Praktische opdracht Maatschappijleer Euthanasie

Transcriptie

1 Praktische opdracht Maatschappijleer Euthanasie Praktische-opdracht door K woorden 5 januari ,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Inleiding: Ik zag een aantal jaren geleden in de krant een artikel over euthanasie. Ik had geen idee wat het woord betekende. Nadat ik het gevraagd had aan mijn ouders was ik trots dat ik een moeilijk woord kende. Toen een tijd geleden euthanasie weer in het nieuws kwam sprak het mij wel aan. Ik vond het heftig dat iemand niet zelf de keuze had om te sterven. De discussie over euthanasie is een maatschappelijk probleem. Ondanks de strikte regels vinden er vaak incidenten plaats in welke euthanasie niet goed is toegepast of dat een patiënt alsnog moet lijden vanwege het lange aanvraag proces. Waarom komt de discussie over euthanasie steeds weer terug? Hoofdstuk 1, Politiek-Juridische invalshoek Welke regelgeving is door de overheid ontwikkeld? In de euthanasiewet staat dat een arts mag meewerken aan levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding als hij de zorgvuldigheidseisen uit de wet naleeft. De wet beschrijft ook hoe de handelingen van de arts gemeld en beoordeeld moeten worden. Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn niet strafbaar als is voldaan aan alle 6 zorgvuldigheidseisen in de euthanasiewet: De arts is ervan overtuigd dat de vraag van de patiënt om euthanasie vrijwillig en weloverwogen was. Er is sprake van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt. De arts heeft de patiënt geïnformeerd over zijn situatie en zijn vooruitzichten. De arts is met de patiënt tot de conclusie gekomen dat er voor de patiënt geen redelijke andere oplossing was. De arts heeft ten minste 1 andere, onafhankelijke arts geraadpleegd, die de patiënt heeft gezien. Deze arts heeft schriftelijk zijn oordeel gegeven over de situatie, op basis van de zorgvuldigheidseisen. De arts heeft de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding medisch zorgvuldig uitgevoerd. Euthanasie op verzoek is geen plicht van de arts en het is ook geen recht van de patiënt. Als een arts zich niet aan deze regels houdt kan hij een straf van maximaal 12 jaar krijgen. Hulp bij zelfdoding kan leiden tot maximaal 3 jaar gevangenisstraf. Regionale toetsingscommissies beoordelen of de arts die de euthanasie uitvoerde, zich heeft gehouden aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen. In de commissies zitten in elk geval een arts, een ethicus en een jurist. De artsenorganisatie KNMG heeft ook zijn eigen richtlijnen voor de artsen die bevoegd zijn euthanasie uit te voeren. Pagina 1 van 6

2 De discussie over euthanasie heeft onder andere te maken met de huidige wetgeving. Welke mogelijkheden hebben de betrokken groeperingen om het overheidsbeleid te beïnvloeden? Er zijn verschillende betrokken groeperingen. De overheid, de artsen, de patiënten en natuurlijk de familie. Ook christelijke partijen en de kerk zelf spelen een grote rol. De betrokken groeperingen die het overheidsbeleid willen veranderen zijn de artsen, de patiënten en de familie omdat deze natuurlijk achter de patiënt staan. Vanwege verschillende zaken waarin euthanasie niet goed is toegepast zijn er een aantal grote rechtszaken in het nieuws geweest. De aandacht die euthanasie in de media krijgt heeft ook wat losgemaakt in de regering. Verschillende politieke partijen hebben uitgesproken idealen op het gebied van euthanasie en de bevolking kan zich hierbij aansluiten met hun stemrecht. Verder is het aan de overheid of het euthanasiebeleid echt aangepast gaat worden. Christelijke partijen en de kerk willen euthanasie verbieden. Ook zij kunnen via massamedia het onderwerp ter sprake brengen burgers kunnen ook onderwerpen inbrengen dus de mogelijkheden voor gelovigen zijn via de burger. Hoofdstuk 2, Sociaal-economische invalshoek Welke belangen hebben de betrokken groeperingen? Het belangen van ernstig lijdende patiënten is levensbeëindiging. Euthanasie krijgen is alleen ontzettend moeilijk vanwege de strenge wetgeving. Gemiddeld 30% van de euthanasieverzoeken wordt onterecht afgewezen. Blijkt uit een enquête van het NCRV-programma altijd wat monitor, in samenwerking met de beroepsorganisatie van verpleegkundigen. Het grootste belang van de arts is in principe de patiënt maar natuurlijk ook zijn eigen welzijn wat nogal eens op het spel komt te staan bij euthanasie behandelingen. Gelovigen en christelijke overheidspartijen zijn tegenstanders van een versoepelde wet. Volgens het geloof is het leven namelijk een gift van god en dat zou men niet zelf mogen beëindigen. Hoe hangen de belangen samen met de sociaaleconomische posities van de betrokken groeperingen? De belangen van patiënten en diens familie zijn anders dan die van een deel van de overheid. Het belangen van de arts is wel dezelfde als de patiënt maar vanwege een andere reden. Vanwege de sociaaleconomische positie van een dokter vinden veel artsen dat de regels rondom euthanasie soepeler moet worden. De positie van een arts is namelijk hoog vanwege zijn professie en het aanzien. Maar als een dokter een fout maakt bij euthanasie kan dit grote gevolgen hebben voor zijn sociaaleconomische positie. De belangen van de overheid hangen samen met de sociaaleconomische positie van de kerk. Het geloof speelt in de samenleving alleen een grote rol bij gelovigen maar deze zitten ook in de politiek. Daarmee is een deel van de Pagina 2 van 6

3 overheid tegenstander van euthanasie. Hoofdstuk 3, Sociaal-culturele invalshoek Welke opvattingen hebben de betrokken groeperingen over het maatschappelijk vraagstuk? De verschillende opvattingen van de betrokken groeperingen op een rijtje: Patiënt en familie, Veel mensen zijn bang dat een euthanasieverzoek wordt afgewezen. De zaak van een huisarts uit Tuitjenhorn heeft onrust onder arts en bevolking gezaaid. De patiënten die in aanmerking komen voor euthanasie zouden graag een wetgeving zien waar euthanasie verplicht is voor de arts omdat veel huisartsen vanwege ethische bezwaren euthanasie afwijzen. Arts, Artsen zijn bang om hetzelfde te overkomen als verschillende doctoren die in het nieuws zijn geweest. De boven genoemde huisarts uit Tuitjenhorn was op non-actief gezet. Artsen zouden dus ook graag minder risico lopen bij het nemen van een beslissing over euthanasie. (Christelijke) overheid, De christelijke partijen in de tweede kamer vinden vanuit het geloof dat euthanasie verboden moet worden. Het leven is volgens de kerk immers een gift van god. Er zijn nog verschillende partijen voor en tegen euthanasie los van geloof. Voor: VVD, PvdA, SP en D66. Tegen: SGP. Wat voor waarden en normen zitten er achter deze opvattingen? Het is een waarde dat een patiënt vredig, menswaardig kan sterven en niet teveel lijdt aan een (ongeneeslijke) ziekte. De waarden en normen van de arts zouden er niet toe moeten doen omdat het hun werk is een verzoek in te willigen, maar aangezien dit niet verplicht is zijn er ontzettend veel gevallen waarin euthanasie niet uitgevoerd wordt door waarden en normen van de arts. Bij ruim 23% van de afgewezen gevallen is het verzoek afgewezen door ethische bezwaren van de arts. Bij 19% van de artsen speelt angst een rol, onervarenheid (13%) en geloof (10%) komen ook veel voor. De kerk is eigenlijk als enige die fundamenteel tegen het uitvoeren van euthanasie, het beslissen over leven en dood is niet iets wat mensen mogen doen. Dit mag alleen God. Hoofdstuk 4, Veranderings- en vergelijkende invalshoek Hoe is het maatschappelijke vraagstuk ontstaan? Pagina 3 van 6

4 Nergens ter wereld was de beweging voor legale euthanasie groter dan in Nederland. De in 1973 opgerichte Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie (NVVE) had in 2000 al meer dan leden. De invoering van de euthanasiewet in 2002 was het belangrijkste resultaat van de jarenlange strijd. Maar hoe is de discussie nou echt ontstaan? Ten tijde van de verzuiling in Nederland begon het overheersende geloof af te nemen. In het aangrenzende land België waren al discussies gaande over levensbeëindiging. De discussie sloeg over naar Nederland waar de NVVE er hard voor ging vechten. De huidige euthanasiewet is volgens de NVVE een grote overwinning maar de strijd is nog lang niet gestreden. Komt het maatschappelijke vraagstuk ook voor in andere samenlevingen? In andere samenlevingen komt de discussie vrijwel niet voor. Alleen België heeft er een wetgeving over en ook met veel discussie zoals in Nederland. Een stuk uit een artikel over het Belgisch wetsvoorstel over euthanasie bij minderjarigen: Het wetsvoorstel werd met 86 ja-stemmen, 44 nee-stemmen en 12 onthoudingen aangenomen. Op het moment dat de parlementariërs hun stem uitbrachten, was er geroep in de zaal. Een jongeman riep vanaf de publiekstribune in het Frans 'Moordenaars!'. In andere landen in Europa wordt de discussie niet eens gevoerd. Duitsland, Frankrijk, Italië en Groot-Brittannië vinden dat Nederland zijn grenzen te ver legt. In de Verenigde staten is geen discussie gaande maar er is wel een groep die actief strijd voor het recht op euthanasie. Conclusie: De discussie over euthanasie is een lastig vraagstuk. De verschillende betrokken groeperingen kunnen elkaar niet tegemoet komen in een compromis en zullen hun standpunt ook niet snel aanpassen. Ik ben zelf een voostander van euthanasie. Natuurlijk is het een grote keuze om je leven te willen nemen. Maar mensen die ongeneeslijk ziek zijn en/of ondraaglijk lijden verdienen een uitweg. Ik vind dat de mens toch altijd de macht over zijn eigen leven moet houden. Ik denk dat Nederland het euthanasie beleid wel wat soepeler gaat maken zoals België. De redenen van terugkeer van de discussie zijn volgens mij de extremistische standpunten van voor- en tegenstanders en het huidige, enigszins verouderde, overheidsbeleid. Dus als de overheid een van beide groepen tegemoetkomt zal dit zeker de discussie minder groot maken. samenvatting: Euthanasie is vrijwillige levensbeëindiging uitgevoerd door iemand anders. Het huidige overheidsbeleid over Pagina 4 van 6

5 euthanasie komt uit 2002 en beschrijft de eisen voor een arts voordat deze euthanasie mag plegen. In het kort: De vraag van de patiënt om euthanasie is vrijwillig en weloverwogen. Er is sprake van ondraaglijk lijden van de patiënt. De arts heeft de patiënt geïnformeerd over zijn situatie. De arts en de patiënt hebben besproken dat er geen andere oplossing was. De arts heeft ten minste 1 andere, onafhankelijke arts geraadpleegd. De arts heeft de levensbeëindiging medisch zorgvuldig uitgevoerd. Als een arts de euthanasie verkeerd uitvoert kan hij gestraft worden. Er zijn verschillende betrokken groeperingen. De overheid, de artsen, de patiënten en natuurlijk de familie. De enige manier voor hen om het overheidsbeleid te veranderen is door te stemmen op de goede overheidspartijen of om veel media aandacht te vragen. Het belangen van ernstig lijdende patiënten is levensbeëindiging. Het grootste belangen van de arts is de patiënt maar natuurlijk ook zijn eigen welzijn. Gelovigen en christelijke overheidspartijen zijn tegenstanders van een versoepelde wet. Als een dokter een fout maakt bij euthanasie kan dit grote gevolgen hebben voor zijn sociaaleconomische positie. De verschillende opvattingen van de betrokken groeperingen op een rijtje: Patiënt en familie, zouden graag een wetgeving zien waar euthanasie verplicht is voor de arts omdat veel huisartsen vanwege ethische bezwaren euthanasie afwijzen. Artsen, zouden dus graag minder risico lopen bij het nemen van een beslissing over euthanasie. (Christelijke) overheid, vinden vanuit het geloof dat euthanasie verboden moet worden. Er zijn nog verschillende partijen voor en tegen euthanasie los van geloof. Voor: VVD, PvdA, SP en D66. Tegen: SGP. De waarde voor de patiënt is dat hij niet teveel wil lijden aan een (ongeneeslijke) ziekte. De waarden en normen van de arts zouden er niet toe moeten doen omdat het hun werk is een verzoek in te willigen maar dit is niet verplicht. De kerk is eigenlijk als enige die fundamenteel tegen het uitvoeren van euthanasie. De discussie is ontstaan ten tijde van de verzuiling in Nederland, het overheersende geloof begon af te nemen. In het aangrenzende land België waren al discussies gaande over levensbeëindiging. De discussie sloeg over naar Nederland waar de NVVE er hard voor ging vechten. In andere samenlevingen komt de discussie vrijwel niet voor. Alleen België heeft er een wetgeving over en ook met veel discussie zoals in Nederland. Bronnen: Rijksoverheid M. ter Hedde BC, T. Tenten BC en Drs. A. van de Maat Anomnieme auteur, 14 juni 2007 NRC Webpagina's 23 november Pagina 5 van 6

6 ANP, 13 februari 2014 Boek: Thema s Maatschappijleer, Essener Uitgeverij, Bas Schuijt, Theo Rijpkema Pagina 6 van 6