Datum: 11 juli Onderwerp: Memo Sociaal Domein: Integratie en participatie van statushouders (vervolg op memo van 4 januari 2016)

Transcriptie

1 Datum: 11 juli 2016 Onderwerp: Ter attentie van: Memo Sociaal Domein: Integratie en participatie van statushouders (vervolg op memo van 4 januari 2016) Gemeenteraad Afzender: College Inleiding Wij hebben u begin januari via een memo geïnformeerd over de integratie en participatie van statushouders in de gemeente Barneveld. In de maanden daarna zijn er verschillende nieuwe activiteiten gestart waarover we u graag willen informeren via dit memo. Daarnaast heeft u tijdens de behandeling van de kadernota op 15 juni 2016 via een motie verzocht om een memo op te stellen waarin het college duidelijk weergeeft welke maatregelen er inmiddels getroffen zijn en nog getroffen gaan worden om statushouders weer aan het werk te krijgen, inclusief de eventuele arbeidsrechtelijke consequenties daarvan voor de werkgevers in kwestie. Omdat deze maatregelen onderdeel zijn van de nieuwe activiteiten zullen we de beantwoording van de motie in dit memo betrekken. Voor statushouders geldt dat zij huisvesting voor de langere termijn krijgen en het kabinet verwacht dat zij een actieve bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving. Het is een realiteit dat veel vluchtelingen die een voorlopige verblijfsvergunning (5 jaar) krijgen voor langere tijd in Nederland zullen blijven. We spannen ons daarom maximaal in voor een snelle integratie van deze mensen. De eigen verantwoordelijkheid om te integreren, de taal te leren en werk te vinden, staat daarbij voorop. De integratie van statushouders vereist een omslag in het gemeentelijk beleid. Start eerder, breng de achtergrond van de statushouders beter in kaart en betrek inwoners, maatschappelijke organisaties en marktpartijen erbij. Bovendien zal de instroom van nieuwe statushouders in de jaren waarschijnlijk een ander profiel hebben dan die we voor 2015 zagen. Het aandeel vluchtelingen uit Syrië zal aanzienlijk blijven, ook blijven Eritreeërs naar Nederland vluchten. In dit memo geven we een overzicht van de extra maatregelen die tot nu toe in het Sociaal Domein zijn genomen of nog genomen worden. Investeren in snelle integratie en participatie van statushouders De gemeente Barneveld maakt zich sterk om iedereen naar vermogen te laten deelnemen aan de samenleving. In de eerste plaats gaat de gemeente daarbij uit van wat mensen zelf kunnen, van hun talenten en mogelijkheden. In de tweede plaats van de omgeving van mensen, van kansen die er zijn om daarvan gebruik te maken. In de derde plaats is er ondersteuning van de gemeente en andere partijen in het sociale domein als dat toch niet voldoende is. Nadat de statushouder zich heeft gevestigd in de gemeente Barneveld valt de statushouder onder de Participatiewet. Gezien de grote afstand tot de arbeidsmarkt is het van groot belang deze doelgroep extra ondersteuning te bieden op het gebied van taal en werk. Gebleken is dat alleen het inburgeringstraject niet voldoende oplevert om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. Tot 2013 was de gemeente verantwoordelijk voor de verwijzing naar en de bekostiging van de inburgeringscursus. Vanaf 2013 moeten statushouders zelf een cursus inkopen bij een commerciële taalaanbieder. Daarvoor kunnen ze lenen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), waar studenten ook hun studielening afsluiten. De verantwoordelijkheid voor het welslagen van de inburgeringscursus ligt bij de statushouder zelf. Vanuit de praktijk merken we dat we weinig tot geen invloed hebben op de intensiteit van de inburgeringscursus, terwijl we als gemeente wel voordeel hebben bij een snel traject. Wanneer er niet intensief ingezet wordt op deze doelgroep is het risico groot dat deze mensen langdurig een bijstandsuitkering zullen ontvangen. Vanuit het sociaal domein doen we er alles aan om mensen zo snel mogelijk naar de arbeidsmarkt toe te leiden. Voor mensen die (nog) niet kunnen werken, is de bijstand het laatste vangnet. Eén van de aanbevelingen uit de policy brief Geen tijd te verliezen: van opvang naar integratie van 1

2 asielimmigranten (van het Sociaal Cultureel Plan Bureau, Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum) is om op zo kort mogelijke termijn te starten met taaltrajecten, én om daarop een stevige gemeentelijke regie te zetten. In de afgelopen periode hebben we onze werkwijze aangepast, en zetten we naast de inburgeringscursus verschillende trajecten in zodat statushouders sneller de Nederlandse taal beheersen en waarbij op een laagdrempelige manier kennis wordt gemaakt met de Nederlandse cultuur en werknemersvaardigheden. InCheck Methode Omdat statushouders die net in Barneveld komen wonen de taal niet spreken, is een gesprek over opleiding, competenties en werkervaring lastig te voeren door onze gespreksvoerders. Toch is deze informatie belangrijk voor een goed integratieproces. We hebben er daarom voor gekozen om een instrument in te kopen dat objectieve informatie over de statushouder verschaft, zodat we in korte tijd een goede indruk krijgen van de nieuwkomer en zijn/haar werkperspectief. Het grootste deel van de toegewezen statushouders krijgt daarom binnen 2 weken na vestiging in Barneveld een InCheck screening zodat de gespreksvoerders aan de slag kunnen met objectieve informatie gericht op trajectkeuzes voor integratie. Deze screening vindt plaats in een ruimte in de bibliotheek, waarbij ongeveer 6 statushouders tegelijkertijd een digitale vragenlijst invullen. InCheck is meertalig opgezet. De vragenlijst en rapportages zijn beschikbaar in diverse talen (met uitzondering van Tigrinya-Eritrea). Het maakt niet uit in welke taal de kandidaat invult omdat de rapportages voor de terugkoppelaar altijd in het Nederlands beschikbaar zijn: - InCheck verkrijgt uit de antwoorden van de statushouder inzage in de (arbeids)motivatie. - InCheck verkrijgt uit de antwoorden eveneens inzage in de (arbeids)belastbaarheid van de statushouder. - InCheck maakt de vier meest geschikte- en passende werkrichtingen van de kandidaat inzichtelijk. Tevens worden de beste competenties en voorkeuren voor werkomstandigheden beschreven. - InCheck biedt inzicht over het aanwezige taalniveau, gezondheid, gezinssamenstelling en werkervaring van de kandidaat. Aan de hand van deze informatie kan de gespreksvoerder een passend vervolgtraject aanbieden, zoals de trajecten Taalstage en Taal en Werk (zie hieronder). Wanneer uit InCheck blijkt dat de statushouder nog niet richting werk kan, doordat hij bijvoorbeeld eerst een trauma te verwerken heeft, zal geadviseerd worden een zorgtraject in te gaan. Trajecten Taalstage en Taal en Werk Omdat taal de basis is van het integreren in de Nederlandse samenleving, heeft de gemeente Barneveld besloten trajecten op te zetten die ten goede komen aan de taalbevordering op de werkvloer. Daarnaast wordt er aandacht geschonken aan de Nederlandse cultuur en ook nadrukkelijk aan werknemersvaardigheden. Door alvast kennis te maken met de Nederlandse normen en waarden op de werkvloer, is de hoop uitval in een later stadium tijdens het uitoefenen van werk te voorkomen. Het taaltraject is een tussenfase tussen de inburgeringscursus en volledig uitoefenen van werk naar vermogen en vindt plaats in combinatie met de inburgeringscursus. Begin 2016 hebben er bijeenkomsten plaats gevonden met lokale aanbieders om te brainstormen over de vormgeving van deze taaltrajecten. Aan de hand van de input van deze aanbieders en de informatie van Vluchtelingenwerk zijn er twee soorten trajecten opgezet, namelijk het traject Taalstage en het traject Taal en Werk. Beide trajecten vinden plaats op de werkvloer, waarbij het onderscheid zit in de mate van begeleiding en het niveau van de ontwikkeling van de statushouders. Het traject Taalstage kan gezien worden als een laagdrempelige manier om de Nederlandse taal te leren, terwijl er bij het traject Taal en Werk wordt er ingezet op het aanleren van werknemersvaardigheden om hierdoor de doorstroom naar werk te bevorderen. Begin januari is er gestart met een pilottraject, waarbij er 6 statushouders bij aanbieders geplaatst zijn. Met de resultaten en ervaring uit deze pilot is een programma van eisen opgesteld voor de 2 trajecten, en een inkoopproces gestart. 2

3 De omschrijving en verschillen tussen beide trajecten staat in onderstaande tabel: Doelgroep Kernactiviteit Traject Taalstage Statushouders die nauwelijks of geen Nederlands spreken en weinig werkervaring hebben, Leren Nederlandse taal, vooral Nederlands spreken Traject Taal en Werk Statushouders met redelijk of goede taalontwikkeling, die richting werk kunnen gaan Leren van de Nederlandse taal, werknemersvaardigheden en de Nederlandse cultuur Begeleiding Door vrijwilligers Door geschoolde medewerkers Duur 2 x 3 maanden 2 x 3 maanden Tussen- en- eindevaluaties Ja Ja Tarief (gebaseerd op 6 maanden) Lokale aanbieders waarmee een raamovereenkomst is afgesloten: 1000,- 2000,- tot 4000,- afhankelijk van het aantal gewerkte uren. Kinderhospice Binnenveld, Kwadrant4Work, Ons Bedrijf, Kluzo, t Paradijs, Villa Varia, Ruiter Werkt, t Paradijs Zaak van Barneveld, Zorgboerderij Klein Essen en Neboplus, gemeente Barneveld Met verschillende (lokale) aanbieders zijn raamovereenkomsten afgesloten voor de trajecten op de werkvloer. Daarnaast hebben we bij verschillende werkgevers stageplekken gezocht voor statushouders. De gemeente Barneveld stelt als werkgever zelf ook 20 plekken beschikbaar. Op de verschillende afdelingen is geïnventariseerd welke functies of activiteiten geschikt zijn voor een taalstage en na de zomerperiode zullen de eerste statushouders starten op een taalstage bij de gemeente Barneveld. MAANDAG 13 JUNI 2016 OMROEP GELDERLAND BARNEVELD - Als je als asielzoeker een huis krijgt in Barneveld, krijg je er gelijk een werkervaringsproject bij. Daarmee wil de gemeente ervoor zorgen dat zogenaamde statushouders snel de taal leren en integreren in de Barneveldse samenleving. De statushouders gaan natuurlijk naar de verplichte inburgeringscursus, maar de gemeente is van mening dat ze in een werkomgeving de taal nog sneller leren. Bij RuiterWerkt hadden ze de primeur. Het bedrijf heeft medewerkers met een zorgindicatie en Barnevelders die komen om werkervaring op te doen, sinds kort begeleiden ze ook statushouders. Joop Huisman, directeur: 'vanwege de taal verloopt dat natuurlijk anders dan bij onze andere medewerkers, toch merken we dat de statushouders veel leren. Veel van onze medewerkers spreken geen Engels en dus moeten ze wel in het Nederlands communiceren.' Wereld van verschil Tesfahanis Fetwi Mengesha woont vanaf december vorig jaar in Kootwijkerbroek. Hij komt uit Eritrea en heeft ook gestudeerd, toch vind hij het prima om nu productiewerk te doen: 'Het werk is simpel en daarom kan ik me op de taal concentreren. Ik heb het erg naar mijn zin. Hij heeft zich in de afgelopen maanden al opgewerkt naar kwaliteitscontroleur en hij werkt bij het FietsPoint op het station. Daar registreert hij weggesleepte fietsen: 'Dit is een wereld van verschil met Eritrea, in Nederland is alles zo georganiseerd.' Ondanks de grote verschillen voelt hij zich thuis op zijn werk en in Kootwijkerbroek: 'Als mijn Nederlands goed genoeg is wil ik hier gaan studeren.' Andere initiatieven om het leren van de Nederlandse taal te bevorderen Naast de taaltrajecten worden nieuwe mogelijkheden gecreëerd om tijdens het inburgeringstraject aan te sluiten bij het onderdeel ONA (Oriëntatie op de Nederlandse Arbeidsmarkt) door een Barneveldse context te realiseren met mogelijkheden voor vrijwilligerswerk, stages en het opbouwen van een netwerk. Te denken valt aan praktijkgerichte taaltrajecten, waarbij sollicitatievaardigheden, werknemersvaardigheden en taal op de werkvloer aan bod komen. Dit wordt momenteel verder uitgewerkt. De Barnevue heeft in samenspraak met de gemeente een cursus Nederlandse spreekvaardigheid ontwikkeld voor een groep van 10 personen. De cursus richt zich op het verbeteren en perfectioneren 3

4 van de spreekvaardigheid in het Nederlands. Het is gebleken dat de inburgeringscursus zich vooral richt op de theorie, maar het spreken is wel van belang om te kunnen integreren. Op korte termijn volgt er een evaluatie van deze cursus en zal een besluit genomen worden of dit structureel aangeboden gaat worden. Werken naar vermogen Wanneer IND aan een asielzoeker een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd verleent, wordt hij een zogeheten statushouder. Hij is dan vrij op de arbeidsmarkt. Op zijn verblijfsdocument staat dan de aantekening arbeid vrij toegestaan; tewerkstellingsvergunning niet vereist. Een statushouder kan niet alleen een functie in loondienst vervullen, maar ook kiezen voor zelfstandig ondernemerschap. Ook kan hij een werkervaringsplaats of stage vervullen. Voorwaarden die gelden voor zo n stage of werkervaringsplaats zijn dat er een stageplan is, evenals begeleiding en evaluatie. Een speerpunt in de komende tijd is de intensivering en versnelling van activering van de statushouders. Wij kiezen ervoor om statushouders niet langer dan 6 maanden met hetzelfde doel op een taalbevorderingstraject te plaatsen, daarna zullen ze moeten doorstromen naar (reguliere) werkgevers of andere (re-)integratieprojecten. Voor de begeleiding richting werk en voor matching wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande infrastructuur, zoals die van het Regionaal Werkgeversservicepunt (WSP). Samen met het WSP, VNO-NCW, werkgevers, werkgeversplatformen/netwerken en de uitzendbranche proberen we een snelle en goede match te maken tussen statushouders en openstaande stageplekken en vacatures. Ook in vrijwilligerswerk kunnen talenten tot bloei komen. De bestaande instrumenten om inwoners vanuit de Participatiewet te begeleiden, naar of op het werk, kunnen hierbij worden ingezet (zoals loonkostensubsidie en jobcoaching). Met behulp van de InCheck Methode kan een goede koppeling worden gemaakt tussen de competenties van statushouders en (lokale en regionale) arbeidsmarktperspectieven. Stimuleren zelfstandig ondernemerschap. Statushouders hebben nogal eens ervaring met kleine ondernemingen. De praktijk leert dat ze vol ambitie en energie zitten om in Nederland wat van hun toekomst te maken. Er bestaan faciliteiten voor startende ondernemers, zoals het BBZ en StartSmart. Deze zullen bij de doelgroep bekend worden gemaakt om hen te ondersteunen richting zelfstandig ondernemerschap. Omdat onderwijs en scholing de kans op duurzaam werk aanzienlijk vergroten, willen wij in de komende jaren bij iedere statushouder talenten benutten en kansen blijven creëren op onderwijs dat passend is. Voor de hoger opgeleiden ligt de focus op (bij)scholing via UAF (Universitair Asiel Fonds): via het UAF worden kansrijke vluchtelingen ondersteund bij het volgen van taal- en schakelprogramma s en (bij)scholing richting een opleiding op hoger niveau (MBO3+/HBO/WO). Voor de groep middelbaar opgeleiden ligt de focus op het verkrijgen van een startkwalificatie en voor de groep laagopgeleiden op het verbeteren van de taal in combinatie met participatie. Bijstand Voor mensen die (nog) niet kunnen werken, is de bijstand het laatste vangnet. De gemeente Barneveld wil graag de kostendelersnorm toepassen in de woningen die kamergewijs verhuurd worden aan statushouders. Het toepassen van de kostendelersnorm houdt in dat wanneer iemand een woning deelt met meerdere volwassenen, de bijstandsuitkering daarop wordt aangepast. Hoe meer personen van 21 jaar of ouder in één woning, hoe lager de bijstandsuitkering per individu. De reden hiervoor is dat als er meer personen in een woning wonen, de woonkosten gedeeld kunnen worden. Daarnaast is de verwachting dat door het toepassen van de kostendelersnorm en door het ontvangen van een lagere uitkering de uitstroom richting werk gestimuleerd wordt, zodat statushouders meer inkomsten ontvangen en zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Dit bespoedigt ook de integratie in de Barneveldse samenleving. Maatschappelijke begeleiding Al jaren werkt de gemeente voor de maatschappelijke begeleiding van vluchtelingen intensief samen met de stichting Vluchtelingenwerk Oost-Nederland, afdeling Barneveld. Vrijwilligers die hier werkzaam zijn begeleiden statushouders gedurende acht maanden vanaf huisvesting. Deze begeleiding is in eerste instantie vooral gericht op het wegwijs maken van de statushouders in de lokale samenleving. 4

5 Specifieke afspraken worden gemaakt met Vluchtelingenwerk over de begeleiding van Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV s) die 18 worden, en de Nidos/jeugdzorgopvangwoning moeten verlaten. Participatieverklaringstraject In het bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom dat op 27 november 2015 is gesloten tussen Rijk en gemeenten/vng en het uitwerkingsakkoord van 28 april 2016 is afgesproken dat er een extra impuls aan de integratie en participatie van vergunninghouders wordt gegeven. Het is belangrijk dat statushouders kennismaken met de basisprincipes van de Nederlandse samenleving. Begrippen als vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie staan daarin centraal. Om de kennismaking met de basisprincipes breed in te voeren, is vanaf 2017 (uiterlijk per 1 juli) de ondertekening van de participatieverklaring een verplicht onderdeel van het inburgerexamen. Om de participatieverklaring te kunnen ondertekenen, heeft de statushouder kennis gemaakt met de basisprincipes als onderdeel van het traject maatschappelijke begeleiding, bijvoorbeeld via het volgen van een workshop. Het Rijk heeft hier vanaf januari 2016 extra middelen voor beschikbaar gesteld. Vooruitlopend op de wetswijziging moeten gemeenten al in 2016 het participatieverklaringstraject aanbieden aan de doelgroep asielgerechtigden en hun nareizende gezinsleden. Gemeenten moeten uiterlijk 1 september 2016 bij het COA een plan van aanpak indienen voor de uitvoering van het participatieverklaringstraject voor nieuwkomers. Alleen dan komen gemeenten in aanmerking voor het budget maatschappelijke begeleiding van 2370 per statushouder. Momenteel wordt dit plan samen met maatschappelijke partners opgesteld en zal in augustus worden aangeboden aan het college, zodat dit voor 1 september ingediend kan worden. Voor inburgeringsplichtigen die de participatieverklaring niet tekenen, geldt na de wetswijziging dat zij niet voldoen aan de inburgeringsplicht. De Wet inburgering biedt in dat geval aan het Rijk de mogelijkheid om tot handhaving over te gaan. Verwijtbare niet-ondertekening kan leiden tot een (herhaald opgelegde) boete van 1250 en uiteindelijk tot niet verkrijgen van een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd en het niet in aanmerking komen voor het Nederlanderschap. Om de integratie binnen de Barneveldse samenleving te bevorderen en de betrokkenheid bij de Barneveldse inwoner te vergroten, is ervoor gekozen ook lokale partijen bij de vormgeving én uitvoering van het participatieverklaringstraject te betrekken. Samenwerking Welzijn Barneveld, DUOproject en Vluchtelingenwerk Vanuit de afdeling Sociaal Domein stimuleren wij de samenwerking en afstemming met Welzijn Barneveld, DUOproject en Vluchtelingenwerk. Dit jaar zijn er verschillende gesprekken gevoerd om te onderzoeken in welke mate de werkzaamheden van de verschillende organisaties elkaar overlappen, op elkaar kunnen worden afgestemd en elkaar kunnen versterken. Zij zijn tevens belangrijke partners om invulling te geven aan het participatieverklaringstraject. Het plan van aanpak wordt gezamenlijk met hen opgesteld. Inburgeringscursus Op dit moment zijn statushouders zelf verantwoordelijk voor hun inburgering. Het is van belang dat we zoveel mogelijk inwoners die de taal onvoldoende beheersen aanzetten tot actie. Hetzij in een formele (lesgroepen) setting, hetzij in een non-formele setting, door bijvoorbeeld taalcoaches van Vluchtelingenwerk. In Barneveld zijn 2 commerciële taalaanbieders waar statushouders hun inburgeringscursus kunnen volgen: ROC A12 en Quality Communication. We stemmen met deze aanbieders af over de inhoud, organisatie en frequentie van de lessen. We proberen afspraken met ze te maken over het aanbod als statushouders sneller het traject kunnen doorlopen. Voor de hoger opgeleiden is er een apart traject mogelijk. Voor op hoger niveau opgeleide statushouders wordt gestreefd naar afronding van het inburgeringstraject binnen 2 jaar, een jaar sneller dan de wet vereist. Daarnaast hebben we ervoor gezorgd dat de inburgeringscursussen in de vakantie voor het grootste gedeelte gewoon doorgaan. Ook zet de gemeente in het kader van de Wet Educatie Beroepsonderwijs in op taalbevordering voor volwassenen die onder niveau 2F functioneren. Dit taalaanbod is toegankelijk voor statushouders nadat zij de inburgeringscursus hebben afgerond. Onderwijs Nieuwkomersonderwijs wordt gegeven aan kinderen in de leeftijd van 4 t/m 18 jaar, die op willekeurige momenten van het schooljaar zonder kennis van het Nederlands de school binnenstappen. Er is op dit 5

6 moment geen specifieke aanpak voor 0-2,5- jarigen beschikbaar. Ouders kunnen van de beschikbare voorzieningen van kinderdagopvang en gastoudergezinnen gebruik maken. De 2,5- tot 4-jarigen kunnen met toepassing van het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid gebruik maken van de voorscholen (peuteropvangvoorziening met een voorschools educatief programma). Taalklas (primair onderwijs) In november 2015 heeft de gemeente Barneveld overleg gevoerd met de schoolbesturen van Primair en Voortgezet Onderwijs. In dit overleg is gesproken over de mogelijkheden tot opvang in het onderwijs van de kinderen van vluchtelingen uit Afrika en Syrië. Voor kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar (primair onderwijs) is sinds enkele jaren een taalklas beschikbaar. Leerlingen volgen gedurende 2 dagen per week taalonderwijs in de taalklas bij OBS De Lijster. De overige dagen zitten zij op hun eigen basisschool in de gemeente Barneveld. De gemeente Barneveld draagt financieel bij aan de taalklas. Sinds 1 april 2016 is er een tweede taalklas opgestart. Internationale schakelklas (voortgezet onderwijs) Jongeren van jaar worden tot nu toe ingeschreven bij de ISK in Amersfoort. Daar zijn 2 locaties beschikbaar voor taalonderwijs. ISK Amersfoort heeft een regiofunctie (wettelijk bepaald); gemeenten uit de regio Eemland en verder melden jongeren bij deze locaties aan. De locaties in Amersfoort zitten vol en de verwachting is dat dit de komende tijd zo blijft. Dit betekent dat jongeren thuis kunnen komen te zitten. Het voortgezet onderwijs in Barneveld (Johannes Fontanus College (JFC), De Meerwaarde, Van Lodenstein College en de J.H. Donnerschool), heeft zich, samen met de gemeente, in de afgelopen maanden gebogen over de vraag of het mogelijk is om in Barneveld een lesaanbod te realiseren voor deze doelgroep. Daarbij is overleg gevoerd met LOWAN, het agentschap van het Ministerie van OCW voor dit beleidsterrein. Ook is afstemming gezocht met de gemeente Amersfoort en de ISK aldaar, en de regio Food Valley. Recent hebben de scholen besloten om per medio augustus 2016 een aanbod in Barneveld te realiseren onder verantwoordelijkheid van JFC. De ISK wordt voorlopig gevestigd in het gebouwencomplex aan de Valkhof. Een van de voordelen van een lokale ISK is dat dit leidt tot minder reiskosten van leerlingen die gebruik maken van deze voorziening. Nu zijn zij aangewezen op ISK Amersfoort; vanaf schooljaar kunnen zij het taalonderwijs in Barneveld volgen. Kerken en moskeeën Sinds begin maart is er een kerkenoverleg waarbij kerken gezamenlijk de opvang en begeleiding van statushouders willen regelen. Eén van de initiatieven die daaruit is ontstaan is dat iedere kerkgemeenschap één avond in de week een (sport)activiteit organiseert, zodat er ontmoetingsbijeenkomsten zijn tussen bewoners en nieuwe bewoners van Barneveld. Ook hebben de kerken ervoor gezorgd dat statushouders de gezamenlijke ruimtes van de woningen aan de Lijsterhof in konden richten door spullen van de Kerkpleinmarkt hiervoor beschikbaar te stellen. De gemeente en Vluchtelingenwerk nemen deel aan het kerkenoverleg om de verschillende activiteiten af te stemmen. Daarnaast worden in het vervolg ook vertegenwoordigers van de moskeeën uitgenodigd voor dit overleg. Basketballen op het veldje bij de Lijsterhof 6

7 Met het Wijkplatform, Woningstichting Barneveld, Vluchtelingenwerk, kerken en Be-active wordt er in september een ontmoetingsbijeenkomst georganiseerd aan de Lijsterhof, zodat nieuwe bewoners en buurtbewoners elkaar kunnen leren kennen. Communicatie tussen mensen is van essentieel belang voor wederzijds begrip en respect. Vervolghuisvesting Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV s) Binnen de gemeente Barneveld zijn momenteel 28 AMV s woonachtig in woongroepen of Kleine Wooneenheden (KWE s). Het Nidos voert als onafhankelijke (gezins-)voogdij instelling, op grond van de wet, de voogdijtaak uit voor AMV s. Organisaties Timon en Juzt voeren deze taken voor het Nidos in onze gemeente uit. Huisvesting en begeleiding vindt plaats in woonvoorzieningen van 12 personen (in De Glind) waarbij 24-uurs begeleiding is gewaarborgd of kleinere wooneenheden waar minimaal 4 AMV s worden gehuisvest met ambulante begeleiding (Orlofflaan in Barneveld). Eind augustus komen er nog 12 AMV s aan de Lijsterhof te wonen. De gemeente is verantwoordelijk voor passende vervolghuisvesting voor de jongere op het moment dat de AMV de leeftijd van 18 jaar bereikt. We hebben een onderzoek gedaan naar de te verwachten gevolgen van (extra) huisvesten van deze doelgroep, op de leefgebieden van de AMV waar de gemeente een verantwoordelijkheid in heeft (huisvesting, onderwijs, maatschappelijke ondersteuning, integratie, inkomen en/of gespecialiseerde jeugdhulp). Door de vestiging van meer AMV s in de Gemeente Barneveld wordt naar verwachting een groter beroep gedaan op de Welzijnsvoorzieningen zoals maatschappelijk werk, welzijnswerk en onderwijs. Ook zal naar verwachting een groter beroep worden gedaan op Jeugdwet en mogelijk (nadat ze 18 zijn) Wmo- en Participatiewetvoorzieningen. Deze (mogelijke) toename aan ondersteuning is niet meegenomen in de berekening van het macrobudget Wmo, Jeugd en Participatiewet. Op dit moment is niet duidelijk om welk bedrag dit gaat. Met de jeugdzorginstellingen, Nidos, Vluchtelingenwerk, Woningstichting en gespreksvoerders Jeugd, Wmo en Participatie wordt onderzocht hoe toekomstige huisvesting en eventuele begeleiding eruit komt te zien. We hebben afgesproken dat een half jaar voordat de jongere 18 jaar wordt een casusoverleg georganiseerd wordt om met elkaar in beeld brengen welke ondersteuning de jongere nodig zal hebben om zelfstandig te kunnen wonen. Samenwerking in de Regio Food Valley In het voorjaar van 2015 is in de regio Food Valley een project gestart dat beoogt om innovatieve oplossingen te bedenken voor de huisvesting van statushouders. Aan het project nemen, behalve de acht gemeenten uit de regio Food Valley, ook de elf corporaties deel, de twee provincies waarin Food Valley ligt, en partners zoals het COA, Vluchtelingenwerk en opleidingsinstanties in de regio. Het project is gefinancierd door de gemeenten, de provincies en de corporaties. Centraal motto in het project is: één keer bedenken, meerdere keren toepassen. Er zijn vijf pilots opgestart. De pilot perspectief op wonen, leren en werken heeft ook raakvlakken met de arbeidsmarktregio; - In nauwe afstemming met de regionale ontwikkelingen op gebied van de arbeidsmarkt organiseren van informatievoorziening over vraag en aanbod van statushouders, woningen, werk en scholing (zodat we het toewijzingsproces van mensen aan woningen optimaal kunnen regelen); - In nauwe afstemming met de regionale ontwikkelingen op gebied van de arbeidsmarkt maken van afspraken met betrokken organisaties over de opleidingen en werkgelegenheid van statushouders (verbreding van de pilot wonen, leren en werken). In de pilot perspectief op wonen, leren en werken is een voorstel van de sector Koeltechniek verder uitgewerkt en afgestemd met het Regionaal Werkgeversservicepunt, om statushouders op te leiden binnen de sector, met uitzicht op een baan. De CHE heeft samen met het ROC, Vluchtelingenwerk en andere partners een module georganiseerd voor het snel naar opleiding en werk begeleiden van veelbelovende statushouders. Naar aanleiding van de pilot perspectief op wonen, leren en werken is er een aantal keer afgestemd met de ambtenaren uit de regio die betrokken zijn bij de integratie van statushouders en bij het begeleiden naar werk (participatie). Dat heeft geleid tot een eerste opzet van een regionale agenda. Deze agenda bevat onderwerpen waarover men regionale afstemming belangrijk vindt en waarvan men wellicht een regionale aanpak wil; ze zal in de komende maanden verder worden uitgewerkt in concrete acties. Wij willen in dit verband ook de arbeidsrechtelijke consequenties voor de werkgevers 7

8 agenderen en daar met hen over in gesprek gaan, zodat we de aansluiting blijven houden met het WSP FoodValley en de regionale afspraken over de inzet van instrumenten voor werkgevers (zoals loonkostensubsidie). Financiën Tot en met 2015 was uitsluitend een specifieke uitkering van per statushouder beschikbaar. Deze middelen werden rechtstreeks doorgezet naar Vluchtelingenwerk voor de maatschappelijke begeleiding. Recent is dit bedrag verhoogd tot per nieuw binnenkomende volwassen statushouder. Daaruit moet in ieder geval de (weg tot de) participatieverklaring worden gefinancierd. Het restant kan mogelijk ingezet worden voor integratie bevorderende maatregelen, voor de gehele doelgroep. Daarnaast wordt een vergroot beroep op reguliere begrotingsposten gedaan. Denk daarbij aan budget voor bijstandsuitkeringen, bijzondere bijstand, participatiebudget, collectieve ziektekostenverzekering, WEB-gelden, Wmo- en Jeugd-gelden, en onderwijsachterstandenbeleid. Op dit moment zijn onderhandelingen tussen VNG en Rijk gaande over de financiering van de verhoogde asielinstroom en de passend geachte maatregelen. Vooralsnog gaan wij er vanuit dat het Rijk de extra kosten voor zijn rekening neemt. Hierover komt meer duidelijkheid in de septembercirculaire. Het college heeft besloten deze extra uitkering van het Rijk toe te voegen aan de algemene middelen. Vervolg De komende tijd zal vanuit het Sociaal Domein verder ingezet worden op integratie en participatie van statushouders. Dit doen we onder andere door de verdere uitwerking van bovengenoemde maatregelen. De gemeente Barneveld benut initiatieven vanuit de samenleving om met innovatieve programma s instroom op de arbeidsmarkt en kwalificatie door opleiding en onderwijs te versnellen. 8