Grasklaver met kruiden in Vlaanderen, ervaringen uit onderzoek en praktijk. Luk Sobry Wim Govaerts

Transcriptie

1 Grasklaver met kruiden in Vlaanderen, ervaringen uit onderzoek en praktijk Luk Sobry Wim Govaerts

2 Motieven voor kruideninzaai Mineralenvoorziening Geneeskrachtige werking Smakelijkheid Melkkwaliteit Mineralenbenutting Biodiversiteit imago

3 Mineralenvoorziening melkvee evenwichtig rantsoen met goede kuilen MAAR : Productie, vruchtbaarheid, weerstand/gezondheid niet optimaal! Mineralen voorziening??

4 Ugent mineralenproject Bloed analyses 10 biologische melkveebedrijven Mineraal (mg/l) Mg S K Ca Na Stalperiode Min-Max Weideperiode Min-Max Norm (p) >18 _ >98 >80 >3100 (s) _ Mineraal (mg/l) Fe Zn Cu Mn Se Co Stalperiode < Min-Max < Weideperiode Min-Max Norm (p) _ >0.6 >0.6 _ >0.02 _ (s) >1.0 >0.02

5 7 Mineralengehalte per kg DS ruwvoeders tov CVB norm, koe 30L melk (handleiding mineralenvoorziening CVB) Voeder versus normen Ca P Mg K Na S Mn Zn Fe Cu Co Se I grasklaverkuil snijmaiskuil weide

6 project CCBT 2010 : mineralen via kruiden in weiland (PCBT en WG&Co) 4 kruiden vergelijken met gras en klaver 5 locaties, 3 tijdstippen

7

8 Voederwaarde :VEM

9 Voederwaarde : Ruw Eiwit

10 Koper (mg/kg ds)

11 Selenium (μg/kg ds)

12 Zink (mg/kg ds)

13 Mineralen en sporengehalte Na K Mg Ca P Mn Zn Fe Cu Co Se S Mo g g g g g mg mg mg mg μg μg g mg Gras 1,2 cd 35,0 a 2,2 a 5,6 a 4,8 bc 45,1 bc 35,9 a 322,7 a 8,9 a 126,0 109,6 a 3,8 b 4,4 c Klaver 0,4 a 32,2 a 3,4 c 12,5 c 3,8 a 36,2 ab 42,3 b 174,7 a 11,6 b 126,2 124,0 a 2,6 a 3,6 bc Cichorei 1,9 d 48,5 c 2,8 b 13,4 c 5,2 cd 36,9 ab 71,3 e 182,7 a 17,0 d 122,3 213,2 b 4,2 cd 2,9 ab Duizendblad 0,5 ab 50,5 cd 2,8 b 10,3 b 5,5 d 53,8 c 44,0 b 304,9 a 15,3 c 155,5 111,2 a 2,6 a 2,6 ab Paardebloem 1,3 cd 53,1 d 2,9 b 10,8 b 5,1 bcd 34,3 a 52,9 c 595,8 b 12,8 b 238,6 248,1 b 4,5 d 2,7 ab Smalle weegbree 1,1 bc 38,5 b 2,7 b 15,4 d 4,6 b 30,1 a 60,0 d 155,8 a 12,1 b 110,9 137,9 a 4,1 bc 2,0 a Wilde peen 0,5 56,0 2,6 10,7 6,5 27,0 65,0 287,0 11,4 100,0 94,0 3,2 6,0

14 Praktijkvoorbeeld kruidenweide

15 Mineralenvoorziening vanuit kruiden mineralen per kg DS Ca P Mg K Na Mn Zn Fe Cu Co Se S g g g g g mg mg mg mg μg μg g norm rantsoen : koe 40L 4,2 3,3 2,4 8 1, , ,0 gras 6,66 4,9 2, , , ,66 grasklaver 9,7 4,4 2,7 33 0, , ,2 grasklaver + kruiden 10,8 4,6 2,7 36 0, , ,2 % norm Ca P Mg K Na Mn Zn Fe Cu Co Se S gras grasklaver grasklaver + kruiden

16 Ervaringen en mogelijkheden in praktijk door Wim Govaerts Boek N-bemesting landbouwschool Grazen onder afrastering Hagen scheren met vee Migreren in natuurgebied Tijdelijke voorkeur voor planten Selectief eten bij uitbraak Oma s recepten voor kinderen

17 Proef worm-coccidiose bestrijding De samenstelling van het middel was als volgt: Latijnse naam Nederlandse naam werking Walnotenkoeken cholesterol Lijnkoeken maag-darm Pompoenpitkoeken maag darm + ontworming Kempkoeken maag darm Mariadistelkoeken lever Amandelkoeken ontsteking Abrikozenkoeken ontsteking Druivenkoeken ontsteking Thymus vulgaris** Tijm long/ontwormen Allium sativum** Knoflook bronchen ontwormen Rosmarinus officinalis Rozemarijn lever/nier Inula helenium** Alant ontwormen Artemisia vulgaris** Bijvoet ontwormen Anethum graveolens* Dille ontwormen Armoracia rusticana* Mierikswortel ontwormen Apium graveolens* Selder ontwormen Origanum vulgare* Oregano maag darm Elytrigia repens* Kweek lever/nier Petroselinum crispum* Peterselie lever/nier Pimpinella anisum Anijs lijmvlies darm/long ontwormen

18 Gewicht

19 Astitel Melkproductie aug gemiddelde melkproductie ifv gewicht op 4maand y = x R² =

20 Modelrantsoen Tekorten Melkkoeien van 40 liter in de winter Modelrantsoen met Theoretisch beste a. pure grasklaver: b. kruidenmengsel: rantsoensamenstelling 12 kg ds grasklaver 70% gras en 30% klaver 30% gras, 30% klaver, 10% 11,5 kg ds grasklaver duizendblad, 10% cichorei, 4 kg ds graansilage (70% gras en 30% klaver) 10% smalle weegbree, 10% 1 kg ds bieten paardenbloem 2,5 kg ds loof van rode beuk 0,5 kg ds hooi 2,5 kg ds graansilage 1,5 kg ds tarwe 1 kg ds bieten 1 kg ds koolzaadschilfers 1,5 kg ds tarwe 1 kg ds sojaschilfers 1 kg ds koolzaadschilfers 2 kg ds maïs 1 kg ds sojaschilfers natrium 52% dekking 52% dekking 58% dekking magnesium 87% dekking 93% dekking 94% dekking koper 69% dekking 80% dekking 100% dekking selenium 86% dekking 94% dekking 100% dekking Tekorten opvangen met 40 g zout per koe per dag en 46 g bitterzout (of 10 g magnesiumoxide)

21 Modelrantsoen Melkkoeien van 20 liter in de zomer Modelrantsoen met Theoretisch beste a. pure grasklaver: b. kruidenmengsel: rantsoensamenstelling 15 kg ds grasklaver 70% gras en 30% klaver 30% gras, 30% klaver, 10% 17 kg ds grasklaver duizendblad, 10% cichorei, 10% smalle weegbree, 10% (20% gras, 30% klaver, 5% dzbld, 15% cich, 5% sm wgbr, 25% pbl) 4 kg ds snijmais 1 kg ds hooi paardenbloem 1,5 kg ds loof rode beuk 1 kg ds maïs 0,5 kg ds graan Tekorten natrium 81% dekking 80% dekking 83% dekking koper 69% dekking 82% dekking 100% dekking selenium 61% dekking 74% dekking 100% dekking Natriumtekort opvangen met 10 g zout per koe per dag

22 Mineralenvoorziening in theorie Zonder kruiden veel tekorten Met kruiden minder tekorten Enkel bladeren en een snuifje zout bieden de uiteindelijke oplossing Minder kalium zou kunnen zorgen dat we ook zonder zout kunnen

23 Hoe werken kruiden? Voedingswaarde Eiwit/energie Structuur(waarde) Mineralen Vitaminen Zelfmedicatie via andere werkzame stoffen Biodiversiteit vermindert wellicht vaak de productie, maar niet noodzakelijkde productiviteit