De controle van een sloep Gemeente Amsterdam Dienst Binnenwaterbeheer Amsterdam

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman De controle van een sloep Gemeente Amsterdam Dienst Binnenwaterbeheer Amsterdam 31 juli 2006 RA Samenvatting Verzoeker vaart op 1 juni 2005 in zijn sloep met negen opvarenden op de Prinsengracht. Controleurs te water van de dienst Binnenwaterbeheer Amsterdam (BBA) vorderen dat verzoeker zijn sloep stillegt waarbij een blauw zwaailicht als stopteken gebruikt wordt. De controleurs legitimeren zich niet, fotograferen de boot (hoewel verzoeker dit niet wil) en vertellen niet waar hij van wordt verdacht. Op 15 juni 2005 beklaagt verzoeker zich bij BBA. Op 12 juli 2005 schrijft BBA verzoeker dat is vastgesteld dat hij op internet passagiersvaartuigen aanbiedt. Na het lezen van deze brief denkt verzoeker dat de brief verkeerd bezorgd is. Hij heeft geen bedrijfsvaartuig, vervoert geen passagiers en evenmin heeft hij een pagina op internet. Verzoeker schrijft hierover op 20 juli 2005 aan BBA een brief. In de reactie van 11 augustus 2005 erkent de dienst dat er geen internetpagina bekend is van verzoeker en dat deze (standaard) zin ten onrechte in de brief is opgenomen. Verzoeker kan zich niet in de reactie vinden en wendt zich tot de ombudsman die een hoorzitting organiseert. De belangrijkste conclusies van de ombudsman zijn dat de uitvoering van de controle niet onbehoorlijk is geweest maar de klachtafhandeling onzorgvuldig. Oordeel De onderzochte gedragingen zijn: voor wat betreft het stilhouden van een sloep: onzorgvuldig voor wat betreft het niet legitimeren van de toezichthouders: niet onbehoorlijk voor wat betreft de uitvoering van de controle: niet onbehoorlijk voor wat betreft de klachtbehandeling: onzorgvuldig

2 Aantal pagina s : 1/6 verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 29 augustus 2005 schriftelijk ingediend en betreft de Binnenwaterbeheer Amsterdam. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: het stilhouden van een sloep; het niet legitimeren van controleurs; de uitvoering van een controle; de afhandeling van een klacht. Bevindingen Achtergrond van het verzoek Verzoeker vaart op 1 juni 2005 in zijn sloep met negen opvarenden op de Prinsengracht. Controleurs te water van de dienst Binnenwaterbeheer Amsterdam (BBA) vorderen dat verzoeker zijn sloep stillegt waarbij een blauw zwaailicht als stopteken gebruikt wordt. De controleurs legitimeren zich niet, fotograferen de boot (hoewel verzoeker dit niet wil) en vertellen niet waar hij van wordt verdacht. Het is verzoeker niet duidelijk of de controleurs bezig zijn met controle of met opsporing. Op 15 juni 2005 beklaagt verzoeker zich bij BBA. Op 12 juli 2005 schrijft BBA aan verzoeker dat het op grond van de Verordening op de Haven en het Binnenwater verboden is zonder vergunning van B&W bedrijfsmatig passagiers te vervoeren. BBA heeft een plan van aanpak opgesteld om illegaal passagiersvervoer aan te pakken en per 1 juni 2005 is begonnen met een intensieve controle op illegaal vervoer. De gebruikelijke controle van verdachte vaartuigen wordt uitgebreid en er wordt extra gelet op wervende teksten en activiteiten van runners. Verder worden reclameuitingen op internet, gouden gids e.d. met aandacht gevolgd en ingezet als bewijsvoering om illegale handelingen aan te pakken. Van verzoeker is vastgesteld dat hij op internet passagiersvaartuigen aanbiedt. Hem wordt dringend geadviseerd deze, met de verordening strijdige, activiteiten te beëindigen. BBA wijst verzoeker erop dat alle ten dienst staande middelen ingezet zullen worden om het illegale passagiersvervoer in Amsterdamse wateren aan te pakken. Zo nodig wordt procesverbaal opgemaakt, of zal de dienst bij een vermoeden van overtreding een preventieve dwangsom opleggen, die verbeurd wordt verklaard als de overtreding daadwerkelijk wordt geconstateerd. Na het lezen van deze brief denkt verzoeker dat de brief verkeerd bezorgd is. Hij heeft geen bedrijfsvaartuig, vervoert geen passagiers en evenmin heeft hij een pagina op internet. Verzoeker schrijft hierover op 20 juli 2005 aan BBA een brief. In de reactie van 11 augustus 2005 laat BBA weten dat de controleurs redenen hadden om aan te nemen dat verzoekers vaartuig voor illegaal passagiersvervoer gebruikt werd. Verzoeker weigerde iedere vorm van medewerking maar maakte wel duidelijk dat er vrienden vervoerd werden. Dit voorval was voor BBA aanleiding de sloep als verdacht aan te merken en hem te informeren over de activiteiten van de dienst in het kader van het nieuwe handhavingsbeleid.

3 Aantal pagina s: 2/6 Er is geen sprake van rechtstreekse beschuldigingen. De dienst erkent dat er geen internetpagina bekend is en dat deze (standaard) zin ten onrechte in de brief is opgenomen. Verzoeker kan zich niet in de reactie vinden en wendt zich tot de ombudsman. Hoorzitting d.d. 14 oktober 2005 Gezien de tegengestelde standpunten nodigt de gemeentelijke ombudsman verzoeker en de dienst voor een hoorzitting uit. Namens BBA zijn de coördinator handhaving en een controleur aanwezig. Verzoeker legt in korte bewoordingen uit waarom hij het niet eens is met de gang van zaken op 1 juni 2005 en de klachtbehandeling door de dienst. BBA geeft uitleg gegeven over het nieuwe beleid ten aanzien van illegaal passagiersvervoer. Notoire overtreders zullen aangepakt worden en daarom vindt er vaak controle op het water plaats, zoals ook de betreffende dag het geval was. Om daadwerkelijk en effectief op te treden is dossiervorming nodig. Hiervoor moeten ook foto s gemaakt worden. Het blauwe zwaailicht werd gebruikt om de aandacht te trekken van de te controleren boot. De controleur heeft zich voorgesteld en gevraagd of verzoeker naar de kant wil gaan en of hij foto s van de boot mocht maken. Vervolgens heeft hij het nummer van de sticker genoteerd en informatie bij BBA ingewonnen. Hij erkent dat verzoeker bezwaar had tegen het maken van foto s. In het kader van de controlewerkzaamheden heeft hij die foto s echter wel gemaakt. Verzoeker heeft niet gevraagd of hij zich wilde legitimeren en daarom is dat niet gebeurd. Op de boot heeft iemand zich voorgesteld als vriend van verzoeker en uitgelegd wie er op dat moment in de boot zaten. Omdat toen niet meer het idee speelde dat er sprake was van commerciële activiteiten, zijn de andere passagiers niet gehoord. Verzoeker vreest dat zijn activiteiten op het water tot dossiervorming aanleiding zullen zijn. Verzoeker begrijpt dat controles nodig zijn, maar ervaart het als onprettig om gecontroleerd te worden. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar BBA gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. Verzoeker laat weten zich in het verslag van bevindingen te kunnen vinden. BBA heeft niet gereageerd. wetgeving Zie bijlage I behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen en handelingen van gemeentelijke instanties aan zogenaamde behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan het vereiste van wetmatigheid, het evenredigheidsbeginsel en het beginsel van administratieve nauwkeurigheid. overwegingen het stilhouden van een sloep Het vereiste van wetmatigheid impliceert dat een toezichthouder een vordering tot stilhouden van een vaartuig doet op de wijze zoals bepaald is in de Regeling stilhoudingsvordering toezichthouders (de Regeling). Deze schrijft voor dat (op het betreffende tijdstip) voor een vordering tot stilhouden een stopteken wordt opgestoken.

4 Aantal pagina s: 3/6 Vast staat dat een blauw zwaailicht is gebruikt om verzoekers aandacht te trekken en het vaartuig te laten stoppen. De onderzochte gedraging is op dit punt onzorgvuldig. het niet legitimeren van controleurs Het vereiste van wetmatigheid impliceert verder dat een toezichthouder zich desgevraagd legitimeert. Vast staat dat verzoeker in dit geval de betrokken toezichthouders niet verzocht heeft zijn legitimatiebewijs te tonen. De onderzochte gedraging is op dit punt niet onbehoorlijk. de uitvoering van een controle Het evenredigheidsvereiste houdt in dat bestuursorganen voor het bereiken van een doel een middel aanwenden dat voor de betrokkenen niet onnodig bezwarend is en dat in evenredige verhouding staat tot dat doel. Dit betekent dat de toezichthouder zijn bevoegdheid op de voor de burger minst belastende wijze moet uitoefenen en dat de toezichthouder een bevoegdheid niet mag uitoefenen als dat voor de vervulling van zijn taak niet redelijkerwijs noodzakelijk is. Dit beginsel is in de wettelijke regeling van toezicht tot uitdrukking gebracht in artikel 5:13 van de Awb. De doelstelling van de controles door BBA is het aanpakken van illegaal passagiersvervoer. Dit gebeurt enerzijds om de drukte op het water te beheersen en anderzijds om de veiligheid te waarborgen. Voor een effectieve handhaving is het nodig dat voldoende overtuigend bewijs verzameld wordt. Dat hiervoor handelingen verricht worden die bezwarend zijn voor burgers is onvermijdelijk. De ombudsman acht het gebruik van de bevoegdheden door de controleurs in het onderliggende geval niet disproportioneel en de gedraging is op dit punt behoorlijk. de afhandeling van een klacht Het vereiste van administratieve nauwkeurigheid houdt in dat bestuursorganen secuur moeten werken. De door de overheid verstrekte informatie dient waarheidsgetrouw en duidelijk te zijn. Vast staat dat BBA op 12 juli 2005 schrijft dat is vastgesteld dat verzoeker op internet de exploitatie van een of meer passagiersvaartuigen onder de aandacht brengt. De dienst erkent dat er geen internetpagina bekend is en dat deze (standaard) zin ten onrechte in de brief is opgenomen. Hiermee is gehandeld in strijd met voornoemd beginsel. oordeel De onderzochte gedragingen zijn: voor wat betreft het stilhouden van een sloep: onzorgvuldig voor wat betreft het niet legitimeren van de toezichthouders: niet onbehoorlijk voor wat betreft de uitvoering van de controle: niet onbehoorlijk voor wat betreft de klachtbehandeling: onzorgvuldig

5 Aantal pagina s: 4/6 Bijlage 1 Algemene wet bestuursrecht Artikel 5:12 lid 2 Een toezichthouder toont zijn legitimatiebewijs desgevraagd aanstonds. Artikel 5:13 Een toezichthouder maakt van zijn bevoegdheden slechts gebruik voor zover dat redelijkerwijs voor de vervulling van zijn taak nodig is. Artikel 5:15 lid 1 Een toezichthouder is bevoegd, met medeneming van de benodigde apparatuur, elke plaats te betreden met uitzondering van een woning zonder toestemming van de bewoner. Artikel 5:16 Een toezichthouder is bevoegd inlichtingen te vorderen. Artikel 5:18 lid 1 Een toezichthouder is bevoegd zaken te onderzoeken, aan opneming te onderwerpen en daarvan monsters te nemen. Uit de literatuur over het betreffende artikel blijkt dat mag worden aangenomen dat onder opneming ook het maken van foto s valt. Artikel 5:19 lid 1 Een toezichthouder is bevoegd vervoermiddelen te onderzoeken met betrekking waartoe hij een toezichthoudende taak heeft. Artikel 5:19 lid 4 Hij is bevoegd met het oog op de uitoefening van deze bevoegdheden van de bestuurder van een voertuig of van de schipper van een vaartuig te vorderen dat deze zijn vervoermiddel stilhoudt en naar een door hem aangewezen plaats overbrengt. Artikel 5:19 lid 5 Bij regeling van Onze Minister van Justitie wordt bepaald op welke wijze de vordering tot stilhouden wordt gedaan. Regeling stilhoudingsvordering vervoermiddelen Artikel 1 Een toezichthouder doet de vordering tot stilhouden, bedoeld in artikel 5:19, vierde lid, van de Algemene wet bestuursrecht, op de navolgende wijze: a. indien de toezichthouder tijdens de vordering gebruik maakt van een auto: door een stopteken, bestaande uit een in of aan de auto aangebrachte transparant waarin de aanduiding STOP, al dan niet in combinatie met de aanduiding van de dienst waar de toezichthouders werkzaam is, in rode letters verlicht wordt;

6 Aantal pagina s: 5/6 b. in de overige gevallen: 1 van een half uur vóór zonsopgang tot een half uur na zonsondergang: door het opsteken van een stopteken, bestaande uit een ronde witte schijf waaromheen een rode rand, waarin met witte letters in ieder geval de aanduiding STOP is geplaatst; 2 van een half uur na zonsondergang tot een half uur vóór zonsopgang: door het verticaal op en neer bewegen van een rood lichtsein dat is aangebracht in het midden van het in onderdeel 1 bedoelde stopteken.