Passen kruidenrijke weiden in de moderne melkveehouderij?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Passen kruidenrijke weiden in de moderne melkveehouderij?"

Lien de Lange
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Duurzame landbouw Gezond voedsel - Vitaal platteland Passen kruidenrijke weiden in de moderne melkveehouderij? Weidetop - 11 juni 2014 Gijs Kuneman Directeur CLM Onderzoek en Advies

2 Over CLM Onafhankelijk onderzoeks- en adviesbureau, 21 medewerkers Duurzame landbouw en voeding, natuur, water, landelijk gebied Inhoud, proces én communicatie Verbinding wetenschap, praktijk, beleid en maatschappij Projecten voor overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties

3 Biodiversiteit Kruidenrijke weiden 50-70% grassen, 10-30% vlinderbloemigen, 10-20% kruiden

4 Biodiversiteit

5 Biodiversiteit

6 Biodiversiteit Kruidenrijke weiden In open landschap: weidevogels en ook vlinders, libellen, haas 50-70% grassen, 10-30% vlinderbloemigen, 10-20% kruiden

7 Biodiversiteit

8 Biodiversiteit

9 Biodiversiteit

10 Biodiversiteit Kruidenrijke weiden In coulisselandschap: geelgors, roodborsttapuit, patrijzen en ook vlinders, wilde bijen, boomkikker, vleermuizen Open landschap: weidevogels en ook vlinders, libellen, haas 50-70% grassen, 10-30% vlinderbloemigen, 10-20% kruiden

11 Biodiversiteit

12 Biodiversiteit

13 Biodiversiteit

14 Biodiversiteit

15 Twee kernvragen 1. Wat zijn de voor- en nadelen van kruidenrijk grasland voor melkveebedrijven? 2. Hoe komen we tot kruidenrijk grasland op melkveebedrijven?

16 Nadelen voor melkveebedrijf Kruidenrijk grasland: minder bemesten lagere opbrengst en voederwaarde (ca %) Op bedrijfsniveau is het effect geringer, omdat mestwetgeving enige ruimte geeft om percelen verschillend te bemesten Eerste reactie van veel boeren is: Wat moet ik met die rommel?

17 Voordelen voor melkveebedrijf (1) Kruiden en ouder gras geven structuurrijk ruwvoer, vooral als hooi Structuurrijk ruwvoer: Bevordert de werking en voorkomt verzuring van de pens Vormt aanvulling op snel verteerbaar voer met veel jong gras, weinig mais en veel bijproducten

18 Inpasbaarheid op boerenbedrijf

Paardenbloem: magnesium, kalium, zink, ijzer en selenium Cichorei: natrium,

19 Voordelen voor melkveebedrijf (2) Kruiden bevatten hogere gehalten aan mineralen en sporenelementen, bijv. Paardenbloem: magnesium, kalium, zink, ijzer en selenium Cichorei: natrium, zink, koper, selenium, zwavel Kruiden bevorderen mede daardoor de gezondheid Paardenbloem kan verteringsproblemen voorkomen

20 Voordelen voor melkveebedrijf (3) Breder samengestelde mengsels van grassen spreiden risico grasgroei t.g.v. weer, ziekten en plagen

21 Inpasbaarheid op melkveebedrijf (1) Op alle bedrijven geschikt voor droge koeien en jongvee Deel rantsoen voor melkvee kan ook Vrijwel alle melkveebedrijven hebben meer dan 80% grasland, daarmee in potentie ruimte voor kruidenrijke weiden Veel melkveebedrijven hebben verder weggelegen percelen in potentie geschikt voor weidevogels, weiden jongvee en minder bemesten

22 Inpasbaarheid op boerenbedrijf Inpasbaar FRITS, WAAROM IS DIT DODELIJKE TEKST? Goed voer voor droge koeien en jongvee Tot 25% bij te mengen in rantsoen melkvee bij gelijkblijvende melkgift

23 Inpasbaarheid op melkveebedrijf (2) Huidige graszaadmengsel zijn eenzijdig; via doorzaai snel resultaat Kennis: nieuw vakmanschap nodig Houding: nieuwe blik soms gewenst

24 Inpasbaarheid in zuivelketen Imago melkveehouderij Sector werkt hard aan verduurzaming zuivel, grote stappen gezet Nederlandse biodiversiteit is witte vlek, kan achilleshiel worden. Kruidenrijke weiden kunnen de witte vlek zichtbaar inkleuren.

25 Inpasbaarheid in zuivelketen Plaatje promo rfc, arla: koeien en gras, natuurlijk

26 Inpasbaarheid in zuivelketen Gezondheid zuivel Kruiden zorgen voor meer onverzadigde (omega-) vetzuren. Nader te onderzoeken.

27 Inpassing in beleid (1) Europees landbouwbeleid Vergroeningstoeslag van 120 per ha grasland: nauwelijks voorwaarden Niet onredelijk om maatschappelijke doelen op te nemen, ook voor biodiversiteit Agrarisch natuurbeheer Aansluiten op weidevogelpakketten maar regionaal beperkt Voor coulissenlandschappen nog geen inpasbare pakketten te ontwikkelen?

28 Inpassing in beleid (2) Mestbeleid: derogatie (verruiming voor dierlijke mest) vereist 80% grasland.

29 Inpassing in beleid (3) Conclusies beleid voor kruidenrijke weide: Beleid zit niet in de weg Nog geen concrete prikkels uit Europees landbouwbeleid behalve weidevogelbeheer (regionaal beperkt)

30 Kernvraag 2 Hoe komen we tot kruidenrijk grasland op melkveebedrijf?

31 Overwegingen voor implementatie Kruidenrijk grasland zal niet elke boer direct aanspreken Het past technisch vrij goed in een modern melkveehouderijbedrijf Indicatie opbrengstderving (bij 25% kruidenrijke weide op bedrijfsniveau): ca. 5% Daartegenover staan mogelijke voordelen: beter rantsoen (gezondere koeien, levensduur) hogere opbrengst/ lagere kosten andere percelen

32 Overwegingen voor implementatie Netto opbrengstderving te dekken door: Bijdrage uit markt of maatschappij, bijv. Nicheproduct? Fonds Weidegang verbreden? Betalingen voor diensten door overheden En/of door aanpassing van bedrijfsmodel: lagekostenbedrijf

33 Overwegingen voor implementatie Er is geen one size fits all, kruidenrijke weide is maatwerk Differentiatie en slim koppelen: Regio s voor weidevogels Doelen waterbeleid, bijv. lokaal vernatten Ander bedrijfsmodel, bijv. lage-kostenbedrijf Bedrijfstype, bijv. specialistisch bedrijf opfok jongvee

34 Wat is nodig? Melkveesector en zuivelindustrie nemen nadrukkelijk medeverantwoordelijkheid voor biodiversiteit (vergelijkbaar met koe in de wei ) Verkennen nieuw beleid, bijv. agrarisch natuurbeheer, koppeling met vergroeningstoeslag Positieve effecten laten zien via kruiden- en vogelrijke weidebedrijven

35 Wat is nodig? Onderzoek kansen en belemmeringen kruidenrijke weiden gezondheid koe en mens, smaak van melk houding agrariër Zorgvuldig gezamenlijk op weg: Vraagkant: zuivelsector, VBN, natuurbescherming, overheid, banken, retail aanbodkant: boeren, ANV s, collectieven Regie is hier nodig regisseur?

36 Dank voor uw aandacht!

Vergelijkbare documenten

Waarde van kruidenrijk gras en inpassing in de bedrijfsvoering

Waarde van kruidenrijk gras en inpassing in de bedrijfsvoering Hein Korevaar Slotbijeenkomst Praktijknetwerk Natuurlijk kruidenrijk gras voor de veehouderij; Wageningen 12 maart 2014 Inhoud van presentatie