JEUGDIGE ZEDENDELINQUENTEN - DE STAND VAN ZAKENdr. Jan Hendriks. Hoofd Jeugd De Waag Den Haag UVA Adviseur Harreveld

Transcriptie

1 JEUGDIGE ZEDENDELINQUENTEN - DE STAND VAN ZAKENdr. Jan Hendriks Hoofd Jeugd De Waag Den Haag UVA Adviseur Harreveld

2 ONDERWERPEN Typologie Recidive Risicotaxatie Behandeling

3 MEISJES ALS DADER Relatief klein percentage < 5% Minder geweld dan bij jongens Veelal oppassituaties Soms afstraffen concurrente Daders vaak zelf slachtoffer van seksueel misbruik

4 TYPOLOGIE Kindmisbruikers Leeftijdgenootmisbruikers Groepsdaders

5 GROEPSDADERS Veelal allochtone afkomst Meer voltooide verkrachtingen Relatief weinig psychopathologie

6 KINDMISBRUIKERS Losers Vaak gepest Neurotische/depressieve klachten Negatief zelfbeeld Vaker slachtoffers voor indexdelict Sekse slachtoffer opvallend

7 LEEFTIJDGENOOTMISBRUIKERS Vaker allochtone afkomst Meer geweld Meer verzet waargenomen

8 AMBULANT VERSUS NIETBEHANDELD (2005) N=325 Onderscheid kindmisbruikers, leeftijdgenootmisbruikers en groepsdaders 106 poliklinisch behandeld via De Waag 219 niet behandeld via De Waag en niet via Harreveld Gemiddelde volgtijd = 8 jaar (1-18 jaar)

9 SLACHTOFFERSCHAP Schattingen varieren van 1/3 2/3 Onderzoek Hendriks & Bijleveld (N=330): <20% Meeste slachtoffers worden geen daders Slachtofferschap is van invloed op type daderschap

10 KENMERKEN 62% Nederlandse afkomst gemiddelde leeftijd = 14 91% VMBO of lager 39% regelmatig tot vaak gepest 67% contact leeftijdgenoten slecht

11 DIAGNOSE 6% pervasieve ontwikkelingsstoornis 8% ADHD

12 GEZINSACHTERGRONDEN 22% licht tot ernstig geweld in gezin 20% pedagogische en/of emotionele verwaarlozing 26% lichamelijke of geestelijke mishandeling 17% zelf slachtoffer, 8% vermoedens

13 ALLE RECIDIVE (N=325) Niet behandeld Geen recidive 89 (41%) Wel 130 recidive (59%) Negatief of neutraal verloop 6 (29%) Positief verloop 15 (71%) 36 (42%) 49 (58%)

14 GEWELDSRECIDIVE (N=325) Niet behandeld Geen recidive 169 (77%) Wel 50 recidive (23%) Negatief of neutraal verloop 16 (76%) Positief verloop 5 (24%) 10 (12%) 75 (88%)

15 ZEDENRECIDIVE (N=325) Niet behandeld Geen recidive 199 (91%) Negatief of neutraal behandeld 17 (81%) Wel recidive 20 (9%) 4 (19%) Positief behandeld 3 (4%) 82 (96%)

16 SUBTYPEN EN ZEDENRECIDIVE (N=319) geen recidive recidive kindmisbruikers 92% 8% leeftijdgenootmisbruikers groepsdaders 91% 9% 90% 10%

17 RECIDIVEONDERZOEK HARREVELD (2005) 10% van de totale groep recidiveert op gebied van zeden (4% tijdens behandeling niet meegeteld en 2% mogelijk) 15% van de obsessieven recidiveert 0% van de opportunisten recidiveert recidive na twee jaar: 70% van totale volume

18 CALDWELL (2002). WHAT WE DO NOT KNOW ABOUT JUVENILE SEXUAL REOFFENCE RISK Reconviction studies: N=12 N= 46 tot 350 (Kahn & Lafond, 1988) Follow up periode 20,4 tot 120 maanden Recidive percentage: 1.7% to 19% Totale N van recidivisten: 158 van 1515: 10%

19 SAMENHANGEND MET ZEDENRECIDIVE Geen of niet positief verlopen behandeling Eerdere zedendelicten Beide seksen als slachtoffer Verzet slachtoffer

20 RISICOFACTOREN KINDMISBRUIKERS Weinig neurotische problematiek Eerdere zedendelicten Eerdere rechterlijke interventies Waargenomen verzet bij slachtoffer Jong slachtoffer (H) Slachtoffer is onbekende (H)

21 RISICOFACTOREN LEEFTIJDGENOOTMISBRUIKERS Negatief zelfbeeld Speciaal onderwijs Gepest zijn op school

22 RISICOFACTOREN GROEPSDADERS Geen gevonden

23 RISICOTAXATIE 2 instrumenten: J-SOAP (Prentky et al.) en ERASOR (Worling & Curwen) Richten zich op de totale groep jeugdige zedendelinquenten Niet gevalideerd, geen cut off score Beter: risicotaxatie-instrument per subgroep

24 CONCLUSIES Het is zinvoller om over subtypen jeugdige zedendelinquenten te spreken dan over de hele groep. Recidivepercentage op zedengebied is op lange termijn relatief laag (rond 10%) Behandeling lijkt bij te dragen aan recidivevermindering.

25 TRENDS Meer verfijnde risicotaxatie (subtype, leeftijd) Sneller ambulant behandelen Korter behandelen Random toewijzen? Generalistisch behandelen (groepsdader)

26 VORMEN VAN HULPVERLENING/BEHANDELING 0-variant Taakstraf (Rutgers-Nisso/ Jeugdreclassering) Poliklinisch (De Waag) Residentieel (Harreveld/Rentray)

27 DE WAAG Onderdeel TBS-kliniek dr. H.van der Hoevenstichting (1955) De Waag Utrecht 1992 Fusie ABJ : 7 vestigingen

28 BEHANDELING VIA DE WAAG Ervaring sinds 1987 Eigen methode Onvrijwillig en vrijwillig Korte intakeprocedure Start: individueel traject Vervolgtraject: veelal groepstherapie (20 maanden) Veelal gericht op solodaders Aandacht voor ouders

29 UITGANGSPUNTEN No cure but control, hoewel? Verantwoordelijkheid nemen Inzicht krijgen in gevolgen recidiveren Herkennen risicofactoren Vat krijgen op cognitieve vervormingen Gedragsalternatieven ontwikkelen Verbeteren empathie Verbeteren zelfbeeld Vergroten sociale vaardigheden

30 OPBOUW PROGRAMMA Doelstellingen + evaluaties Gevolgen voor de dader Signalen voorafgaand aan het delict Gevolgen voor het slachtoffer Cognitieve vervormingen Gedragsalternatieven Sociale vaardigheden

31 DOELSTELLINGEN Concreet Regelmatige evaluatie

32 GEVOLGEN VOOR DE DADER Gevolgen voor contacten gezin/familie Gevolgen voor school/werk Gevolgen energie/tijd

33 SIGNALEN VOORAFGAANDE AAN HET DELICT Geschiedenis Gevoeligheden 5 G S: gebeurtenissen Gevoelens Gedachten Gedrag Goedpraters

34 COGNITIEVE VERVORMINGEN Noodzakelijk om stabiliteit te handhaven Noodzakelijk om te hervormen: tegengif bieden

35 GEVOLGEN VOOR HET SLACHTOFFER Psychische gevolgen Fysieke gevolgen Korte-termijn gevolgen Lange-termijn gevolgen

36 GEDRAGSALTERNATIEVEN Impulscontrole Agressieregulatie Alternatieven direct aan seksualiteit gerelateerd Alternatieven indirect aan seksualiteit gerelateerd

37 SOCIALE VAARDIGHEDEN Vooral nodig voor soloplegers en specifiek kindmisbruikers Soms contraproductief (bij psychopaten) Geen kernmodule

38 TOT SLOT Bedankt voor jullie aandacht!