: HBH Architecten