Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 2

Transcriptie

1 Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 2

2 Programma Terugblik bijeenkomst 1 Definitie dyslexie, brochure SDN Fonologisch coherentiemodel leesmethode bestuderen Mededeling: startsituatie (zie studiewijzer) Minor Dyslexie 1-2 2

3 Terugblik Vragen n.a.v. de introductie? Vragen bij de literatuur? Minor Dyslexie 1-2 3

4 Definitie van dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau. (Stichting Dyslexie Nederland, 2008) (onder constructie)

5 Kenmerken van dyslexie Welke problemen bij lezen en spellen zijn kenmerken voor dyslexie? Van der Leij beschrijft in H1 voorbeelden van problemen die zijn gerelateerd aan dyslexie. Bespreek in tweetallen welke kenmerken je herkent in de brief van een dyslectische leerling. Minor Dyslexie 1-2 5

6 Brief van een 11-jarige dyslectische leerling: haalo tante kaarin en oome jan! hoe gaat het daar bij julli. en hoe gaat het met mopie. met mij gaat ales goet. moge ik en theo bij julli kome lozire. In de hemels vart vaakansie ik hep een vraagje mag ons niewe konijntje mee. de naam daar van is bobie. en hij is ereg dik. groetjes, Bas! Minor Dyslexie 1-2 6

7 Kenmerken van dyslexie Je kunt niet alle kenmerken die van der Leij noemt terugzien in deze brief. Wat betekent dat voor het signaleren van dyslexie? Minor Dyslexie 1-2 7

8 Samengevat: kenmerken van dyslexie Uitingsvorm verandert gedurende de levensloop. Afhankelijk van schoolse taken: naast het lezen en schrijven kan dyslexie ook invloed hebben op het aanleren van vreemde talen, het organiseren van huiswerk etc. Uitingsvorm is verschillend en niet gelijk voor iedereen met dyslexie. Ruime oriëntering noodzakelijk. Minor Dyslexie 1-2 8

9 Intermezzo 1 Zo moeilijk is lezen en spellen Opdracht 1: Er wordt een zin fout geprojecteerd. Schrijf de zin op (inclusief fouten) zoals deze wordt geprojecteerd. Minor Dyslexie 1-2 9

10 Intermezzo 2 Zo moeilijk is lezen en spellen Opdracht 2: Er wordt een zin voorgelezen. Schrijf de woorden in de voorgelezen zinnen in spiegelbeeld. Dus alle letters, maar ook leestekens. Minor Dyslexie

11 SDN Brochure: definitie(s) Brochure van de Stichting dyslexie Nederland Definitie, diagnostiek, behandeling (2008). Deze is te downloaden via de website: vragen? Minor Dyslexie

12 Classificatie Stoornis: anatomische/functionele uitval Beperking: belemmering in activiteiten Handicap: bedreigde maatschappelijke positie Minor Dyslexie

13 Drie vormen van diagnose Onderkennende diagnose Verklarende diagnose Indicerende diagnose

14 Onderkennende diagnose Criterium van achterstand: Het vaardigheidsniveau van lezen op woordniveau en/of spelling ligt significant onder hetgeen van het individu, gegeven diens leeftijd en omstandigheden, gevraagd wordt. Criterium van didactische resistentie: Het probleem in het aanleren en toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau blijft bestaan ook wanneer voorzien wordt in adequate remediërende instructie en oefening.

15 Verklarende diagnose Komen tot een samenhangend beeld van de factoren die ten grondslag liggen aan de stoornis. Kan het gevolg zijn van diverse (combinaties) van stoornissen in onderliggende cognitieve processen.

16 Wat is dyslexie Bij onderzoek naar DE verklaring van dyslexie zijn er steeds evenveel onderzoeken die de hypotheses ontkrachten als onderzoeken die ze bevestigen. Er is dus geen eensgezindheid Wat voor verwarring in de praktijk zorgt (behandeling) Wat geen goede basis is voor het verkrijgen van bijvoorbeeld faciliteiten in een school, financiële steun en voor diversiteit in behandeling (denk aan: ) Dus: Gezondheidsraad/ Stichting Dyslexie Nederland (2008)

17 Indicerende diagnose Drie vormen van belemmeringen in het onderwijs en de werksituatie: 1. Problemen met taken, vakken en situaties die een beroep doen op geletterdheid. 2. Frustratie van ontwikkelingsmogelijkheden door onvoldoende geletterdheid. 3. Problemen met het behalen van schoolse kwalificaties in overeenstemming met de ontwikkelingsmogelijkheden.

18 Vraag Wat is nodig om een tekst te kunnen begrijpen? 1. de letters staan in de goede volgorde 2. 95% van de woorden is bekend Minor Dyslexie

19 Het leesproces Kun je de volgende tekst lezen? Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vrdlooge de lretets in een wrood saatn, het einge wat bergnijlak is is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de lrtetes mgoen wklirueilg gaspletat wdoren en je knut vneglvoers gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel. Minor Dyslexie

20 Probleem: bij een te lage dekking kun je geen nieuwe woorden raden en leren In het kader van het onderwijsstaandebel heeft het kast extra middelen gereserveerd voor de tinger van schompklassen voor basisschoolleerlingen met een grote taalachterstand. Ze krijgen in een aparte klas fensitint taalonderwijs. Doel van een schompklas is de taalachterstand te vermiddelen, waardoor de kans op een succesvolle schoolcouplesse groter, en het risico van schoolkwamp kleiner wordt. Minor Dyslexie

21 Woordenschat: tekstdekking Bij (begrijpend) lezen is het begrip tekstdekking van belang < 85% nauwelijks begrip 85% - 90% globaal begrip >90% redelijk begrip Minor Dyslexie

22 Fonologisch coherentiemodel Hoe heb je het lezen en begrijpen van het artikel van Bosman (2003) aangepakt? Minor Dyslexie

23 Opdracht (= bijlage 1) Onderstreep kernwoorden in iedere alinea. Maak een samenvatting (ca. 300 woorden) van het artikel over het fonologisch coherentiemodel. Zorg dat de samenvatting de kern van het artikel weergeeft en ook voor iemand die het artikel niet gelezen heeft te begrijpen is. Minor Dyslexie

24 FONOLOGISCH COHERENTIEMODEL Semantische code (betekenis) context lezen context schrijven actieve woordenschat passieve woordenschat Orthografische code (letters) coderen decoderen Fonologische code (klanken) Minor Dyslexie

25 Semantische code (betekenis) Orthografische code (letters) coderen decoderen Fonologische code (klanken) Minor Dyslexie

26 Opdracht Bekijk met je leerteam het leesboekje en werkboekje groep 3 van de methode Veilig Leren Lezen. Wat zien jullie terug van het fonologisch coherentiemodel? Werktijd: 20 min Minor Dyslexie

27 lmpjes/index.htm Koek Minor Dyslexie

28 Kennistoets Van der Leij: deel I, II en III (niet hst 10) Kindertaal in Beeld: alles SDN brochure: Stoornis/beperking/handicap Definitie (criteria) Drie vormen diagnose Behandeld in bijeenkomsten: Risicofactoren Woordenschat Referentieniveaus Leeskilometers Fasen/uitgangspunten HGW Minor Dyslexie

29 Volgende bijeenkomst Van der Leij: hst 4, 7 Verrips: hst 5, 14, 17, (zie studieplanner) Minor Dyslexie

30 Portfolio opdrachten Minor Dyslexie

31 Terugblik Minor Dyslexie