Historiek en concepten Negatieve stereotiepen in internationaal perspectief Stigmatisering en de professionele hulpverlener

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Historiek en concepten Negatieve stereotiepen in internationaal perspectief Stigmatisering en de professionele hulpverlener"

Irena Kuiper
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Overzicht Historiek en concepten Negatieve stereotiepen in internationaal perspectief Stigmatisering en de professionele hulpverlener

3 Eerste bijdragen Erving Goffman, Asylums (1961), Stigma: Notes on the management of spoiled identity (1963); Thomas Scheff, Being Mentally Ill: A sociological theory (1966) Symbolisch Interactionisme:de betekenis van het handelen = anticipatie op de reactie van de anderen; Anormatief gedrag is een sociale constructie; Aanhoudend residueel deviant gedragdat sterk disruptief is leidt tot labeling als geestelijk gestoord; Primaire en secundaire deviantie.

4 Het stigmatiseringsproces: 1 ste generatie Negatief stereotiep Vooroordeel Label Discriminatie Psychische klachten

5 Het stigmatiseringsproces: 2 de generatie Negatief stereotiep Vooroordeel Psychische klachten Label Zelflabel Discriminatie Gekwetst zelfbeeld

6 Belgische bevolking: Welke negatieve stereotiepen?

7 Stigma onderzoek van de 2 de generatie Is er wel of niet sprake van een uitgesproken negatieve houding tov personen met psychische problemen? Hebben negatieve stereotiepen gevolgen wanneer er geen sprake is van openlijke discriminatie? Is er een syngergie mogelijk van het biomedische en het sociologische model?

8 Internationaal perspectief NEGATIEVE STEREOTIEPEN ALS EEN CULTUREEL GEGEVEN

9 Databestanden Eurobarometer 248 ( ) European Values Survey ( ) Stigma in a Global Context: (Belgian) Mental health Survey (2010)

12 Vooroordelen tov personen met psychische problemen binnen en buiten Europa

13 Vooroordelen over personen met psychische problemen (Eurobarometer 248, ) Weinig Sterk

14 Vooroordelen over personen met psychische problemen (Eurobarometer 248, ) Weinig Sterk

15 Inkomensongelijkheid en stigmatisering (Eurobarometer 248, )

16 Residentiële psychiatrie en stigmatisering (Eurobarometer 248, )

17 Recente evolutie sociale afstand (EVS, )

18 Publiek stigma en zelf-stigma(sgc-bmhs 2010)

19 Publiek stigma en zelf-stigma(sgc-bmhs 2010)

20 Internationaal perspectief VERMEENDE OORZAKEN VAN PSYCHISCHE PROBLEMEN

22 Karakterschets A Piet is een Belgische man. De voorbije weken voelt Piet zich teneergeslagen. Hij wordt s morgens wakker met een somber en zwaarmoedig gevoel dat de hele dag blijft hangen. Hij beleeft geen vreugde aan de dingen zoals anders het geval is. In feite lijkt het alsof niets hem/haar plezier verschaft. Zelfs wanneer hij leuke dingen meemaakt, lijken ze Piet niet blij te maken. De kleinste opdrachten lijken moeilijk uitvoerbaar. Hij kan zich moeilijk concentreren. Hij heeft geen energie, is futloos en is niet in staat om de dingen te doen die hij anders doet En hoewel Piet zich moe voelt, kan hij 's nachts niet slapen. Piet voelt zich waardeloos, bijzonder moedeloos en schuldig. De familie van Piet heeft gemerkt dat hij geen eetlust meer heeft en vermagerd is. Hij zondert zich af en heeft gewoon geen zin om te praten. Karakterschets B Mieke is een Belgische vrouw. Tot een jaar geleden ging het best goed met Mieke. Maar toen veranderde alles. Zij dacht dat de mensen in haar omgeving slechte dingen over hem/haar vertelden en achter haar rug roddelden. Mieke was ervan overtuigd dat de mensen hem/haar bespioneerden en dat ze konden horen wat zij dacht. Mieke verloor haar enthousiasme in haar werk en gezin, trok zich terug in haar huis, en bracht de tijd meestal alleen door. Mieke werd zodanig in beslag genomen door haar gedachten dat zij maaltijden oversloeg en haar persoonlijke hygiëne verwaarloosde. 's Nachts wanneer iedereen sliep, liep zij te ijsberen in huis. Mieke hoorde stemmen hoewel er niemand anders aanwezig was. Die stemmen zeiden haar wat zij moest doen of denken. Zij verkeert al zes maanden in deze situatie.

23 Vermeende oorzaken van psychische problemen (SGC-MHS, 2010)

24 Vermeende oorzaken van psychische problemen (SGC-MHS, 2010)

25 Vermeende oorzaken van een depressie en stigma stereotiepen (SGC-BMHS)

26 Vermeende oorzaken van een psychose en stigma stereotiepen (SGC-BMHS)

27 Britse soldaat WO I shell shock PET scan depressiviteit - verminderde hersenactiviteit

29 Stigma en de hulpverlening Service stigma als een barrière tot hulpverlening; De ambivalente positie van de hulpverlener in De ambivalente positie van de hulpverlener in de GGZ Professionele hulpverleners als een bron van stigma Professionele hulpverleners en associatief stigma Professionele hulpverleners en de-stigmatisatie

30 I. Stigma van de GGZ (service stigma)

31 I. Stigma als een barrière tot hulpverlening (Eurobarometer 248, ). Bron: Verhaeghe, M. & Bracke, P. (in revision) Cultural stigma beliefs and mental health service use: a cross-national comparison, Journal of Health & Social Behavior.

32 IIa. GGZ hulpverleners als bron van stigmatisering

33 IIa. GGZ hulpverleners als bron van stigmatisering 10 meest frequent vermelde stigma-ervaringen van psychiatrische patiënten en hun familie (n=54) (Bron: Schulze (2007))

34 IIa. GGZ hulpverleners als bron van stigmatisering Negatieve stereotiepen bij professionele en bij de algemene bevolking, (Lauber et al, 2006) Lauber C, Nordt C, Braunschweig C, Rössler W.Do mental health professionals stigmatize their patients? Acta Psychiatra Scand 2006: 113 (Suppl. 429): 51 59

35 IIb. GGZ hulpverleners als slachtoffers van stigmatisering Bron: Mieke Verhaeghe & Piet Bracke (2012), Associative Stigma among Mental Health Professionals: Implications for Professional and Service User Well-Being, Journal of Health and Social Behavior53: 17-32,

36 IIc. GGZ hulpverleners en destigmatisering Bewust worden van de stigmatiserende processen werkzaam in de klinische praktijk (macht van diagnostische classificaties, gebrek aan interdisciplinariteit, focus op behandeling ipv op herstel); Weerstand bieden tegen het stigma van de GGZ hulpverlener in de samenleving, maar vooral bij andere hulpverleners Psychische ziekte is geen gewone ziekte: herstelwerkzaamheden impliceren verzet tegen vooroordelen

Vergelijkbare documenten

Geestelijke gezondheid en stigmatisering

Geestelijke gezondheid en stigmatisering Piet Bracke Health & Demographic Research Vakgroep Sociologie Piet.Bracke@UGent.be Mentale gezondheid : omschrijving Mentale gezondheid : omschrijving De psychiatrische/biomedische