3. Wat is die funksie van die alliterasie van die r- en b-klanke in hartbreekroep van n inkblou voël?

Transcriptie

1 GEDIG 4 Woonstelbewoner Sheila Cussons ( ) 1. Laat ek my seëninge tel. 2. Byvoorbeeld, wat hoor ek nou, wat kan 3. my trillende aandag my vertel? 4. Gesuis van verkeer op straat; 5. die hartbreekroep van n inkblou voël 6. waarvan ek die naam nog moet leer; 7. die klein klikgeluidjie by tussenpose 8. van my stoof wat my herinner 9. dat iets daarop prut. En, dat die energieke dag 10. nou nag toe staan. 11. Saam net welkom in my oor 12. en wat ek knersend kalm probeer om skoon te hoor 13. dwarsdeur, bo-oor 14. die beleg van my sinne tot in my skedel 15. van daardie TV-ding langsaan. seëninge (blessings): gawes gunste trillende (quivering: sidder, bewende gesuis (buzzing, traffic): drukte van die vervoermiddels hartbreekroep (heartbreaking call): hartseer roep inkblou: baie blou klikgeluidjie: kort, skerp klik- of klapgeluid tussenpose (interval, pause): elke nou en dan prut (summer, bubble): borrel, kook energieke (energetic): vol energie en lewenslus knersend (with gnashing teeth): iets wat jou op jou tande laat kners beleg (siege): aanval, omsingeling, beleëring sinne: sintuie (senses); sinne = sentences skedel (skull): kop, kopbeen Uit: Die heiliges modder, 1988 Vrae: 1. Waar woon die spreker van hierdie gedig? 2. Waarom dink jy die spreker haar seëninge tel? 3. Wat is die funksie van die alliterasie van die r- en b-klanke in hartbreekroep van n inkblou voël? 4. Die spreker in die gedig luister graag na die roep van n voël en die prut van iets op haar stoof. Watter woord uit versreëls 11 dui daarop dat sy graag na hierdie dinge luister? 5. Benoem die beeldspraak wat ons in die volgende versreël kry: die hartbreekroep van n inkblou voël. 6. [K]nersend klam is n voorbeeld van n (stylfiguur) a. oksimoron b. vergelyking c. metafoor d. Teenstelling 7a. Die harde klanke van die TV in die woonstel langsaan voel vir die spreker soos n leër wat haar sintuie aanval of beleër. Gee VIER woorde wat dit aandui. b. Wat sê versreël 14 vir ons van die spreker se ervaring van die TV se geraas. 1

2 Langer vraag: 8. Skryf die dinge neer wat vir die spreker in die gedig seëninge is. Sy skryf baie religieuse (godsdienstige) gedigte. Sy het in Spanje gaan woon en haar gesig het brandwonde opgedoen. Sy het vir lank alleen gebly. Sy het later in Kaapstad kom woon. Sy het in n woonstel kom woon. Die geraas van die stad was nie vir haar lekker nie. Sy weet dat sy gewoond moet raak aan die geluide van die stad. (verkeer, n onbekende voël, en die pot op die stoof. MAAR wat haar die meeste pla is die harde TV van die mense wat langs haar ook in n woonstel bly). Sy kom in protes en kritiek teen GERAAS!! TAALWERK. A) Gee die meervoud van die volgende woorde wat in die gedig voorkom. 1. straat 6. dag 2. voël 7. nag 3. naam 8. oor 4. geluid 9. sin 5. stoof 10. skedel B) Gee die intensiewe vorme van: 1. blou 4. groen 2. geel 5. wit 3. rooi 6. swart C. Skryf die volgende sinne oor en begin met die woord soos aangedui: 1. Ek tel my seeninge. My seeninge 2. Ek kan die geruis van verkeer op straat hoor. Die geruis van verkeer op straat unlimited 3. Die klikgeluid herinner my dat daar iets op die stoof prut. D Skryf die volgende sinne in die INDIREKTE REDE: 1. Die digteres sê: Ek tel my seëninge. Die digteres sê DAT 2. Sy sê: Ek hou nie van die stad nie. Sy sê DAT 3. Sy sê: Die geraas irriteer my. Sy sê DAT 2

3 D) Verbind die volgende sinne soos aangedui: 1. Die digteres hou nie van die stad nie. Die geraas irriteer haar. Die digteres hou nie van die stad nie, omdat. Die geraas irriteer haar daarom.. Aangesien.. Woonstelbewoner Memorandum Antwoorde. Uit: Die heiliges modder, 1988 Sheila Cussons 1. Sy woon in n woonstel in Kaapstad. 2. Sy voel dat daar so soveel negatiewe en steurende dinge om haar is, veral die TV langsaan, dat sy haar seëninge moet tel om net deur die dag te kan kom. Sy moet haarself positief probeer instel deur die besef dat sy tog baie het om voor dankbaar te wees. 3. Dit skep n hartseer, weemoedige stemming. 4. welkom 5. Metafoor: die hartbreekroep van n inkblou voël. 6. [K]nersend klam is n voorbeeld van n (stylfiguur) a. oksimoron b. vergelyking c. metafoor d. teenstelling 7a. beleg van sy sinne (beleg - siege) 7b. Die woord beleg dui op n toestand waar die spreker deur n vyand hier die TV, afgesluit word. Die harde geluid van die bure se TV voer oorlog teen haar sinne, haar sintuie, selfs haar rede (reasoning). Om van jou sinne beroof te wees beteken om mal te wees. 8. Die gesuis van verkeer op straat. die hartbreekroep van n inkblou voël, dieklein klikgeluidjies by tussenpose/van my stoof/wat my herinner/dat iets daarop prut, die besef dat die energie van die dag/nou nag toe staan 3

4 TAALWERK. A) Gee die meervoud van die volgende woorde wat in die gedig voorkom. 1. straat strate 6. dag dae 2. voël voëls 7. nag nagte 3. naam name 8. oor ore 4. geluid geluide 9. sin sinne 5. stoof stowe 10. skedel skedels B) Gee die intensiewe vorme van: 1. blou potblou, hemelsblou 4. groen grasgroen 2. geel goudgeel, kanariegeel 5. wit Spierwit, melkwit, sneeuwit, haelwit, krytwit 3. rooi bloedrooi, skarlakenrooi 6. swart pikswart C. Skryf die volgende sinne oor en begin met die woord soos aangedui: 1. Ek tel my seëninge. My seëninge word getel 2. Ek kan die geruis van verkeer op straat hoor. Die geruis van verkeer op straat kan gehoor word. 3. Die klikgeluid herinner my dat daar iets op die stoof prut. Ek word herinner dat daar iets op die stoof prut. Ek word deur die klikgeluid herinner dat iets op die stoof prut. D Skryf die volgende sinne in die INDIREKTE REDE: 1. Die digteres sê: Ek tel my seëninge. Die digteres sê dat sy haar seëninge tel. 2. Sy sê: Ek hou nie van die stad nie. Sy sê dat sy nie van die stad hou nie 3. Sy sê: Die geraas irriteer my. Sy sê dat die geraas haar irriteer. 4

5 D) Verbind die volgende sinne soos aangedui: 2. Die digteres hou nie van die stad nie. Die geraas irriteer haar. Die digteres hou nie van die stad nie, omdat. Die geraas irriteer haar daarom.. Aangesien.. 1. Die digteres hou nie van die stad nie, omdat die geraas haar irriteer. 2. Die geraas irriteer haar, daarom hou sy/die digteres nie van die stad nie. 3. Aangesien die geraas haar irriteer, hou die digteres nie van die stad nie. 5

6 Geneem uit: Studiegids vir Voorgeskrewe Gedigte, Maskew Miller Longman 6

7 7

8 8

9 MEMORANDUM 1. n vrou wat n woonstelbewoner is 2. in n woonstel/woonstelblok 3. haar seëninge 4. Sodat sy nie net die harde televisiegeluide in die woonstel langsaan hoor nie. 5.1 trillende aandag 5.2 die gehoorsintuig 5.3 Sy hoor die verkeer, n voël se geroep, stoof wat klik, n tleevisie. 6. die gesuis van die stadsverkeer; die hartseerroep van n inblouvoël; die klikgeluidjie van die stoof; die geprut van die kos 7. Sy probeer die nare geluide van die raserige televisie uitsluit. 8. deur gebruik te maak van die woord klein voor klikgeluidjie, en die verkleinwoord (dus n dubbelverkleinwoord) 9. nou, wat kan / my trillende aandag my vertel? 10. vertel in reel Die stoof kry menslike eienskape, want dit herinner die ek dat daar kos aan die prut is. 12. die kos wat prut en dat dit aand word. 13. in die nag 14. saam net welkom in my oor 15. knersend kalm 16. skoon 17. dwarsdeur, bo-oor / die beleg van my sinne tot in my skedel 18. tot in haar skedel 19. Sy noem dit n TV-ding 20.1 alliterasie 20.2 assonansie 21. progressive 22. Waar, want knersend impliseer dat dit n irriterende geluid is wat die ore seermaak, terwyl kalm of rustig die teenoorgestelde beteken. 9

10 23. Die teme is dat die nare harde geluid van die TV haar irriteer en sy dan positief probeer om dit doelbewus uit te sluit deur na ander positiewe en rustiger, maar tipiese stadsgeluide te luister om eersgenoemde uit te doof. 24. eie antwoord. 10