Begroting Begroting 2010 waterschap Rivierenland 1

Transcriptie

1 Begroting 2010 Begroting 2010 waterschap Rivierenland 1

2 Begroting 2010 waterschap Rivierenland 2

3 INHOUDSOPGAVE 1 NOTA VAN AANBIEDING Inleiding Verslaggeving Ontwikkelingen sinds het vorig begrotingsjaar Uitgangspunten Incidentele baten en lasten Kostentoerekening Onttrekkingen aan bestemmingsreserves en voorzieningen Weerstandsvermogen Risicoparagraaf Financiering Verbonden partijen Bedrijfsvoering Autorisatie investeringen 18 2 KERNCIJFERS Programma s Programma Waterkeringen Programma Watersystemen en waterketen Programma Wegen Communicatie en regelgeving Middelen Dekkings- en financieringsmiddelen Recapitulatie eploitatie en investeringen per programma 56 4 TOELICHTING NAAR KOSTENDRAGERS 57 5 KOSTEN- EN OPBRENGSTENSOORTEN Algemeen Toelichting op de kostensoorten 60 6 TARIEVEN WATERSCHAPSBELASTINGEN Inleiding De watersysteemheffing De wegenheffing De zuiveringsheffing De verontreinigingsheffing Totaaloverzicht heffingsopbrengst Lastenontwikkeling 75 7 BESLUIT TER VASTSTELLING 77 Bijlagen 79 Begroting 2010 waterschap Rivierenland 3

4 Begroting 2010 waterschap Rivierenland 4

5 1 NOTA VAN AANBIEDING 1.1 Inleiding Hierbij bieden wij u de begroting 2010 van Waterschap Rivierenland aan. Deze begroting geeft inzicht in de voornemens die het waterschap heeft voor het jaar Uit deze voornemens volgen de kosten en opbrengsten per taak en de daaraan gekoppelde heffingsbedragen. Waterschap Rivierenland is verantwoordelijk voor een duurzaam waterbeheer en voor een veilige en een leefbare woonomgeving in het rivierengebied. Als all-in waterschap houdt waterschap Rivierenland zich bezig met het uitvoeren van taken, die verband houden met waterkering, waterkwantiteit, het zuiveren van afvalwater, waterkwaliteit en wegen. De waterkeringstaak heeft betrekking op de kering van rivierwater door het beheer van dijken en kades, zodat nu, maar ook in de toekomst, veilig in het beheersgebied kan worden gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Een andere veiligheidstaak is het keren van boezemwater door het beheer van boezemkaden. Een bijzondere veiligheidstaak is de muskusrattenbestrijding. Deze taak hoort bij het waterschap thuis, omdat muskusratten de stabiliteit van dijken in gevaar kunnen brengen. Het waterschap voert deze taak uit in het gebied van de provincie Gelderland en het gebied Schipbeek in de provincie Overijssel. Naar verwachting zal het waterschap ook de muskusrattenbestrijding in het gebied Alm en Biesbosch van de provincie Noord Brabant overnemen. Waterschap Rivierenland zorgt ook voor schoon en voldoende oppervlaktewater in het beheersgebied. In de praktijk betekent dit het voorkomen van wateroverlast in natte perioden en het voorkomen van een tekort aan oppervlaktewater in droge perioden. Als neventaak wordt in dit kader ook het vaarwegbeheer voor een aantal wateren verzorgd. Tevens omvat het maatregelen die de kwaliteit van het water verbeteren en de ontwikkeling van een evenwichtige plantengroei en dierleven in het water en op de oevers stimuleert. Schoon water is daarnaast noodzakelijk voor onder andere de hengelsport, recreatie, drinkwater voor het vee, enz.. De zuiveringstaak van het waterschap heeft betrekking op het transport en het zuiveren van het aangeboden afvalwater en de verwerking van de vrijgekomen rest- en afvalstoffen. Tot slot is het waterschap verantwoordelijk voor een deel van de wegen (buiten de bebouwde kom) in het gebied van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden. Hiertoe behoort de zorg voor het wegdek, het maaien van de wegbermen, het onderhouden van bruggen en duikers, de gladheidbestrijding en het aanleggen van fietspaden. Het werkgebied van Waterschap Rivierenland is hectare groot en omvat het gehele stroomgebied tussen Rijn/Lek en Maas/Merwede vanaf Alblasserdam en de Biesbosch in het westen tot aan de Duitse grens in het oosten. Het beheer van de grote rivieren (Maas, Waal, Rijn) behoort niet tot de taken van het waterschap. 1.2 Verslaggeving Presentatie De begroting 2010 is opgesteld conform de regels die gelden volgens het Besluit Beleidsvoorbereiding en Verantwoording Waterschappen (BBVW). Leeswijzer Deze begroting bestaat uit de volgende onderdelen: Begroting 2010 waterschap Rivierenland 5

6 Nota van aanbieding De nota van aanbieding geeft inzicht in de uitgangspunten en randvoorwaarden waarbinnen deze begroting tot stand is gekomen. Daarnaast komen onder andere de financiering en risicoparagraaf aan de orde. Aansluitend aan dit deel zijn de kerngegevens van waterschap Rivierenland opgenomen. Programma s In dit deel worden aan de hand van een 5-tal programma s de beleidsontwikkelingen voor 2010 uiteen gezet. De in de begroting 2010 opgenomen programmateksten zijn grotendeels gelijk aan die van de Voorjaarsnota Begroting naar kostendragers met toelichting Dit onderdeel bevat een overzicht van de netto kosten per wettelijke taak en een toelichting op de kostenontwikkeling ten opzichte van het vorige begrotingsjaar. Kosten- en opbrengstsoorten Dit onderdeel bevat informatie over de kosten- en opbrengstensoorten van het waterschap. Per hoofdkosten- en hoofdopbrengstensoort is een analyse opgenomen van de afwijkingen ten opzichte van de begroting Tarieven waterschapsbelasting In dit deel wordt ingegaan op de wijze waarop de tarieven tot stand komen en wat de tarieven voor 2010 zijn. Besluit ter vaststelling In dit onderdeel zijn alle noodzakelijke besluiten opgenomen zodat het waterschap in 2010 haar voornemens op een slagvaardige manier kan uitvoeren. Het hoofdstuk bevat de besluiten ten behoeve van de begroting, financiering en investeringen. Bijlagen In dit deel is een aantal bijlagen opgenomen waarmee de cijfers uit deze begroting nader zijn onderbouwd. 1.3 Ontwikkelingen sinds het vorig begrotingsjaar De Voorjaarsnota 2009 is op 18 september 2009 met inbegrip van het volgende vastgesteld door het Algemeen Bestuur: 1. het huidige ambitieniveau voor de taak watersysteem blijft gehandhaafd; 2. projecten in het kader van de wegentaak worden conform het huidige beleid niet geactiveerd; 3. een tweetal kostenposten die niet waren voorzien in de Voorjaarsnota 2009, te weten de hogere pensioenpremie ( ) en de fusie DRSH met HVC (gemiddeld ) worden opgevangen door het doorvoeren van een aantal ombuigingsmaatregelen; 4. het baggerbudget wordt incidenteel verlaagd in 2010 ( ) en deze besparing wordt ingezet ten gunste van de heffingsopbrengst 2010, dit betekent een etra verhoging van de heffingsopbrengst in de jaren om in 2014 weer op het afgesproken niveau te zitten; 5. de structureel hogere onderhoudskosten zuivering ( ) worden verwerkt in het kostenniveau en de tarieven; 6. ter voorbereiding op de Voorjaarsnota 2010 wordt een discussie gevoerd over de taken en ambities van het waterschap, gekoppeld aan de naar aanleiding van de miljoenennota opgezette landelijke actie van de waterschappen (Actie Storm); 7. een hogere autonome ontwikkeling met betrekking tot inflatie, rente en loonkosten dan opgenomen in de voorjaarsnota zal worden gecompenseerd binnen het vastgestelde kostenniveau. In de Begroting 2010 is de besluitvorming inzake de voorjaarsnota verwerkt. De nu voorliggende Begroting 2010 is een verdere gedetailleerde uitwerking van het eerste jaar van de Voorjaarsnota In onderstaande tabel zijn de kosten, zoals opgenomen in de Begroting 2010, afgezet tegen het eerste jaar Begroting 2010 waterschap Rivierenland 6

7 van de Voorjaarsnota Hieruit blijkt dat het kostenniveau van de begroting lager is ten opzichte van het jaar 2010 uit de Voorjaarsnota Netto kosten 2010 Begroting Voorjaarsnota 2009 (begrotingsjaar 2010) Verschil (bedragen 1.000) Het verschil wordt met name veroorzaakt door de volgende zaken: Onderhoudskosten zuivering ( ) Conform de besluitvorming bij de voorjaarsnota is in de Begroting 2010 een budget opgenomen ter dekking van de structureel hogere onderhoudskosten. Een notitie over onderhoudsbeleid zuiveringstechnische installaties is beschikbaar. Fusie DRSH met HVC ( ) Circa ton rioolslib van WSRL wordt verwerkt bij DRSH te Dordrecht. Dit slibverwerkingsbedrijf heeft mede aan de hand van een strategisch onderzoek geconcludeerd dat op termijn technologische ontwikkelingen, kwaliteit van de organisatie en investeringen gebaat zouden zijn bij strategische samenwerking met een ander bedrijf. Dit heeft geleid tot besprekingen met HVC (NV Huisvuilcentrale Noord-Holland). Inmiddels zijn de besprekingen dusdanig vergevorderd dat er een voorstel aan het bestuur in voorbereiding is tot overname van de slibverbranding DRSH door HVC en participatie in HVC. Bij toetreding tot HVC stijgt het verwerkingstarief met ca. 6,00 per ton ten opzichte van de huidige situatie bij DRSH. Overigens zou deze verhoging zich op termijn ook bij DRSH hebben gemanifesteerd wanneer zij stand-alone was gebleven. Uitgaande van ton slib resulteert de toetreding tot HVC in een verhoging van de slibverwerkingskosten m.i.v van Conform de besluitvorming over de voorjaarsnota is het aanvullende budget verwerkt in de begroting Verhoging pensioenpremie door ABP ( ) Als gevolg van de economische crisis is de dekkingsgraad van het pensioenfonds ABP drastisch verslechterd (eind ,6%). Bij wet is geregeld dat pensioenfondsen verplicht zijn een herstelplan in te dienen om binnen een termijn van 3 jaar de minimale dekkingsgraad (105%) te bereiken. Het kabinet heeft besloten deze periode te verlengen tot 5 jaar. Het ABP heeft vervolgens een herstelplan opgesteld. Onderdeel van dit herstelplan is een forse verhoging van de pensioenpremies per 1 juli 2009 met 1,0% punt en per 1 januari 2010 met 2,0%-punt. Door deze maatregel verwacht het ABP dat in 2013 de minimale dekkingsgraad van 105% is bereikt. Onderhoud bruggen en duikers ( ) De werkzaamheden aan bruggen en duikers in de gemeente Graafstroom zijn als gevolg van planningsproblemen bij de gemeente doorgeschoven naar Ombuigingen in de eploitatie ( ) Ter dekking van de etra kosten van de fusie DRSH-HVC en de verhoging van de pensioenpremie door het ABP zijn ombuigingen in de eploitatiebegroting verwerkt. De ombuigingen hebben onder meer betrekking op versobering van het advertentiebeleid ( ), verlaging van het sponsoringbudget ( ), verlagen van het collectieve opleidingsbudget voor het management ( ), Versobering van personeelsvoorzieningen ( ). Daarnaast zijn voordelen gerealiseerd op de aanbesteding van asfaltonderhoud en subsidiebijdragen wegenprojecten ( ). Incidentele verlaging van het baggerbudget 2010 ( ) Op basis van het vastgestelde meerjarenbaggerprogramma wordt er gedurende een periode van 15 jaar jaarlijks een bedrag van 6,7 miljoen gedoteerd aan de voorziening voor baggerwerkzaamheden. De jaarlijkse kosten van de uitvoering van het baggerwerk worden rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. Vanwege de gebiedsgerichte aanpak kunnen de kosten van jaar tot jaar afwijken van het Begroting 2010 waterschap Rivierenland 7

8 gemiddelde bedrag. De voorziening heeft daarom ook een egaliserende werking. Iedere drie jaar vindt er een uitgebreide evaluatie van het meerjarenbaggerplan plaats met betrekking tot de gerealiseerde hoeveelheden, kosten en overige ontwikkelingen. De evaluatie kan aanleiding geven om het baggerbudget bij te stellen. Conform de besluitvorming in het Algemeen Bestuur van 18 september 2009 wordt in % gekort op het baggerbudget ( ); ter dekking van de kosten van mogelijke knelpunten is opgenomen, per saldo bedraagt de verlaging Op grond van de evaluatie in 2011 kan bepaald worden of verdere aanvulling van de voorziening noodzakelijk is. Bijgestelde investeringsraming (kapitaallasten ) De meerjareninvesteringsplanning is verlaagd van 237 miljoen bij de voorjaarsnota 2009 tot 223 miljoen in de begroting Tevens is het gehanteerde rentepercentage op langlopende leningen voor het jaar 2010 verlaagd op basis van de renteverwachting van de nederlandse banken van 4,8% bij de voorjaarsnota tot 4,1% in de begroting Vervroegde afschrijving rwzi Geldermalsen verschoven naar 2011 (kapitaallasten ) De uitvoering van de nieuwbouw van rwzi Geldermalsen heeft vertraging opgelopen en is nu gereed in In de voorjaarsnota werd nog verondersteld dat dit in 2010 afgerond zou zijn. De vervroegde afschrijving van de restant boekwaarde van de oude rwzi Geldermalsen vindt daarom pas in 2011 plaats. 1.4 Uitgangspunten De Begroting 2010 is gebaseerd op de Begroting 2009, de Voorjaarsnota 2009 en de Jaarrekening 2008 van de organisatie. Daarnaast is de meerjareninvesteringsraming geactualiseerd en zijn de structureel doorwerkende effecten uit de 2e Bestuursrapportage 2009 verwerkt. De Begroting 2010 is opgesteld conform de vastgestelde financiële beleidskaders van waterschap Rivierenland (waarderingsgrondslagen, treasurystatuut en het beleid inzake reserves en voorzieningen). Eterne uitgangspunten De eterne uitgangspunten zijn gebaseerd op verwachtingen van De Nederlandse Bank, het Centraal Planbureau en vijf grote Nederlandse banken. Inflatie 1,00% (begroting ,75%) Rente lang (kapitaalmarkt) 4,10% (begroting ,00%) Rente kort (geldmarkt) 1,60% (begroting ,25%) Loonkostenstijging personeel 1,00% (begroting ,25%) Inflatie De werkelijke inflatie over geheel 2009 en in 2010 zal naar verwachting uitkomen op 1,00%.(Bron CPB september 2009). Bij de Voorjaarsnota 2009 is ook rekening gehouden met een inflatiepercentage van 1,00%. Het financiële effect van de inflatie op de eploitatie begroting van het waterschap is beperkt. Een afwijking ten opzichte van de raming met 0,5% (tot een inflatie van 1,50% in 2010) leidt tot een bijstelling van het kostenniveau van circa Renteontwikkeling De korte rente is in het afgelopen jaar sterk gezakt. Op dit moment bedraagt de creditrente voor de rekening courant bij de NWB 0,80%. Op basis van de verwachtingen van de Nederlandse banken zal de korte rente gemiddeld over ,60% bedragen. De voorspellingen voor de lange rente zijn momenteel redelijk stabiel. Op grond van de gemiddelde verwachting van de nederlandse banken bedraagt de rente in ,10%. Voor de begroting 2010 is aansluiting gezocht bij de verwachtingen van de banken en is als uitgangspunt voor de korte rente in 2010 een tarief van 1,60% gehanteerd en voor de lange rente 4,10%. Het financiële effect van een daling of stijging van het renteniveau met 1,0% bedraagt circa Begroting 2010 waterschap Rivierenland 8

9 Interne uitgangspunten Financiële vertaling vacatureruimte Bij een organisatie met de omvang van Waterschap Rivierenland is er structureel sprake van enige vacatureruimte. Bovendien wordt met het oog op het behalen van de streefformatie omzichtig omgesprongen met het invullen van de aanwezige vacatures. Evenals in de Begroting 2009 wordt in de Begroting 2010 slechts 75% van de vacatures (circa 33 fte) financieel vertaald. De totale netto kosten dalen hiermee met (begroting 2009 eveneens ). Om administratieve en beheertechnische redenen is deze correctie in mindering gebracht op de post onvoorzien. De post onvoorzien is daartoe verlaagd van naar Meerjareninvesteringsniveau. De meerjareninvesteringsplanning is geactualiseerd en bedraagt over de jaren 2009 tot en met ,6 miljoen netto, een gemiddelde van 37,1 miljoen per jaar. Voor 2010 bedragen de netto investeringsramingen 38,9 miljoen. 1.5 Incidentele baten en lasten Deze paragraaf bevat een overzicht van de meest in het oogspringende baten en lasten van 2010 die als eenmalig ten opzichte van voorgaande en komende begrotingsjaren moeten worden beschouwd. Lasten: Incidentele verlaging storting in de voorziening baggeren -/- 650 Aanleg weg De Nieuwe Geer in Nieuwland 700 Aanleg rotonde Bazeldijk bij Meerkerk 500 Aanleg parkeer- en recreatievoorziening Liesveld 235 Onderhoud kunstwerken wegenbeheer (gemeente Graafstroom) 180 Opnieuw en duurzaam inrichten diverse terreinen zuivering 150 Onderhoud Schutsluis Hardinveld-Giessendam 100 Beschoeiing aanbrengen n.a.v. baggerwerkzaamheden riviertje de Korne 100 Herstel beschoeiing bij gemaal Bloemers en De Tuut Appeltern 50 Totaal incidentele lasten (bedragen 1.000) Baten: Bijdrage Provincie in kosten aanleg rotonde Bazeldijk bij Meerkerk 89 Bijdrage Provincie in onderhoudskosten Schutsluis Hardinveld-Giessendam 75 Bijdrage Provincie in kosten beschoeiing de Korne 75 Bijdrage Gemeente in kosten aanleg P&R voorziening Liesveld 55 Totaal incidentele baten 294 (bedragen 1.000) 1.6 Kostentoerekening Voor de toerekening van de kosten en opbrengsten wordt gebruik gemaakt van het beleids- en beheersproces bij waterschappen (BBP). Hieronder wordt de toegepaste systematiek toegelicht. Registratie van kosten, opbrengsten en uren De kosten en opbrengsten worden zoveel als mogelijk direct toegeschreven aan een beheerproduct. Kosten en opbrengsten waarvoor dat niet mogelijk is, worden op basis van de verantwoorde uren aan een beheerproduct toegerekend. Op deze manier worden de netto kosten per beheerproduct bepaald. Begroting 2010 waterschap Rivierenland 9

10 Doorbelasting ondersteunende beheerproducten en hulpproducten naar primaire beheerproducten De beheerproducten zijn onderverdeeld in primaire beheerproducten (die betrekking hebben op de primaire processen van het waterschap) en ondersteunende beheerproducten en hulpproducten (die de primaire processen ondersteunen). De netto kosten van de ondersteunende beheerproducten en de hulpproducten zijn toegerekend aan de primaire beheerproducten. Hiervoor zijn drie soorten verdeelsleutels gebruikt die landelijk zijn afgesproken: 1. toerekening aan elk primair beheerproduct op basis van het aantal direct bestede uren van de primaire beheerproducten; 2. toerekening aan elk primair beheerproduct op basis van de totale directe kosten van de primaire beheerproducten; 3. specifieke verdeelsleutels die het gebruik, dat van dit ondersteunende beheerproduct wordt gemaakt, weergeven. Doorbelasten primaire beheerproducten naar wettelijke taken De netto kosten per primair beheerproduct zijn verdeeld over de wettelijk taken op grond van de verdeling zoals opgenomen in bijlage 8. Deze verdeling is voor de Begroting 2010 conform de nieuwe waterschapswet. Bij deze verdeling zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: een aantal beheerproducten wordt volledig toegerekend aan één van de taken. de overige beheerproducten zijn verdeeld op basis van ervaringscijfers. Na deze doorbelasting zijn de netto kosten per wettelijk taak bekend. Vervolgens worden de kosten per taak op basis van de kostentoedelingsverordening toegerekend aan de belanghebbende categorieën en worden de tarieven bepaald. 1.7 Onttrekkingen aan bestemmingsreserves en voorzieningen Voorzieningen Op basis van de verslaggevingsvoorschriften worden uitgaven ten laste van een voorziening, voor zover deze wordt aangewend voor het doel waarvoor deze is gevormd, rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht en derhalve niet in de eploitatie verantwoord. De volgende mutaties (* 1.000) worden rechtstreeks ten laste van de voorzieningen gebracht: Voorziening regeling personeel Uitgaven ter dekking van wachtgeld van voormalig personeel. Voorziening pensioen voormalige bestuurders 583 Uitgaven ter dekking van pensioenaanspraken van voormalige bestuursleden. Voorziening kleilagenproblematiek Betuweroute 115 Uitgaven ter dekking van onderhoud aan de watergangen langs de Betuweroute. Voorziening baggeren Uitgaven ter dekking van de baggerkosten. Voorziening opritten Zwijnskade 88 Uitgaven ter dekking van het onderhoud van de opritten van de Zwijnskade in Sliedrecht. Voorziening Waterlandstichting 390 De voorziening Waterlandstichting is bedoeld om het verschil tussen historische kostprijs en boekwaarde te kunnen financieren. Jaarlijks wordt een bedrag aan deze voorziening toegevoegd dat gelijk is aan het afschrijvingsbedrag van de betreffende installatie. De onttrekking in 2010 betreft de overdracht van de bemalingsinstallatie van de Elshoutsluis. Totaal mutaties Voorzieningen Begroting 2010 waterschap Rivierenland 10

11 Bestemmingsreserves Ten laste van bestemmingsreserves worden de volgende onttrekkingen (* 1.000) verwacht: Deze mutaties worden niet via de eploitatie verwerkt, maar dekking vindt plaats rechtstreeks uit de bestemmingsreserve. Bestemmingsreserve decentrale huisvesting 31 Deze reserve is gevormd uit de verkoop van panden die i.h.k.v. het project decentrale huisvesting worden afgestoten. Deze middelen worden gebruikt ter gedeeltelijke dekking van investeringen van aan te passen en nieuwe decentrale locaties. Bestemmingsreserve vervroegde afschrijving investeringen waterkeringszorg 58 Bijdrage in de vervroegde afschrijving van investeringen waterkeringszorg. Totaal mutaties Bestemmingsreserves Weerstandsvermogen Algemeen De definitie van weerstandsvermogen is de mate waarin de organisatie in staat is middelen vrij te maken (weerstandscapaciteit) om onverwachte financiële tegenvallers (risico s) op te vangen. Het weerstandsvermogen is onderdeel van het bredere risicomanagement. Het vormt als beheersmaatregel het sluitstuk van risicomanagement en een laatste vangnet om de risicokosten op te vangen. Daarnaast geeft het een maat voor de financiële gezondheid van de organisatie. Inzicht in het weerstandsvermogen van waterschap Rivierenland is dus belangrijk om de continuïteit van de organisatie te kunnen garanderen. Teneinde een goede inschatting te kunnen maken van het gewenste niveau van de algemene reserve is in 2009 een risicoanalyse uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn opgenomen in een rapport dat separaat aan het Algemeen Bestuur zal worden voorgelegd. Op dit moment wordt bij waterschap Rivierenland als norm voor de gewenste omvang van de algemene taakreserves (dit is de weerstandscapaciteit) 10% van het begrotingstotaal per taak gehanteerd. Deze gewenste omvang is vastgelegd in de nota reserves en voorzieningen en is een algemeen bedrijfseconomische aanvaarde norm voor de omvang van de algemene reserves. De resultaten van vorengenoemde risicoanalyse wijzen uit dat het gehanteerde uitgangspunt van 10% van het begrotingstotaal een uitgangspunt is dat voldoende waarborg biedt om de risico s die Waterschap Rivierenland loopt, op te vangen. Toetsing hoogte algemene reserves Voor de per taak ingestelde algemene reserves is in de nota reserves en voorzieningen vooralsnog een omvang bepaald van maimaal 10% van het begrotingstotaal op het niveau van de netto kosten per taak. Daarbij is bepaald dat discussie over aanvulling van de algemene reserve pas wordt gevoerd op het moment dat de omvang van de algemene reserve onder de 8% dreigt te geraken. Het toetsingsmoment van de omvang van de algemene reserves is de opmaak van de begroting en de meerjarenraming. Dan wordt bezien in hoeverre aanvulling of afroming van de algemene reserve noodzakelijk is. Omschrijving Zuiveringsheffing Watersysteemheffing Wegen Totaal Netto kosten Gewenste omvang 10% Drempel algemene reserve 8% Stand algemene reserve (bedragen 1.000) De stand van de algemene reserves per ultimo 2010 liggen voor alle taken tussen de 8% en 10% van het netto kostenniveau. Daarmee voldoen ze aan de norm. Begroting 2010 waterschap Rivierenland 11

12 Verwacht voordelig resultaat 2009 Op basis van de tweede bestuursrapportage 2009 van waterschap Rivierenland wordt voor 2009 een voordelig resultaat verwacht ad Het resultaat is verwerkt in de stand van de egalisatiereserves per 1 januari Risicoparagraaf De risicoparagraaf gaat in op onderwerpen die, op korte of lange termijn, van materiële betekenis kunnen zijn voor de financiële positie van het waterschap, maar die vanwege het onzekere karakter nog niet in deze begroting zijn opgenomen. RWZI Schelluinen De aannemer die het werk RWZI Schelluinen heeft uitgevoerd, heeft een procedure bij de Raad van Arbitrage gestart met als doel een etra vergoeding van het waterschap te krijgen in verband met door hem geleden vertragingsschade, niet betaald meerwerk en een calculatievergoeding. In het verzoekschrift tot arbitrage wordt een bedrag van circa 1,8 miljoen van het waterschap gevorderd. Het is niet aannemelijk dat de Raad van arbitrage de vordering zal toewijzen, de uitkomst van de procedure is echter per definitie ongewis. Waterlandstichting Enige jaren geleden heeft de Belastingdienst bij de Waterlandstichting een boekenonderzoek uitgevoerd. Dit heeft tot op heden geresulteerd in een aantal naheffingsaanslagen (verhoogd met heffingsrente) over de jaren 1997 t/m 2003 ter behoud van rechten. Een motivatie voor de aanslagen ontbreekt. De Waterlandstichting heeft tegen alle aanslagen bezwaar aangetekend. De Belastingdienst zal in haar reactie de uitspraak van het Europese Hof verwerken in enkele gerechtelijke procedures (waarin de Waterlandstichting overigens geen partij is). Belangrijk daarbij is dat het Europese Hof heeft bepaald dat het beginsel van verbod van misbruik ook geldt op het gebied van de BTW. Er is sprake van misbruik wanneer: de transacties ertoe leiden dat in strijd met Europese richtlijnen en nationale wetgeving belastingvoordeel wordt toegekend; uit een geheel van objectieve factoren blijkt dat het wezenlijke doel van de transacties erin bestaat een belastingvoordeel te verkrijgen. De reikwijdte van deze uitspraak voor de Waterlandstichting is nog niet bekend. De Waterlandstichting heeft om die reden afspraken gemaakt met de Belastingdienst die inhouden dat een tweetal objecten (dit hoeven geen objecten van WSRL te zijn) waarover aanslagen zijn opgelegd, worden voorzien van een motivatie waarna de Waterlandstichting daarop kan reageren en eventueel een gerechtelijke procedure kan volgen. De uiteindelijke uitkomst wordt dan van toepassing verklaard op alle objecten die bij de waterlandstichting zijn ondergebracht. Een eventueel definitieve aanslag zal worden doorbelast aan de projecten waarop de aanslag betrekking heeft. Voor Waterschap Rivierenland kan dit oplopen tot de terugvordering van een BTW-bedrag van (eclusief heffingsrente en terug te ontvangen BTW van de huurtermijnen). Definitieve belastinginkomsten 2009 De aanslagoplegging 2009 heeft conform planning plaatsgevonden. Ten behoeve van de analyse van de belastingopbrengsten per categorie wordt door BSR een managementinformatiesysteem ontwikkeld. In afwachting hiervan was een analyse van de belastingopbrengsten ten tijde van de begrotingsopstelling nog niet beschikbaar. Dit betekent dat het resultaat op de belastingopbrengsten 2009 en het effect daarvan op de egalisatiereserves pas zichtbaar wordt bij het opstellen van de Jaarrekening Begroting 2010 waterschap Rivierenland 12

13 Gerechtelijke procedures Ten tijde van het opstellen van de begroting lopen een aantal gerechtelijke procedures die tot financiële claims voor het waterschap kunnen leiden: bestuursrechtelijke procedures (incl. personele) 17 claims m.b.t. nadeelcompensatie 8 claims m.b.t. gebouwschade 7 civiele procedures 16 Vrijwaringen Het bestuur van het waterschap zal een vrijwaring afgeven voor twee stichtingen en één NV en voor de bestuursleden van deze stichtingen en de NV voor aanspraken door derden. Aan deze vrijwaringen zijn voorwaarden verbonden. De partijen waarvoor wij in 2010 vrijwaringen hebben afgegeven zijn: - Slibverwerking Noord Brabant NV - Stichting Slibservice Rivierenland - Stichting de Nieuwe Scheering 1.10 Financiering Inleiding Het treasurybeleid van waterschap Rivierenland is vastgelegd in de verordening op de beleids- en verantwoordingsfunctie. De verordening beoogt hiermee het financieringsbeleid transparant te maken waarbij de risico s zo goed mogelijk worden beheerst binnen de vastgestelde kaders. Risicobeleid De houding van Waterschap Rivierenland ten aanzien van financieel risico is defensief en risicomijdend. Het risicobeleid is er op gericht om toekomstige risico s inzichtelijk te maken, te beheersen, te verminderen of te verschuiven. De uitvoering van de treasurytaak mag in ieder geval niet leiden tot een vergroting van de risico s voor de organisatie. Hierbij geldt dat het niveau van renterisico s in de komende jaren de wettelijke normen, te weten de kasgeldlimiet en de renterisiconorm, zoals vastgelegd in de Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO), niet overschrijdt. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet bepaalt hoeveel er, gemiddeld over een periode van 3 maanden, maimaal met kort geld (looptijd korter dan 1 jaar) gefinancierd mag worden. De norm is vastgesteld op 23% van het bruto kostentotaal van de begroting en bedraagt voor 2010 afgerond Renterisiconorm De renterisiconorm beoogt een zodanige opbouw van de leningenportefeuille dat het risico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering van leningen beperkt blijft. De renterisiconorm bedraagt 30% van het begrotingstotaal van het waterschap bij aanvang van het betreffende jaar en bedraagt voor De totale aflossingsverplichting van waterschap Rivierenland bedraagt in Op grond van het bovenstaande kan geconcludeerd worden, dat Waterschap Rivierenland in 2010 ruim voldoet aan de renterisiconorm. Rentevisie De korte rente is in het afgelopen jaar sterk gezakt. Op dit moment bedraagt de creditrente voor de rekening courant bij de NWB 0,80%. Op basis van de verwachtingen van de nederlandse banken zal de korte rente gemiddeld over ,60% bedragen. De voorspellingen voor de lange rente zijn momenteel redelijk stabiel. Op grond van de gemiddelde verwachting van de Nederlandse banken bedraagt de rente in ,10%. Begroting 2010 waterschap Rivierenland 13

14 In de begroting 2010 is op grond van bovenstaande als uitgangspunt voor de korte rente in 2010 een tarief van 1,60 % gehanteerd en voor de lange rente 4,10 %. Financieringsbehoefte De financieringsbehoefte is bepaald door de aanwezige geldmiddelen af te zetten tegen de aanwezige boekwaarde van de activa, inclusief de investeringen die in 2010 zijn geraamd. De financieringsbehoefte voor 2010 is in onderstaande tabel opgenomen. Omschrijving Benodigde financiële middelen (boekwaarde activa) Beschikbare financiële middelen (leningen/reserves/voorzieningen) Financieringsbehoefte (bedragen 1.000) Gedurende 2010 loopt de financieringsbehoefte op tot 55,9 miljoen ultimo De stijging van de financieringsbehoefte wordt voornamelijk veroorzaakt door de voorgenomen netto investeringen in 2010 ad 38,9 miljoen. Van de totale financieringsbehoefte zal 5 miljoen worden afgedekt met het saldo tussen vlottende activa en vlottende passiva. De resterende financieringsbehoefte 50,9 miljoen moet worden afgedekt door middel van korte of lange financiering. Gezien de rente ontwikkeling is het aantrekkelijk om zoveel mogelijk kort te financieren. Daarom wordt voorgesteld maimaal gebruik te maken van de kasgeldlimiet. Dit betekent dat 37,6 miljoen kort wordt gefinancierd en 13,3 miljoen lang. In hoofdstuk 7 (Besluit ter Vaststelling) wordt voorgesteld om het CDH, binnen de kaders van de Wet FIDO (Wet Financiering Decentrale Overheden), te machtigen tot het afdekken van de financieringsbehoefte van 50,9 miljoen door middel van lange of korte financiering. Voor een overzicht van de rentekosten- en opbrengsten die gemoeid zijn met de financiering wordt verwezen naar hoofdstuk 5. In bijlage 6 is de berekening van het rente-omslagpercentage opgenomen. Renterisico/beleid Voor de berekening van de financieringsbehoefte in de loop van het jaar is verondersteld dat de uitgaven en inkomsten gelijkelijk verdeeld over het jaar plaatsvinden. Op grond daarvan is bij de berekening van de financieringsbehoefte het uitgangspunt gehanteerd dat de nieuw aan te trekken leningen per 1 juli 2010 gestort zullen worden. De ervaring leert dat het plannen van een subsidieontvangst zeer lastig is. Bij het bepalen van de financieringsbehoefte is het uitgangspunt gehanteerd dat de subsidiebijdragen voor een project in hetzelfde jaar ontvangen worden als het jaar waarin de investeringsuitgaven plaatsvinden. Wanneer blijkt dat de subsidieontvangsten veel later binnenkomen dan nu verondersteld, stijgt de financieringsbehoefte en zullen er eerder nieuwe langlopende leningen moeten worden afgesloten. Dit brengt een (beperkt) renterisico met zich mee. Bij de afdekking van de financieringsbehoefte kan, zoals hierboven vermeld, gebruik worden gemaakt van de mogelijkheid van korte financiering, binnen de kaders van de Wet FIDO en de verordening op de beleids- en verantwoordingsfunctie. Dit betekent dat er gedurende 2010 maimaal 37,6 miljoen (gemiddeld over een periode van 3 maanden) met kort geld gefinancierd wordt. Aangezien het saldo op de rekening-courant dagelijks fluctueert in verband met pieken van betalingen/ontvangsten van bijvoorbeeld investeringen, aflossingen, subsidieontvangsten en belastingopbrengsten kan het saldo rekening-courant zich tijdelijk boven de hierboven aangegeven kasgeldlimiet begeven. Deze tijdelijke pieken in de rekening-courant zijn ook toegestaan, omdat de kasgeldlimiet een maimale limiet is gemeten over het gemiddelde saldo over een periode van 3 maanden. Op grond daarvan wordt voorgesteld om de kredietlimiet in de rekening-courant bij de Nederlandse Waterschap Bank voor 2010 vast te stellen op 47,6 miljoen. Gedurende het jaar zal, Begroting 2010 waterschap Rivierenland 14

15 bij het voorkomen van deze pieken, telkens een inschatting worden gemaakt van de structurele aard van de piek en indien nodig zal een voorstel voor het aangaan van een langlopende lening gemaakt worden. Voor de begroting 2010 is, mede op basis van de actuele investeringsplanning, een prognose gemaakt van het verloop van de financieringsbehoefte voor de komende 5 jaar. Deze prognose laat zien, dat er bij continuering van het huidige beleid, in de periode voor een totaalbedrag van 92,5 mln afgedekt moet worden met langlopende financieringsmiddelen. Gedurende het jaar 2010 zal bekeken worden of het, gezien de renteontwikkelingen, aantrekkelijk is om het renterisico dat gelopen wordt over de financieringsbehoefte voor de komende jaren in te perken. Dit kan gebeuren middels het gebruik van een lening met uitgestelde storting of andere rente-instrumenten, die hier conform de verordening op de beleids- en verantwoordingsfunctie, voor gebruikt kunnen worden. Voorgenomen transacties en mandaat Zoals blijkt uit de toelichting bij de financieringsbehoefte, wordt verwacht dat er in ,9 miljoen gefinancierd wordt. Hiervan zal 50,9 miljoen gefinancierd worden door middel van lange of korte leningen en 5,0 miljoen uit het saldo tussen de vlottende activa en passiva. De uitgangspunten met betrekking tot de gehanteerde rentepercentages zijn in deze begroting strak geraamd. In 2010 zal getracht worden om de financieringsbehoefte binnen de in de begroting geraamde rentekosten af te dekken. De hoogte van de rente kan gedurende een jaar als gevolg van ontwikkelingen op de financiële markten fluctueren. Het kan dan voorkomen dat ter afdekking van de financieringsbehoefte op enig moment een lening aangegaan wordt tegen een rentepercentage dat hoger ligt dan het hierboven gehanteerde uitgangspunt voor langlopende leningen Verbonden partijen Waterschap Rivierenland heeft bestuurlijke en financiële belangen in partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze verbonden partijen voeren beleid uit voor het Waterschap. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan een zetel in het bestuur van een participatie of het hebben van stemrecht. Van financieel belang is sprake wanneer het waterschap middelen ter beschikking heeft gesteld en die kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op het Waterschap. Het betreft de volgende verbonden partijen: (Gemeenschappelijke Regeling) Belasting Samenwerking Rivierenland (BSR) Slibverwerking Noord Brabant (SNB) DRSH Zuiveringsslibverwerking Midden-Betuwe slibverwerking Stichting Slibservice Rivierengebied (SSR) Nazorg Bodem Holding BV Waterschapsbank (NWB) Gemeenschappelijke regeling Laboratorium met HDSR Cross Border Lease (CBL) ZHEW Belasting Samenwerking Rivierenland BSR is een gemeenschappelijke regeling op het gebied van belastingen van AVRI (Afvalverwijdering Rivierengebied), Waterschap Rivierenland en de gemeentes Tiel, Culemborg, Lingewaal, Maasdriel, Geldermalsen, Neerijnen en West Maas en Waal. Voor burgers, bedrijven en instanties heeft de samenwerking als voordeel dat ze één aanslagbiljet ontvangen en met één organisatie te maken hebben. BSR zorgt voor de onroerende-zaakbelasting, rioolrecht, hondenbelasting, afvalstoffenheffing, reclamebelasting, forensenbelasting, verontreinigingsheffing, zuiveringsheffing, wegenheffing en watersysteemheffing. Ook bepaalt BSR de WOZ-waarde van panden voor de gemeenten. Begroting 2010 waterschap Rivierenland 15

16 Slibverwerking Noord Brabant N.V. Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) verwerkt communaal zuiveringsslib voor haar aandeelhouders en voor eterne klanten. De aandeelhouders van SNB zijn Waterschap AA en Maas, Waterschap Brabantse Delta, Waterschap De Dommel, Waterschap Regge en Dinkel en Waterschap Rivierenland. De slibverbrandingsinstallatie van SNB op industrieterrein Moerdijk verwerkt jaarlijks circa ton slibkoek in vier parallelle verbrandingslijnen. Waterschap Rivierenland heeft een aandeel van 2,25% in het aandelenkapitaal, met een vertegenwoordigde waarde van DRSH Zuiveringsslibverwerking DRSH N.V. verbrandt het zuiveringsslib, dat overblijft na de reiniging van rioolwater van huishoudens en bedrijven. DRSH verwerkt in de eerste plaats het zuiveringsslib, dat afkomstig is van haar aandeelhouders: de hoogheemraadschappen van Delfland, van Rijnland, van Schieland en de Krimpenerwaard, Waterschap Hollandse Delta en Waterschap Rivierenland. Waterschap Rivierenland heeft een aandeel van 5% in het aandelenkapitaal, met een vertegenwoordigde waarde van Op dit moment is een voorstel tot overname van de slibverbranding DRSH door HVC en participatie in HVC in voorbereiding. Besluitvorming hieromtrent zal in 2009 plaatsvinden. Stichting Slibservice Rivierengebied De stichting Slibservice Rivierengebied is een zelfstandige organisatie. Vanaf het voorjaar 2009 heeft het waterschap zeggenschap in het bestuur van deze stichting gekregen. Stichting Slibservice Rivierengebied houdt zich bezig met de afzet van gecomposteerd zuiveringsslib. Waterschap Rivierenland levert compost aan deze stichting. Midden-Betuwe slibverwerking (GMB) GMB is een middelgroot familiebedrijf op het (raak)vlak van land en water en in de waterketen. Met betrekking tot de composteringsinstallatie in Tiel is een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen waterschap Rivierenland en de GMB ter verwerking van het door waterschap Rivierenland aan te bieden zuiveringsslib. Nazorg Bodem Holding BV De Nazorg Bodem Holding BV verricht werkzaamheden ten behoeve van een verantwoord (na)zorgbeheer van verontreinigde bedrijfsterreinen waarin verontreinigde grond is verwerkt, van gesloten stortlocaties en van diepe plassen met bijhorende oevers. De Nazorg Bodem Holding BV is een zelfstandig bedrijf en maakt geen deel uit van een grotere organisatie. De aandeelhouders zijn een aantal gemeenten uit de regio Arnhem/Nijmegen en Waterschap Rivierenland. Waterschap Rivierenland beschikt over aandelen met een vertegenwoordigde waarde van Waterschapsbank De Nederlandse Waterschapsbank N.V. (NWB) is meer dan 50 jaar geleden opgericht met de opdracht zorg te dragen voor een goede financiële dienstverlening aan de overheidssector. Sedertdien financiert de bank de waterschappen, gemeenten en provincies. Zij verstrekt voorts langlopende kredieten aan instellingen voor de volkshuisvesting, de gezondheidszorg en het onderwijs. Eveneens financiert de NWB overheidsbedrijven die werkzaam zijn op het gebied van water en milieu. Voor waterschappen is de NWB huisbankier met diensten als betalingsverkeer, electronic banking en consultancy. Sleutelwoorden bij de activiteiten van de NWB zijn maatschappelijke relevantie en duurzaamheid. Alle aandelen van de NWB zijn in handen van overheden. De NWB financiert haar activiteiten op de internationale geld- en kapitaalmarkten. Zij maakt daarbij gebruik van financiële instrumenten als obligaties, medium term notes en commercial paper. De bank heeft een zeer sterke vermogenspositie en AAA ratings van Moody's en Standard & Poor s, hetgeen betekent dat het financiële risico zeer beperkt is. Waterschap Rivierenland bezit 6,8% van het totale aandelenkapitaal. Gemeenschappelijke regeling Laboratorium met HDSR Sinds 1 januari 2003 bestaat er een gemeenschappelijke regeling tussen waterschap Rivierenland en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden met als doel het verkrijgen van maatschappelijk voordeel en het bevorderen van de samenwerking op het gebied van laboratoriumactiviteiten ter uitvoering van Begroting 2010 waterschap Rivierenland 16

17 analyses t.b.v. het waterkwaliteitsbeheer, waardoor de gewenste gespecialiseerde deskundigheid bij de uitvoering van de opgedragen taken zo optimaal mogelijk wordt benut. Cross Border Lease ZHEW Ten behoeve van de Cross Border Lease (CBL) van het voormalig zuiveringsschap Hollandse Eilanden en Waarden heeft WSRL met de andere betrokken waterschappen (waterschap Hollandse Delta en hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard) een zogenaamde CBL overeenkomst gesloten. Omdat ervoor gekozen is de oorspronkelijke CBL in stand te houden, hebben partijen onderling afspraken gemaakt over de samenwerking en deze afspraken vastgelegd in de genoemde overeenkomst. De verdeling van de aansprakelijkheid is gebaseerd op de omvang van de sublease-verplichtingen (in totaal ) en bedraagt voor WSRL 13,2% ( ) Bedrijfsvoering Proces- en risicomanagement Risicomanagement In 2009 is gestart met het project Implementatie risicomanagement. Hiermee wordt risicomanagement binnen het waterschap breed geïmplementeerd, zodat het onderdeel uit gaat maken van de normale bedrijfsvoering. Hierdoor zullen risico s in de bedrijfsvoering (bedrijfsprocessen en projecten) meer inzichtelijk worden, zodat hierop beter en gericht kan worden gestuurd. Procesmanagement De aandacht voor procesmanagement is toegenomen, mede door 'De Versnelling' waarin de organisatiestructuur meer procesgericht is neergezet. Daarmee is de basis gelegd voor een verdere ontwikkeling van 'procesgericht werken en sturen' in de organisatie. Inmiddels is een traject ingezet voor procesbeheersing en procesoptimalisatie. Dit traject is er op gericht dat in het voorjaar van 2010 de fase van procesbeheersing moet zijn bereikt. Dat betekent dat er voor alle benoemde en significante bedrijfsprocessen van WSRL procesbeschrijvingen inclusief stuurelementen (prestatie-indicatoren en risico s met beheersmaatregelen) aanwezig zijn en dat er volgens deze beschrijving wordt gewerkt (en daadwerkelijk gemeten). Daarnaast zijn twee ISO-verbetertrajecten onderhanden voor enkele financiële en facilitaire processen. Ook deze trajecten dragen bij aan de cultuur van bewust omgaan met processen en deze te verbeteren. Het huidige geautomatiseerde systeem biedt veel mogelijkheden om processen te modelleren en vast te leggen. Met dit systeem wordt tevens de verbinding gelegd met informatieobjecten, applicaties en de technische infrastructuur. Dit biedt inzicht in de totale bedrijfsarchitectuur van WSRL, waardoor beslissingen op informatiegebied makkelijker genomen kunnen worden. De nadruk ligt nu op het vullen van dit systeem, zodat daarna analyses kunnen worden toegepast ter ondersteuning van de advisering op dit gebied. Audits Auditing is bij het waterschap Rivierenland uitgegroeid tot een gewaardeerd instrument om de kwaliteit van de beheersing van de organisatie te verbeteren. Om risico s in de bedrijfsvoering van het Waterschap Rivierenland beter in beeld te krijgen en te prioriteren wordt gebruik gemaakt van de uitkomsten van het project risicomanagement. Overeenkomstig het vastgestelde auditjaarplan worden audits c.q. bedrijfsonderzoeken uitgevoerd, die resulteren in aanbevelingen voor de bedrijfsvoering. Daarnaast worden kwartaalrapportages opgesteld over de voortgang van de overeengekomen acties die voortvloeien uit de aanbevelingen van auditrapporten. Begroting 2010 waterschap Rivierenland 17

18 In 2010 wordt een begin gemaakt met het opzetten van onderzoeken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de bedrijfsvoering van WSRL. Daarbij geldt als uitgangspunt: zo min mogelijk belastend voor de uitvoerende werkzaamheden van WSRL terwijl op de kwaliteit van onze stuur- en verantwoordingsinformatie niet wordt ingeboet. Personeelsformatie De startformatie conform Begroting 2010 bedraagt 663,3 fte (inclusief uitbreiding formatie als gevolg van grondwatertaak en overname muskusrattenbestrijding in gebied Alm en Biesbosch). De streefformatie in 2012 is volgens de begroting ,8fte. Samenvattend efficiency en streefformatie 1 januari 2012 Uitgangspunten formatie Mutaties Formatie Streefformatie volgens Voorjaarsnota ,5 Bij: formatie m.b.t. uitvoering grondwatertaak 2,3 Bij: formatie i.v.m. overname muskusrattenbestrijding Alm en Bies- 5,0 bosch van de provincie Noord-Brabant Totaal streefformatie 629,8 Startformatie per 1 januari ,3 Te realiseren efficiency 33,5 Invulling efficiency Gerealiseerde efficiency / concreet in afdelingsplan opgenomen doelstelling Nog te realiseren / in te vullen 4,0 Totaal per gerealiseerd 33,0 Naast de vaste formatie is op grond van specifieke besluitvorming tevens 3,5 fte aan tijdelijke formatie in de begroting opgenomen. De tijdelijke formatie is als volgt opgebouwd: Beleidsafdeling Dijken en Wegen 1,0 fte Beleidsmedewerker planvorming tot Afdeling Financiën 0,5 fte Adviseur vastgoed tot Afdeling Onderhoud en Peilbeheer 0,5 fte Vakspecialist bedrijfsvoering tot Afdeling Onderhoud Installaties 0,5 fte Senior medewerker elektrotechniek (geen einddatum a.g.v. reïntegratie) Afdeling Bestuursondersteuning 1,0 fte Adviseur calamiteitenzorg tot ,5 fte 29,5 Totale formatie per De vaste formatie bedraagt De tijdelijke formatie bedraagt Totaal 663,3 fte 3,5 fte 666,8 fte 1.13 Autorisatie investeringen In deze begroting is in bijlage 11 het (meerjaren)investeringsprogramma opgenomen. Dit investeringsprogramma bestaat uit: investeringsprojecten waarvoor reeds een krediet beschikbaar is gesteld: de geautoriseerde projecten; investeringsprojecten waarvoor nog krediet gevoteerd dient te worden: de nog te autoriseren projecten. In de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Waterschap Rivierenland is geregeld dat het AB de kredietverlening voor de investeringen waarvoor krediet zal worden aangevraagd in het begrotings- Begroting 2010 waterschap Rivierenland 18

19 jaar kan mandateren aan het CDH. De investeringen waarvoor de kredietverlening aan het CDH wordt gemandateerd betreffen de beleidsmatig ongevoeligere zaken. In bijlage 9 is een lijst opgenomen van alle investeringen waarvoor in 2010 krediet zal worden aangevraagd. Per investering is in de bijlage aangegeven of de kredietverlening door het AB plaatsvindt of dat de kredietverlening wordt gemandateerd aan het CDH. Bij de vaststelling van de begroting krijgt het CDH de bevoegdheid om voor deze investeringen krediet te verlenen binnen het totaal investeringsvolume per programma. Conform de hiertoe gemaakte afspraken tijdens de begrotingsbehandeling 2009 in de commissie MCR (Middelen Communicatie en Regelgeving) is in bijlage 9 voor die projecten die gemandateerd worden aan het CDH een inhoudelijke toelichting opgenomen. De in bijlage 9 opgenomen bruto investeringen bevatten ook ramingen voor de jaren tot en met 2014 in die gevallen waarvoor in 2010 een totaalkrediet wordt aangevraagd. Begroting 2010 waterschap Rivierenland 19

20 Kunstwerk Blomboogerd Begroting 2010 waterschap Rivierenland 20

21 2 KERNCIJFERS 2010 Omschrijving Eenheid Grootte beheersgebied in ha Aantal inwoners Aantal gemeenten 38 Aantal provincies 5 Aantal woonruimten Lengte A-watergangen in km Lengte B-watergangen in km Lengte C-watergangen in km Lengte vaarwegbeheer in km 140 Aantal poldergemalen 243 Aantal geautomatiseerde stuwen 238 Aantal niet-geautomatiseerde stuwen Lengte primaire waterkeringen in beheer in km 556 Lengte secundaire waterkeringen in beheer in km 347 Lengte zomerkades, voorlandkeringen e.d. in beheer in km 166 Lengte verharde wegen in beheer in km 570 Lengte onverharde wegen in beheer in km 100 Aantal rioolgemalen 177 Aantal rioolwaterzuiveringsinstallaties 39 Lengte persleiding in km 538 Te zuiveren afvalwater in mln m3 110 Te verwijderen stikstof in % (minimaal) 82,9 Te verwijderen fosfaat: in % (minimaal) 75,4 Te produceren zuiveringsslib in tonnen droge stof Te verwerken hoeveelheid baggerspecie (in m 3 ) - Verspreidbaar - Niet verspreidbaar vanwege ruimtelijke component - Niet verspreidbaar vanwege milieuwetgeving Onderstaand wordt per taakgebied, de netto kosten van de Begroting 2009 en 2010 weergegeven. Watersysteemheffing Zuiveringsheffing Wegenheffing Totaal Netto kosten Mutatie in egalisatiereserve Te dekken door belastingheffing *) *) (bedragen 1.000,-) *) Inclusief opbrengst Verontreinigingsheffing. Begroting 2010 waterschap Rivierenland 21