Samenwerking bij preventief werken

Transcriptie

1 Samenwerking bij preventief werken VBSP-congres samenwerken met een veranderend pedagogisch werkveld 9 april 2014 Ruben Fukkink Hoogleraar kinderopvang UvA Lector urban education HvA

2 Samenwerken in pedagogisch werkveld Community-based care, Wrap Around Care Centrum voor Jeugd en Gezin Zorg- en Advies-team Speciale observatiegroep Integraal Kind Centrum / Brede School. Janneke Kuiken: transitie in de Jeugdzorg Lydia van Hartingsveldt: Passend Onderwijs Ruben Fukkink: Nu: samenwerking school kinderopvang Nu: jeugdzorg - kinderopvang Nu: opvoedingsondersteuning

3

4 Interprofessionele samenwerking tussen basisonderwijs en kinderopvang Ploeger & Fukkink (2013) in Pedagogiek, 33(3),

5 Samenwerking: op niveaus Kinderopvang (bso) basisschool Leerkracht basisschool over pedagogisch medewerker buitenschoolse opvang: Ik zwaai wel altijd even door het raam

6 Samenwerking op niveaus (a) 1. parallelle model geen sprake van samenwerking; professionals werken onafhankelijk van elkaar 2. consultatie-model adviseren professionals elkaar onderling, in direct contact of schriftelijk 3. collaboratie-model Medewerkers delen informatie over een kind op ad-hoc basis 4. coördinatie-model afstemming plaats binnen een team over enkele kinderen en is er een coördinator die hiervoor verantwoordelijk is

7 Samenwerking op niveaus (b) 5. multidisciplinaire model gecoördineerde samenwerking o.l.v. één coördinator 6. interdisciplinaire model gezamenlijke groepsbeslissingen over programma en individuele kinderen 7. integratieve model integrale samenwerking binnen multidisciplinair team dat sluitend zorgsysteem aanbiedt contacten wederzijds; professionals ervaren duidelijke meerwaarde

8 NL Contact over specifiek kind Zweden Duitsland Denemarken

9 Fig. 4. Two illustrative ego networks. S P Borgatti et al. Science 2009;323: Published by AAAS

10 NL Contact over werkwijze Zweden Duitsland Denemarken

11 Dichtheid van netwerk Den Haag Aarhus Berlijn Stockholm Inkomend contact: algemeen Uitgaand contact: algemeen Contact over werkzaamheden Contact over specifieke kinderen Wederzijdsheid van contacten Den Haag Aarhus Berlijn Stockholm Inkomend contact Uitgaand contact Contact over werkzaamheden Contact over specifieke kinderen

12 Uitkomsten in vogelvlucht Den Haag Aarhus Berlijn Stockholm Dichtheid netwerk (1) Dichtheid netwerk (2) Dichtheid netwerk (3) Dichtheid netwerk (4) Wederkerigheid (1) Wederkerigheid (2) Wederkerigheid (3) Wederkerigheid (4) Ervaren effectiviteit 4 3 1,5 1,5 Tevredenheid Beroepssatistactie (VBBA) Totale rangorde (gem.) 4 e 3e 2e 1e

13 Landelijke peiling bso in NL Overall redelijk positief beeld pedagogische kwaliteit Maar onvoldoende: Team-samenstelling en ontwikkeling (score 2) Informatie-uitwisseling en afstemming met basisschool (1.7) Informatie-uitwisseling en afstemming met andere instellingen (2.0) Inspelen op kinderen met speciale behoeftes (1.9)

14 Stelling 1: Pedagogische samenwerking is niet vanzelfsprekend Stelling 2: Bij hechtere samenwerking: Pedagoog is spilfiguur Stelling 3: Huidige beroepsopleiding leidt (nog) niet op voor hechte samenwerking opleidingen ook in transitie

15

16 Leiden, B4KIDS en Cardea: Training werkgroep Sleutels tot succes Cardea: eigen training gemaakt op basis van vragen uit de praktijk en bestaande materialen B4KIDS: alle pedagogisch medewerkers van deelnemende locaties hebben training gevolgd

17 A dam: Partou en t Kabouterhuis: Training + ontwikkeling accent na verkennende fase op deelname van de medewerkers van beide organisaties aan Triple P-niveau 2 + training Kinderen die opvallen Ontwikkelingsstadia van kinderen van 0-4 jr beschreven in publicatie Kijk eens wat ik kan! Groeibericht : ingevuld door ouders en pedagogisch medewerkers + gezamenlijke bespreking

18 Drenthe, Speelwerk en Yorneo: Coaching structurele coaching op de groep Jeugdzorgaanbieder Yorneo: vaste medewerker komt gem. 1x/2 wk weken langs + extra beschikbaar op afroep. Tijdens bezoeken verricht ze observaties, beantwoordt ze vragen van pedagogisch medewerkers en bespreekt ze ingebrachte casuïstiek en videobeelden. Daarnaast voert ze samen met de pedagogisch medewerkers gesprekken met ouders.

19 Enkele casussen Houdt van eten, letten op gewicht, grens afgesproken van 2 boterhammen, pakt brood af van andere kinderen. Afstemmen met ouders. Billenschuiver. Vraag van ouders: kind neemt eerst hap lucht voordat hij gaat praten Lijkt huilbaby, niet te troosten Erg op controle, van slag als dingen anders gaan

20 Overigens: Het grote beeld is dat meeste kinderen weinig probleemgedrag vertonen, een normale ontwikkeling laten zien en zich thuis voelen in het kinderdagverblijf, een kleine groep van zorgkinderen uitgezonderd. Zorgkinderen gemelde zorgkinderen veruit grootst voor Speelwerk (69 kinderen - coaching), op afstand gevolgd door Partou training en innovatie (4) en B4KIDS training (4) overgrote deel meldingen terecht volgens de jeugdzorginstelling (96%), vals alarm 4% Zorg over ontwikkeling kind (75%) > gedragsproblemen (57%) > combinatie (37%) Zorgkinderen bleven vrijwel allemaal in de reguliere kinderopvang (92%); 8 procent van de kinderen verliet de kinderopvang voortijdig, meestal om speciale zorg te krijgen bij zorginstelling

21 Samenwerken met ouders

22 Cohesive range of services Samenwerking bij opvoedingsondersteuning (zie Boddy e.a. 2011: Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Italië en NL) Vraagt om vertaling naar ouderperspectief think parent (Crepaldi e.a., 2011) Multidisciplinaire samenwerking vereist regierol + vaste contactpersoon voor gezin (O Mara e.a., 2011)

23 Succes- en faalfactoren Comenius-project 1+1=3: Geen succesfactor: parallel werken Succesfactor: gecoördineerd werken en/of opschakelen wanneer nodig Coördinatoren van multidisciplinair team Balans tussen overleg en afstemming (Duitsland) Integratie door combinatiefunctie (NL, Zweden) Geen succesfactor: lokale nabijheid Alert4You: samenwerking kdv jeugdzorg laagdrempelige samenwerking Structurele samenwerking op basis van complementariteit Think Parents: opvoedingsondersteuning Rollen bij samenwerking: regierol naar binnen + contactpersoon naar buiten Opleiding: niveau Zelfde opleidingsniveau; deels gedeelde beroepsopleiding (Zweden, Denemarken) In NL: pedagogisch medewerker op niveau 4 (tussen PW-3 en PABO-5) Inhoud en multidisciplinariteit opleiding debat in volgende ronde!

24 Referenties Boogaard, M., R. Fukkink, C. Felix (2008), 'Chillen, skaten, gamen: opvattingen over kwalitatief goede buitenschoolse opvang in Nederland' (rapport nr. 787). Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut. Boogaard, M., Schreuder, E., & R. Fukkink (2009), 'Meetinstrument pedagogische kwaliteiten buitenschoolse opvang'. Amsterdam: Kohnstamm Instituut. Boogaard, M., & Van Daalen-Kapteijns, M. m.m.v. C. Felix, A. Heurter, J. Roeleveld, & R. Fukkink (2012). Pedagogische kwaliteit van buitenschoolse opvang in Nederland. Amsterdam: Kohnstamm Instituut. Doornenbal, J., & Fukkink, R. (2014). Samenwerking tussen school en ouders aan de randen van het onderwijs. In R. Oostdam & P. de Vries (red.), Ouders en school: samen werken aan leren en opvoeden. Bussum: Coutinho. Fukkink, R., Vink, C., & Bosscher, N. (Eds., 2014). Think Parents! European perspectives on parental support. Amsterdam: SWP. Fukkink, R., & Blok, H. (2010). Home-based and institutional early childhood education and care services. E. Baker, P. Peterson & B. McGaw (Eds.), International Encyclopedia of Education, vol. 2, Oxford: Elsevier. Ploeger, S., & Fukkink, R. (2013). Interprofessionele samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs in vier Europese steden. Pedagogiek, 33(3), Schreuder, E.T., M. Boogaard, R.G. Fukkink en J.A.M. Hoex (2011), 'Pedagogisch kader kindercentra 4-13 jaar'. Amsterdam: Elsevier gezondheidszorg.