2. Gezamenlijke bijeenkomst met de Raad van Waddinxveen over de huisvestingsverordening

Transcriptie

1 Voorbereidende raadsbijeenkomst Concept verslag Secretariaat: tel Datum: 20 mei 2009 Aanvang: Locatie: uur Atrium, Antwerpseweg 5 Gouda 1. Opening De voorzitter opent de raadsbijeenkomst met een woord van welkom, in het bijzonder aan de vertegenwoordigers van college en gemeenteraad Waddinxveen. 2. Gezamenlijke bijeenkomst met de Raad van Waddinxveen over de huisvestingsverordening fase Aan de orde is de verkennende bespreking van het voorstel om de huisvestingsverordening te actualiseren op basis van de resultaten van de evaluatie van de Woonvisie Het voorstel is opgesteld in een samenwerking tussen de gemeenten Gouda en Waddinxveen en de corporaties Mozaïek Wonen en Woonpartners Midden-Holland. Het raadsdebat hierover zal plaatsvinden op 27 mei a.s. en het raadsbesluit zal worden genomen op 17 juni a.s. Het woord is aan de heer Dijksterhuis en Menkveld, resp. wethouders volkshuisvesting van Waddinxveen en Gouda. Voor de inhoud van de presentatie zij mede verwezen naar het RIS. Wethouder Dijksterhuis: de woningmarkten van Gouda en Waddinxveen overlappen elkaar voor een groot deel. Daarom is het handig om het huisvestingsbeleid goed op elkaar af te stemmen. Woonbeleid is breder dan volkshuisvestingsbeleid: het betreft de woningvoorraad, stedelijke vernieuwing en wonen in relatie tot welzijn, zorg en leefbaarheid. Vanavond gaat het vooral over woonruimteverdeling en de aanpassingen in de huisvestingsverordening. Woonbeleid is te onderscheiden in drie componenten: 1. een betere verdeling van de voorraad 2. verbetering van die voorraad 3. uitbreiding van de voorraad met nieuwbouw. De heer Menkveld: aanleiding voor de actualisering van de verordeningen in Gouda en Waddinxveen is dat deze zijn gebaseerd op de modelverordening VNG van Sindsdien zijn er veel aanpassingen geweest in de individuele huisvestingsverordeningen. Het is tijd om weer een nieuwe regionale verordening te maken. Bij de vaststelling van de Woonvisie 2004 is ook gezegd dat het nodig was om met alle partners na te denken over het woningtoewijzingsbeleid. Dat heeft geleid tot het rapport Terugblikken en vooruitkijken met als conclusie: het systeem is redelijk robuust en functioneert op zich goed, maar het is wel bureaucratisch geworden, met veel regeltjes voor allerlei groepen en met veel administratieve rompslomp. Vragen: is het wel nuttig om altijd huisvestingsvergunningen te eisen bij de verkoop van woningen? Voldoet het aanbodmodel voor alle groepen woningzoekenden? En: de corporaties willen meer vrijheid om woningen te labelen voor concept VRV Huisvestingsverordening.doc

2 doelgroepen die zij moeten huisvesten, zodat zij beter kunnen sturen en de slaagkansen vergroten. In november 2006 is er een uitgebreide sessie geweest met alle betrokkenen, waarbij is besloten om verder te gaan studeren op vernieuwing van de verordening. Een kanttekening inzake de gemeenten in de regio die snel tot een herindeling moesten komen: zij moesten het huisvestingsbeleid op één manier gaan uitvoeren en hadden niet de tijd om te wachten op een nieuwe regionale verordening. Wethouder Dijksterhuis vervolgt dat er is gekozen voor een zgn. rompverordening, waarin de hoofdlijnen vastliggen en waarbij de nadere invulling wordt vastgelegd in een convenant met de corporaties. De gemeenten voeren de regie en stellen de kaders vast. De voorgestelde aanpassingen: - de vergunningplicht voor bestaande koopwoningen kan worden afgeschaft; - versoepeling van de passendheidsnormen, door een vereenvoudiging van keuzes voor woningtypen en woningcriteria. Wat wèl regelen? Dat zijn de uitzonderingsposities, nl. woningen voor 55-plussers, jongeren; het beschikbaar houden van grote woningen voor grote gezinnen en het voorkomen van overbewoning; - de vergunningplicht voor splitsen, onttrekken of samenvoegen van woningen kan vervallen; het is veel beter om vooraf prestatieafspraken te maken met de corporaties; - de bepalingen over economische en maatschappelijke bindingseisen worden vooralsnog gehandhaafd, omdat de woningbouwproductie nog niet echt op gang is gekomen de laatste jaren. Als dat gaat veranderen in alle categorieën, is er veel minder reden om bindingseisen te stellen en zal t.z.t. worden voorgesteld om de verordening ook op dit punt te herzien. Wethouder Menkveld vult aan dat tussen Gouda en Waddinxveen wel uitwisseling mogelijk is. Van woningen voor starters en ouderen is er veel aanbod in Gouda, en voor startende gezinnen is er veel aanbod in Waddinxveen. Het aanbod is complementair. Verdere aanpassingen: - modernisering van het verdeelsysteem: gemeenten en corporaties hebben afgesproken dat een deel van de vrijkomende woningen voor jongeren tot 23 jaar niet in de krant komt, maar bij wijze van experiment via loting wordt aangeboden. Uit onderzoek blijkt dat de woningen heel vaak naar 22-jarigen gaan vanwege de B/Lscore die tot nu toe werd gehanteerd. Behalve loting kunnen jongeren er ook voor kiezen om op de traditionele wijze mee te doen, dus via de krant te reageren. - Voor ouderenhuisvesting is er het optiemodel, d.w.z. dat men nu kenbaar kan maken dat men voorkeur heeft voor een bepaalde woning in een bepaalde straat, ongeacht hoe lang iemand daarop moet wachten. De makelaar zet dat in de computer. Men kan ook gewoon met de woonbonnen reageren. Uit evaluatie van zoekenden is nl. gebleken dat ouderen het lastig vinden om elke 2 weken een bon te moeten invullen. - Met de ontwikkelaars en corporaties zijn afspraken gemaakt over de samenstelling van de woningvoorraad, om wat meer flexibiliteit in te bouwen. Elk jaar worden de slaagkansen gemeten. In Gouda heeft de gemeente een uitgebreide set prestatieafspraken waaraan zaken zouden kunnen worden toegevoegd in de vorm van een convenant over woonruimteverdeling. Na vaststelling door de Raad van de nieuwe verordening moet er over de bindingseisen goedkeuring komen van GS. De verordening zou dan in werking kunnen treden kan per 1 januari 2010, waarna implementatie in de Woningwet kan plaatsvinden door de corporaties. De verwachting na consultatie van de Provincie is, dat men in 2010 toestemming zal geven om de bindingseisen los te laten. Vanuit de evaluatie met ouderenbonden is gekomen dat er nog eens goed moet worden gekeken naar de woningtoewijzing aan ouderen: er zijn veel weigeringen. De vraag moet beter boven water komen. De heer Van den Berge van Woonpartners Midden-Holland, complimenteert de wethouders voor hun presentatie en voegt toe dat dit proces vanaf 2006 constructief is verlopen. Woonpartners kan op deze wijze meer marktconform haar maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen: door te sturen op slaagkansen en de rest te regelen via prestatieafspraken. Dit is een evenwichtig stuk, om de voorraad zo goed mogelijk toe te delen aan degenen die er belang bij hebben. 2

3 De heer Brückmann van Mozaïek Wonen is heel verheugd dat dit voorstel nu in de fase van besluitvorming is gekomen. Mozaïek werkt in Bodegraven en Gouda; helaas duurt het nog even voordat wij gelijke regels en afspraken hebben met Bodegraven, maar men wil wel werken in de geest van de nieuwe verordening. Met de oude verordening was het a.h.w. met een bot mes ingrijpen in de markt. De markt vergt echter sturing met gedetailleerde en kleine ingrepen. Met een flexibeler toewijzing kan de corporatie veel beter inspelen op de veranderingen in de markt. De woningvoorraad wisselt, evenals de economische positie van groepen. Het is zeker niet vrijheid blijheid voor de corporatie; er zijn goede afspraken gemaakt met de gemeente. De voorzitter geeft het woord aan de Raad. De heer Jue vindt dat het voorstel er goed uitziet. Wel een kanttekening bij het lotingexperiment: wat te doen voor pechvogels die steeds weer worden uitgeloot? En wat gebeurt er met jongeren die redelijk urgent zijn? De heer Wouters is vooral geïnteresseerd in de woningverdeling voor ouderen. Het is heel welkom als het systeem anders kan gaan verlopen dan tot nu toe. Wat zijn fractie betreft wordt zo snel mogelijk gestart met het nieuwe model. Mevrouw Bergman staat positief t.o.v. het voorstel. De inhoud van de presentatie had zij graag als raadsvoorstel gekregen; die is veel helderder dan het toegestuurde stuk. Gaat deze verordening ook betekenen dat mensen minder lang hoeven te wachten op een woning? Voor nieuwe koopwoningen worden wel vestigingseisen gesteld. Komt er dan een speculatiebeding zodat men de woning niet na een jaar al doorverkoopt? De heer De Jong, Waddinxveen, leest dat in geval van co-ouderschap geen urgentie wordt verleend. Is er dan niet het risico dat mensen die op zich in goede harmonie scheiden, en dus voor coouderschap zijn, daarvan zouden afzien om de andere partner meer gelegenheid te geven om een urgentieverklaring te krijgen? Als die theoretische kans in de praktijk zou kunnen voorkomen, dan is zijn fractie daar niet blij mee. In het raadsvoorstel van Waddinxveen wordt geadviseerd om dit besluit onder artikel 147 van de Woningwet onder te brengen, terwijl verderop staat: artikel 150. Graag verhelderen. In Waddinxveen is hem meermalen door ouderen gezegd dat men graag zou willen verhuizen van een grote woning naar een kleinere, met behoud van huurtoeslag. Men wil wel reageren op woningen boven de aftoppingsgrens, maar dan heeft men ook huurtoeslag nodig. Kunnen wij deze mensen van 60+ niet naar een voor hen passende woning verplaatsen met behoud van die eventuele huurtoeslag, zodat zij de zo gewenste grotere woningen vrijmaken voor de markt? De heer Klijmij vraagt of deze huisvestingsverordening wel in overeenstemming is met het landelijk beleid t.a.v. woonwagens, nl. om ze meer te normaliseren. In deze verordening leest hij nog wel een aantal aparte eisen. Verder wil hij graag de effecten van het lotingsysteem op de slaagkans bewaken. Het college vraagt om enige ruimte om een aantal kaders verder in te vullen via de prestatieafspraken. Hoe kan de Raad dan zijn controlerende rol vervullen? Wij willen minder regels, maar lopen we dan niet het risico dat groepen buiten de boot vallen, zoals co-ouders? Is er al overleg geweest met de Provincie over de koopprijsgrens? Mevrouw Engbers wil ingaan op de passendheid, bindingseisen en het convenant. Zij wil met de Raad bespreken of art lid 1 niet aangepast moet worden, omdat het negatief kan uitpakken voor herstructureringsurgenten. B&W heeft gezegd dat het de bedoeling is om te zorgen dat grote woningen beschikbaar blijven voor grote gezinnen. Alle soorten van mogelijkheden worden verder passend geacht; mensen moeten het zelf weten. Maar wat, als men herstructureringsurgentie heeft en men moet snel een andere woning vinden, en er wordt je opgedrongen dat je met zijn vieren in een tweekamerappartement moet? Of art lid 1 volstaat en dan vervalt lid 2. Of wij voegen nog iets toe om te zorgen dat herstructureringsurgenten niet kunnen worden benadeeld door lid 2. Wat betreft bindingseisen: het is zeer goed nieuws dat Waddinxveen de 4 wekenregel loslaat. Wat 3

4 haar fractie betreft wordt die regel niet pas over 1,5 jaar, maar nu al losgelaten. Wij weten immers dat Triangel en Westergouwe er gaan komen? Het is prima om te werken met een convenant, maar hoe kan de kaderstellende Raad dan in positie blijven? Het optiemodel voor ouderen is heel sympathiek, want verhuizing van ouderen brengt een verhuisketen op gang. In de verordening staat dat de Raad jaarlijks moet worden geïnformeerd; dat is tot nu toe echter nooit gebeurd. De PvdA wil in de toekomst de ontwikkelingen goed kunnen monitoren, o.m. hoe het met de allochtone ouderen gaat. De heer Boehlé, Waddinxveen, op het risico van gettovorming door artikel De heer De Wit hoopt dat de inhaalslag rond sociale woningbouw niet in het geding komt. Verder wil hij dat de urgentieverklaring op medische en sociale gronden in de huisvestingsverordening de positie behoudt die zij verdient. De heer Van Alphen vraagt of de maximale keuzevrijheid niet ten koste kan gaan van anderen, b.v. gerelateerd aan inkomen. Is besproken dat er meer sociale huurwoningen moeten worden verhuurd aan mensen met lage inkomens? Hoe uitgebreid is er gekeken naar verschillen tussen het zoekgedrag van groepen? De SP vindt het jammer dat uit dit voorstel niet echt de ambitie blijkt om gemengde wijken tot stand te brengen, zoals bijvoorbeeld in Nijmegen gebeurt, met spiegelbeeldige toewijzing. De heer Boer, Waddinxveen, geeft een compliment voor de presentatie. Hij heeft het voorstel nog niet in zijn fractie kunnen bespreken. In Waddinxveen is de vrije sectorgrens euro, in Gouda euro. Moet dat bedrag niet worden gelijkgetrokken? Welke handvatten biedt de verordening om de doorstroming te bevorderen? De heer Schotanus oppert, nog even te wachten totdat de Raad van State zich over de huisvestingsverordening heeft gebogen. Hoe kan de Raad zijn controlerende rol vervullen, als er wordt geëxperimenteerd met systemen? Komt er een soort Funda voor huurhuizen, als nieuw aanbodsysteem voor huurwoningen in de sociale sector? Zijn fractie is blij met de vereenvoudiging van de regels, maar wie bepaalt nu of we het goed doen als b.v. een groot gezin terecht komt in een kleine woning? Zo zijn er meer situaties te bedenken. Tenslotte: een woonwagenbewoner die naar een huurwoning wil, zou op dezelfde B/L scorelijst terecht moeten kunnen. Mevrouw Karman dankt voor de heldere presentatie. Zij mist nog de doelgroep woongroepen: in hoeverre biedt de nieuwe verordening daar mogelijkheden voor? De heer Van den Akker vindt meer keuzevrijheid en minder regels aansprekende zaken. Bij het lotingsmodel heeft de VVD een vraagteken. De B/L scoremethode zegt niets over woningen voor jongeren, maar het lotingmodel ook niet. Mensen kunnen steeds uitgeloot worden. Wat moeten wij ons voorstellen bij het evalueren van een bronnenanalyse? Hij zou de oude verordening graag eens naast de nieuwe willen zien, zodat duidelijk wordt wat oud is en wat nieuw. Tenslotte een formaliteit: er wordt voorgesteld dat de Raad een wethouder mandateert, maar de Raad mandateert het college en het college mandateert de wethouder. Wethouder Menkveld gaat over tot de beantwoording. Niet alles is in deze verordening geregeld. Natuurlijk kunnen er pechvogels zijn die altijd buiten de boot vallen bij loting, maar daarvoor geldt ook de slaagkansmonitor. Als je actief zoekt, moet er een kans van 1 op 3 zijn om een woning te vinden. Lukt het in 3 jaar niet via loting, dan kan men overstappen op het reguliere systeem. Theoretisch heeft een 19-jarige nu meer kans op een woning, omdat hij voorheen altijd werd ingehaald door 22- jarigen. Het fenomeen wachtlijsten komt uit het oude systeem van voor Het aanbodmodel gaat uit van actief zoeken. Iemand kan wel heel lang ingeschreven staan, maar niet altijd actief zoeken. Elk jaar komen ongeveer evenveel huizen vrij. Hij kan geen grote verschillen maken in het zoektijdgemiddelde, maar hij wil er wel voor zorgen dat jongeren, ouderen en gescheiden mensen een acceptabele zoektijd krijgen. Woonwagenbewoners mogen op woningen reageren; hun 4

5 woonduur telt mee. Als ze geen woning achterlaten, zijn ze gewoon starter. Woonwagenstandplaatsen zijn heel schaars. Er is een extra criterium opgenomen, dat degenen die in een woonwagen geboren zijn, bij het reageren voorrang krijgen op degenen die dat niet zijn. Hoe de Raad de kaders kan controleren? Wat de Raad belangrijk moet vinden is welke slaagkansen er zijn afgesproken voor welke groepen en of die worden gehaald. Het systeem biedt mensen meer mogelijkheden om voor zichzelf een keus te maken, ook herstructureringsurgenten. Mevrouw Engbers wijst op de relatie tussen de huisvestingsverordening en het sociaal statuut. Aan mensen die moeten verhuizen ten gevolge van de sloop van hun woning, moet een passende woning worden aangeboden. Het kan nu dus volgens deze verordening, dat een studio van 1 kamer passend wordt gevonden voor 4 personen. Ze verwijst naar een rechtzaak over een dergelijke zaak. Wethouder Menkveld legt uit dat het artikel dat de PvdA wil schrappen, juist is bedoeld om mensen tegen zichzelf te beschermen. De nood kan zo hoog zijn dat ze niet willen wachten op een grote woning, dat ze met een groot gezin toch reageren op een te kleine woning. Dat wil hij juist voorkomen. Het systeem van urgentie blijft intact. Bij ouderencomplexen is wel een systeem nodig, dat niet alle vrijkomende woningen naar urgenten gaan, om een menging te houden met gezonde mensen in een complex. De bedoeling is een transparante, eerlijke verdeling van de woonruimte. Daar zit geen spreidingsbeleid in. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen allochtoon en autochtoon, of tussen hoge en lage inkomensgroepen. Er is inderdaad een landelijke wijziging in de Huisvestingswet ophanden, maar dat is al 20 jaar het geval. Die zal vooral gevolgen hebben voor bindingseisen en prijsgrenzen, maar gaat niet over het systeem van slaagkansen, of over passendheidscriteria. Het voorstel is nog voor 2 jaar bindingseisen te stellen, omdat er nu nog sprake is van schaarste. Mocht de nieuwe wet ingaan, dan zal er een overgangstermijn zijn, die relatief goed overeenkomt met de termijnen die dit voorstel beoogt. Spreker verwacht dat het soepel zal verlopen. Wethouder Dijksterhuis gaat in op de vragen uit Waddinxveen. De technische vraag van de heer De Jong zal hij in commissieverband beantwoorden. Wat betreft de urgentie bij scheiding en coouderschap: de algemene regel is dat bij scheiding urgentie wordt toegekend aan de ouder die het kind in huis houdt of neemt. Bij co-ouderschap is er per definitie sprake van dat een ouder in huis blijft met het kind. In zo n situatie wordt geen urgentie toegekend. De verordening wil misbruik voorkomen, nl. dat co-ouderschap als argument wordt aangevoerd om een of tweemaal urgentie aan te vragen. Wat betreft ouderen met huurtoeslag in een grotere woning: de gemeente heeft nauwelijks invloed op huurtoeslag. Dat wordt bepaald door het belastingregime. Als ouderen teruggaan naar een kleinere woning, zullen ze wel huurtoeslag houden, maar die is dan geënt op die kleinere woning. In de verordening kan geen garantie op huurtoeslag worden opgenomen. Wat betreft de huurprijzen bij aftoppingsgrenzen en het gevaar van gettovorming: de verordening beoogt ook deze categorie, gezien het inkomen, te beschermen tegen het huren van woningen tegen een al te hoge huur. Het is wel goed om aan de voorkant situaties te voorkomen dat mensen zich te diep in de schulden steken door een te dure woning te huren. Deze bepaling staat zowel in de oude als in de nieuwe verordening. Het is praktisch onmogelijk om deze categorie te spreiden. Wat betreft de vrije sectorgrens: op het ogenblik is die voor Gouda en Waddinxveen euro. Bij de aanbieding aan GS zullen de wethouders vragen om die grens op te trekken naar euro. De Provincie heeft daar feitelijk al mee ingestemd. Art regelt dat binnen het systeem voorrang kan worden toegekend aan het vrijmaken van vergunningplichtige huurwoningen onder de aftoppingsgrens. Dat is een prikkel om doorstroming te bevorderen, zij het een kleine, in een krappe woningmarkt met veel scheefheid. Het gaat pas echt goed werken zodra er voldoende woningen zijn gebouwd voor alle categorieën. 3. Sluiting De voorzitter dankt de wethouders voor hun beantwoording en sluit de bespreking van dit agendapunt af. 5

6 Vertegenwoordigers van de fracties: Vertegenwoordigers Waddinxveen: Raadsadviseur: Van het college: Verslag: dhr J. Vermeij, voorzitter dhr mr H.C. van den Akker, VVD dhr H.N.D. van Alphen, SP mw C.M. Arenoe, PvdA dhr drs D.J. Barth, CDA dhr F. van Beekum, SP mw D.A. Bergman, D66 dhr Joh.D. van Dijk, G50+ dhr drs J. Dijkxhoorn, VVD mw drs A.H.M.G. Engbers, PvdA dhr H.A. van den Haak, D66 mw C.T.M. Jansen, GBG dhr A.H. Jue, GBG mw E. Karman-Moerman, CDA dhr drs M. Klijmij-van der Laan, GroenLinks dhr J.Th. Krins, ChristenUnie mw H. Niezen, GroenLinks dhr G. Schotanus, ChristenUnie dhr A.W.L. de Wit, SGP dhr ing. C. Wouters, G50+ W. Dijksterhuis, wethouder volkshuisvesting C. de Jong PCW R.A.A. Boehlé PvdA drs. ing R.J.A.A de Boer VVD mw. M.L. Kroes- van der Maas VVD A. Alhaft Fractie Alhaft mw drs J.M. Holdijk dhr drs A.J. Menkveld mw S.J.C. Buizer-Schakel, Verslagbureau HBS Verslagbureau HBS, Hilde Buizer, 23 mei