Kader Abdolah: motief Bernlef F. Bordewijk ideeën roman

Transcriptie

1 Kader Abdolah: Abdolah is een van de meest succesvolle allochtone schrijvers in Nederland. Hij verwerkt zijn achtergrond in elk boek. Geef aan in jullie presentatie op welke manier hij dat heeft gedaan. Verder geeft hij ook een oordeel over zijn achtergrond. Welk oordeel is dit en hoe werkt hij dit in de door jullie gelezen werken uit? Kader Abdolah: Als ik geen doofstomme vader had, had ik dit boek niet kunnen schrijven. Ik wil over het leven vertellen. Over de liefde, de dood, het verraad en de religie. En dan op mijn eigen manier. Bekijk of een van de bovenstaande elementen als motief voorkomt in het door jou gelezen werk. Bernlef Bernlef is erg gefascineerd door communicatie. Hij is met name benieuwd naar wat er gebeurt als er iets in de communicatie fout gaat. Hoe heeft Bernlef dit idee uitgewerkt in de door jullie gelezen boeken en zou het feit dat Bernlef voor een pseudoniem heeft gekozen ook iets te maken kunnen hebben met dit gegeven. Zoek uit waar dit pseudoniem van Bernlef vandaan komt. F. Bordewijk Veel van de werken van Borderwijk behoren tot het genre van de ideeën roman. Leg uit wat dat begrip inhoudt. Verklaar dat de gelezen werken wel of niet tot dit genre behoren. Zo ja leg uit wat Borderwijk dan precies heeft willen zeggen/ vertellen met zijn werken. Bordewijk is verder beroemd om zijn manier van schrijven die ook wel de gewapend betonstijl wordt genoemd. Leg uit wat dit begrip inhoudt en lees een fragment voor uit een van zijn boeken om dit te illustreren. Tot slot worden de boeken van Bordewijk soms surrealistisch genoemd. Zoek uit wat deze term inhoudt en leg uit wat het verband kan zijn met de boeken die jij gelezen hebt. Boudewijn Büch Sommige werken van Boudewijn Büch lijken autobiografisch te zijn. Zoek op Literom naar oude interviews van de schrijver waarin hij hierover uitspraken doet. Na zijn overlijden kwamen veel van zijn uitspraken in een ander licht te staan. Er was bij hem vooral sprake van mystificatie rondom zijn eigen persoon en zijn leven. Leg uit wat deze term inhoudt en vertel wat waarheid en fictie is in zijn boeken. Benoem drie thema s die veel in zijn boeken terugkomen en leg uit hoe deze in de door jullie gelezen boeken worden uitgewerkt.

2 Remco Campert In de werken van Remco Campert kom je nogal eens symbolische namen tegen. Zoek dat uit voor de door jullie gelezen boeken en verklaar de namen. Ook zou je een aantal hoofdpersonen kunnen typeren als romantisch. Wat betekent dit in literaire zin? Pas het toe door voorbeelden te geven uit de door jullie gelezen boeken. Leg dus uit in welke zin je deze personen romantisch kunt noemen. Daarnaast is er bij Campert soms sprake van intertekstualiteit. Zoek uit wat dit begrip inhoudt en geef voorbeelden van intertekstualiteit in de boeken die je hebt gelezen. Louis Couperus Louis Couperus wordt gezien als een naturalistisch schrijver. Wat houdt naturalisme in? Ton Anbeek heeft acht kenmerken genoemd die vaak in naturalistische romans voorkomen, noem deze kenmerken. Welke naturalistische kenmerken vind je terug in de door jullie gelezen boeken van Louis Couperus? Renate Dorrestein In de romans van Renate Dorrestein is het vaak niet helemaal duidelijk wat nou de werkelijkheid is en wat er nou écht aan de hand is. Leg uit waar dat in jullie boeken zo is en hoe dat komt. Denk hierbij aan perspectiefkeuze, de personages en hun karaktereigenschappen, het gebruik van de ruimte etc. In veel boeken staat een motto, noteer dit en leg dit uit aan de hand van het thema. Dorrestein heeft ook een voorliefde voor het 'macabere'. Haar romans worden vergeleken met 'gothic novels'. Zoek op wat dat voor genre is en bekijk hoe dat in jouw boek terugkomt.

3 Willem Elsschot Leven en werk staan bij de schrijver Willem Elsschot in een bijzondere relatie tot elkaar. In een aantal boeken die je van hem hebt gelezen, speelt bijvoorbeeld de figuur Frans Laarmans als alter ego van Elsschot een belangrijke rol. Leg uit wat het begrip alter ego betekent en hoe die relatie tussen Laarmans en Elsschot in elkaar zit. In hoeverre is zijn schrijverschap te beschouwen als een vlucht en kun je Elsschot een romanticus noemen? Daarnaast wordt hij als schrijver gerekend tot de stroming van de Nieuwe Zakelijkheid. Welk literair tijdschrift speelt hierbij een belangrijke rol? Noem drie kenmerken van de Nieuwe Zakelijkheid in de literatuur. Welke kenmerken van deze stroming vind je terug in de door jullie gelezen boeken van Willem Elsschot? Maarten t Hart Het werk van Maarten t Hart is meestal doorspekt met literaire motieven. Geef in de presentatie aan, wat nu precies wordt verstaan onder motieven. Ga op zoek naar enkele motieven in de verschillende boeken die jullie hebben gelezen. Zijn er wellicht motieven die in diverse werken voorkomen. Probeer te bedenken en te beargumenteren waarom Maarten t Hart kiest voor deze motieven en op welke manier ze bijdragen aan het werk. Laat daarnaast zien dat geloof in zijn werken een rol speelt. Om welk geloof gaat het dan en hoe staat t Hart hiertegenover? W.F. Hermans: W.F. Hermans is een duidelijke na-oorlogse schrijver. Hij hield er een hele duidelijke visie aan over: hij vond namelijk dat de orde het altijd verliest van de chaos, de wereld en de mensheid is uiteindelijk gedoemd tot chaos. Daarmee behoort hij tot de stroming van het nihilisme Maak in jullie presentatie duidelijk wat deze stroming inhoudt en geef aan hoe het overkoepelende thema van orde en chaos terugkomt in de door jullie gelezen boeken. Geef ook aan of je het eens bent met de visie van Hermans. Daardoor zijn de boeken van deze schrijver op te vatten als zogenaamde ideeënromans. Zoek uit wat dit betekent en leg het uit voor de gelezen boeken. Verder spelen bij Hermans instrumenten (in de breedste zin van het woord) een belangrijke rol. Het zijn een soort concrete motieven in zijn romans. Zoek dat uit voor de boeken die je gelezen hebt en leg uit wat dit te maken heeft met zijn kijk op het leven en de menselijke beschaving.

4 Artur Japin: Japin schrijft meestal historische romans. Romans die zich afspelen in een eerder tijdperk. Maak in jullie presentatie duidelijk welke tijdsperiode Japin gebruikt heeft in de door jullie gelezen boeken. Maar wil Japin nu alleen maar een geschiedenislesje schrijven, of wil hij laten zien dat gevoelens niet tijdsgebonden zijn. Geef duidelijk voorbeelden uit jullie boeken waaruit het een of het ander blijkt. Japins personages zijn vaak buitenstaanders, mensen die om wat voor reden dan ook apart staan, er niet bij horen. Zien en gezien worden is daarbij een rode draad: hoe ziet het personage zichzelf en hoe wordt hij door anderen gezien. Kies uit de gelezen werken een personage waarop dit van toepassing is. Leg uit waarom. Herman Koch In veel werken van Herman Koch komen één of meerdere personages voor een moreel dilemma te staan. Leg uit welk dilemma in de gelezen boeken naar voren komt en welke oplossing er wordt gekozen. Waarom laat Koch het personage voor deze oplossing kiezen? De boeken van Herman Koch zijn altijd op een bepaalde manier opgebouwd, qua verhaalvolgorde, hoofdstukindeling etc. Bekijk de opbouw van de boeken die jullie hebben gelezen en leg uit waarom Koch voor deze opbouw volgens jullie heeft gekeken. Herman Koch is naast auteur ook één van de televisiemakers van het absurdistische en humoristische televisieprogramma Jiskefet. Leg uit hoe dit absurdistische en humoristische ook terugkomt in zijn romans. Vonne van der Meer Elk verhaal, elk boek speelt zich af in een bepaalde ruimte. Deze ruimte is niet zomaar gekozen. De ruimte heeft een functie, de auteur kiest er bewust voor het verhaal op een bepaalde plek te laten afspelen. De ruimte geeft soms ook informatie over personages. Kijk goed naar de ruimte, in de meest brede zin van het woord, bij de werken van Vonne van der Meer. Wat draagt de ruimte bij aan het verhaal. Waarom is het belangrijk dat het verhaal op die plek, in dat dorp, in die ruimte plaatsvindt. Vonne van der Meer is tevens regisseuse, dit is terug te vinden in haar werken. Geef hier een voorbeeld van en leg uit waarom je dit vindt.

5 Marga Minco In de romans die geschreven zijn in de periode speelt de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol. Onderzoek op welke verschillende manieren dit in Nederlandse literatuur voorkomt. In alle werken van Marga Minco komt het thema jodenvervolging op een of andere manier voor. Leg dit uit voor de boeken die je hebt gelezen. Ook kiest Minco vaak voor een motto en een opdracht voorin haar werken. Wat houden deze twee termen in en waarom doen schrijvers dit? In welke werken die jullie gelezen hebben kom je een opdracht en/of motto tegen? Leg het verband uit met de boeken zelf. Harry Mulisch Kies twee van onderstaande uitspraken die het beste bij een van de door jullie gelezen boeken passen verwerk ze in jullie presentatie, maak dus duidelijk wat Mulisch ermee bedoeld zou kunnen hebben. a. Ik heb de oorlog niet zozeer meegemaakt, ik ben de Tweede Wereldoorlog. b. Iedere verklaring doet mij denken aan een poging om bij het licht van een lucifer te tonen hoe de zon eruit ziet. c. Niet de schrijver, de lezer moet fantasie hebben. De lezer is niet de toeschouwer van een toneelstuk, maar de acteur die alle rollen uitbeeldt. De lectuur is zijn hoogst eigen creatie. De schrijver levert tekst maar een artistiek werkstuk wordt het pas door het talent van de lezer. d. Sommige vragen zijn zo goed dat het jammer zou zijn ze met een antwoord te verknoeien. (Bekijk in dit kader ook: het beste is het raadsel te vergroten. ) Verder zou je kunnen spreken over oorlog als leitmotief in de boeken van Mulisch. Maak duidelijk wat deze term betekent en hoe dit terugkomt in de door jullie gelezen boeken. Nescio De schrijver J.H.F. Grönloh kiest nescio als zijn pseudoniem. Waarom hanteert deze schrijver een pseudoniem? Wat betekent nescio en verklaar wat Grönloh ermee wil uitdrukken. Verder rekenen we zijn werk tot de stroming van de neo-romantiek. Wat hield deze stroming in? Wat kun je romantisch noemen aan a) het schrijverschap van nescio en b) de personages die hij beschrijft. De novellen die hij schrijft werden aanvankelijk niet zo gewaardeerd. Onderzoek hoe dat komt. In welk opzicht was hij als schrijver zijn tijd eigenlijk een beetje vooruit?

6 D. Verhulst Dimitrie Verhulst is een erg populaire schrijver zowel in Nederland als in België. Hij heeft een zeer uitgesproken schrijfstijl die je cynisch zou kunnen noemen. Geef in jullie presentatie weer hoe Verhulst dit cynisme gebruikt. Ga ook in op het waarom hij deze stijl gebruikt. Wat zou zijn Vlaamse achtergrond daarmee te maken kunnen hebben (denk aan een interview dat hij gaf in Humo, kan je vinden op Literom). Misschien is het wel typisch Vlaams die cynische humor. Kan je gebeurtenissen vinden uit de recente Vlaamse geschiedenis die een mens wel cynisch zouden kunnen maken. Verder kan je de link met de Vlaamstalige muziek leggen (Zoek eens wat songteksten van Gorki of Noordkaap op) Tommy Wieringa Wieringa is een zeer populaire schrijver op dit moment. Twee van zijn meest populaire thema s zijn levensvreugde en hoe dit te bereiken. Maak in jullie presentatie duidelijk hoe Wieringa dit thema in de door jullie gelezen werken heeft uitgewerkt. Ga hierbij in op de karakters van de verschillende personages in de door jullie gelezen boeken. Leon de Winter Leon de Winter heeft iets met het (joodse) geloof. In zijn boeken speelt het geloof meestal op de achtergrond een belangrijke rol. Ga na in hoeverre dit voor de door jullie gelezen romans ook zo is en zoek op wat De Winter zelf over het geloof zegt. Is hij erg religieus of niet en hoe komt het dat hij er zo mee bezig is? Zoek op literom een aantal interviews op. Hij doet regelmatig uitspraken over het geloof. In hoeverre is dit autobiografisch. Daarnaast hebben zijn boeken een filmisch karakter. Zoek uit wat hieronder wordt verstaan en leg uit waarom dat bij Leon de Winter geen toeval is. Daarnaast kijk je naar de verschillende personages, wat voor soort personages kiest Leon de Winter. Maak een vergelijking tussen twee personages uit de verschillende werken. Ga op zoek naar verschillen en overeenkomsten.

7 Jan Wolkers Jan Wolkers gebruikt in veel van zijn werken een motto. Leg uit wat een motto is. Ga na of er bij de gelezen werken een motto aanwezig is. Leg aan de hand van een voorbeeld uit, wat de functie van een motto is, kan zijn. Vind je het motto van het boek een logische keuze? Helpt het motto je het verhaal te begrijpen? Waarom wel of waarom niet? Jan Wolkers was controversieel. Geef in jullie presentatie een aantal voorbeelden van het controversiële van Wolkers, zowel in zijn leven als in de door jullie gelezen boeken. Maar gaat het Wolkers nu alleen maar om het choqueren of is er meer aan de hand. Heeft het misschien iets te maken met het thema verval dat in veel van zijn boeken terug komt. Doe in jullie presentatie uitgebreid verslag over jullie standpunt in deze zaak en onderbouw Julie mening met duidelijke voorbeelden uit de door jullie gelezen boeken. Joost Zwagerman: Zwagerman hield een aantal jaar geleden een groot pleidooi dat schrijvers meer engagement moeten tonen. Maak in jullie presentatie duidelijk wat dit woord betekent en of Zwagerman in zijn eigen boeken ook vormen van engagement vertoond. Verder geef je aan of je het met Zwagerman eens bent dat schrijvers meer engagement moeten vertonen. Geef hier drie goed uitgewerkte argumenten voor.