AuTOMATISERING. BIBLIOTHEEK Bouwdienst Rijkswaterstaat Postbus LA Utrecht EGONTWERP. Interim Rapport " PRODUKTMODEL RIJKSWEG "

Transcriptie

1 C9484

2

3 BIBLIOTHEEK Bouwdienst Rijkswaterstaat Postbus LA Utrecht AuTOMATISERING W EGONTWERP Interim Rapport " PRODUKTMODEL RIJKSWEG " Rapportnr: BSW Auteur : P.J. van Rijn BIBLIOTHEEK BOUWDIENST RIJKSWATERSTAAT NR.C.^.&Ly.foK&A Rijkswaterstaat Bouwspeurwerk Bouwinformatica en Automatisering Wegontwerp

4

5 Rapport : Produktmodel "Rijksweg" pag: 1 datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeling : Bouwspeurwerk Inhouds op gave: 1. Projektbeschrijving. 1.1 Inleiding. 1.2 Probleemste11ing. 1.3 Doelstelling. 1.4 Projektdefinitie. 2. Aktiviteitenmode1 van "Maak een gereed (her)ontwerp voor een weg in al z i j n onderdelen." 2.1 Modeldefinitie AS-IS. 2.2 Modeldefinitie TO-BE. onderdelen." z i j n 3.1 Entiteit beschrijving schema Entiteit beschriivir s chema -2-. s chema -3-. s chema -4-. s chema Entitiet beschrijving schema s Literatuur1ijst 5 Bijlagen.

6 Rapport : Produktmodel "Rlikswez" datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeling : Bouwspeurwerk pag: 2 1. Pro 1ektbeschrIivine. 1.1 Inleidine. Bij het ontwerpen van autosnelwegen heeft de ontwerper met veel vakdisciplines te maken. Uit elk van deze disciplines (afbeelding 1) moet hij die gegevens inventariseren, die voor het realiseren van de te ontwerpen weg van belang z i j n. Bij het vormgeven van de weg worden de verzamelde gegevens gewaardeerd om zo tot een eerste ontwerp te komen. Tijdens het ontwerpen b l i j k t nu dat in ieder stadium van het ontwerpproces een werkwijze gehanteerd wordt zoals is weergegeven in afbeelding 2, waarmee systematisch en itererend de gewenste oplossing bereikt wordt. Wanneer uiteindelijk de gewenste oplossing verkregen i s, wordt deze vertaald in bestek plus bestekstekeningen, ontwerptekeningen, werktekeningen, uitzetgegevens enzovoorts. Sinds de begin jaren zestig worden voor onderdelen van het wegontwerpproces door Rijkswaterstaat automatiseringshulpmiddelen ontwikkeld. Deze richten zich met name op het rekenkundig vastleggen van de geometrie van een weg en het visualiseren daarvan door middel van tekeningen. De desbetreffende hulpmiddelen z i j n gebundeld tot het programmapakket WEGEN Rijkswaterstaat(afbeelding 3). Zo z i j n binnen Rijkswaterstaat eveneens hulpmiddelen ontwikkeld voor de bestekadministratie, de kostprijzen, de sterkte berekeningen, de planning en het beheer en onderhoud. 1.2 Probleembeschri ivine. De momenteel bij Rijkswaterstaat in gebruik zijnde automatiseringshulpmiddelen hebben een aantal kenmerken: - ei1andautomatisering. De hulpmiddelen ondersteunen slechts partieel de in het ontwerpproces te onderscheiden stadia. Derhalve z i j n er tussen de eilanden nog leemten aanwezig die ingevuld moeten worden; - voor elk onderdeel is een afzonderlijk programma aanwezig met eigen in- en uitvoermogelijkheden, hetgeen een optimale overdracht van gegevens tegenhoudt; - koppelingen tussen de afzonder1ijke programma's door middel van de in- en uitvoerbestanden; - onoverzichte1ijkheid door de vele koppelingen van de afzonderlijke programma's en verschillende in- en utvoerwijzen, waardoor een overmatige inspanning nodig is om de systemen optimaal te laten functioneren; - het niet optimaal overdragen van gegevens (informatie) gedurende de levensloop van de weg. Mede door deze kenmerken z i j n knelpunten gesignaleerd bij het gebruik van de automatiseringshulpmiddelen. Een aantal van deze knelpunten i s : - de hulpmiddelen z i j n te omslachtig in het gebruik; - de integratie van gegevens is niet aanwezig; - de hulpmiddelen zijn niet voldoende afgestemd op de taken van de gebruiker.

7 Rapport datum auteur afdeling Produktmodel "Rijksweg" pag 4 december 1987 ing. P.J. van Rij n Bouwspeurwerk Deze knelpunten worden versterkt door twee ontwikkelingen: - ruimere uitbesteding van taken hetgeen hoge eisen stelt aan de informatievoorziening en overdracht van informatie tussen de betrokkenen van zowel binnen als buiten de Rijkswaterstaat; - inkrimping van de personee1scapaciteit waardoor met minder mensen dezelfde taken en werkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Op basis van genoemde kenmerken en de ontwikkelingen binnen Rijkswaterstaat is het noodzakelijk om in het wegontwerpproces een optimale overdracht van gegevens (informatie) tussen de automatiseringshulpmiddelen onderling te realiseren. Hierbij wordt rekening gehouden met de aspecten: - afstemming op de behoefte van de organisatie; - integratie van de verschillende systemen en gegevens ve rz ame1ingen; - de infrastructuur van de technische f a c i l i t e i t e n ; - de organisatie van de informatievoorziening. Hiervoor is binnen de Rijkswaterstaat een Informatie Structuur Schets in ontwikke1ing(schematisch weergegeven in afbeelding 4); - een eenduidiee uitwisseling van gegevens (informatie) die voor iedereen begrijpbaar i s. De overdracht van gegevens kan op twee verschillende wijzen gerealiseerd worden. Interfacing. Dit is het koppelen van alle beschikbare hulpmiddelen van de verschillende vakdisciplines, zoals genoemd in afbeelding 1. De structuur die hierdoor ontstaat is in afbeelding 5 weergegeven. Deze oplossing heeft als voordeel dat binnen een termijn van drie tot v i j f jaar te realiseren i s. Nadelen z i j n de onoverzichtelijke structuur, de gegevensops1ag is niet te beheren, de structuur is star (zoals uit afbeelding 5 b l i j k t, zullen bij een wijziging van een van de hulpmiddelen en/of een uitbreiding alle hierbij betrokken koppelingen aangepast moeten worden hetgeen tijdrovend en kostbaar i s ), zeer gebruikersonvriende1ijk, niet onderhoudbaar en een goede ondersteuning van het gebruik is niet mogelijk. Produktmodeliering. Bij deze methode worden alle gegevens die betrekking hebben op de te ontwerpen weg centraal opgeslagen, waarbij eveneens de onderlinge relaties vastgelegd worden. Deze structuur weergegeven in afbeelding 6, heeft als voor- en nadelen: voordelen: - overzichte1ijke structuur; - goed onderhoudbaar; - optimale support mogelijk; - gegevens z i j n op een eenduidige wijze opgeslagen; - een optimaal beheer van de gegevens; - structuur is flexibel; - een efficientere overdracht van gegevens is zowel intern als extern rijkswaterstaat mogelijk; - standaardisatie en uniformiteit wordt gerealiseerd; - Gegevensstruetuur is onafhankelijk van de toepassings programmatuur. nadelen: - realisatietermijn van zes tot acht jaar; - i n i t i e e l hoge investering wat menskracht en financiele middelen betreft.

8 Rapport datum auteur afdeling Produktmodel "Rijksweg 4 december 1987 ing. P.J. van Rij n Bouwspeurwerk pag: Doelstelling. Om nu enig inzicht te verkrijgen in de mogelijkheden van 'PRODUKTMODELLERING' en de betekenis hiervan te bepalen voor de door Rijkswaterstaat gewenste toekomstige informatievoorziening heeft Rijkswaterstaat, afdeling Bouwspeurwerk een onderzoekproject gestart in samenwerking met TNO/IBBC, TU-Delft, afdeling Industrieel Ontwerp en CIM-Architects Delft. Dit onderzoek heeft als doelstelling: 'Het verrichten van een studie naar een mogelijke inrichting van modelbouwgereedschappen en gegevensstrueturen ten behoeve van het wegontwerp zoals verstaan wordt onder produktmodellering en het volgen van de ontwikkeling van een ISO-standaard met betrekking tot gegevensstrueturen voor produktgegevens.' De resultaten van dit onderzoek zullen door middel van rapportage, publikatie en demonstraties gepresenteerd worden. Om echter de mogelijkheden van het produktmodel optimaal te benutten, beperkt dit onderzoek zich tot het ontwerpen respectievelijk het verbeteren van een auto(sne1)weg zonder knoop- en/of kruispuntop1ossingen. Tevens is het stadium van het ontwerpproces afgebakend (afbeelding 7). Zoals in de doelstelling is aangegeven, l i g t de nadruk op het inrichten van een gegevensstruetuur van het produkt 'autosnelweg' en hoe de gegevens van dat produkt benaderd worden. Voordat hier op ingegaan wordt, wordt eerst het begrip 'PRODUKTMODEL' nader toegelicht. Produktmodel Een produktmodel kan voorgesteld worden als een kast met gegevens die betrekking hebben op dat produkt of familie van produkten. Deze produktgegevens z i j n alle projektgebonden gegevens die tijdens de levenscyclus van dat produkt een rol spelen (afbeelding 8). De produktgegevens hebben betrekking op de technische structuur van het produkt; de topologie/geometrie; dimensies en toleranties; de planning; de wijze van fabriceren; materiaalkenmerken; voorschriften; administratie; kosten; enzovoorts. Typerend voor een produktmodel is echter dat de gegevens volgens een bepaalde structuur worden opgeslagen. Dit houdt in dat een produktmodel van een autosnelweg verschilt van dat van een woning. In een produktmodel heeft ieder onderdeel van de opslags truetuur een unieke betekenis (lees 'naam' of 'entiteit') waarin de daarbij behorende gegevens (lees 'attributen') op een eenduidige wijze opgeslagen z i j n. Visueel wordt de ontwikkelde gegevensstruetuur gepresenteerd door middel van een e n t i t e i t - r e l a t i e schema (afbeelding 9). Hiervoor z i j n verschillende schema- technieken aanwezig. Rijkswaterstaat heeft in samenwerking met TNO gekozen voor de IDEF-methode (Integrated Computer Aided Manufacturing DEFinition language). Deze methode bestaat uit twee onderdelen te weten: - IDEFO, welke noodzakelijk is om het ontwerpproces te beschrijven in een aktiviteitenschema. - IDEF1X, welke noodzakelijk is om het eniteit-re1atie-schema te visualiseren.

9 Rapp o r t Produktmodel "Rijkswee" pag: 5 datum 4 december 1987 auteur ing. P.J. van Rijn afdeling Bouwspeurwerk Wanneer nu de voorgestelde gegevensstruetuur ontwikkeld en gebouwd i s, kunnen in dit bestand met de beschikbare applicaties gegevens toegevoegd, verwijderd en/of gewijzigd worden. Tevens is het mogelijk dit bestand te raadplegen. Om dit echter zo flexibel mogelijk te maken, is het noodzakelijk de uitvoergegevens van de desbetreffende applicaties zodanig te transformeren dat z i j begrijpbaar z i j n voor de onder1iggende gegevensstruetuur. Deze transformaties worden verricht door zogenaamde transformatoren. De zo verkregen structuur is weergegeven in afbeelding 10. Het samenstel van de gegevensstruetuur en de transformatoren wordt het 'produktmodel' genoemd. Op deze wijze is eveneens de structuur bijzonder flexibel geworden, omdat deze onafhankelijk is geworden van de te gebruiken applicaties. 1.4 Proj ektdefinitie. 0m de vermelde doelstelling van het onderzoeksprojekt te realiseren, is de volgende modeldefinitie opgesteld: Onderwerp: Proces van ontwikkeling van geintegreerd modelleergereedschap voor wegontwerp. Context: In AWO-verband investeert Rijkswaterstaat in de infrastructuur voor de toekomstige informatievoorziening in het proces van voortbrenging en instandhouding van de weg. Belangrijke p i j l e r s van deze infrastructuur z i j n een opslags truetuur en een zogenaamd user interface. In de toepassingen staat de modelbouw centraal. Het onderzoek W0RM0D richt zich op de inrichting van modelbouwgereedschap alsmede van gegevensverzamelingen, beide specifiek ten behoeve van het wegontwerp. Grenzen: Het onderzoek gaat uit van de waterstaatspraktijk anno 1986 en van relevante know-how binnen Rijkswaterstaat en haar onderzoeks- partners. Het onderzoek eindigt met proto- typen en experimenten tot in Doel: Een algemeen beeld schetsen van de ontwikkeling ten behoeve van (potentiele) betrokkenen. Gezichtspunt: Algemeen vanuit Rijkswaters taat/bouwspeurwerk. Overzicht van de uitgewerkte knopen: P-T0P FM00: Algemene beeldvorming van de ontwikkeling van wegontwerp-modelleergereedschappen.(rws ) P-AO FM01: Ontwikkeling geintegreerd produktmodelleergereedschap voor wegontwerp. P-Al FM02: Bevordering ontwikkeling produktmodelleur voor wegontwerp

10 Rapport Produktmodel "Rilksweg" datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeline : Bouwspeurwerk pag: 6 Verklarende woordenliist: knooo P-TOP: FMOO Kennis: Literatuur en know-how enerzijds van specialis ten, zowel op het gebied van materie als van informatica, anderzijds van gebruikers. Praktijk: Het wegontwerp als proces in de praktijk met de aspecten: werkpakket, organisatie en werkwij zen. AWO/OWO: Samenwerkingsverband Automatisering Wegontwerp en Ontwikkeling Wegontwerp binnen de Rijkswaterstaat met deelname op provinciaal niveau. RWS: Personeel en hulpmiddelen van Rijkswaterstaat. Onderzoekgelden: Financiele middelen van RWS uit het Meerjaren OnderzoeksPlan. Rapportage: Projectvoortgangsrapportage alsmede rapportage over het nut van technische resultaten en de toegepaste hulpmiddelen. Demonstraties: Levendige kennisoverdracht aan specialisten, management en (toekomstige) gebruikers.

11 Rapp o r t Produktmodel "Riikswee" pag: 7 datum 4 december 1987 auteur ing. P.J. van Rijn afdeline Bouwspeurwerk knooo P-AO: FM01 Interne kennis: Kennis binnen RWS, zowel van specialisten als van gebruikers. Externe Kennis: Kennis buiten RWS. Coordinatie: Bemiddeling tussen ontwikkelingen en de praktij k. Overeenkomst: Deelovereenkomst SS tussen RWS en TNO/IBBC tot verrichten van onderzoek en ontwikkeling ter verkrijging van modellen voor wegontwerp en -reconstructie. Bijdragen: Aktiviteiten- en gegevensmodellen plus ideeen over oppervlakrepresentatie. TNO/IBBC+derden: Instituut TNO voor Bouwmaterialen en betonconstructies, afd. technische informatica, personeel en hulpmiddelen plus in te schakelen derden zoals CIM-architects en TU-Delft. Prototypen: Voorlopers van produktmodellen toegepast in laboratorium die niet onderworpen z i j n aan de RWS-standaard voor apparatuur en programmatuur. Voortgang: Voortgangsrapportage en inhoudelijke rapporten per deelonderzoek. Ondersteuning: Aanreiken van methodischee aanpak bij informatie analyse aansluitend op de wereld van de produktmodellen. Aanvullende kennis: Kennis vanuit de wegontwerppraktijk in aanvulling op die van de specialisten van BSW. Bevindingen: Bevindingen van praktijkexperimenten met de onderzoeksresultaten. BSW: Rijkswaterstaat/Bouwspeurwerk in bijzonder de sectie Bouwinformatica en Automatisering We gontwe rp.

12 Rapport Produktmodel "Rijksweg" pag: 8 datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeling : Bouwspeurwerk knoop P-Al: FM02 Spec. Praktij k: kennis: Bevindingen: Rapportage Personeel: Hulpmiddelen: IBBC: Onder s teuning: BSW : Rapportage: Ideeen voor opper vlakrepresentatie Coordinatie: Ove re enkoms t: aktiviteiten en gegevensmodellen Literatuur en know-how enerzijds van specialisten, zowel op het gebied van materie als van informatica, anderzijds van gebruikers. Kennis vanuit het wegontwerpproces met betrekking tot de praktijk met de aspecten: werkpakket, organisatie en werkwijzen. Bevindingen van praktijkexperimenten met de onderzoeksresultaten. Verzorgen van rapportage vanuit TNO/IBBC. Beschikbare menskracht zowel binne RWS als TNO en derden. Cursussen en literatuur die nodig z i j n om de IDEF-methodiek vaardig te maken. Aanreiken van methodischee aanpak bij informatie analyse aansluitend op de wereld van de produktmodellen. Rijkswaterstaat/Bouwspeurwerk in bijzonder de sectie Bouwinformatica en Automatisering We gontwe rp. Projectvoortgangsrapportage alsmede rapportage over het nut van technische resultaten en de toegepaste hulpmiddelen. Kennis vanuit RWS met betrekking tot het geometrisch weergeven van een 3-dimensionaal wegmodel. Bemiddeling tussen ontwikkelingen en de praktij k. Deelovereenkomst SS tussen RWS en TNO/IBBC tot verrichten van onderzoek en ontwikkeling ter verkrijging van modellen voor wegontwerp en -reconstructie. IDEFO en IDEF1X schema's. In de volgende twee hoofdstukken wordt de a k t i v i t e i t P-A13: "Analyseer aktiviteiten en gegevens" nader uitgewerkt. De resultaten bestaan uit: - De aktiviteitenmode1len AS-IS. - De gegevensmodellen in de vorm van entiteiten-relatie schema's Het resultaat van deze a k t i v i t e i t is de basis voor het bouwen van de verschillende prototypen die gebruikt gaan worden voor nader onderzoek. Dit onderzoek heeft tot doel inzicht te krijgen in en ervaring op te doen met het gebruik van produktmodellen. Deze prototypen zullen elk afzonderlijk in een deelrapport beschreven worden. De a k t i v i t e i t P-Al4:"Draag bij aan onderzoek geometrie" heeft tot doel inzicht te krijgen in de verschillende representatie-wijzen van krommen. Hierbij wordt uitgegaan van de State-of-the-Art en de toepasbaarheid voor het wegontwerp. Het resultaat van dit onderzoek zal eveneens in een deelrapport beschreven worden.

13 Rapp or t Produktmodel "RUksweg" pag: 9 datum 4 december 1987 auteur ing. P.J. van Rij n afdeling Bouwspeurwerk 2. Aktiviteitenmode1 van "Maak een gereed (her)ontwerp voor een weg in al z i i n onderdelen." 2.1 Model-definitie "AS-IS" De deelruimte wordt opgespannen door de elementen: x-as: Deskundigen: een projektteam, bestaande uit een technische ontwerper en verkeerstechnische, grondmechanische, construetieve, milieu, de skundi gen. y-as: A k t i v i t e i t : het technisch ontwerpen van een auto(sne1)weg, van max. 2x2 rijstroken zonder invoeg-, u i t r i j - en weefstroken. z-as: Produkt : een verbeterde auto(sne1)weg van maximaal 2x2 rijstroken zonder invoeg-, u i t r i j - en weefstroken. Doel: Duidelijk maken welke gegevensstromen aanwezig z i j n binnen het ontwerpproces en welke gegevensstromen plaats vinden van en naar de projektomgeving van de te verbeteren weg om op deze wijze een prototype van een produktmodel te ontwikkelen en te voeden. De projektomgeving bestaat uit: - de interne projektomgeving: de Rijkswaterstaat - de externe projektomgeving: andere overheden en derden. Een tweede doel is het onderzoeken of en in welke mate het ontwerpen van een definitief plan overeen komt met het ontwerpen van het algemeen plan, om eventueel in staat te z i j n een generiek model voor beide processen te ontwikkelen. Een derde doel is het onderzoeken of en in welke mate het ontwerpen van een te verbeteren auto(sne1)weg overeen komt met het ontwerpen van een nieuw aan te leggen auto(sne1)weg. Gezichtspunt: Het proces wordt bekeken vanuit het ontwerpteam (ontwerper + deskundigen). De klemtoon valt op de gegevens die dit team nodig heeft om vlottend te kunnen functioneren. Onderwerp: Een proces wordt bekeken dat begint na het signaal dat een bestaande auto(snel)weg zal worden verbeterd tot en met het ontwerp van het definitief plan. Het besluitvormingsproces dat leidt tot de beslissing tot verbetering valt dus uitdrukke1ijk buiten het te bekijken proces. Mode 1 status: As - i s

14 Rapport : Produktmodel "RUksweg" pag: 10 datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeling : Bouwspeurwerk Modelgrenzen: Het model begint bij de ontwerper die de revisietekeningen van de bestaande situatie tot z i j n beschikking k r i j g t + de voorwaarden waaraan de te verbeteren auto(sne1)weg moet gaan voldoen. (bestaande situatie + randvoorwaarden) Het model gaat zo diep dat uiteindelijk na het ontwikkelen van de IDEF-1- modellen, ondeelbare gegevens uit de modellen kunnen worden afgeleid, waaruit IBBC-TNO gegevensstructuren voor een produktmodel kan samenstellen. Methode: IDEF Overzicht van de modellen: A-0 AO A2 A21 A211 A213 PVR101 PVR102 PVR103 PVR104 PVR105 PVR106 Maak een gereed (her)ontwerp voor een al z i j n onderdelen dat gereed is voor uitwerking. Maak een gereed (her)ontwerp voor een al z i j n onderdelen dat gereed is voor uitwerking. Ontwerp een weg in al z i j n onderdelen aspecten. Genereer een oplossing. Ontwikkel functionele boom. Ontwikkelen de vorm. we g m verdere we g m verdere en

15 Rapport : Produktmodel "Rllksveg" pag: 11 datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeling : Bouwspeurwerk Verklarende Woordenlilst Knoop A-0: PVR101 Gereed (her)ontwerp Toes tand Kennis/ervaring Algemene richtlijnen Specifieke eisen Gekeurd plan Ramingen Omgeving Proj ektteam Hulpmiddelen vormgeving van het gehele weggebied inclusief de aankleding van de weg. gegevens van de bestaande situatie in de vorm van kaarten, meetgegevens, revisietekeningen etc De aanwezige know-how die nodig is om het (her)ontwerp te kunnen realiseren eisen en normen waaraan vormgeving moet voldoen hebben betrekking op de verkeerstechniek, milieu, grondmechanica, wegconstructie, kos ten, t i j d, de algehele Deze eisen vakgeb i e den voorschriften,nen-bladen,rekenregels en afspraken die betrekking hebben op de genoemde vakgebieden. Projektgebonden eisen die niet voorkomen in de algemen richtlijnen. Een binnen rijkswaterstaat geaccepteerde algehele vormgeving bestaande uit: Het ontwerp van de nieuwe situatie, waarin de adviezen van de deskundigen z i j n verwerkt en de goedkeuring aanwezig is van de interne projektomgeving. Begrotingen die gebaseerd op de bewerkingresultaten van de te ontwerpen weg in de verschillende stadia van het ontwerpproces. De direktie van de rijkswaterstaat en andere rws diensten die medezeggenschap hebben op (onderdelen) van de algehele vormgeving. Hogere en lagere overheden, particuliere instellingen die medezeggenschap hebben op (onderdelen) van de algehele vormgeving. Deskundigen uit de vakgebieden genoemd bij de algehele vormgeving, die inbreng leveren bij het ontwerpen van deze vormgeving. Gereedschappen die ter beschikking staan van het projektteam in de vorm van boeken, computerprogramma's etc.

16 Rapp o r t : Produktmodel "Rilkswea" pag: 12 datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rij n afdeling; Bouwspeurwerk knoop AO: PVR102 Gereed (her)ontwerp Toes tand Kennis/ervaring Algemene richtlijnen Specifieke eisen Aanvullende eisen Gekeurd plan Ramingen Interne omgeving Externe omgeving Proj ektteam Hulpmiddelen vormgeving van het gehele weggebied inclusief de aankleding van de weg. gegevens van de bestaande situatie in de vorm van kaarten, meetgegevens, revisietekeningen etc De aanwezige know-how die nodig is om het (her)ontwerp te kunnen realiseren eisen en normen waaraan vormgeving moet voldoen hebben betrekking op de verkeerstechniek, milieu, grondmechanica, wegconstructie, kos ten, t i j d, de algehele Deze eisen vakgeb ieden, voorschriften,nen-bladen,rekenregels en afspraken die betrekking hebben op de genoemde vakgebieden. Projektgebonden eisen die niet voorkomen in de algemen richtlijnen. Projektgebonden eisen vanuit de lagere overheden en derden die nog niet verwerkt z i j n in het ontwerp. Een binnen rijkswaterstaat geaccepteerde algehele vormgeving bestaande uit: Het ontwerp van de nieuwe situatie, waarin de adviezen van de deskundigen z i j n verwerkt en de goedkeuring aanwezig is van de interne projektomgeving. Begrotingen die gebaseerd op de bewerkingresultaten van de te ontwerpen weg in de verschillende stadia van het ontwerpproces. De direktie van de rijkswaterstaat en andere rws diensten die medezeggenschap hebben op (onderdelen) van de algehele vormgeving. Hogere en lagere overheden," particuliere instellingen die medezeggenschap hebben op (onderdelen) van de algehele vormgeving. Deskundigen uit de vakgebieden genoemd bij de algehele vormgeving, die inbreng leveren bij het ontwerpen van deze vormgeving. Gereedschappen die ter beschikking staan van het projektteam in de vorm van boeken, computerprogramma's etc.

17 Rapport Produktmodel "Rilksweg" pag: 13 datum 4 december 1987 auteur ing. P.J. van Rij n afdeling Bouwspeurwerk Kriteria Nade re informatie vanuit het projektteam en de interne omgeving die het noodzakelijk maken om meerdere c.q gedetaileerde gegevens in te winnen. Normen en procedures Regels en wetgevingen die het mogelijk maken om invloed uit te kunnen oefenen op het te realiseren plan van uit de externe omgeving. Relevante gegevens Een selectie van gegevens van de toestand zoals situatietekeningen, maaiveldprofielen, grenzen, lagere orde wegen etc. die nodig z i j n voor het uitvoeren van het projekt. Gegevens bestaande toestand Een geordende verzameling van de relevante gegevens die als basis dienen voor het nieuwe ontwerp. Plan Een uitgewerkt (her)ontwerp van een weg in al z i j n onderdelen en facetten. Raadpleeg en kopieerfac. Archieven en apparatuur die het mogelijk maken om gegevens in te winnen. Gereedschap Hulpmiddelen t.b.v. van het technisch ontwerpen van een weg. Projektleiding De leiding van het projektteam bestaan uit de projektingenieur, projektleider en rayonleider.

18 Rapport : Produktmodel "Rijksweg" pag: 14 datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeling : Bouwspeurwerk knoop A2: PVR103 Kennis/ervaring Algemene r i c h t l i j n e n Specifieke eisen Aanwij z ingen Raming m.j.p. Raming DG Interne omgeving Proj ektteam Ontwerpteam Kriteria Gegevens bestaande toestand Plan Gereedschap De aanwezige know-how die nodig is om het (her)ontwerp te kunnen realiseren eisen en normen waaraan de algehele vormgeving moet voldoen. Deze eisen hebben betrekking op de vakgebieden, verkeerstechniek, milieu, grondmechanica, wegconstructie, ko s ten, t i j d, voorschriften.nen-bladen,rekenregels en afspraken die betrekking hebben op de genoemde vakgebieden. Projektgebonden eisen die niet voorkomen in de algemen richtlijnen. Projektgebonden eisen die gebaseerd z i j n op externe adviezen. Begroting die gebaseerd is op de bewerkingresultaten van de te ontwerpen weg in een zeer globaal s tadium. Begroting die gebaseerd is op de bewerkingresultaten van de te ontwerpen weg nadat diet ontwerp intern getoetst is op juistheid. De direktie van de rijkswaterstaat en andere rws diensten die medezeggenschap hebben op (onderdelen) van de algehele vormgeving. Deskundigen uit de vakgebieden genoemd bij de algehele vormgeving, die inbreng leveren bij het ontwerpen van deze vormgeving. Een onderdeel van het projektteam bestaande uit de groepsleider, ontwerper en tekenaars die de daadwerke1ijke oplossing uitwerken. Nadere informatie vanuit het projektteam en de interne omgeving die het noodzakelijk maken om meerdere c.q gedetaileerde gegevens in te winnen. Een geordende verzameling van de relevante gegevens die als basis dienen voor het nieuwe ontwerp. Een uitgewerkt (her)ontwerp van een weg in al z i j n onderdelen en face t ten. Hulpmiddelen t.b.v. van het technisch ontwerpen van een weg.

19 Rapport Produktmodel "RUksweg" pag: 15 datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeling : Bouwspeurwerk Proj ektle ider Externe Deskundigen Adviezen Concept Wij z igingen Groepsleider Adviezen ontwerp De leider van het ontwerpteam die de beslissingen neemt hoe de verschillende adviezen geinterpreteerd worden en onderhoud de kontakten met de specialisten. Adviezen van de specialistische diensten waaraan het ontwerp binnen de gestelde randvoorwaarden aan moet voldoen. Specialisten in de rijkswaterstaat. Adviezen die gedaan worden vanuit de interne omgeving.(binnen de dienst) Een moglijke oplossing van de nieuwe situatie dat gereed is voor toets ing. Aanvullingen op het ontwerp die naar voren komen na verdere uitwerking. Een ontwerper die de leiding heeft over meerdere ontwerpers en tekenaars en verantwoordelijk is voor het realiseren van het ontwerp.

20 Rapport Produktmodel "Riikswee" pag: 16 da turn 4 de c emb e r auteur ing. P.J. van Rijn afdeling Bouwspeurwerk knoop A21: PVR104 Kenni s/ervaring Algemene Specifieke Raming r i c h t l i j n e n m.j.p. Ontwerpteam eisen Gegevens bestaande toestand Gereedschap Proj ektle ider Concept Wij z igingen Groepsleider Concept Boom Nieuwe ontwerp resultatenboom vorm De aanwezige know-how die nodig is om het (her)ontwerp te kunnen re a l i s eren eisen en normen waaraan vormgeving moet voldoen hebben betrekking op de verkeerstechniek, milieu, grondmechanica, wegconstructie, kosten, t i j d, de algehele Deze eisen vakgeb i e den voorschriften,nen-bladen,rekenregel en afspraken die betrekking hebben op de genoemde vakgebieden. Projektgebonden eisen die niet voorkomen in de algemen richtlijnen Begroting die gebaseerd is op de bewerkingresultaten van de te ontwerpen weg in een zeer globaal stadium, werkbeschrijving + begroting. Een onderdeel van het projektteam bestaande uit de groepsleider, ontwerper en tekenaars die de daadwerke1ijke oplossing uitwerken. Een geordende verzameling van de relevante gegevens die als basis dienen voor het nieuwe ontwerp. Hulpmiddelen t.b.v. van het technisch ontwerpen van een weg. De leider van het ontwerpteam die beslissingen neemt hoe de verschillende adviezen geinterpreteerd worden en onderhoud de kontakten met de specialisten. Een mogelijke oplossing van de nieuwe situatie dat gereed is voor toets ing. Aanvullingen op de vorm die naar voren komen na beoordeling. Een ontwerper die de leiding heeft over meerdere ontwerpers en tekenaars en verantwoordelijk is voor het realiseren van het ontwerp Een methodische en volledige uiteenrafeling van de algehele vormgeving in functionele ondeelbar onderdelen(deelresultaten). Zie resultatenboom. Ontwerptekeningen en (detai1-)tekeningen van onderdelen van het ontwerp van het eindresultaat. d

21 Rapport : Produktmodel "RUksweg" P a g'- 17 datum : 4 december 1987 auteur : ing. P.J. van Rijn afdeling : Bouwspeurwerk Technische Kostencalculatie Ontwikkel de Vorm Ontwerper Rayonle ider Tekenaar Wegen, Mo s s Functionele beschrijving boom Beschrijving in hoeveelheden, afmetingen, aantallen, kwaliteiten e.d. van (onderdelen van) de resultatenboom. Begroting van de kosten van het eindresultaat. Het aanvullen van de resultatenboom met geometrische gegevens(breedten, lengten, boogstralen etc.) Direkt verantwoorde1ijke van een deel van het concept ontwerp De persoon direkt verantwoordelijk voor de besteksvoorbereiding en uitvoering van het werk. Degene die de tekeningen verzorgd. Automatiseringshulpmiddelen om de vorm digitaal vast te kunnen leggen Een uiteenrafeling van het ontwerp in functionele elementen zoals rijbaan, berm etc.

22 Rapport Produktmodel "Riikswee" pag: 18 da turn 4 december 1987 auteur ing. P.J. van Rij n afde1ine Bouwspeurwerk knoop A211: PVR105 Kennis/ervaring Algemene Specifieke Ontwerpteam r i c h t l i j n e n eisen Gegevens bestaande toestand Gereedschap Ontwerper Tekenaar Wegen, Moss Functionele boom Verhardingsopbouw Dwarsprofiel De aanwezige know-how die nodig om het (her)ontwerp te kunnen re a l i s eren eisen en normen waaraan vormgeving moet voldoen hebben betrekking op de verkeerstechniek, milieu, grondmechanica, wegconstructie, ko s ten, t i j d, is de algehele Deze eisen vakgeb ieden, voorschriften,nen-bladen,rekenregels en afspraken die betrekking hebben op de genoemde vakgebieden. Projektgebonden eisen die niet voorkomen in de algemen richtlijnen. Een onderdeel van het projektteam bestaande uit de groepsleider, ontwerper en tekenaars die de daadwerke1ijke oplossing uitwerken. Een geordende verzameling van de relevante gegevens die als basis dienen voor het nieuwe ontwerp. Hulpmiddelen t.b.v. van het technisch ontwerpen van een weg. Direkt verantwoordelijke van een deel van het concept ontwerp Degene die de tekeningen verzorgd. Automatiseringshulpmiddelen om de vorm digitaal vast te kunnen leggen. Een uiteenrafe1ing van het ontwerp in functionele elementen zoals rijbaan, berm etc. Opbouw van de verhardingscons truetie in verschillende onderdelen, fundering, constructie elementen. Snede loodrecht op de as waarin aangegeven de functionele opbouw van de weg inclusief de bematingen etc.