Uitwerkingen vragen en opgaven. 1 De balans. BA. H 1 Vragen. Uitwerking vragen

Transcriptie

1 BA. H 1 Vragen Uitwerkingen vragen en opgaven 1 De balans Uitwerking vragen 1 Een begroting is een vooraf gemaakt overzicht van inkomsten en uitgaven. 2 Het is belangrijk voor een gezin om een begroting te maken omdat ze dan weten hoeveel geld ze hebben om uit te geven als ze hun vaste lasten betaald hebben. 3 Administratie heeft met gegevens te maken. Om een tv-gids te maken moet je weten welke programma s wanneer worden uitgezonden (= gegevens verzamelen). Door deze gegevens overzichtelijk in een gids te zetten (= gegevens bewerken) kan iedereen opzoeken wanneer welk programma komt (= informatie verstrekken). 4 Het verschil tussen administratie en boekhouding is dat administratie over allerlei gegevens gaat en boekhouding alleen over financiële gegevens. 5 Een onderneming is een bedrijf dat winst wil maken. 6 Vijf redenen waarom een onderneming een boekhouding heeft zijn: het inzicht geven in de winst; het geven van informatie; te kijken of de plannen gehaald zijn; te kunnen vergelijken; omdat het wettelijk verplicht is. 7 Een bedrijf wil zich vergelijken met zijn concurrenten om te kijken of het beter of slechter gaat met zijn bedrijf dan met de meeste andere bedrijven. 8 Een bedrijf wil cijfers van verschillende jaren vergelijken om te kijken of het beter of slechter gaat dan de voorgaande jaren. 9 Ondernemingen maken een jaarrekening om informatie te geven aan bijvoorbeeld eigenaars, de bank en de belastingdienst. 10 Je moet hier vijf voorbeelden noemen van bedrijven die goederen inkopen en ze, zonder er iets aan te veranderen weer verkopen. De meeste winkels zijn goede voorbeelden van handelsondernemingen. 11 Een dienstverlenend bedrijf is een bedrijf dat geen goederen maakt, maar diensten. Diensten worden dus ook gemaakt maar je kunt ze niet vasthouden. 12 Je moet hier drie voorbeelden noemen van bedrijven die diensten maken, bijvoorbeeld: een tandarts, een administratiekantoor, een disco, een uitzendbureau, een schoonmaakbedrijf, een verzekeringsbedrijf enz. 13 a financiën: geldzaken; b bedrijfsadministratie: boekhouding; c beleid: de plannen van een bedrijf; d concurrenten: ondernemingen die dezelfde goederen of diensten willen verkopen; e externe bedrijfsvergelijking: het vergelijken van cijfers van je bedrijf met de cijfers van een ander bedrijf; f interne bedrijfsvergelijking: het vergelijken van cijfers van vorig jaar met cijfers van dit jaar van je eigen bedrijf; g jaarrekening: een balans, een winst-en-verliesrekening en een toelichting hierop.

2 BA. H 1 a 6 1 Op de verkorte inventarislijst komen de bezittingen en schulden van drogisterij 'Het Zonnetje' te staan. Op deze verkorte inventaris staan voorraad goederen, debiteuren en crediteuren elk met een totaalbedrag. Op de bijlagen vinden we dan de samenstelling van deze drie balansposten. De bijlagen zien er als volgt uit: Bijlage I: Voorraad goederen Voorraad geneesmiddelen Voorraad toiletartikelen Voorraad parfumerieën Voorraad schoonmaakmiddelen Voorraad huishoudelijke artikelen Totaal Bijlage II: Debiteuren Bejaardencentrum 'De Vijfsprong' De Groot BV Scholengemeenschap 'Parkstein' Totaal Bijlage III: Crediteuren Sobro Navia Groothandel 'Odeur' Groothandel 'de Huiscleaner' Pharmaceutische groothandel 'de Remedie' Totaal Met deze bijlagen kunnen we nu de verkorte inventarislijst opstellen. Er is geen bepaalde volgorde verplicht op de inventarislijst. We houden dus de volgorde aan zoals de gegevens verstrekt zijn in de opgave. We moeten wel de bezittingen bij elkaar zetten en daarna de schulden. Verkorte inventarislijst van drogisterij 'Het Zonnetje' per 1 januari 2002 Bezittingen Winkelpand en magazijn Kas Voorraad goederen (zie bijlage I) Debiteuren (zie bijlage II) Winkel- en magazijninventaris Bestelauto Totaal van de bezittingen Schulden Bank % Hypothecaire lening Crediteuren (zie bijlage III) Totaal van de schulden

3 BA. H 1 b 6 2 Om de balans van drogisterij 'Het Zonnetje' te kunnen maken moeten we ook weten hoe groot het eigen vermogen is. Van de totale waarde van de bezittingen ( ) is betaald met vreemd vermogen (=schulden). Dat betekent dat de eigenaresse aan eigen vermogen = in haar zaak heeft gestopt. We moeten de bezittingen en schulden nu wel in een verplichte volgorde op de balans zetten. De balans gaat er als volgt uitzien: Balans drogisterij 'Het Zonnetje' per 1 januari 2002 Winkelpand en magazijn Eigen vermogen Bestelauto % Hypothecaire lening Winkel- en magazijninventaris Bank Voorraad goederen Crediteuren Debiteuren Kas

4 BA. H 1 c 6 3 Bij het maken van de balans is de volgorde van de bezittingen en de schulden belangrijk. Bovendien moet op de balans ook het eigen vermogen staan. Het eigen vermogen kunnen we nu uitrekenen: totaal van de bezittingen (zie inventarislijst) totaal van de schulden (zie inventarislijst) eigen vermogen De balans wordt dan: Debet Balans van W. de Vries per 1 januari 2002 Credit Winkel en pakhuis Eigen vermogen Machines % Lening Inventaris % Hypothecaire lening Voorraad goederen Crediteuren Debiteuren Bank Postbank Kas Let bij het maken van de balans weer op de juiste volgorde van de bezittingen en schulden. Het eigen vermogen kun je nu uitrekenen: totaal van de bezittingen totaal van de schulden eigen vermogen De balans ziet er dan zo uit: Debet Balans van J. van den Brom per 31 december 2002 Credit Gebouwen Eigen vermogen Inventaris % Lening Voorraad goederen % Hypothecaire lening Debiteuren Crediteuren Postbank Kas Let bij het samenstellen van de balans weer op de juiste volgorde van de bezittingen en schulden. Het eigen vermogen kun je uitrekenen: totaal van de bezittingen totaal van de schulden eigen vermogen De balans ziet er dan zo uit: Debet Balans van P. Hermans per 1 januari 2002 Credit Gebouwen Eigen vermogen Inventaris % Hypothecaire lening Voorraad goederen Crediteuren Debiteuren Bank Postbank Kas

5 BA. H 1 d 1 6a Het eigen vermogen kun je weer berekenen door bezittingen en schulden van elkaar af te trekken: Winkelpand Voorraad goederen Kas Inventaris Totaal bezittingen ,5% Hypothecaire lening Crediteuren ING-bank Totaal vreemd vermogen Eigen vermogen op 1 maart b De balans ziet er dan zo uit: Debet Balans van G. Jaspers per 1 maart 2002 Credit Winkelpand Eigen vermogen Inventaris ,5% Hypothecaire lening Voorraad goederen Crediteuren Kas Bank a In totaal wil Ahmet per 1 januari 2002 aan bezittingen kopen: Winkelinventaris Bestelwagen Voorraad goederen Kasgeld Totaal bezittingen Hij heeft per 1 januari al aan vermogen: Spaargeld Ahmet (=Eigen vermogen) Lening vader Hij heeft al: Nodig bankkrediet per 1 januari Het maximale krediet is 60% van zijn goederen voorraad. 60% van is Ahmet kan precies krediet krijgen. 7b De balans ziet er dan zo uit: Debet Balans van A. Karahan op 1 januari 2002 Credit Bestelwagen Eigen vermogen Winkelinventaris Lening vader Voorraad goederen Bank Kas Let bij het maken van de balans weer op de juiste volgorde van de bezittingen en schulden. Het eigen vermogen kun je uitrekenen: totaal van de bezittingen totaal van de schulden Eigen vermogen

6 BA. H 1 d 2 De balans ziet er dan zo uit: Debet Balans van onderneming Pinto per 1 juni 2002 Credit Gebouwen Eigen vermogen Bedrijfsauto's % Hypothecaire lening Inventaris Crediteuren Voorraad goederen Bank Debiteuren Postbank Kas a We willen hier dus weten hoeveel geld er in handelsonderneming Bal is gestoken op 31 december 2002 om alle bezittingen te kunnen kopen. Om daar achter te komen, tellen we de waarde van alle bezittingen op die datum bij elkaar: Voorraad goederen Gebouw Kas Banktegoed Debiteuren Totale vermogen op 31 december b Het totale vermogen kan eigen of vreemd vermogen zijn. Er is voor eigen vermogen in de handelsonderneming geïnvesteerd op 31 december De rest moet dan met vreemd vermogen zijn gekocht: Totale vermogen op 31 december Af: Eigen vermogen op 31 december Vreemd vermogen op 31 december c Vaste activa gaan méér dan één productieproces mee. Bij deze handelsonderneming zijn dat alleen de gebouwen. Vlottende activa gaan maar één productieproces mee. Ook de liquide middelen (kasgeld en banktegoeden) rekenen we tot de vlottende activa. Samengevat krijgen we dan: Vaste activa Gebouw Vlottende activa Voorraad goederen Debiteuren Banktegoed Kas

7 BA. H 1 e 6 10a 10b 10c Met het geïnvesteerd vermogen wordt het gehele vermogen bedoeld; dus eigen vermogen en vreemd vermogen (= schulden). Het geïnvesteerd vermogen is gelijk aan het totale bedrag aan bezittingen dat door Van der Lugt per 1 januari 2002 is gekocht: Voorraad fietsen Winkelpand Gereedschappen Inventaris Debiteuren Banktegoed Kasgeld Geïnvesteerd vermogen (= totaal bezittingen) per 1 jan Crediteuren % Hypothecaire lening Totaal vreemd vermogen Eigen vermogen per 1 januari Debet Balans per 1 januari 2002 Credit Vaste activa Eigen vermogen Winkelpand Langlopende schulden Gereedschappen % Hypothecaire lening Inventaris Kortlopende schulden Vlottende activa Crediteuren Voorraad goederen Debiteuren Bank Kas

8 BA. H 2 a 1 2 Financiële feiten en boekingsdocumenten 1a Boekingsstuk 1 Stap 1 De Vijf Vragen: a Wat voor soort financieel feit is het hier? Het is hier een inkoop. b Hoe wordt er gekocht of verkocht? Op rekening. c Wat wordt er gekocht of verkocht? Goederen (zitbanken). d Om welk bedrag gaat het? e Wat verandert er op de balans? De Goederenvoorraad en Crediteuren nemen toe. Stap 2 We schrijven in een schema op welke rekeningen veranderen. Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag 2/9 IF 932 Voorraad goederen Crediteuren Stap 3 Maak een nieuwe balans Balans meubelgroothandel Pierre Herijgers per 2 september 2002 Auto s Eigen vermogen Inventaris Crediteuren Voorraad goederen Debiteuren Bank Postbank Kas / Stap 4 Controle: debetzijde = creditzijde 1b Boekingsstuk 2 Stap 1 De Vijf Vragen: a Wat voor soort financieel feit is het hier? Een betaling. b Hoe wordt er betaald? Per kas. c Aan wie betalen we? Aan een crediteur (=leverancier). d Om welk bedrag gaat het? e Wat verandert er op de balans? Kas en Crediteuren nemen af. Stap 2 We schrijven in een schema op welke rekeningen veranderen. Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag 3/9 K 392 Kas Crediteuren /

9 BA. H 2 a 2 Balans meubelgroothandel Pierre Herijgers per 3 september 2002 Auto s Eigen vermogen Inventaris Crediteuren Voorraad goederen Debiteuren Bank Postbank Kas Stap 4 Controle: debetzijde = creditzijde 1c Boekingsstuk 3 Stap 1 De Vijf Vragen: a Wat voor soort financieel feit is het hier? Een betaling. b Hoe wordt er betaald? Per postbank. c Aan wie betalen we? Aan een crediteur. d Om welk bedrag gaat het? e Wat verandert er op de balans? Postbank en Crediteuren nemen af. Stap 2 Het schema: Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag 4/9 PB 82 Postbank Crediteuren Stap 3 Maak een nieuwe balans Balans meubelgroothandel Pierre Herijgers per 4 september 2002 Bestelauto Eigen vermogen Inventaris Crediteuren Voorraad goederen Debiteuren Bank Postbank Kas / Stap 4 Controle: debetzijde = creditzijde 1d Boekingsstuk 4 Stap 1 De Vijf Vragen: a Wat voor soort financieel feit is het hier? Een verkoop. b Hoe wordt er betaald? Op rekening. c Aan wie betalen we? Goederen (meubels).

10 BA. H 2 a 3 d Om welk bedrag gaat het? e Wat verandert er op de balans? Voorraad goederen neemt af voor de totale inkoopprijs ( ). Debiteuren neemt toe voor de totale verkoopprijs. Eigen vermogen neemt toe met de winst (= verkoopprijs / inkoopprijs). Stap 2 Het schema: Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag 6/9 VF 1412 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen Stap 3 Maak een nieuwe balans Balans meubelgroothandel Pierre Herijgers per 6 september 2002 Auto s Eigen vermogen Inventaris Crediteuren Voorraad goederen Debiteuren Bank Postbank Kas / Stap 4 Controle: debetzijde = creditzijde

11 BA. H 2 b 1 2 Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag Inkoop op rekening 3/1 IF 045 Voorraad goederen Crediteuren Betaling aan crediteur 07/1 B 003 Bank Crediteuren / Verkoop op rekening 16/1 VF 156 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen Retour inkoop 22/1 CIF 023 Voorraad goederen Crediteuren Ontvangst van debiteur 24/1 B 012 Bank Debiteuren Retourverkoop 29/1 CVF 005 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag +/ Inkoop op rekening 03/3 IF 3467 Voorraad goederen Crediteuren Verkoop op rekening 04/3 VF 4253 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen Ontvangst van debiteur 05/3 B 045 Bank Debiteuren Betaling aan crediteur 12/3 PB 034 Postbank Crediteuren Verkoop per kas 15/3 K 216 Kas Voorraad goederen Eigen vermogen Verkoop op rekening (met verlies) 18/3 VF 4254 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen - 80

12 BA. H 2 b 2 Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag Inkoop op rekening 19/3 IF 3506 Voorraad goederen Crediteuren Verkoop per kas (zonder winst of verlies) 22/3 K 284 Kas Voorraad goederen / Retourinkoop 24/3 CIF 563 Voorraad goederen 64 Crediteuren - 64 Retourverkoop 25/3 CVF 063 Debiteuren 123 Voorraad goederen Eigen vermogen - 23 Verkopen per kas 29/3 K 297 Kas Voorraad goederen Eigen vermogen

13 BA. H 2 c 1 4 Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag +/ 03/3 B 023 Bank Debiteuren /3 IF 082 Voorraad goederen Crediteuren /3 VF 093 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen /3 CVF 003 Debiteuren 980 Voorraad goederen Eigen vermogen /3 VF 094 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen /3 B 024 Crediteuren Bank /3 K 055 Kas Voorraad goederen Eigen vermogen Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag 02/1 PB 001 Postbank Crediteuren / 03/1 VF 001 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen /1 IF 001 Voorraad goederen Crediteuren /1 B 001 Crediteuren Bank /1 B 002 Bank Debiteuren /1 VF 002 Debiteuren Voorraad goederen Eigen vermogen /1 PB 002 Postbank Debiteuren

14 BA. H 2 c 2 Datum Stuknr. Grootboekrekening Erbij of eraf Bedrag 22/1 K 001 Kas Voorraad goederen Eigen vermogen / 24/1 IF 002 Voorraad goederen Crediteuren /1 CIF 001 Voorraad goederen Crediteuren /1 K 002 Kas Voorraad goederen Eigen vermogen

15 BA. H 3 a 1 3 Het grootboek 1 Om het schema in te vullen moet je het stappenplan volgen. Stap 1 Welke rekeningen veranderen? Stap 2 Wat voor soort rekening is het: bezit/schuld/eigen vermogen? Stap 3 Komt het erbij of gaat het eraf? Stap 4 Moet de rekening worden gedebiteerd of gecrediteerd? Stap 5 Welke bedragen komen debet en credit? Stap 6 Controleer of debetkolom = creditkolom. Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/EV +/ D/C Debet Credit 03/1 IF 001 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C /1 VF 001 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /1 B 001 Crediteuren S D Bank B C /1 PB 001 Postbank B + D Debiteuren B C /1 PB 002 5% Hypothecaire lening S D Postbank B C /1 VF 002 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV D /1 B 002 Bank B + D % Lening S + C /1 K 001 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C Controle

16 BA. H 3 a 2 2 Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/EV +/ D/C Debet Credit 01/11 B 063 Crediteuren S D Bank B C /11 B 064 6% Hypothecaire lening S D Bank B C /11 PB 043 Postbank B + D Debiteuren B C /11 IF 122 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C /11 VF 097 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /11 K 157 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /11 VF 098 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /11 K 158 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV D /11 B 065 Bank B + D % Hypothecaire lening S + C /11 B 066 6,5% Geldlening S D Bank B C /11 K 159 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C Controle =

17 BA. H 3 b 1 3a Het openen van de grootboekrekeningen doe je met behulp van de 'gewone' boekingsregels. Dat houdt in dat een (balans)rekening van bezit aan de debetzijde wordt geopend, terwijl (balans)rekeningen van schuld en het Eigen vermogen aan de creditzijde worden geplaatst. In de kolom 'omschrijving' vermeld je 'Van balans'; daar komt het immers vandaan. De uitwerking met alle grootboekrekeningen vind je bij vraag c. Als je de Vijf Vragen met behulp van een schema beantwoordt, krijg je: Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/EV +/ D/C Debet Credit 02/1 IF 001 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C /1 B 001 Crediteuren S D Bank B C /1 K 001 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /1 B 002 Bank B + D Debiteuren B C /1 IF 002 Inventaris B + D Crediteuren S + C /1 K 002 Voorraad goederen B + D 400 Kas B C /1 B 003 Bank B + D % Hypothecaire lening S + C /1 B 004 Crediteuren S D Bank B C /1 IF 003 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C Controle = c Met de antwoorden van vraag b kun je nu de grootboekrekeningen bijwerken. Je werkt daarbij regel voor regel vanuit het schema bij vraag b de grootboekrekeningen bij. Het is daarbij handig achter elke regel bij vraag b een V-teken te zetten als je die hebt verwerkt in het grootboek. Let goed op dat je: - het bedrag op de juiste grootboekrekening zet; - het bedrag aan de juiste kant van de grootboekrekening plaatst; - geen enkele regel vanuit vraag b vergeet (V-tekens dienen hierbij als controle). Naam rekening: Gebouwen 01/1 Van balans Naam rekening: Inventaris 01/1 Van balans /1 IF

18 BA. H 3 b 2 Naam rekening: Voorraad goederen 01/1 Van balans /1 IF /1 K /1 K /1 IF Naam rekening: Debiteuren 01/1 Van balans /1 B Naam rekening: Kas 01/1 Van balans /1 K /1 K Naam rekening: Bank 01/1 Van balans /1 B /1 B /1 B /1 B Naam rekening: Eigen vermogen 01/1 Van balans /1 K Naam rekening: 6% Hypothecaire lening 01/1 Van balans /1 B

19 BA. H 3 b 3 Naam rekening: Crediteuren 01/1 Van balans /1 IF /1 B /1 IF /1 B /1 IF d Controle =

20 BA. H 3 c 1 4a Je gebruikt weer stappenplan. Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/EV +/ D/C Debet Credit 02/1 PB 001 Crediteuren S D Postbank B C /1 VF 001 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /1 IF 001 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C /1 B 001 Crediteuren S D Bank B C /1 B 002 Bank B + D Debiteuren B C /1 VF 002 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /1 PB 002 Postbank B + D Debiteuren B C /1 K 001 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /1 IF 002 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C /1 CIF 001 Crediteuren S D Voorraad goederen B C /1 K 002 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C Controle = b Het bijwerken van de grootboekrekeningen doe je weer regel voor regel vanuit het schema bij vraag a (zie aanwijzingen bij opgave 3c). Naam rekening: Inventaris 1/1 Van balans

21 BA. H 3 c 2 Naam rekening: Voorraad goederen 01/1 Van balans /1 VF 001 Verkocht op rekening /1 IF 001 Gekocht op rekening /1 VF 002 Verkocht op rekening /1 K 001 Contante verkoop /1 IF 002 Gekocht op rekening /1 CIF 001 Retourgezonden goederen /1 K 001 Contante verkopen januari Naam rekening: Debiteuren 01/1 Van balans /1 VF 001 Verkocht op rekening /1 B 002 Ontvangst /1 VF 002 Verkocht op rekening /1 PB 002 Ontvangst Naam rekening: Bank 01/1 Van balans /1 B 001 Betaling /1 B 002 Ontvangst Naam rekening: Postbank 01/1 Van balans /1 PB 001 Betaling /1 PB 002 Ontvangst Naam rekening:kas 01/1 Van balans /1 K 001 Contante verkoop /1 K 002 Contante verkopen januari Naam rekening: Eigen vermogen 01/1 Van balans /1 VF 001 Brutowinst bij verkoop /1 VF 002 Brutowinst bij verkoop /1 K 001 Brutowinst bij verkoop /1 K 002 Brutowinst bij verkoop

22 BA. H 3 c 3 Naam rekening: Crediteuren 01/1 Van balans /1 PB 001 Betaling /1 IF 001 Gekocht op rekening /1 B 001 Betaling /1 IF 002 Gekocht op rekening /1 CIF 001 Retourgezonden goederen Controle =

23 BA. H 3 d 1 5a zie vraag 5c 5b Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/EV +/ D/C Debet Credit 02/10 VF 134 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /10 B 093 Bank S D Debiteuren B C /10 K 076 Voorraad goederen B + D Kas B C /10 PB 065 Crediteuren S D Postbank B C /10 IF 192 Inventaris B + D Crediteuren S + C /10 VF 135 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /10 PB 066 Postbank B + D Crediteuren S D Debiteuren B C /10 PB 067 6% Hypothecaire lening S D Postbank B C /10 K 077 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /10 K 078 Voorraad goederen B + D Kas B C /10 B 094 Crediteuren S D Bank S + C /10 IF 193 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C /10 PB 068 Postbank B + D Debiteuren B C /10 VF 136 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /10 B 095 Bank S D Debiteuren B C /10 B 096 Crediteuren S D Bank S + C /10 K 079 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C Controle =

24 BA. H 3 d 2 5c Naam rekening: Terreinen 01/10 Van balans Naam rekening: Gebouw 01/10 Van balans Naam rekening: Inventaris 01/10 Van balans /10 IF Naam rekening: Voorraad goederen 01/10 Van balans /10 VF /10 K /10 VF /10 K /10 K /10 IF /10 VF /10 K Naam rekening: Debiteuren 01/1 Van balans /10 VF /10 B /10 VF /10 PB /10 PB /10 VF /10 B Naam rekening: Kas 01/10 Van balans /10 K /10 K /10 K /10 K

25 BA. H 3 d 3 Naam rekening: Postbank 01/10 Van balans /10 PB /10 PB /10 PB /10 PB Naam rekening: Eigen vermogen 01/10 Van balans /10 VF /10 VF /10 K /10 VF /10 K Naam rekening: 6% Hypothecaire lening 01/10 Van balans /10 PB Naam rekening: Lening neef Bosma 01/10 Van balans Naam rekening: Crediteuren 01/10 Van balans /10 PB /10 IF /10 PB /10 B /10 IF /10 B Naam rekening: Bank 01/10 Van balans /10 B /10 B /10 B /10 B d Controle =

26 BA. H 3 e 1 6 Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/EV +/ D/C Debet Credit 03/6 PB 045 Crediteuren S D Postbank B C /6 VF 341 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /6 B 052 Bank B + D Debiteuren B C /6 IF 273 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C /6 K 236 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /6 IF 295 Inventaris B + D Crediteuren S + C /6 B 067 Bank B + D Debiteuren B C /6 VF 363 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV D /6 B 070 7% Hypothecaire lening S D Bank B C /6 K 240 Kas B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C Controle = Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/EV +/ D/C Debet Credit 02/1 IF 001 Voorraad goederen B + D 950 Crediteuren S + C /1 PB 001 Postbank B + D Debiteuren B C /1 VF 001 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C Eigen vermogen EV + C /1 K 001 Inventaris B + D 600 Kas B C /1 B 001 Crediteuren S D Bank S + C Controle =

27 BA. H 3 f 1 8a Bij de verkoop van goederen is nu geen inkoopwaarde gegeven. De inkoopwaarde van de verkochte goederen kun je uitrekenen met de voorraadlijst per 1 april. Daar staat de inkoopprijs van elk artikel. Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/EV +/ D/C Debet Credit 01/4 K 219 Kas B + D Voorraad goederen B C (6 200) Eigen vermogen EV + C /4 IF 148 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C /4 PB 024 Postbank B + D Debiteuren B C /4 VF 068 Debiteuren B + D Voorraad goederen B C ( ) Eigen vermogen EV + C /4 PB 025 Crediteuren S D Postbank B C /4 K 220 Kas B + D Voorraad goederen B C (4 250) Eigen vermogen EV + C Controle = b Naam rekening: Inventaris 1/4 Van balans Naam rekening: Voorraad goederen 1/4 Van balans /4 K 219 Contante verkoop /4 IF 148 Gekocht op rekening /4 VF 068 Verkocht op rekening /4 K 220 Contante verkoop Naam rekening: Debiteuren 1/4 Van balans /4 PB 024 Ontvangst /4 VF 068 Verkocht op rekening

28 BA. H 3 f 2 Naam rekening: Postbank 1/4 Van balans /4 PB 024 Ontvangst /4 PB 025 Betaling Naam rekening: Kas 1/4 Van balans /4 K 219 Contante verkoop /4 K 220 Contante verkoop Naam rekening: Eigen vermogen 1/4 Van balans /4 K 219 Brutowinst bij verkoop /4 VF 068 Brutowinst bij verkoop /4 K 220 Brutowinst bij verkoop Naam rekening: Crediteuren 1/4 Van balans /4 IF 148 Gekocht op rekening /4 PB 025 Betaling Controle =

29 BA. H 4 a 1 4 Kosten, opbrengsten en privé In dit hoofdstuk moet je voortaan hulprekeningen van het Eigen vermogen gebruiken. We hebben voor deze hulprekeningen geen nieuwe boekingsregel nodig. De boekingsregel voor het bijhouden van hulprekeningen van het Eigen vermogen is hetzelfde als voor de grootboekrekening Eigen vermogen. Boekingsregel II wordt dus ook voor hulprekeningen van het Eigen vermogen gebruikt: - als het Eigen vermogen toeneemt, wordt een hulprekening van het Eigen vermogen gecrediteerd (opbrengsten en privé-stortingen) - als het Eigen vermogen afneemt, wordt een hulprekening van het Eigen vermogen gedebiteerd (kosten en privéopnamen). Van het stappenplan passen we stap 2 aan. Stap 1 Welke rekeningen veranderen? Stap 2 Wat voor soort rekeningen zijn het? Zijn het rekeningen van bezit, schuld of hulprekeningen van het Eigen vermogen? Stap 3 Komt het erbij of gaat het eraf? Stap 4 Moet de rekening worden gedebiteerd of gecrediteerd? Stap 5 Welke bedragen komen debet en credit? Stap 6 Controleer of debetkolom = creditkolom. 1a Je gebruikt weer het stappenplan. Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/HEV +/ D/C Debet Credit 02/12 VF 651 Debiteuren B + D Opbrengst verkopen HEV + C Inkoopwaarde verkopen HEV D Voorraad goederen B C /12 CVF 073 Voorraad goederen B + D 600 Inkoopwaarde verkopen HEV + C 600 Opbrengst verkopen HEV D 750 Debiteuren B C /12 K 723 Schoonmaakkosten HEV D 770 Kas B C /12 PB 128 Energiekosten HEV D 730 Postbank B C /12 IF 149 Autokosten HEV D 741 Crediteuren S + C /12 B 093 Crediteuren S D 741 Bank B C /12 IF 150 Voorraad goederen B + D Crediteuren S + C Controle = b De brutowinst bedraagt = 660.

30 BA. H 4 a 2 2a Datum Stuknr. Grootboekrekening Boekingsregel Bedrag B/S/HEV +/ D/C Debet Credit 03/2 VF 082 Debiteuren B + D Opbrengst verkopen HEV + C Inkoopwaarde verkopen HEV D Voorraad goederen B C /2 K 042 Reclamekosten HEV D 65 Kas B C 65 05/2 IF 039 Schoonmaakkosten HEV D Crediteuren S + C /2 VF 083 Debiteuren B + D Opbrengst verkopen HEV + C Inkoopwaarde verkopen HEV D Voorraad goederen B C /2 B 017 Crediteuren S D Bank B C Controle = b Op 3 februari: opbrengst verkopen - inkoopwaarde verkopen: = 900 verlies. Op 7 februari: opbrengst verkopen - inkoopwaarde verkopen: = winst.