Alternatieve Beleggingen

Transcriptie

1 Alternatieve Beleggingen Hoe alternatief zijn zij? Fons Lute Managing Director Alternative Strategies 25 september 2009

2 Wat is PGGM? Uitvoeringsorganisatie voor pensioenfondsen Pf Zorg & Welzijn Pf Architecten Pf Beveiligingsbranche Pf Kunstenaars Meer dan 2 miljoen deelnemers in pensioenregelingen Beheerd vermogen van 80 miljard Innovatief en kwaliteitsbewust Betrouwbare partner in dienstverlening 2

3 Fons Lute tijdens seminar 2007 Diamanten Alternatieve Beleggingen 3

4 Conclusie BSG in 2007 Alternatieve beleggingen zijn strategisch niet perse interessant voor pensioenfondsen Mooie premies compenseren voor extra risico Het gaat lang niet alleen om illiquiditeit Er is in veel gevallen weinig pure alpha te behalen Obscure beta-blootstelling is rendementsbepalend Maar: kan de belegger die zelf goedkoop nabootsen? De ALM kenmerken verbeteren hooguit marginaal wanneer voor risico en smoothing wordt gecorrigeerd Sommige alternatieve beleggingen lijken tactisch interessant Timing en kosten spelen een rol in de afweging 4

5 PGGM exploiteert deze argumenten Alternatieve beta bestaat en kan benut worden De omvang van de organisatie speelt daarbij een rol Er is veel kennis nodig om het goed te doen Toegang tot goede / de beste transacties bepaalt succes Beter presteren dan de gebruikelijke summary statistics Performance persistence bereiken aan de goede kant Alternatieve beleggingen zijn een alternatief voor aandelen Rendement moet hoger of stabieler zijn dan aandelen Uitsluitend beslissen op kwantificering van de voor- en nadelen is vrijwel onmogelijk 5

6 Was er diversificatie in 2008? Toevoegen van alternatieve beleggingen diversifieert Zelfs in de systeemcrisis van 2008 is dit gebleken Correlaties van sommige alternatieven bleken hoog Maar de rendementen waren minder slecht dan bij aandelen Er zijn geen segmenten compleet van tafel geveegd Sommige alternatieve beleggingen reageren vertraagd Desondanks rendeerden zij per saldo niet slecht Er was zeker toegevoegde waarde Kieskeuriger bepalen wat vóór 2008 nog aantrekkelijk was had de resultaten zelfs beter kunnen laten zijn 6

7 Hoe reageerden AI in 2008? Het business model van Hedge Funds stond onder zware druk Druk op zowel V&W rekening als balans Andere ondernemingen in eerste instantie stabiel Recessie veroorzaakte waardeverlies Veel minder dramatisch dan in publieke markten Per saldo stabiliserende factor in de beleggingsportefeuille Veroorzaakte wel onbalans in de allocatie Vrees voor doorgaan capital calls bleek ongegrond 7

8 Kenmerken van de onderneming Marktvorm Productlevenscyclus Conjunctuurgevoeligheid Inflatiecompenserende eigenschappen Financieringsstructuur Zekerheid beschikbaarheid Vreemd Vermogen hoeveelheid renteniveau stabiliteit 8

9 Aandelen Goede solvabiliteit Beperkt risico in financieringsstructuur Betrekkelijke stabiliteit in economische activiteit Inflatiecompensatie afhankelijk van activiteit 9

10 Private Equity Lage solvabiliteit Hoog risico in financieringsstructuur (variabel; onbeheersbaar) (Hoog) verbeterpotentieel in de economische activiteit Inflatiecompensatie afhankelijk van activiteit 10

11 Hedge Funds Lage solvabiliteit Hoog risico in financieringsstructuur (variabel; onbeheersbaar) Lage stabiliteit in economische activiteit Diminishing returns to scale Geen inflatiecompensatie 11

12 Infrastructuur Zeer lage solvabiliteit Laag risico in financieringsstructuur, of? Hoge stabiliteit in economische activiteit Natuurlijke inflatiecompensatie aanwezig 12

13 Privaat Onroerend Goed Hoge solvabiliteit Laag risico in financieringsstructuur (variabel; beheersbaar) Hoge stabiliteit in economische activiteit Natuurlijke inflatiecompensatie aanwezig 13

14 Zijn alternatieve beleggingen alternatief? Alternatieve beleggingen zijn veelal participaties in aandelen van ondernemingen Zij zijn niet beursgenoteerd Dus gaat het om private equity Daarom zijn de meeste alternatieve beleggingen bijzondere vormen van private equity De aantrekkelijkheid ervan wordt bepaald door de specifieke eigenschappen Pensioenfondsen moeten afwegen welke vormen van private equity voor hen waarde toevoegen 14

15 Welke andere ondernemingen? Exploitatie van landbouwgronden Exploitatie van productiebossen Exploitatie van muziekrechten Exploitatie van intellectuele eigendom 15

16 Publieke ondernemingen Agency problem: slechte alignment of interest Remuneratie Korte termijn oriëntatie aandeelhouders Marktsentiment Hogere volatiliteit dan economisch proces voorspelt Grote afwijkingen marktwaarde dan cycliciteit induceert Concentratie van economische activiteiten Large caps domineren het spectrum Niet noodzakelijk representatief voor winstpotentieel van alle ondernemingen Stabiliteit door diversificatie van de activiteiten 16

17 Private ondernemingen Geen agency problem: full alignment of interest Waarderingsfrequentie in lijn met beleggingshorizon (institutionele) beleggers Brede beschikbaarheid van uiteenlopende economische activiteiten Idiosyncratisch risico is hoog Spreidingsmogelijkheden volop aanwezig Toetredingsbarrières bestaan Toegang tot innovatie Penetratiefase binnen de productlevenscyclus en daarna Venture capital is natuurlijk riskant 17

18 Wat maakt privaat minder ideaal? Intermediairs verstoren het gewenste beeld Zij beperken de full alignment of interest Hun beloningsstructuur domineert het gedrag Dat leidt tot veel meer opportunisme dan wenselijk is Meer risico in de exploitatie en hoge hefboomwerking Diminishing returns to scale Gevoelig voor asset price bubbles Low interest rates drive out good investment opportunities Goedkoop geld leidt tot hoge leverage Maakt financieringsstructuur een hoog ondernemingsrisico 18

19 Blijven alternatives interessant? Na de systeemcrisis is de excessieve leverage uit het systeem Dat maakt de financieringsverhoudingen evenwichtiger Wat is de halfwaardetijd van ons geheugen? Een pensioenfonds moet kiezen wat aansluit op de kenmerken van de verplichtingen Lange beleggingshorizon wordt langzaam korter Over 15 jaar zal de voorkeur voor zeer illiquide vormen afnemen Dat beinvloedt de samenstelling van de portefeuille 19

20 Waar moet het bestuur op letten? Kies beleggingssegmenten die bieden wat u nodig heeft Begrijp het product dat u koopt goed Criterium: kan ik het zelf aan DNB/deelnemers uitleggen? Wees u bewust van kostenstructuren in producten Zorg voor goede monitoring van liquiditeit in de portefeuille Houd leverage goed in de gaten Hefboomwerking is geen free lunch Stop niet teveel vermogen in illiquide beleggingen Voorkom gedwongen afbouw in tijden van stress 20

21 Conclusies Alternatieve beleggingen zijn niet voor iedere belegger attractief Veel alternatieve beleggingen zijn bijzondere vormen van private equity Private equity is in principe een ideale vorm van participatie in ondernemersrisico Intermediairs verminderen voordelen private equity Pensioenfondsen moeten bepalen welke vormen van private equity het beste bij hen passen Vergrijzing verandert de aantrekkelijkheid van sommige alternatieve beleggingen 21

22 22 Roept dit vragen op?