Onkruidverwijdering: waar gehakt wordt vallen spaanders Gemeente Almere Dienst Stadsbeheer

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Onkruidverwijdering: waar gehakt wordt vallen spaanders Gemeente Almere Dienst Stadsbeheer 16 april 2012 RA Samenvatting Een man kan zich niet vinden in de manier waarop in zijn buurt de onkruidverwijdering gebeurt. Hij is bezorgd voor schade aan zijn auto. Hij wendt zich in augustus en november 2011 in mails tot de gemeente Almere. Een ontvangstbevestiging volgt, maar een inhoudelijke reactie niet. In januari legt hij zijn klacht over de onkruidverwijdering opnieuw voor, en wijst er daarbij op dat hij al meerdere keren aandacht daarvoor heeft gevraagd. In haar reactie laat de gemeente weten dat de aannemer schade moet proberen te voorkomen, maar waar gehakt wordt vallen spaanders. De gemeente is niet aansprakelijk voor schade. Ook geeft de gemeente nog het advies dat verzoeker samen met zijn buren zelf het onkruid verwijderen kan. De man is ontevreden met het antwoord en wendt zich tot de ombudsman. De ombudsman krijgt desgevraagd een toelichting op de wijze van onkruidverwijdering. In 2011 zijn slechts drie schades gemeld. Contractueel is de aannemer aansprakelijk voor de schade. Vanaf 2012 moeten buurtbewoners zelf hun stoep onkruidvrij houden. Het antwoord richting de man is kort en enigszins hard en onvriendelijk geweest, geeft de gemeente toe. Vaststaat dat de gemeente Almere in haar reactie op verzoekers klacht te kort door de bocht is geweest. De voor verzoeker relevante toelichting geeft Stadsbeheer pas nadat verzoeker zijn klacht aan de ombudsman heeft voorgelegd. Dat had de gemeente moeten doen in de reactie op verzoekers klacht.

2 Pagina : 2/6 Oordeel De onderzochte gedraging is in strijd met het vereiste van goede motivering. Amsterdam, 16 april 2012 Ulco van de Pol Gemeentelijke Ombudsman

3 Pagina : 3/6 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 31 januari 2012 schriftelijk ingediend en betreft de Gemeente Almere, Dienst Stadsbeheer. Bevindingen aanleiding Verzoeker heeft bezwaren tegen de wijze waarop de Gemeente Almere onkruid verwijdert in zijn straat, in Almere West. De onkruidverwijdering gebeurt in opdracht van de gemeente door een bedrijf. Bij de onkruidverwijdering worden voertuigen met snel roterende staalborstels (zonder beschermkappen) ingezet, die door de straat en over de stoepen rijden. Hierbij gaan de schoonmaakvoertuigen dicht langs de auto s, wat gemakkelijk schade veroorzaken kan. Verzoeker vreest dat zijn auto een keer schade zal oplopen. Om dit te voorkomen, neemt hij vanaf augustus 2011 drie keer contact op met de gemeente om te zoeken naar een alternatieve wijze van onkruidverwijdering. De eerste keer, begin augustus 2011, vult hij digitaal een formulier voor meldingen in en stuurt dat naar de gemeente toe. Het callcenter van de gemeente stuurt op 4 augustus 2011 een ontvangstbevestiging. Daarin staat dat verzoekers vraag over het verwijderen van onkruid doorgezet is naar de afdeling Stadsreiniging. Stadsreiniging neemt de melding verder in behandeling. Een reactie zal binnen twee weken na binnenkomst volgen. Die reactie blijft uit. Op 16 november 2011 stuurt verzoeker een melding aan info@almere.nl. Hij meldt het teleurstellend te vinden dat de gemeente niet inhoudelijk heeft gereageerd op zijn melding van augustus. Verder vraagt hij opnieuw om een alternatieve manier van onkruidverwijdering. Hierbij noemt hij het plaatsen van borstelkappen over de veegborstels. Op 17 november 2011 stuurt de gemeente verzoeker een reactie per mail. Daarin staat dat de gemeente ernaar streeft de melding binnen twee weken af te handelen. Een reactie blijft uit. Op 17 januari 2012 stuurt verzoeker opnieuw een mail, waarin hij zijn klacht over de wijze van onkruidverwijdering aankaart. Hij verwijst naar het feit dat hij hiervoor al herhaaldelijk via mails aandacht heeft gevraagd. De behandeling van een klacht Een reactie van de toezichthouder Groen volgt. Die schrijft dat de aannemer 1 natuurlijk moet proberen overlast of schades te voorkomen. Hij vervolgt: maar zoals u weet, waar gehakt wordt vallen spaanders, zo ook in deze. Hij erkent dat het wel eens voorkomen kan dat er steentjes van een veegborstel wegspringen. Volgens de toezichthouder is de schade die hierdoor ontstaat te allen tijden voor de aannemer en niet voor de gemeente Almere. In zijn reactie hierop aan de toezichthouder Groen wijst verzoeker er nogmaals op dat er alternatieven zijn, en dat hij zich er niet in vinden kan dat men pas achteraf (na ontstaan van de schade) de aannemer aanspreken kan. Hij vindt dat er naar oplossingen ter voorkoming van de schade moet worden gezocht. De reactie van de toezichthouder Groen is kort: In antwoord op uw reactie wil ik graag nog een oplossing kwijt. Deze is dat u met de buren gezamenlijk het trottoir schoon cq. vrij van onkruid houdt zodat er geen machine over het trottoir hoeft te rijden om het onkruid te verwijderen. Het is maar een idee!!. 1 Het bedrijf dat de onkruidverwijdering uitvoert.

4 Pagina : 4/6 klachtomschrijving Het onderzoek van de ombudsman richt zich op: de klachtbehandeling over de uitvoering van onkruidverwijdering. reactie van de Dienst Stadsbeheer Almere Desgevraagd laat de gemeente onder meer het volgende weten. Over het reageren op verzoekers signalen Stadsbeheer erkent dat de gemeente niet heeft gereageerd op verzoekers eerste twee meldingen. Het callcenter heeft verzoekers melding van augustus doorgezonden naar de afdeling Stadsreiniging, maar dat bericht is daar niet terug te vinden in de administratie. Verzoekers bericht van november is geregistreerd als melding openbare ruimte en ter behandeling op naam van een verkeerde behandelaar gezet. Daardoor bleef beantwoording achterwege. De inhoudelijke beantwoording hoort namelijk thuis bij het Advies-en Ingenieursbureau 2. Naar aanleiding van verzoekers mail van januari heeft het Advies-en Ingenieursbureau geen onderzoek gedaan naar alternatieve manieren van onkruidverwijdering. Daarvoor zijn verschillende redenen. In de eerste plaats is een melding van één burger over angst voor schade onvoldoende om het beleid rond onkruidverwijdering bij te stellen. Het werken met borstelmachines is een in de markt voor het openbaar onderhoud algemeen aanvaarde werkmethode en op zichzelf niet onveilig. Stadsbeheer benadrukt dat er over de hele 350 hectare verharding die in Almere West in 2011 is bewerkt slechts drie schadegevallen zijn voorgekomen. In de tweede plaats zouden de borstelmachines door een beschermkap minder flexibel inzetbaar zijn en tot meerwerk leiden, omdat juist de randen, waar veel onkruid is, niet meer te bereiken en daardoor niet te bewerken zijn. Over erkenning van aansprakelijkheid in geval van schade De gemeente Almere heeft de onkruidverwijdering aan de aannemer uitbesteed in het kader van een zogenaamd UAV-RAW bestek. Uitgangspunt hierbij is dat het resultaat wordt afgesproken. In de bestekafspraken is vastgelegd dat de aannemer het werk zodanig uitvoeren moet dat schade zoveel mogelijk beperkt wordt. Ook staat in de bestekafspraken dat de aannemer de opdrachtgever vrijwaart tegen aanspraken van derden tot vergoeding van schade. Voor de situatie waarbij een burger toch rechtstreeks de opdrachtgever de gemeente benadert met een schadeclaim en zich niet naar de aannemer laat verwijzen bestaat er een ontsnappingsclausule in het bestek. Die houdt in dat de opdrachtgever de uit de claim voortkomende kosten met een toeslag van 20% verhalen kan op de aannemer. Over het antwoord van de toezichthouder over onkruidverwijdering door buurtbewoners Dit antwoord moet gezien worden in het licht van de volgende achtergrondinformatie. Per januari 2012 is de gemeente gestopt met structurele onkruidbestrijding op de stoepen grenzend aan woningen. Dat is ook vastgelegd in het nieuwe onderhoudsbestek Almere West. De inwoners worden geacht zelf onkruid te verwijderen. Door deze wijziging loopt verzoeker ook minder risico op schade. De aannemer zal echter op straat wel onkruid blijven verwijderen. Als burgers het schaderisico willen uitsluiten, kunnen zij zelf het initiatief nemen om ook rond de parkeerplekken het onderhoud te doen. 2 Een onderdeel van de Dienst Stadsbeheer.

5 Pagina : 5/6 Stadsbeheer erkent dat de toezichthouder zijn tekst wat kort heeft verwoord. De antwoorden zijn wel gebaseerd op het bestek en het beleid van de gemeente Almere. De toonzetting was wellicht enigszins hard en onvriendelijk. Dat was niet de bedoeling. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar de gemeente Almere gestuurd om na te gaan of de feiten juist zijn weergegeven. De reactie van de gemeente is verwerkt in het verslag. Verzoekers reactie leidde niet tot aanpassing van het verslag. Beoordeling De ombudsman beoordeelt of het bestuursorgaan zich in de door hem onderzochte aangelegenheid behoorlijk heeft gedragen 3. Behoorlijkheidsvereisten Indien naar het oordeel van de ombudsman de gedraging niet behoorlijk is, vermeldt hij in het rapport welk vereiste van behoorlijkheid is geschonden 4. In dit onderzoek toetst hij de gedragingen aan het vereiste van een goede motivering. Overwegingen De overheid motiveert haar besluiten en handelingen steeds goed. Zij handelt niet alleen naar wat haar goed uitkomt. Drie bouwstenen zijn voor een goede motivering van belang: de wettelijke voorschriften, de feiten en belangen en een heldere redenering. De motivering moet gericht zijn op het concrete individuele geval en begrijpelijk zijn voor de ontvanger. Bovendien moet de motivering inzicht geven in de afweging die ten grondslag ligt aan handelwijze of besluit. Een goed onderbouwde toelichting van de overheid op haar handelen of een ingenomen standpunt draagt ertoe bij dat de burger zich serieus genomen voelt. Dat geldt in het bijzonder voor de klachtbehandeling. Vaststaat dat verzoeker meerdere keren aandacht heeft gevraagd voor de wijze van onkruidverwijdering. Nadat de gemeente op zijn eerste twee meldingen helemaal niet met een inhoudelijke reactie kwam, volgde er maanden na verzoekers eerste signaal een reactie op zijn klacht. Vast staat dat dit antwoord onvoldoende blijk geeft van het serieus nemen van een bezorgde burger. Het nu gegeven antwoord komt niet alleen onvriendelijk over, maar is te kort door de bocht. De reden hiervan zit in de té beknopte motivering. De voor verzoeker relevante toelichting op de afweging van de gemeente om de onkruidverwijdering te doen zoals dat gebeurt, geeft Stadsbeheer pas nadat verzoeker zijn klacht aan de ombudsman heeft voorgelegd. Stadsbeheer had verzoeker -overigens meteen na verzoekers eerste signaal in augustus- uitleg moeten geven over de keuze van onkruidverwijdering, de reden waarom de borstels niet voorzien worden van beschermkappen, en dit moeten afzetten tegen het aantal schadeincidenten op jaarbasis. Op die manier had Stadsbeheer de overigens te volgen - afweging om de onkruidver- 3 artikel 9:27 lid 1 Algemene wet bestuursrecht 4 artikel 9:36 lid 2 Algemene wet bestuursrecht

6 Pagina : 6/6 wijdering niet aan te passen inzichtelijk moeten maken. Ook een nadere toelichting op de procedure rond aansprakelijkheidstelling en de keuze voor actieve bewonersparticipatie bij onkruidverwijdering, had daarbij aan verzoeker moeten worden gegeven. Nu dat is nagelaten, heeft de dienst in strijd met het vereiste van een goede motivering gehandeld. Oordeel De onderzochte gedraging is in strijd met het vereiste van goede motivering.