Harderwijk Commissie Ruimtelijke Kwaliteit. Harderwijk! Jaarverslag Voor een mooi

Transcriptie

1 Jaarverslag Commissie Ruimtelijke Kwaliteit Voor een mooi! Wilt u meer weten? Contactpersoon Geert Jan Jonkhout Functie adviseur ruimtelijke kwaliteit/rayonarchitect Telefoon gj.jonkhout@geldersgenootschap.nl Website Dit is een uitgave van het

2 Adviseren over ruimtelijke kwaliteit Met dit biedt de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit inzicht in haar werkwijze en plannen waarover in is geadviseerd. Dat is niet uitputtend, maar toont wel de breedte van de advisering: kwaliteit van bouwplannen, grote ruimtelijke ontwikkelingen en gemeentelijk beleid. Advisering vindt vooral plaats door de adviseur ruimtelijke kwaliteit. De commissie komt alleen in beeld bij complexe plannen. Het biedt raadsleden ook een nadere kennismaking met de commissie. Wij tonen hoe we de gemeente helpen bij het regisseren van ruimtelijke kwaliteit. Het gemeentelijk beleid is daarbij Kantoor en bedrijfsruimte op Lorentz Haven (ontwerp Kooij en Dekker) tendens van minder regels en meer ruimte voor eigen initiatief, maar wél met behoud van de karakteristieken die de ge meente kwaliteit en identiteit geven. uiteraard de leidraad. Als vaste adviseur kijken Dit hoopt een impuls te geven om ruim- we hoe je evenwicht bewaart tussen vrijheid voor telijke kwaliteit tot een terugkerend onderwerp burgers en ontwerpers en heldere regie door de van debat in uw gemeente te maken. Wij nodigen gemeente. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat als gevolg de raadsleden daarom uit om de mandaat- of com- van een wisselwerking tussen betrokkenheid, des- missievergadering te bezoeken, of om met ons ter kundigheid én regelgeving. Daarom wordt ingezet plekke te gaan kijken hoe de borging van ruimte- op een koers die aansluit bij de maatschappelijke lijke kwaliteit gestalte krijgt.

3 Rijksweg A28 Uitkijktoren Langs de A28 zijn plannen in voorbereiding tot de plaatsing van een (openbaar toegankelijke) ca. 50m. hoge uitkijkpost met ruimte voor een promotionele uiting van het nabijgelegen Van der Valk-hotel. De toren wordt uitgevoerd als een stalen buis met aan de bovenzijde een uitkijkpost als een nest waarop het 7m. hoge beeldmerk van de hotelketen staat. Gelet op het voor zeer prominente en beeldbepalende karakter van dit object is in gezamenlijkheid besloten om hiervoor enkele beeldkwaliteitscriteria bestuurlijk te laten vaststellen. Op basis hiervan zal de definitieve planuitwerking door de CRK worden beoordeeld. Ontwerp: P.A.M. Teunissen architectenbureau bv, Voorschoten Uitkijktoren A28

4 Terugblik was een jaar waarin ik wederom een bijdrage heb mogen leveren aan mooi. Dat gaat op een andere manier dan vroeger, mede doordat de relatie tussen overheid en burger sterk verandert. Een andere overheid hoort bij een andere samenleving waarbij het initiatief veel meer bij burgers en bedrijfsleven ligt en de overheid faciliteert. Ik probeer zoveel mogelijk mensen te stimuleren om plannen te maken die een positieve bijdrage leveren aan het beeld van. Dat vraagt om een gezamenlijke ambitie en het vertrouwen dat je die ambitie ook werkelijk met elkaar deelt. Het geeft mijzelf veel voldoening, om samen met opdrachtgevers en ontwerpers kwali- Fietstocht met raadsleden op 11 april 11 april proefde ik eveneens een grote betrok- teit te genereren, die zowel een positieve uitwer- kenheid en een positieve insteek bij de aanwezige king heeft op de kwaliteit van het publieke domein, raadsleden. Mede hierdoor heb ik het gevoel dat we als op de functionele en architectonische eisen en met z n allen de juiste weg zijn ingeslagen om sa- wensen van een opdrachtgever. Nauw contact met men met de burgers de identiteit van te de amtelijke organisatie is daarbij onmisbaar, en koesteren en nieuwe kwaliteiten te laten realiseren. in zijn de contacten op dit punt uitstekend. Tijdens een fietstocht door op Geert Jan Jonkhout

5 Deventerweg Ambulancepost Aan de doorgaande Deventerweg is het voornemen tot het oprichten van een ambulancepost. Het gebouw is gericht naar een binnenplaats waardoor aan de Deventerstraat feitelijk een achtergevel ontstaat. Met name bij het sterk zichtbare hoekelement op de hoek van de Deventerweg en het ontsluitingsweggetje is door ons ingezet op een hoogwaardige materialisatie en geveluitstraling, hetgeen uiteindelijk heeft geresulteerd in een verzorgd planontwerp. Ambulancepost: zicht vanaf de Deventerweg Ontwerp: Splatch bv, Hoofddorp Ambulancepost: overzichtstekening

6 Draagvlak voor ruimtelijke kwaliteit De tijd dat de inrichting van onze leefomgeving grotendeels in plannen en regels was vastgelegd, ligt achter ons. Deregulering, decentralisatie, eigen verantwoordelijkheid: het zijn begrippen die al vele jaren de toon zetten, ook in het ruimtelijk domein. Tegenwoordig is het een andere overheid die de kwaliteit van de leefomgeving regisseert. Dit gebeurt steeds meer samen met burgers. Het besef is doorgedrongen dat ruimtelijke kwaliteit niet louter met regels valt te sturen en dat beleid meer effect heeft als dit gepaard gaat met input vanuit de samenleving. Door burgers meer ruimte te geven voor eigen initiatieven voelen deze zich meer verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun leefomgeving. De overheid kan de aandacht hierdoor verleggen van regels en normen naar regie en stimulering. Wij signaleren deze tendens ook in. Zo is met de in vastgestelde welstandsnota een veel toegankelijker en helderder beleidskader ontstaan, en wordt bij de welstandsbesprekingen steeds meer ingezet op het overleg met de aanvragers. Grootschalige bedrijvigheid op industrieterrein Lorentz III (architectenbureau Mies, Ede)

7 De Omgevingswet komt eraan Naar verwachting treedt in 2018 de Omgevingswet in werking: een integrale wet voor de fysieke leefomgeving. Doel hiervan is onder meer dat gemeentelijke bestuurders een bredere afweging kunnen maken bij het realiseren van ruimtelijke projecten. Niet de regels staan voorop, maar de vraag of een project een bijdrage levert aan een goede ruimtelijke kwaliteit en hierdoor meerwaarde oplevert. De gemeente is hierbij vooral een uitnodigende regisseur. Voorwaarde om als gemeente regie te voeren op ruimtelijke kwaliteit is dat er een heldere visie met doelstellingen ligt en waarin de kernkwaliteiten van de gemeente zijn verwoord. Dat gebeurt uiteraard in de welstandsnota, maar met de komst van de Omgevingswet wordt een aantal nieuwe instrumenten geïntroduceerd, namelijk het omgevingsplan (verplicht) en de omgevingsvisie (facultatief). In een omgevingsplan worden vooral concrete richtlijnen opgenomen, vergelijkbaar met een bestemmingsplan. Een omgevingsvisie is bedoeld als integrale, strategische visie waarin keuzes worden gemaakt voor de inrichting van de leefomgeving. Aspecten als architectuur, cultuurhistorie, welstand, stedenbouw, landschap, milieu en economie worden in onderlinge samenhang Nieuwbouw Alcoa bekeken. Daarmee is dit instrument straks hét middel om de ruimtelijke ambities van een gemeente aan te geven en burgers en bestuurders hiermee houvast te geven. Aanbevelingen: - Het lijkt nog ver weg, maar wij vragen nu alvast aandacht voor het opstellen van een omgevingsvisie. Dit is weliswaar niet verplicht, maar het is onmisbaar als de gemeente ruimte wil laten voor initiatieven en niet alles in regels wil vatten. Ook anticipeert u met een omgevingsvisie op een effectief ruimtelijk kwaliteitsbeleid als straks de Omgevingswet een feit is. - De procedures voor het opstellen van nieuwe bestemmingsplannen (op termijn omgevingsplannen ) en beeldkwaliteitplannen gelijk laten oplopen. Dit biedt een sterkere basis voor ruimtelijke kwaliteit. - (Nieuwe) raadsleden kunnen voor een nadere oriëntatie terecht bij de adviseur ruimtelijke kwaliteit om te kijken hoe de advisering functioneert. Desgewenst kunnen via het GG ook cursussen voor raadsleden worden georganiseerd.

8 Uitbreiding Vanghentoren Cultuurhistorie De monumentale Vanghentoren maakt deel uit van de stadsmuur van en zal voorzien worden van een aanbouw om de onder- en bovenbouw functioneel te kunnen verbinden met een trap. Vanuit welstands- en monumentenoptiek konden wij ons vinden in een eigentijdse, afwijkend vormgegeven aanbouw omdat hiermee de verschillende tijdsperioden in de ontwikkeling van de toren herkenbaar blijven. Wel is nog meerdere keren van gedachten gewisseld over de verdere uitwerking, en met name over de aansluitingen van de aanbouw met de bestaande toren en muur, onder meer om het historische muurwerk zoveel mogelijk te beschermen. Bestaande Vanghentoren (bron: Google Maps) Ontwerp: Cell studio, Voorgevel uitbreidingsplan

9 Werkwijze bij de advisering De adviseur ruimtelijke kwaliteit van het is vanuit zijn adviesrol het eerste aanspreekpunt voor gemeente en initiatiefnemers. Hij adviseert het college van B&W over het brede spectrum van ruimtelijke kwaliteit, zowel plannen, beleid als grote ruimtelijke ontwikkelingen. Het overgrote deel van de plannen wordt tweewekelijks ter plekke bij de gemeente door de adviseur ruimtelijke kwaliteit behandeld, samen met de twee burgerleden. Dit gebeurt onder mandaat van de commissie. Voortraject én oplossingsgericht Bij de advisering leggen de adviseur ruimtelijke kwaliteit en de burgerleden de nadruk op het begeleiden van plannen en initiatieven, liefst door vooroverleg in een vroeg stadium van planontwikkeling. Bij voorkeur betrekt de gemeente de adviseur ruimtelijke kwaliteit al in de RO-fase van beleids- en planvorming. Ruimtelijke kwaliteit maakt dan vanaf het begin deel uit van het planologisch en stedenbouwkundig traject. Met name in het stedenbouwkundig beraad worden ontwikkelingen in een vroegtijdig stadium besproken waarbij de gezamenlijke ontwerpuitgangspunten worden benoemd. Integratie met cultuurhistorie Wijzigingsplannen voor monumenten worden door de adviseur ruimtelijke kwaliteit en de adviseur cultuurhistorie van het in een geïntegreerde mandaatcommissie behandeld. Dit maakt een frequente en snelle behandeling van dit soort plannen mogelijk. De advisering over cultuurhistorische beleidsaangelegenheden vindt plaats door de gemeentelijke monumentencommissie. Rol van de commissie De commissie ruimtelijke kwaliteit vergaderde in het verslagjaar eenmaal per drie weken en concentreert zich vooral op complexe projecten, waarin naast welstand ook aspecten als stedenbouw, landschap, cultuurhistorie of openbare ruimte meespelen. Mede vanwege de economische omstandigheden zijn er gedurende het verslagjaar vrijwel geen grotere projecten ter bespreking voorgelegd aan de commissie. Nieuwbouw bouwmarkt op bedrijvenpark Tonsel

10 Samenstelling commissie Voorzitter mevr. J. Reitsma-Buitenweg (Jolanda) Adviseur ruimtelijke kwaliteit/ rayonarchitect ir. G.J. Jonkhout (Geert Jan) Architect ir. J. van Dijk (John) Landschapsarchitect mevr. ir. J.M. Heetman (Hanny) Burgerleden mevr. J. den Hartog (Jeany) dhr. A. de Haas (Ab) Adviseur cultuurhistorie ir. M.A. van Bleek (Martin) Ambtelijke ondersteuning dhr. R. Lugard (Roël) Sinds 1 maart biedt de wet mogelijkheden voor ambtelijke toetsing van bouwplannen (de zgn. Kan-bepaling). In de gemeente geldt dit voor veel voorkomende kleine bouwwerken, indien deze in overeenstemming zijn met de specifiek hiervoor in de welstandsnota opgenomen, concrete spelregels. Indien de plannen niet naadloos hieraan voldoen, worden deze alsnog ter beoordeling voorgelegd aan de CRK. Commissieleden vlnr: Hanny Heetman, Jolanda Reitsma, John van Dijk De cijfers Afgelopen jaar werden in totaal 409 plannen voorgelegd aan de adviseur ruimtelijke kwaliteit, deels in aanwezigheid van de aanvrager of ontwerper. Van deze plannen werd 72% ter plekke door de adviseur ruimtelijke kwaliteit van een positief advies voorzien. Voor 28% was een wijziging nodig, waarna het overgrote deel vrij snel kon worden goedgekeurd. Tevens werd voor 44 plannen een gecombineerd welstands- en monumentenadvies uitgebracht. De voltallige commissie werd in het verslagjaar enkel geconsulteerd over beleidsmatige aspecten, zoals de nieuwe welstandsnota.

11 1e fase woningen Zuidereiland Waterfront Gedurende het verslagjaar zijn de eerste woningontwerpen voor het Waterfront besproken. Het eerste plan omvatte enkele tientallen woningen aan de zuidzijde van het Zuidereiland. De woningen zijn in het voortraject intensief begeleid door de supervisor voor het Waterfront, dhr. Van Eldonk, op basis van het geldende beeldkwaliteitplan. Hierdoor zijn woningontwerpen ontstaan die goed passen bij het nautische karakter van en snel door de CRK konden worden goedgekeurd. Ontwerp: Mulleners + Mulleners architecten, Amsterdam Verkaveling Zuidereiland Sfeerbeeld woningen Zuidereiland