Meer dan 25 jaar op wachtlijst voor markt Gemeente Amsterdam Stadsdeel Zuid

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Meer dan 25 jaar op wachtlijst voor markt Gemeente Amsterdam Stadsdeel Zuid 8 maart 2012 RA Samenvatting Een marktkoopman staat al 25 jaar minimaal vijf dagen per week op de Albert Cuypmarkt. Hij bezet een losse plaats, die per dag wordt toegewezen en in rekening gebracht. Al die tijd staat hij op de wachtlijst voor een vaste plaats. Het voordeel van een vaste plaats is onder andere het lagere tarief. Daarom verzoekt de man het stadsdeel in januari 2011 hem een vaste plaats toe te kennen. Wanneer een inhoudelijke reactie uitblijft, wendt de man zich tot de ombudsman. Het stadsdeel laat hierop weten dat er over een vergelijkbaar verzoek een zaak loopt bij de rechtbank. Die procedure wil het stadsdeel afwachten, waarna zijn brief zal worden beantwoord. Na enige tijd doet de ombudsman weer navraag naar de stand van zaken. Wanneer ook dan een antwoord uitblijft, belegt de ombudsman een hoorzitting. Uiteindelijk reageert het stadsdeel, hoewel de uitspraak eind april 2011 is gedaan, medio oktober op de brief. Aan het verzoek kan het stadsdeel op grond van de Heffingsverordening Marktgelden niet tegemoet komen. Verder wijst het stadsdeel erop dat het hierover al eerder met verzoeker heeft gecorrespondeerd. Tijdens de hoorzitting komt voorts aan de orde hoe de marktplaatsen worden verdeeld en hoe de wachtlijst en het toezicht werken. De ombudsman is van oordeel dat het stadsdeel zijn brief veel sneller had moeten beantwoorden. Over de tarieven zelf laat de ombudsman zich niet uit nu dit een zaak is van de deelraad. Ook is de ombudsman van oordeel dat het stadsdeel de handhaving van de marktvoorschriften niet voortvarend ter hand heeft genomen. Dat draagt niet bij aan een goede doorstroming en creëert geen draagvlak voor de bestaande wachtlijst en wachttijd.

2 Pagina : 2/6 Oordeel De onderzochte gedraging is in strijd met het vereiste van voortvarendheid. Amsterdam, 8 maart 2012 Ulco van de Pol Gemeentelijke Ombudsman

3 Pagina : 3/6 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 28 maart 2011 schriftelijk ingediend en betreft de gemeente Amsterdam, stadsdeel Zuid. Bevindingen aanleiding Verzoeker bezet ongeveer 25 jaar een losse plaats (een plaats die per dag wordt toegewezen) op de Albert Cuypmarkt gedurende minimaal vijf dagen per week. Hij dient in januari 2011 (opnieuw) een verzoek in om in aanmerking te komen voor een vaste plaats/voorkeurskaart (een plaats die voor onbepaalde tijd wordt toegewezen) met bijbehorend lager kwartaaltarief. Hij krijgt drie dagen later een ontvangstbevestiging van het stadsdeel, maar verneemt daarna niets meer. Verzoeker wendt zich eind maart 2011 tot de ombudsman. Het stadsdeel laat de ombudsman en verzoeker desgevraagd bij brief van 19 april 2011 weten dat er een juridische procedure loopt over een soortgelijk verzoek 1. Het stadsdeel geeft aan de uitspraak in deze procedure te willen afwachten alvorens inhoudelijk op het verzoek in te gaan. Het stadsdeel laat weten de uitspraak op korte termijn te verwachten. Verzoeker vraagt het stadsdeel bij brief van eind april 2011 welke juridische procedure er loopt en welke vragen aan de rechter zijn voorgelegd. Ook vraagt hij het stadsdeel of hij ooit in aanmerking zal komen voor een vaste plaats. Verzoeker krijgt hierop geen reactie. Hij wendt zich opnieuw tot de ombudsman. De ombudsman verzoekt het stadsdeel in juni hem en verzoeker inhoudelijk te informeren. De ombudsman krijgt geen antwoord. Op een tweede dringend verzoek van de ombudsman uit juli 2011 reageert het stadsdeel ook niet inhoudelijk. klachtomschrijving Het onderzoek van de ombudsman richt zich op: - de behandeling van een brief over wachtlijsten voor een vaste marktplaats/voorkeurskaart met bijbehorend tarief. hoorzitting De ombudsman besluit verzoeker en het stadsdeel uit te nodigen voor een hoorzitting. Na het versturen van de uitnodiging, krijgen verzoeker en de ombudsman medio oktober inhoudelijk bericht van het stadsdeel. Het stadsdeel beslist afwijzend op het verzoek omdat de Heffingsverordening Marktgelden Stadsdeel Oud-Zuid 2010 daar geen ruimte voor biedt. Verder wijst het stadsdeel op eerdere correspondentie met verzoeker over het onderwerp en stuurt het stadsdeel een afschrift mee van de uitspraak van de rechtbank. 1 Dit betreft een beroep tegen de weigering van het stadsdeel om het kwartaaltarief in plaats van het dagtarief in rekening te brengen aan een standplaatshouder die op de wachtlijst staat voor een vaste plaats. Op 29 april 2011 verklaart de rechtbank het beroep ongegrond.

4 Pagina : 4/6 Zowel verzoeker als vertegenwoordigers van het stadsdeel, waaronder de marktmeester, zijn aanwezig bij de hoorzitting. reactie van het stadsdeel De ombudsman richt zich op vier verschillende punten die tijdens het onderzoek naar voren zijn gekomen. Hieronder volgt per punt de reactie van het stadsdeel tijdens de hoorzitting. aanspraak op een vaste plaats/voorkeurskaart Het stadsdeel geeft allereerst aan dat verzoeker op dit moment behoorlijk hoog staat op de lijst om in aanmerking te komen voor een vaste plaats/voorkeurskaart. Het is evenwel niet mogelijk precies aan te geven wanneer hij die kan krijgen. Verzoeker staat ingeschreven op de lijst voor sollicitanten (mensen die een marktplaats willen bezetten en die geen vaste plaats hebben). Er zijn 267 marktplaatsen, waarvan 220 (80%) voor vaste plaatsen of voor houders van voorkeurskaarten en 47 (20%) voor sollicitanten. Bij de verplichte driejaarlijkse herindeling van de markt wordt het aantal marktplaatsen en hun locaties opnieuw vastgesteld. Ook worden dan de vrijgekomen vaste plaatsen toegewezen waarbij de volgorde van de sollicitantenlijst wordt gehanteerd. Verzoeker geeft in zijn brieven en tijdens de hoorzitting aan dat het stadsdeel ten onrechte een tiental plaatsen heeft onttrokken aan het totale aantal van 267 waardoor hij minder gauw in aanmerking zal komen voor een vaste plaats of een voorkeurskaart. In reactie daarop deelt het stadsdeel mee dat er tien plaatsen buiten de herindeling zijn gehouden, maar dat deze zijn onttrokken aan het aantal sollicitantenplaatsen en niet aan het aantal (vaste) plaatsen. Dit betreffen zogenaamde verkoopwagens. Daarnaast merkt verzoeker op dat er geen inzicht is in de sollicitantenlijst en de plek die je op die lijst inneemt. Het stadsdeel geeft aan dat de lijst is vastgesteld op basis van de volgorde van inschrijving en dat onderzoek is gedaan naar alternatieven, maar dat die er niet zijn. Wel is het mogelijk om op het stadsdeelkantoor inzage te krijgen in de plek die de sollicitant inneemt. handhaving ten aanzien van illegale verhuur van voorkeurskaarten Het stadsdeel deelt tijdens de hoorzitting mee dat verpachting niet geoorloofd is. Het stadsdeel hanteert momenteel een nieuw sanctiebeleid op basis van het aanwezigheidsprincipe. Het stadsdeel heeft in mei 2011 controles uitgevoerd op wisselende tijden en daarbij geconstateerd dat het in 50 van 267 gevallen niet duidelijk was of de bezetter van de plaats wel de rechthebbende was. De volgende stap is het opnieuw uitvoeren van controles en (indien aan de orde) het uitdelen van waarschuwingen. verschil in tarief In reactie op dit punt deelt het stadsdeel mee dat de tarieven zijn vastgesteld in de Heffingsverordening marktgelden stadsdeel Oud-Zuid 2010 en dat het juist is dat de kwartaaltarieven voor houders van vaste plaatsen of voor houders van voorkeurskaarten lager zijn dan die voor houders van losse plaatsen, die per dag moeten betalen. Daarbij geeft het stadsdeel aan dat de tarieven voor houders van vaste plaatsen en voor houders van voorkeurskaarten per 1 januari 2012 verhoogd zullen worden, zodat de tarieven dichterbij elkaar komen te liggen.

5 Pagina : 5/6 beantwoording brief Het stadsdeel erkent dat op dit punt niet juist is gehandeld. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar het stadsdeel gestuurd om na te gaan of de feiten juist zijn weergegeven. De reactie van het stadsdeel heeft tot een feitelijke aanpassing geleid. Verzoeker laat weten dat het hem nog steeds te doen is om een vaste plaats. Het stelt hem teleur dat het stadsdeel slechts meedeelt dat verzoeker hoog op de lijst staat. Ten aanzien van de tien plaatsen die buiten de herverdeling zijn gehouden, deelt verzoeker mee dat enkele zijn ingenomen door sollicitanten met een lagere anciënniteit. Tot slot is verzoeker van mening dat het verschil in tarieven ook in 2012 nog erg groot is en dat het dagtarief onredelijk hoog is. Hij vermoedt dat dit de reden is voor de late beantwoording van zijn brief. Beoordeling De ombudsman beoordeelt of het bestuursorgaan zich in de door hem onderzochte aangelegenheid behoorlijk heeft gedragen 2. Behoorlijkheidsvereisten Indien naar het oordeel van de ombudsman de gedraging niet behoorlijk is, vermeldt hij in het rapport welk vereiste van behoorlijkheid is geschonden 3. In dit onderzoek toetst hij de gedraging aan het vereiste van voortvarendheid. Overwegingen Allereerst deelt de ombudsman mee dat het niet aan hem is om te treden in de hoogte van de verschillende tarieven, geregeld via de Verordening op de Marktgelden stadsdeel Oud-Zuid Het is aan de stadsdeelraad om daarover te beslissen. De ombudsman onthoudt zich dan ook van een oordeel op dit punt. Het vereiste van voortvarendheid houdt in dat de overheid zo snel en slagvaardig mogelijk handelt. Waar geen wettelijke termijnen bestaan, handelt de overheid binnen een redelijke korte termijn. Dit brengt mee dat vragen van burgers spoedig worden beantwoord. ten aanzien van de beantwoording van de brief In deze zaak is verzoekers brief uit januari 2011 pas in oktober 2011, na veel aandringen van verzoeker en de ombudsman, beantwoord. Aanvankelijk werd de beantwoording aangehouden in afwachting van een uitspraak van de rechtbank. Niet valt in te zien waarom de brief vervolgens, toen de rechtbank uitspraak had gedaan, pas na maanden is beantwoord. Het vereiste van voortvarendheid is geschonden. 2 artikel 9:27 lid 1 Algemene wet bestuursrecht 3 artikel 9:36 lid 2 Algemene wet bestuursrecht

6 Pagina : 6/6 ten aanzien van een vaste plaats/voorkeurskaart Vast staat dat het stadsdeel er te lang over heeft gedaan om verzoeker duidelijkheid te bieden over zijn verzoek. Wat betreft het verdelen van de vaste en dagplaatsen en het hanteren van een wachtlijst, kan de ombudsman het stadsdeel in zijn algemeenheid volgen. Ook gezien de uitspraak van de rechtbank, acht de ombudsman de beslissing om in afwachting van een vaste plaats het dagtarief in rekening te brengen niet onjuist. Opmerkelijk is evenwel, dat verzoeker na 25 jaar nog niet in aanmerking is gekomen voor een vaste plaats. Dat brengt de ombudsman op het volgende punt. ten aanzien van de handhaving Het vereiste van voortvarendheid brengt ook mee dat de overheid handhaving serieus neemt en dat zij, waar nodig, doorpakt. Vast staat dat in het voorjaar van 2011 is gebleken dat over bijna een vijfde van de plaatsen twijfels bestaan. Begin 2012 laat het stadsdeel weten dat de volgende stap zal zijn het opnieuw uitvoeren van controles en (indien aan de orde) het uitdelen van waarschuwingen. Onduidelijk is wat in de tussenliggende tijd is gebeurd. Dit geeft geen blijk van een voortvarende aanpak van mogelijk ongeoorloofd gebruik van marktplaatsen en draagt niet bij aan het draagvlak voor de wachtlijst en de lange wachtduur. Het is bovendien aannemelijk dat een slagvaardige aanpak van ongeoorloofd gebruik over de jaren had geleid tot een grotere doorstroming. Oordeel De onderzochte gedraging is in strijd met het vereiste van voortvarendheid.