Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders"

Eva Segers
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Verkondiging God ervaren bij Johannes 3: 1-21 zondag 27 mei 2018, zondag van de drie-eenheid Ds. Dick Snijders Gemeente van Christus, Vandaag, een week na Pinksteren, is het feest helemaal compleet. Het dak eraf, na het feest van de Geest dat we vorige week hebben gevierd. God heeft zich in zijn volheid laten zien en ervaren. De kerk heeft dat op formule gebracht en belijdt God als drie-enig of drievuldig God, namelijk als Vader, Zoon en Heilige Geest. Het is een oud gebruik om het zo te zeggen. Ik vind het ook pure vreugde om het uit te spreken. Dat is niet altijd zo geweest. Lang heb ik de indruk gehad dat de kerk daarmee teveel over God zei, dat ze precies zou weten hoe God in elkaar zit: drie personen, één natuur. Dat riep weerstand in me op totdat ik begreep dat de kerk het zo zegt, juist omdat we God niet begrijpen. Voor spreken over God schieten ons begrip, onze taal en onze logica te kort. Dat komt juist in het spreken over God als drie-enig God tot uitdrukking. We komen er met onze logica niet uit. Hoe kan het nu waar zijn dat God uit drie personen zou bestaan en dat die drie personen samen toch één God zouden zijn? God is van een andere orde dan alles wat we kennen. Je zou kunnen zeggen: hou dan je mond. Dat is goed: zwijgen en luisteren stilte. Luisteren naar God en praten met God is misschien beter dan praten over God. Toch is het ook goed om van tijd tot tijd te proberen om onder woorden te brengen wie en wat de God is waarin we geloven. En ook waarom we juist dát geloven. Het is goed om het onder woorden te brengen om voor onszelf helderheid te hebben en om het ook aan een ander te kunnen vertellen. 1

2 Ach, zeggen veel mensen, ik geloof ondogmatisch. Ze geven daarmee blijk van hun ruimdenkendheid. Het zo zekere spreken over God zoals dat vroeger gebeurde, hebben ze losgelaten en dat hebben ze als bevrijdend ervaren. Het is goed om het relatieve van onze overtuigingen te zien. Maar als we helemaal niet nadenken over hoe het allemaal zit met de inhoud van wat we geloven, dan wordt geloof teruggebracht tot een gevoel. Geloof is meer dan alleen een gevoel, het is ook denken en het is ook doen. Wat geloven we, wat voor relatie hebben we met God en wat voor consequenties heeft dat voor ons dagelijkse leven? Geloven is je aangesproken weten en je geraakt weten. Waarin zijn we aangesproken en waar zijn we geraakt? En door wie zijn we aangesproken en geraakt? We praten over God als drie-enig God omdat we God niet begrijpen. Maar we begrijpen wel dat we die drie bij elkaar moeten houden waarin God is ervaren: de Vader, de Zoon en de Geest. Die kunnen we niet van elkaar losmaken of tegen elkaar wegstrepen. Dan zouden we een waardevol inzicht kwijt raken. De vraag is vervolgens hoe God de Schepper, Jezus als Gods Zoon en de heilige Geest zich tot elkaar verhouden. Hoe innig zijn ze met elkaar verbonden? Vallen ze samen of zijn ze toch van elkaar onderscheiden? En als ze van elkaar onderscheiden zijn, is er dan ook een eenheid of verbondenheid? Want één ding staat vast: zowel in de God van Israël áls in Jezus van Nazareth áls in de Geest van de Kerk hebben mensen God ervaren. Deze ervaringen gaan aan al het denken en het formuleren vooraf. Kan dat op één noemer gebracht worden? En zo ja, hoe geven wij daar woorden aan? Of moeten we er toch helemaal geen woorden aan geven? 2

3 De onmiddellijkheid van de ervaring waar Jezus over spreekt, staat weinig getheoretiseer toe. Na het theoretische wij weten waar Nicodemus het gesprek mee opent, sluit Jezus het gesprek af met het wij weten van het directe aanschouwen. En zo neemt de evangelist bijna ongemerkt het woord over van Jezus. Zijn wij is het meervoud van de apostelen, die het heil direct in Jezus van Nazareth hebben beleefd, die de liefde van God hebben ervaren en die het licht in hun harten hebben voelen schijnen. Op drie verschillende manieren hebben zij de werkzaamheid van God aan den lijve ervaren. Als de evangelist zegt dat wij weten, klinkt het precies zoals sommige mensen in de huidige tijd zeggen. Zij zeggen dat ze niet meer geloven, maar dat ze weten. Zij weten doordat ook zij ervaringen hebben gehad van de geestelijke wereld die onze wereld overstijgt. En als je zelf die ervaring niet hebt gehad, hoor je wel wat zo iemand zegt - geloof je het ook wel, maar heb je er zelf geen beeld bij. Dan zit je naar diegene te kijken zoals Nicodemus waarschijnlijk naar Jezus keek. Vol ontzag, maar ook vol onbegrip en vol vragen. De mensen die weten, drukken zich in haast mythische termen uit, omdat wat zij zeggen te weten niet past binnen de gewone dingen. In zoekend spreken trachten ze de kloof te overbruggen. Wanneer wij spreken over God als drie-enig God, begrijpen we het ook niet goed. Het is dan ook geen uitspraak dat God zo ís, zoals we iets gewoons zouden beschrijven - dat het zo is. Het is een oplossing die door wijsheid wordt ingegeven. Wijsheid gaat immers verder dan wat op papier staat en verder dan zaken waar je een hard bewijs voor hebt. Wijsheid brengt tegenstellingen bij elkaar die op een andere manier niet bij elkaar te brengen zijn. Wijsheid is het werken van de Geest in mensen en tussen mensen. De wijsheid is volgens het boek Spreuken de grond van de hele schepping. 3

4 En zoals de wijsheid en dus de Geest er al was voor de schepping van de wereld, zo zegt de evangelist dat Jezus Christus er al was. En hij zegt ook dat wie Jezus niet aanvaardt als levende realiteit in zekere zin dood is. En zo buitelen de termen en de begrippen over elkaar. En als we dan die verschillende ervaringen en ideeën op één noemer proberen te brengen, komt een begrip als drie-enig God op. We ontvangen de ruimte om God aanwezig te zien in de schepping van de wereld, in de geschiedenis van Israël, in de geschiedenis van Jezus van Nazareth en in de levende werkelijkheid van de Geest. We krijgen de ruimte om God voluit te ervaren als God boven ons, naast ons en in ons. --- In het gesprek van Jezus met Nicodemus gaat het over geboren worden uit water en Geest. Iemand zei eens: De Geest is dat wat ritselt tussen de mensen. Dat is mooi gezegd, maar de Geest is ook wat tintelt in je eigen binnenste. We kunnen ons volgens de woorden van Jezus niet met de massa laten meedrijven. We moeten zelf keuzes maken. Dat moeten we zelf doen in zijn Geest. God schenkt de wereld zijn evangelie als mogelijkheid om opnieuw geboren te worden, opdat het licht wordt op de aarde en we bevrijd zullen zijn - van al wat donker is in de wereld om ons heen, - van al wat donker is in ons eigen leven, - van al wat donker is in ons eigen hart. Dan is het niet zo belangrijk of we weten wat mensen van oudsher hebben gezegd hoe het allemaal hoort. Het is niet belangrijk om te weten uit welke hoek de wind waait. Je voelt dàt hij waait en met die stroom ga je mee. En alleen als je meebeweegt, komt de schommel op gang. De Geest is als de wind waarvan we het geluid horen en waarvan we de 4

5 kracht voelen, maar waarvan we niet precies weten waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Nicodemus kwam in de nacht tot Jezus. In de nacht is het wachten op de morgen, wachten op het licht. Zo kunnen ook onze ogen opengaan. Zo kunnen ook wij komen van de nacht in de morgen. van het duister in het licht, tot heil en zegen van onszelf en van ieder om ons heen, door de Geest van wijsheid, van kennis en bovenal van liefde. We hebben alles ontvangen wat nodig is om hoopvol op weg te gaan naar een toekomst van licht en vreugde. - Amen. 5

Vergelijkbare documenten

Preekschets voor 26 mei 2013 Trinitatis. Lezingen : Spreuken 8:22-31 en Johannes 3:1-13

Preekschets voor 26 mei 2013 Trinitatis Lezingen : Spreuken 8:22-31 en Johannes 3:1-13 De teksten gelezen De twee schriftlezingen geven twee manieren van kijken naar God : Spreuken (het lied van de wijsheid)