Nut-nut-nut. Vincent Icke Sterrewacht Leiden & Alien Art

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nut-nut-nut. Vincent Icke Sterrewacht Leiden & Alien Art"

Transcriptie

1 Nut-nut-nut Vincent Icke Sterrewacht Leiden & Alien Art

2 De existentiële vraag...

3 Waar ben ik? Plaats is geen waarneembare grootheid (Huygens)

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35 De kritische spiraal Het grootste geschenk van de wetenschap aan de mensheid

36 De kritische spiraal Het mechanisme van de wetenschap

37 De voorouders van Simon Stevin Alles heeft een ziel, alles wordt bestierd : magische wereld Nieuw: natuurlijke oorzaak Nieuw & verbeterd: natuurlijk mechanisme Wonder en is gheen wonder

38 Wonder en is gheen wonder Magie is niet te begrijpen Begrip is mogelijk: het Heelal heeft een eigen werking die aan regels of wetten voldoet Wet is een verbindingsschakel tussen Heelal en wij

39 Wet en is gheen wet Alle begrip is voor verbetering vatbaar Wet codificeert het begrip dat past bij onze staat van ontwikkeling op dat moment Verbetering van begrip door onderzoek

40 Wat is onderzoek? Opzoeken? (internet weet alles...) Zoeken Naar wat? De gestelde vraag blijkt achteraf meestal niet de juiste te zijn geweest (ja, zelfs op het web!)

41 Nieuwsgierigheid Laat dat maar aan mijn huisdieren over Iedereen heeft het, soms buitensporig Waarom is dan niet iedereen wetenschapper?

42 Opmerkzaamheid Ik zie, ik zie......wat jij ook allang gezien hebt De Aarde is een bol Het is s nachts donker Een kind is niet het gemiddelde van zijn ouders

43 De kritische spiraal Waarheidsvinding als proces Vallen en opstaan Falen is de norm Kritiek is onontbeerlijk

44 incasseringsvermogen Waarneming technische vaardigheid vindingrijkheid volharding Voorspelling geduld opmerkzaamheid Opmerking kennis theoretische vaardigheid volharding kennis vindingrijkheid Veronderstelling

45 Wetenschappelijke aanpak Méthode pour bien conduire sa raison? Welnee, anders kon ik m op mijn Mac wel programmeren Benoeming kritische spiraal is wijsheid achteraf

46 Echt onderzoek is een reis door terra incognita, een grillig pad zonder bewijsbaar doel, waar een vooraf aangewezen bestemming bijna nooit blijkt te bestaan. Als je produceert wat je hebt aangekondigd is het product platvloers of bedrog. Echt onderzoek is een waagstuk, dus is falen de norm. Elke belofte over resultaten, en a fortiori over toepassingen, is grootspraak. V.I., NRC/Hbld maart 2010

47 Het mechanisme van de evolutie Niets is helemaal zeker, en zelfs dat niet. (Multatuli, Ideeën) Rotzooi maar wat aan......maar aanvaard kritiek Evolutie van lichaam en geest

48 Huygens Saturnus Een voorbeeld van de kritische spiraal in werking

49 Huygens verklaring Geen ontdekking! Uitstulpingen van Saturnus waren allang bekend Telescopen waren nog niet goed genoeg om details te zien

50 Galileï 25 juli 1610: Saturnus staat niet alleen maar is samengesteld uit drie delen die elkaar bijna raken; zij bewegen niet ten opzichte van elkaar en veranderen ook niet.

51 Zo zag Huygens het dus niet!

52 Voyager ruimtesonde Galileï, Huygens, Cassini,...

53 Wel een ontdekking: Titan

54 Beschreven in Cosmotheoros

55

56

57

58 Huygens verklaring Uitstulpingen van Saturnus waren allang bekend Ontdekking van Titan en anagram over de ring, 1656 Opmerking over baanprojectie Ringen zijn dingen in banen Voorspelling van verdwijning

59 Systema Saturnium 1659 Uitstulpingen dezelfde richting als geprojecteerde baan Titan Richting niet evenwijdig aan ecliptica > helling draaingsas tov baanvlak Saturnusjaar = 30 aardjaren Eens per plm. 15 jr Aarde in ringvlak

60

61 Feiten bestaan Behalve voor wie rustig water in zijn benzinetank gooit

62 Eigenlijk Jawel, maar wat is een electron nu eigenlijk? Eigen = alles heeft een ziel, alles wordt bestierd : magische wereld What you see is what you get Wat het doet is wat het is Wat het is evolueert met ons begrip

63 Definities Alleen in de wiskunde, want die maken wij zelf Definitie is altijd a priori en dus altijd onvolledig of fout Wie definieert, meent het beter te weten dan het Heelal Niks definitief want wij weten nooit alles

64 Wedden dat...? Niet definiëren is een teken van bescheidenheid, niet van onkunde of onbegrip Verwijs niet naar definitie maar naar kennis: de stand van begrip tot dusver Zekerheid is niet per definitie vastgelegd, maar is een kwestie van waarschijnlijkheid

65 Alweer Huygens Men ziet hier een soort redenering die niet zo n grote zekerheid biedt als de wiskunde, en daar soms sterk van kan verschillen. Waar wiskundigen hun stellingen bewijzen uitgaande van zekere en vaststaande uitgangspunten, ontdekken natuurkundigen principes aan de hand van de gevolgen daarvan. Zo liggen de zaken nu eenmaal. Toch is het mogelijk om op die manier een mate van waarschijnlijkheid te bereiken die bijna niet onderdoet voor absolute zekerheid. Dat gebeurt wanneer de berekende gevolgen van de veronderstelde principes precies overeenkomen met de resultaten van experimenten. Vooral wanneer daar erg veel van zijn, en in het bijzonder wanneer men, op grond van de gedane veronderstellingen, nieuwe dingen heeft voorspeld die dan inderdaad blijken te bestaan. Christiaan Huygens, uit: Traité de la lumière

66 Nut vooraf... De wetenschap kan u niets beloven...

67 ...en nut toe...maar vrijwel alles in ons en om ons heen is wetenschap

68 En wilt u nu even alles uitdoen wat u aan de wetenschap te danken hebt? Afrekenen bij de uitgang graag

69 Nut vooraf vragen......is het onmogelijke eisen

70 Nut-nut-nut is het geluid van het machinegeweer waarmee men zich in de eigen voeten schiet.

Over zonnen en zwarte gaten. Vincent Icke Sterrewacht Leiden & Alien Art

Over zonnen en zwarte gaten. Vincent Icke Sterrewacht Leiden & Alien Art Verduisteringen Over zonnen en zwarte gaten Vincent Icke Sterrewacht Leiden & Alien Art De bouw van een ster Zwaartekracht tegen de rest van de wereld Van banaan tot bol Bij kleine brokken speelt de sterkte

Nadere informatie

Einstein op de helling

Einstein op de helling Einstein op de helling Vincent Icke Sterrewacht Leiden Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden 2016 Sybren de Groot Sybren hield bij hoog en bij laag vol dat hij de hele natuurkunde kon uitleggen in een

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28941 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Ortiz, Pablo Title: Effects of heavy fields on inflationary cosmology Issue Date:

Nadere informatie

Wim Lintsen. Cursus De grote vragen van de Kosmos. Deel 2 De methode van de wetenschap

Wim Lintsen. Cursus De grote vragen van de Kosmos. Deel 2 De methode van de wetenschap Wim Lintsen Cursus De grote vragen van de Kosmos Deel 2 De methode van de wetenschap INDELING CURSUS 1.De inventaris van het heelal 2.De methode van de wetenschap 3.Het nieuwe paradigma van de kosmologie

Nadere informatie

Wetenschap hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Wetenschap hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61310 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Huygens begrijpen Vincent Icke Uitreiking Christiaan Huygens Prijs :40-15:00

Huygens begrijpen Vincent Icke Uitreiking Christiaan Huygens Prijs :40-15:00 Huygens begrijpen Vincent Icke Uitreiking Christiaan Huygens Prijs 081018 14:40-15:00 ====== Altijd november, altijd regen. Altijd dit leege hart. Altijd. Dat schreef de dichter Jakobus Cornelis Bloem,

Nadere informatie

Uit: Niks relatief. Vincent Icke Contact, 2005

Uit: Niks relatief. Vincent Icke Contact, 2005 Uit: Niks relatief Vincent Icke Contact, 2005 Dé formule Snappiknie kanniknie Waarschijnlijk is E = mc 2 de beroemdste formule aller tijden, tenminste als je afgaat op de meerderheid van stemmen. De formule

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1

Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1 Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1 Samenvatting door L. 887 woorden 16 juli 2013 7,1 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Samenvatting LV Over wondere feiten Hoofdstuk

Nadere informatie

Test je kennis! De heelalquiz

Test je kennis! De heelalquiz Test je kennis! heelalquiz Introductie les 3 Planeten, sterren, manen, de oerknal. Het zijn termen die leerlingen vast wel eens voorbij hebben horen komen. Maar wat weten de leerlingen eigenlijk al van

Nadere informatie

Immanuel Kant Kritiek van de zuivere rede 53

Immanuel Kant Kritiek van de zuivere rede 53 Ten geleide Kant en de grenzen van de rede 15 Geraadpleegde literatuur 39 Verantwoording bij de vertaling 41 Immanuel Kant aan Marcus Herz (21 februari 1772) Het 'geboorteuur' van de Kritiek van de zuivere

Nadere informatie

Zwaartekracht bestaat niet. Een vraagstuk voor de 21 ste eeuw

Zwaartekracht bestaat niet. Een vraagstuk voor de 21 ste eeuw Vincent Icke Zwaartekracht bestaat niet Een vraagstuk voor de 21 ste eeuw Amsterdam University Press Oorspronkelijke titel: Gravity Does Not Exist Vertaling: Charlotte Lemmens Ontwerp omslag en binnenwerk:

Nadere informatie

3,9. Samenvatting door een scholier 738 woorden 25 juni keer beoordeeld

3,9. Samenvatting door een scholier 738 woorden 25 juni keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 738 woorden 25 juni 2004 3,9 14 keer beoordeeld Vak ANW 4.1.1 Wegwijs in tijd en ruimte -Vraagstuk: vorm van de aarde. Waarnemen aan de hand v/d schaduw -De zon -> komt op

Nadere informatie

Praktische Sterrenkunde

Praktische Sterrenkunde Praktische Sterrenkunde Vandaag 1. Verkenning van de sterrenhemel 21 september 2015 Korte introductie Praktische Sterrenkunde Verkenning van de sterrenhemel Coördinaten t.o.v. de waarnemer: azimuth en

Nadere informatie

Hoe word je succesvol in sales

Hoe word je succesvol in sales Hoe word je succesvol in sales Verkopen gaat niet vanzelf. Zeker niet in deze tijd. Toch zijn nog steeds veel verkopers erg succesvol. Dat komt niet door het product of de dienst die ze aanbieden, maar

Nadere informatie

Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur?

Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse

Nadere informatie

Ruimte, Ether, Lichtsnelheid en de Speciale Relativiteitstheorie. Een korte inleiding:

Ruimte, Ether, Lichtsnelheid en de Speciale Relativiteitstheorie. Een korte inleiding: 1 Ruimte, Ether, Lichtsnelheid en de Speciale Relativiteitstheorie. 23-09-2015 -------------------------------------------- ( j.eitjes@upcmail.nl) Een korte inleiding: Is Ruimte zoiets als Leegte, een

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

Vandaag 11/22/11$ ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN. Moeilijk onderdeel van de leerstof

Vandaag 11/22/11$ ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN. Moeilijk onderdeel van de leerstof 2 3 ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN ErasmushogeschoolBrussel Lerarenopleiding LSO anne.schatteman@ehb.be Vandaag 2 Moeilijk onderdeel van de leerstof 3 Bewijzen worden behandeld

Nadere informatie

Omslag: Een klok in de vorm van een koffer, met sleutel, in het heelal. Symbolisch voor de sleutel tot reizen in de ruimtetijd

Omslag: Een klok in de vorm van een koffer, met sleutel, in het heelal. Symbolisch voor de sleutel tot reizen in de ruimtetijd Omslag: Een klok in de vorm van een koffer, met sleutel, in het heelal. Symbolisch voor de sleutel tot reizen in de ruimtetijd 1 2 Tempus Fugit De tijd vliegt MMXVI 3 4 Inhoud Voorwoord pag. 7 Zou het

Nadere informatie

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019 Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019 Deze les Zijn er nog na vorige keer nog vragen? Deze les: Planeten in het zonnestelsel Zonnestelsel - overzicht Mercurius Is de

Nadere informatie

PLANETEN- STELSELS. HC-1 Logistiek en warming up

PLANETEN- STELSELS. HC-1 Logistiek en warming up PLANETEN- STELSELS HC-1 Logistiek en warming up 1 EVEN VOORSTELLEN: HET TEAM DOCENT: Prof. H. Linnartz / HL501 hoorcolleges / tentamens ASSISTENTEN: Vincent Kofman / HL502 Steven Bos / HL101 Joey Braspenning

Nadere informatie

Waar komt het allemaal vandaan?

Waar komt het allemaal vandaan? Erik Verlinde Opening Academisch Jaar 2011 2012 Waar komt het allemaal vandaan? Dames en heren, Na deze leuke bijdrage van José van Dijck aan mij de beurt om u iets te vertellen passend bij het thema de

Nadere informatie

Don t Try This at Home

Don t Try This at Home Vincent van der Noort Don t Try This at Home De Banach-Tarski Paradox: zwarte magie, maar dan wiskundig. Vrijwel alle wiskunde blijkt toepasbaar te zijn in de natuurkunde. Je kan het als wiskundige zo

Nadere informatie

Vragen die naar voren komen zijn: Is het in Australië even laat, en waarom? Hoe lang duurt een dag op de maan? Waarom zijn er seizoenen?

Vragen die naar voren komen zijn: Is het in Australië even laat, en waarom? Hoe lang duurt een dag op de maan? Waarom zijn er seizoenen? Hoe zit het met het draaien van de aarde, de maan en de zon, en wat merken we hier eigenlijk van? Het doel van deze les is om leerlingen te laten nadenken over het zonnestelsel. Wat kunnen we te weten

Nadere informatie

geloof en wetenschap Prof.dr. Cees Dekker Kavli Institute of NanoScience Delft http://www.mb.tn.tudelft.nl

geloof en wetenschap Prof.dr. Cees Dekker Kavli Institute of NanoScience Delft http://www.mb.tn.tudelft.nl geloof en wetenschap Prof.dr. Cees Dekker Kavli Institute of NanoScience Delft http://www.mb.tn.tudelft.nl Utrecht, 16-6-2006 1. Is het waar, dat recente vondsten in de wetenschap Godsgeloof verzwakken?

Nadere informatie

werkschrift driehoeken

werkschrift driehoeken werkschrift driehoeken 1 hoeken 11 Rangschik de hoeken van klein naar groot. 14 b Teken een lijn l met daarop een punt A. Teken met je geodriehoek een lijn die l loodrecht snijdt in A. c Kies een punt

Nadere informatie

De Riemann-hypothese

De Riemann-hypothese De Riemann-hypothese Lars van den Berg 3 september 202 Laat ik je gelijk enthousiast maken om dit stukje te lezen: wie de Riemannhypothese oplost wint een miljoen. Wel zijn er waarschijnlijk eenvoudigere

Nadere informatie

Werkbladen In de klas. Leven in het heelal. Naam. School. Klas 2 en 3 havo-vwo. Klas

Werkbladen In de klas. Leven in het heelal. Naam. School. Klas 2 en 3 havo-vwo. Klas Werkbladen In de klas Leven in het heelal Naam Klas 2 en 3 havo-vwo School Klas Leven in het heelal Het heelal lijkt groot en ver weg. Toch hoef je alleen maar op een heldere nacht naar boven te kijken

Nadere informatie

Filosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!

Filosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven! Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet

Nadere informatie

Iedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017

Iedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017 Iedereen is een wetenschapper 22 februari 2017 Ben je tussen 3 en 12 jaar en Wil jij wel eens op ontdekking gaan in het heelal? Wil jij je oud speelgoed uit elkaar halen om er iets anders van te maken?

Nadere informatie

Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw. van Rieks Veenker. Voor groep 6, 7 en 8

Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw. van Rieks Veenker. Voor groep 6, 7 en 8 Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw van Rieks Veenker Voor groep 6, 7 en 8 Vooraf Sterre is de zus van Christiaan Huygens. Hij is natuurkundige en een kei in wiskunde en astronomie. Hij doet een

Nadere informatie

CREATIEF DENKEN in ONDERWIJS Worskhops, training, begeleiding en materialen.

CREATIEF DENKEN in ONDERWIJS Worskhops, training, begeleiding en materialen. Creativiteit en creatief denken Creativiteit is een unieke eigenschap van de mens. Kijk om je heen, alles wat verzonnen en gemaakt is vindt zijn oorsprong in het menselijk brein. Dat geldt niet alleen

Nadere informatie

Skeletpuzzel. Activiteit in de klas Docentblad

Skeletpuzzel. Activiteit in de klas Docentblad Skeletpuzzel Activiteit in de klas Docentblad Doelgroep: voortgezet onderwijs Duur activiteit: 45 minuten Doelen: De leerlingen redeneren en leggen hun argumentatie uit aan anderen; De leerlingen ervaren

Nadere informatie

1. Met andere ogen. Wetenschap en levensbeschouwing. De wereld achter de feiten

1. Met andere ogen. Wetenschap en levensbeschouwing. De wereld achter de feiten 1. Met andere ogen Wetenschap en levensbeschouwing De wereld achter de feiten Dit boek gaat over economie. Dat is de wetenschap die mensen bestudeert in hun streven naar welvaart. Het lijkt wel of economie

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Opgave 1 Een sceptische schnauzer en een sceptische arts

Vraag Antwoord Scores. Opgave 1 Een sceptische schnauzer en een sceptische arts Opgave 1 Een sceptische schnauzer en een sceptische arts 1 maximumscore 3 een uitleg dat de schnauzer vragen stelt die blijk geven van metafysisch scepticisme: hij vraagt zich af of er wel een buitenwereld

Nadere informatie

Telescopen. N.G. Schultheiss

Telescopen. N.G. Schultheiss 1 Telescopen N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module volgt op de module Lenzen of Lenzen slijpen. Deze module wordt vervolgd met de module Telescopen gebruiken. Je kunt met na deze module een telescoop

Nadere informatie

Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders

Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders Gemeente van Christus, Vandaag, een week na Pinksteren, is het feest helemaal compleet. Het

Nadere informatie

Onderzoeksgroep Quest van de Arteveldehogeschool over de essentie van STEM Visie

Onderzoeksgroep Quest van de Arteveldehogeschool over de essentie van STEM Visie pagina 1 van 7 Plantyn Plantyn.com contact Bordboeken.be Leerrijk-Plantyn nv STEM is geen vak. Het is een onderzoekende houding. Onderzoeksgroep Quest van de Arteveldehogeschool over de essentie van STEM

Nadere informatie

Higgs-deeltje. Peter Renaud Heideheeren. Inhoud

Higgs-deeltje. Peter Renaud Heideheeren. Inhoud Higgs-deeltje Peter Renaud Heideheeren Inhoud 1. Onze fysische werkelijkheid 2. Newton Einstein - Bohr 3. Kwantumveldentheorie 4. Higgs-deeltjes en Higgs-veld 3 oktober 2012 Heideheeren 2 1 Plato De dingen

Nadere informatie

Opgave 2 Doen wat je denkt

Opgave 2 Doen wat je denkt Opgave 2 Doen wat je denkt 7 maximumscore 2 een argumentatie waarom Swaab het bestaan van vrije wil verwerpt op grond van de experimenten van Libet: bewustzijn komt pas na de beslissingen van de hersenen

Nadere informatie

filosofie vwo 2016-II

filosofie vwo 2016-II Opgave 2 Theoriegeladenheid van de waarneming 5 maximumscore 3 Een goed antwoord bevat een uitleg met de afbeelding van het eend-konijn van: Kuhns Aristoteles-ervaring: plotselinge perspectiefverandering

Nadere informatie

F L U I S T E R C O N S U L T i n f o r m a t i e S t e p h a n i e l a m p e. n l

F L U I S T E R C O N S U L T i n f o r m a t i e S t e p h a n i e l a m p e. n l F L U I S T E R C O N S U L T i n f o r m a t i e S t e p h a n i e l a m p e. n l Hoe werkt het? Fluister consult Bij je aanvraag kijk ik of er een match is. Kan ik je helpen en wil jij dat ook? Ik help

Nadere informatie

DAMstenen 2 voor een. Voorwoord

DAMstenen 2 voor een. Voorwoord Verschijnt september 2016 DAMstenen 2 voor een gelukkig LEVEN Bewust leven, een dagelijkse bezigheid inspiraties, affirmaties en overwegingen Voorwoord Het tweede boekje is een feit. Nooit eerder had ik

Nadere informatie

Wat betekent het twee examens aan elkaar te equivaleren?

Wat betekent het twee examens aan elkaar te equivaleren? Wat betekent het twee examens aan elkaar te equivaleren? Op grond van de principes van eerlijkheid en transparantie van toetsing mogen kandidaten verwachten dat het examen waarvoor ze opgaan gelijkwaardig

Nadere informatie

Evaluatie door de leerkracht

Evaluatie door de leerkracht Evaluatie door de leerkracht Het ontwikkelen van wetenschappelijke en technische competenties van je leerlingen vraagt om tijd en de nodige feedback. Net zoals in de ontwerpcyclus, waarin leerlingen moeten

Nadere informatie

Hier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz.

Hier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz. Onderzoeksverslag Omslag en titelpagina Op het omslag staan in elk geval de titel van het onderzoek en de namen van de schrijvers. Op de titelpagina opnieuw de titel en de namen van de schrijvers. Nu uitgebreid

Nadere informatie

Immanuel Kant Kritiek van het oordeelsvermogen

Immanuel Kant Kritiek van het oordeelsvermogen Ten geleide Kants derde Kritiek: hoe kan de vrijheid worden verwerkelijkt? 15 Geraadpleegde literatuur 46 Verantwoording bij de vertaling 49 Immanuel Kant aan Johann Friedrich Reichardt 51 Immanuel Kant

Nadere informatie

KRITISCH DENKEN In het. vaardigheden die kinderen/jongeren moeten aangeleerd krijgen om constructieve & creatieve burgers te worden/zijn.

KRITISCH DENKEN In het. vaardigheden die kinderen/jongeren moeten aangeleerd krijgen om constructieve & creatieve burgers te worden/zijn. KRITISCH DENKEN In het Middelbaar Onderwijs vaardigheden die kinderen/jongeren moeten aangeleerd krijgen om constructieve & creatieve burgers te worden/zijn. Waarom is les in KD nodig? KD is onmisbaar

Nadere informatie

Inleiding Filosofie en Ethiek Derde Bijeenkomst: De 2e wetenschappelijke revolutie Dinsdag 19 september 2006

Inleiding Filosofie en Ethiek Derde Bijeenkomst: De 2e wetenschappelijke revolutie Dinsdag 19 september 2006 Inleiding Filosofie en Ethiek Derde Bijeenkomst: De 2e wetenschappelijke revolutie Dinsdag 19 september 2006 Freud (1917) Narcistische krenking Copernicus (1543) Darwin (1859/1871) Galileo Galileï (1564-1642)

Nadere informatie

Sterrenkunde. Govert Schilling AUP

Sterrenkunde. Govert Schilling AUP Sterrenkunde Govert Schilling AUP Ontwerp omslag: Michel van Duyvenbode, Amsterdam Ontwerp binnenwerk: Crius Group, Hulshout isbn 978 90 8964 669 9 e-isbn 978 90 4852 350 4 (pdf) e-isbn 978 90 4852 351

Nadere informatie

Tussen Huygens en Multatuli. Socrateslezing 2010 Vincent Icke. Vincent Icke Socrateslezing 2010 1

Tussen Huygens en Multatuli. Socrateslezing 2010 Vincent Icke. Vincent Icke Socrateslezing 2010 1 Tussen Huygens en Multatuli Socrateslezing 2010 Vincent Icke Vincent Icke Socrateslezing 2010 1 Vraag en wedervraag Nog nooit heb ik iemand gevraagd: Gelooft u in quantummechanica? Hoeft ook niet, want

Nadere informatie

Workshop Permutatiepuzzels

Workshop Permutatiepuzzels Workshop Permutatiepuzzels Karsten Naert UGent Vakgroep Wiskunde January 26, 2012 Wiskunde is: Abstractie maken van de werkelijkheid Redeneren met deze abstracte gegevens (Zie ook: http://www.wiskunde.ugent.be/kiezen/wat.php)

Nadere informatie

100 deugden. Reflectiekaarten. The Virtues Project TM. Uitgeverij ACT on Virtues

100 deugden. Reflectiekaarten. The Virtues Project TM. Uitgeverij ACT on Virtues 100 deugden Reflectiekaarten The Virtues Project TM Uitgeverij ACT on Virtues Deugden Als we deugden op de voorgrond van onze aandacht brengen, kunnen we dit grandioze reservoir van spirituele kracht aanboren.

Nadere informatie

Competentie-invullingsmatrix

Competentie-invullingsmatrix Competentie-invullingsmatrix masterprf Master of Science in de wiskunde Academiejaar 2016-2017 Legende: W=didactische werkvormen E=evaluatievormen Competentie in één of meerdere wetenschappen Wetenschappelijke

Nadere informatie

Creatief Denken in Onderwijs

Creatief Denken in Onderwijs Creativiteit en creatief denken Creativiteit is een unieke eigenschap van de mens. Kijk om je heen, alles wat verzonnen en gemaakt is vindt zijn oorsprong in het menselijk brein. Dat geldt niet alleen

Nadere informatie

Hiermee rekenen we de testwaarde van t uit: n. 10 ( x ) ,16

Hiermee rekenen we de testwaarde van t uit: n. 10 ( x ) ,16 modulus strepen: uitkomst > 0 Hiermee rekenen we de testwaarde van t uit: n 10 ttest ( x ) 105 101 3,16 n-1 4 t test > t kritisch want 3,16 >,6, dus 105 valt buiten het BI. De cola bevat niet significant

Nadere informatie

Euclides leefde in Alexandrie. Dat ligt in Egypte. Hij is bekend om zijn systematische behandeling van de meetkunde. Euclides schreef "De Elementen",

Euclides leefde in Alexandrie. Dat ligt in Egypte. Hij is bekend om zijn systematische behandeling van de meetkunde. Euclides schreef De Elementen, Euclides leefde in Alexandrie. Dat ligt in Egypte. Hij is bekend om zijn systematische behandeling van de meetkunde. Euclides schreef "De Elementen", een boek uit dertien delen. Dat boek is logisch opgebouwd

Nadere informatie

Reis naar andere hemellichamen

Reis naar andere hemellichamen Reis naar andere hemellichamen GROEP 1-2 04 55 minuten De leerling: zonnestelsel verschillend zijn ringen heeft voorwerp drijft of zinkt met stukje ijzer dichtbindstrip Zorg voor de activiteit Zijn alle

Nadere informatie

Bewijs door inductie

Bewijs door inductie Bewijs door inductie 1 Bewijs door inductie Vaak bestaat een probleem erin aan te tonen dat een bepaalde eigenschap geldt voor elk natuurlijk getal. Als je wilt weten of iets waar is voor alle natuurlijke

Nadere informatie

4) De verhouding bereken van de straal en de ringen van Saturnus en dus is het veel kleiner dan een DVD => 1punt analoog antwoordmodel.

4) De verhouding bereken van de straal en de ringen van Saturnus en dus is het veel kleiner dan een DVD => 1punt analoog antwoordmodel. Notulen examenbespreking Nina examen vwo 2012 VWO Natuurkunde pilot 2012 I 22 mei 2012 Steekproef nagekeken examens: Sted Gym Nijmegen: 13 lln 45 punten 3 onv Coornhert Gym Gouda: 11 lln 50 punten 0 onv

Nadere informatie

Galileo Galileï

Galileo Galileï Galileo Galileï 1564-1642 Waarom het conflict rond Galio Galileï geen conflict is tussen geloof en wetenschap of godsdienst en wetenschap! Geen conflict tussen geloof en wetenschap! 1. Galileo beschouwde

Nadere informatie

Essay: God bestaat, er is bewijs

Essay: God bestaat, er is bewijs N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie. Essay: God bestaat, er is bewijs ReligieRationele wetenschappers die nieuwsgierig zijn, kunnen bewijs zoeken voor het bestaan van God, betoogt

Nadere informatie

Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken

Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken Voorbeelden uit een lessenserie waarin leerlingen een dierentuinverblijf bedenken en bouwen 3 november 2011 Een verhaal

Nadere informatie

We zullen je verlossen

We zullen je verlossen Inleiding De ja-maarvrije school Leiding geven aan een school is een complexe taak. Want (om maar wat vragen te formuleren) wat is precies het product, wat is de plek van het onderwijs in de samenleving,

Nadere informatie

'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde

'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde 'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde Aansluiting havo-hbo 28 september 2016 Hogeschool Domstad Emiel de Kleijn Historie 1999 (1998) Invoering van de 2 e fase HAVO: Scheikunde: 280 SLU VWO:

Nadere informatie

WAARSCHUWING. Als je wilt dat in je leven niets verbetert, leg dit boek dan NU weg. Het is niets voor jou. Koop een fles champagne en ga het vieren.

WAARSCHUWING. Als je wilt dat in je leven niets verbetert, leg dit boek dan NU weg. Het is niets voor jou. Koop een fles champagne en ga het vieren. WAARSCHUWING Als je wilt dat in je leven niets verbetert, leg dit boek dan NU weg. Het is niets voor jou. Koop een fles champagne en ga het vieren. INLEIDING Je herkent het vast: je stond met een glas

Nadere informatie

****** Deel theorie. Opgave 1

****** Deel theorie. Opgave 1 HIR - Theor **** IN DRUKLETTERS: NAAM.... VOORNAAM... Opleidingsfase en OPLEIDING... ****** EXAMEN CONCEPTUELE NATUURKUNDE MET TECHNISCHE TOEPASSINGEN Deel theorie Algemene instructies: Naam vooraf rechtsbovenaan

Nadere informatie

op het OLVC in de 2 de graad

op het OLVC in de 2 de graad op het OLVC in de 2 de graad Waarom wiskunde? Wiskunde heeft een geschiedenis die al teruggaat tot de prehistorie. Er zijn bewijzen gevonden dat de eerste mensen reeds telden... Dit was de start van het

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas Werkbladen In NEMO Fenomena Naam groep 7-8 School Klas Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele eerste verdieping staat in het teken van wetenschap. De werkbladen zijn opgedeeld in twee delen: Deel A, Wetenschap

Nadere informatie

De ruimte. Thema. Inhoud

De ruimte. Thema. Inhoud Thema De ruimte Inhoud 1. Het heelal 2. Het ontstaan van het heelal en het zonnestelsel 3. Sterren en sterrenstelsels 4. De zon 5. De planeten van ons zonnestelsel 6. De stand van de aarde de maan de zon

Nadere informatie

Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen

Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen Wat willen leerlingen leren? Tijdens wetenschap- en technologielessen 1 in het

Nadere informatie

Dit artikel en onderzoek zijn onderdeel van mijn afstudeeropdracht bij de eerstegraadsopleiding wiskunde bij het IVLOS in Utrecht.

Dit artikel en onderzoek zijn onderdeel van mijn afstudeeropdracht bij de eerstegraadsopleiding wiskunde bij het IVLOS in Utrecht. Han Bäumer han.baumer@xs4all.nl Vaardigheden inzichtelijk UniC en!mpulse zijn twee scholen die naast de cognitieve vaardigheden ook (persoonlijke) vaardigheden trainen. Om deze vaardigheden te concretiseren

Nadere informatie

Inleiding in de Filosofie & de Ethiek

Inleiding in de Filosofie & de Ethiek Inleiding in de Filosofie & de Ethiek 1e Bijeenkomst 5 september 2006 Prof. Dr. Hub Zwart Afdeling Filosofie & Wetenschapstudies h.zwart@science.ru.nl http://www.filosofie.science.ru.nl Wat is filosofie?

Nadere informatie

Kleursoorten. Kleuren 1. Lettertypelijst. Werken met kleuren. Papierverwerking. Onderhoud. Problemen oplossen. Beheer. Index

Kleursoorten. Kleuren 1. Lettertypelijst. Werken met kleuren. Papierverwerking. Onderhoud. Problemen oplossen. Beheer. Index Kleuren 1 Met de printer kunt u afdrukken in kleur. Met kunt u bepaalde zaken benadrukken en voegt u iets extra's toe aan uw afdrukken en informatie. Gekleurde afdrukken zijn leesbaarder en worden dan

Nadere informatie

Toelichting bij de Korte Verhandeling van Spinoza Nummer 1

Toelichting bij de Korte Verhandeling van Spinoza Nummer 1 Toelichting bij de Korte Verhandeling van Spinoza Nummer 1 Deel 1, Hoofdstuk 1 - Dat er iets buiten ons bestaat. Rikus Koops 8 juni 2012 Versie 1.1 In de inleidende toelichting nummer 0 heb ik gesproken

Nadere informatie

Gasplaneten, ijsdwergen en vuile sneeuwballen. Cursus inleiding sterrenkunde

Gasplaneten, ijsdwergen en vuile sneeuwballen. Cursus inleiding sterrenkunde Gasplaneten, ijsdwergen en vuile sneeuwballen Cursus inleiding sterrenkunde Lesrooster gewijzigd Onderwerpen van vanavond Ontdekkingen in ons zonnestelsel Telescoop Ruimtevaart Pluto Gasreuzen & ringen

Nadere informatie

E p m. De voorspelling van antimaterie. Paul Dirac voorspelde het bestaan van het positron in 1928

E p m. De voorspelling van antimaterie. Paul Dirac voorspelde het bestaan van het positron in 1928 De voorspelling van antimaterie Paul Dirac voorspelde het bestaan van het positron in 1928 Dirac s vergelijking impliceert: positron massa = elektron massa positron lading = +e Dirac Algebra: 2g 2 2 E

Nadere informatie

Litanie (1) Bescherming tegen de Valse Profeet

Litanie (1) Bescherming tegen de Valse Profeet Litanie (1) Bescherming tegen de Valse Profeet Zondag 19 augustus 2012 22.56u Ik wil jullie dat jullie allemaal beginnen met een nieuwe litanie van gebeden om bescherming tegen de Valse Profeet en bid

Nadere informatie

Samenzang: Kom allemaal samen (op de wijs van Komt allen tezamen)

Samenzang: Kom allemaal samen (op de wijs van Komt allen tezamen) Samenzang: Kom allemaal samen (op de wijs van Komt allen tezamen) Kom allemaal samen. Zing het uit van vreugde. Kom nu, ja, kom nu, naar Bethlehem. Hier is de Koning van ons hart geboren. Kom, laten wij

Nadere informatie

Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool

Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool Stellingen Het begrip Talent zegt vooral iets over de capaciteiten van een leerling. Sommige leerlingen hebben meer talent dan anderen.

Nadere informatie

Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14

Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 10/03/2017 Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 De meeste juiste antwoorden: #0 Minste Juiste antwoorden: #0 1. Hoe kijk jij naar je leerlingen? Kinderen zijn enthousiast, willen graag leren,

Nadere informatie

Verwachting, de vierde dimensie

Verwachting, de vierde dimensie Verwachting, de vierde dimensie Geschreven voor eenieder die wel wíl geloven maar niet kan Verwachting, de vierde dimensie Copyright 2017 Kees Berkhout Auteur: Kees Berkhout Druk: Pumbo.nl ISBN: 978-94-6345-155-0

Nadere informatie

In de ban van de ring

In de ban van de ring Astronomie van de koude grond In de ban van de ring Pieter Welters De reuzenplaneet Saturnus is één van de mooiste waarneemobjecten door de telescoop, vanwege de opvallende ring. Regelmatig bereikt mij

Nadere informatie

Wil je snel gaan? Reis alleen. Wil je ver komen? Reis samen!

Wil je snel gaan? Reis alleen. Wil je ver komen? Reis samen! Wil je snel gaan? Reis alleen. Wil je ver komen? Reis samen! Vanuit InnovatiefLerenLeren BV geef ik al sinds 2006 vorm aan de sociale innovatie van uiteenlopende organisaties met als doel bestaande kennis

Nadere informatie

* Kleuters uitdagen werkt!

* Kleuters uitdagen werkt! voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs * Kleuters uitdagen werkt! Dolf Janson Kleuter is een ontwikkelingsfase Kleuter is geen leeftijdsaanduiding Wat betekent dit voor jonge kinderen met

Nadere informatie

Euclides leefde in Alexandrie. Dat ligt in Egypte. Hij is bekend om zijn systematische behandeling van de meetkunde. Euclides schreef "De Elementen",

Euclides leefde in Alexandrie. Dat ligt in Egypte. Hij is bekend om zijn systematische behandeling van de meetkunde. Euclides schreef De Elementen, Posters 1 Euclides leefde in Alexandrie. Dat ligt in Egypte. Hij is bekend om zijn systematische behandeling van de meetkunde. Euclides schreef "De Elementen", een boek uit dertien delen. Dat boek is logisch

Nadere informatie

Het laboratorium in je hoofd. Pim Lemmens

Het laboratorium in je hoofd. Pim Lemmens Het laboratorium in je hoofd Pim Lemmens Oefening 1 Stel, het is mogelijk om mensen vrijwel instantaan te beamen van de ene plaats naar de andere (vgl. Star Trek) We vormen samen een ministerraad die wetgeving

Nadere informatie

Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur

Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Inleiding Dit is een korte inleiding. Als je meer wilt

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Opgave 2 Spiritueel scepticisme 6 maximumscore 4 een uitleg dat McKenna in tekst 6 vanuit epistemologisch perspectief over solipsisme spreekt: hij stelt dat de kennisclaim over het bestaan van andere mensen

Nadere informatie

Drijven en Zinken. Naam: Leeftijd: Datum:

Drijven en Zinken. Naam: Leeftijd: Datum: Drijven en Zinken Naam: Leeftijd: Datum: VOORSPELLEN Vraag 1 VERKLAREN (hypothese) Ik denk dat het rechter blok gaat drijven/ zinken omdat EXPERIMENTEREN Dit zijn de materialen die we gebruikt hebben:

Nadere informatie

Easi-Scope ONDERWIJSGIDS. Geweldige ideeën verzinnen. Hoe het op het leren aansluit. Introductie van de Easi-Scope

Easi-Scope ONDERWIJSGIDS. Geweldige ideeën verzinnen. Hoe het op het leren aansluit. Introductie van de Easi-Scope Easi-Scope ONDERWIJSGIDS Inspireren Introductie van de Easi-Scope Kijk met verbazing naar alledaagse dingen van heel dichtbij met deze eenvoudig te gebruiken microscoop! Dit eenvoudige plug-and-play apparaat

Nadere informatie

Welkom op de. Aanbiedersmiddag. van Collage Almere

Welkom op de. Aanbiedersmiddag. van Collage Almere Welkom op de Aanbiedersmiddag van Collage Almere Deelname Collage scholen 2015 2 Deelnemende scholen 84 Niet-deelnemende scholen Deelnemende leerlingen 2015 407 Deelnemende leerlingen Niet-deelnemende

Nadere informatie

6.1. Boekverslag door K woorden 22 mei keer beoordeeld

6.1. Boekverslag door K woorden 22 mei keer beoordeeld Boekverslag door K. 1555 woorden 22 mei 2002 6.1 301 keer beoordeeld Vak ANW 1. Inleiding Ik doe mijn werkstuk over ons zonnestelsel, omdat het me boeit wat er verder is dan onze aarde. Ook doe ik mijn

Nadere informatie

100 miljard sterrenstelsels... ons zonnestelsel Planeten bij andere sterren. In een spiraal-arm van de Melkweg. De zon is maar een gewone ster...

100 miljard sterrenstelsels... ons zonnestelsel Planeten bij andere sterren. In een spiraal-arm van de Melkweg. De zon is maar een gewone ster... ons zonnestelsel Planeten bij andere sterren Binnenplaneten: relatief klein, rotsachtig hoge dichtheid (Mercurius, Venus, Aarde, Mars) Buitenplaneten: gasreuzen - lage dichtheid (Jupiter, Saturnus, Uranus,

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Islam en oude beschavingen

Werkstuk Levensbeschouwing Islam en oude beschavingen Werkstuk Levensbeschouwing Islam en oude be Werkstuk door een scholier 1920 woorden 30 oktober 2003 5,7 24 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Islam en oude be Wij (moslims) geloven dat God, De Schepper

Nadere informatie

Toelichting bij de Korte Verhandeling van Spinoza Nummer 4

Toelichting bij de Korte Verhandeling van Spinoza Nummer 4 Toelichting bij de Korte Verhandeling van Spinoza Nummer 4 Deel 1, Hoofdstuk 3 Dat de Natuur de oorzaak is. Rikus Koops 15 juni 2012 Versie 1.0 In de vorige toelichting heb ik de organisatie van de Natuur

Nadere informatie

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.wico.be www.shn.wico.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel

Nadere informatie

Beeldende kunst PYTHAGORAS JUNI 2008

Beeldende kunst PYTHAGORAS JUNI 2008 wiskunde en kunst Beeldende kunst Sinds computers kleurenplaten van fractals kunnen maken, heeft iedereen op z n minst enig idee wat wiskundigen bedoelen met de schoonheid van hun vak. Ook sommige kunstenaars

Nadere informatie

AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?

AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS? AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op

Nadere informatie

Architectuur in de digitale wereld. David N. Jansen

Architectuur in de digitale wereld. David N. Jansen Architectuur in de digitale wereld David N. Jansen Doel van het college methoden voor bouwen in de digitale wereld doorzien en ordenen bouwen in de digitale wereld is: ontwerp productie, inbedrijfname

Nadere informatie