Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 5 november 2012 Agenda nr: 13 Onderwerp: Vaststelling Huisvestingsplan Primair Onderwijs

Transcriptie

1 Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 5 november 2012 Agenda nr: 13 Onderwerp: Vaststelling Huisvestingsplan Primair Onderwijs Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel In het Huisvestingsplan PO Valkenburg aan de Geul is gekozen voor het de komende 5 jaren instandhouden van alle bestaande basisscholen in de gemeente. Voorwaarde hierbij is wel dat de bekostiging (kleine scholen toeslag en buitenonderhoud) niet wijzigt en de kwaliteit van het onderwijs niet in het gedrang komt. Er is gekozen voor het realiseren van twee Brede Maatschappelijke Voorzieningen (BMV), te weten één in Berg en één in Valkenburg-Centrum. Deze twee BMV worden aangemerkt als investeringslocaties. Op basis van behoefte wordt het bestaande dienstenpakket van de BMV uitgebreid met arrangementen in zorg-, opvang- en wijkactiviteiten. In Valkenburg-Centrum wordt door de nieuwbouw van de basisschool St. Joseph te realiseren bij de basisschool de Plenkert, het gebouw van de Plenkert te renoveren en tegelijkertijd deze beide scholen te integreren, een kwaliteitsslag gemaakt. Renovatie/nieuwbouw van de openbare basisschool Berg is pas na 2019 aan de orde. Bij investering in buitenonderhoud van gebouwen van scholen waarvan het aantal leerlingen onder de opheffingsnorm is gezakt, zal de gemeente in overleg met het schoolbestuur nagaan of deze investering uitgesteld kan worden c.q. een goedkoper alternatief voorhanden is. Uw raad wordt verzocht het Huisvestingsplan PO Valkenburg aan de Geul en het daarin opgenomen huisvestingscenario vast te stellen. Het Huisvestingsplan PO Valkenburg aan de Geul ligt ter inzage in de fractiekamer. 2. Situatie / Aanleiding / Probleem In opdracht van de gemeente Valkenburg aan de Geul heeft in het licht van de actuele ontwikkelingen een heroriëntatie plaatsgevonden op de onderwijsvisie zoals die in het huisvestingsplan van 2007 verwoord is. Met als doel tot keuzes te komen voor toekomstige investeringslocaties in het onderwijs binnen onze gemeente. Uw raad heeft in de vergadering van 26 maart 2012 kaders vastgesteld voor de herijking van het huisvestingsplan. Deze kaders vormen het uitgangspunt voor de voorgestelde toekomstige onderwijsstructuur in onze gemeente. Op uitdrukkelijk verzoek van het schoolbestuur INNOVO is een perspectief gehanteerd van 5 jaar bij de samenstelling van het huisvestingsplan. 3. Relatie met bestaand beleid Kleine scholen Onze gemeente heeft, net als de rest van Zuid-Limburg, sinds een aantal jaren te maken met demografische krimp en terugloop van het aantal leerlingen in het onderwijs. Uit de leerlingenprognose zoals in 2012 is opgesteld blijkt het volgende: Naam school Aantal leerlingen Aantal leerlingen St. Gerlachus St. Joseph de Plenkert OBS Broekhem St. Antonius Schin op Geul H. Hart Sibbe Vilt OBS Berg Totaal Pagina 1 van 6

2 Veel basisscholen in onze gemeente vallen onder de definitie kleine scholen ; deze scholen hebben een omvang van minder dan 145 leerlingen. De kleine scholen ontvangen van rij kswege een kleine scholen toeslag als financiële aanvulling op de personeelskosten. Op dit moment is het aantal leerlingen van 2 basisscholen onder de opheffingsnorm van 94 leerlingen. In 2020 zullen volgens de prognose 3 scholen met hun aantal leerlingen onder de opheffingsnorm komen. Deze opheffingsnorm is van rijkswege vastgesteld. De bekostiging van scholen onder de opheffingsnorm eindigt indien de school 3 jaar achtereen onder de norm zit. Behalve als de gemiddelde schoolgrootte binnen een schoolbestuur voldoende is om de zogenaamde gemiddelde schoolgrootte systematiek toe te passen. Het rijk hanteert een absolute ondergrens van 23 leerlingen. Landelijk wordt vanuit het onderwijsveld bezwaar gemaakt tegen deze ondergrens; de overheid geeft hiermee immers het impliciete signaal af dat een dergelij ke school goed genoeg is terwij l een kleine school kwalitatief en bedrijfseconomisch zeer kwetsbaar is. Uit onderzoek blijkt dat, zeker in situaties waar sprake is van 3 leerjaren in een lokaal, het verzorgen van opbrengstgericht onderwijs zeer hoge eisen stelt aan de deskundigheid en flexibiliteit van de leerkracht. In groepen met minder dan 5 leerlingen van dezelfde leeftijd worden de kansen van kinderen op gevarieerde sociale ervaringen beperkt. Passend Onderwijs is in kleine scholen niet effectief implementeerbaar. De financiële exploitatie van kleine scholen is per definitie onrendabel; tekorten worden gecompenseerd door de andere scholen binnen het bestuur wat het solidariteitsgevoel onder druk zet. Conform inspectieresultaten zijn de kleine scholen binnen onze gemeente momenteel van voldoende kwaliteit. Kleine scholen zijn echter kwetsbaar voor het duurzaam handhaven van de onderwijskwaliteit. De schoolbesturen in onze gemeente monitoren kleine scholen continu op kwaliteit en levensvatbaarheid. Het handhaven van (kleine) scholen is primair de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. Het Huisvestingsplan is een instrument om samen met de schoolbesturen richtinggevende uitspraken te doen over de toekomst van de basisscholen in onze gemeente en deze vast te leggen. Voedingsgebieden De leerlingenmigratie in onze gemeente is op hoofdlijnen geanalyseerd. Er zijn met name leerlingenstromen geconstateerd tussen Valkenburg Centrum, Broekhem en Houthem en tussen Berg en Vilt. Op basis van de geïnventariseerde leerlingenstromen en rekening houdend met fysieke barrières (heuvels, afstanden) worden de volgende voedingsgebieden gehanteerd als uitgangspunt voor de toekomstige onderwijsstructuur in de gemeente: Voedingsgebied beneden : Houthem-Broekhem-Valkenburg Centrum Voedingsgebied boven : Berg-Vilt Voedingsgebied Sibbe Voedingsgebied Schin op Geul Bestaande schoolgebouwen De huidige gebouwen zijn op hoofdlijnen geïnventariseerd. De gebouwen zijn van verschillende kwaliteit. Op termijn dienen de meeste gebouwen vernieuwd of gerenoveerd te worden. Met name het gebouw van de basisschool St. Joseph is verouderd en dringend aan nieuwbouw toe. Niet alle gebouwen voldoen (volledig) aan de eisen die modern en toekomstgericht onderwijs aan huisvesting stelt. De omvang van het gebouwenbestand is te groot voor het leerlingenaantal dat op dit moment wordt gehuisvest. Dit overschot aan lokalen wordt als gevolg van de teruglopende leerlingenaantallen alleen maar groter. In 2012 zijn er 64 lokalen voor basisonderwijs, daarvan zijn er 49 normatief nodig. Een deel van deze leegstaande lokalen is in gebruik door kindpartners. Indien geen schoolgebouwen worden gesloten loopt de normatieve leegstand in 2020 op van 15 lokalen naar minimaal 20 lokalen. De gemeentelijke inkomsten (algemene uitkering) zijn gekoppeld aan het aantal jongeren woonachtig in de gemeente. Indien de kapitaallasten op de gebouwen niet worden teruggebracht levert dit een financieel tekort op voor de gemeente. Ook de schoolbesturen krijgen te maken met oplopende tekorten op het de exploitatie van de scholen. Kindfuncties Pagina 2 van 6

3 Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang vormen belangrijke partners voor het basisonderwijs. Het Peuterspeelzaalwerk wordt georganiseerd door de Stichting Peuterspeelzaalwerk Valkenburg aan de Geul (6 locaties) en Stichting Peuterspeelzaal Pluizerd (1 locatie). De kinderopvang wordt verzorgd door MIK (4 locaties). Kinderopvang wordt aangeboden op de locaties OBS Berg en OBS Broekhem, buitenschoolse opvang wordt aangeboden bij de OBS Berg, St. Joseph en de Plenkert. De aanwezigheid van een voorschoolse voorziening (zoals een peuterspeelzaal) heeft een positieve uitwerking op een school. Zonder de voorschoolse voorziening mist de school haar natuurlijke instroom, wat directe gevolgen heeft voor de toekomstbestendigheid van de schoollocatie. De Stichting Peuterspeelzaalwerk hanteert voor het instandhouden van een bestaande peuterspeelzaal een bezettingsnorm van minimaal 4 ochtenden met 6 kinderen per ochtend. Voor het openen van een nieuwe peuterspeelzaal gelden andere normen. Onderstaand een overzicht van het instroompotentieel per kern: Kern Instroompotentieel 2011/2012 Instroompotentieel 2012/2013 Houthem Broekhem Valkenburg Centrum Schin op Geul Sibbe Vilt Berg en Terblijt De aantallen laten zien dat niet elke kern over een sterk instroompotentieel beschikt. De Peuterspeelzalen in Schin op Geul en Houthem zijn kwetsbare locaties. De peuterspeelzaal Vilt heeft weliswaar een beperkt instroompotentieel, maar is een VVE-zaal met een goede bezetting. 4. Gewenst beleid en mogelijke opties Visie De schoolbesturen en de gemeente plaatsen in hun perspectief op onderwijs de volgende zaken centraal: Kinderen van 0 tot en met 12 jaar maximale ontwikkelingskansen bieden. Door Ketensamenwerking te realiseren, diensten in samenhang te brengen, zodanig dat een sluitend netwerk bereikt wordt van expertises, activiteiten en voorzieningen, voor kinderen en ouders. Via Een bereikbaar aanbod van kwalitatief goede voorzieningen voor onderwijs en kindfuncties, gericht op ontwikkelen, zorgen, opvangen en uitdagen van kinderen van 0-12 jaar. Brede Maatschappelijke Voorzieningen De kern van de Brede Maatschappelijke Voorzieningen wordt gevormd door de basisscholen inclusief voorschoolse voorzieningen. Zij zijn gericht op het realiseren van een doorlopende leerlijn van kinderen. Deze leerlijn wordt in de 2 e schil verbreed met opvang, zorg en ondersteuning voor kinderen en ouders. In de 3 e schil bevinden zich activiteiten die een verrijking zijn voor het aanbod op locatie: buurt- en verenigingsleven, sport etc. De Brede Maatschappelijke Voorziening is een netwerk van samenwerkende partners, die bij voorkeur dicht bij de schoollocatie gehuisvest zijn. Als netwerk kan de Brede Maatschappelijke Voorziening meerdere scholen faciliteren met haar diensten. De schoolbesturen streven ernaar op alle onderwijslocaties een doorlopende leerlijn van 2-12 jaar aan te bieden en twee locaties (één boven en één beneden) in te richten als Brede Maatschappelijke Voorziening. Op deze plekken wordt naast de doorlopende leerlijn geïnvesteerd in zorgarrangementen, opvangarrangementen en mogelijke wijkarrangementen. Met dit aanbod bedienen de Brede Maatschappelijke Voorzieningen ook de omliggende scholen. Huisvestingsscenario Pagina 3 van 6

4 Vanuit eigen beleid en verantwoordelijkheid kiezen de schoolbesturen ervoor om in de periode , op voorwaarde dat de bekostiging ongewijzigd blijft, de bestaande basisscholen te handhaven. Voor de scholen die mogelijk te klein zijn om op termijn de doorlopende leerlijn in te vullen met een aanbod voor 2-4 jarigen wordt aansluiting gezocht bij een Brede Maatschappelijke Voorziening. Mogelijk in de vorm van een organisatorische koppeling en gedeelde aansturing. Als Brede Maatschappelijke Voorzieningen worden aangewezen de basisschool de Plenkert en de OBS Berg. Beide scholen zijn geschikt als Brede Maatschappelijke Voorziening vanwege hun centrale ligging nabij de sport- c.q. gemeenschapsvoorzieningen. Investering in nieuwbouw/renovatie en groot onderhoud gebeurt bij voorkeur bij/in deze Brede Maatschappelijke Voorzieningen. Alvorens te investeren in gebouwen van scholen onder de opheffingsnorm wordt nagegaan of deze investering uitgesteld kan worden c.q. een goedkoper alternatief afdoende is. De geplande nieuwbouw van de basisschool St. Joseph wordt gerealiseerd in en bij de basisschool de Plenkert. Tegelijkertijd wordt de Plenkert gerenoveerd. Dit betekent een aanzienlijke kwaliteitsslag in de huisvesting van deze Brede Maatschappelijke Voorziening. Bij het realiseren van de nieuwbouw St. Joseph wordt rekening gehouden met de toekomstige ruimtebehoefte van zowel de St. Joseph als de Plenkert. Met de nieuwbouw van de St. Joseph wordt de ruimtecapaciteit en tevens de leegstand van de St. Joseph en de Plenkert teruggebracht met ruim 400 m². Inmiddels heeft het schoolbestuur een aanvraag ingediend voor het beschikbaar stellen van een voorbereidingskrediet voor nieuwbouw van de St. Joseph en renovatie van de Plenkert. Conform de Verordeningen voorzieningen huisvesting onderwijs zal het college van burgemeester en wethouders voor 1 januari 2013 een besluit nemen over het al dan niet toekennen van deze voorziening. Na 2017 zal heroriëntatie plaats vinden door de schoolbesturen en de gemeente of alle schoollocaties gegarandeerd kunnen worden. In de tussentijd worden de ontwikkelingen gevolgd aan de hand van door de schoolbesturen gestelde parameters en bij ingrijpende wijzigingen zal overleg gevoerd worden met de gemeente. 5. Samenwerking Het integraal huisvestingsplan is tot stand gekomen in nauwe samenspraak met de schoolbesturen INNOVO en jong Leren en de kindpartijen MIK en Stichting Peuterspeelzaalwerk Valkenburg aan de Geul. Evenals de gemeente dienen de beide schoolbesturen en hun medezeggenschapsraden ook een besluitvormingstraject te doorlopen. Uw raad wordt op de hoogte gesteld van de uitkomsten van deze besluitvorming. 6. Aanbestedingen nvt 7. Financiën Op basis van het voorkeursscenario zoals aangegeven in het Huisvestingsplan PO Valkenburg aan de Geul 2012 wordt het meerjareninvesteringsprogramma onderwijs voor de periode 2013 tot en met 2019 als volgt School Omschrijving Bedrag in euro Afschrijvingstermijn Mytylschool Nieuwbouw ,00 25 St. Joseph Nieuwbouw ,00 25 De Plenkert Renovatie ,00 15 Diverse scholen Onderhoud ,00 Totaal ,00 In dit overzicht is geen rekening gehouden met verhoging van de bedragen nieuwbouw en renovatie in verband met de BTW verhoging. 8. Communicatie Op 24 september heeft het schoolbestuur INNOVO gesproken met de medezeggenschapsraad van de basisschool St. Joseph over de nieuwbouw locatie bij de basisschool de Plenkert. De vertegenwoordigers uit de medezeggenschapsraad en ouders waren enthousiast over deze nieuwe locatie en de mogelijkheden voor samenwerking met de basisschool de Plenkert. Pagina 4 van 6

5 Op 31 oktober 2012 heeft een informatieavond voor buurtbewoners van de kernen Broekhem en Valkenburg-Centrum plaatsgevonden over de huisvesting van de basisschool St. Joseph. Het verslag van deze bijeenkomst wordt u toegezonden. 9. Afwegingen en Advies Uw raad wordt geadviseerd het Huisvestingsplan PO Valkenburg aan de Geul en het daarin beschreven huisvestingsscenario vast te stellen. 10. Bijlagen Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. M.J.A. Eurlings burgemeester Pagina 5 van 6

6 De raad van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders de dato 25 september 2012; Gehoord de raadsadviescommissie Cultuur Sport Welzijn en Onderwijs 18 oktober 2012; B e s l u i t : het Huisvestingsplan PO Valkenburg aan de Geul en het daarin beschreven huisvestingsscenario vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 5 november De raad voornoemd, A.M. Hoeberigs griffier Drs. M.J.A. Eurlings voorzitter Pagina 6 van 6