Regionale verschillen in extreme neerslag. 18 februari 2010 Rudmer Jilderda, Adri Buishand, Janet Wijngaard
|
|
- Gerda Verstraeten
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Regionale verschillen in extreme neerslag 18 februari 2010 Rudmer Jilderda, Adri Buishand, Janet Wijngaard
2 Meetgegevens over neerslag Egmond, 14 augustus
3 Jaarnormalen van enkele stations jaargemiddelden gemiddelde gemiddelde Locatie dagen rd > 0,1 duur [uren] hoeveelheid [mm] intensiteit [mm/uur] daghoeveelheid [mm] De Kooy ,3 4,2 Eelde ,3 4,3 De Bilt ,3 4,5 Rotterdam ,3 4,9 Vlissingen ,3 4,3 Maastricht Airport ,2 4,3 3
4 Geschiedenis studies over extreme neerslag Neerslag en verdamping, 1980 Analyse van kwartiersommen van de neerslag H 2 O, 1991 Statistiek van extreme neerslag in Nederland STOWA rapport, 2004 Statistiek van extreme neerslag voor het stedelijk waterbeheer H 2 O, 2008 Regionale verschillen in extreme neerslag, WR
5 Eerder onderzoek naar plaatselijke verschillen Buishand (1984) Vaals versus gemiddelde van 15 andere stations Witter (1984) Dagwaarden > 15 mm en > 25 mm STOWA (2004) Extreme dagwaarden van 11 stations Hoes, e.a. (2005) Diermanse, e.a. (2005) Doorrekening van 7 uurreeksen voor waterstanden in zes watersystemen Extreme dagwaarden Delfland versus De Bilt Overeem, e.a. (2008) Uurreeksen ( 29 jaren) van 12 stations voor duren korter dan een dag 5
6 Gegevens en homogeniteit Tijdvak: Mookhoek / Strijen dagen 10 mm districtsgemiddelde verschil 6
7 GEV-verdeling locatieparameter (ξ) dispersiecoëfficiënt (γ) vormparameter (κ) κ = D met D als duur in dagen opmerkingen ξ ξ γ κ < 0 voor κ 0 voor D D 5 dagen > 5 dagen 7
8 Variatie van dispersiecoëfficiënt en locatieparameter 8
9 Relatie van dispersiecoëfficiënt en locatieparameter met jaarnormale neerslag bij een duur van 4 dagen 9
10 Technieken voor het toetsen van verschillen Neerslag verschilt van plaats tot plaats, maar vaak is een zekere samenhang in de gevallen hoeveelheden herkenbaar Deze samenhang beïnvloedt in hoge mate de uitkomsten van de toetsen op regionale verschillen Statistisch kan deze samenhang uitgedrukt worden in een correlatiecoëfficiënt en deze dient als functie van de afstand bepaald te worden Voor de berekening van de correlatiecoëfficiënt tussen stationsparen is gebruik gemaakt van een resampling -techniek (1000 bootstrap samples) ter verrijking van de beschikbare informatie Uit de algemene variantie en de correlatiecoëfficiënt als functie van de afstand wordt per te toetsen parameter de covariantiematrix samengesteld 10
11 Correlatie tussen geschatte waarden van dispersiecoëfficiënt en locatieparameter als functie van de afstand voor een duur van vier dagen 11
12 Statistische significatie: toetsingsgrootheid T 1 GEV parameter θ wordt weergegeven als: T 1 = c θ θ + ε θ c : een constante voor alle stations ε: een residu met covariantiematrix C θ c dient zodanig gekozen worden, dat: ε T = C 1 ε minimaal wordt T 1 bezit een chi-kwadraatverdeling met N 1 vrijheidsgraden (N is aantal stations) 12
13 Statistische significantie : toetsingsgrootheden T 2 en T 3 f ( ; β ) ε 2 ( x β ) = θ + ε c 3 θ = f x + f ; ( x; β ) ε T 1 T ε 2 = 2 C beschrijft θ als functie van jaargemiddelde neerslag of als een gebiedswaarde voor kust en binnenland 2 en 3 = T1 T2 β dusdanig kiezen, dat T 2 minimaal wordt T T 2 en T 3 bezitten een chi-kwadraatverdeling met resp. K 1 en N K vrijheidsgraden (K is aantal geschatte parameters en N is aantal stations) 13
14 Regionale verschillen dispersiecoëfficiënt Duur (dagen) T 1 kusteffect T 3 jaarsom ** ** Significant op het 1% niveau 14
15 Verschillen bij negen dagen 15
16 Regionale verschillen locatieparameter Duur T 1 T 3 T 2 T 2 (prop) ** 90.0 ** ** ** ** ** ** ** * ** * Significant op het 5% niveau, maar niet op het 1% niveau ** Significant op het 1% niveau ξ = rel wd ξd ξd D Verdeling afwijkingen bij 9 dagen 16
17 Regionalisatie van extreme waarden statistiek etmalen 0.93 De Bilt per jaar per jaar per jaar per jaar per 2 jaar per 5 jaar per 10 jaar per 20 jaar per 50 jaar per 100 jaar etmalen per jaar per jaar per jaar per jaar per 2 jaar per 5 jaar per 10 jaar per 20 jaar per 50 jaar per 100 jaar
18 Regionalisatie bij duren korter dan een dag 18
19 Voor verdere details 19
Regionale verschillen in extreme neerslag
Scientific report ; WR 2009-01 Regionale verschillen in extreme neerslag T.A. Buishand, R. Jilderda en J.B. Wijngaard De Bilt, 2009 KNMI scientific report = wetenschappelijk rapport; WR 2009-01 De Bilt,
Nadere informatieNieuwe statistiek voor extreme neerslag
Nieuwe statistiek voor extreme neerslag J.B. Wijngaard (KNMI) M. Kok (HKV LIJN IN WATER) A. Smits (KNMI) M. Talsma (STOWA) Samenvatting In dit artikel wordt de nieuwe statistiek voor extreme neerslaghoeveelheden
Nadere informatieStatistiek van extreme neerslag voor korte neerslagduren
Technical report ; TR - 295 Statistiek van extreme neerslag voor korte neerslagduren Adri Buishand en Janet Wijngaard De Bilt, 2007 KNMI Technical report = technisch rapport; TR - 295 De Bilt, 2007 PO
Nadere informatie11. Multipele Regressie en Correlatie
11. Multipele Regressie en Correlatie Meervoudig regressie model Nu gaan we kijken naar een relatie tussen een responsvariabele en meerdere verklarende variabelen. Een bivariate regressielijn ziet er in
Nadere informatieGemiddeld aantal dagen met minstens windkracht 4 Bft tijdvak 1981-2010
Gemiddeld aantal dagen met minstens windkracht 4 Bft tijdvak 1981-2010 210 Valkenburg 24 22 25 23 24 23 24 23 21 22 22 23 69 73 70 66 278 28 225 IJmuiden 29 26 29 28 29 28 29 28 27 29 28 29 84 87 85 85
Nadere informatieStatistiek van extreme neerslag in Nederland
Opdrachtgever: STOWA Auteurs: A. Smits J.B. Wijngaard R.P. Versteeg M. Kok Inhoud Voorwoord...1 Samenvatting... 3 1 Inleiding... 18 1.1 Aanleiding...18 1.2 Probleemanalyse...19 1.3 Afbakening...22 1.4
Nadere informatieNIEUWE NEERSLAGSTATISTIEK VOOR WATERBEHEERDERS NIEUWE NEERSLAGSTATISTIEK VOOR WATERBEHEERDERS
NIEUWE NEERSLAGSTATISTIEK VOOR WATERBEHEERDERS NIEUWE NEERSLAGSTATISTIEK VOOR WATERBEHEERDERS 1 NIEUWE NEERSLAGSTATISTIEK VOOR WATERBEHEERDERS brochure 26a 2004 INHOUD 1 Aanvulling van de historische
Nadere informatieKNMI: weer, klimaat en wateroverlast in bebouwd gebied
KNMI: weer, klimaat en wateroverlast in bebouwd gebied Janette Bessembinder et al. Opzet presentatie Wat is en doet het KNMI? Oorzaken wateroverlast in bebouwd gebied Waarnemen: hoe doen we dat? Waargenomen
Nadere informatieNieuwe statistieken: extreme neerslag neemt toe en komt vaker voor
Nieuwe statistieken: extreme neerslag neemt toe en komt vaker voor Hans Hakvoort (HKV), Jules Beersma (KNMI), Theo Brandsma (KNMI), Rudolf Versteeg (HKV), Kees Peerdeman (Waterschap Brabantse Delta/STOWA)
Nadere informatieKlimaat in de 21 e eeuw
Klimaat in de 21 e eeuw Hoe verandert ons klimaat? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd en voor Nederland Mogelijke
Nadere informatieNIEUWE NEERSLAG- STATISTIEKEN VOOR KORTE TIJDSDUREN
NIEUWE NEERSLAG- STATISTIEKEN VOOR KORTE TIJDSDUREN Extreme buien zijn extremer geworden 2018 12A In opdracht van STOWA hebben het KNMI en HKV Lijn in water nieuwe neerslagstatistieken afgeleid voor korte
Nadere informatieVrije Universiteit 28 mei Gebruik van een (niet-grafische) rekenmachine is toegestaan.
Afdeling Wiskunde Volledig tentamen Statistics Deeltentamen 2 Statistics Vrije Universiteit 28 mei 2015 Gebruik van een (niet-grafische) rekenmachine is toegestaan. Geheel tentamen: opgaven 1,2,3,4. Cijfer=
Nadere informatieb) Het spreidingsdiagram ziet er als volgt uit (de getrokken lijn is de later uit te rekenen lineaire regressie-lijn): hoogte
Classroom Exercises GEO2-4208 Opgave 7.1 a) Regressie-analyse dicteert hier geen stricte regels voor. Wanneer we echter naar causaliteit kijken (wat wordt door wat bepaald), dan is het duidelijk dat hoogte
Nadere informatiemlw stroom 2.1: Statistisch modelleren
mlw stroom 2.1: Statistisch modelleren College 5: Regressie en correlatie (2) Rosner 11.5-11.8 Arnold Kester Capaciteitsgroep Methodologie en Statistiek Universiteit Maastricht Postbus 616, 6200 MD Maastricht
Nadere informatieRAPPORT STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND.
STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND RAPPORT 24 26 ISBN 9.5773.261. stowa@stowa.nl WWW.stowa.nl TEL 3 232 11 99 FAX 3 232 17 66 Arthur van Schendelstraat 816 POSTBUS 89 353 RB UTRECHT Publicaties
Nadere informatieStatistiek van extreme gebiedsneerslag in Nederland
Statistiek van extreme gebiedsneerslag in Nederland Aart Overeem en Adri Buishand De Bilt, 2012 Technical report; TR-332 Statistiek van extreme gebiedsneerslag in Nederland Versie 1.0 Datum 4 mei 2012
Nadere informatieHoofdstuk 10: Regressie
Hoofdstuk 10: Regressie Inleiding In dit deel zal uitgelegd worden hoe we statistische berekeningen kunnen maken als sprake is van één kwantitatieve responsvariabele en één kwantitatieve verklarende variabele.
Nadere informatie9. Lineaire Regressie en Correlatie
9. Lineaire Regressie en Correlatie Lineaire verbanden In dit hoofdstuk worden methoden gepresenteerd waarmee je kwantitatieve respons variabelen (afhankelijk) en verklarende variabelen (onafhankelijk)
Nadere informatieSchaling neerslagstatistiek korte duren obv Stowa (2015) en KNMI 14
Schaling neerslagstatistiek korte duren obv Stowa (2015) en KNMI 14 Van: Jules Beersma (KNMI) (mmv Geert Lenderink en Adri Buishand) Aan: Paul Fortuin (RWS-WVL) 20161214 (definitief) Inleiding RWS-WVL
Nadere informatieStatistiek in de alfa en gamma studies. Aansluiting wiskunde VWO-WO 16 april 2018
Statistiek in de alfa en gamma studies Aansluiting wiskunde VWO-WO 16 april 2018 Wie ben ik? Marieke Westeneng Docent bij afdeling Methoden en Statistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Universiteit Utrecht
Nadere informatieSingle and Multi-Population Mortality Models for Dutch Data
Single and Multi-Population Mortality Models for Dutch Data Wilbert Ouburg Universiteit van Amsterdam 7 Juni 2013 Eerste begeleider: dr. K. Antonio Tweede begeleider: prof. dr. M. Vellekoop Wilbert Ouburg
Nadere informatieZeer zacht jaar met veel neerslag aan de kust
Jaaroverzicht 2017 Zeer zacht jaar met veel neerslag aan de kust Klaas Ybema, Harm Zijlstra Een zeer zacht jaar wekt inmiddels geen verbazing meer. Ook niet nu de normaalwaarde al met bijna een graad naar
Nadere informatieStatistiek voor A.I.
Statistiek voor A.I. College 13 Donderdag 25 Oktober 1 / 28 2 Deductieve statistiek Orthodoxe statistiek 2 / 28 3 / 28 Jullie - onderzoek Tobias, Lody, Swen en Sander Links: Aantal broers/zussen van het
Nadere informatieData analyse Inleiding statistiek
Data analyse Inleiding statistiek Terugblik - Inductieve statistiek Afleiden van eigenschappen van een populatie op basis van een beperkt aantal metingen (steekproef) Kennis gemaakt met kans & kansverdelingen
Nadere informatieStatistiek II. Sessie 5. Feedback Deel 5
Statistiek II Sessie 5 Feedback Deel 5 VPPK Universiteit Gent 2017-2018 Feedback Oefensessie 5 1 Statismex, gewicht en slaperigheid2 1. Lineair model: slaperigheid2 = β 0 + β 1 dosis + β 2 bd + ε H 0 :
Nadere informatieStatistiek II. 1. Eenvoudig toetsen. Onderdeel toetsen binnen de cursus: Toetsen en schatten ivm één statistiek of steekproef
Statistiek II Onderdeel toetsen binnen de cursus: 1. Eenvoudig toetsen Toetsen en schatten ivm één statistiek of steekproef Via de z-verdeling, als µ onderzocht wordt en gekend is: Via de t-verdeling,
Nadere informatieReproductie van A compound Weibull model for the description of surface wind velocity distributions : een toelichting (voorlopige versie)
Reproductie van A compound Weibull model for the description of surface wind velocity distributions : een toelichting (voorlopige versie) Ilja Smits KNMI, Postbus 201, 3730 AE De Bilt Tel: 030-2206 874,
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 11 Dinsdag 25 Oktober 1 / 27 2 Statistiek Vandaag: Hypothese toetsen Schatten 2 / 27 Schatten 3 / 27 Vragen: liegen 61 Amerikanen werd gevraagd hoeveel % van de tijd
Nadere informatieDoor Klaas Ybema en Harm Zijlstra WORKUM / HEERENVEEN, 21 februari 2009
Door Klaas Ybema en Harm Zijlstra WORKUM / HEERENVEEN, 21 februari 2009 Met opnieuw een hoog jaargemiddelde, bestaat nu de top-18 van warmste jaren in De Bilt (vanaf 1901) uit jaren na 1987. Alleen 1991,
Nadere informatieKNMI-HYDRA project. Phase report 2 and 4
KNMI-HYDRA project Phase report 2 and 4 Reproduction of A compound Weibull model for description of surface wind velocity distributions : an explanation KNMI, May 2003 Reproductie van A compound Weibull
Nadere informatieStatistiek ( ) eindtentamen
Statistiek (200300427) eindtentamen studiejaar 2010-11, blok 4; Taalwetenschap, Universiteit Utrecht. woensdag 29 juni 2011, 17:15-19:00u, Educatorium, zaal Gamma. Schrijf je naam en student-nummer op
Nadere informatieExtreme neerslaggebeurtenissen nemen toe en komen vaker voor
Nieuwe neerslagstatistieken voor het waterbeheer: Extreme neerslaggebeurtenissen nemen toe en komen vaker voor 2015 10A In 2014 heeft het KNMI met het oog op klimaatverandering nieuwe klimaatscenario s
Nadere informatieSTOWA NEERSLAGSTATISTIEKEN VOOR KORTE DUREN - ACTUALISATIE 2018 ACTUALISATIE 2018 NEERSLAGSTATISTIEKEN VOOR KORTE DUREN RAPPORT
ACTUALISATIE 2018 NEERSLAGSTATISTIEKEN VOOR KORTE DUREN RAPPORT 2018 12 A NEERSLAGSTATISTIEKEN VOOR KORTE DUREN ACTUALISATIE 2018 RAPPORT 2018 12 ISBN 978-90-5773-785-5 stowa@stowa.nl www.stowa.nl TEL
Nadere informatieStatistiek II. Sessie 3. Verzamelde vragen en feedback Deel 3
Statistiek II Sessie 3 Verzamelde vragen en feedback Deel 3 VPPK Universiteit Gent 2017-2018 Feedback Oefensessie 3 1 Statismex en bloeddruk 1. Afhankelijke variabele: Bloeddruk (van ratio-niveau) Onafhankelijke
Nadere informatieHoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen
Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen 3.1 Schatten: Er moet een verbinding worden gelegd tussen de steekproefgrootheden en populatieparameters, willen we op basis van de een iets kunnen zeggen over de ander.
Nadere informatieNOG MEER NATTIGHEID? Door John van Boxel en Erik Cammeraat
NOG MEER NATTIGHEID? Door John van Boxel en Erik Cammeraat Het jaar 1998 was in Nederland het natste van deze eeuw. De afgelopen jaren zijn we echter vaker geconfronteerd met grote neerslaghoeveelheden.
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 14 Donderdag 28 Oktober 1 / 37 2 Statistiek Indeling: Hypothese toetsen Schatten 2 / 37 Vragen 61 Amerikanen werd gevraagd hoeveel % van de tijd zij liegen. Het gevonden
Nadere informatieVandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 3. Recap 2. Recap 1. Recap Centrale limietstelling T-verdeling Toetsen van hypotheses
Vandaag Onderzoeksmethoden: Statistiek 3 Peter de Waal (gebaseerd op slides Peter de Waal, Marjan van den Akker) Departement Informatica Beta-faculteit, Universiteit Utrecht Recap Centrale limietstelling
Nadere informatieKennisvraag: wat waren de herhalingstijden van de neerslag? In beeld brengen situatie zoals die buiten geweest is.
Neerslag juni 2016 Kennisvraag: wat waren de herhalingstijden van de neerslag? In beeld brengen situatie zoals die buiten geweest is. Antwoord: De neerslaggegevens van zowel de KNMI neerslagstations als
Nadere informatieToelichting maandoverzicht van het weer in Nederland
Bezoekadres Wilhelminalaan 10 3732 GK De Bilt Postbus 201 3730 AE De Bilt T 030-220 69 11 F 030-221 04 07 www.knmi.nl Toelichting maandoverzicht van het weer in Nederland 1 Inleiding In het Maandoverzicht
Nadere informatieToepassing van radar gebaseerde gebiedsreductiefactoren bij de NBW-toetsing
Toepassing van radar gebaseerde gebiedsreductiefactoren bij de NBW-toetsing Rudolf Versteeg 1, Hans Hakvoort 1 en Marijke Visser 2 Aanleiding Tijdens de toetsing van het watersysteem van Flevoland aan
Nadere informatieStatistiek voor A.I. College 12. Dinsdag 23 Oktober
Statistiek voor A.I. College 12 Dinsdag 23 Oktober 1 / 20 2 Deductieve statistiek Orthodoxe statistiek 2 / 20 3 / 20 Jullie - onderzoek Wivine Tijd waarop je opstaat (uu:mm wordt weergeven als uumm). Histogram
Nadere informatieToepassing van op radar gebaseerde gebiedsreductiefactoren bij de NBW-toetsing
Toepassing van op radar gebaseerde gebiedsreductiefactoren bij de NBW-toetsing Rudolf Versteeg Hans Hakvoort Marijke Visser Aanleiding Tijdens de toetsing van het watersysteem van Flevoland aan de normen
Nadere informatieKNMI'14 scenario's. Siebe Bosch WHITEPAPER CONVERSIE VAN DE NEERSLAGREEKS DE BILT ONDER DE '14-KLIMAATSCENARIO'S
HYDROCONSULT / WHITEPAPER KLIMAATSCENARIO'S KNMI'14 WHITEPAPER KNMI'14 scenario's CONVERSIE VAN DE NEERSLAGREEKS DE BILT ONDER DE '14-KLIMAATSCENARIO'S Siebe Bosch 1 HYDROCONSULT / WHITEPAPER KLIMAATSCENARIO'S
Nadere informatieklimaatscenarios klimaatscenarios De KNMI 06
De KNMI 06 klimaatscenarios klimaatscenarios wat zijn ze? hoe worden ze gemaakt? waarin verschillen ze van de vorige? Bart van den Hurk, Geert Lenderink, Aad van Ulden, Janette Bessembinder, Franziska
Nadere informatieModellen en Simulatie Populatiegroei
Utrecht, 26 april 213 Modellen en Simulatie Populatiegroei Program Populatie groei van één soort, recursies Evenwichtspunten Periodieke banen Bifurcatie Chaos Catastrofe Gerard Sleijpen Department of Mathematics
Nadere informatieTabel 1. Temperatuur (De Bilt) Tabel 2. Temperatuur (extremen)
Jaaroverzicht 2016 Zeer zonnig en aan de warme kant Klaas Ybema, Harm Zijlstra Ook 2016 was aan de zachte kant met in De Bilt een top-10 positie qua gemiddelde etmaaltemperatuur. Alleen de was niet te
Nadere informatieKansrekening en statistiek wi2105in deel 2 16 april 2010, uur
Kansrekening en statistiek wi205in deel 2 6 april 200, 4.00 6.00 uur Bij dit examen is het gebruik van een (evt. grafische) rekenmachine toegestaan. Tevens krijgt u een formuleblad uitgereikt na afloop
Nadere informatieGemiddelde temperatuur (Celsius) tijdvak
Gemiddelde temperatuur (Celsius) tijdvak 1981-2010 210 Valkenburg 3.6 3.6 6.1 8.7 12.5 15.1 17.4 17.5 14.8 11.3 7.4 4.3 3.9 9.1 16.7 11.2 10.2 30 235 De Kooy 3.5 3.3 5.6 8.4 12.0 14.7 17.1 17.4 15.0 11.4
Nadere informatieDH19 Bedrijfsstatistiek MC, 2e Bach Hir, Juni 2009
Naam:... Voornaam:... DH19 Bedrijfsstatistiek MC, 2e Bach Hir, Juni 2009 Slechts één van de vier alternatieven is juist. Kruis het bolletje aan vóór het juiste antwoord. Indien je een meerkeuzevraag verkeerd
Nadere informatieEIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I. 5 februari 2010
EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I 5 februari - Dit tentamen bestaat uit vier opgaven onderverdeeld in totaal 9 subvragen. - Geef bij het beantwoorden van de vragen een zo volledig mogelijk antwoord.
Nadere informatieVoor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag
19 x 13 x 19 x 1,5 mm 0,57 314,00 324,00 344,00 364,00 20 x 15 x 20 x 1,5 mm 0,61 314,00 324,00 344,00 364,00 25 x 15 x 25x 2 mm 0,96 227,00 237,00 257,00 277,00 10 x 20 x 10 x 2 mm 0,56 227,00 237,00
Nadere informatieMeteorologische gegevens,
Bron: KNMI (2010, 2011). Indicator 30 november 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Voor
Nadere informatieBriefrapport 680705013/2009 D. Mooibroek P.L. Nguyen J.P. Wesseling. Meteorologie voor standaard rekenmethoden in 2008
Briefrapport 680705013/2009 D. Mooibroek P.L. Nguyen J.P. Wesseling Meteorologie voor standaard rekenmethoden in 2008 RIVM Briefrapport 680705013/2009 Meteorologie voor standaardrekenmethoden in 2008 D.
Nadere informatie8. Analyseren van samenhang tussen categorische variabelen
8. Analyseren van samenhang tussen categorische variabelen Er bestaat een samenhang tussen twee variabelen als de verdeling van de respons (afhankelijke) variabele verandert op het moment dat de waarde
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 16 Donderdag 4 November 1 / 25 2 Statistiek Indeling: Schatten Correlatie 2 / 25 Schatten 3 / 25 Schatters: maximum likelihood schatters Def. Zij Ω de verzameling van
Nadere informatieKlimaatverandering in internationaal perspectief
Klimaatverandering in internationaal perspectief Gaan onze buurlanden uit van dezelfde verandering? Janette Bessembinder Stelling 1 Als de warme golfstroom tot stilstand komt, wordt het in Nederland minstens
Nadere informatieFormuleblad. Hoofdstuk 1: Gemiddelde berekenen: = x 1 + x 2 + x 3 + +x n / n Of: = 1/n Σ x i
Formuleblad Hoofdstuk 1: Gemiddelde berekenen: = x 1 + x 2 + x 3 + +x n / n Of: = 1/n Σ x i Plaats van de median berekenen: Oneven aantal observaties: (n+1)/2 Even aantal observaties: gemiddelde van de
Nadere informatieOefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold
Oefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold Hoofdstuk 1 1. Wat is het verschil tussen populatie en sample? De populatie is de complete set van items waar de onderzoeker in geïnteresseerd
Nadere informatie(c) Bepaal de kans dat de linker bedelaar van 10 voorbijgangers in totaal exact 420 ct ontvangt.
Tentamen Statistiek van Proefopzetten wi244st 4 juni 2007, 4.00 7.00 uur Toelichting. Een antwoord alleen is niet voldoende: er dient een motivatie, toelichting of berekening aanwezig te zijn. Gebruik,
Nadere informatieHoofdstuk 12: Eenweg ANOVA
Hoofdstuk 12: Eenweg ANOVA 12.1 Eenweg analyse van variantie Eenweg en tweeweg ANOVA Wanneer we verschillende populaties of behandelingen met elkaar vergelijken, dan zal er binnen de data altijd sprake
Nadere informatieKans op extreme neerslag
Kans op extreme neerslag Aart Overeem, KNMI Wageningen University & Research (Kees Lemcke, KNMI) Down the Drain, Ede 18 april 2017 Overzicht presentatie Inleiding Hoe meet je regen met weerradars? De kans
Nadere informatieHOOFDSTUK 7: STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN VOOR DISTRIBUTIES
HOOFDSTUK 7: STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN VOOR DISTRIBUTIES 7.1 Het gemiddelde van een populatie Standaarddeviatie van de populatie en de steekproef In het vorige deel is bij de significantietoets uitgegaan
Nadere informatieAanpassingen takenboek! Statistische toetsen. Deze persoon in een verdeling. Iedereen in een verdeling
Kwantitatieve Data Analyse (KDA) Onderzoekspracticum Sessie 2 11 Aanpassingen takenboek! Check studienet om eventuele verbeteringen te downloaden! Huidige versie takenboek: 09 Gjalt-Jorn Peters gjp@ou.nl
Nadere informatieStatistiek 2 deel A 30 minuten over statistisch toetsen
Statistiek 2 deel A 30 minuten over statistisch toetsen R.J. Baars, MSc Kruytgebouw N710 r.j.baars@uu.nl februari 2014 Opbouw van statistiek Statistiek 1 (periode 2: vandaag) Dit college + zelfstudie +
Nadere informatieStochastiek 2. Inleiding in the Mathematische Statistiek. staff.fnwi.uva.nl/j.h.vanzanten
Stochastiek 2 Inleiding in the Mathematische Statistiek staff.fnwi.uva.nl/j.h.vanzanten 1 / 12 H.1 Introductie 2 / 12 Wat is statistiek? - 2 Statistiek is de kunst van het (wiskundig) modelleren van situaties
Nadere informatieintroductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets
toetsende statistiek week 1: kansen en random variabelen week : de steekproevenverdeling week 3: schatten en toetsen: de z-toets week : het toetsen van gemiddelden: de t-toets week 5: het toetsen van varianties:
Nadere informatieCollege 2 Enkelvoudige Lineaire Regressie
College Enkelvoudige Lineaire Regressie - Leary: Hoofdstuk 7 tot p. 170 (Advanced Correlational Strategies) - MM&C: Hoofdstuk 10 (Inference for Regression) - Aanvullende tekst 3 Jolien Pas ECO 011-01 Correlatie:
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamenopgaven Statistiek 2DD71: UITWERKINGEN 1. Stroopwafels a De som S van de 12 gewichten is X 1 + X 2 + + X 12. Deze is normaal
Nadere informatieToegepaste Statistiek, Dag 7 1
Toegepaste Statistiek, Dag 7 1 Statistiek: Afkomstig uit het Duits: De studie van politieke feiten en cijfers. Afgeleid uit het latijn: status, staat, toestand Belangrijkste associatie: beschrijvende statistiek
Nadere informatieKNMI publicatie 215. Extreme zomerneerslag 2006 en klimaatscenario s. n k l. Geert Groen. k N e d
KNMI publicatie 215 Geert Groen Kon tuut i n k l i j k N e d erlands Meteorologisch Insti Extreme zomerneerslag 2006 en klimaatscenario s KNMI publicatie 215 De Bilt, 2007 P.O. Box Postbus 201 3732 GK
Nadere informatieVan Neerslag tot Schade
Van Neerslag tot Schade Opdrachtgevers: STOWA Stichting Leven met Water Provincie Zuid Holland Waterschap Zuiderzeeland Verbond van Verzekeraars Uitvoerenden: HKV, KNMI en UT Doelstelling Het onderzoeken
Nadere informatieToetsende Statistiek Week 5. De F-toets & Onderscheidend Vermogen
M, M & C 7.3 Optional Topics in Comparing Distributions: F-toets 6.4 Power & Inference as a Decision 7.1 The power of the t-test 7.3 The power of the sample t- Toetsende Statistiek Week 5. De F-toets &
Nadere informatieFiguur 1: Voorbeelden van 95%-betrouwbaarheidsmarges van gemeten percentages.
MARGES EN SIGNIFICANTIE BIJ STEEKPROEFRESULTATEN. De marges van percentages Metingen via een steekproef leveren een schatting van de werkelijkheid. Het toevalskarakter van de steekproef heeft als consequentie,
Nadere informatieHoofdstuk 6 Twee populaties: parametrische toetsen
Hoofdstuk 6 Twee populaties: parametrische toetsen 6.1 De t-toets voor het verschil tussen twee gemiddelden: In veel onderzoekssituaties zijn we vooral in de verschillen tussen twee populaties geïnteresseerd.
Nadere informatieRISICOSIGNALERING Hitte
RISICOSIGNALERING Hitte Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut INLEIDING Hitte De temperatuur volgt een jaarlijkse cyclus die samenhangt met de zonnestand. Deze jaarlijkse cyclus is duidelijk zichtbaar
Nadere informatieMeteorologische gegevens,
Bron: KNMI (2003, 2009). Indicator 2 februari 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De
Nadere informatieInhoudsopgave. Introductie Data Methode Resultaten Conclusies en aanbevelingen Referenties... 19
Inhoudsopgave Introductie... 2 Data... 4 Methode... 6 Resultaten... 9 Conclusies en aanbevelingen... 18 Referenties... 19 Extreme-neerslagcurven voor de 21 e eeuw 1 Introductie In maart van dit jaar zijn
Nadere informatieHoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen
Hoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen 8.1 Non-parametrische toetsen: deze toetsen zijn toetsen waarbij de aannamen van normaliteit en intervalniveau niet nodig zijn. De aannamen zijn
Nadere informatieTentamen Statistische methoden MST-STM 8 april 2010, 9:00 12:00
Tentamen Statistische methoden MST-STM 8 april 2, 9: 2: Bij dit examen is het gebruik van een (evt. grafische) rekenmachine toegestaan. Tevens krijgt u een formuleblad uitgereikt na afloop inleveren alstublieft.
Nadere informatieRobuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid
Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Dr.ir. P.W. Heijnen Faculteit Techniek, Bestuur en Management Technische Universiteit Delft 22 april 2010 1 1 Introductie De
Nadere informatieMeteorologische gegevens,
Bron: KNMI. Indicator 1 april 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 bedroeg de
Nadere informatieStochastiek 2. Inleiding in de Mathematische Statistiek 1 / 17
Stochastiek 2 Inleiding in de Mathematische Statistiek 1 / 17 Statistische toetsen 2 / 17 Toetsen - algemeen - 1 Setting: observatie X in X, model {P θ : θ Θ}. Gegeven partitie Θ = Θ 0 Θ 1, met Θ 0 Θ 1
Nadere informatiehet Nederlandse waterbeheer
Meteobase: online neerslag- en referentiegewasverdampingsdatabase voor het Nederlandse waterbeheer H. Hakvoort 1, S. Bosch 2, R. Versteeg 1, J. Heijkers 3, E. Wolters 1, M. Talsma 4 en K. Peerdeman 5 Waterbeheerders
Nadere informatieACTUALISATIE METEOGEGEVENS VOOR WATERBEHEER 2015
DEEL 1: NEERSLAG- EN VERDAMPINGSREEKSEN DEEL Fina 2: l STATISTIEK re port VAN DE EXTREME NEERSLAG ACTUALISATIE METEOGEGEVENS VOOR WATERBEHEER 2015 RAPPORT 2015 10 Actualisatie meteogegevens voor waterbeheer
Nadere informatieDe vergeten klimaatontwikkeling en het effect op hoogwaterstatistiek en maatregelen
De vergeten klimaatontwikkeling en het effect op hoogwaterstatistiek en maatregelen Bertus de Graaff 1, Rudolf Versteeg 2 en Jeroen Tempelaars 3 Na de extreme neerslaggebeurtenissen in 1998 en de daaropvolgende
Nadere informatieStatistiek voor A.I. College 14. Dinsdag 30 Oktober
Statistiek voor A.I. College 14 Dinsdag 30 Oktober 1 / 16 2 Deductieve statistiek Orthodoxe statistiek 2 / 16 Grootte steekproef Voorbeeld NU.nl 26 Oktober 2012: Helft broodjes döner kebab vol bacteriën.
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op dinsdag , uur.
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Statistiek voor TeMa (S95) op dinsdag 3-03-00, 9- uur. Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine en
Nadere informatieDroogte monitoring. Coen Ritsema, Klaas Oostindie, Jan Wesseling
Droogte monitoring Coen Ritsema, Klaas Oostindie, Jan Wesseling Inhoud Droogte karakterisering KNMI Standardized Precipitation Index (SPI) Website Droogtemonitor Toekomstige website uitbreidingen? Droogte
Nadere informatieExamen Statistiek I Januari 2010 Feedback
Examen Statistiek I Januari 2010 Feedback Correcte alternatieven worden door een sterretje aangeduid. 1 Een steekproef van 400 personen bestaat uit 270 mannen en 130 vrouwen. Twee derden van de mannen
Nadere informatieExamen Statistische Modellen en Data-analyse. Derde Bachelor Wiskunde. 14 januari 2008
Examen Statistische Modellen en Data-analyse Derde Bachelor Wiskunde 14 januari 2008 Vraag 1 1. Stel dat ɛ N 3 (0, σ 2 I 3 ) en dat Y 0 N(0, σ 2 0) onafhankelijk is van ɛ = (ɛ 1, ɛ 2, ɛ 3 ). Definieer
Nadere informatieLes 2: Toetsen van één gemiddelde
Les 2: Toetsen van één gemiddelde Koen Van den Berge Statistiek 2 e Bachelor in de Biochemie & Biotechnologie 22 oktober 2018 Het statistisch testen van één gemiddelde is een veel voorkomende toepassing
Nadere informatieKlimaat, -verandering en -scenario s
Klimaat, -verandering en -scenario s Janette Bessembinder et al. Opzet presentatie Wat is klimaat en klimaatverandering Waargenomen veranderingen Klimaatscenario s Klimaatdienstverlening 1 Wat is klimaat?
Nadere informatieHOOFDSTUK IV TOETSEN VAN STATISTISCHE HYPOTHESEN
HOOFDSTUK IV TOETSEN VAN STATISTISCHE HYPOTHESEN 4.1 PARAMETERTOESTEN 1 A. Toetsen van het gemiddelde Beschouw een steekproef X 1, X,, X n van n onafhankelijke N(µ, σ) verdeelde kansveranderlijken Men
Nadere informatiePE Bijeenkomst Prognosetafel AG2016
PE Bijeenkomst Prognosetafel AG2016 1 Inhoud 1. Datasets en Databewerking 2. Modelstructuur en eigenschappen 3. Correlaties 4. Vergelijking met AG2014 5. Gebruik: als (best estimate) statische prognosetafel
Nadere informatieTentamen Biostatistiek 2 voor BMT (2DM50), op maandag 2 juli uur
Faculteit der Wiskunde en Informatica Tentamen Biostatistiek 2 voor BMT (2DM50), op maandag 2 juli 2012 9.00-12.00 uur Bij het tentamen mag alleen gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine. Het gebruik
Nadere informatieKNMI 06 klimaatscenario s
KNMI 06 klimaatscenario s Stof tot nadenken? Opzet presentatie Klimaatverandering en het (versterkte) broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering De nieuwe KNMI-klimaatscenario s Mogelijke effecten 1
Nadere informatie. Dan geldt P(B) = a. 1 4. d. 3 8
Tentamen Statistische methoden 4052STAMEY juli 203, 9:00 2:00 Studienummers: Vult u alstublieft op het meerkeuzevragenformulier uw Delftse studienummer in (tbv automatische verwerking); en op het open
Nadere informatieOriëntatie Econometrie Tijdreeksmodellen en Voorspellen. Marius Ooms. 23 April 2002, Amsterdam
Oriëntatie Econometrie Tijdreeksmodellen en Voorspellen Marius Ooms 23 April 2002, Amsterdam Carlson and Thorne (1997) Multiple Regression Key Ideas: 15.1, 15.2, 15.10, 15.14, 15.17, 15.19, 15.20 Ch. 16.1-16.4:
Nadere informatieHoe het werkt met kinderen
Hoe het werkt met kinderen Moeders over kinderopvang en werk Bilage Verklaringsmodellen Wil Portegis Mariëlle Cloïn Evelien Eggink Ingrid Ooms Inhoud: De verklaringsmodellen van Hoe het werkt met kinderen...
Nadere informatie