6,2. Samenvatting door een scholier 1487 woorden 8 maart keer beoordeeld. Nederlands

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 1487 woorden 8 maart ,2 4 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Laagland Hoofdstuk 4 Open Plekken Plekken in het verhaal die vragen oproepen, het zijn nog niet ingevulde stukjes van het verhaal. Het doel is om de lezer nieuwsgierig te maken. Manipulatietechnieken Trucs die elkaar gedeeltelijk overlappen of kunnen samenvallen. 1.Een vooruitwijziging inlassen. 2.Vertraging. 3.Uitstel. 4.Op een andere verhaallijn overschakelen. 5.Tijdsprong. Spanningsbogen De tijd die verloopt tussen de vraag en het antwoord. Climaxmoment Als de spanning op het hoogste punt is, vlak voor de ontknoping. Psychologische Spanning Het gaat om wat zich in het hoofd van de hoofdpersoon afspeelt. Open en Gesloten Eind Open: Het verhaal roept vragen op waarop je aan het eind geen antwoord krijgt Gesloten: Dan krijg je wel antwoord op al je vragen. Lezersverwachting Je krijgt een bepaalde leeshouding Waardoor wordt de lezersverwachting opgewekt? Door een bepaalde leeshouding. Welke functie hebben de open plekken? Je krijgt er een compleet beeld van. Hoofdstuk 5 Fictie en non-fictie Fictie: Teksten met verzonnen verhalen, over bedachte gebeurtenissen. Non-fictie: Teksten die over de werkelijkheid gaan. Verhaallijnen Als er in een proza gebeurtenissen na elkaar gebeuren en met elkaar samenhangen. Pagina 1 van 5

2 Autobiografische Elementen Als schrijvers hun eigen belevenissen of ervaringen in hun verhalen verwerken. Biografie Dan beschrijft iemand het leven van een ander. Proza Dat zijn romans en verhalen. De schrijver gebruikt de volle breedte van het papier, verdeelt zijn tekst in alinea's, delen en hoofdstukken. Poëzie / Lyriek Dat zijn gedichten en liedjes. De tekstsoort is meteen te herkennen aan de hoeveelheid wit op de bladzijde. De regels zijn niet volgemaakt en vaak ongelijk van lengte. Dramatiek Als een verhaal slecht eindigt en dat alles mis gaat. Massaliteratuur / Triviale Literatuur Een verwarde term om lectuur aan te duiden. Lectuur Boeken of bladen die je in een supermarkt of kiosk tegenkomt, dat zijn allemaal verzonnen gebeurtenissen. Noem enkele verschillen tussen literatuur en lectuur. Literatuur zijn waargebeurde verhalen en goed om te lezen en lectuur is voor ontspanning en het meeste is bedacht. Hoofdstuk 6 Wat verstaan we onder primaire en secundaire literatuur? Primaire literatuur zijn de literaire teksten zelf. Secundaire literatuur is de achtergrondinformatie over de literaire teksten. Ze zijn bedoeld om onduidelijkheden of problemen op te lossen. Vb: achtergrondinformatie, recensies, interviews, analyses, samenvattingen en overzichten. Welke soorten argumenten kan een recensent gebruiken? -Samenvatten van de inhoud. -Geven van enige achtergrondinformatie. -Een beknopte analyse. Hoe is een recensie opgebouwd? -de bouw -de personages -het verband tussen de tekst en de werkelijkheid -de originaliteit -de normen en waarden -de gevoelens die de tekst oproept -de bedoeling -de stijl en taal Hoofdstuk 7 Welke rollen kunnen de personages in een boek vervullen? De hoofdrolspeler wil iets bereiken, hij heeft een doel. Die bereikt hij nooit gemakkelijk. Hij heeft altijd een probleem en ze zijn meestal de slachtoffers van de omstandigheden. Wat verstaan we onder innerlijke en uiterlijke beschrijving van personages? Pagina 2 van 5

3 Dat kan je zien aan de thuissituatie, de leeftijd, werkzaamheden, opleiding, interesses, ambitie en talenten. De hoofdpersoon krijgt daarbij de grootste nadruk. Noteer de verschillen tussen karakter en type. Karakter: als er veel aandacht wordt besteed aan gedachten, gevoelens, ideeën op de werkelijkheid. Type: Als ze maar een paar opvallende eigenschappen hebben. Ze reageren op dezelfde manier en zijn voorspelbaar. Hoe leer je de personen in een boek kennen? -Door wat ze zelf zeggen, denken en doen. -Door wat andere personages over hen zeggen, denken en hoe ze zich tegenover hen gedragen. -Door wat de verteller over hen zegt. Hoofdstuk 8 Gebeurtenis De overgang van een toestand naar een andere toestand. Geschiedenis Een serie logisch en chronologisch met elkaar verbonden gebeurtenissen, die worden veroorzaakt of ondergaan door personages. Fabel Een serie logisch en chronologisch met elkaar verbonden gebeurtenissen, die worden veroorzaakt of ondergaan door personages. Sujet De volgorde van de gebeurtenissen in het verhaal. Chronologisch Als het verhaal in de goede volgorde verloopt. Niet-chronologisch Dan staat het verhaal niet in de goede volgorde. Proloog Een voorwoord, of een deel van een verhaal. Epiloog Een conclusie, het einde van een verhaal. Geleding De verdeling van de geschiedenis in delen hoofdstukken en stukken. Motorisch moment Een gebeurtenis die een andere gebeurtenis op gang brengt. Hoofdstuk 9 Verteltijd De tijd die nodig om een verhaal te vertellen of lezen. Vertelde tijd De tijd tussen het begin en het eind van het verhaal. Versnelling Dan wordt het verteltempo opgevoerd, omdat er een nieuwe gebeurtenis aankomt. Vertraging Dan wordt het verteltempo verlaagd, omdat er veel moet worden verteld over een bepaald onderwerp. Pagina 3 van 5

4 Vooruitwijzing Als er in het begin van een verhaal er vooruit wordt verwezen naar iets verderop in het verhaal. Terugwijzing Als er wordt teruggewezen naar iets dat al gebeurt is. Flashback Als het verhaal voor een langere periode terugspringt in de tijd. Het verhaal wordt onderbroken en er wordt verteld uit de vroegere tijd. Tijdsprong Als je een stukje verder springt in de tijd. Tijdverdichting Als gebeurtenissen wel globaal worden aangeduid, maar niet uitvoerig worden verteld. Historische tijd Als het verhaal zich afspeelt in een bepaalde periode. In dit geval in het verre verleden. Hoofdstuk 10 Ruimte Ruimte = De plaatsen waar gebeurtenissen in verhalen plaatsvinden. Ruimte kan verschillende functies hebben: - Concretisering = de ruimte wordt in een tekst gedetailleerd beschreven - Sfeer oproepen, bijvoorbeeld sombere dennenbossen, een maanverlicht kerkhof - Relatie ruimte en thematiek - Relatie ruimte en personages = de ruimtebeschrijving dient om het personage te karaktiseren - Symbolische betekenis van ruimte, zoals het verdwalen van een ridder in een reusachtig woud Hedendaagse schrijvers maken soms nog functioneel gebruik van de weersomstandigheden. Als het weer opklaart, wordt er een positieve wending aan het verhaal gegeven, als het slecht weer is, vindt er meestal een droevige gebeurtenis plaats. Hoofdstuk 11: Auteur en verteller: Auteurs bestaan uit vlees en bloed. Verteller alleen op papier, instanties die de tekst in het verhaal presenteren. Door hem zie je de verhaalgebeurtenissen, de ruimtebeschrijvingen en de personagebeschrijvingen. Je mag ze dus niet gelijkstellen. Perspectief standpunt waaruit de lezer de gebeurtenissen ervaart. Je moet je altijd afvragen of het perspectief betrouwbaar is. Verschillende vertelsituaties: - Alwetende vertelsituatie: De verteller weet van alle personages wat ze zien, horen,voelen en denken. De verteller doet niet mee als personage. Hoeft niet altijd objectief en waarheidsgetrouw te zijn. - Ikvertelsituatie: De verteller een ik-figuur die als personage meespeelt in het verhaal. Alle gebeurtenissen zie je via hem. Je weet alleen wat hij denkt,ziet,voelt. Vertelsituatie is subjectief. - De personale vertelsituatie: Hij-vertelperspectief. Is subjectief want alle dingen worden waargenomen via de hij-figuur. De verteller is niet aanwezig. - Meervoudige vertelsituatie: Verschillende vertelsituaties worden afgewisseld in verschillende hoofdstukken. Door informatie achter te houden kan de lezer gemanipuleerd worden. Functie en effect van het perspectief: Pagina 4 van 5

5 Perspectief is één van de belangrijkste technieken (procédés) waarmee je als lezer gemanipuleerd kunt worden. Je moet je steeds de betrouwbaarheid afvragen van het perspectief. De gehanteerde vertelsituatie heeft altijd een functie, wanneer je deze wilt afvragen ga je bijvoorbeeld na of het relatie heeft met een onderwerp van het boek. Het kan ook een bepaald effect hebben, bijvoorbeeld inleving van de personage. Ga wel na of dit betrouwbaar is en waar blijkt dat uit? En of de lezer gemanipuleerd wordt. Je bevindingen altijd onderbouwen met verwijzing naar relevante passages uit de tekst. Hoofdstuk 12 Interpretatie en thematiek Er kunnen grote verschillen tussen interpretaties ontstaan in een tekst. Net zoals de waardering van een tekst niet voor iedereen hetzelfde is, is dit ook niet het geval voor een interpretatie van een tekst. Dit heeft de volgende oorzaken: - Lezers verschillen op tal van punten van elkaar, zoals leeftijd, interesse of opvattingen over de maatschappij. - Literaire teksten kenmerken zich door open plekken, die door de lezer ingevuld moeten worden. - Je kan in literaire teksten verschillende lagen aanwijzen die verschillen van interpretaties mogelijk maken. Thematiek = datgene waar de tekst over gaat, het thema. Verhaallaag = De concrete gebeurtenissen, passages en elementen uit de tekst. Betekenislaag / thematische laag = Verwijst naar de betekenis / thematiek van een tekst. Algemene thema s / literaire motieven = De onderwerpen van een boek of film. Verhaalmotief = Een steeds terugkerend betekenisvol element in een literaire tekst. Leidmotief = De herhaling van een tekst over een concreet voorwerp. Titel = De naam van het literaire boek. Deze kan naar de thematiek van het boek verwijzen. Ondertitel = Deze verwijst soms naar het genre van het boek. Motto = Een kort tekstje dat voorin het boek bestaat. Het is meestal een citaat uit een literair werk, de bijbel of een ander boek. Het motto verwijst naar de thematiek van het boek. Pagina 5 van 5