Leerproblemen in het VO Dag 1. Doel van de cursus. Programma

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leerproblemen in het VO Dag 1. Doel van de cursus. Programma"

Transcriptie

1 Leerproblemen in het VO Dag 1 Elzemiek van der Bom MSc. Orthopedagoog NVO e.vanderbom@testkabinet.nl Doel van de cursus Kennis van het stoplichtmodel /HGW voor het signaleren en identificeren van zorgleerlingen Kennis over dyslexie in het VO In staat zijn ouders en leraren adequaat te adviseren bij de aanpak van leerlingen met leerproblemen in het VO Programma Dag 1 - HGW werken/ stoplichtmodel / piramidemodel - Introductie stappenplan zorgleerlingen SWV - Wat is dyslexie? - Praktische uitwerking Dag 2 - Stappenplan zorgleerlingen SWV - Praktische uitwerking Dag 3 - Advisering theorie en praktijk 1

2 Schrijf op 3 taken die je het meest tegenkomt in je werk 2 taken waar je meer over zou willen leren en weten 1 moeilijke situatie die je het afgelopen jaar bent tegengekomen en graag zou willen delen HGW Handelingsgericht werken Overzicht Wat is er aan de hand? Inzicht Hoe komt dat? Uitzicht Hoe lossen we het op? 2

3 Signaleren van zorgleerlingen Stappenplan SWV Als de leerling vastloopt 1. Maak een OPP (Ouders, school, BPO-er) Spreekuur Loket 3. Formuleren vraagstelling 4. Doorsturen gegevens naar onderzoeksbureau 5. Inplannen onderzoek 6. Onderzoek wordt uigevoerd 7. Onderzoek wordt teruggekoppeld 8. Resultaten verwerken in OPP 3

4 Fase groen - Signaleren Een gemiddelde ontwikkeling zonder bijzonderheden Geen extra begeleiding of monitoring nodig. Fase geel- intakefase Het gaat niet als vanzelf op school. De leerling laat bijvoorbeeld: Onvoldoendes zien bij vakken Signalen emotionele of sociale problemen We gaan aan de slag! Stap 1 Maak een OPP De signaleringsfase heeft laten zien dat de ll. niet als vanzelf meegaat op school. Actie is nodig wat zou er kunnen spelen? Een gesprek met de leerling/ouders? Het dossier bekijken van de leerling? Navraag bij andere docenten? Extra informatie nodig via RT? 4

5 Fase oranje - strategiefase De problemen zijn hardnekkig De zorgen zijn zo groot, dat er gedacht wordt aan het inschakelen van externe hulp. We gaan verder! Stap 2 Spreekuur Loket SWV Misschien moet deze leerling apart worden begeleid, bijvoorbeeld via een huiswerkbegeleiding of een RT er buiten school? Of is er onderzoek nodig? Lever een volledig OPP aan het loket kan adviseren Bedenk voor jezelf 3 dingen waar je meteen mee aan de slag wilt 2 vragen die je nog hebt 1 knelpunt dat je ziet 5

6 Dyslexie! What is dyslexia? Kelli Sandman-Hurley krm Dus Specifieke lees- en spellingsstoornis Neurobiologische basis Veroorzaakt door cognitieve verwerkingsstoornis geven ernstige problemen met lezen en spellen van woorden Waardoor de normale ontwikkeling wordt beperkt Dyslexie wordt gekenmerkt door Een hardnekkig probleem met aanleren en/of vlot toepassen Van lezen en/of spellen op woorrdniveau SDN,

7 Een neurobiologische basis Probleem in de hersenen met verwerking van taalklanken Erfelijk bepaald Dyslexie heb je je hele leven De kern is Ernstige en hardnekkige problemen met lezen en/of spellen Problemen nemen toe als de taal complexer wordt maar ook wanneer er meerdere talen tegelijk worden gevraagd Vaak problemen met werkgeheugen Vaak emotionele problemen als gevolg Specifiek voor VO Moeite met lezen en/of spellen op woordniveau in het Nederlands en de moderne vreemde talen Moeite met snel en accuraat decoderen van teksten bij alle vakken Moeite met snel en accuraat spellen bij functioneel schrijven bij alle vakken 7

8 En daardoor moeite met Ontdekken van systematische patronen in taal Lezen en onthouden/opnemen tegelijk Koppelingen tussen gesproken en geschreven woord Onthouden van geschreven woord Hoe zit dat met achterstand en hardnekkigheid? De beheersing van het lees- en/of spellingniveau (accuratesse en/of vlotheid) ligt significant onder hetgeen van het individu, gegeven diens leeftijd en aanleg/capaciteiten, gevraagd zou kunnen worden Het gaat niet over, ondanks voldoende oefening Deel 2 #youknowadyslexic DK8_iknQ 8

9 Casus Hannah (1) - meisje, 13 jaar oud - 2 havo - Werkt hard, maar schoolprestaties vallen tegen - Er wordt gedacht aan afstromen - Groeit op in een gezin met 2 kinderen - Broer in 4 VWO Hannah (2) In een gesprek met ouders en de mentor komt naar voren: - Vrolijke, sociale meid met vrienden. Ze houdt van sporten (tennis). - BAO vlot doorlopen - CITO was een doorzetter, geinteresseerd, stelt vragen. - Maakt ongeveer 1,5 uur per dag huiswerk - Dyslexie komt voor in de familie Ouders vragen zich af: - Waar komen de problemen vandaan? - Is het misschien dyslexie? Hannah (3) extra info In november deed school al een dyslexiescreening in alle klassen: - Zinnendictee C2 - Stilleestoets C1 - Cijfers voor Duits, Engels, Wiskunde en Biologie zijn onvoldoende 9

10 Hannah (4) Uit het gesprek blijkt dat Hannah graag voldoendes wil halen. Ze is erg emotioneel Op de CITO in groep 8 werd een verschil gezien tussen Begrijpend lezen en rekenen (II / I) en spelling en AVI (IV) Hannah (5) Resultaten aanvullend onderzoek: Klepel ss 6 (norm 16jr. C2) Brus ss 5 AVI 9 E-niveau en weinig fouten Gaan we Hannah aanmelden voor onderzoek? Gericht op je eigen casuistiek Welke informatie heb je al? Kun je op basis van deze informatie een indeling maken in groen, oranje, rood? Welke informatie heb je nog nodig? Wat zou je volgende stap kunnen zijn? 10

11 Vragen staat vrij! Het Testkabinet Burgemeester Reigerstraat KM Utrecht 11

Programma. Studieochtend BPO. Doelen in het VO. Daaruit volgt. Het gaat om. Handelingsgericht werken! Leerproblemen in het VO (1) Stappenplan dyslexie

Programma. Studieochtend BPO. Doelen in het VO. Daaruit volgt. Het gaat om. Handelingsgericht werken! Leerproblemen in het VO (1) Stappenplan dyslexie Programma 10.00u - 10.05u interactief Studieochtend BPO Leerproblemen in het VO (1) Stappenplan dyslexie 10.10u 11.00u Theorie en achtergrond 11.00u 11.45u Het stappenplan dyslexie 11.45u - 12.00u afsluiting

Nadere informatie

Studiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo. Juni 2012

Studiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo. Juni 2012 Studiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo Bert de Vos Marga Kemper - b.devos@aps.nl - mkemper@cinop.nl Juni 2012 Vraag bij binnenkomst Wat zie je in de klas, waarbij je denkt: dit zou door dyslexie

Nadere informatie

Onderwijs op Lariks - Dyslexie. M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog

Onderwijs op Lariks - Dyslexie. M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog Onderwijs op Lariks - Dyslexie M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog Definitie dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat

Nadere informatie

Studiesucces met dyslexie mbo

Studiesucces met dyslexie mbo Studiesucces met dyslexie mbo Karin Lukassen, APS Marga Kemper, Cinop Oktober 2012 Wat is dyslexie? Wat is dyslexie? Definitie en kenmerken Vaardigheidsniveau Criterium van de didactische resistentie Criterium

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Beekdal Lyceum 2012-2013

Dyslexieprotocol. Beekdal Lyceum 2012-2013 Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum 2012-2013 versie november 2012 Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum 2012-2013 Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving leerlingen. Vandaar

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Auteur: Martin Jager

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Auteur: Martin Jager DYSLEXIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 16-01-2019 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Signalering en diagnose 4 2. Signalering en diagnose 4 3. Dyslexieverklaring 4 4. Faciliteiten 5 5. Maatwerk

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Pallas Athene College

Dyslexieprotocol Pallas Athene College Dyslexieprotocol Pallas Athene College 1. Inleiding Doel en uitgangspunten Het Pallas Athene College wil alle leerlingen met dyslexie die ondersteuning en begeleiding bieden die zij nodig hebben om de

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Cambium College

Dyslexieprotocol Cambium College Dyslexieprotocol Cambium College Inhoud: Wat is dyslexie? Diagnosetraject op het Cambium. De dyslexieverklaring. Overzicht dispenserende en compenserende maatregelen: o Dispenserende maatregelen. (Vrijstellingen)

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2018-2019 Oktober 2018 1 Inleiding In dit document wordt beschreven hoe op het Thomas a Kempis wordt omgegaan met dyslectische leerlingen of leerlingen met een vermoeden van dyslexie.

Nadere informatie

Dyslexie. Beatrijs Brand

Dyslexie. Beatrijs Brand Dyslexie Beatrijs Brand Hoe lezen wij? T s errassend oeveel ekst r emist an orden Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de lttres in een wrood saatn (c)

Nadere informatie

Ouderavond Segbroek College Marjolein Wennekers

Ouderavond Segbroek College Marjolein Wennekers Ouderavond Segbroek College 16-10-2012 Marjolein Wennekers m.wennekers@hco.nl Agenda Wat is dyslexie? Welke problemen kan ik tegenkomen? Hoe kan ik mijn kind helpen? Vragen Wat is dyslexie? Dyslexie is

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Veurs Lyceum

Dyslexieprotocol Veurs Lyceum Dyslexieprotocol Veurs Lyceum Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat aanleren en/of het vlot toepassen (automatiseren) van het lezen

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2014-2015 Beekdal Lyceum Datum: 14-11-2014 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Stafbeleidsdocument. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium

Dyslexieprotocol. Stafbeleidsdocument. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Bezoekadres: Stationslaan 17 9503 CA Stadskanaal Postadres: Postbus 137 9500 AC Stadskanaal 0599-631122 staf@ubboemmius.nl

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager DYSLEXIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 2017 2018 Datum: 26-09-2017 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Signalering en diagnose 4 2. Signalering en diagnose 4 3. Dyslexieverklaring 4 4. Faciliteiten

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Cambium College

Dyslexieprotocol Cambium College Dyslexieprotocol Cambium College Inhoud: 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject op het Cambium. 3. De dyslexieverklaring. 4. Overzicht dispenserende en compenserende maatregelen: Dispenserende maatregelen.

Nadere informatie

Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip.

Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip. 1 2 INFORMATIE OVER COMENIUS Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip. Wij mogen daarom met recht zeggen een ruime ervaring

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2015-2016 Beekdal Lyceum Datum: augustus 2015 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2017-2018 Maart 2018 Inleiding 1 In dit document wordt beschreven hoe op het Thomas a Kempis wordt omgegaan met dyslectische leerlingen of leerlingen met een vermoeden van dyslexie. Er

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. Greijdanus Enschede

Dyslexiebeleid. Greijdanus Enschede Dyslexiebeleid Greijdanus Enschede 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding dyslexie Pag. 3 1.1. Wat is dyslexie? 1.2. Hoe uit dyslexie zich? 2. Dyslexiescreening en onderzoek Pag. 5 2.1. Screening in klas 1 2.2.

Nadere informatie

Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs. Dyslexieprotocol

Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs. Dyslexieprotocol Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs Dyslexieprotocol Datum behandeling Directie 12 juni 2017 Instemming MR 29 juni 2017 Ingangsdatum 01-08-2017 Inhoud Wat is dyslexie?... 3 Wat

Nadere informatie

Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum Datum: 26-05-2016 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

Informatie over DYSLEXIE EN DYSCALCULIE IJsselcollege, locatie Alkenlaan

Informatie over DYSLEXIE EN DYSCALCULIE IJsselcollege, locatie Alkenlaan Informatie over DYSLEXIE EN DYSCALCULIE In dit overzicht staat informatie over twee veelvoorkomende leerproblemen: dyslexie en dyscalculie. Daarbij gaan we in op de volgende vragen. 1. Wat is het? 2. Hoe

Nadere informatie

Doorstroomdossier Griftland: 4 mavo naar 4 havo

Doorstroomdossier Griftland: 4 mavo naar 4 havo Doorstroomdossier Griftland: 4 mavo naar 4 havo Vul eerst onderstaande gegevens in: Achternaam: Voorletters: Roepnaam: Geboortedatum: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon : NAAM MENTOR: Persoonlijke gegevens

Nadere informatie

1. Een aantal kinderen komt in aanmerking voor de vergoede dyslexie.

1. Een aantal kinderen komt in aanmerking voor de vergoede dyslexie. Dyslexieonderzoeken WSNS-Salland Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau. (SDN 2008)

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL Bonaventuracollege Mariënpoelstraat

DYSLEXIEPROTOCOL Bonaventuracollege Mariënpoelstraat DYSLEXIEPROTOCOL Bonaventuracollege Mariënpoelstraat Onderstaande afspraken zijn van toepassing gedurende de onderbouwperiode, de leerjaren 1, 2 en 3 van havo en vwo. Leerlingen die een officiële dyslexieverklaring

Nadere informatie

Protocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2

Protocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2 Protocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2 Een vertaling Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn wij? Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn jullie? Wat gaan we in deze workshopronde doen? Sprookje

Nadere informatie

Dislectie? Dyslectsie?

Dislectie? Dyslectsie? Dyslektie? Dicleksie? Dyslectie? Dislectie? Dyslectsie? Studiemiddag dyslexie BAVO Eemland Eveline Wouters, Seminarium voor Orthopedagogiek, Utrecht Juist/onjuist Bespreek 5 minuten met uw buurman/buurvrouw

Nadere informatie

Studieochtend Dyslexie

Studieochtend Dyslexie Studieochtend Dyslexie Hoe ziet de ochtend eruit? Welkomstwoord Introductie dyslexie (praktische opdracht) Beleidskader dyslexie Theoretisch kader Koppeling naar de praktijk (praktische opdracht) 10.35-10.45

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker

Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker Pijnacker, januari 2019 Hanneke van den Berg Andrea van Wakeren Inhoudsopgave 1. Doel en uitgangspunten van het dyslexiebeleid 3 1.1. Dyslexie 1.2. De doelstellingen

Nadere informatie

3. Gevolgen van dyslexie Veel voorkomende belemmeringen die als gevolg van dyslexie kunnen voorkomen zijn:

3. Gevolgen van dyslexie Veel voorkomende belemmeringen die als gevolg van dyslexie kunnen voorkomen zijn: Dyslexiebeleid Berlage Lyceum 1. Inleiding Het Berlage Lyceum is een school waar volop kansen worden geboden. Wij streven ernaar het maximale uit de leerlingen te halen zodat zij hun talenten ten volle

Nadere informatie

Protocol dyslexie Van Maerlantlyceum Juni 2019

Protocol dyslexie Van Maerlantlyceum Juni 2019 Protocol dyslexie Van Maerlantlyceum Juni 2019 1 Protocol Dyslexie Van Maerlantlyceum juni 2019 Het Van Maerlantlyceum is een school die de nadruk legt op de integratie van onderwijs en ondersteuning in

Nadere informatie

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, juni 2016 Wat is dyslexie? De Nederlands definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen

Nadere informatie

OSB PROTOCOL DYSLEXIE

OSB PROTOCOL DYSLEXIE OSB PROTOCOL DYSLEXIE Amsterdam, 25 februari 2016 Vastgesteld door de schoolleiding Open Schoolgemeenschap Bijlmer 1 INHOUDSOPGAVE Wat is dyslexie? De OSB & de begeleiding van leerlingen met dyslexie Wederzijdse

Nadere informatie

Het ABC van de leerstoornissen

Het ABC van de leerstoornissen Het ABC van de leerstoornissen 23 oktober 2012 K.A. Redingenhof Leuven Nadia Gielen Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek PraxisP Inhoud Leerstoornissen, dyslexie, dyscalculie een beknopt overzicht

Nadere informatie

Dyslexie protocol en stappenplan

Dyslexie protocol en stappenplan Dyslexie protocol en stappenplan Wat is dyslexie? Dyslexie is een taalverwerkingsstoornis, waardoor leren lezen en spellen voor veel problemen zorgt. Kinderen met dyslexie hebben vooral veel moeite met

Nadere informatie

PLD de Spindel, bijlage 4

PLD de Spindel, bijlage 4 Checklist Onderkenning Dyslexie Edux Beoordeling van de ernst en hardnekkigheid van de lees- en/of spellingproblemen t.b.v. de continuïteit van de zorg in het primair en voortgezet onderwijs Naam leerling

Nadere informatie

7. DYSLEXIE. Hoe voelt dyslexie aan?

7. DYSLEXIE. Hoe voelt dyslexie aan? 7. DYSLEXIE Hoe voelt dyslexie aan? Testje voorlezen (klassikaal lezen is geen goed idee, tenzij het koorlezen is). Voor de persoon met dyslexie: genant, frustratie, gokken of raden, opgeven, niet begrijpen

Nadere informatie

PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE

PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE Inhoudsopgave december 2016 1. Inleiding p.3 2. Wat is dyslexie? p.4 3. Voor wie is dit ondersteuningsplan bedoeld? p.4 4. De ondersteuning p.5 4.1

Nadere informatie

Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie.

Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie. 1. Inleiding Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie. De volgende punten komen aan de orde: Wat is dyslexie? Signaleringsprocedure dyslexie

Nadere informatie

Ouders van brugklasleerlingen met dyslexie worden in het begin van het schooljaar uitgenodigd voor een informatieavond Dyslexie op het UC H/V.

Ouders van brugklasleerlingen met dyslexie worden in het begin van het schooljaar uitgenodigd voor een informatieavond Dyslexie op het UC H/V. 1. Dyslexie 1.1 Wat is dyslexie? Dyslexie is een leerstoornis waarbij de leerling ernstige en hardnekkige problemen bij het automatiseren van het lezen en / of spelling heeft. Dyslexie kan in meer of mindere

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. Scholengemeenschap Sint Ursula. Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen. Schooljaar 2015-2016

Dyslexiebeleid. Scholengemeenschap Sint Ursula. Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen. Schooljaar 2015-2016 Dyslexiebeleid Scholengemeenschap Sint Ursula Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen Schooljaar 2015-2016 In het kader van passend onderwijs streeft Scholengemeenschap Sint Ursula voor elke

Nadere informatie

Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs?

Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs? Augustus 2014 Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat

Nadere informatie

Signalering en diagnostisering van dyslexie op het Bertrand Russell college

Signalering en diagnostisering van dyslexie op het Bertrand Russell college Signalering en diagnostisering van dyslexie op het Bertrand Russell college Inleiding Het onderwijs speelt een belangrijke rol bij de preventie, signalering en begeleiding van leerlingen met lees en/of

Nadere informatie

1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003:

1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003: Dyslexiebeleid op de SSGN (versie januari 2015) 1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003: "Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een

Nadere informatie

Begeleiding van dyslexie

Begeleiding van dyslexie Begeleiding van dyslexie Inhoud Wat is dyslexie?... 3 Wat biedt het HVC?... 4 Onderzoek naar dyslexie in de brugklas... 4 Dyslexiepas... 4 De dyslexiecoach... 5 Dyslexie ondersteuningssoftware... 5 Meer

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. De Savornin Lohman

Dyslexiebeleid. De Savornin Lohman Dyslexiebeleid De Savornin Lohman 1. Inleiding 2. Visie en missie 3. Definitie dyslexie 4. Signalering 5. Diagnostiek 6. Begeleiding en ondersteuning 7. Samenwerking met ouders 8. Extra hulp en faciliteiten

Nadere informatie

Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College

Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of

Nadere informatie

Ouderavond Segbroek College Annemieke de Jong-Roeleveld

Ouderavond Segbroek College Annemieke de Jong-Roeleveld Ouderavond Segbroek College 12-11-2013 Annemieke de Jong-Roeleveld a.roeleveld@hco.nl Agenda Wat is dyslexie? Welke problemen kan ik tegenkomen? Hoe kan ik mijn kind helpen? Vragen Groot Dictee der Dyslexie

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Pieter Nieuwland College

Protocol Dyslexie Pieter Nieuwland College Protocol Dyslexie Pieter Nieuwland College Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op

Nadere informatie

Neem er even de tijd voor!

Neem er even de tijd voor! DYSLEXIE Neem er even de tijd voor! Ongeveer 3,5 procent van alle leerlingen in het basis- en het voortgezet onderwijs heeft problemen met lezen en spellen als gevolg van dyslexie. Een deel van deze kinderen

Nadere informatie

DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS

DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS Inhoudsopgave 1 Visie en doelstelling p. 3 2 Doelgroep p. 4 3 Procedure screening dyslexie p. 4 4 Praktische ondersteuning p. 5 5 Arrangementen p. 7 Bijlage 1: Dyslexiekaart

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. oktober 2012

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. oktober 2012 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College oktober 2012 1 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Inleiding Sinds een aantal jaren voert het Gerrit Rietveld College een beleid op het gebied van dyslexie.

Nadere informatie

Inleiding. Maart 2010. Carolien van Lierop Frederike Nikkels Brenda Harmsen

Inleiding. Maart 2010. Carolien van Lierop Frederike Nikkels Brenda Harmsen Protocol Dyslexie Inleiding Binnen de school is het beleid rondom dyslexie in opmars. Er komen naast ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen steeds meer leerlingen op school waarbij er

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. 1 Wie in het BIG-register staat ingeschreven, valt onder het in de wet BIG geregelde tuchtrecht. De Wet op de

Dyslexieprotocol. 1 Wie in het BIG-register staat ingeschreven, valt onder het in de wet BIG geregelde tuchtrecht. De Wet op de Dyslexieprotocol Een dyslectische leerling is een leerling bij wie officieel dyslexie is vastgesteld. Er is voor hem/haar een rapport gemaakt waarin door een erkend deskundige (een psycholoog of orthopedagoog

Nadere informatie

Protocol dyslexie. op het Zwin College

Protocol dyslexie. op het Zwin College Protocol dyslexie op het Zwin College Akkoord Directie: juni 2016 Protocol dyslexie op het Zwin College Inhoud 1. Wat is dyslexie? 2 2. De overgang van de basisschool naar het Voortgezet Onderwijs 3. Signaleren

Nadere informatie

Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014

Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Annemarie Vink avink@hetabc.nl Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Technisch lezen 8-10-2014 www.hetabc.nl 2 Programma

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2017-2018 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg

Nadere informatie

Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014

Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014 Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014 1. Inleiding De meest geaccepteerde definitie van dyslexie is: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN DE AVOND

PROGRAMMA VAN DE AVOND PROGRAMMA VAN DE AVOND Overzicht voortgezet in Nederland Het kundig rapport NIO Tijd voor vragen Onderwijs na de Basisschool Het Voortgezet Onderwijs MBO-niveau 3 + 4 MBO Niveau 1 + 2 Hoger Onderwijs Weten

Nadere informatie

Dyslexie. op het. : Isendoorn College

Dyslexie. op het. : Isendoorn College Dyslexie op het Isendoorn College Naam school Locatie Contactpersonen : Isendoorn College : Warnsveld : Maartje Robers (dyslexiecoördinator) Myrèse Salentijn (zorgcoördinator) September 2015 Inleiding

Nadere informatie

Begeleidingswijzer Dyslexie

Begeleidingswijzer Dyslexie Begeleidingswijzer Dyslexie Dyslexie Ongeveer 5% van de studenten in het mbo heeft dyslexie. Dit is één op de twintig studenten. Iedereen die bij Rijn IJssel werkt, kan dus te maken krijgen met studenten

Nadere informatie

Workshop Dyslexie. Opbouw. Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg.

Workshop Dyslexie. Opbouw. Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg. Workshop Dyslexie Nina Willemse nwillemse@hetabc.nl Opbouw Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg. Zorg op niveau 3; leestechnieken

Nadere informatie

Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT

Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT 2016 Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Wat is dyslexie? 3 Waar kan de dyslectische leerling last van hebben? 4 Signalering dyslexie 5

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg

Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg Dyslexie is een leerstoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring Dyslexieprotocol V1.

Dyslexieprotocol. Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring Dyslexieprotocol V1. Dyslexieprotocol Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring 6. Faciliteitenkaart Dyslexie (de Blauwe Kaart) 7. Informatie aan ouders en leerlingen 8. Instromende

Nadere informatie

Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013

Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013 1 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen Voorwoord Helicon VMBO Nijmegen gaat uit van de definitie zoals deze door Stichting

Nadere informatie

Dyslexie valt als voldaan wordt aan de criteria onder de zorgverzekeringswet, waardoor kinderen gebruik kunnen maken van de vergoedingsregeling voor

Dyslexie valt als voldaan wordt aan de criteria onder de zorgverzekeringswet, waardoor kinderen gebruik kunnen maken van de vergoedingsregeling voor Inhoudsopgave 1 Introductie 4 2 Het belang van psycho-educatie 6 3 Het herkennen van dyslexie 8 4 Diagnose dyslexie 10 5 Vergoedingsregeling 12 6 De dyslexieverklaring 13 7 Dyslexie: herkomst en hersenwerking

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Oranje Nassauschool

Dyslexieprotocol Oranje Nassauschool Dyslexieprotocol Oranje Nassauschool Protocol bij ernstige leesproblemen en dyslexie 1. Inleiding Het protocol Ernstige leesproblemen en dyslexie is onderdeel van ons zorgbeleid op de Oranje Nassauschool.

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Missie Doelgroep Leerlingen met een dyslexieverklaring Signalering Het wonderlijke weer. : Hoe gevaarlijk is een tekenbeet?

Dyslexieprotocol Missie Doelgroep Leerlingen met een dyslexieverklaring Signalering Het wonderlijke weer. : Hoe gevaarlijk is een tekenbeet? Dyslexieprotocol Missie Het streven om elke leerling in staat te stellen een bij hem passende opleiding te volgen Het leveren van maatwerk d.m.v. goede communicatie tussen ouders, leerling en dyslexiecoach,

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016

Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016 Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016 Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en

Nadere informatie

PROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE

PROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE PROTOCOL DYSLEXIE en DYSCALCULIE Vastgesteld 10 februari 2014 Inleiding In dit protocol zet het Montessori College Eindhoven in grote lijnen uiteen: - hoe leerlingen met leerstoornissen als dyslexie en

Nadere informatie

Protocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013. A. Verhulst Remedial Teacher

Protocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013. A. Verhulst Remedial Teacher Protocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013 A. Verhulst Remedial Teacher INHOUDSOPGAVE Wat is dyslexie 3 Begeleiding van leerlingen met dyslexie 3 Faciliteiten voor leerlingen met dyslexie 4 Afspraken

Nadere informatie

Dyslexiebeleid van het Ludger College

Dyslexiebeleid van het Ludger College Dyslexiebeleid van het Ludger College Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wat is dyslexie? 1.2 Kenmerken van dyslexie 2 2 De procedure 4 2.1 Ouderavond 2.2 Een vermoeden van dyslexie 2.3 De screening 2.4 De

Nadere informatie

Protocol Leesproblemen en dyslexie

Protocol Leesproblemen en dyslexie www.pcpokrimpenerwaard.nl Protocol Leesproblemen en dyslexie Geloof in onderwijs DE ARK - DE WEGWIJZER - ICHTHUSSCHOOL - DE RANK - KON. JULIANASCHOOL - KON. WILHELMINASCHOOL - EBEN-HAËZER - DE BRON Inhoudsopgave

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2016-2017 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg

Nadere informatie

BEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN

BEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN BEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en/of dyscalculie Definitie van dyscalculie Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt

Nadere informatie

Mijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu?

Mijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu? Mijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu? voorlichtingsfolder voor ouders R.K. basisschool De Wingerd Zwaag Inleiding In deze folder willen we u iets vertellen

Nadere informatie

WORKSHOP. Simulatie werken met de datateam methode. Themabijeenkomst DTT Woensdag 9 december Wilma Kippers en Hanadie Leusink

WORKSHOP. Simulatie werken met de datateam methode. Themabijeenkomst DTT Woensdag 9 december Wilma Kippers en Hanadie Leusink WORKSHOP Simulatie werken met de datateam methode Themabijeenkomst DTT Woensdag 9 december 2015 Wilma Kippers en Hanadie Leusink Opbrengstgericht werken Gebruik maken van data, zoals toetsen en examencijfers,

Nadere informatie

2012/2014. Beleid diagnostiek dyslexie. Samenwerkingsverbanden voor Primair Onderwijs. Katwijk/Rijnsburg/Valkenburg & Duin- & Bollenstreek

2012/2014. Beleid diagnostiek dyslexie. Samenwerkingsverbanden voor Primair Onderwijs. Katwijk/Rijnsburg/Valkenburg & Duin- & Bollenstreek Beleid diagnostiek dyslexie 2012/2014 Beleidsdocument ten aanzien van dyslexieonderzoek binnen de samenwerkingsverbanden Katwijk/Rijnsburg/Valkenburg en de Duin- & Bollenstreek. Het beleid geldt tot de

Nadere informatie

Ondersteuningsprofiel. Januari 2015

Ondersteuningsprofiel. Januari 2015 Januari 2015 Algemeen Inleiding CSG Winsum is een kleine vestiging voor vmbo-tl en havo. Onze school heeft ongeveer 300 leerlingen. In het eerste jaar (brugjaar) krijgen alle leerlingen dezelfde leerstof.

Nadere informatie

Leerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie

Leerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Leerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode en plaats

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Wat is dyslexie? Het belang van vroegtijdige signalering

Dyslexieprotocol. Wat is dyslexie? Het belang van vroegtijdige signalering Dyslexieprotocol Wat is dyslexie? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Nehalennia versie 09012012

Protocol Dyslexie Nehalennia versie 09012012 Protocol Dyslexie Nehalennia versie 09012012 Afspraken en aanbevelingen ten behoeve van dyslectische leerlingen Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig

Nadere informatie

DYSLEXIE EN (HOOG)BEGAAFDHEID

DYSLEXIE EN (HOOG)BEGAAFDHEID 18-01-2012 DYSLEXIE EN (HOOG)BEGAAFDHEID Marlou Janssen GZ-psycholoog, kinder- en jeugdpsycholoog, orthopedagoog DYSLEXIE IN COMBINATIE MET (HOOG)BEGAAFDHEID EEN ZOEKTOCHT NAAR SIGNALEN EN PROTECTIEVE

Nadere informatie

Informatie voor nieuwe brugklasleerlingen 2015

Informatie voor nieuwe brugklasleerlingen 2015 EVEN KENNIS MAKEN Informatie voor nieuwe brugklasleerlingen 2015 De eerste jaren werken we vooral nog in thema s en met het spreekwoord van onze school: Willen, worden en zijn. Maar in latere jaren werken

Nadere informatie

Stappenplan Dyslexietraject

Stappenplan Dyslexietraject Stappenplan Dyslexietraject Een leerling komt in aanmerking voor dyslexie-onderzoek wanneer: Criterium van de achterstand: er sprake is van een significante achterstand op het gebied van lezen en/of spelling

Nadere informatie

Protocol dyslexie. De Rietlanden

Protocol dyslexie. De Rietlanden Protocol dyslexie De Rietlanden september 2014 Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel (SOP) De Ladder

Schoolondersteuningsprofiel (SOP) De Ladder Schoolondersteuningsprofiel (SOP) De Ladder 2018-2019 Zakelijke gegevens Contactgegevens school Naam school Oecumenische basisschool De Ladder Adres Breeschotenlaan 26 Postcode 3951 VL Maarn Telefoonnummer

Nadere informatie

Format Leerlingdossier Dyslexie

Format Leerlingdossier Dyslexie Format Leerlingdossier Dyslexie Aanmeldformulier in te vullen door de school voor dyslexieonderzoek Gelieve een complete uitdraai van het Leerlingvolgsysteem,de AVI-gegevens, eventuele entreetoetsen, het

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Versie: mei 2018

Dyslexieprotocol. Versie: mei 2018 Dyslexieprotocol 1 Versie: mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz.3 2. Doel van het protocol blz.3 3. Wat is dyslexie? blz.3 4. Signaleringsmiddelen blz.4 5. Minimumdoelen voortgezet technisch lezen blz.5

Nadere informatie

DATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING. SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl

DATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING. SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl DATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl Programma Opbrengstgericht werken Wat is het en waarom belangrijk? Datateam methode Resultaten onderzoek

Nadere informatie

Januari Dyslexieplan

Januari Dyslexieplan Januari 2014 Dyslexieplan Inhoud 1. Definitie en kenmerken dyslexie 3 2. Signalering 3 3. Dyslexieonderzoek 4 4. Dyslexiebehandeling 5 5. Faciliteiten op school 5 6. Communicatie met ouders 5 7. Tips voor

Nadere informatie

Dyslexieprotocol van CBS de Slotschool

Dyslexieprotocol van CBS de Slotschool B. Hesselinkstraat 2 9076EC Sint Annaparochie. Tel.: 0518-402144 Email: info@cbs-slotschool.nl Dyslexieprotocol van CBS de Slotschool INHOUD: 1 definitie dyslexie 2 signalering 3 analyse 4 schoolprocedure

Nadere informatie

DYSCALCULIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager

DYSCALCULIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager DYSCALCULIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 2017 2018 Datum: 26-09-2017 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave 1. Signalering en diagnose 3 2. Dyscalculieverklaring 4 3. Mogelijke faciliteiten 4 4. Examen 5 5. Communicatie

Nadere informatie

Leerlingen met dyslexie krijgen een dyslexiepasje. Voor elke leerling stelt de school een individueel handelingsplan op.

Leerlingen met dyslexie krijgen een dyslexiepasje. Voor elke leerling stelt de school een individueel handelingsplan op. Dyslexie-protocol Udens College sector havo/vwo 1.1 Wat is dyslexie? Dyslexie is een leerstoornis waarbij de leerling ernstige en hardnekkige problemen bij het automatiseren van het lezen en / of spelling

Nadere informatie

Jouw toekomst start op Eijkhagen.

Jouw toekomst start op Eijkhagen. Jouw toekomst start op Eijkhagen. Charlemagne College Eijkhagen is een school voor voortgezet onderwijs in Landgraaf. Je kunt bij ons naar het vwo, het tweetalig vwo, de havo of het vmbo-tl. Ons motto

Nadere informatie

Leesvaardigheid! Wat kan een dynamische maat ons vertellen? Studiebijeenkomst Braams & Partners. 19 januari 2011

Leesvaardigheid! Wat kan een dynamische maat ons vertellen? Studiebijeenkomst Braams & Partners. 19 januari 2011 Leesvaardigheid! Wat kan een dynamische maat ons vertellen? Anna M.T. Bosman 1, Maarten L. Wijnants 1, & Guy Van Orden 2 Studiebijeenkomst Braams & Partners 19 januari 2011 1 Behavioural Science Ins6tute,

Nadere informatie

Dyslexie. op het. : Isendoorn College

Dyslexie. op het. : Isendoorn College Dyslexie op het Isendoorn College Naam school Locatie Contactpersonen : Isendoorn College : Warnsveld : Maartje Robers (dyslexiecoach onderbouw) Elsbeth Doornbos (dyslexiecoach bovenbouw) Myrèse Salentijn

Nadere informatie

Vragenlijst lees- en spellingvaardigheid

Vragenlijst lees- en spellingvaardigheid Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Vragenlijst lees- en spellingvaardigheid School Let op: voor het digitaal invullen van dit formulier heeft u de meest recente versie van Adobe Acrobat Reader nodig.

Nadere informatie