INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN 2010

Transcriptie

1 JAARSTUKKEN 2010

2 2

3 INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN JAARVERSLAG Inleiding Verslaggeving Ontwikkelingen in het begrotingsjaar Exploitatieresultaat Incidentele baten en lasten Onttrekkingen aan de voorzieningen Waterschapsbelastingen Weerstandsvermogen Risicoparagraaf Financiering Verbonden partijen Bedrijfsvoering EMU-saldo Topinkomens Bestemming van het voordeling exploitatieresultaat PROGRAMMAVERANTWOORDING Inleiding Programma Waterkeringen Programma Watersysteem/waterketen Programma Wegen Programma Communicatie en regelgeving Programma Middelen Dekkings- en financieringsmiddelen 103 JAARREKENING 3 Exploitatierekening naar programma s Recapitulatie programmakosten Begrotingsrechtmatigheid TOELICHTING NAAR KOSTENDRAGERS Watersysteem Zuivering Wegen REKENING NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTENSOORTEN Algemeen Toelichting op de kostensoorten Toelichting op de opbrengstensoorten BALANS Balans Toelichting op de balans CONTROLEVERKLARING BESLUIT TOT VASTSTELLING EN GOEDKEURING 143 3

4 BIJLAGEN 1 Staat van immateriële vaste activa 2 Staat van materiële vaste activa 3 Staat van financiële vaste activa 4 Staat van reserves en voorzieningen inclusief toelichting 5 Staat van vaste schulden 6 Berekening van het rente- omslagpercentage 7 Staat van personeelslasten 8 Staat van personele sterkte 9 Mutaties ten laste van post onvoorzien 10 Liquiditeitspositie en renterisico 11 Overzicht afgesloten en doorlopende kredieten 12 Toelichting investeringen per programma/beleidsproduct 13 Verdeelsleutels primaire beheerproducten naar de taken 14 Overzicht exploitatiekosten per beleidsveld 15 Overzicht investeringen per beleidsveld 4

5 JAARVERSLAG 5

6 1 JAARVERSLAG 1.1 Inleiding Hierbij wordt de jaarstukken 2010 van Waterschap Rivierenland ter vaststelling aangeboden. De begroting 2010 is vastgesteld op 27 november Waterschap Rivierenland is verantwoordelijk voor een duurzaam waterbeheer en voor een veilige en een leefbare woonomgeving in het rivierengebied. Als all-in waterschap houdt Waterschap Rivierenland zich bezig met het uitvoeren van taken, die verband houden met waterkering, waterkwantiteit, het zuiveren van afvalwater, waterkwaliteit en wegen. De waterkeringstaak heeft betrekking op de kering van rivierwater door het beheer van dijken en kades, zodat nu, maar ook in de toekomst, veilig in het beheersgebied kan worden gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Een andere veiligheidstaak is het keren van boezemwater door het beheer van boezemkaden. Een bijzondere veiligheidstaak is de muskusrattenbestrijding. Deze taak hoort bij het waterschap thuis, omdat muskusratten de stabiliteit van dijken in gevaar kunnen brengen. Het waterschap voert deze taak uit in de provincie Gelderland, in het gebied Schipbeek in de provincie Overijssel en in het gebied Alm en Biesbosch in de provincie Noord Brabant. Waterschap Rivierenland zorgt ook voor schoon en voldoende oppervlaktewater in het beheersgebied. In de praktijk betekent dit het voorkomen van wateroverlast in natte perioden en het voorkomen van een tekort aan oppervlaktewater in droge perioden. Als neventaak wordt in dit kader ook het vaarwegbeheer voor een aantal wateren verzorgd. Tevens omvat het maatregelen die de kwaliteit van het water verbeteren en de ontwikkeling van een evenwichtige plantengroei en dierleven in het water en op de oevers stimuleert. Schoon water is daarnaast noodzakelijk voor onder andere de hengelsport, recreatie, drinkwater voor het vee, etc. De zuiveringstaak van het waterschap heeft betrekking op het transport en het zuiveren van het aangeboden afvalwater en de verwerking van de vrijgekomen rest- en afvalstoffen. Tot slot is het waterschap verantwoordelijk voor een deel van de wegen (buiten de bebouwde kom) in het gebied van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden. Hiertoe behoort de zorg voor het wegdek, het maaien van de wegbermen, het baggeren van wegsloten, het onderhouden van bruggen en duikers, de gladheidbestrijding en het aanleggen van fietspaden. Het werkgebied van Waterschap Rivierenland is hectare groot en omvat het gehele stroomgebied tussen Rijn/Lek en Maas/Merwede vanaf Alblasserdam en de Biesbosch in het westen tot aan de Duitse grens in het oosten. Het beheer van de grote rivieren (Maas, Waal, Rijn) behoort niet tot de taken van het waterschap Verslaggeving Presentatie De jaarrekening 2010 is opgesteld conform de regels die gelden volgens het Besluit Beleidsvoorbereiding en Verantwoording Waterschappen (BBVW). Leeswijzer De jaarverslaggeving bestaat uit vier onderdelen, te weten: Jaarverslag Het jaarverslag bestaat enerzijds uit een aantal verplichte paragrafen (Hoofdstuk 1), en uit de programmaverantwoording (Hoofdstuk 2). De verplichte paragrafen bevatten onder meer een toelichting op ontwikkelingen in 2010 en op het exploitatieresultaat Tevens geven de paragrafen inzicht in incidentele baten en lasten, de inzet 6

7 van reserves en voorzieningen en de waterschapsbelastingen. Tot slot wordt ingegaan op het weerstandsvermogen, risico s, financiering, bedrijfsvoering en doelmatigheid. De programmaverantwoording bevat de verantwoording over de realisatie van het programmaplan uit de begroting en de financiële verantwoording. Jaarrekening Dit deel bestaat uit een overzicht van de exploitatierekening naar programma s inclusief rechtmatigheidsanalyse (Hoofdstuk 3), de toelichting op de kostendragers (wettelijke taken) (Hoofdstuk 4), de rekening naar kosten- en opbrengstensoorten (Hoofdstuk 5) en de balans met toelichting (Hoofdstuk 6), Controleverklaring In hoofdstuk 7 is de controleverklaring opgenomen met daarin het oordeel dat de jaarstukken een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van de financiële positie per 31 december 2010, de baten en lasten over 2010 en dat in overeenstemming met de rechtmatigheidsgrondslagen is gehandeld. Besluit tot vaststelling en goedkeuring In hoofdstuk 8 is het besluit tot vaststelling en goedkeuring van de jaarrekening 2010 opgenomen. Bijlagen In dit deel is een aantal bijlagen opgenomen waarmee de cijfers uit deze jaarrekening nader zijn onderbouwd. 1.3 Ontwikkelingen in het begrotingsjaar Bestuursakkoord Water met Vuur Het vorige kabinet heeft in 2009 aangekondigd besluitvorming voor te bereiden om te komen tot een doelmatiger organisatie, bestuur en uitvoering van het waterbeheer in Nederland. De waterschappen hebben bij brief van 4 november 2009 een aantal maatregelen voorgesteld om invulling te geven aan deze besparing. Als vervolgstap hebben het Rijk, de waterschappen, de gemeenten, de provincies en de drinkwaterbedrijven besloten om afspraken te maken over maatregelen voor een doelmatiger waterbeheer in een Bestuursakkoord. Dit Bestuursakkoord Water gaat uit van de algemene uitgangspunten van het kabinet: rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en drinkwaterbedrijven beperken zich tot hun kerntaken; taken worden zo dicht mogelijk bij de burger gelegd; per terrein zijn ten hoogste twee bestuurslagen betrokken bij hetzelfde onderwerp. Ten tijde van het opstellen van deze jaarrekening was dit Bestuursakkoord, getiteld Water met Vuur, nog in ontwikkeling. Hieronder zijn enkele hoofdlijnen uit het Bestuursakkoord opgenomen. De maatregelen in het Bestuursakkoord Water zijn gericht op: Heldere verantwoordelijkheden en minder bestuurlijke drukte; Beheersbaar programma voor de waterkeringen; Doelmatig beheer van de waterketen; Werkzaamheden slim combineren; Het waterschapsbestuur. De totale jaarlijkse kosten voor het beheer van het watersysteem en de waterketen zijn in 2010 ongeveer 7 miljard. Verwacht wordt dat dit bedrag zal oplopen tot 8 à 9 miljard in 2020 indien geen maatregelen worden genomen. Met het uitvoeren van de maatregelen in het Bestuursakkoord Water wordt gestreefd naar een doelmatigheidswinst die geleidelijk oploopt tot jaarlijks 750 miljoen in Deze doelmatigheidswinst is opgebouwd uit 450 miljoen in de waterketen, waarvan 380 miljoen bij waterschappen en gemeenten en 70 miljoen bij drinkwaterbedrijven en 300 miljoen in het beheer van het watersysteem door rijk, provincies, waterschappen en gemeenten. Van deze doel- 7

8 matigheidswinst wordt 200 miljoen gebruikt om de rijksuitgaven op het gebied van waterveiligheid te verminderen. Deze 200 miljoen is als volgt opgebouwd (prijspeil 2010): De overdracht van de bestrijding van muskus- en beverratten van provincies naar waterschappen levert vanaf miljoen op. De gedeeltelijke decentralisatie van de aanleg en verbetering van de primaire waterkeringen van het rijk naar de waterschappen levert in de periode miljoen per jaar op, in miljoen en vanaf 2015 structureel 181 miljoen. De overige doelmatigheidswinst van 550 miljoen structureel komt ten goede aan het watersysteem en de waterketen. Hierdoor wordt de kostenstijging beperkt en stijgen de lokale lasten van burgers en bedrijven gematigd. Enkele hoofdpunten uit het Bestuursakkoord Water met Vuur (niet uitputtend) - De waterschappen handhaven hun positie in het Huis van Thorbecke als functioneel bestuur met een eigen belastinggebied; - Slechts één bestuurslaag uit de algemene democratie is verantwoordelijk voor het vaststellen van kaders en doelen voor het waterbeheer. Bij het hoofdwatersysteem is de kadersteller het rijk, bij het regionale watersysteem is dit de provincie; - Uitvoerende overheden zijn Rijkswaterstaat voor de rijkswateren en de waterschappen voor de regionale wateren; - De waterschappen gaan 50 % van het Hoogwaterbeschermingsprogramma betalen. Het waterschapsdeel wordt vooralsnog verevend tussen de waterschappen. Geen specifieke waterschapsbijdrage cq doelmatigheidsprikkel in het HWBP2. Een eventuele doelmatigheidsprikkel zal worden getoetst op regionale lastenontwikkeling en wordt toegepast op nieuwe projecten die voortvloeien uit de derde toetsing; - De waterschapsbelasting zal en mag mede als gevolg hiervan gematigd stijgen; - Om de waterschapsbijdrage aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma evenwichtig te verdelen en de lastenontwikkeling te matigen, komt er een evaluatie van het belastingstelsel. De voorstellen die de waterschappen medio 2011 zullen doen vormen het vertrekpunt. De resultaten van de evaluatie zijn begin 2012 beschikbaar en worden vóór 2014 in wetgeving verankerd; - Rijkswaterstaat en de waterschappen zullen in 2011 een voorstel uitwerken voor een gezamenlijke uitvoeringsorganisatie voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma; - Het streven is de frequentie van de toetsing van de primaire keringen terug te brengen naar eenmaal per 12 jaar en het toetsproces een continu karakter te geven; - Het akkoord tussen VNG en UvW inzake de samenwerking in de waterketen is min of meer opgenomen in het bestuursakkoord. Hier moet een groot deel van de doelmatigheidswinst worden geboekt; - Deze doelmatigheidswinst zal gevonden worden door het bundelen van kennis van en capaciteit op het gebied van investeringen en door het benutten van schaalvoordelen bij het gezamenlijk uitvoeren (met gemeenten) van operationele taken. Deze operationele taken in het afvalwaterketenbeheer worden opgechaald naar de gebiedsgrootte van het waterschap, tenzij dat vanuit doelmatigheid ongewenst is; - Het kabinet is voor indirecte verkiezingen van de waterschapsbesturen via de gemeente en zal hiervoor wetgeving gaan maken. De waterschappen zijn voor directe verkiezingen. Vooralsnog blijven de geborgde zetels en het lijstenstelsel bestaan. De waterschapsverkiezingen worden uitgesteld naar 2014; - Het provinciaal waterplan verdwijnt. Water wordt opgenomen in provinciale structuurplannen. - Provinciale goedkeuring van het waterbeheerplan vervalt. De jaarlijkse rapportage over voortgang wordt gecontinueerd; - Watertoets is niet alleen van toepassing voor bestemmingsplannen, maar voor alle ruimtelijke plannen, waaronder structuurvisies; - Het waterschap komt in beeld bij operationele taken die op dit moment nog door de provincie worden uitgevoerd (een drietal categorieën grondwateronttrekkingen, het zwemwater en het vaarwegbeheer). Dit wordt nader uitgwerkt; - Het wegenbeheer van waterschappen wordt meegenomen bij de evaluatie van de Wet Herverdeling Wegenbeheer in

9 Kerntakendicussie Op 17 september 2010 is in het Algemeen Bestuur de kerntakendiscussie afgerond. De financiële consequenties van de besluitvorming inzake de verschillende scenario s zijn verwerkt in de begroting Met betrekking tot de verhoging van de kostendekkendheid van de leges heeft het Algemeen Bestuur besloten de kostendekkendheid stapsgewijs te verhogen. In 2011 is rekening gehouden met een verhoging van de kostendekkendheid met 5% tot totaal 55%. Waterlandstichting Waterschap Rivierenland heeft in het verleden een aantal objecten laten bouwen door de Waterlandstichting en deze objecten vervolgens van de Waterlandstichting gehuurd (een z.g. sale-en-leaseback transactie). In 2002 heeft de Belastingdienst bij de Waterlandstichting een boekenonderzoek ingesteld. Vervolgens heeft de Belastingdienst ten behoud van rechten naheffingsaanslagen opgelegd over de jaren 1997 t/m De Waterlandstichting heeft bezwaar ingediend tegen deze naheffingsaanslagen. De Belastingdienst bestempelde vanaf dat moment de sale-en-leaseback transactie als 'misbruik van recht'. Deze transacties hadden volgens de Belastingdienst slechts het doel om belastingheffing te ontgaan, waardoor in strijd met doel en strekking van de belastingwet is gehandeld. Resultaat onderhandelingen met belastingdienst Na instemming door de deelnemende waterschappen heeft het bestuur van de Waterlandstichting onderhandelingen gevoerd met de Belastingdienst. Dit heeft geleid tot het volgende compromis: - het geschil tussen de Belastingdienst en het bestuur van de Waterlandstichting over de heffing van BTW wordt beëindigd, waarbij finale kwijting wordt verleend onder de voorwaarde van het betalen van een bedrag van (inclusief heffingsrente) per 30 juni 2010 aan in het verleden verrekende BTW op de bouwkosten. De Belastingdienst had ingezet op een minimale terugbetaling van en een maximale terugbetaling van ; - de Belastingdienst gaat akkoord met het op contante basis betalen van de nog te betalen BTW over de huurtermijnen in de periode 3 e kwartaal eind Er is overeenstemming over het percentage waartegen de te betalen BTW contant wordt gemaakt (4,51%). Het totale bedrag is circa De totale omvang van het compromis bedraagt daarmee Het aandeel hierin voor Waterschap Rivierenland is In juni 2010 is naar aanleiding van bovenstaande het bereikte compromis afgewikkeld. Beëindiging Waterlandstichting Vanwege het feit dat met het bereikte compromis met de belastingdienst ook direct de BTW over toekomstige huurtermijnen wordt afgewikkeld (over de periode ) ontstond de mogelijkheid om de Waterlandstichting in 2010 te beëindigen en de objecten en daarmee samenhangende leningen per 1 juli 2010 vervroegd terug te leveren aan de waterschappen. De vervroegde teruglevering van objecten en leningen heeft conform plaatsgevonden. De financiële effecten zijn verwerkt in de jaarrekening De definitieve opheffing van de Waterlandstichting zal in de loop van 2011 plaatsvinden. 1.4 Exploitatieresultaat 2010 Inleiding Het exploitatieresultaat 2010 ad wordt beïnvloed door mutaties op reserves (mutaties op de balans) en door mutaties op de exploitatie van incidentele en structurele aard. In onderstaand overzicht is het exploitatieresultaat weergegeven voor en na de invloed van reserves, daarnaast zijn de belangrijkste afwijkingen toegelicht. 9

10 Omschrijving Rekening Begroting Rekening Exploitatieresultaat Bij toevoegingen aan reserves: - bestemmingsreserve decentrale huisvesting -129 Subtotaal Af onttrekkingen aan reserves: - algemene reserve zuiveringsheffing egalisatiereserve watersysteemheffing egalisatiereserve zuiveringsheffing egalisatiereserve wegenheffing bestemmingsreserve muskus- en beverrattenbestrijding 98 - bestemmingsreserve groen wegen 15 - bestemmingsreserve vervroegde afschrijv. waterkeringen bestemmingsreserve rotondes bestemmingsreserve duurzame inrichting waterketen bestemmingsreserve decentrale huisvesting bestemmingsreserve functiewaardering 19 Subtotaal Resultaat na mutaties reserves (bedragen x 1.000) Toelichting mutaties reserves Bestemmingsreserve decentrale huisvesting Deze reserve is gevormd uit de verkoopopbrengst van panden die in het kader van het project decentrale huisvesting worden afgestoten. Deze middelen worden gebruikt ter gedeeltelijke dekking van de kapitaallasten van investeringen van aan te passen nieuwe decentrale locaties. Per saldo wordt een bedrag van toegevoegd. Egalisatiereserves Watersysteemheffing, Zuiveringsheffing en Wegenheffing De mutaties in de egalisatiereserves betreffen de begrote onttrekkingen 2010 van in totaal Bestemmingsreserve vervroegde afschrijving investeringen waterkeringen Deze bestemmingsreserve is in 2005 gevormd in verband met het vervallen in dat jaar van zowel de rijksbijdrage Deltawet Grote Rivieren als de onderhoudsbijdrage van de provincie. De reserve wordt ingezet ter gedeeltelijke dekking van de afschrijving van investeringen van waterkeringszorg. In 2010 is een bedrag van onttrokken. Bestemmingsreserve duurzame inrichting waterketen De reserve is ingesteld voor het verstrekken van subsidies voor afkoppelen van schoon verhard oppervlak op de riolering in het stedelijk gebied en voor het saneren van riooloverstorten. De regelingen zijn beëindigd per De afrekeningen van deze regelingen ijlen nog na tot in In 2010 is een bedrag van uitgekeerd. Belangrijke afwijkingen tov begroting (toelichting exploitatieresultaat op hoofdlijnen) Het exploitatieresultaat wordt veroorzaakt door de volgende afwijkingen. De uitgebreide analyse op kostensoorten is opgenomen in hoofdstuk 5. Rentekosten Nadeel rentelasten op de langlopende geldleningen ( 1,1 miljoen nadelig) wordt 600 N 10

11 veroorzaakt door enerzijds overname leningen als gevolg van vervroegde teruglevering objecten die via de Waterlandstichting waren gefinancieerd en het aantrekken van geldleningen medio en eind De overname van de leningen via de Waterlandstichting waren niet begroot in Rente over kortlopende geldleningen is gedaald doordat schuld in rekening courant lager is dan werd verwacht ( 0,5 voordelig). Afschrijvingskosten Incidentele afschrijving i.v.m. de afwikkeling van de BTW problematiek m.b.t. Waterlandstichting projecten ( 1 mln nadelig). Een voordeel in verband met het niet realiseren van investeringen in 2009, waardoor de afschrijvingslast in 2010 afneemt. ( 0,35 mln) Afwikkeling Waterlandstichting vervallen huur In verband met de vervroegde teruglevering van de objecten van de WLS vervalt de te betalen huur over het 3 e en 4 e kwartaal Personeel van derden Hogere kosten inhuur derden met name in verband met vervanging langdurig zieke medewerkers en trage invulling openstaande vacatures. Wegen Doorschuiven uitvoering diverse wegreconstructies, aanleg rotondes en brugreconstruc-ties van 2010 naar Wegen Nadeel gladheidsbestrijding en onderhoud wegverharding a.g.v. een strenge winter. Wegen Voordelig aanbestedingresultaat maaionderhoud, onderhoud wegsloten en wegbeplanting. Beheer en onderhoud watersysteem Voordelig aanbestedingsresultaat maaionderhoud en nauwelijks uitgaven voor verwijderen plaagsoorten. Overige gebruiks- en verbruiksgoederen Diverse voordelen bij tractie, glas en servieswerk, computers en printers. Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR) Hogere opbrengsten dwanginvordering bij BSR leidt tot lagere bijdrage. Compostering en slibverbranding Als gevolg van meer slibgisting en een betere werking van de slibgisting bij respectievelijk de rwzi s Nijmegen en Arnhem is minder slib ter compostering aangeboden. Gunstige afrekening 2009 slibverbrandingskosten bij SNB en HVC. Energie Voordeel met name op grond van optimalisatie van contracten en voordeliger capaciteits-tarief. Kosten telecommunicatie Hogere kosten telecommunicatie voornamelijk door upgrade diverse verbindingen als gevolg van toenemende vraag naar bandbreedte, nieuwe/zwaardere verbindingen voor decentrale huisvesting en extra kosten voor de telefooncentrale. Chemicaliën zuivering Extra chemicaliën om ontwateringsgraad op peil te houden en te voldoen aan de fosfaateis. Laboratorium Lagere afzet van analyses aan externe partijen door het inzakken van de markt (600 N). De kosten voor extern uitbestede analyses bij het laboratorium zijn sterk toegenomen in verband met een niet ontvangen accreditatie van een machine (250 N). Bemonstering waterbodems Hogere kosten bemonstering baggerwerk (waterbodems) in verband met inhaalslag 650 N V 600 N V 450 N 550 V 600 V 400 V 750 V 900 V 450 V 300 N 350 N 850 N 300 N 11

12 uitgestelde werkzaamheden Voorziening regeling voormalig personeel N Aanvulling op deze voorziening als gevolg van beoordeling benodigde omvang. Opbrengst verkoop gebouwen en gronden 300 V De opbrengst van verkopen van overtollige gebouwen en gronden wordt niet opgenomen in de begroting. Leges 400 V Hogere opbrengsten leges als gevolg van het aanpassen van de legestarieven. Bijdrage van derden 400 V Hogere bijdrage muskusrattenbestrijding vanuit provincie Noord Brabant (300 V) en hogere bijdrage gemeenten voor uitvoering wegentaak (100 V). Dwangsommen 300 V Hogere opbrengst dwangsommen als gevolg van verhaal op overtredingen Waterschapsbelastingen V Hogere opbrengst waterschapsbelastingen 2010 ( 1,5 miljoen V) inclusief opbrengst voorgaande jaren ( 0,4 miljoen V). Onvoorzien 900 V Diversen 334 V Resultaat V (bedragen x 1.000) Exploitatieresultaat per taak Het voordelig exploitatieresultaat van is als volgt over de taken verdeeld: Watersysteem positief; Zuivering positief; Wegen positief. 1.5 Incidentele baten en lasten Deze paragraaf bevat een overzicht van de baten en lasten die als eenmalig ten opzichte van voorgaande en komende begrotingsjaren moeten worden beschouwd. Lasten: Afschrijvingskosten Incidentele afschrijving i.v.m. de afwikkeling van de BTW problematiek m.b.t. Waterlandstichting projecten. Personeel van derden Hogere kosten inhuur derden met name in verband met vervanging langdurig zieke medewerkers en trage invulling openstaande vacatures. Wegen Doorschuiven uitvoering diverse wegreconstructies, aanleg rotondes en brugreconstruc-ties van 2010 naar Wegen Nadeel gladheidsbestrijding en onderhoud wegverharding a.g.v. een strenge winter. Wegen Voordelig aanbestedingresultaat maaionderhoud, onderhoud wegsloten en wegbeplanting. Beheer en onderhoud watersysteem Voordelig aanbestedingsresultaat maaionderhoud en nauwelijks uitgaven voor verwij-deren plaagsoorten. Bemonstering waterbodems Hogere kosten bemonstering baggerwerk (waterbodems) in verband met inhaalslag N 600 N V 450 N 275 V 450 V 300 N 12

13 uitgestelde werkzaamheden Overige gebruiks- en verbruiksgoederen Diverse voordelen bij tractie, glas en servieswerk, computers en printers. Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR) Hogere opbrengsten dwanginvordering bij BSR leidt tot lagere bijdrage. Compostering en slibverbranding Als gevolg van meer slibgisting en een betere werking van de slibgisting bij respectievelijk de rwzi s Nijmegen en Arnhem is minder slib ter compostering aangeboden. Daarnaast gunstige afrekening 2009 slibverbrandingskosten bij SNB en HVC. Energie Voordeel met name op grond van afrekeningen voorgaande jaren. Voorziening regeling voormalig personeel Aanvulling op deze voorziening als gevolg van beoordeling benodigde omvang. Totaal incidentele lasten Baten: Opbrengst verkoop gebouwen en gronden De opbrengst van verkopen van overtollige gebouwen en gronden wordt niet opgenomen in de begroting. Bijdragen van derden Hogere bijdrage muskusrattenbestrijding vanuit provincie Noord Brabant. Dwangsommen Hogere opbrengst dwangsommen als gevolg van verhaal op overtredingen. Waterschapsbelastingen Hogere opbrengst waterschapsbelastingen inclusief opbrengst voorgaande jaren. Totaal incidentele baten (bedragen x 1.000) 400 V 500 V 900 V 250 V N 575 V 300 V 300 V 300 V V V 1.6 Onttrekkingen aan de voorzieningen Op basis van de verslaggevingsvoorschriften worden uitgaven ten laste van een voorziening, voor zover deze wordt aangewend voor het doel waarvoor deze is gevormd, rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht en derhalve niet in de exploitatie verantwoord. De dotaties aan voorzieningen worden wel verantwoord in de exploitatie. De volgende uitgaven zijn in 2010 rechtstreeks ten laste van voorzieningen gebracht: Voorziening waterlandstichting De jaarlijkse dotatie aan deze voorziening is ter dekking van de toekomstige afschrijvingslast bij teruglevering van de objecten door de Waterlandstichting. In verband met de teruglevering van de objecten in 2010 is het saldo van de voorziening ten gunste van de activa gebracht. Voorziening regeling personeel Uitgaven ter dekking van wachtgeld van voormalig personeel. Voorziening pensioen voormalige bestuurders 547 Uitgaven ter dekking van pensioenaanspraken van voormalige bestuursleden. Voorziening baggeren Uitgaven ter dekking van de baggerkosten. Voorziening flexibel personeel muskusrattenbestrijding 108 Uitgaven ter dekking van de inzet van tijdelijk personeel muskusrattenbestrijding Totaal uitgaven ten laste van Voorzieningen (bedragen x 1.000) 13

14 1.7 Waterschapsbelastingen De belastingopbrengst 2010 is ruim 1,5 miljoen hoger uitgekomen dan de begrote belastingopbrengst. Per saldo bedraagt het verschil 1,1% voordelig. De belangrijkste verschillen op belastingcategorie zijn onderstaand toegelicht. Tevens is ter kennisname een overzicht opgenomen naar belastingsoort. Tot slot is er een toelichting opgenomen met betrekking tot kwijtschelding, oninbaar, dwanginvordering en belastingopbrengst voorgaande jaren. Waterschapsbelastingen 2010 Belastingcategorie Rekening 2009 Begroting 2010 Rekening 2010 Verschil Ingezetenen Gebouwd Ongebouwd Natuur Zuiveringsheffing Verontreinigingsheffing Totaal (Bedragen x 1.000) Het voordeel bij de waterschapsbelastingen wordt veroorzaakt door: Een voordeel bij de categorie ingezetenen omdat de groei van het aantal woningen in ons beheersgebied hoger is geweest dan begroot. Het voordeel op de categorie gebouwd wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de WOZ waarde sterker is gestegen dan in de begroting werd verondersteld. Op basis van de definitieve aanslagoplegging 2010 inclusief prognose van nog op te leggen aanslagen over 2010 ontstaat een nadeel op de post ongebouwd. Lagere opbrengst zuiveringsheffing bedrijven vanwege het ongunstige economische klimaat in Na onderzoek is gebleken dat het aantal directe lozers op oppervlaktewater hoger bleek te zijn dan begroot. Dit heeft geleid tot een voordeel bij de verontreinigingsheffing. 379 V V 457 N 281 N 177 V Overzicht naar belastingsoorten Belastingheffing Rekening 2009 Begroting 2010 Rekening 2010 Verschil Zuiveringsheffing Zuiveringsheffing woonruimten Zuiveringsheffing bedrijven Totaal Verontreinigingsheffing Lozers oppervlaktewater woningen Lozers oppervlaktewater bedrijven Totaal Watersysteemheffing Ingezetenen Gebouwd binnendijks Gebouwd buitendijks Ongebouwd binnendijks ex wegen Ongebouwd binnendijks wegen Ongebouwd buitendijks ex wegen Ongebouwd buitendijks wegen

15 Natuurterreinen binnendijks Natuurterreinen buitendijks Totaal Wegenheffing Ingezetenen Eigenaren gebouwd Eigenaren ongebouwd Natuurterreinen Totaal Totaal belastingopbrengsten (Bedragen x 1.000) Kwijtschelding, oninbaar, dwanginvordering en resultaat voorgaande belastingjaren Rekening Begroting Rekening Verschil Kwijtschelding (alle aanslagen) Oninbaar (alle aanslagen) Dwanginvordering Meeropbrengst Resultaat voorgaande belastingjaren Totaal (Bedragen x 1.000) Het resultaat bij deze posten wordt veroorzaakt door: Een nadeel bij de post kwijtschelding als gevolg van het honoreren van kwijtscheldingsverzoeken die nog betrekking hadden op de belastingjaren 2008 en Minder kwijtschelding 2010 dan begroot. Door het voeren van een strak invorderingsbeleid bij Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR) is een voordeel ontstaan bij de post oninbaar. De post opbrengst boetes geeft een voordeel te zien omdat er in 2010 aan meerdere bedrijven boetes zijn opgelegd voor het te laat of onjuist verstrekken van informatie waarop de aanslagen zuiveringsheffing bedrijven zouden worden gebaseerd. Nadeel afrekening naheffingsaanslagen bedrijven 2008 en Voordeel afrekening ingezetenenheffing en omslagen gebouwd en ongebouwd voorgaande jaren. 175 N 66 V 229 V 36 V 120 N 316 V 1.8 Weerstandsvermogen Algemeen De definitie van weerstandsvermogen is de mate waarin de organisatie in staat is middelen vrij te maken (weerstandscapaciteit) om onverwachte financiële tegenvallers (risico s) op te vangen. Het weerstandsvermogen is onderdeel van het bredere risicomanagement. Het vormt als beheersmaatregel het sluitstuk van risicomanagement en een laatste vangnet om de risicokosten op te vangen. Daarnaast geeft het een maat voor de financiële gezondheid van de organisatie. Inzicht in het weerstandsvermogen van Waterschap Rivierenland is dus belangrijk om de continuïteit van de organisatie te kunnen garanderen. Teneinde een goede inschatting te kunnen maken van het gewenste niveau van de algemene reserve is in 2009 en in 2010 een risicoanalyse uitgevoerd. Het is de bedoeling om met ingang van de voorjaarsnota 2011 op grond van deze systematiek de omvang van het weerstandsvermogen te bepalen. Op dit moment wordt bij Waterschap Rivierenland als norm voor de gewenste omvang van de algemene taakreserves (dit is de weerstandscapaciteit) 10% van het netto begrotingstotaal per taak gehan- 15

16 teerd. Deze gewenste omvang is vastgelegd in de nota reserves en voorzieningen en is een algemeen bedrijfseconomisch aanvaarde norm voor de omvang van de algemene reserves. De resultaten van vorengenoemde risicoanalyse wijzen uit dat het gehanteerde uitgangspunt van 10% van het netto begrotingstotaal een uitgangspunt is dat voldoende waarborg biedt om de risico s die Waterschap Rivierenland loopt, op te vangen. Toetsing hoogte algemene reserves Voor de per taak ingestelde algemene reserves is in de nota reserves en voorzieningen vooralsnog een omvang vastgesteld van maximaal 10% van de netto kosten per taak. Daarbij is bepaald dat discussie over aanvulling van de algemene reserve pas wordt gevoerd op het moment dat de omvang van de algemene reserve onder de 8% dreigt te geraken. In onderstaande tabel is per taak de algemene reserve per ultimo 2010 afgezet tegen de drempelwaarden. Omschrijving Zuivering Watersysteem Wegen Totaal Netto kosten Gewenste omvang 10% Drempel algemene reserve 8% Stand algemene reserve (bedragen x 1.000) Uit de tabel blijkt dat alle taken voldoen aan de minimumeis van 8%. De stand van de algemene reserves per ultimo 2010 voor de taken Zuivering en Watersysteem liggen tussen de 8% en 10% van het netto kostenniveau. Daarmee voldoen ze aan de norm. De algemene reserve voor de taak wegen ligt per ultimo 2010 boven de gewenste omvang van 10%. Bij de voorjaarsnota 2011 wordt de netto kostenontwikkeling in meerjarenperspectief geactualiseerd. Op basis daarvan wordt bepaald of het afromen van het saldo tot de mogelijkheden behoort. 1.9 Risicoparagraaf De risicoparagraaf gaat in op onderwerpen die, op korte of lange termijn, van materiële betekenis kunnen zijn voor de financiële positie van het waterschap, maar die vanwege het onzekere karakter nog niet in deze rekening zijn opgenomen. Project Ketelweg In het kader van het dijkversterkingproject Ketelweg is de dijk verlegd in het gedeelte Papendrecht- Oost en is de weg afgebouwd in het gedeelte Papendrecht-centrum. Hier heeft eerder de dijkversterking plaatsgevonden. Voor het project is destijds een krediet beschikbaar gesteld van bruto Hiervan is bruto een bedrag van aan kosten betaald, zodat aan bruto restantkrediet beschikbaar is. Genoemde bedragen zijn ontleend aan de voorlopige eindafrekening. Voorlopig omdat de aannemer een claim heeft ingediend voor een bedrag van ca. 1,3 miljoen (= incl. btw) i.v.m. kosten als gevolg van stagnatie en daarmee samenhangend inefficiënte van de uitvoering. Binnen dit complexe project hebben we te maken met een groot aantal betalende partijen (waterschap, Rijkswaterstaat, gemeente Papendrecht, Eneco, KPN, Oasen en UPC). Dit betekent dat wanneer de claim geheel of gedeeltelijk wordt toegewezen het waterschap moet betalen. In hoeverre het waterschap in dat geval nog aanspraak kan maken op subsidie van Rijkswaterstaat en/of andere partijen daarvoor (mede) aansprakelijk wil en kan stellen is thans niet duidelijk. Het onderzoek betreffende de aansprakelijkheid van het waterschap vindt momenteel plaats. De aannemer heeft eind 2010 zijn claim neergelegd bij de arbitragecommissie. Alle partijen zijn hiervan in kennis gesteld en onze advocaat stelt momenteel het verweerschrift op. Wanneer de zaak door de arbitragecommissie wordt behandeld is thans nog niet bekend. 16

17 Daarnaast vindt er momenteel overleg plaats met KPMG over de voorlopige eindafrekening van het project. Het blijkt dat destijds op een groot aantal facturen de BTW verkeerd vermeld stond. Dit is inmiddels gecorrigeerd door KPMG en verwerkt in de eindafrekening. Het waterschap loopt hierdoor een financieel risico in verband met naheffing ( ) en boete ( ) die we opgelegd kunnen krijgen van de Belastingdienst totaal maximaal Slibverwerking Noord Brabant (SNB) Waterschap Rivierenland is aandeelhouder van N.V. Slibverwerking Noord Brabant (SNB). Bij SNB wordt een gedeelte van het slib van het waterschap verwerkt. Switch Transactie In 1997 en 1999 is SNB een VAMIL lease en een Cross Border Lease aangegaan voor de slibverwerkingsinstallatie. Hieruit zijn een drietal deposito s ontstaan. In 2007 heeft SNB een z.g. Switch Transactie uitgevoerd. Dit houdt in dat het kredietrisico op de hiervoor genoemde depots is omgewisseld tegen een verwacht lager kredietrisico op een portfolio van 115 bedrijven. Ten gevolge van vooral de kredietcrisis zijn binnen de portfolio zes faillissementen opgetreden waardoor de buffer is afgenomen met circa 63%. SNB heeft hiervoor eind 2009 aanvullende financiële maatregelen genomen door een voorziening te vormen. In 2010 heeft periodieke beoordeling van de gehele Switch Transaction er toe geleid dat eind 2010 de risicobeoordeling kon worden bijgesteld waardoor de voorziening kon worden teruggebracht. Voorzichtigheid is echter op zijn plaats aangezien de economie langzaam herstelt en de resterende buffer geen grote omvang meer heeft. In 2011 ligt de prioriteit op het handhaven en stabiliseren van de buffer. Hierdoor wordt de buffer waarschijnlijk niet vergroot maar is de kans kleiner dat de buffer verder wordt aangetast. Het waterschap bezit 2,1% van de aandelen van SNB en loopt over de omgewisselde depots een risico van VAMIL Lease In 1997 is SNB een zogenaamde VAMIL lease aangegaan voor een periode van 20 jaar. Eind 2009 is vastgesteld dat de VAMIL lease bij beëindiging zal leiden tot een betaling van overdrachtsbelasting van De contractuele bepalingen in de leaseovereenkomsten die dit had moet voorkomen, zijn niet langer houdbaar op basis van een nieuw standpunt van de staatssecretaris van Financiën. Een oplossing hiervoor kan gevonden worden door de SVI bij beëindiging van de lease niet terug te leveren aan SNB maar aan de gezamenlijke aandeelhouders. De waterschappen zijn namelijk vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Medio 2011 wordt een voorstel aan het Algemeen Bestuur voorgelegd. Waterschap Rivierenland zal naar rato bijdragen in het geval er overdrachtsbelasting moet worden betaald ( ). Bezwaren aanslagen 2009 en 2010 watersysteemheffing (natuur en wegen) Aanslagen natuur (watersysteemheffing) Tegen de in 2009 en 2010 opgelegde aanslagen inzake de watersysteemheffing voor natuur zijn bij Belasting Samenwerking Rivierenland (BSR) veel bezwaren ingediend. De bezwaren inzake natuur hebben betrekking op de vraag wanneer een oppervlakte wordt bestempeld als natuur en wanneer als ongebouwd. Om de discussie over natuur te beëindigen zijn de Unie van Waterschappen en de waterschappen met de natuurterreinbeheerders in overleg gegaan over de toepassing van een nieuwe systematiek voor de bepaling van natuur. De nieuwe systematiek leidt ertoe dat de categorie natuur in oppervlakte toeneemt en dat de categorie ongebouwd in oppervlakte afneemt. De waterschappen hebben berekend wat de nieuwe systematiek concreet betekent voor de lastenverschuiving van de categorie natuur naar de categorie ongebouwd en de te derven belastingopbrengst. Op basis van de berekeningen heeft het bestuur van de Unie van Waterschappen besloten de systematiek niet toe te passen en de waterschappen geadviseerd overeenkomstig dat besluit te handelen. 17

18 Het gevolg hiervan is dat BSR de bezwaren natuur over de jaren 2009 en 2010 meer inhoudelijk zal moeten beoordelen, hetgeen meer tijd en inspanning zal vergen dan een toepassing van de systematiek. De meer inhoudelijke beoordeling van de bezwaren zal leiden tot een lagere belastingderving dan bij een toepassing van de systematiek. In de systematiek zou namelijk eerder sprake zijn van vaststelling van natuur. BSR schat het bedrag dat gemoeid is met een honorering van de bezwaren tegen de aanslagen natuur 2009 en 2010, en dus een lagere belastingopbrengst, globaal op tot per jaar. Aanslagen wegen (watersysteemheffing) Ook tegen de aanlagoplegging met betrekking tot ongebouwde onroerende zaken (wegen) zijn bij BSR veel bezwaren ingediend. De bezwaren spitsen zich hier toe op de afbakening van de weg. De financiële belangen bij wegen zijn beperkt in vergelijking met de belangen betrokken bij natuurterreinen. BSR schat het bedrag dat voor wegen over 2009 in bezwaar betwist wordt op Voor 2010 verwacht BSR een vergelijkbaar bedrag, dat gemoeid is met bezwaren tegen de aanslag wegen. In het meest ongunstige scenario zou daardoor in totaal een bedrag van maximaal per jaar aan belastingen misgelopen kunnen worden. Daarbij komt dat een noodzakelijke honorering van bezwaren éénmalig zal leiden tot herconversiekosten voor het herstellen van de foute vaststelling van de opgelegde aanslagen. Dit zal leiden tot een ambtshalve wijziging van de aanslagen natuur en wegen. BSR schat de kosten van de herconversie op Dividend Nederlandsche Waterschapsbank (NWB) Waterschap Rivierenland is aandeelhouder van de NWB. Op grond van het huidige dividendbeleid van de NWB ontvangen de aandeelhouders jaarlijks een dividenduitkering van 40 miljoen. Het aandeel van Waterschap Rivierenland bedraagt circa 3 miljoen. Naar aanleiding van de economische crisis is het toezicht op de banken verscherpt. Het zogenaamde Basels Comité van Bankentoezichthouders heeft onlangs nieuwe, lees strengere, vermogens- en liquiditeitseisen gesteld. De invoering van deze nieuwe eisen is voorzien in Een nieuwe eis betreft de minimumeis van een zogenaamde leverageratio van 3% (de verhouding tussen het eigen vermogen en het balanstotaal). Op basis van de balansgegevens per 31 december 2010 bedraagt deze ratio bij de NWB 1,9%. (Eigen vermogen / balanstotaal = 1/57 miljard). Dit betekent (bij gelijkblijvend balanstotaal) dat de NWB in de periode nog 700 miljoen aan het eigen vermogen zou moeten toevoegen tot een eigen vermogen van 1,7 miljard. De introductie van deze leverage ratio is voor de NWB aanleiding tot het voeren van een stringenter dividendbeleid. Op basis van de berichtgeving over het resultaat over 2010 zal de NWB in 2011 circa 23 miljoen aan dividend uitkeren. Voor waterschap Rivierenland betekent dit ten opzichte van de begroting 2011 een nadeel van circa 1,5 miljoen. Gerechtelijke procedures en schadeclaims Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening lopen een aantal gerechtelijke procedures en schadeclaims die ertoe kunnen leiden dat het waterschap aansprakelijk wordt geacht en tot betaling van deze financiële claims over zal moeten gaan. Gerechtelijke procedures 22 (bij Rechtbank, Raad van State, Raad van Arbitrage, Centrale Raad van Beroep) Schadeclaims 23 (onrechtmatige daad, niet nakomen overeenkomst, nadeelcompensatie, gebouwschade) Vrijwaringen Het bestuur van het waterschap heeft een vrijwaring afgeven voor twee stichtingen en één NV en voor de bestuursleden van deze stichtingen en de NV voor aanspraken door derden. Aan deze vrijwaringen zijn voorwaarden verbonden. 18

19 De partijen waarvoor vrijwaringen zijn afgegeven zijn: - Stichting Slibservice Rivierenland; - Polderlandstichting IV en VI (resp. CBL Rijn en IJssel en CBL Regge en Dinkel) Vanwege de beëindiging van de CBL zullen deze stichtingen in 2011 worden opgeheven; - Stichting de Nieuwe Scheering Financiering Inleiding Het treasurybeleid van Waterschap Rivierenland is vastgelegd in het Financieringsstatuut. Het statuut beoogt hiermee het financieringsbeleid transparant te maken waarbij de risico s zo goed mogelijk worden beheerst binnen de vastgestelde kaders. Financieringsbehoefte De financieringsbehoefte per ultimo 2010 is bepaald door de aanwezige geldmiddelen af te zetten tegen de aanwezige boekwaarde van de activa. Financieringsbehoefte per Boekwaarde activa (Im)materieel Financieel Beschikbare financiële middelen Saldo vaste geldleningen Eigen vermogen (incl. resultaat) Voorzieningen Financieringstekort (bedragen x 1.000) Per saldo wordt van de vaste activa gefinancierd met vlottende schulden. Per ultimo 2010 bedroeg het saldo in rekening courant bij de Nederlandse Waterschapsbank nadelig. Aangezien de rente op kort geld ( 1 jaar) lager is dan de rente op lang geld (> 1 jaar), is het beleid er op gericht om maximaal gebruik te maken van de ruimte die de kasgeldlimiet biedt. Dit betekent dat de financieringsbehoefte met lang geld wordt afgedekt op het moment dat er sprake is van een structureel financieringstekort dat groter is dan de kasgeldlimiet van Transacties in 2010 Het Algemeen Bestuur heeft het college van dijkgraaf en heemraden op basis van artikel 9 van het Financieringstatuut van Waterschap Rivierenland bij de vaststelling van de begroting 2010 gemachtigd tot het aangaan van lange of korte financieringsmiddelen binnen de kaders van de Wet Fido voor een bedrag van maximaal 50,9 miljoen onder de volgende voorwaarden: - de rekening courantlimiet bij de NWB bedraagt 47,6 miljoen; - het aangaan van langlopende geldleningen gebeurt tegen een rentepercentage van maximaal 5,00% en een looptijd van maximaal 25 jaar. Bij de behandeling van de 1 e bestuursrapportage 2010 is als gevolg van de indertijd geactualiseerde investeringraming en de afwikkeling van de Waterlandstichting het mandaat voor financiering als volgt herzien. 19

20 Het aangaan van korte of lange financieringsmiddelen binnen de kaders van de Wet Fido voor een bedrag van maximaal 101,4 miljoen, opgebouwd uit de volgende onderdelen: Korte financiering op basis van de kasgeldlimiet 37,4 miljoen Overnemen leningen Waterlandstichting 38,0 miljoen Nieuw af te sluiten lange financiering 26,0 miljoen Totaal mandaat 101,4 miljoen Voorwaarden: Het aangaan van langlopende geldleningen gebeurt tegen een rentepercentage van maximaal 5,00% en een looptijd van maximaal 25 jaar. Toetsing mandaat In 2010 heeft de teruglevering van de objecten gefinancierd door de Waterlandstichting plaatsgevonden. Per saldo leidt dit per ultimo 2010 tot een toename van de leningenportefeuille van 37,1 miljoen. Daarnaast zijn in 2010 een tweetal leningen aangetrokken. Per 1 juli 2010 is financiering aangetrokken van 10 miljoen in de vorm van een basisrentelening. In juni 2010 zijn offertes opgevraagd voor een traditionele rentevaste (fixe) lening van 12 jaar. Hierop zijn geen offertes door de markt aangeboden. De NWB biedt op dit moment (sinds 2009) leningen aan met een maximale rentevaste looptijd van 10 jaar of korter. Concurrerende andere banken (waaronder ook BNG en de Rabobank) hebben de loketten voor waterschappen in het geheel gesloten voor deze traditionele leningvorm. Dit met als reden dat zij de afgelopen jaren relatief weinig aan waterschappen hebben kunnen verstrekken (de NWB was veelal de scherpste) en ze in de huidige tijd van krapte hun middelen liever bij hun eigen doelgroepen uitzetten. Per 1 juli 2010 is de lening van 12 jaar uiteindelijk aangetrokken bij de NWB in de vorm van een zogenoemde basisrentelening, waarbij de kapitaalmarktrente (basisrente) voor een periode van 12 jaar is vastgezet (3,32%) en de kredietopslag voor een periode van 10 jaar (0,48%). Per 30 december 2010 is daarnaast een lening aangetrokken van 16 miljoen met een looptijd van 3 jaar tegen een rentepercentage van 2,26%. Externe toetsing door de toezichthouder De provincie Gelderland is ingevolge de Wet Fido aangewezen als toezichthouder. Zij toetst of het waterschap voldoet aan de normen zoals gesteld in deze wet. Hierbij zijn twee wettelijke normen te onderscheiden, de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Kasgeldlimiet De wettelijke kasgeldlimiet bepaalt hoeveel maximaal met kort geld gefinancierd mag worden. De norm is uitgedrukt in een percentage van het kostentotaal van de begroting (voor waterschappen 23%). De kasgeldlimiet voor Waterschap Rivierenland bedroeg in Gedurende geheel 2010 heeft Waterschap Rivierenland voldaan aan de eisen van de kasgeldlimiet. Renterisiconorm Deze norm beoogt dat een zodanige opbouw van de leningenportefeuille tot stand komt dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering in voldoende mate beperkt is. De renterisiconorm bedraagt 30% van het kostentotaal van de begroting en bedraagt voor ,8 miljoen. De omvang van de herfinanciering van de bestaande leningenportefeuille als gevolg van reguliere aflossingen bedroeg 27,8 miljoen. Hiermee blijft Waterschap Rivierenland circa 21 miljoen onder de renterisiconorm. In bijlage 10 is een overzicht opgenomen van de stand van zaken m.b.t. liquiditeitspositie en het renterisico op vaste schuld. 20

21 1.11 Verbonden partijen Waterschap Rivierenland heeft bestuurlijke en financiële belangen in partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en (andere) rechtspersonen. Deze verbonden partijen voeren beleid uit voor het waterschap. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan een zetel in het bestuur van een participatie of het hebben van stemrecht. Van financieel belang is sprake wanneer het waterschap middelen ter beschikking heeft gesteld en die kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op het Waterschap. Het betreft de volgende verbonden partijen: Gemeenschappelijke regeling Belasting Samenwerking Rivierenland (BSR) Slibverwerking Noord Brabant (SNB) Gemeenschapelijke regeling slibverwerking 2009 Stichting Slibservice Rivierengebied (SSR) Midden-Betuwe Slibverwerking (GMB) Nazorg Bodem Holding BV Waterschapsbank (NWB) Gemeenschappelijke regeling Laboratorium met HDSR Gemeenschappelijke regeling Het Waterschapshuis Gemeenschappelijke regeling Park Lingezegen Cross Border Lease (CBL) ZHEW Gemeenschappelijke regeling Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard Gemeenschappelijke regeling Belasting Samenwerking Rivierenland (BSR) BSR is een gemeenschappelijke regeling op het gebied van belastingen van AVRI (Afvalverwijdering Rivierengebied), Waterschap Rivierenland en de gemeentes Tiel, Culemborg, Lingewaal, Maasdriel, Geldermalsen, Neerijnen en West Maas en Waal. Voor burgers, bedrijven en instanties heeft de samenwerking als voordeel dat ze één aanslagbiljet ontvangen en met één organisatie te maken hebben. BSR zorgt voor de onroerende-zaakbelasting, roerende-zaakbelasting, rioolrecht, hondenbelasting, afvalstoffenheffing, reclamebelasting, forensenbelasting, verontreinigingsheffing, zuiveringsheffing, wegenheffing en watersysteemheffing. Ook bepaalt BSR de WOZ-waarde van panden voor de gemeenten. Slibverwerking Noord Brabant N.V. Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) verwerkt zuiveringsslib voor haar aandeelhouders en voor externe klanten. De aandeelhouders van SNB zijn Waterschap AA en Maas, Waterschap Brabantse Delta, Waterschap De Dommel, Waterschap Regge en Dinkel, Waterschap Scheldestromen en Waterschap Rivierenland. De slibverbrandingsinstallatie van SNB op industrieterrein Moerdijk verwerkt jaarlijks circa ton slibkoek in vier parallelle verbrandingslijnen. Waterschap Rivierenland heeft een aandeel van 2,1% in het aandelenkapitaal, met een vertegenwoordigde waarde van Gemeenschappelijke regeling slibverwerking 2009 De deelnemers aan de Gemeenschappelijke regeling slibverwerking 2009, zijnde de hoogheemraadschappen van Delfland, van Rijnland, van Schieland en de Krimpenerwaard, waterschap Hollandse Delta en Waterschap Rivierenland hebben een gezamenlijk aandeel van 13% in het aandelenkapitaal van de N.V. Huisvuilcentrale Noord-Holland (HVC) met een vertegenwoordigde waarde van totaal HVC verwerkt zuiveringsslib voor de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling slibverwerking, die het zuiveringsslib rechtstreeks aan HVC ter verwerking aanbieden. Waterschap Rivierenland heeft op basis van de overnameovereenkomst tussen HVC en de deelnemers van de gemeenschappelijke regeling slibverwerking een risico van maximaal 7% in de verplichtingen van de gemeenschappelijke regeling slibverwerking