4. RUIMTELIJKE VISIE

Transcriptie

1 4. RUIMTELIJKE VISIE Hoofdkeuzes Hoofdkeuze 1: Zonering op basis van landschap De eerste hoofdkeuze die we maken betreft een zonering van het grondgebied die is afgestemd op de landschappelijke ondergrond. Immers, de groene kwaliteiten zijn dé identiteitsdrager van onze gemeente en daarmee het vertrekpunt voor toekomstige ontwikkelingen. We kiezen voor vijf hoofdzones Per zone wordt een ander beeld nagestreefd. Ook de ontwikkelingsmogelijkheden en -wensen verschillen per zone, waarbij uiteraard binnen een zone sprake is van differentiatie. De vijf zones zijn noord-zuid gericht. Van oost naar west betreft het de IJsselvallei, de oeverwal, het arcadisch landschap, de Veluweflank en de Veluwe. In dit hoofdstuk beschrijven we de visie per deelgebied. Hoofdkeuze 2: Dynamiek inzetten om maximale kwaliteitswinst te halen Ondanks de relatief hoge dynamiek, beseffen we dat de ontwikkelingen in het overgrote deel van onze gemeente de komende tien jaar gering zijn. We kiezen er nadrukkelijk voor de ontwikkelingen ten volle te benutten om de bestaande (groene) kwaliteiten te versterken. Ontwikkelingen worden ingezet in gebieden die een impuls kunnen gebruiken. Dit is de tweede hoofdkeuze. Een groot deel van de gemeente is goed zoals het is. De Veluwe, het arcadisch landschap en de IJsselvallei vragen niet om veranderingen, terwijl op de Veluweflank en de oeverwal investeringen gewenst zijn om het landschap duidelijker leesbaar te maken. Dat wil overigens niet zeggen dat we de ontwikkelingsruimte in de Veluwe, het arcadisch landschap en de IJsselvallei op slot zetten. Hoofdkeuze 3: Dwarsverbanden zorgen voor eenheid In onze gemeente zijn oost-westverbindingen die de vijf hoofdzones doorsnijden. Deze elementen, en dan met name de natuurlijke verbindingen, willen we versterken. Als derde hoofdkeuze zetten we in op het ontwikkelen van de beken en de belangrijkste infrastructurele oost-westverbinding (Brummenseweg Eerbeekseweg). Omdat deze verbindingen alle zones doorsnijden en verbanden leggen tussen de zones, lichten we eerst onze visie op deze verbindingen toe. Hoofdstuk 4 33

2 Arcadisch landschap Oeverwal Veluweflank IJsselvallei Veluwe Vijf noord-zuidgerichte zones Oost-westverbindingen 34 Hoofdstuk 4

3 4.2 Oost-westverbindingen Ruimtelijk streefbeeld Concreet gaat het bij de oost-westverbindingen om de ontwikkeling van beekdalen en ecologische verbindingszones tussen de Veluwe en de IJsselvallei. Met deze verbindingen leggen we ecologische relaties én creëren we een aantrekkelijk landschap. We willen de verbindingen ook zichtbaar maken. Elke verbinding is anders van karakter, ruimtelijke dimensie en ecologische betekenis. Waar het de ruimtelijke dimensie aangaat, streven we ernaar dat alle zones zichtbaar en herkenbaar zijn. Het gaat dan om beekbegeleidende beplantingen, specifieke vegetaties in de invloedsfeer van de waterlopen, maar ook om herkenbare routes die de zones volgen en kruisen. Met name waar (recreatieve) routes de beken kruisen willen we dit herkenbaar maken. Dat kan bijvoorbeeld door beplanting, een brug, of wellicht door informatie over het watersysteem. Naast de meer natuurlijke oost-westverbindingen, is sprake van een infrastructurele oost-westverbinding. Het betreft de Brummenseweg Eerbeekseweg. We willen dat het verkeer over deze verbindingsweg het landschap beter ervaart. Het landschap presenteert zich hier als het ware naar de weggebruiker. Op deze manier krijgt het landschap een grotere betekenis voor meer inwoners en bezoekers van onze gemeente. Met name de overgangen tussen landschapstypen (tussen Veluweflank en het arcadisch landschap en tussen het arcadisch landschap en de oeverwal) moeten zichtbaar worden. Dit kan bijvoorbeeld door het benadrukken van de overgang tussen een meer stedelijke invulling en de natuurlijke invulling van het arcadisch landschap. De golfbaan bij landgoed Groot Engelenburg is een goed voorbeeld van zo n overgang. In overleg met het Waterschap en gebruikers van het landschap zoals de agrarische sector willen we ons inspannen dit ruimtelijk beeld te bereiken én de ecologische kwaliteit van de zones te verbeteren. Dit zal maatwerk zijn. Uitwerking van de verbindingszones met ontwikkelingsprojecten kan plaatsvinden in het landschapsbeleidsplan. Hoofdstuk 4 35

4 4.2.2 Rood-voor-groen? Zoals in de strategische visie is aangegeven, gaan we uiterst zorgvuldig om met het toevoegen van bebouwing in het buitengebied. In beginsel laten we dan ook geen nieuwe rode ontwikkelingen toe. In de toekomst kunnen zich situaties voordoen, waarbij het toevoegen van bebouwing in combinatie met een landschappelijke impuls wél wenselijk wordt geacht. We gaan dan ook uit van het principe van géén rood-voor-groen, tenzij het college van burgemeester en wethouders een afwijking van dit principe gerechtvaardigd acht en dit per geval ter besluitvorming voorlegt aan de gemeenteraad. 36 Hoofdstuk 4

5 4.3 De IJsselvallei Ruimtelijk streefbeeld In de IJsselvallei zetten we in op het beeld van een uiterwaardenlandschap. Een open landschap, met weinig bebouwing. Graslanden, rustige weggetjes met heggen erlangs, geulen, plas-drassituaties, woeste gronden, extensieve recreatie en een interessant leefgebied voor met name vogels zijn typerend voor deze zone. Voor een groot deel is dit landschap reeds aanwezig. In principe vraagt dit gebied dan ook niet om een forse transformatie. Met kleinschalige ingrepen kan het gebied worden versterkt. Nieuwe ontwikkelingen in dit gebied zijn gericht op: het vergroten van de ecologische betekenis van het gebied; het creëren van ruimte voor water; extensieve recreatie. Teneinde de ecologische betekenis te verhogen en ruimte voor waterberging te bieden, willen we de uitwaarden vernatten, robuust vormgeven en mogelijk verruigen. Verdere extensivering van de landbouw is hier dan ook gewenst. Ook zien we graag meer mogelijkheden voor extensieve vormen van recreatie. Bijvoorbeeld door het uitzetten van routes en het realiseren van enkele kleine stoppunten. Het landschap kan nog aantrekkelijker worden gemaakt door weer heggen aan te planten. Voor de ingepolderde uiterwaarden zetten we in op behoud van de agrarische functie. Desondanks is het wenselijk om het landschap authentieker en ecologisch interessanter te maken door bijvoorbeeld heggen aan te planten. Ook is het ecologisch gevarieerd en herkenbaar maken van de beken een verbeterpunt voor dit deelgebied. Nieuwe bebouwing kan alleen in de vorm van zogenaamd rood-voor-rood. Hierbij is dus sprake van een ontwikkeling waarbij geen rood (bebouwing) wordt toegevoegd, maar het gaat om functieverandering, mogelijk herbouw en verevening waarbij de bebouwing in het gebied per saldo in ieder geval niet toeneemt. Mocht er in het kader van 'Ruimte voor de rivier' besloten worden tot een bypass bij Zutphen, dan zien wij mogelijkheden om een groter gebied een meer natuurlijk en extensief karakter te geven. Hierbij moet afstemming plaatsvinden met de PKB Ruimte voor de Rivier, per 14 juli 2006 de Beleidslijn Grote Rivieren, en vormen de kernkwaliteiten van het waardevolle landschap IJsseluiterwaarden zoals weergegeven in het streekplan Gelderland 2005 uitgangspunt voor ontwikkeling. Hoofdstuk 4 37

6 Impressie IJsselsprong 38 Hoofdstuk 4

7 4.3.2 IJsselsprong Zutphen In regionaal verband hebben de betreffende gemeenten, waaronder Brummen, de intentie uitgesproken een nieuw woongebied te realiseren ter hoogte van Zutphen (de IJsselsprong). De ontwikkeling van dit nieuwe woongebied kan op gespannen voet staan met onze visie op de IJsselvallei. Met een goede inpassing zien we toch mogelijkheden voor deze IJsselsprong. Voor de ontwikkeling van deze IJsselsprong en het aangrenzende gebied stellen wij samen met de gemeente Zutphen, de gemeente Voorst, de provincie Gelderland, de regio Stedendriehoek, het Waterschap Veluwe en Rijkswaterstaat (min V&W en VROM) een structuurvisie op. Wij hanteren daarbij de volgende voorwaarden: De woningbouw blijft beperkt Wij menen dat een IJsselsprong van Zutphen alleen mogelijk is als deze omringd wordt door een robuust landschap. Dit landschap wordt gevormd door de uitwaarden. Om een robuust landschap te realiseren moet de sprong zo compact mogelijk worden én een relatief hoge dichtheid hebben. De uitbreiding wordt een stedelijk milieu op zeer korte afstand van de historische binnenstad. Bijvoorkeur groeit de IJsselsprong zo dicht mogelijk naar de IJssel toe, waardoor er een stedelijke kade aan de IJssel ontstaat. De overgang tussen stad en land mag hard zijn, zoals een vesting. De woningbouw gaat gepaard met een forse investering in het uiterwaardenlandschap Een duurzame landschappelijke zone wordt gecreëerd, waardoor permanent duidelijk wordt dat in dit gebied geen bebouwing ontwikkeld wordt. We denken aan een groen-blauwe zone. De uitwaarden worden vernat, verruigd en zijn robuust. Het ontwikkelen van een bypass past daar wat ons betreft perfect bij. Deze zone is aan de rand van Hoven ingericht als stedelijk-recreatief uitloopgebied met onder meer wandelpaden. Aan de zijde van de kern Brummen heeft deze zone een meer natuurlijk karakter. De investering in het landschap moet ook de overgang tussen uiterwaarden en oeverwal leesbaar maken. Op deze manier draagt de IJsselsprong bij aan het versterken van de continuïteit van de IJsselvallei en de zichtbaarheid als bijzondere landschappelijke zone. Hoofdstuk 4 39

8 Impressie jachthaven 40 Hoofdstuk 4

9 De IJsselsprong is pas mogelijk als de infrastructuur is aangepast Ten aanzien van de bereikbaarheid stellen we als randvoorwaarde dat de verkeersproblematiek van de Stedendriehoek niet ten koste gaat van de bereikbaarheid en leefbaarheid in onze gemeente. Wij willen zekerheid krijgen dat de doorstroming van de N348 richting Zutphen is gewaarborgd en de leefbaarheid in Leuvenheim verbetert. In dit kader menen wij dat de aanleg van een noordelijke brug noodzakelijk is en dat in Leuvenheim de N348 ondergronds aangelegd moet worden. In overleg met de regio willen we dit graag verder uitwerken Waterrecreatie Om de IJssel nadrukkelijker onderdeel te laten vormen van onze gemeenschap, willen we de betekenis verhogen. De belevingswaarde van de IJssel versterken we door met name het landschap consequent in te richten als uiterwaardenlandschap. De gebruikspotenties van de IJssel, met name op recreatief gebied, willen we ook benutten. We zien mogelijkheden voor de aanleg van een haven voor pleziervaart. Deze stedelijke functie is onlosmakelijk met de IJssel verbonden. Om verstoring van het landschap en van de ecologische betekenis van het gebied te voorkomen, vraagt de locatiekeuze en de uitwerking om een zorgvuldige aanpak. Een locatie nabij of direct ten noorden van de bestaande veerpont lijkt ideaal. Deze locatie sluit aan op de bestaande voorzieningen en de afstand tot de kern Brummen is beperkt. We denken dat met de inpassing van een jachthaven de doorstroming van de rivier gegarandeerd kan worden én een impuls gegeven kan worden aan natuur- en landschapsontwikkeling in de hele zone. Daarnaast zijn er wellicht mogelijkheden om een jachthaven te koppelen aan een bypass in de IJssel. Wij kunnen dit idee inbrengen in de stuurgroep voor de op te stellen structuurvisie IJsselsprong. Hoofdstuk 4 41

10 4.4 De oeverwal Ruimtelijk streefbeeld We zetten in op het herkenbaar maken van de oeverwal als een eenheid. Hier hoort een duidelijk ruimtelijk streefbeeld bij. We willen de bestaande landschappelijke kenmerken benadrukken en versterken. Ook is het goed mogelijk om nieuwe stedelijke ontwikkelingen in dit gebied een plek te geven, juist ter versterking van het landschap. Het gewenste beeld kan als volgt gekenschetst worden. We leggen de nadruk op behoud van openheid op akkercomplexen en het verdichten van het overige landschap door toevoeging van lanen, kavelbeplantingen en bebouwing. Uiteindelijk doel is verdichting van het landschap, waarmee de huidige doorsnijdingen ruimtelijk worden afgezwakt en het gebied beter ruimtelijke veranderingen kan opnemen. Met behulp van extra beplantingen willen we bovendien de karakteristiek van kronkelende wegen en onregelmatige kavels, in contrast met de aangrenzende deelgebieden, benadrukken. Met name de randen van de oeverwal zijn kansrijk. Hier kan de overgang tussen twee landschapstypen duidelijk worden ervaren. De overgangen zijn tevens de interessante locaties voor nieuwe bebouwing. Dit sluit aan op de historische ontwikkeling, waarbij juist op deze overgangen bebouwing is gesitueerd. Bovendien kunnen op deze locatie poorten ontwikkeld worden die de naastgelegen, meer extensieve, gebieden ontsluiten. Ook voor dit deelgebied geldt dat de waterhuishouding aandacht verdient. We onderschrijven het belang van ecologische verbindingen en willen daarom extra ruimte bieden aan natte natuur. Uitstekende kansen liggen daarbij langs de beken, die ook hier als blauwgroene linten in het landschap zichtbaar kunnen worden gemaakt. Het zoveel mogelijk wegnemen van infrastructurele en civiel technische barrières moet ook bijdragen aan het herstel van ecohydrologische verbindingen. Voor de ontwikkeling van het ruimtelijk streefbeeld vormen de kernkwaliteiten van het waardevolle landschap Zuidelijke IJsselvallei uit het streekplan Gelderland 2005 het uitgangspunt Rood-voor-groen In het landschap zien we diverse mogelijkheden ter versterking van de landschappelijke identiteit. Ook de agrarische sector zien we als een bouwer van het gewenste landschapsbeeld. Deze sector krijgt de ruimte (kansen voor uitbreiding op bestaande bouwblokken en schaalvergroting) mits zij mee investeert in het bouwen van het landschapsbeeld. 42 Hoofdstuk 4

11 In beginsel laten we geen nieuwe rode ontwikkelingen toe. Uiteraard worden bestaande (bouw)mogelijkheden gerespecteerd. Met rood-voor-groen ontwikkelingen kunnen eventueel extra mogelijkheden worden geboden, als dit bijdraagt aan het versterken van het landschap. Het principe rood-voor-groen zullen we echter beperkt, weloverwogen en individueel toepassen. We hanteren hierbij het uitgangspunt nee, tenzij. Met andere woorden: geen rood-voor-groen, tenzij de groene belangen worden versterkt. Bij deze ontwikkeling staan we open voor ruimere exploitatiemogelijkheden. De ontwikkeling van een initiatief volgens het concept rood-voor-groen is maatwerk. Ieder initiatief wordt zorgvuldig afgewogen en ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd Gat van Cortenoever De plas bij Cortenoever is een bijzonder element. We zien kansen om deze plas te ontwikkelen tot een recreatieplas. De plas ligt dicht bij de kern Brummen. Een goede (langzaam verkeers)verbinding tussen de kern en de plas is essentieel. Ook bijbehorende voorzieningen kunnen hier een plaats krijgen, mits de voorzieningen een bijdrage leveren aan de natuur- en landschapsbouw (rood-voor-groen). Hoofdstuk 4 43

12 Structuurkaart kern Brummen 44 Hoofdstuk 4

13 4.4.4 Kern Brummen Algemeen Hoofduitgangspunten voor de toekomstige ontwikkeling van de kern Brummen zijn: inzetten op het versterken van de ruimtelijke structuur en identiteit van de kern; ruimte voor opwaardering en herstructurering, met aandacht voor (passende) menging van functies; benutten van de potentie op inbreidings- en herstructureringslocaties: - zoeken naar meerwaarde; - rekening houden met maat en schaal bebouwing; - het groene karakter van het woonmilieu versterken. zorgvuldig vormgeven van en passende functies plaatsen in de overgangen tussen de kernen en het buitengebied met bijzondere aandacht voor de entrees. Groenstructuur Ligt op groen! krijgt ook een vertaling binnen de kern Brummen. De groenstructuur draagt bij aan het groene karakter. We sluiten aan bij de groene hoofdstructuur zoals deze is opgenomen in het groenstructuurplan voor de kern Brummen 1. De gewenste structuur bestaat uit: hoofdstructuur: het groen langs de vier wegen Arnhemsestraat, Zutphensestraat, Burgemeester de Wijslaan en de Engelenburgerlaan; nevenstructuur: het openbaar groen langs de wijkontsluitingswegen en in de groengebieden in De Pothof; recreatieve route: het groen langs de recreatieve routes (valt deels samen met de hoofd- en nevenstructuur); dorpscentrum: hoogwaardig, representatief openbaar groen; dorpsranden: duidelijk groen vormgegeven dorpsranden waarbij een gedifferentieerd beeld bestaat; sportterrein: gebruiksgroen en tevens deels cultuurhistorisch waardevol door de aanwezigheid van landhuis Rhienderstein; park t Goor: het enige park in Brummen waarbij we een combinatie van natuurwaarde en gebruikswaarde nastreven; begraafplaats: verspreid staande monumentale bomen en een deel met een sterke lijnstructuur van hagen en laanbeplanting; entrees: hoogwaardige kwaliteit waarbij oriëntatie en esthetiek voorop staan; markante punten: enkele belangrijke plekken die bijdragen aan de belevingswaarde en die helpen bij de oriëntatie. We laten geen ontwikkelingen toe die deze hoofdstructuur aantasten. In de ruimtelijke visie stellen we enkele aanvullingen voor, waar nieuw groen ontwikkeld kan worden c.q. bestaande groen kan worden versterkt. 1 Groenstructuurplan kern Brummen. Kwaliteitsimpuls groenbeheer, DHV, januari 2003 Hoofdstuk 4 45

14 Model I Model II Bron: Ontwikkelingsvisie Graaf van Limburgstirumplein, BRO, 2005 in opdracht van Woningstichting Brummen 46 Hoofdstuk 4

15 Een belangrijke aanvulling is dat we op de overgang van de oeverwal naar het arcadisch landschap, ten westen van de kern, inzetten op een (groene) kwaliteitsimpuls. Met name waar de oost-westverbindingen deze overgang kruisen, streven we naar een goede, groene overgang. De oost-westverbinding Eerbeekseweg was reeds opgenomen in de hoofdgroenstructuur, de beken voegen we met deze ruimtelijke visie toe. Daarnaast willen we op enkele plekken langs de N348 een groener beeld creëren. Het betreft locaties waar wegen of (oude) structuren de N348 kruisen. Tot slot willen we dat het groen dat de (hoofd)wegen begeleidt ook doorloopt richting het buitengebied. De laanbeplanting stopt dus niet bij de rand van de kern. Centrumontwikkeling We zetten in op concentratie van detailhandel in het centrumgebied. Als uitwerking van de ruimtelijke ontwikkelingsvisie starten we een centrumplan voor de kern Brummen. Hierin zullen maatregelen worden voorgesteld ter versterking van het centrum. We achten het van belang dat publieksaantrekkende functies dicht bijeen liggen. De Markt is in potentie dé plek in het centrum waar alle bewegingen bijeenkomen. Het is een belangrijke plek in Brummen die we willen verlevendigen. We achten twee modellen voor de toekomst van het centrum voorstelbaar. Model I Model I zet in op het maken van twee commerciële polen. Op de polen worden trekkers neergezet. Idealiter zou de Dekamarkt verplaatst worden. Tussen de trekkers ontstaat een overzichtelijk gebied (Ambachtstraat) waar de overige winkels een plek hebben. De locatie Graaf van Limburgstirumplein blijft in dit model de plek waar allerlei maatschappelijke functies bijeen liggen. Effect van dit model is dat de Markt, vanwege het beperkte draagvlak voor voorzieningen, geen zwaartepunt in het centrum zal worden Model II Model II zet in op het zoveel mogelijk concentreren van alle publieksaantrekkend (commerciële en niet commerciële) functies tussen de twee polen én op de markt. De twee polen en de markt ontwikkelen zich als bronpunten in het centrum. De Ambachtstraat kan zich ontwikkelen tot een echt winkelstraatje door te profiteren van de ligging tussen de twee publiekstrekkers en de spanning hiertussen. Verkleuring van de zuidelijke wand van de Ambachtstraat (nú wonen) naar publieksfuncties is zodoende op termijn mogelijk. Met het verplaatsen van de maatschappelijke functies uit het plangebied naar de Ambachtstraat en het Marktplein ontstaat zo een compacter en kloppend dorpshart. Hoofdstuk 4 47

16 In het op te stellen centrumplan werken we de centrumvisie verder uit. Bedrijvigheid We streven naar het handhaven van de bestaande bedrijvigheid. Dit is van essentieel belang voor het behoud van de werkgelegenheid in de gemeente. Wel maken we een onderscheid tussen de bedrijven die verspreid in de woonomgeving liggen en bedrijven op een bedrijventerrein. Het bedrijventerrein in de kern Brummen wordt nog uitgebreid. We voorzien geen verdere uitbreiding de komende tien jaar. Het terrein biedt voldoende mogelijkheden voor de doorontwikkeling van de bestaande bedrijvigheid en voor verplaatsing van bedrijven van elders in de gemeente. Functiemenging is zeer goed mogelijk. Bedrijfsmatige activiteiten met een lichte milieuhinder (categorie 1 of 2 of daarmee gelijk te schakelen) zijn mengbaar met de woonfunctie. Voor aanwezige bedrijvigheid die verspreid voorkomt in de kern met een grotere hinder, streven we naar verplaatsing naar een bedrijventerrein. We zien echter geen knelpunten die vragen om een actieve verplaatsingsstrategie. Bestaande rechten worden dan ook gerespecteerd. Inbreiding, maatwerk met oog voor kwaliteit Binnen de kern Brummen liggen diverse inbreidingslocaties. Belangrijkste uitgangspunt voor deze inbreidingslocaties is dat steeds gebouwd wordt met oog voor de kwaliteit van de plek. De kwaliteit van de plek verbeteren we met name door de juiste woningen op de juiste plek te realiseren en te ontwikkelen met aandacht voor een goede groenstructuur. Bij het bouwen in de kern hechten we aan de beeldkwaliteit van de bebouwing. Bebouwing moet passen binnen de maat en schaal van de omgeving. In de kern Brummen willen we met name in de historische gebieden met aandacht voor het verleden bouwen. Dat wil geenszins zeggen dat we inzetten op historiserend bouwen. In de ruimtelijke ontwikkelingsvisie geven we niet op perceelsniveau aan waar inbreidingsmogelijkheden liggen, dat gaat te diep voor een dergelijke visie. We zullen initiatieven steeds toetsen op ons concept van Ligt op groen!. Als gemeente staan we uit oogpunt van zorgvuldig en zuinig ruimtegebruik wel bijzonder positief tegenover inbreiding. In de paragraaf Wonen in hoofdstuk 4 noemen we criteria die we in de afweging zullen hanteren. Uitbreiding Uitgaande van de aanwezigheid van bestaande waarden en de verwachte haalbaarheid van dit moment ligt een uitbreiding in noordelijke richting het meest voor de hand. Bebouwing in dit gebied verbetert bovendien de ruimtelijke situatie. De be- 48 Hoofdstuk 4

17 staande wijk Elzenbos kan hier worden afgerond. De keuze voor deze uitbreidingslocatie vloeit voort uit een locatieonderzoek. Dit onderzoek treft u in de bijlage aan. We kiezen er voor om Elzenbos relatief compact af te ronden. Dit betekent dat we tot aan de Elzenbosweg bouwen. De Elzenbosweg wordt een zachte overgang tussen de compacte wijk en het landschap van de oeverwal. De Elzenbosweg zal haar karakter als boerderijenlint moeten behouden. Met deze uitbreidingslocatie zijn voldoende mogelijkheden om het woningbouwprogramma tot 2015 te realiseren. Voor de kern Brummen gaan we uit van circa 800 woningen Kleine kernen Inleiding De kleine kernen Empe, Oeken en Leuvenheim liggen op de oeverwal. De dynamiek die wij in deze zone voor ogen hebben, wordt logischerwijs ook doorvertaald naar de kleine kernen. Net als in de rest van de oeverwalzone geldt ook hier, dat de dynamiek ingezet wordt voor maximale (ruimtelijke) kwaliteitswinst. De dynamiek wordt in het geval van de kleine kernen wel begrensd tot het bouwen voor de lokale (woning)behoefte in de gemeente Brummen. Iedere kern is ruimtelijk bekeken en is geanalyseerd op dorpsspecifieke kwaliteiten en knelpunten. Bij de kernen is de ruimtelijke structuur veelal verstoord, of ontbreekt een heldere structuur simpelweg. De kleine kernen doen daarom ook gefragmenteerd aan. De dynamiek zetten we in om de ruimtelijk structuur vorm te geven en/of deze te versterken. Per kern geven wij een gewenste ruimtelijke structuur aan die wordt geïllustreerd door een (ruimtelijk) gewenst eindbeeld. Het eindbeeld zal geleidelijk en pas op de lange termijn verwezenlijkt worden. Grootschalige, projectmatige bouw is immers niet aan de orde. Het gaat om maatwerk passend bij de maat en schaal van de kern (dorps bouwen). Woningbouw moet bijdragen aan de verbetering van de inrichting van openbare ruimten en/of aan landschapsontwikkeling in en om de kern. We willen de spelregels ten aanzien van verevening hoe de gewenste kwaliteit te realiseren nader uitwerken in instrumenten. Hoofdstuk 4 49

18 50 Hoofdstuk 4

19 Empe De structuur van Empe bestaat in hoofdzaak uit twee linten. Het kruispunt van de linten is een markante centrale plek, waar forse bomen in een ruimte voor het landhuis fysiek vorm aan geven. De beleving wordt gedomineerd door het drukke verkeer op de N345. Recente bebouwing achter de linten is amorf van aard en ontkracht de hoofdstructuur, die is gebaseerd op de linten. Aan de Emperweg wordt het begin van de kern gemarkeerd door een bebouwingscluster van maatschappelijke functies. Tot slot valt op dat de nabijgelegen voormalige meander van de IJssel is in Empe nauwelijks beleefbaar. De lintwegen zijn de oorspronkelijke dragers van de kern en moeten deze functie weer beter gaan vervullen. Hiertoe moeten zij aan weerszijden duidelijk beëindigd worden. Empe krijgt een duidelijk begin en een eind. Net als het bestaande cluster aan de Emperweg dient ook aan de N345 een cluster te worden geïntroduceerd. De komst van een lightrail-station is een mogelijke aanleiding en stimulans voor deze ontwikkeling. Het verkeer op de lintwegen dient minder dominant te worden, zodat de wegen (weer) als verblijfsruimten gaan functioneren en als dragers van het dorp. De markante plek, de centrale dorpsruimte, op de kruising van wegen zien we als de belangrijkste verblijfsruimte in Empe met zicht op de landschappelijk omgeving. Ook het toegankelijk en bereikbaar maken van het omringende landschap is gewenst. Tot slot stellen wij voor om de recente uitbreidingen achter de linten te vervolmaken tot een volwaardige woonomgeving en ervoor te zorgen dat zij onderdeel worden van de ruimtelijke structuur van het dorp. In Empe zien wij relatief ruime ontwikkelingsmogelijkheden teneinde de structuur van het dorp te verbeteren. Ontwikkelingen zullen stap voor stap bijdragen aan dit eindbeeld. We kunnen ons voorstellen dat in het geval van de aanleg van het lightrailstation extra investeringen nodig zijn, die woningbouw op iets grotere schaal rechtvaardigen. Uitgangspunt blijft echter dat gebouwd wordt voor de eigen behoefte in de gemeente, conform het kwalitatief woonprogramma. Hoofdstuk 4 51

20 52 Hoofdstuk 4

21 Oeken De kern Oeken bestaat uit twee delen; een bebouwingsconcentratie aan de Buurtweg, en een tweede concentratie aan de Voorsterweg. De kruising van de Buurtweg en de Kleine Vosstraat is in de beleving het hart van de kern, maar er rest niets dan een prachtig zicht op omringend landschap. Kenmerkend is de laanbeplanting langs de Kleine Vosstraat en de Kaniestraat en het ontbreken van laanbeplanting ter hoogte van Oeken. De kruising Voorsterweg/ Kaniestraat wordt daardoor als plek herkenbaar. Net als bij het kruispunt Kleine Vosstraat/ Buurtweg en de kruising Buurtweg/ Bredenoorweg ontbreekt het echter aan oriëntatie. In delen van de kern is sprake geweest van projectmatige bouw en/of gebouwd in relatief hoge dichtheid. Het beeld richting het landschap is hierdoor verstoord door stedelijke erfafscheidingen, strakke rooilijnen en perceelsgrenzen zonder erfbeplanting. We kiezen ervoor om de twee afzonderlijke delen met elkaar te verbinden om zo tot één ruimtelijke (dorps) eenheid te komen. We willen dat bereiken door een zorgvuldige inrichting van de openbare ruimte. Enerzijds door de laanbeplanting aan weerszijden van de kern op contrastrijke wijze te laten stoppen en de weg in de kern zelf een andere inrichting mee te geven. Anderzijds door in het open hart van de kern een speelplek, sportveld, (gezamenlijke) pony - of schapenwei of iets dergelijks, aan te leggen. Kortom, een centrale ontmoetingsplek met ruimte voor activiteit. Aandacht voor veilige, voet en fietsverbindingen hoort hier ook bij. Met bebouwing willen we de entrees naar de kern markeren. Bouwmogelijkheden zien wij vooral bij de entree aan de Kleine Vosstraat. Het verplaatsen van de speelplek op de hoek naar het open hart is strategisch van belang om de ruimtelijke structuur een impuls te geven. Overige bebouwingsmogelijkheden liggen met name aan de Buurtweg. Passend in het straatbeeld kan hier redelijk dicht bebouwd worden. En aan de Bredenoordweg-Voorsterweg in clusters op enige afstand van elkaar. Gekoppeld aan het bouwen dient erfbeplanting te worden aangelegd op de perceelsgrens en wordt aan een passende rafelige, verspringende groene dorpsrand vormgegeven. Hoofdstuk 4 53

22 54 Hoofdstuk 4

23 Leuvenheim De ruimtelijke dragers van de kern Leuvenheim zijn de lintwegen. Tussen de bebouwde linten liggen ruime (private) groengebieden. De linten zijn hierdoor duidelijk afzonderlijk herkenbaar. Elke lintweg heeft bovendien een afzonderlijk herkenbare eigen sfeer. Opvallend is, dat het merendeel van de bebouwde linten noordzuid gericht zijn, in de richting van de oeverwal. Langs de oost-west dwarsverbindingen is minder dicht of helemaal niet gebouwd. De dwarsverbanden verbinden de landgoederen aan de westzijde van de oeverwal met de IJsselvallei. De kern heeft zeer van elkaar verschillende randen. De beboste landgoederen aan de westzijde en de openheid van de natte IJsselvallei aan de oostkant. De overgangen naar het landschap zijn aan oost -, noord- en westzijde geleidelijk en soepel en zijn aantrekkelijk ingericht. De rand aan de zuidzijde is harder. Ook is hier soms sprake van ruimtelijk onaantrekkelijke situaties. Net als in het noordelijk puntje van Leuvenheim is weinig aandacht besteed aan erfbeplanting en achterkantsituaties. Het kleinschalige karakter van Leuvenheim wordt verstoord door grootschalige infrastructuur van spoor en N348. In beginsel heeft de infrastructuur (nog) niet geleid tot andere begeleidende bebouwing. Uitgezonderd de relatief grootschalig bedrijvigheid op de kruising N348/Metelerkampweg. Aan de N348 is geen duidelijk begin en eindpunt van de kern aantoonbaar. De noord-zuid georiënteerde lintwegen zijn sterke dragers en blijven, met de mogelijkheid van incidentele verdichting, behouden. De barrièrewerking van de N348 zal sterk moeten worden afgezwakt. Een andere inrichting van de weg, bij voorkeur ondergronds, is voor de leefbaarheid van de kern een vereiste. De doorgaande automobilist zal te gast zijn in Leuvenheim. Daarnaast wordt sterk ingezet op de oostwest dwarsverbanden, om zo oost-west linten met elkaar te verbinden tot een geheel. Naast een sterk samenhangende inrichting, met accent op langzaamverkeer zal ook aanpalende bebouwing een facelift krijgen en wordt gewerkt aan een soepelere overgang richting landschap. Bebouwingsmogelijkheden zien wij vooral aan de bestaande lintwegen en nadrukkelijk niet in de open, groene binnenterreinen. Bij het verplaatsen van de grootschalige bedrijvigheid kunnen vrijgekomen locaties benut worden voor woningbouw. Hoofdstuk 4 55

24 4.5 Het arcadisch landschap Ruimtelijk streefbeeld Het arcadisch landschap zoals wij dat onderscheiden bestaat feitelijk uit 2 deelgebieden. Het gehele gebied betreft het landschap tussen de Veluweflank enerzijds en de Oeverwal anderzijds. Het gebied bestaat uit een deelgebied waar met name de rationele verkaveling en de landbouw het beeld bepaalt (ontginningen) en een deelgebied waarin de landgoederen het beeld bepalen (landgoederen). Voor beide deelgebieden geldt een eigen streefbeeld. Ontginningen We hechten aan de aanwezigheid van gezonde agrarische bedrijven. Behoud van de melkveehouderij in dit deelgebied is, mede ten behoeve van behoud van het waardevolle open landschap, essentieel. Tegelijkertijd is het van groot belang om hydrologische systemen te herstellen. We versterken de natuur door verdroging van beken tegen te gaan. We willen gebiedseigen water langer vasthouden, maken plaatselijk peilverhogingen ten behoeve van natuur mogelijk en geven de beken de ruimte. Een kans voor natuurontwikkeling zien we op de voormalige hooilanden, waar vernatting en herstel van kavelbeplantingen de contrasten tussen verschillende landschappen (ontginningen, hooilanden en het kampenlandschap rond Hall) versterken. Hiermee willen we een overgangszone creëren rondom de Empensche en Tondensche Heide (Habitatrichtlijngebieden). De agrariër wordt hiermee dan ook niet (extra) belemmerd. Herkenbaarheid van het natte karakter van het gebied zou uiteindelijk ook tot uiting kunnen komen in een groter aantal sloten en oeverbeplantingen. Bedoeling is om de uitwisseling van soorten, zoals de das, tussen de Veluwe en het arcadisch landschap te versterken. De rationele structuur van dit deelgebied willen we verder benadrukken door aanvulling van laanbeplantingen langs wegen. Landgoederen In dit deelgebied kennen we een gelijkwaardig belang toe aan natuur, landschap, cultuurhistorie en landbouw. Het beleid is gericht op behoud van de gevestigde waarden en functies, dus ook de agrarische bedrijven. Daarnaast vinden we het gebied bij uitstek geschikt voor extensieve vormen van recreatie. Naast behoud zet de gemeente voor dit gebied dan ook in op ontwikkeling van de recreatie, gebonden aan het krachtige concept 'landgoederen'. Uiteraard moet dit concept worden ingepast zonder bestaande waarden aan te tasten. Nieuwe bebouwing vinden we niet passend. Recreatief hergebruik van bebouwing krijgt wel de ruimte. Verder besteden we veel aandacht aan een betere ontsluiting van het gebied voor langzaam verkeer en willen we het gemotoriseerd verkeer terugdringen. 56 Hoofdstuk 4

25 Naast behoud van de bestaande bossen, landgoederen en natuurwaarden zien we kansen voor uitbreiding van de landgoederenzone. Vooral in de ecologische verbindingszones en ten noorden van Huis Voorstonden zetten we in op het realiseren van bos en natuur. Onder andere om daarmee de uitstraling van de landgoederen weer over een groter gebied voelbaar en beleefbaar te maken. Hoewel de bestaande afwisseling tussen bossen en agrarisch gebied een kwaliteit van dit deelgebied is, zien we mogelijkheden om de natuurwaarden te versterken. Dit vraagt om maatwerk, waarbij het herstellen van ecologische verbindingen en het vergroten van het contrast (en daarmee de herkenbaarheid) tussen de verschillende landschappen uitgangspunten zijn. De hydrologische situatie verdient ook in dit deelgebied nadrukkelijk de aandacht. De gemeente streeft er naar om langer gebiedseigen water vast te houden, plaatselijk peilverhogingen ten behoeve van natuur mogelijk te maken en de beken de ruimte te geven. Niet alleen willen we de watervoerendheid van de beken herstellen, ook de veelal aan de natte ondergrond gebonden natuurwaarden beschermen en versterken we waar mogelijk. Hopelijk kunnen de in de reconstructie aangewezen extensiveringsgebieden een bijdrage gaan leveren aan de realisatie van deze wensen. De rationele structuur van dit deelgebied benadrukken we door aanvulling van laan- en kavelbeplantingen Rood-voor-rood In het arcadisch landschap willen we geen verdere verstening. Vanwege de kwaliteiten van dit gebied vinden we rood-voor-groen ontwikkelingen in dit gebied niet passend. Alleen voor agrariërs maken we een uitzondering. Ten behoeve van een duurzame instandhouding is schaalvergroting en nieuwe bebouwing, binnen de grenzen van het bestemmingsplan buitengebied, acceptabel. Voor het overige zien we mogelijkheden voor diverse zogenaamde rood-voor-rood ontwikkelingen als dit leidt tot een duurzame situatie en als het een bijdrage levert aan het verbeteren van de kwaliteit van natuur en landschap. Hierbij is dus sprake van een ontwikkeling waarbij geen rood (bebouwing) wordt toegevoegd, maar het gaat om functieverandering, mogelijk herbouw en verevening. Wel willen we meewerken aan uitbreidingsbehoeften van agrarische bedrijven als dat wenselijk is in verband met de continuïteit van een duurzame bedrijfsvoering. We willen in dit deelgebied per saldo geen verdere verstening. Voor vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing zoeken we naar passende nieuwe functies waarbij het aandeel bebouwing bij voorkeur afneemt. Als functies denken we aan mits dit de bedrijfsvoering van agrarische bedrijven in de omgeving niet belemmert wonen, agrarische nevenfuncties, recreatieve functies, kleinschalige bedrijvigheid. Hoofdstuk 4 57

26 4.5.3 Empesche en Tondensche Heide De Empesche en Tondensche Heide is aangewezen als parel in het kader van de Habitatrichtlijn. We willen de (inter)nationaal bijzondere natuurwaarden van de Empesche en Tondensche Heide behouden en versterken. We zoeken naar vernattende combinaties tussen landbouw en natuur. Ook realiseren we een ecologische verbindingszone ten behoeve van de das Arcadisch landschap op de kaart zetten Wij beschikken over een geweldig landschap met een bijzondere historie. De dichtheid en kwaliteit van de landgoederen is in Nederland uniek. We menen dat Brummen met deze unieke situatie meer kan doen. We willen samen met partijen aan de slag om het hart van de landgoederenzone (daar waar de feitelijke landgoederen liggen) op de kaart te zetten als een herkenbaar gebied dat uitstraling heeft ver boven het schaalniveau van onze gemeente. Bij de ontwikkeling van dit concept is natuurlijk ons motto Ligt op groen! het referentiekader. Dit project willen we oppakken met alle partijen die een belang in het gebied hebben. Het is onze overtuiging dat dit project kan slagen als we hoog inzetten. Het gaat niet om een initiatief op een enkel landgoed maar om een samenhangende gebiedsontwikkeling; het geheel is meer dan de som der delen. Centraal idee is de landgoederen te ontwikkelen tot trekkers in bijvoorbeeld recreatieve, commerciële of culturele zin. We denken daarbij aan het ontwikkelen van bestaande landgoederen tot kuuroord, conferentieoord, bed and breakfast, museum, galerie, historische tuin, hotel, theater etc. We zetten daarbij niet in op het ontwikkelen van nieuwe landgoederen maar willen juist ontwikkelingsruimte geven aan de bestaande landgoederen. We kiezen daarbij voor het bieden van ruimere exploitatiemogelijkheden en niet voor verstening op de landgoederen. We denken dan naast gebruik van hoofdgebouwen aan koetshuizen en oranjerieën, of een historische boerderij die behoort tot het landgoed. Leidmotief in de ontwikkeling is Ligt op groen! ofwel de natuurlijke, landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten (van gebouw en landschap). Dit houdt wat ons betreft in dat het gebied voor natuur- en rustzoekers goed toegankelijk moet zijn op de fiets of te voet. De toegankelijkheid van het gebied moet dan ook verbeterd worden, we denken aan extensieve zwerfroutes. Autoverkeer kent zo mogelijk maar één hoofdroute dat de landgoederen met elkaar verbindt. Het gehele gebied wordt extern ontsloten vanaf enkele plekken waar voldoende parkeergelegenheid bestaat, informatie over het gebied wordt gegeven en overstapmogelijkheden bestaan. Zo n plek kan één van de landgoederen zijn. De bezoeker moet bij dit soort plekken (entrees) verleid worden het gebied in te gaan 58 Hoofdstuk 4

27 4.5.5 Bereikbaarheid Het arcadisch landschap heeft te kampen met sluipverkeer. Zoals in voorgaande paragraaf al is aangegeven willen we voor het centrale landgoederengebied toe naar een specifieke ontsluitingsstructuur en mobiliteit. Voor het arcadisch landschap geldt verder dat we als uitwerking van de ruimtelijke ontwikkelingsvisie op zoek willen gaan hoe we enerzijds de bereikbaarheid van de diverse functies in dit landschap kunnen waarborgen en anderzijds het sluipverkeer van oost naar west kunnen tegenhouden. Met name het schoolgaande verkeer en ander langzaam verkeer verdient hierbij aandacht. Wellicht is het deels afsluiten van routes een optie en/of moeten er betere fietsvoorzieningen worden gecreëerd. 4.6 De Veluweflank Ruimtelijk streefbeeld We zetten in op het herkenbaar maken van de Veluweflank als een eenheid. Hier hoort een duidelijk landschapbeeld bij. Het gewenste landschapsbeeld kan als volgt gekenschetst worden. De beekdalen zijn door beplanting ruimtelijk weer herkenbaar. Aan de noordzijde willen we rationele verkavelingsstructuur van het landschap meer zichtbaar maken door laanbeplantingen. Aan de zuidzijde van Eerbeek is het landschapsbeeld kleinschaliger en grilliger. We willen dat versterken. Vanuit de flank realiseren we zichtlijnen naar de Veluwe. Ontwikkelingen krijgen rond Eerbeek een plaats in combinatie met versterking van de natuurfunctie. Uiteindelijk streven we samen met het Rijk en de provincie er naar om de migratie van flora en fauna te versterken tussen de Veluwe, de landgoederenzone en de IJssel. Daartoe zijn onder andere ecologische verbindingszones aangewezen langs de Zilverse Broekbeek en ten zuiden van Eerbeek richting landgoed Leusveld. Voor de aan water gebonden soorten moet worden onderzocht of naast de Eerbeeksche Beek en Zilverse Broekbeek ook andere watergangen van betekenis kunnen zijn voor de doorvoer van schoon kwelwater richting het oosten en de IJssel. Het Apeldoorns Kanaal is een sterk ruimtelijk element. Het verbindt kernen die liggen in de Flank van de Veluwe en het legt, in potentie, het contact tussen de Veluweflank en de oostelijk gelegen landgoederenzone en de IJssel. Het Apeldoorns kanaal is nu ruimtelijk herkenbaar maar vormt ook een barrière tussen gebieden We willen het kanaal meer ontwikkelen als brug tussen de verschillenden gebieden. Dat kan door rondom de bestaande bruggen ruimte te bieden voor recreatieve ontwikkelingen. Het kanaal als geheel is ruimtelijk herkenbaar maar willen we ook meer functionele betekenis geven voor de recreant. Hoofdstuk 4 59

28 We geven de kern Eerbeek ruimte zich verder te ontwikkelen. De natuurlijke kwaliteiten van de Veluwe, de natuurgebieden op de flank en de beeklopen (met hun bijbehorend ensemble) bepalen daarbij de maximale contouren. Het bestaande landschap is een aantrekkelijke drager voor de toekomstige dorpsontwikkelingen. De nieuwe dorpsranden die gaan ontstaan moeten nadrukkelijk een relatie aangaan met het landschap. Ten noordoosten van de kern Eerbeek wordt ruimte geboden aan stedelijke uitbreiding, waarbij bijzondere aandacht wordt besteed aan de integratie van lanen, de droge ecologische verbindingszone met de das als natuurdoeltype en toevoeging van groen- en waterstructuren. Verder is het ontwikkelen van recreatieve functies in samenhang met het Apeldoorns Kanaal mogelijk. Gedacht kan worden aan uitplaatsing van recreatievoorzieningen vanuit de Veluwe, maar ook aan versterking van het netwerk van voet- en fietspaden. Ten zuiden van de kern Eerbeek ligt de nadruk op de natuurfunctie en de verbinding met de landgoederenzone en de IJssel. De kern Hall ligt nog juist op de Veluweflank. Het gebied rondom Hall rekenen we tot een van de fraaiste landschappen in onze gemeente. Voor de ontwikkeling van het ruimtelijk streefbeeld vormen de kernkwaliteiten van het waardevolle landschappen Veluwemassief en Beekbergen en Loenen uit het streekplan Gelderland 2005 het uitgangspunt. 60 Hoofdstuk 4

29 4.6.2 Rood-voor-groen We willen de dynamiek in deze zone gebruiken om de kwaliteiten van het landschap te ontwikkelen. Hierboven is het ruimtelijk streefbeeld al genoemd. Om dit streefbeeld te ontwikkelen, laten we in beginsel laten geen nieuwe rode ontwikkelingen toe. Uiteraard worden bestaande (bouw)mogelijkheden gerespecteerd. Met rood-voor-groen ontwikkelingen kunnen eventueel extra mogelijkheden worden geboden, als dit bijdraagt aan het versterken van het landschap. Het principe rood-voor-groen zullen we echter beperkt, weloverwogen en individueel toepassen. We hanteren hierbij het uitgangspunt nee, tenzij. Met andere woorden: geen rood-voor-groen, tenzij de groene belangen worden versterkt. Bij deze ontwikkeling staan we open voor ruimere exploitatiemogelijkheden. De ontwikkeling van een initiatief volgens het concept rood-voor-groen is maatwerk. Ieder initiatief wordt zorgvuldig afgewogen en ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. Hoofdstuk 4 61

30 Structuurkaart kern Eerbeek 62 Hoofdstuk 4

31 4.6.3 De kern Eerbeek Algemeen Net als voor de kern Brummen hanteren we de volgende hoofduitgangspunten voor de toekomstige ontwikkeling van de kern Eerbeek: inzetten op het versterken van de ruimtelijke structuur en identiteit van de kern; ruimte voor opwaardering en herstructurering, met aandacht voor (passende) menging van functies; benutten van de potentie op inbreidings- en herstructureringslocaties: - zoeken naar meerwaarde; - rekening houden met maat en schaal bebouwing; - het groene karakter van het woonmilieu versterken. zorgvuldig vormgeven van en passende functies plaatsen in de overgangen tussen de kernen en het buitengebied met bijzondere aandacht voor de entrees ; onderzoeken of het realiseren van een lightrail over het bestaande spoortracé een reële optie is. Groenstructuur Ligt op groen! krijgt ook een vertaling binnen de kern Eerbeek. De groenstructuur draagt bij aan het groene karakter. We sluiten aan bij de groene hoofdstructuur zoals deze is opgenomen in het groenstructuurplan voor kern Eerbeek 1. De gewenste structuur bestaat uit: hoofdontsluitingswegen: het groen langs de wegen Coldenhovenseweg/ Loubergweg en Loenenseweg/ Stuijvenburchstraat; wijkontsluitingswegen: het openbaar groen langs de wijkontsluitingswegen; recreatieve routes: het groen langs de recreatieve routes (valt deels samen met de hoofd- en nevenstructuur); Eerbeekse beek: de beek en een groene zone rondom de beek; spoorlijn Dieren-Apeldoorn: het groen langs de spoorlijn heeft ecologische waarde; centrumgebied: hoogwaardig, representatief openbaar groen; landgoed t Huis te Eerbeek: het aanwezige groen heeft ecologische, cultuurhistorische en belevingswaarde; bos: het Veluwemassief begint ten westen van de Harderwijkerweg; sportpark: sportpark De Veldkant is omgeven door bos; speelvoorzieningen in de wijken; gebied Kinderboerderij ; begraafplaats; entrees: hoogwaardige kwaliteit waarbij oriëntatie en esthetiek voorop staan; markante punten: enkele belangrijke plekken die bijdragen aan de belevingswaarde en die helpen bij de oriëntatie. 1 Groenstructuurplan kern Eerbeek. Eerbeek, meer dan een beek, DHV, oktober 2003 Hoofdstuk 4 63

32 Bron: Nota van uitgangspunten herontwikkeling centrum Eerbeek (concept), Royal Haskoning, januari Hoofdstuk 4

33 We laten geen ontwikkelingen toe die deze hoofdstructuur aantasten. In de ruimtelijke visie stellen we enkele aanvullingen voor, waar nieuw groen ontwikkeld kan worden c.q. bestaande groen kan worden versterkt. In onze optiek liggen kansen op de overgang tussen de landschappen. Op de overgang tussen Veluwe en Veluweflank zetten we in op een (groene) kwaliteitsimpuls, maar ook langs het Apeldoorns Kanaal. Met name waar de oost-westverbindingen (beken en de Brummenseweg) deze overgang kruisen, streven we naar een goede, groen-blauwe overgang. De dorpsranden willen we duidelijk groen vormgeven, waarbij we een relatie leggen met enerzijds het landschap en anderzijds de kern. Huis te Eerbeek als bijzonder cultuurhistorisch en groen element willen we nadrukkelijk integreren in de kern Eerbeek. We vergroten de betekenis van de omgeving van het huis voor de inwoners van Eerbeek. We willen geen verdere verdichting in dit gebied. In de groenstructuur van Eerbeek vinden we de open Enk aan de zuidzijde van Eerbeek waardevol. We willen de openheid graag behouden. In de omgeving van Huis te Eerbeek willen we het groene karakter eveneens bewaren. In de gebieden direct ten noorden en zuiden van Huis te Eerbeek kunnen we ons voorstellen dat op maat rode ontwikkelingen mogelijk zijn als ze een bijdrage leveren aan het ontwikkelen van groen. Tot slot willen we dat het groen dat de (hoofd)wegen begeleidt ook doorloopt richting het buitengebied. De laanbeplanting stopt dus niet bij de rand van de kern. Centrumontwikkeling We zetten in op concentratie van detailhandel in het centrumgebied. Als uitwerking van de ruimtelijke ontwikkelingsvisie is inmiddels gestart aan een centrumplan voor de kern Eerbeek. Hierin zullen maatregelen worden voorgesteld ter versterking van het centrum. Vooralsnog wordt gedacht aan twee modellen rust en dynamiek genaamd. In het model rust vormt een rustig, zijnde niet direct aan een doorgaande weg gesitueerd, plein het kloppend hart. Het model dynamiek kent eveneens een plein als hart van het centrum. Dit plein is volledig gesitueerd aan de doorgaande route, maar wel duidelijk afgeschermd van het verkeer. Hoofdstuk 4 65

34 Bedrijvigheid We streven naar het handhaven van de bestaande bedrijvigheid. Dit is van essentieel belang voor het behoud van de werkgelegenheid in de gemeente. Wel maken we een onderscheid tussen de bedrijven die verspreid in de woonomgeving liggen en bedrijven op een bedrijventerrein. Het bedrijventerrein in de kern Eerbeek wordt nog uitgebreid. We voorzien geen verdere uitbreiding de komende tien jaar. Het terrein biedt voldoende mogelijkheden voor de doorontwikkeling van de bestaande bedrijvigheid en voor verplaatsing van bedrijven van elders in de gemeente. Functiemenging is zeer goed mogelijk. Bedrijfsmatige activiteiten met een lichte milieuhinder (categorie 1 of 2 of daarmee gelijk te schakelen) zijn mengbaar met de woonfunctie. Voor aanwezige bedrijvigheid die verspreid voorkomt in de kern met een grotere hinder, streven we naar verplaatsing naar een bedrijventerrein. We zien echter geen knelpunten die vragen om een actieve verplaatsingsstrategie. Bestaande rechten worden dan ook gerespecteerd. Het bedrijventerrein Eerbeek-Zuid kent een forse geluidzone die op gespannen voet staat met de woon- en leefkwaliteit. We kiezen ervoor het primaat bij de bedrijvigheid te leggen, binnen de bestaande milieuruimte. Als ruimte vrijkomt spannen we ons in voor een herinvulling met bedrijvigheid. Pas als herinvulling niet lukt, zijn combinaties met andere functies mogelijk. We denken dan in eerste instantie aan een combinatie van werken en wonen, zodat de werkgelegenheid behouden blijft. We beseffen dat deze keuze op gespannen voet kan komen te staan met de realisatie van nieuwe woningbouwplannen in het aangrenzende woon- en centrumgebied. Momenteel wordt een Geluidkwaliteitplan opgesteld, waarin wordt onderzocht of herstructurering en inbreiding met woningen niet op gespannen voet staat met de ontwikkelingsmogelijkheden van de bestaande bedrijvigheid. Inbreiding, maatwerk met oog voor kwaliteit Binnen de kern Eerbeek liggen diverse inbreidingslocaties. Belangrijkste uitgangspunt voor deze inbreidingslocaties is dat steeds gebouwd wordt met oog voor de kwaliteit van de plek. De kwaliteit van de plek verbeteren we met name door de juiste woningen op de juiste plek te realiseren en te ontwikkelen met aandacht voor een goede groenstructuur. In een groot deel van de kern moet rekening gehouden worden met de geluidcontour van het bedrijventerrein Eerbeek-Zuid. Omdat een goed woon- en leefklimaat ons doel is, staan we geen nieuwe woonfuncties toe binnen deze geluidzone. Ook met herstructurering binnen deze zone zijn we zeer terughoudend. We streven immers naar een duurzame oplossing, waarbij het aantal gehinderden afneemt. Mogelijk blijkt bij het opstellen van het Geluidkwaliteitplan dat we de geluidcontour in 66 Hoofdstuk 4