Curatieve en langdurige zorg moeten beter aansluiten
|
|
- Sonja Mertens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Home no. 1 Februari 2016 Themanummer Antibiotica Eerdere edities Verenso.nl Curatieve en langdurige zorg moeten beter aansluiten Interview met Arno Rutte, Kamerlid VVD Bert Bukman redactie@verenso.nl Hij is een van de zorgwoordvoerders in de fractie van de grootste regeringspartij, de VVD. In een vergrijzende maatschappij, meent Arno Rutte, is steeds meer behoefte aan generalistische zorg. Het eerste in een serie exclusieve interviews met volksvertegenwoordigers in het Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde.
2 Hij neemt zijn eigen moeder maar even als voorbeeld. Ze werd onlangs met hartproblemen opgenomen op de afdeling cardiologie van het ziekenhuis, vertelt Arno Rutte in zijn werkkamer aan het Binnenhof. Ze is prima geholpen, gelukkig. Maar de vraag is: wanneer doe je zoiets nog wel en wanneer niet meer? Naarmate je ouder wordt, neemt het aantal klachten toe. Dat hoeft niet erg te zijn, maar er is een limiet. Hartkwalen en diabetes bijvoorbeeld, dat lijkt me nog goed te behandelen. Maar wat als er longziekten bijkomen, of dementie? Ergens ligt een grens tussen doorgaan en stoppen met behandelen. Maar dat stelt onze gezondheidszorg voor een probleem. Ons stelsel is ingesteld op steeds verdere specialisatie. Terwijl een steeds groter deel van de bevolking juist behoefte heeft aan generalistische zorg. Minder op genezing gericht en meer op welzijn. Dat is de uitdaging waar we de komende jaren voor staan. De huisarts speelt daarin een belangrijke rol, maar hij kan dat niet alleen. De inbreng van dokters met een brede blik en een generalistische achtergrond, zoals de specialisten ouderengeneeskunde, is dan zeer waardevol. Marktwerking Arno Rutte (1972, geen familie van de premier) is zorgwoordvoerder van de VVD in de Tweede Kamer, en voorstander van een verdere integratie van curatieve en langdurige zorg. Niet echter op het vlak van de wetgeving. De marktwerking in de curatieve zorg is een goede zaak. Want wat de tegenstanders ook beweren: het werkt. De kostenstijgingen in de curatieve zorg zijn de afgelopen jaren zeer beperkt gebleven, terwijl de langdurige zorg almaar duurder wordt. Toch wil ik er niet voor pleiten de langdurige zorg ook op te nemen in de Zorgverzekeringswet. Ten eerste omdat die wet niet populair is, daar moet je reëel in zijn. En ten tweede omdat er het afgelopen decennium al genoeg is veranderd. We zitten niet te wachten op een volgende revolutie in de zorg. Laten we eerst maar eens streven naar rust.
3 De verpleeghuiszorg blijft dus wat Arno Rutte betreft voorlopig vallen onder de Wet langdurige zorg. Maar ook onder het huidige wettelijke regime komt die zorg steeds meer onder druk te staan. De laatste jaren is het aantal handen aan het bed fors verminderd, wat mede leidt tot minder toezicht. Wat is daarbij nog acceptabel voor de politiek en voor de VVD? Dat vind ik een lastige vraag, want een vermindering van de groei van de uitgaven leidt lang niet altijd tot minder goede zorg. Inderdaad hebben verpleeghuizen met moeilijkheden te kampen, maar vreemd genoeg lang niet allemaal. Tientallen verpleeghuizen leveren uitstekende zorg, ondanks de teruglopende inkomsten. Die zijn wat mij betreft de norm. Als andere instellingen het onder dezelfde omstandigheden veel minder goed doen, dan is het maar de vraag of extra geld de oplossing is. Misschien moet er in die instellingen wel iets veranderen. Ik ben daarom net als onze woordvoeder langdurige zorg Sjoerd Potters voorstander van persoonsvolgende bekostiging. Zodat cliënten makkelijker van verpleeghuis en andere zorginstellingen kunnen wisselen. Tot hier en niet verder Als het om kostenbesparingen gaat, kunnen specialisten ouderengeneeskunde een belangrijke bijdrage leveren, beaamt Arno Rutte. De meeste medisch specialisten zijn gefocust op hun eigen vak. De cardioloog wil nieuwe hartkleppen plaatsen, de orthopeed een nieuwe heup. Vaak zijn daar goede redenen voor, begrijp me goed. Maar soms zegt een specialist ouderengeneeskunde: tot hier en niet verder. Deze patiënt is niet gebaat bij nog een ingrijpende operatie, laten we dat nou niet doen. Niet alleen wordt de patiënt daar beter van, ook bespaart het op vaak dure gezondheidszorg. Tot zover niets dan goeds. Wat de kosten betreft, is het alleen wel zaak zorgvuldig te monitoren dat zo n aanpak ook echt iets oplevert. Als de orthopeed vervolgens bij iemand anders een nieuwe heup plaatst, dan komen we per saldo niet verder. Het is dus een kwestie van goed in de gaten houden en duidelijke afspraken maken. Daarbij is zeker een rol weggelegd voor de vaak zo bekritiseerde verzekeraars.
4 Dementie Het was de afgelopen maanden een veelbesproken thema, ook in politiek Den Haag: de discussie over dementie en euthanasie. Uit het onlangs verschenen ZonMW-onderzoek Ouderen en het zelfgekozen levenseinde bleek dat steeds meer ouderen hulp bij het sterven vragen aan een arts, en dat de groep ouderen met een actieve doodswens groeit. Maar ook blijkt uit het onderzoek dat de meeste artsen zeer terughoudend zijn wat dit betreft. Vrijwel tegelijkertijd publiceerde artsenorganisatie KNMG een nieuwe handreiking die de onduidelijkheid over euthanasie bij dementie moet wegnemen. Euthanasie bij patiënten met gevorderde dementie is volgens deze handreiking mogelijk, al zijn er wel strikte voorwaarden. Een eerder door de patiënt opgestelde schriftelijke wilsverklaring bijvoorbeeld. Ook is het belangrijk dat de patiënt er van tevoren regelmatig met de arts over heeft gesproken. Tot slot moet duidelijk zijn dat de patiënt ondraaglijk lijdt. Allemaal voorwaarden voor een zorgvuldige aanpak, waarmee recht wordt gedaan aan de uitdrukkelijke wens van de patiënt, aldus Arno Rutte. Ik sta dan ook helemaal achter de nieuwe handreiking. Met een gebrekkige zorg voor ouderen met dementie heeft dat niets te maken, ik verzet me fel tegen dat idee. Die zorg is in Nederland van hoge kwaliteit. Er gaat wel eens iets mis, maar dat kan niet anders. De zorg is nu eenmaal mensenwerk. En wat de bezuinigingen op activiteiten als dagbesteding betreft: dat is een ingewikkelde kwestie. Natuurlijk kan dagbesteding heel zinvol zijn. Maar de afgelopen jaren hebben helaas duidelijk gemaakt dat het vaak beter en efficiënter kon worden georganiseerd. Gezond oud Tot slot: hoe ziet Arno Rutte zijn eigen oude dag en de rol van de zorgsector daarin? Een goeie vraag. Ik ben er nog lang niet aan toe, maar ik hoop gezond oud te worden en doe daar mijn best voor. Daarnaast is je sociale omgeving van groot belang: je familie, de
5 mensen in je buurt. Ik kom uit Twente, waar noaberschap vanzelfsprekend is. Omkijken naar elkaar, dat is nog mooier dan dat de overheid het allemaal voor je regelt. Wat de artsen betreft: ik stel er vooral prijs op dat ze me goed informeren. Dat ze samen met mij de verschillende opties doornemen als zich een ziekte aandient, en samen met mij een keuze maken. Geen arts die zegt: Meneer Rutte, gaat u maar naar dat-endat ziekenhuis, dan kom het vast goed. Zo zie ik de toekomst van de zorg, en ik heb stellig de indruk dat het steeds meer die kant opgaat. Speciale richtlijnen voor kwetsbare ouderen Onlangs stelde Arno Rutte bij zijn partijgenoot minister Schippers van VWS de rol van de ouderengeneeskunde aan de orde. Zijn vraag betrof de versnelde ontwikkeling van richtlijnen voor een aantal veel voorkomende aandoeningen. Dat is van groot belang voor de meeste patiënten, maar het is de vraag of comorbide kwetsbare patiënten, vaak ouderen, hiermee ook geholpen zijn. Mijn vraag was er op gericht om daar aandacht voor te vragen, en na te gaan of een eigen richtlijnontwikkeling voor deze ouderen wenselijk is. Ik denk dan aan richtlijnen die niet in de eerste plaats zijn gericht op genezing maar meer op welzijn. Ik was blij met het antwoord van de minister, die aangaf met speciale praktijkteams te gaan werken, zodat structurele oplossingen worden gevonden en uitgewisseld. Hoe en wat precies, dat horen we binnenkort. Vooralsnog lijkt mij dat een prima aanpak. Auteur(s) Bert Bukman, communicatieadviseur
Specialisten ouderengeneeskunde besparen de zorg tientallen miljoenen 0
Home no. 4 Augustus 2015 Eerdere edities Verenso.nl Specialisten ouderengeneeskunde besparen de zorg tientallen miljoenen 0 Interview met prof. dr. Cees Hertogh, hoogleraar ouderengeneeskunde & ethiek
Nadere informatieWat deze uitgangspunten betekenen voor behandeling en verzorging in de laatste levensfase, wordt in het navolgende omschreven.
Medisch Beleid Medisch ethisch beleid De waardigheid van de mens en de kwaliteit van leven staan centraal in de zorg van De Blije Borgh. Zo ook in de zorg tijdens de laatste levensfase van onze bewoners
Nadere informatieEUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk) EUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk) EUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk)
Disclosure belangen Agnes van der Heide Agnes van der Heide Erasmus MC Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg 13 maart 2015 (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatiePRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE. Cor Spreeuwenberg
PRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE Cor Spreeuwenberg HOE KOMT HET DAT OVER DIT SOORT BESLISSINGEN MEER WORDT GESPROKEN DAN VROEGER? vroeger dood door infectieziekten en ongevallen
Nadere informatieGezondheid, ieder zijn zorg
12 Minister Schippers pleit voor gepast gebruik Gezondheid, ieder zijn zorg Tekst: Jenny Schellekens Beeld: Ministerie van VWS De kosten van onze gezondheidszorg blijven stijgen. Minister Edith Schippers
Nadere informatieInterview met Franz Roos, directeur Verenso
Home no. 6 December 2016 Eerdere edities Verenso.nl Interview met Franz Roos, directeur Verenso Wat ik zal missen, is de betrokkenheid van de specialisten ouderengeneeskunde Bert Bukman redactie@verenso.nl
Nadere informatieVerleen euthanasie voordat het te laat is
Verleen euthanasie voordat het te laat is Waarom laat een arts zijn demente patiënt zo ziek worden dat euthanasie als moreel weerzinwekkend wordt ervaren? Grijp eerder in, schrijft Marloes Elings. 20 juni
Nadere informatiePraten over behandelwensen en -grenzen. Informatie voor patiënten en familie over behandelbeperkingen
Praten over behandelwensen en -grenzen Informatie voor patiënten en familie over behandelbeperkingen Utrecht april 2019 Praten over behandelwensen en -grenzen Inleiding Bent u ziek of heeft u klachten?
Nadere informatiePraktische opdracht Maatschappijleer Euthanasie
Praktische opdracht Maatschappijleer Euthanasie Praktische-opdracht door K. 1845 woorden 5 januari 2015 8,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Inleiding: Ik zag een
Nadere informatieWils(on)bekwaamheid. Belangenbehartiging en eigen keuzen. Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg DONDERDAG 12 APRIL 2019
Wils(on)bekwaamheid Belangenbehartiging en eigen keuzen Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg DONDERDAG 12 APRIL 2019 Perspectief: wie ben ik? Docent en onderzoeker medische ethiek
Nadere informatieAls genezing niet meer mogelijk is
Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als
Nadere informatieHeeft u het er wel eens over?
Heeft u het er wel eens over? Met wie? Waarom? Moeilijk? Mensen zijn verschillend Sommigen vinden het niet moeilijk en willen alles regelen. Anderen hebben er wel moeite mee en hebben het er liever niet
Nadere informatieMedische beslissingen aan het einde van het leven: een belangrijk gespreksonderwerp. Rozemarijn van Bruchem-Visser Internist ouderengeneeskunde
Medische beslissingen aan het einde van het leven: een belangrijk gespreksonderwerp Rozemarijn van Bruchem-Visser Internist ouderengeneeskunde Wat zegt de wet? Belangrijkste argument is wilsbekwaamheid
Nadere informatieSlimme oplossingen in de zorg. Heel gewoon.
Slimme oplossingen in de zorg. Heel gewoon. zorgvannu.nl Zorg van Nu. Heel gewoon. Als je wilt weten waar je bent of hoe je ergens moet komen, dan vertelt je telefoon je dat. Dankzij GPS. Zo kun je ook
Nadere informatieAlgemeen. Euthanasie.
Algemeen Euthanasie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG051 / Euthanasie / 09-11-2018 2 Euthanasie Artsen kunnen in bijzondere omstandigheden
Nadere informatieOnderzoek: Huisartsen over euthanasie bij dementie
26-2 2016 Onderzoek: Huisartsen over euthanasie bij dementie Huisartsen over euthanasie bij dementie 26 februari 2016 Over dit onderzoek Het online onderzoek is uitgevoerd door de redactie van het EenVandaag
Nadere informatieLevenseinde en euthanasie
Levenseinde en euthanasie Een verkenning naar de informatievoorziening over deze onderwerpen en de mening van mantelzorgers over euthanasie bij dementie Oktober 2017 Susanne van den Buuse (Alzheimer Nederland)
Nadere informatieWelke factoren zijn van invloed?
Keuzeprogramma Welke factoren zijn van invloed? Carla Bekkering Coördinator Adviescentrum NVVE Adviescentrum Spreekuren Telefonisch adviesgesprek Huisbezoek Veel vragen over dementie Dementie en euthanasie
Nadere informatieEthische kwesties. bij de Zorgboog. Behandeling en zelfbeschikking. Wat betekent dit voor u?
Ethische kwesties bij de Zorgboog In deze folder leest u over een aantal levensaspecten die een rol kunnen spelen bij uw behandeling, verzorging en verpleging binnen de Zorgboog. Het gaat hierbij om vragen
Nadere informatieSamen de goede koers varen
Home no. 3 Juni 2016 Themanummer Eerste lijn Eerdere edities Verenso.nl Samen de goede koers varen Op weg naar structurele samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde Ronald van Nordennen, Vincent
Nadere informatieGrenzen aan euthanasie. drs. Eric van Wijlick beleidsadviseur
Grenzen aan euthanasie drs. Eric van Wijlick beleidsadviseur euthanasiewens in schriftelijke verklaring vastgelegd en besproken. Plotseling verslechterde de toestand. Omdat de huisarts niet bereikbaar
Nadere informatie*Het betreft hier twee afzonderlijke meldingen, die apart door de commissie zijn beoordeeld. Beide oordelen worden hier weergegeven.
Oordeel: zorgvuldig Samenvatting: Twee echtgenoten verzochten om gelijktijdige levensbeëindiging. Patiënte, een vrouw van 60-70 jaar, had een sigmoidcarcinoom. Zij leed onder meer onder heftige buikkrampen,
Nadere informatieBrochure. Medisch - ethische zaken
Brochure Medisch - ethische zaken Informatie vanuit Wittenbergzorg over medisch-ethische zaken In een veranderende maatschappij en een veranderend zorglandschap wil Wittenbergzorg kwalitatief hoogwaardige
Nadere informatieHet beloop van dementie in het verpleeghuis
Home no. 3 Juni 2017 Eerdere edities Verenso.nl Het beloop van dementie in het verpleeghuis Palliatief beleid inzetten vanaf opname? Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Het is een zonnige dag deze 10 april.
Nadere informatieHandreiking schriftelijk euthanasieverzoek. Publieksversie
Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek Publieksversie Waarom nadenken en praten over uw levenseinde? Misschien denkt u wel eens na over uw levenseinde. In dat laatste deel van uw leven kan uw dokter
Nadere informatieWe lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe.
Kwaliteitsagenda Zorg Thuis 2016 Mensen met een kwetsbare gezondheid blijven langer zelfstandig thuis wonen. Dat kan alleen als zorg thuis goed geregeld is. Mensen hebben recht op maatwerk van goede kwaliteit
Nadere informatieNo show in de zorg. Voorstel om verspilling in de gezondheidszorg aan te pakken. Pia Dijkstra Tweede Kamerlid D66.
No show in de zorg Voorstel om verspilling in de gezondheidszorg aan te pakken. Notitie Juli 2012 Pia Dijkstra Tweede Kamerlid D66 Inleiding De kosten van de gezondheidzorg stijgen hard. Dat komt voornamelijk
Nadere informatieTOELICHTING BIJ WILSVERKLARINGEN. Formulierenset i : (1) volmacht. (2) euthanasieverzoek. (3) behandelverbod met een niet reanimeren verklaring
TOELICHTING BIJ WILSVERKLARINGEN Formulierenset i : (1) volmacht (2) euthanasieverzoek (3) behandelverbod met een niet reanimeren verklaring (4) vrijwaringverklaring (5) laatste wensen en praktische informatie
Nadere informatieAgenda. Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen. Wetten. Keuzes aan het einde van het leven
Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen Jannie Willemsen Medewerker Presentatiedienst Agenda Wetten en patiëntenrechten Keuzes aan het einde van het leven NVVE en Wilsverklaringen
Nadere informatieDe ziekenhuisarts ziet straks de totale patiënt
4 problemen, 3 oplossingen De ziekenhuisarts ziet straks de totale patiënt Over een jaar is de eerste lichting van acht ziekenhuisartsen klaar om echt te beginnen. Gaat deze nieuwe specialist de ziekenhuiszorg
Nadere informatiedasfwefsdfwefwef Euthanasie
Euthanasie Inleiding Euthanasie, ofwel een verzoek om het leven te beëindigen, is misschien wel de meest ingrijpende keuze die mensen kunnen maken. U heeft aangegeven dat u met de afweging tot een dergelijke
Nadere informatieAdvance care planning bij dementie. Drs. Marike de Boer
Advance care planning bij dementie Research Programme > Quality of Care, EMGO Institute Drs. Marike de Boer Achtergrond Patiënten steeds mondiger Recht op zelfbeschikking ACP het plannen van toekomstige
Nadere informatieKennistoets: Preventiebeleid
Home no. 1 Februari 2016 Themanummer Antibiotica Eerdere edities Verenso.nl Kennistoets: Preventiebeleid Drs. Martin van Leen redactie@verenso.nl In deze in ere herstelde rubriek, testen wij uw kennis
Nadere informatieSAMENVATTING INTRODUCTIE
SAMENVATTING INTRODUCTIE Zorg rond het levenseinde Wanneer patiënten en hun familie worden geconfronteerd met een levensbedreigende aandoening wordt verbetering van de kwaliteit van leven van de patiënt
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Inleiding 5
Inhoudsopgave 1. Inleiding 5 2. Een liberale visie op gezondheidszorg 11 2.1 Het individu als ultieme waarde 11 2.2 Gezondheidszorg in een liberale rechtsstaat 14 2.3 Kortom: een liberale visie op gezondheidszorg
Nadere informatieThema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus
Hartelijk welkom Thema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus Inhoud avond 1 Inleiding op thema m.b.v. presentatie 2 filmdocumentaire: Als
Nadere informatieZorg en behandeling rondom het levenseinde. Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie
Zorg en behandeling rondom het levenseinde Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie Inleiding In deze folder kunt u de visie en het beleid van
Nadere informatieEr is een gemeenschap gericht op solidariteit en betrokkenheid gecreëerd
Zorgcoöperatie beschouwt demente niet als wilsonbekwaam Burgerinitiatieven in de ouderenzorg hebben zeker kans van slagen. Dat bewijst een Brabantse zorgcoöperatie. Al laat die ook zien wat knelpunten
Nadere informatieZORG VOOR STERVENDEN
ZORG VOOR STERVENDEN TOEKOMST PALLIATIEVE ZORG IN NEDERLAND overheidsbeleid en strategie Cilie Alberda November 2006 Inhoud presentatie Tweedelige inhoud A. Waar staan we nu Toekomstig beleid B. Politiek
Nadere informatieDisclosure belangen spreker Wat maakt lijden ondraaglijk? Tjipke D. Ypma & Herman L Hoekstra SCEN-Drenthe KNMG SCEN 23 april 2015 Utrecht
Disclosure belangen spreker Wat maakt lijden ondraaglijk? Tjipke D. Ypma & Herman L Hoekstra SCEN-Drenthe KNMG SCEN 23 april 2015 Utrecht (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieOuderenzorg op Bonaire: zorg met aandacht voor elkaar. Bon dia!
Home no. 6 December 2017 Eerdere edities Verenso.nl Ouderenzorg op Bonaire: zorg met aandacht voor elkaar. Bon dia! Tessa Nooij, Ria Razabsekh, Martin Smalbrugge tesssassem@hotmail.com Als tweedejaars
Nadere informatieAdvance Care Planning
Advance Care Planning 23 maart 2017 Gea Antonides, specialist ouderengeneeskunde, Beweging3.0 Marieke de Korte, praktijkverpleegkundige en coördinator zorgprogramma ouderenzorg HE Zorg Inhoud netwerkbijeenkomst
Nadere informatieWe staan als artsen nog altijd teveel in de behandelmodus
Home no. 6 December 2015 Eerdere edities Verenso.nl We staan als artsen nog altijd teveel in de behandelmodus Interview met prof. dr. Wilco Achterberg Bert Bukman redactie@verenso.nl Wilco Achterberg is
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 maart 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieOndersteunende en palliatieve zorg
Algemeen Ondersteunende en palliatieve zorg www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG048 / Ondersteunende en palliatieve zorg / 24-05-2018 2 Ondersteunende
Nadere informatieNVAG 16012014 Prof. Dr Marie Louise Essink-Bot en drs Marielle Jambroes MPH
NVAG 16012014 Prof. Dr Marie Louise Essink-Bot en drs Marielle Jambroes MPH Slide 5 Ik ga u een stukje van mijn oratie laten zien, die ik op 11-12-13 heb uitgesproken. Voor degenen die daar ook waren,
Nadere informatieAls t leven niet meer zo rooskleurig is Euthanasiewens bij M. Parkinson Rol voor jou als hulpverlener?
Als t leven niet meer zo rooskleurig is Euthanasiewens bij M. Parkinson Rol voor jou als hulpverlener? Parkinsonnet jaarcongres 2013 Y.G. van Ingen, specialist ouderengeneeskunde Leerdoelen Wat is euthanasie
Nadere informatieBird s eye view: over de invloed van patiënten, cliënten, verzekerden in het zorgstelsel. 30 september 2015. Ernst van Koesveld
Bird s eye view: over de invloed van patiënten, cliënten, verzekerden in het zorgstelsel 30 september 2015 Ernst van Koesveld OUTLINE PRESENTATIE - BIRD S EYE VIEW Zorgverzekeringswet - Kwaliteit Loont
Nadere informatiePalliatieve zorg. Zorg voor u en uw naasten
Palliatieve zorg Zorg voor u en uw naasten Dit is de printversie van het e-book Palliatieve zorg, zorg voor u en uw naasten. Het e-book is ontwikkeld in afstemming met Palliatieve Zorg Nederland (PZNL)
Nadere informatieTijdig spreken over het levenseinde
Tijdig spreken over het levenseinde foto (c) Ben Biondina voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl Cliëntenbrochure van Goedleven foto (c) Jan Kooren voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 1.
Nadere informatieZorginnovatie bij CZ
Zorginnovatie bij CZ Het zorglandschap verandert snel, innovatie is nodig CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid
Nadere informatieDe handreiking samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde
Home no. 5 Congresnummer Kiezen voor delen November 2016 Eerdere edities Verenso.nl De handreiking samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde Monique Bogaerts mbogaerts@verenso.nl De nieuwe
Nadere informatiegoede zorg voor mensen met ernstig hartfalen
IKNL, lid van coöperatie Palliatieve Zorg Nederland (PZNL) goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen Informatie voor mensen met hartfalen die palliatieve zorg krijgen of daar binnenkort voor in aanmerking
Nadere informatieScen. Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen
Scen Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen inhoud Inleiding Getallen Zorgvuldigheidscriteria Valkuilen Euthanasie versus palliatieve sedatie De scenarts S: staat voor steun: informatie,
Nadere informatieSamen bereiken we meer!
Samen bereiken we meer! Wij zijn een christelijke partij die naar een betere samenleving streeft. Een land ben en maak je Samen. Dit is ons verkiezingsprogramma zodat u een beter idee krijgt waar onze
Nadere informatiePraten over behandelwensen en -grenzen
Praten over behandelwensen en -grenzen Praten over behandelwensen en -grenzen Informatie voor patiënten en familie Inleiding Als patiënt komt u in het UMC Utrecht met een bepaalde behandelwens. Meestal
Nadere informatieEen kraakheldere wilsverklaring
Een kraakheldere wilsverklaring Mag euthanasie bij dementie? JA, zowel bij beginnende als bij gevorderde dementie, als de euthanasie voldoet aan de zorgvuldigheidseisen. Vrijwillig en weloverwogen verzoek
Nadere informatieSlimme oplossingen in de zorg. Heel gewoon.
Slimme oplossingen in de zorg. Heel gewoon. zorgvannu.nl Zorg van Nu. Heel gewoon. Wij vinden het heel gewoon om een telefoon met GPS of een buitenlamp met bewegingssensor te hebben. Of om te beeldbellen
Nadere informatieRuimte en grenzen bij euthanasie. Eric van Wijlick beleidsadviseur
Ruimte en grenzen bij euthanasie Eric van Wijlick beleidsadviseur Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (1) Hoofdstuk II Zorgvuldigheidseisen Artikel 2 1. De zorgvuldigheidseisen,
Nadere informatieReanimeren, wel of niet
Reanimeren, wel of niet Inleiding Het uitgangspunt bij een behandeling in de OZG is dat alles gedaan wordt wat medisch gezien noodzakelijk, mogelijk en wenselijk is voor een goede behandeling. Dat geldt
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatievoor een verdeeld land
Gert-Jan Segers Hoop voor een verdeeld land Uitgeverij Balans Ontmoeting met vonne van der meer en bert keizer onlangs las ik de roman Winter in Gloster Huis van Vonne van der Meer. Die gaat over een levenseindekliniek,
Nadere informatieTwee mannen verblijven al enige tijd op een psychogeriatrische afdeling van het verpleeghuis. Beiden zijn, zoals dat heet, gevorderd dement.
Twee mannen verblijven al enige tijd op een psychogeriatrische afdeling van het verpleeghuis. Beiden zijn, zoals dat heet, gevorderd dement. Beiden hebben ooit, vóór het begin van de dementie, een wilsverklaring
Nadere informatieDossier Voorafgaande zorgplanning
Dossier Voorafgaande zorgplanning Elk jaar komen heel wat mensen in een situatie terecht waarin ze, omwille van een onomkeerbare coma, dementie of een andere aandoening, niet meer in staat zijn om zelf
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatieDNR EEN ZORGVULDIGE AFWEGING VAN WAT MEDISCH NOG ZINVOL IS
DNR EEN ZORGVULDIGE AFWEGING VAN WAT MEDISCH NOG ZINVOL IS Een zorgvuldige afweging van wat medisch (nog) zinvol is... Soms biedt een medische behandeling geen oplossing meer voor een bestaand medisch
Nadere informatieContinue palliatieve sedatie
Home no. 4 September 2017 Themanummer Advance care planning Eerdere edities Verenso.nl Continue palliatieve sedatie Aafke Koffeman aafkekoffeman@hotmail.com Met een waardig Hora est verlost de pedel de
Nadere informatieSamenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO)
Home no. 1 Februari 2018 Themanummer Cardiovasculair Eerdere edities Verenso.nl Samenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO) Geen bewijs voor effectiviteit van preventieve cardiovasculaire medicatie
Nadere informatiePOSITION PAPER. 1. Verlaag de drempel tot anticonceptie
POSITION PAPER Aan Tweede Kamer der Staten Generaal Vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid Welzijn en Sport Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Onderwerp Inbreng KNMG voor AO Medische ethiek 6 september
Nadere informatieChronisch zieken en anderhalvelijns zorg
Chronisch zieken en anderhalvelijns zorg Organisatie van chronische zorg Koos Veen, medisch manager GHC www.ghcgroningen.nl Programma Inleiding chronisch zieken Discussie kleine groepen Afsluiting Ontwikkelingen
Nadere informatieJapanse notenboom, Utrecht. Foto: Bert Maes 35
SPECIALIST OUDERENGENEESKUNDE AMNON WEINBERG Japanse notenboom, Utrecht. Foto: Bert Maes 35 IN ÉÉN KEER GOED! Specialist ouderengeneeskunde Amnon Weinberg: Maak de onvermijdelijke neergang in een veel
Nadere informatieWat karakteriseert de meest ingewikkelde consultatie volgens SCEN artsen?
Wat karakteriseert de meest ingewikkelde consultatie volgens SCEN artsen? Spiegelinformatie 2015 Roeline Pasman Bregje Onwuteaka-Philipsen Meest ingewikkelde consultaties Spiegelinformatie 2015 Vraag naar
Nadere informatieHighlights SCEN spiegelinformatie 2017*
Highlights SCEN spiegelinformatie 2017* * Data analyse en rapportage door R. Pasman en B. Onwuteaka-Philipsen, Amsterdam UMC, Expertise centrum Palliatieve Zorg VUmc De kerngetallen uit de spiegelinformatie
Nadere informatieReanimeren, wel of niet
Reanimeren, wel of niet 2 Inleiding U wordt voor onderzoek of behandeling opgenomen in het ziekenhuis. De medisch-specialist (toen u op het spreekuur was) of de arts-assistent (als u acuut wordt opgenomen)
Nadere informatieAmerikaanse eik, Assen. Foto: Wim Brinkerink 55
Amerikaanse eik, Assen. Foto: Wim Brinkerink 55 IN ÉÉN KEER GOED! Huisarts Theodoor Sikkema: Vaak volstaat één telefoontje om een ELV-bed snel te regelen In de regio Assen is de beschikbaarheid van bedden
Nadere informatieNiet alles verandert in de zorg
Over wat blijft en wat er verandert in de zorg 15 september 2014, Hercules Diessen Niet alles verandert in de zorg. Gelukkig maar! Er gaat veel veranderen in de zorg. Maar er blijft gelukkig ook veel hetzelfde;
Nadere informatieAchtergrondinformatie
Onderdeel van de patiëntenbrochure Spreek tijdig over het levenseinde. - www.knmg.nl/spreken-over-levenseinde Achtergrondinformatie Hieronder leest u achtergrondinformatie die u kan helpen om het gesprek
Nadere informatieWaardigheid en trots. Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen. Manon Koster Directie Langdurige Zorg Ministerie van VWS
Waardigheid en trots. Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen. 1 Manon Koster Directie Langdurige Zorg Ministerie van VWS Trends We leven langer We willen zelf ons leven inrichten, stellen meer eisen Toenemende
Nadere informatiejuridisch toekomstbestendig?
Mr.dr. Brenda Frederiks (VUmc) Vrijdag 4 november Vereniging voor Gezondheidsrecht, Utrecht Gedwongen zorg voor ouderen met dementie: juridisch toekomstbestendig? Inleiding Rechtspositie van ouderen met
Nadere informatieActieplan wachttijden in de zorg 11 mei 2017
De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Newtonlaan 1-41 3584 BX Utrecht Postbus 3017 3502 GA Utrecht T 030 296 81 11 F 030 296 82 96 E info@nza.nl I www.nza.nl
Nadere informatieWils(on)bekwaamheid. Belangenbehartiging en eigen keuzen. Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg DONDERDAG 29 NOVEMBER 2018
Wils(on)bekwaamheid Belangenbehartiging en eigen keuzen Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg DONDERDAG 29 NOVEMBER 2018 Perspectief: wie ben ik? Docent en onderzoeker medische ethiek
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 22 november 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieVroegtijdige zorgplanning
Vroegtijdige zorgplanning Een planning die zorg vraagt WZC Onze Lieve Vrouw WAT IS VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING? Welke zorg zou u wensen indien u ernstig ziek zou worden? Wilt u een levensverlengende behandeling
Nadere informatieKeuzes rond het levenseinde. Miep de Putter Annemieke Delhaas Petra Blommendaal PTMN
Keuzes rond het levenseinde Miep de Putter Annemieke Delhaas Petra Blommendaal PTMN Palliatieteam midden nederland 24 uur/7 dagen per week telefonisch bereikbaar voor hulpverleners Allerlei disciplines
Nadere informatieVraagsturing in de zorg: wat is ervan terecht gekomen?
Vraagsturing in de zorg: wat is ervan terecht gekomen? L. Wigersma (KNMG) A. Brabers, M. Reitsma en J. de Jong ( NIVEL) Kijken artsen en zorggebr vijf jaar na de herziening van het zorgstelsel anders aan
Nadere informatieZorg in de laatste levensfase. Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC
Zorg in de laatste levensfase Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Verschillen Nederland buitenland Palliatieve zorg is geen specialisme Palliatieve zorg is in principe
Nadere informatieVan wens naar werkelijkheid. Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018
Van wens naar werkelijkheid Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018 Is onze wens/droom/ambitie al werkelijkheid? 2 Nieuwe rollen NIEUWE AMBITIES Advanced practitioner Verpleegkundig specialist Master
Nadere informatieKNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden
KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden L.Paulides, huisarts S.Vollenberg, maatschappelijk werk JBZ T.Smilde, Internist oncoloog Margot Verkuylen, specialist ouderengnk voorzitter 07 November
Nadere informatieIndicatiestelling bij de wijkverpleegkundige
Indicatiestelling bij de wijkverpleegkundige Marja de Leeuwerk en Mariska de Bont (V&VN) 26 maart 2010 Inhoud workshop Kennismaking Bewegingen rond verpleging in de eerste lijn (presentatie) Discussie
Nadere informatieDementie, regeren is vooruit zien. R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde
Dementie, regeren is vooruit zien R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde Dementie Dementie is een dodelijke hersenziekte Dementie = zijn geest verliezen 10 % van de bevolking ouder dan 65 jaar heeft
Nadere informatieDe dokter en het geld
De dokter en het geld Marcel Levi (redactie) DE DOKTER EN HET GELD ARTSEN (HER)BEREKENEN DE KOSTEN VAN DE ZORG ISBN 978-90-368-2055-4 ISBN 978-90-368-2056-1 (ebook) DOI 10.1007/978-90-368-2056-1 Bohn Stafleu
Nadere informatieOordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen
Oordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Samenvatting: Een vrouw met Alzheimer leed ondraaglijk onder cognitieve achteruitgang, fatische, praktische en executieve stoornissen en onder
Nadere informatieHandreiking schriftelijk euthanasieverzoek. Artsenversie
Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek Artsenversie Waarom nadenken en praten over het levenseinde? Misschien denkt uw patiënt wel eens na over zijn levenseinde. In dat laatste deel van zijn leven
Nadere informatieZorg en behandeling rondom het levenseinde. Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie
Zorg en behandeling rondom het levenseinde Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie Inleiding In deze folder kunt u het beleid van de Frankelandgroep
Nadere informatieHoop doet leven, al is het maar voor even. Corine Nierop- van Baalen 1 juni 2015 Breda
Hoop doet leven, al is het maar voor even Corine Nierop- van Baalen canierop@diaconessenhuis.nl 1 juni 2015 Breda Inhoud Betekenis hoop palliatieve patiënten met kanker Moeilijkheden die hulpverleners
Nadere informatieWat vraag ik aan mijn zorgverlener?
Patiënteninformatie Wat vraag ik aan mijn zorgverlener? Inleiding Deze brochure bevat aandachtspunten voor u ter voorbereiding op een gesprek met een medisch specialist over een wenselijke of noodzakelijke
Nadere informatieGoede zorg van groot belang. Nederlanders staan open voor private investeringen
Goede zorg van groot belang Nederlanders staan open voor private investeringen Index 1. Inleiding p. 3. Huidige en toekomstige gezondheidszorg in Nederland p. 6 3. Houding ten aanzien van private investeerders
Nadere informatieDe impact van de kosten van Zorg en Welzijn op de inkomenspositie van gepensioneerden
De impact van de kosten van Zorg en Welzijn op de inkomenspositie van gepensioneerden ALV Vereniging Deelnemers NEDLLOYD Pensioenfonds Utrecht, 20 maart 2013. Joop Blom Voorzitter commissie Zorg en Welzijn
Nadere informatiePalliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries
Saskia Danen Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Laatste levensfase Patiënten met dementie bevinden zich allen in een chronisch progressief proces. Palliatieve zorg bij dementie Laatste
Nadere informatieDurf te vragen help mee aan veilige zorg
Durf te vragen help mee aan veilige zorg Inleiding Deze folder Durf te vragen geeft u tips voor een gesprek met bijvoorbeeld de dokter, verpleegkundige, apotheker of de fysiotherapeut. Bedenk dat u, als
Nadere informatie