Programmabegroting

Transcriptie

1 Programmabegroting

2

3

4 INHOUDSOPGAVE Programmabegroting Inhoudsopgave...4 Aanbieding programmabegroting Programma 1: Openbare Ruimte...6 Inhoud programma...7 Ontwikkelingen en aandachtspunten...9 Beleidskaders...11 Doelstellingen en activiteiten...12 Programma 2: Samen Wonen...18 Inhoud programma...19 Ontwikkelingen en aandachtspunten...20 Beleidskaders...22 Doelstellingen en activiteiten...23 Programma 3: Economie & Toerisme...28 Inhoud Programma...29 Ontwikkelingen en aandachtspunten...30 Beleidskaders...31 Doelstellingen en activiteiten...32 Programma 4: Mens & Welzijn...34 Inhoud programma...35 Ontwikkeling en aandachtspunten...36 Beleidskaders...37 Doelstellingen en activiteiten...38 Programma 5: Bestuur & Dienstverlening...45 Inhoud programma...46 Ontwikkelingen en aandachtspunten...47 Beleidskaders...48 Doelstellingen en activiteiten...49 Paragrafen...53 Bedrijfsvoering...54 Grondbeleid...60 Lokale heffingen...65 Onderhoud kapitaalgoederen...74 Treasury...81 Verbonden partijen...88 Weerstandsvermogen & risicobeheersing...117

5 AANBIEDING PROGRAMMABEGROTING 2016 Programmabegroting 2016 Geachte leden van de raad en burgers van de gemeente Voerendaal, de begroting 2016 en het financiële meerjarenperspectief liggen voor u. Het coalitieakkoord Samen naar een sterker Voerendaal is daarbij richtinggevend geweest, waarbij bestaand beleid en enkele nieuwe ambities een plek hebben gekregen in de begroting. De (wettelijke) ontwikkelingen en ambities op sociaal, economisch en ruimtelijk gebied vragen om keuzes. Het is gelukt om het indicatieve tekort uit de kadernota 2016 om te buigen in een structureel sluitende begroting. Om de begroting sluitend te krijgen worden van uw raad moeilijke keuzes gevraagd: die keuzes zullen merkbaar zijn bij burgers en ondernemers in Voerendaal. Daartegenover staat dat wij overtuigd zijn dat de keuzes Voerendaal op lange termijn goed en sterk houden. Preventie, transformatie, leefbaarheid en leefomgeving zijn de focuspunten in de begroting 2016, waarbij economische, ruimtelijke en sociale opgaven zo veel als mogelijk worden verbonden. Het is prioriteit om als gemeente aantrekkelijk te blijven om er te wonen, te werken en te verblijven. Ook in 2016 zullen vele inspanningen worden gedaan om de kwaliteit van de openbare ruimte op een fatsoenlijk niveau te brengen en te houden: STRIP 1.1 en GVVP zijn hier kaders voor, die in 2016 verder worden uitgevoerd. Door bijvoorbeeld in te zetten op het beheer van de openbare ruimte, verbetert de leefomgeving voor burgers en kunnen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt actief worden ingezet. Het uitvoeringsprogramma PALET 3.0 (duurzaamheid) geeft inzicht in projecten en activiteiten die concreet worden opgepakt. De in 2016 te ontwikkelen woonvisie en omgevingsvisie zorgen ervoor dat het langetermijn-perspectief aanwezig is. Vanuit het innovatiebudget worden daarbij initiatieven op het gebied van duurzaamheid, krimp en levensloopbestendigheid aangejaagd. In leefbaarheid en preventie (inclusief transformatie en innovatie) wordt extra gei nvesteerd. De focus bij leefbaarheid ligt op het faciliteren van verantwoordelijkheid en initiatief van burgers, bedrijven en gemeenschappen. Hiermee ontstaat maatschappelijk draagvlak en eigenaarschap voor opgaven en voorzieningen. Tegelijkertijd kunnen hiermee cohesie en voorzieningen in stand gehouden worden. Via onder meer Talent Werkt, wijksteunpunten, multifunctionele gemeenschapsvoorzieningen en voorliggende voorzieningen blijven burgers actief in de samenleving en op de arbeidsmarkt. Hiermee wordt op termijn zwaardere zorg voorkomen. Ondanks de rijksbezuinigingen blijft het mogelijk om oog, oor en zorg te hebben voor burgers die aangewezen zijn op voorzieningen en ondersteuning. Gemeentebreed zijn samenwerkingsvraagstukken aan de orde. Voerendaal staat open voor samenwerking op het moment dat dit leidt tot minder kosten en/of meer slagkracht. De positionering en profilering van Voerendaal wordt gericht op het zijn van een plek waar je alles vindt om leuk te wonen, te werken, te leven en te recree ren. 'Branding' zorgt er voor dat een herkenbaar en aantrekkelijk beeld van de gemeente wordt neergezet en uitgedragen. Het college gaat de uitdaging aan om al deze plannen en wensen in 2016 en volgende jaren te realiseren: Voerendaal wordt daarmee op lange termijn goed en sterk gehouden. College van burgemeester en wethouders van de gemeente Voerendaal.

6 PROGRAMMA 1: OPENBARE RUIMTE Inleiding De openbare ruimte kent vele gebruikers die steeds hogere eisen stellen aan het gebruik, de inrichting en de kwaliteit ervan. Het belang om te blijven investeren in de openbare ruimte en adequaat beheer te voeren neemt hiermee toe. Daarin bepalen aspecten als gebruikswaarde, toekomstwaarde en belevingswaarde de kwaliteit. Daarnaast spelen eisen vanuit wet- en regelgeving alsmede richtlijnen en afsprakenkaders een belangrijke rol bij het voeren van beleid en het uitvoeren van projecten in de openbare ruimte. De investeringen en het beheer dat de komende jaren verricht gaat worden in de openbare ruimte gaat uit van een duurzame, veilige en betaalbare inrichting en onderhoud van de openbare ruimte die bijdraagt aan de leefbaarheid van de kernen. Vanuit dat oogpunt draagt het programma Openbare Ruimte bij aan een aantrekkelijke leef-, werk- en recreatie-omgeving passend bij het landelijke gebied van Voerendaal. Behoeften, wensen en inzet van burgers en gebruikers zijn leidend bij de bepaling van de, gedifferentieerde, kwaliteitsniveaus.

7 Inhoud programma Kernbegrippen Bij de inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte zijn vier kernbegrippen leidend: Leefbaarheid Om een aantrekkelijke leef-, werk- en recreatie-omgeving te waarborgen is de openbare ruimte minimaal schoon en goed toegankelijk voor alle burgers. De (eigen) ideeën en inspanning van burgers wordt gewaardeerd en aangemoedigd. Voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt is het mogelijk zich door te ontwikkelen en hun maatschappelijke inzet te bevorderen ten behoeve van het borgen en zo mogelijk verbeteren van de kwaliteit in de openbare ruimte. Duurzaamheid Om toekomstgericht met de omgeving om te gaan, speelt duurzaamheid een belangrijke rol als kernbegrip. Centraal hierbij staan achtereenvolgens de vermindering van de milieubelasting bij de inrichting en beheer van de openbare ruimte, het realiseren van energieneutraliteit, optimale scheiding van afval en het (terug-)brengen van grondstoffen in biologische en technische kringlopen. Daarnaast staat duurzaamheid voor toekomstbestendig investeren, waarbij een integrale afweging gemaakt wordt tussen levensduur, functionaliteit en betaalbaarheid. Onder het begrip duurzaamheid wordt hier ook bedoeld dat uitgegaan wordt van een duurzaam personeelsbeleid, waarmee bedoeld wordt dat mensen met een uitkering of een beperking kansen geboden worden om actief deel te nemen aan het arbeidsproces. Veiligheid Om prettig en verantwoord gebruik van de openbare ruimte mogelijk te maken, wordt de openbare ruimte zo ingericht en onderhouden dat veiligheid vanuit de optiek van sociale veiligheid, verkeersveiligheid en technische veiligheid gewaarborgd is. Hierbij wordt rekening gehouden met burgers en gebruikers die kwetsbaarder zijn in de openbare ruimte en worden wettelijke criteria toegepast, maar worden ook alle functies binnen Voerendaal (met goede infrastructuur, uitvalswegen, bereikbaarheid, mobiliteit e.d.) ondersteund. Betaalbaarheid Om op lange termijn een adequaat kwaliteitsniveau van de inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte te kunnen garanderen, is betaalbaarheid een belangrijke vereiste. Zowel investerings-, als exploitatietechnisch worden inrichting en onderhoud van de openbare ruimte financieel verantwoord uitgevoerd. Bij het doen van uitgaven wordt nadrukkelijk bezien of deze doelmatig zijn in het licht van de leefbaarheid, duurzaamheid en veiligheid in de kernen. De kwaliteitsaspecten gebruikswaarde, toekomstwaarde en belevingswaarde zullen hierbij als wegingskader worden meegenomen. De kosten worden op verschillende manieren afgedekt. Op sommige onderdelen gebeurt dit volgens het principe, de vervuiler betaalt, bij andere posten worden andere grondslagen gehanteerd. Beleidsvelden Onderstaand overzicht maakt duidelijk op welke manier het programma is verdeeld in onderdelen en vervolgens welke producten per onderdeel zijn te onderscheiden.

8 Beleidsvelden: Openbaar groen Natuur en Landschap Milieu Afval Water en riolering Infrastructuur Verkeer

9 Ontwikkelingen en aandachtspunten Ontwikkelingen en aandachtspunten Mobiliteit Binnen de kaders van het GVVP en het STRIP dienen maatregelen genomen te worden ter verbetering van de doorstroming, vergroting van de verkeersveiligheid en het bevorderen van de ontsluiting en bereikbaarheid van de gemeente voor rail-, bus-, auto-, fiets- en voetverkeer en hulpdiensten. Daarnaast wordt geïnvesteerd in voorlichting, communicatie en gedragsbeïnvloeding. Goede bereikbaarheid en verkeersveiligheid van de diverse kernen is voor iedere inwoner van Voerendaal van belang en zelfs essentieel voor de kwetsbare verkeersdeelnemers in de gemeente. Op grond van de nieuwe Openbaar Vervoersconcessie zal het openbaar vervoer op de hoofdlijnen versterkt worden. Het openbaar vervoer op het platteland wordt daarentegen uitgedund. In de samenhang tussen OV, contract- c.q. doelgroepenvervoer en leefbaarheidsvervoer zal zo mogelijk gezocht moeten worden naar een duurzame invulling van mobiliteitsvraagstukken in de kernen van Voerendaal waarbij behoefte en mogelijkheden van burgers en gemeenschappen leidend zijn. Water en rioolbeheer Om invulling te geven aan de wettelijke basisinspanning, de Kaderrichtlijn Water en de klimatologische ontwikkelingen zal de komende jaren binnen de gemeente een robuust watersysteem gerealiseerd moeten worden. Voor Voerendaal liggen hier kansen door het glooiende terrein en de aanwezige beekdalen, echter zal het aanpassen van de onder- en bovengrondse infrastructuur een behoorlijke impact hebben op de omgeving, de openbare ruimte en de begroting. Waar mogelijk wordt met voorziene infrastructurele projecten aangesloten op de maatregelen die te treffen zijn op het gebied van water en riolering. Riolering en een goed waterbeheer zijn van cruciaal belang. Het verder optimaliseren van ons rioolstelsel gebeurt met aandacht voor duurzaamheid (afkoppelen). Kabels en leidingen Door de toename van het dataverkeer zal het aantal telecom aanbieders stijgen, evenals het aantal kabelbedrijven. Gevolg zal zijn dat meer kabelaanbieders een eigen netwerk in openbaar terrein gaan realiseren. Daarnaast worden door de nutsbedrijven regelmatig herstelwerkzaamheden uitgevoerd dan wel kabels en leidingen vervangen. Dit is een aandachtspunt voor de kwaliteit van de openbare ruimte en de mobiliteit, maar een kans voor inwoners en bedrijven. Goede voorzieningen, ook op dit gebied, zijn essentieel voor Voerendaal als woon-, werk- en recreatieve gemeente. Flora en fauna Wetgeving dwingt ons zorgvuldig om te gaan met flora en fauna. Dit biedt voor een landelijke gemeente kansen om haar natuurwaarde te beschermen en waar wenselijk te vergroten. Openbaar groen Binnen het nieuwe coalitie-akkoord is expliciet de keuze gemaakt om de openbare ruimte primair goed te onderhouden. Dat geldt voor wegen, bermen, groenvoorzieningen, beken, fiets- en voetpaden. Prettig verblijven in de kernen is daarbij het leidende principe, waarbij de openbare ruimte uitnodigend is met een veilige en toegankelijke uitstraling. Creatieve oplossingen voor het beheer van de groene ruimte, zoals groenadoptie, eigen initiatieven en ideeën van burgers, zijn welkom. Woonkernschouwen zijn daarbij een middel om de dialoog over de leefomgeving met burgers aan te gaan. De inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt wordt eveneens van belang geacht om enerzijds deze mensen te laten doorontwikkelen en anderzijds de kwaliteit in de openbare ruimte te borgen. De aanwezige groenstructuren leveren een belangrijke bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid in de kernen. Het beschermen en verder doorontwikkelen van waardevolle groenstructuren zowel binnen de kernen alsmede in het buitengebied zal de komende jaren binnen de kaders van het door de raad vastgestelde groenstructuurplan verder vorm krijgen. Milieu Het hoofddoel van het huidige Nederlandse milieubeleid is het scheppen van een duurzame samenleving om de belasting op het milieu te verminderen en om zodoende klimaatveranderingen tegen te gaan. Voor het behalen van milieudoelstellingen zal de

10 overheid meer wet- en regelgeving ontwikkelen, milieuvriendelijk gedrag gaan stimuleren, een groter milieubewustzijn bevorderen en het naleven van milieuregels stringenter controleren. Deze ontwikkelingen zullen binnen de vakdisciplines Openbare Ruimte steeds meer aandacht vragen. Databeheer Om beheer op het gebied van wegen, openbare verlichting, groen en water goed en efficiënt te kunnen uitvoeren, is het van belang dat het gegevensbeheer over wegen, groen, riolen, verlichting, pompen en gemalen op een professionele en adequate wijze wordt ingericht en bijgehouden. Op dit moment worden diverse datasystemen gehanteerd die niet op elkaar afgestemd zijn en waarbij op onderdelen het beheer van de gegevens ondermaats is. Op dit onderdeel vindt een inhaalslag plaats, zodat de juiste sturingsinformatie verkregen kan worden. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de transformatie van de GBRD naar de GR Gegevenshuis. Het beleid in dit programma is gericht op het bieden van oplossingen voor deze ontwikkelingen en aandachtspunten.

11 Beleidskaders Beleidskaders De beleidskaders en de speerpunten die vanuit dit programma zijn c.q. worden ontwikkeld, zijn voor een deel terug te voeren op (bestaande) beleidskaders. Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de geldende kaders. Beleidskaders Openbare ruimte De huidige beleidskaders van dit programma bestaan o.a. uit: het Provinciaal verkeers- en vervoersplan Limburg (vastgesteld ); het (geactualiseerde) regionaal verkeers- en vervoersplan Parkstad (vastgesteld ); het gemeentelijk waterplan (vastgesteld ); het verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vastgesteld ); het STRIP 1.0 (vastgesteld ), geactualiseerd in STRIP 1.1 (vastgesteld ); het meerjaren Wegbeheerplan (geactualiseerd ); het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (vastgesteld actualisatie 2016); het beleidsplan openbare verlichting (vastgesteld actualisatie 2016); het groenstructuurplan (vastgesteld ); het meerjaren groenbeheerplan (vastgesteld actualisatie 2015).

12 Doelstellingen en activiteiten Toelichting In dit deel wordt per programma-onderdeel in beeld gebracht wat we per speerpunt willen gaan bereiken in de komende periode en wat we daarvoor gaan doen. Tevens wordt aangegeven wanneer een en ander qua tijdpad te verwachten is en, indien mogelijk, hoe het bereikte resultaat meetbaar gemaakt kan worden. Voor wat betreft de speerpunten is net zoals voorgaande jaren een onderscheid gemaakt tussen zogenaamde 'prioritaire projecten' en 'overige onderwerpen'. Bij deze 'prioritaire projecten' zal 'hard' gestuurd worden op het behalen van doelstellingen (en effecten) en het halen van de planning. Het behalen van doelstellingen (en effecten) en het halen van de planning is bij de 'overige onderwerpen' niet minder belangrijk => de prioriteit zal echter liggen bij de 'prioritaire projecten'. Net zoals in voorgaande jaren zal ook middels de voor- en najaarsrapportage ingegaan worden op de stand van zaken betreffende o.a. de kwaliteit (realisatie doelstellingen), de planning, financiën en ontwikkeling risico's van deze 'prioritaire projecten'. Wat willen we bereiken? GVVP Realiseren van verkeersveiligheid, mobiliteit en bereikbaarheid gemeentelijke voorzieningen. Wat gaan we daarvoor doen? Afronden plan GVVP Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Uitvoering geven aan de maatregelen GVVP Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Vaststellen plan GVVP Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: STRIP 2.0 Realiseren van infrastructurele projecten Hogeweg, Hoolstraat en Voerendaal-Oost. Wat gaan we daarvoor doen? Afkoppelen Voerendaal-Oost Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Project Hogeweg Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum:

13 Project Hoolstraat Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Huishoudelijk afval Separaat inzamelen van PMD-afval. Wat gaan we daarvoor doen? Scheiden PMD-afval Binnen de gemeente Landgraaf loopt op dit moment een pilot met PMD-afval. PMD staat voor Plastic verpakkingsafval, Metaalverpakkingen en Drankkartons. Binnen de gemeente Landgraaf kunnen inwoners naast plastic verpakkingen, ook metaalverpakkingen en drankkartons gratis aanbieden in de bekende Plastic Heroes-zakken. Indien de evaluatie van deze pilot positief is, zal ook in Voerendaal deze vorm van afvalinzameling in 2016 ingevoerd worden. In het beleidsplan van RD4 is hiermee reeds rekening gehouden. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Natuur & Groen Realiseren van enkele groenprojecten. Wat gaan we daarvoor doen? Opknappen / opwaarderen park en vijver achter begraafplaats In 2016 wordt nadere planvorming uitgewerkt voor het gebied dat gelegen is tussen de Laurentiuskerk en de Jeustraat. Aangezien het Waterschap Roer en Overmaas eigenaar is van het bosgebied en de gemeente eigenaar is van de vijver zal in samenspraak de mogelijkheden onderzocht worden met betrekking tot het opwaarderen van dit gebied. Tevens zal planvorming uitgewerkt worden met betrekking tot het opwaarderen van de begraafplaats. De wateroverlast ter plaatse en de huidige inrichting van de paden verdienen hierbij nadrukkelijke aandacht. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Opwaardering bosgebieden Voerendaal is in 2014 gestart met het opwaarderen van de gemeentelijke parkgebieden (Klimmen en Voerendaal), hetgeen past binnen het beleid van de gemeente dat gericht is om de kwaliteit van de openbare ruimte in stand te houden en te verbeteren en het creëren van een aantrekkelijke leefomgeving afgestemd op de (veranderende) behoeften en wensen van gebruikers. In 2015 is het parkgebied 't Brook geheel opgewaardeerd. Ook zullen de gemeentelijke bosgebieden (Haeren- en Cortenbacherbos) opgewaardeerd worden. Hierbij zal met name ingezet worden op een verbetering van de toegankelijkheid en beleefbaarheid van deze gebieden (bijvoorbeeld de bereikbaarheid van de grafkelder in het Haerenbos). Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum:

14 Uitvoeren groenbeheerplan & woonkernschouwen In het groenbeheerplan is het na te streven kwaliteitsniveau voor het groen (inclusief bomen, parken, bossen en wandelroutes) vastgesteld. Dit plan wordt gebruikt voor het maken van bestekken en werkplannen en vormt derhalve de basis voor het daadwerkelijke groenonderhoud. Het realiseren van de ambities op het onderdeel groen, conform het groenbeheerplan, wordt uitgevoerd door de medewerkers van de buitendienst. In 2016 wordt in deze verder ingezet op de doorontwikkeling van de buitendienst als onderdeel van het leerwerkbedrijf ''Talent Werkt''. Daarnaast zullen in 2016 woonkernschouwen georganiseerd worden. Aan de hand van de woonkernschouwen wordt de dialoog over de leefomgeving met burgers aangegaan en wordt ruimte geboden voor creatieve oplossingen voor het beheer van de groene openbare ruimte. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Openbare verlichting Uitvoering geven aan openbaar verlichtingsplan. Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoeren van het openbare verlichting areaal Aan het beheer en onderhoud van openbare verlichting dient een Openbaar Verlichtingsplan ten grondslag te liggen waaraan een Meerjaren UitvoeringsProgramma (MUP) wordt gekoppeld. In 2015 is een dergelijk plan in samenspraak met ZIUT, de huidige beheerder van de Openbare Verlichting in Voerendaal, opgesteld. Concreet beoogt dit plan de sociaal veilige, verkeersveilige en leefbare openbare ruimte te verbeteren door middel van het uitvoeren van het openbare verlichting areaal in kwalitatief duurzame materialen en energiezuinige armaturen. Bij de keuze voor armaturen en lichtmasten wordt rekening gehouden worden met uniformiteit, herkenbaarheid en kostenefficiënt energieverbruik (ledverlichting / dimmen). In aansluiting op de thema-avond die in de eerste helft van 2015 is gehouden rondom het STRIP, Wegbeheer en Openbare Verlichting, is advies ingewonnen aangaande de door ZIUT gedane aanbieding. Op grond hiervan is medio 2015 er voor gekozen om de vaststelling van het plan aan te houden en nader in gesprek te gaan met ZIUT. Afhankelijk van deze uitkomst wordt bepaald of het contract met ZIUT uitgediend wordt of verlengd wordt. Alsdan zal het Openbaar Verlichtingsplan ter behandeling voorgelegd worden aan de gemeenteraad. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: STRIP 1.1 Realiseren van infrastructurele projecten Valkenburgseweg, Bergseweg en Ransdalerstraat. Wat gaan we daarvoor doen? Reconstructie Bergseweg Nadat de reconstructie Valkenburgerweg fase 2 is opgeleverd kan de uitvoering van de reconstructie Bergseweg opgestart worden. De planvoorbereiding hiervoor is in 2015 opgepakt. De uitvoeringswerkzaamheden zijn voorzien in de tweede helft van De Bergseweg is een gebiedsontsluitingsweg gelegen tussen de kernen Kunrade en Ubachsberg. De werkzaamheden kunnen worden onderverdeeld in drie delen: het weggedeelte binnen de bebouwde kom (vanaf kruispunt Kunderlinde tot aan het viaduct A79);

15 het weggedeelte buiten de bebouwde kom (vanaf het viaduct A79 tot aan de komingang Ubachsberg); de te treffen watermaatregelen (treffen van watermaatregelen ten aanzien van afstromen richting bebouwde kom van Kunrade-Voerendaal). Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Reconstructie Ransdalerstraat e.o. Het wegvak Ransdalerstraat heeft een lengte van ca. 1,3 km. Dit betreft het wegvak vanaf camping ''Op d'r Lubosch'' tot Termoors. De aanleiding van de reconstructie van de Ransdalerstraat is gelegen binnen de opgaven vanuit verkeer, water en achterstallig onderhoud van de weg en bestaan uit: het opheffen van de wateroverlast; het gaan voldoen aan de milieu-eisen ten aanzien van de riooloverstorten naar oppervlaktewater; maatregelen op het gebied van verkeersveiligheid; het reguleren van het parkeren, in het bijzonder nabij de school; het veiliger maken van de schoolomgeving; de aanwezige kruisingen binnen het plangebied bijzondere aandacht geven. Daar de Ransdalerstraat een doorgaande weg is, vormt bereikbaarheid, naast de opgaven vanuit de beleidsvelden water en verkeer, een nadrukkelijke uitdaging. Met name de bereikbaarheid van de inwoners en ondernemers en de doorstroming van verkeer tijdens de reconstructie staan hierin centraal. In de planvoorbereiding dient ook hier een gedegen traject rondom burgerparticipatie plaats te vinden. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Reconstructie Valkenburgerweg De reconstructie van de Valkenburgerweg is opgesplitst in twee fasen. De eerste fase vanaf het kruispunt Lindelaufergewande tot aan viaduct en oprit Voerendaal A79 is reeds gerealiseerd. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: vgrp Realisatie projecten vanuit vgrp Wat gaan we daarvoor doen? Afkoppelen Dalstraat Het afkoppelen van het hemelwater aan de Dalstraat is bedoeld om de knelpunten voor wat betreft wateroverlast / water op straat in de Dalstraat op te heffen. Het plangebied betreft het gebied vanaf het plateau met de Breedeweg tot en met de Dalstraat. Het afgekoppelde water zal worden afgevoerd naar de regenwaterbuffer van het Waterschap Roer en Overmaas (WRO) gelegen aan de Putberg. Het afkoppelen van verhard oppervlak wordt gecombineerd met het benodigde wegonderhoud.

16 Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Afkoppelen Jeustraat Ter afronding van het afkoppelplan Voerendaal West dient de Jeustraat nog te worden afgekoppeld. De voorbereidingen hiertoe zijn reeds in het 2e kwartaal 2015 opgestart. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Afkoppelen Minnegardsweg Dit project bestaat uit het aanbrengen van een regenwaterriool en berging in het benedenstrooms gedeelte van de Minnegardsweg. Met de aanleg van dit regenwaterriool vindt daadwerkelijke afkoppeling van de reeds aangelegde regenwatersystemen in de Kerkstraat plaats, het bovenstrooms gedeelte van de Minnegardsweg en het Bernardusplein. Ten aanzien van het Bernardusplein dient evenwel een gedeelte van de Aldegondestraat ook meegenomen te worden in het afkoppelplan Minnegardsweg. Het afkoppelen van verhard oppervlak wordt gecombineerd met het benodigde wegonderhoud. De aanwezig regenwatersystemen in de hierboven aangegeven gebieden zijn thans tijdelijk gekoppeld met het gemengde rioolstelsel. Middels het aanbrengen van een regenwaterriool in het benedenstroomse deel van de Minnegardsweg kunnen bovengenoemde oppervlakken daadwerkelijk worden afgekoppeld. Het afgekoppelde regenwater dient afgevoerd te worden richting de buffer Mingersborg. Onderzocht zal moeten worden of het water in de bestaande buffer geborgd kan worden of dat een nieuwe berging benodigd is. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Afkoppelen Raadhuisplein/Schilstraat Ter plaatse van de Schilsstraat worden in 2016 de nieuwbouwactiviteiten afgerond. De nieuwbouw wordt voorzien van een gescheiden systeem. Om de afvoer naar oppervlaktewater mogelijk te maken is nu voorzien dat aan het Raadhuisplein / Schilsstraat een regenwatersysteem richting het parkgebied wordt gerealiseerd. Gelijktijdig wordt het openbaar verhard oppervlak afgekoppeld. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Bereikbaar maken blinde putten In de gemeente Voerendaal bevinden zich meerdere rioolstrengen die in particulier terrein liggen, die moeilijk bereikbaar zijn en vaak voorzien zijn van een blinde putdeksel (deksel gelegen onder maaiveld). Het betreffen vaak transportriolen (hoofdafvoeren). De kwaliteit van deze riolen zijn niet bekend en middels inspecties dient dit te worden achterhaald. Om deze inspectie te kunnen uitvoeren is het bereikbaar maken van deze putten noodzakelijk. De inschatting is dat het circa 18 km riool betreft en circa 145 putten. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Regenwaterstructuurkaart Een regenwaterstructuur is een aaneengesloten gebiedsdekkende waterafvoerstructuur, waarmee regenwater van (extreme) buien veilig kan worden verwerkt. De structuur biedt ruimte om het

17 regenwater te bergen, te verzamelen, te transporteren, te infiltreren of af te voeren naar een beek of een rivier. In samenspraak met het Waterschap Roer en Overmaas zal in 2016 een regenwaterstructuurkaart opgesteld worden, zodat inzichtelijk gemaakt wordt hoe de waterafvoer van regenwater op straatniveau binnen de gemeente Voerendaal verloopt. Middels deze regenwaterstructuurkaart kunnen knelpunten snel inzichtelijk gemaakt worden. De kaart geeft ook de mogelijkheid om effecten van voorziene maatregelen inzichtelijk te maken. Deze kaart vormt dan ook een goed hulpmiddel bij plannen die ontwikkeld worden in de fysieke ruimte (infrastructureel, volkshuisvestelijk, cultuurtechnisch). Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Wegbeheer Uitvoering geven aan wegbeheerplan Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoeren wegbeheerplan Dit wegbeheerplan heeft middels een uitvoeringsprogramma in kaart gebracht wanneer welke wegvakken in onderhoud dienen te worden genomen. In het wegbeheerplan zijn tevens de kaders gesteld voor wat betreft de wijze waarop het onderhoud binnen de diverse wegvakken wordt aangepakt. Voorzien is dat in 2016 het achterstallig onderhoud wordt weggewerkt en dat tevens de reguliere beheerwerkzaamheden voor de jaarschijf 2016 worden uitgevoerd. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Wat mag het kosten? Exploitatie PB 2016 MJB 2017 MJB 2018 MJB 2019 Lasten Baten Resultaat

18 PROGRAMMA 2: SAMEN WONEN Inleiding De hoofddoelstelling van het programma ''Samen Wonen'' vormt het realiseren van een aantrekkelijke woon- en leefomgeving middels het aanbieden van huisvesting afgestemd op veranderende woonwensen en -eisen, de bevolkingskrimp alsmede op maatschappelijke thema's zoals duurzaamheid en leefbaarheid. Centraal staat hierbij het behouden van vijf leefbare kernen waarbinnen een goede balans bestaat tussen huur-, zorg-, en koopwoningen, waarbij ruimte is voor jong én oud en waarbij de karakteristieke, landelijke/dorpse identiteit van Voerendaal behouden blijft.

19 Inhoud programma Kernbegrippen Bij het ontwikkelen en uitvoeren van beleid op het gebied van volkshuisvesting, ruimtelijke ordening, grondzaken en duurzaamheid komt hierbij met name de focus te liggen op: het realiseren van vitale kernen met een duurzame woon- en leefomgeving; het bieden van voldoende passende woontypologiën in alle kernen afgestemd op de demografische ontwikkelingen in kwalitatieve zin; realiseren van duurzame en levensloopbestendige woningen en voorzieningen met voldoende ruimte voor starters; het bieden van een evenwichtige structuur in het woningaanbod afgezet tegen de demografische ontwikkelingen in kwantitatieve zin; het realiseren van een omgeving die in 2040 energieneutraal is. Beleidsvelden Beleidsvelden: Volkshuisvesting Woningbouw Ruimtelijke ordening Duurzaamheid Grondzaken

20 Ontwikkelingen en aandachtspunten Beleidsmatig Omgevingswet Het omgevingsrecht bestaat thans uit tientallen wetten en honderden regelingen voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. En allemaal met hun eigen uitgangspunten, procedures en eisen. De wetgeving is daardoor ingewikkeld geworden voor de mensen die ermee werken. Daardoor duurt het bijvoorbeeld langer voordat een project kan starten. Het kabinet wil het omgevingsrecht makkelijker maken en samenvoegen in één Omgevingswet. De voorbereidingen hiertoe zijn lopende. De bedoeling is dat in 2018 de nieuwe omgevingswet van kracht wordt. In de komende periode zal de gemeente zich zowel inhoudelijk als organisatorisch hierop moeten voorbereiden. Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL) Eind 2014 is een nieuw POL vastgesteld. Momenteel zijn voor een aantal beleidsterreinen beleidsvisies in ontwikkeling. Het POL heeft doorwerking op lokaal niveau; beleid in de vorm van richtinggevend kader, verordening in de vorm van dwingend kader. Deze kaders worden in 2015 afgerond en dienen begin 2016 verankerd te worden in bestuursafspraken met de afzonderlijke gemeenten, zo ook met de gemeente Voerendaal. WABO Voor een goede uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) zijn door VNG, IPO en het Rijk (I&M) landelijke kwaliteitseisen ontwikkeld. Provincies en gemeenten zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit van de VTH-taken. Met de in 2012 vastgelegde kwaliteitscriteria 2.1 zijn afspraken gemaakt over de minimale kwaliteit van de uitvoering. Dit geldt zowel voor de taken die worden uitgevoerd door een regionale uitvoeringsdienst (RUD) als voor VTH-taken die gemeenten, provincies, waterschappen en rijksdiensten in eigen beheer uitvoeren. De kwaliteitscriteria 2.1 bevatten criteria voor kritische massa, inhoud en proces. Kritische massa criteria geven aan welke capaciteit, kennis en ervaring tenminste in een organisatie aanwezig moet zijn om de VTH-taken goed uit te voeren. De set met kwaliteitscriteria moet nog wettelijk geborgd worden maar zal naar verwachting vanaf juli 2016 van kracht worden. Tot die tijd krijgen de betrokken uitvoerders de gelegenheid om hun organisatie en inzet zo te regelen dat zij aan die criteria voldoen. Ook hier zullen we ons als gemeente in 2016 zowel inhoudelijk (aangaan van een verordening voor het uitvoeren van de basismilieutaken, alsmede het vaststellen van een omgevingsbeleidsplan) als organisatorisch op moeten voorbereiden. Woningwet Op 17 maart 2015 is de nieuwe Woningwet door de Eerste Kamer aangenomen. Hierin is onder meer bepaald dat de focus van Woningcorporaties primair komt te liggen op de zgn. DAEB-activiteiten: het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen en van bepaald maatschappelijk vastgoed en het uitvoeren van beperkte leefbaarheidstaken. Sociale huurwoningen moeten in principe aan de doelgroep van de corporaties worden verhuurd: huishoudens met een inkomen onder Huishoudens met huurtoeslag moeten passend naar hun inkomen gehuisvest worden, de zgn. passendheidsnorm. Op grond van de nieuwe Woningwet krijgen gemeenten meer sturing op de werkzaamheden van corporaties. Het gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid zoals de gemeente dat kan vastleggen is bepalend voor de werkzaamheden van de corporatie. De corporatie dient namelijk naar redelijkheid bij te dragen aan het gemeentelijk beleid en zal een ''bod'' moeten uitbrengen op de gemeentelijke visie. Indien de gemeente een volkshuisvestingsvisie (Woonvisie) heeft, zijn corporaties verplicht prestatieafspraken te maken. De volkshuisvestingsvisie kan ingevuld worden in de vorm van een woonvisie, woonplan of woonagenda voor een bepaalde periode. Maar ook een beknopte uitgangspuntennotitie kan deze functie hebben. Corporaties leveren jaarlijks op 1 juli (in 2015 is dat per 1 november) een ''overzicht van voorgenomen werkzaamheden'' waaruit de gemeente kan afleiden welke werkzaamheden op het grondgebied van de gemeente zijn voorzien, en welke bijdrage daarmee is beoogd aan de uitvoering van het gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid. Dit overzicht heeft betrekking op de eerstvolgende vijf kalenderjaren. Vervolgens sluiten de corporaties, de gemeente en de huurdersorganisatie(s) elk jaar voor 15 december prestatie-afspraken met elkaar. Nieuw in deze is dat huurdersorganisaties een volwaardige partij worden bij het overleg daarover. Voor 2015/2016 geldt een overgangsregime. Omdat de wet in werking treedt per 1 juli 2015 wordt de

21 datum van 1 juli 2015 vervangen door 1 november Voor die datum zou de gemeente een actueel volkshuisvestingsbeleid moeten hebben. Corporaties brengen dan een bod op de woonvisie uit per 1 november Prestatieafpsraken moeten uiterlijk 15 december 2015 gereed zijn. Omdat de periode om te komen tot prestatie-afspraken daardoor erg kort is, zal de minister over de afspraken over 2016 geen geschillen in behandeling nemen. Duurzaamheid De regio Parkstad Limburg heeft de ambitie (PALET) uitgesproken dat de regio in 2040 duurzaam energieneutraal is. Om hiertoe te komen is binnen de regio een ambitie- en visiedocument opgesteld. Om daadwerkelijk het beoogde resultaat te boeken dienen concrete activiteiten vastgesteld te worden en dienen deze vanuit de gemeente daadwerkelijk in gang gezet te worden. De ambitie op het gebied van duurzaamheid zal de komende jaren dan ook de nodige aandacht verdienen. Het beleid in dit programma is gericht op het bieden van oplossingen voor deze ontwikkelingen en aandachtspunten.

22 Beleidskaders Beleidskaders Samen Wonen Beleidskaders Samen Wonen De huidige beleidskaders van het programma Samen Wonen bestaan o.a. uit: Nota Ruimte (2006) Provinciaal Omgevingsplan (2014) Provinciale Woonvisie Limburg Provinciale verordening wonen (2013) Woonverordening Zuid-Limburg (2014/2015) Intergemeentelijke Structuurvisie Parkstad Limburg (2009) Herstructureringsvisie Parkstad (2009) Structuurvisiebesluit Wonen en Retail Parkstad (2011) Retailstructuurvisie Parkstad Regionale Woningbouwprogrammering Energieprogramma Limburg (2008) Kadernota Energie, ecologie, economie (2010) Parkstad Limburg Energietransitie (PALET) (2014/2015) Bestemmingsplannen Buitengebied, Klimmen-Ransdaal, Ubachsberg en Voerendaal- Kunrade Welstandsnota (2013) Volkshuisvestingsplan gemeente Voerendaal (2012) Verordening starterslening (2014) Grondnota gemeente Voerendaal (2011)

23 Doelstellingen en activiteiten Wat willen we bereiken? Actualiseren grondnota Het bieden van een kader en een pragmatische leidraad die helder, transparant en objectief is en die goed aansluit bij gemeentelijk handelen bij grondzaken en om burgers inzicht te geven in die procedures die gelden rondom grondzaken. Wat gaan we daarvoor doen? In 2016 zal een geactualiseerde nota grondbeleid aan de gemeenteraad worden aangeboden. De doelstelling van deze geactualiseerde beleidsnota is het bieden van een kader en een pragmatische leidraad die helder, transparant en objectief is en die goed aansluit bij de alledaagse gemeentelijke praktijk voor het (eigen) gemeentelijk handelen bij grondzaken, en om de burgers inzicht te geven in die procedures en die bovenal uitgaat van realistische en actuele prijsstellingen. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Duurzaamheidsprogramma Het stimuleren van duurzaam ruimte- en energiebeheer alsmede energiegebruik. Het visiedocument Palet 2.0 vormt hierbij het kader en het uitvoeringsprogramma wordt verankerd in Palet 3.0. Wat gaan we daarvoor doen? Uitrol zonnepanelenproject Parkstad Limburg Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Uitvoering geven aan Palet 3.0. Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Vaststellen Palet 3.0 Portefeuillehouder: Brauers Jo Startdatum: Einddatum: Lopende bouwplannen derden Stimuleren van bouwprojecten voor de vrije- en de huursector. Wat gaan we daarvoor doen? Plan In gen Hunsch, Overheek fase IV en Kapelhof Thans zijn nog slechts een beperkt aantal bouwplannen in ontwikkeling dan wel in realisatie. De verdere afbouw van de bouwplannen In gen Hunsch (2 bouwkavels), Overheek fase IV (10 kavels) en Kapelhof (11 woningen) wordt geheel bepaald door de marktbehoefte.

24 Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Plan Kernplan fase II Eind 2016 vindt de eindoplevering plaats van het Kernplan fase II. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Plan Klimmenderstraat Afhankelijk van het standpunt dat de Provincie inneemt rondom het plan om aan de Klimmenderstraat (voormalige winkellocatie Eussen) zorgwoningen te realiseren, zal in 2016 de planvorming voor deze locatie nader geconcretiseerd worden. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Plan Tenelenweg-Laurentiusplein-Vincentiusstraat Het bouwplan Tenelenweg-Laurentiusplein-Vincentiusstraat dat door Woningstichting Voerendaal uitgevoerd wordt zal eind 2016 voor wat betreft de nieuw te realiseren woningen nagenoeg gereed zijn. In het 1e kwartaal van 2016 zullen de laatste woningen in het gebied gesloopt worden waarna de bouwactiviteiten starten. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Lopende bouwplannen gemeente Verkopen van enkele nog resterende gemeentelijke kavels. Wat gaan we daarvoor doen? Plan Clermontstraat De verkoop van de gronden gelegen op de hoek Clermontstraat Tenelenweg in de vorm van twee particuliere kavels heeft nog niet tot het gewenste resultaat geleid. Derhalve zal van gemeentezijde de verkoopstrategie nader heroverwogen worden, zodat de gronden toch op korte termijn afgezet worden. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Plan Dammerich Ten aanzien van het plangebied Dammerich resteert vanuit de planontwikkeling nog het afzetten van twee bouwkavels aan de Wachtendonckstraat.

25 Voor wat betreft het pand Raadhuisplein 3 wordt ingezet op de sloop van het huidige Groene Kruis Gebouw. Vervolgens zal een herontwikkeling van de locatie plaatsvinden en invulling worden gegeven aan de bouw van een wijksteunpunt (WSP), inclusief overige ontwikkelingen. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Plan Houtstraat Dr. Poelsstraat Op grond van de inzichten die verkregen worden vanuit de Woonvisie zal nadere planvorming uitgewerkt worden voor de hoek Houtstraat Dr. Poelstraat te Klimmen. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Omgevingsvisie De omgevingsvisie is een koersbepalend document dat een basis kan vormen voor het branden van onze gemeente. De omgevingsvisie is dus een belangrijk instrument om Voerendaal te positioneren en op de kaart te zetten. De visie zegt niet alleen iets over het beoogde ruimtelijk beleid, ze geeft ook antwoord op ontwikkelingen op sociaal, economisch en ruimtelijk gebied. Wat gaan we daarvoor doen? Opstellen Omgevingsvisie Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Vaststellen Omgevingsvisie Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Project LLB Stimuleren dat particuliere woningeigenaren hun woning levensloopbestendig kunnen maken. Wat gaan we daarvoor doen? Communicatie, Pr en Aanjagen regeling In juli 2015 is de regeling aangepast, waardoor de verwachting is dat het gebruik van de regeling zal toenemen. In 2016 zullen diverse acties uitgezet worden om de bekendheid van de regeling onder de aandacht te brengen en te houden. Hierbij wordt met name ingezet op communicatie, pr en het aanjagen van de regeling. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum:

26 Startersregeling Stimuleren dat starters een eigen woning kunnen kopen. Wat gaan we daarvoor doen? De startersregeling voor de aankoop van een eerste woning wordt voortgezet. Medio 2015 is de Rijksbijdrage aan de startersleningen bee indigd. De af te sluiten startersleningen worden nu voor 50% door de Provincie Limburg en voor 50% door de gemeente Voerendaal gefinancierd. In 2015 is vanuit de gemeente een aanvullend bedrag van beschikbaar gesteld voor het fonds waaruit de startersleningen worden geput. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Woonvisie De inspanningen vanuit het actieprogramma volkshuisvesting zijn erop gericht dat Voerendaal in 2020 nog steeds aantrekkelijk is om te wonen en te vertoeven: groen, rustig en met een goed leefklimaat. De gemeente moet beschikken over een woonvisie waarin de opgaven c.q. vraagstukken voor wonen zijn vastgelegd. Wat gaan we daarvoor doen? Actualiseren prestatie-afspraken Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Afspraken 2016 Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Opstellen kadernotitie Wonen Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Opstellen Woonvisie i.s.m. Parkstad Limburg Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Vaststellen Woonvisie Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum:

27 Wat mag het kosten? Exploitatie PB 2016 MJB 2017 MJB 2018 MJB 2019 Lasten Baten Gerealiseerd saldo van baten en lasten Reserves en voorzieningen Gerealiseerd resultaat

28 PROGRAMMA 3: ECONOMIE & TOERISME Inleiding De hoofddoelstelling van het programma ''Economie & Toerisme'' vormt het versterken van de economische structuur en het bevorderen van de werkgelegenheid in Voerendaal ter stimulering van de welvaart, samenhang, sociale activering en leefbaarheid in de kernen.

29 Inhoud Programma Kernbegrippen Bij het ontwikkelen en uitvoeren van beleid op het gebied van economie & toerisme ligt de focus op: het duurzaam versterken van de lokale bedrijvigheid middels het voeren van een actief en positief ondernemersbeleid; het creëren van goede ruimtelijke voorwaarden om te kunnen ondernemen; het stimuleren van de economisch-toeristische ontwikkeling. Beleidsvelden Onderstaand overzicht maakt duidelijk op welke manier het programma is verdeeld in onderdelen en vervolgens welke producten per onderdeel zijn te onderscheiden. Beleidsvelden: Economie Recreatie & toerisme

30 Ontwikkelingen en aandachtspunten Ontwikkelingen en aandachtspunten De economische omstandigheden blijven de komende jaren een aandachtspunt. Verschillende sectoren (onder andere bouw, detailhandel, zakelijke dienstverlening) hebben blijvend te maken met een teruglopende markt of een markt waarin grondige verschuivingen aan de orde zijn. Nieuwe technologieën (ICT, biotech, 3D-printing etc.) zullen leiden tot belangrijke verschuivingen in de markt waardoor traditionele verdienmodellen van bedrijven onder druk komen te staan. In de zorgsector staan grote veranderingen op stapel, die kansen kunnen inhouden voor lokale bedrijven. De flexibilisering van de arbeid neemt verder toe. Dit betekent dat ook het aantal ZZP-ers nog steeds toeneemt. Van alle bedrijven die nieuw starten is ruim 90% ZZP-er. De provincie Limburg heeft eind 2014 het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL) vastgesteld. Hierin zijn beleidskaders opgenomen voor retail, kantoorlocaties en werklocaties. Aangezien in regionaal verband sprake is van voldoende capaciteit of een overcapaciteit, gaat het beleid uit van dynamisch voorraadbeheer. Toerisme De toeristische markt staat onder druk. Het Heuvelland blijft een belangrijke vakantiebestemming, maar er is een zware concurrentie van andere binnenlandse en buitenlandse bestemmingen. Goedkope vliegreizen concurreren met een binnenlands verblijf. In opdracht van de Provincie Limburg is onderzoek verricht naar de verblijfsaccommodaties (campings en vakantieparken) in Zuid-Limburg. Hieruit komt naar voren dat er veel middelmatig aanbod is. Bedrijven zullen moeten vernieuwen en investeren om een goede positie op de markt te kunnen blijven behouden. Het beleid in dit programma is gericht op het bieden van oplossingen voor deze ontwikkelingen en aandachtspunten.

31 Beleidskaders Beleidskaders Economie & Toerisme Beleidskaders Economie & Toerisme De vigerende beleidskaders van dit programma bestaan uit o.a.: Economie Regionale kaders: de Retailvisie Parkstad Limburg Structuurvisiebesluit Parkstad Limburg Wonen en retail (2011) Programma Werklocaties Limburg 2020 (Provincie Limburg) Provinciaal Omgevingsplan Limburg (2014) Gemeentelijke kaders: Beleid vrijkomende Agrarische Bebouwing (2012) Verordening winkeltijdenwet i.r.t. Koopzondagen (2013) Bestemmingsplan uitbreiding bedrijventerrein Lindelaufer Gewande Op Gen Hek (2015) Toerisme & Recreatie Regionale Kaders: Uitvoeringsprogramma Toerisme Parkstad Limburg Provinciaal Omgevingsplan Limburg (2014) Gemeentelijke kaders: Verordening op de heffing en invordering toeristenbelasting 2015 Nota verblijfsrecreatie in Voerendaal (2008) Nota agrotoerisme (2009)

32 Doelstellingen en activiteiten Wat willen we bereiken? Behoud door ontwikkeling Instandhouding van het cultureel erfgoed is van belang voor de identiteit, de ruimtelijke kwaliteit en de eigenheid van de gemeente en is tevens een belangrijke economische factor. Wat gaan we daarvoor doen? Cultureel erfgoed. n 2016 zal inzichtelijk worden gemaakt welke visie de gemeente heeft in het kader van cultureel erfgoed en het eventueel treffen van concrete maatregelen. Hierbij wordt onder meer gedacht aan het in beeld brengen van monumentale en karakteristieke panden en het toekomstperspectief die deze panden in functionele zin kunnen hebben, mede in het licht van de kansen en mogelijkheden die voortvloeien uit de omgevingsvisie. Daarnaast wordt gedacht aan het in kaart brengen van de panden of bijzondere elementen (die bijvoorbeeld van Kunradersteen zijn opgetrokken), waarbij bekeken wordt op welke wijze deze kunnen bijdragen aan de versterking van de identiteit van Voerendaal. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Programma Economie & Toerisme Het duurzaam versterken van de lokale economie door een actief ondernemersbeleid en het versterken van het ondernemerschap en innovatie. Het creëren van een goed vestigingsklimaat (goede ruimtelijke randvoorwaarden). Het stimuleren van de economisch-toeristische ontwikkeling. Wat gaan we daarvoor doen? Accountmanagement, bedrijfsbezoeken, gestructureerde contacten met de ondernemersverenigingen, organiseren van thema-avonden etc. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Dienstverlening en advisering aan startende ondernemers. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Faciliteren individuele ondernemers bij vestiging, ontwikkeling en/of uitbreiding. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Faciliteren project en gebiedsontwikkeling Oerland-Land van Kalk en bevorderen en faciliteren van innovatieve bedrijfsconcepten. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum:

33 Plan Herkenningspunten Kunradersteen. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Vaststellen programma recreatie en toerisme. Portefeuillehouder: Thomas Peter Startdatum: Einddatum: Wat mag het kosten? Exploitatie PB 2016 MJB 2017 MJB 2018 MJB 2019 MJB 2020 Lasten Baten Gerealiseerd saldo van baten en lasten Reserves en voorzieningen Gerealiseerd resultaat

34 PROGRAMMA 4: MENS & WELZIJN Inleiding Het programma Mens en Welzijn richt zich op het realiseren en in stand houden van een breed en vraaggericht aanbod van activiteiten, voorzieningen en zorg als randvoorwaarde voor het welzijn van de inwoners van de gemeente Voerendaal, waardoor deze in de vertrouwde omgeving maatschappelijk kunnen (blijven) participeren. De rol van de gemeente is hierbij ondersteunend, faciliterend en randvoorwaarden scheppend. Het betreft het welzijn van alle inwoners, met daarbij bijzondere aandacht voor specifieke doelgroepen als jongeren, ouderen en burgers met een participatieprobleem.