Elk kind heeft een stem. kun je die horen? Symposium Geef het kind een stem voorafgaand aan promotie van Froukje Snoeren Maastricht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Elk kind heeft een stem. kun je die horen? Symposium Geef het kind een stem voorafgaand aan promotie van Froukje Snoeren Maastricht"

Transcriptie

1 Improving Mental Health by Sharing Knowledge Elk kind heeft een stem kun je die horen? Symposium Geef het kind een stem voorafgaand aan promotie van Froukje Snoeren Maastricht 3 December, Maastricht Cees Hoefnagels

2 NRC: Luister! De wortel spreekt 2

3 Introductie Opbouw Kun je het praten over kindermishandeling door mishandelde kinderen in de wereld van alle dag beïnvloeden? Functies van praten over kindermishandeling door mishandelde kinderen Wat weten we wel? Twee Nl voorbeelden om (ook niet-) mishandelde kinderen aan te moedigen te praten. En effecten Wat wat weten we niet? Een statement Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/2014 3

4 Waarom is praten door mishandelde kinderen belangrijk? Sociaal emotionele functie Instrumentele functie Normatieve maatschappelijke functie Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/2014 4

5 Welcome in my backyard! Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/2014 5

6 Wat weten we wel? (1) Wetenschap: kindermishandeling à seksueel misbruik gunstige effecten als disclosee response positief is Populatie studies subklinische steekproeven Misbruikte kinderen betrouwbaar en accuraat rapporteren Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/2014 6

7 Wat weten we wel? (2) Hulpverlening: vraag à reactie Advies van misbruikte en mishandelde kinderen : doen! Effecten van twee Nederlandse interventies Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/2014 7

8 Voorbeeld van een interventie (1) Over sommige geheimen moet je praten Doel: mishandelde kinderen aanmoedigen te praten over kindermishandeling en de omgeving om te luisteren en te melden bij toenmalige BVA s [kindermishandeling: fysieke, seksuele en psychische kindermishandeling] Middelen: Campagne schooljaar met spotjes, posters, leaflets, schoolagenda s, en lespakketten Doelgroepen: mishandelde kinderen 8-15 jaar en maatjes omstanders Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/2014 8

9 Spotje het boksertje Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/2014 9

10 Aantal onthullingen van kindermishandeling per dag 2,5 2 1,5 1 Fysiek Seksueel Fysiek en seksueel 0,5 0 VOOR TIJDENS Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

11 Voorbeeld van een interventie (2) Klokhuis over kindermishandeling Doel: communicatie stimuleren over kindermishandeling tussen (mishandelde) kinderen van 9-12 jaar, hun ouders en hun leerkrachten Middelen: vier tv-uitzendingen, website en lespakket Doelgroepen: wel en niet- mishandelde kinderen 9-12 jaar en maatjes leerkrachten en ouders Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

12 Onderzoeksmodel Interventiepakket tv-uitzendingen lespakket website? Kinderen Leerkracht Ouders Kinderen Kindertelefoon (social) media (social) media AMK Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

13 Voorbeelden Coen, Raquelle, Kim en Ahmed Terugkijken? Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

14 Gezien door Bereik en waardering tv uitzendingen 9% Van de bovenbouw basisonderwijs, ca kinderen Gemiddelde kijkdichtheid ( ) Waardering/Rapportcijfer leerkrachten: 8,3 leerlingen: 8,2 ouders: 97% (zeer) goed bronnen: Duo onderwijsonderzoek, 2013; St. Kijkonderzoek Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

15 Onderzoek Klokhuis over Kindermishandeling bij Kindertelefoon Verloop van het aantal pageviews in de tijd Kindertelefoonsite thema kindermishandeling Kindertelefoonsite voorbeeldgesprek kindermishandeling Verloop aantal contacten (chats + gesprekken) in de tijd Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

16 Pageviews Thema Kindermishandeling Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

17 Maand Pageviews Voorbeeldgesprek Kindermishandeling Maart April Mei Gemiddeld aantal pageviews per dag In de maand april zijn er gemiddeld 75% meer pageviews naar het voorbeeld gesprek kindermishandeling per dag dan in de twee aangrenzende maanden. Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

18 Kindertelefoon contact over geweld uitzenddagen % 47 % Totaal contacten over geweld (gemiddeld per dag) % 39 % Normale dag 50 % 53 % Uitzenddag 1e dag na uitzending 49 % 51 % 2e dag na uitzending Thema uit Klokhuis Geweld, lichamelijke & geestelijke mishandeling en verwaarlozing (gemiddeld per dag) Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

19 Kindertelefoon contacten per type geweld Uitzenddag + 1 Normale dagen Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

20 Tijd besteed aan lespakket Aantal Minimum Maximum Gemiddelde Klokhuis min 75 min 47 min Controle 48 0 min 0 min 0 min Totaal 89 0 min 75 min 22 min Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

21 Voorbeeld van 'n vignette (1) instructie Hieronder staat een verhaal over een jongen. Hij heet Ashwin en is net zo oud als jullie. Misschien heet je zelf ook wel Ashwin of ken je iemand die zo heet. Maar dat is dan toeval, want er zijn wel meer jongens die Ashwin heten. Onder het verhaal staan vragen. Deze gaan over het verhaal van Ashwin. Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

22 Effecten Na behandeling lespakket in de klas - gaan 'Klokhuis kinderen' kindermishandeling vaker herkennen - praten 'Klokhuis kinderen' na schooltijd vaker over kindermishandeling (12% à 28%) Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

23 Conclusies Klokhuis (1) bij kinderen in de klas Na Klokhuis over kindermishandeling in de klas meer herkenning van kindermishandeling meer praten over kindermishandeling Effecten ondanks een uitermate milde interventiedosis (gem. 47 min. lespakket) Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

24 Conclusies Klokhuis (2) bij kinderen en de Kindertelefoon Meer informatiezoekgedrag bij kindermishandelingpagina s Meer communicatie door bellen en chatten, vooral door 9-12 jarigen over geweld dat door Klokhuis is besproken toename de eerste ca. twee dagen vanaf de uitzending toename ook door capaciteitsuitbreiding Kindertelefoon Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

25 Wat weten we (o.a.) niet? Seksueel misbruik kindermishandeling Effecten Waarvan hangt dat af? Omvang van het wel/niet praten Waarom doen ze het niet? schuld, schaamte? rechten van kinderen? waargenomen consequenties? Sociale norm? Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

26 DANK MET VEEL WAARDERING VOOR UW WERK! Cees Hoefnagels Elk kind heeft een stem, kun je die horen? 03/12/

It takes a whole village to protect a child

It takes a whole village to protect a child Improving Mental Health by Sharing Knowledge It takes a whole village to protect a child Regiobijeenkomst Huiselijk geweld en Kindermishandeling 25 september 2014, Zwolle Cees Hoefnagels Paul Baeten Ireen

Nadere informatie

Nemen kinderen het woord?

Nemen kinderen het woord? Cees Hoefnagels, Simone Onrust, Ferry Goossens, Harry van Haastrecht, Joris Staal, Sylvia Bartelds, Marloes van Goor, Ireen de Graaf en Paula Speetjens Nemen kinderen het woord? Effect evaluatie van Klokhuis

Nadere informatie

Ter vermindering van (de gevolgen van) Kindermishandeling en huiselijk geweld

Ter vermindering van (de gevolgen van) Kindermishandeling en huiselijk geweld Ter vermindering van (de gevolgen van) Kindermishandeling en huiselijk geweld Paul Baeten Cees Hoefnagels Jeugd in Onderzoek Jeugd in Onderzoek Den Bosch 14 maart 2016 Elke vorm van voor een minderjarige

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 207 208 Deel I Het wordt steeds belangrijker gevonden om kinderen een stem te geven. Hierdoor kunnen kinderen beter begrepen worden en kan hun ontwikkeling worden geoptimaliseerd.

Nadere informatie

Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling

Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling In Nederland heeft 40% van de bevolking ooit te maken gehad met huiselijk geweld Jaarlijks 200.000 mensen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld In

Nadere informatie

Les 3. Misbruik L O V E D

Les 3. Misbruik L O V E D Les 3. Misbruik B E L O V E D Be-Loved 2017 3.1 Inleiding - Respect Als je met elkaar OVER JEZELF, RELATIES en s e k sua l i t e i t praat, IS HET BELANGRIJK DAT iedereen zichprettig k a n v o e l e n.

Nadere informatie

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei 2018 De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s pagina 2 van 6 Bij kinderen met traumatische ervaringen (ernstige negatieve jeugdervaringen),

Nadere informatie

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag Kriebels in je buik Seksueel grensoverschrijdend gedrag 1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag Groep 8 90 min Begrippen Seksuele grensoverschrijding, seksueel misbruik, vertrouwenspersoon, veilig thuis

Nadere informatie

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling Versie februari 2012 Je huilde Logisch, je was nog zo klein En wat kon je anders Wanneer er niemand voor je kon zijn? Ik heb het geprobeerd Maar ik was

Nadere informatie

Advie zen en Meldingen over Kindermishandeling in 2003

Advie zen en Meldingen over Kindermishandeling in 2003 Advie zen en Meldingen over Kindermishandeling in 23 Registratiegegevens van de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling Iedereen die zich zorgen maakt over een kind in zijn of haar omgeving kan contact

Nadere informatie

Kindermishandeling. voor minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard,

Kindermishandeling. voor minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, Kindermishandeling Is elke vorm van: voor minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID

PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID IJsselland PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID Jongerenmonitor 20 92% normaal risico op psychosociale problemen.3 jongeren School Klas 2 13-1 jaar Klas - jaar 86% goede ervaren gezondheid %* is op school gepest *van

Nadere informatie

Inhoud. Ten geleide 11. Voorwoord 13. 1 Kindermishandeling een complex probleem 15 Jan van der Ploeg

Inhoud. Ten geleide 11. Voorwoord 13. 1 Kindermishandeling een complex probleem 15 Jan van der Ploeg 0 Inhoud Ten geleide 11 Voorwoord 13 1 Kindermishandeling een complex probleem 15 Jan van der Ploeg 1.1 Inleiding 15 1.2 Vormen van kindermishandeling 15 1.2.1 Definities 15 1.2.2 Gebruikelijke vormen

Nadere informatie

Meldcode Ouderenmishandeling

Meldcode Ouderenmishandeling Meldcode Ouderenmishandeling Wat is ouderenmishandeling? Boven 65 jaar Blijft vaak geheim Ontspoorde mantelzorg Overbelaste mantelzorger, uit onmacht, onwetendheid Glijdende schaal van adequate zorg naar

Nadere informatie

SAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING

SAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING Pagina 1 van 8 SAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING Protocol kindermishandeling en grensoverschrijdend gedrag voor de kinderopvang Kindermishandeling; iedereen weet dat

Nadere informatie

Inleiding. De makers van dit boekje : Marc de Kleijn, Dennis Kramer, Darius Kuiper, Iris Brinkhuis, Keanu Lawalata, Aron Hofman.

Inleiding. De makers van dit boekje : Marc de Kleijn, Dennis Kramer, Darius Kuiper, Iris Brinkhuis, Keanu Lawalata, Aron Hofman. Inleiding De makers van dit boekje : Marc de Kleijn, Dennis Kramer, Darius Kuiper, Iris Brinkhuis, Keanu Lawalata, Aron Hofman. Waarom wij dit doen : Wij vinden het belangrijk om iets te doen tegen kindermishandeling,

Nadere informatie

Februari Kübra Ozisik. Frans Oldersma.

Februari Kübra Ozisik. Frans Oldersma. Kübra Ozisik Februari 2018 Frans Oldersma www.os-groningen.nl BASIS VOOR BELEID Inhoud Inhoud... 1 1. Inleiding... 2 2. Resultaten... 3 2.1 Respons... 3 2.2 Definitie kindermishandeling... 3 2.3 Campagne

Nadere informatie

Leer uw kind De Ondergoedregel.

Leer uw kind De Ondergoedregel. 1. Leer uw kind De Ondergoedregel. Ongeveer één op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. U kunt helpen voorkomen dat het uw kind overkomt. Leer uw kind De Ondergoedregel.

Nadere informatie

Multi-compenent model

Multi-compenent model Preventie van Kindermishandeling Rianne van der Zanden Trimbos-instituut rzanden@trimbos.nl Preventie kindermishandeling Opzet presentatie Aard, omvang en gevolgen van kindermishandeling Kindermishandeling

Nadere informatie

Alles oké? En hoe gaat het thuis?

Alles oké? En hoe gaat het thuis? Alles oké? En hoe gaat het thuis? #weer een veilig thuis Samen zorgen we voor een veilig thuis Hallo, ik ben en ik werk bij Veilig Thuis Friesland. Iemand maakt zich zorgen over jou en heeft ons gebeld.

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen OVERZICHT De studie van SGG Sexpert-resultaten Prevalentie Meest ingrijpende gebeurtenis Komt het vaker voor bij holebi s? Wat verklaart SGG

Nadere informatie

Dr. Xavier M.H. Moonen

Dr. Xavier M.H. Moonen Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-psycholoog Bijzonder lector inclusie van mensen met een verstandelijke beperking Zuyd Hogeschool Docent en onderzoeker UvA in het bijzonder voor het vakgebied zorg

Nadere informatie

IEMAND VAN JE FAMILIE

IEMAND VAN JE FAMILIE POLITIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE FAMILIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE GEZIN STEUNKAARTJE JE VERKERING STEUNKAARTJE BESTE VRIEND/VRIENDIN STEUNKAARTJE HUISARTS STEUNKAARTJE (LEERLING)BEGELEIDER STEUNKAARTJE

Nadere informatie

Meest gestelde vragen en antwoorden over de Week tegen Kindermishandeling

Meest gestelde vragen en antwoorden over de Week tegen Kindermishandeling Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Lange Voorhout 13 2514 EA Den Haag Postbus 556 2501 CN Den Haag www.taskforcekinderenveilig.nl Meest gestelde vragen en antwoorden over de Week tegen Kindermishandeling

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit Menukaart Gezonde basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema

Nadere informatie

Definitie Huiselijk Geweld. Het raakt ons allemaal. Huiselijk Geweld categorieën. Wat is ouderenmishandeling?

Definitie Huiselijk Geweld. Het raakt ons allemaal. Huiselijk Geweld categorieën. Wat is ouderenmishandeling? Het raakt ons allemaal 45% van de mensen in Nederland is slachtoffer geweest van huiselijk geweld en/of kindermishandeling: Ook getuige van huiselijk geweld Wisselend slachtoffer/plegergedrag Definitie

Nadere informatie

Informatieboekje. 1 Wat is de Kindertelefoon? Inhoudsopgave

Informatieboekje. 1 Wat is de Kindertelefoon? Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Wat is de Kindertelefoon? 3 2 Wat doet de Kindertelefoon voor je? 4 3 Waarom is de Kindertelefoon er eigenlijk? 6 4 De Kindertelefoon toen... 7 5 Zo werkt de Kindertelefoon 8 6 Waarover

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE 1. WERKEN MET OUDERS

INHOUDSOPGAVE 1. WERKEN MET OUDERS 7 INHOUDSOPGAVE 1. WERKEN MET OUDERS 1.1 Opvoedingsstijlen van ouders 1.2 Verschillende gezinsvormen 1.3 Ouders als partners in de verzorging en opvoeding van het kind 1.3.1 Ouders die de doelen van het

Nadere informatie

Huiselijk Geweld & Kindermishandeling. Daniëlle Kerkhof & José Huis in t Veld

Huiselijk Geweld & Kindermishandeling. Daniëlle Kerkhof & José Huis in t Veld Huiselijk Geweld & Kindermishandeling Daniëlle Kerkhof & José Huis in t Veld Inhoud 1. Wat is kindermishandeling; Quiz 2. De meldcode; 5 stappen 3. AMK werkwijze 4. Signaleren in het basisonderwijs 5.

Nadere informatie

De Wet meldcode Hoe zit het?

De Wet meldcode Hoe zit het? De Wet meldcode Hoe zit het? Het houdt niet vanzelf op November 2012 Sita Hoogland & Mirella Laan Gebruik deze gelegenheid om dat te zeggen wat je werkelijk wil zeggen, luister goed en heb respect voor

Nadere informatie

-dat de Pionier in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten bij deze stappen ondersteunt;

-dat de Pionier in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten bij deze stappen ondersteunt; Protocol meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling kindermishandeling aan het Steunpunt Huiselijk Geweld. De directie van de Pionier Locatie: OBS de Duinroos Floraronde 293, te Velserbroek + OBS

Nadere informatie

Veilig Thuis. Advies- en meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling

Veilig Thuis. Advies- en meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling Veilig Thuis Advies- en meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling Veilig Thuis Huiselijk geweld en kindermishandeling komen vaak voor, op alle leeftijden en in alle culturen. Vaak gaat het om

Nadere informatie

Veilig werken in de kerk

Veilig werken in de kerk Veilig werken in de kerk Hartelijk welkom! Indeling van de avond 1 e deel: Opening met Bijbelstudie veilig werk in de kerk Algemene inleiding Waarom doen we dit Pauze 2 e deel veilig werk in de kerk Toelichting

Nadere informatie

Protocol. Meldcode. Huiselijk geweld en kindermishandeling

Protocol. Meldcode. Huiselijk geweld en kindermishandeling Protocol Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling RKBS De Spinmolen 7-10-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Context... 2 Route leerkrachten meldcode... 2 Verantwoordelijkheden RKBS De Spinmolen...

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Effectief implementeren in de organisatie 1 Programma Presentatie - Kennisquiz Checklist Vraag 1 Schrijf zoveel mogelijk vormen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

De kracht van de leerkracht

De kracht van de leerkracht Wetenschappelijk onderzoek: Perceptie en aanpak van kindermishandeling in het Brussels Nederlandstalig Basisonderwijs Johan Galle & Karolien De Ruyck Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel Prof.

Nadere informatie

IEMAND VAN JE FAMILIE

IEMAND VAN JE FAMILIE POLITIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE FAMILIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE GEZIN STEUNKAARTJE JE VERKERING STEUNKAARTJE BESTE VRIEND/VRIENDIN STEUNKAARTJE HUISARTS STEUNKAARTJE (LEERLING)BEGELEIDER STEUNKAARTJE

Nadere informatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Kindermishandeling

Praktische opdracht Maatschappijleer Kindermishandeling Praktische opdracht Maatschappijleer Kindermishandeling Praktische-opdracht door een scholier 2140 woorden 24 januari 2010 4,8 17 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Algemeen, historie, overheid,

Nadere informatie

Stap 1. Stap2. Stap3. Stap4. Opstel door een scholier 1979 woorden 11 januari keer beoordeeld. Nederlands. Stappenplan.

Stap 1. Stap2. Stap3. Stap4. Opstel door een scholier 1979 woorden 11 januari keer beoordeeld. Nederlands. Stappenplan. Opstel door een scholier 1979 woorden 11 januari 2007 5 18 keer beoordeeld Vak Nederlands Stappenplan. Stap 1 Wat is kindermishandeling? Wat zijn de gevolgen? Wat moet je doen? Bel je de kindertelefoon?

Nadere informatie

Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling

Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling Debat Kiezen voor kinderen 26 september 2013 De Balie wie ben ik en waarom sta ik hier? Annet Kramer Landelijk parket, cluster kinderporno en

Nadere informatie

MELDCODE HUISHOUDELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING

MELDCODE HUISHOUDELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING MELDCODE HUISHOUDELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING Inhoud Inhoud... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Voorwoord... 2 Enkele begrippen... 3 Stappenplan bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling...

Nadere informatie

Rapport Kindermishandeling en Huiselijk Geweld. Peiling bij Fysiotherapeuten, Oefentherapeuten en Ergotherapeuten

Rapport Kindermishandeling en Huiselijk Geweld. Peiling bij Fysiotherapeuten, Oefentherapeuten en Ergotherapeuten Rapport Kindermishandeling en Huiselijk Geweld Peiling bij Fysiotherapeuten, Oefentherapeuten en Ergotherapeuten Stichting STUK Door Nicole de Haan en Lieke Popelier 2013 Algemene informatie Uit recent

Nadere informatie

Inzet van strafrecht bij kindermishandeling: (on)mogelijk? Van Montfoort René van Vianen

Inzet van strafrecht bij kindermishandeling: (on)mogelijk? Van Montfoort René van Vianen Inzet van strafrecht bij kindermishandeling: (on)mogelijk? Van Montfoort René van Vianen Landelijk programma Huiselijk Geweld en de Politietaak Eltjo Lenting Bureau Jeugdzorg Haaglanden Paul Baeten Hoe

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE Seksuele gezondheid (WHO, 2002) Een staat van fysiek, emotioneel en mentaal welbevinden met betrekking tot seksualiteit Het is

Nadere informatie

Sociale veiligheid op school

Sociale veiligheid op school Rapportage Sociale veiligheid op school Utrecht, juli 2016 DUO Onderwijsonderzoek, drs. Vincent van Grinsven drs. Liesbeth van der Woud Postbus 681 3500 AR Utrecht 030 263 1080 (t) e-mail: info@duo-onderwijsonderzoek.nl

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

AMK: Bij een vermoeden van kindermishandeling

AMK: Bij een vermoeden van kindermishandeling AMK: Bij een vermoeden van kindermishandeling 2 AMK: Bij een vermoeden van kindermishandeling Een kind kan niet altijd voor zichzelf opkomen. Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is er om kinderen

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Inhoudsopgave Overeenkomst meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 2 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 3 Toelichting meldcode huiselijk

Nadere informatie

Samenvatting. Achtergrond van het onderzoek. Doel en vraagstelling van het onderzoek

Samenvatting. Achtergrond van het onderzoek. Doel en vraagstelling van het onderzoek Samenvatting Achtergrond van het onderzoek Tot op heden zijn er in Nederland geen cijfers beschikbaar over de omvang van kindermishandeling. Deze cijfers zijn hard nodig; kennis over de aard en omvang

Nadere informatie

Dierenmishandeling in gezinnen

Dierenmishandeling in gezinnen Dierenmishandeling in gezinnen Prof.dr. Marie-Jose Enders-Slegers, Leerstoel Antrozoologie, Faculteit Psychologie Stichting Cirkel van Geweld, Werkgroep Dierenpleegzorg marie-jose.enders@ou.nl Link - letter

Nadere informatie

Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO)

Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO) Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO) Relatie ander beleid: Zorgkinderen Protocol seksueel misbruik door beroepskracht Route bij grensoverschrijdend gedrag tussen

Nadere informatie

Sociale omgeving. 1. Kindermishandeling

Sociale omgeving. 1. Kindermishandeling 1. Kindermishandeling Kindermishandeling is 'elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte

Nadere informatie

Samenvatting van de belangrijkste onderzoeksresultaten. Juni 2015

Samenvatting van de belangrijkste onderzoeksresultaten. Juni 2015 2015 Samenvatting van de belangrijkste onderzoeksresultaten Juni 2015 Alle doelstellingen behaald Kinderen en ouders: Doelstelling: 40% van de ouders van kinderen tussen de 8 en 12 jaar is bereikt met

Nadere informatie

Rode draad voor kindveiligheid in Amsterdam

Rode draad voor kindveiligheid in Amsterdam Rode draad voor kindveiligheid in Amsterdam Vijfhoek & Ronde Tafel, versie 31 juli 2017 1 Introductie De Vijfhoek Kindveiligheid (Ouder- en Kind Teams, Samen DOEN, Veilig Thuis, de William Schrikker groep,

Nadere informatie

De HOI Nummer 4

De HOI Nummer 4 De HOI 2018-2019 Nummer 4 Beste ouders, Misschien is het u al opgevallen de afgelopen week, voor schooltijd loopt er geen leerkracht meer buiten. Tijdens onze studiedag hebben wij onder andere gesproken

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Milieu en Natuur

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Milieu en Natuur Menukaart Gezonde basisonderwijs: Milieu en Natuur : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema

Nadere informatie

Mishandeling en seksueel. Laat het niet zomaar gebeuren

Mishandeling en seksueel. Laat het niet zomaar gebeuren Mishandeling en seksueel geweld Laat het niet zomaar gebeuren Alles over mishandeling en seksueel geweld Meldpunt Geweld, Misbruik en Kindermishandeling tel. 1712 elke werkdag van 9 tot 17 uur Dit nummer

Nadere informatie

Protocol Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO)

Protocol Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO) Protocol Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO) Relatie ander beleid: Zorgkinderen Protocol seksueel misbruik door mdw Route bij grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen

Nadere informatie

Effectiviteit van de Wiet-Check

Effectiviteit van de Wiet-Check Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectiviteit van de Wiet-Check FADO 17 november 2011 Anouk de Gee Cannabis gebruik & jongeren Actueel gebruik (laatste maand) 5,3 % van 12-16 jarigen 20,7

Nadere informatie

Mishandeling en seksueel. Geweld is niet oké. Het kan stoppen.

Mishandeling en seksueel. Geweld is niet oké. Het kan stoppen. Mishandeling en seksueel misbruik Geweld is niet oké. Het kan stoppen. Alles over mishandeling en seksueel misbruik Hulplijn 1712 www.1712.be tel. 1712 Voor geweld, misbruik en kindermishandeling. Elke

Nadere informatie

Ouderenmishandeling. Maartje Willems Verpleegkundig consulent geriatrie

Ouderenmishandeling. Maartje Willems Verpleegkundig consulent geriatrie Ouderenmishandeling Maartje Willems Verpleegkundig consulent geriatrie Programma Ontwikkelingen en cijfers Definitie Oorzaken Risicofactoren Vormen van ouderenmishandeling Meldcode Geheimhouding Handelingsverlegenheid

Nadere informatie

Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik

Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Burgemeesters op de bres Presentatie: Linda de Haas Erik Jan de Wilde Sara Etty programmamedewerker Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik expert

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Zedendelicten vormen een groot maatschappelijk probleem met ernstige gevolgen voor zowel het slachtoffer als voor de dader. Hoewel de meeste zedendelicten worden gepleegd door

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation

Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation WHY aanpak kindermishandeling Veilig opgroeien Herstel WHY van het schadefonds maatschappelijke uiting solidariteit erkenning van het onrecht en leed geschade

Nadere informatie

Hoe gaat het met je? En hoe gaat het bij jou thuis?

Hoe gaat het met je? En hoe gaat het bij jou thuis? Hoe gaat het met je? En hoe gaat het bij jou thuis? #weer een veilig thuis Samen zorgen we voor een veilig thuis Hallo, ik ben en ik werk bij Veilig Thuis Friesland. Iemand maakt zich zorgen over jou en

Nadere informatie

Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO/gastouder)

Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO/gastouder) Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO/gastouder) Relatie ander beleid: Zorgkinderen Route bij signalen van mogelijk geweld- of zedendelict door een collega jegens een

Nadere informatie

De vijf stappen van de meldcode worden ook beschreven op de website van ZorgOog-jeugd en gezin Achterhoek: www.zorgoogachterhoek.nl.

De vijf stappen van de meldcode worden ook beschreven op de website van ZorgOog-jeugd en gezin Achterhoek: www.zorgoogachterhoek.nl. Verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling De wet Verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling treedt 1 juli 2013 in werking. De meldcode is bedoeld om professionals sneller

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling april 2016 Inhoud Kindermishandeling...... 2 Definitie... 2 Vormen van kindermishandeling.... 2 Herkenning..... 2 Risicofactoren... 2 Aanwijzingen bij het

Nadere informatie

Jonge mensen, volwassen zorgen omgang met adolescenten die te maken hebben met geweld

Jonge mensen, volwassen zorgen omgang met adolescenten die te maken hebben met geweld Jonge mensen, volwassen zorgen omgang met adolescenten die te maken hebben met geweld Karin van Rosmalen Nooijens Aiotho (arts in opleiding tot huisarts en onderzoeker) 19 12 2013 Inhoud Géén definities

Nadere informatie

Literatuur 145. Het Nederlands Jeugdinstituut: kennis over jeugd en opvoeding 173

Literatuur 145. Het Nederlands Jeugdinstituut: kennis over jeugd en opvoeding 173 Inhoud Inleiding 7 Deel 1: Theorie 1. Kindermishandeling in het kort 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Aard en omvang 13 1.3 Het ontstaan van mishandeling en verwaarlozing 18 1.4 Gevolgen van kindermishandeling

Nadere informatie

Werkboek bij de voorstelling Blauwe Plekken. Naam:.

Werkboek bij de voorstelling Blauwe Plekken. Naam:. Werkboek bij de voorstelling Blauwe Plekken Naam:. Naar het boek van Anke de Vries (1992) Bekroond met de prijs van de Nederlandse Kinderjury 1993 Uitgevoerd door Theater in Feite In opdracht van Gemeente

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Meldcode Meldcode/Richtlijn

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Meldcode Meldcode/Richtlijn Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Wat is misbruik en mishandeling? 3 Wat is huiselijk geweld? 4 Meldcode 5 Meldcode/Richtlijn 6 Wie gaat het gesprek voeren? 6 Mogelijke gevolgen Fout! Bladwijzer

Nadere informatie

Versie 1.0 19 april 2005. Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Onderzoek Advies- en Meldpunt Kinderbescherming

Versie 1.0 19 april 2005. Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Onderzoek Advies- en Meldpunt Kinderbescherming Versie 1.0 19 april 2005 Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Onderzoek Advies- en Meldpunt Kinderbescherming Inleiding Vanaf 1 januari 2005 zijn de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling (AMK) een onderdeel

Nadere informatie

Hulpverleningsadressen bij (seksueel) misbruik in de kerk en huiselijk geweld. Opgesteld voor alle leden van de Hervormde Gemeente Barneveld

Hulpverleningsadressen bij (seksueel) misbruik in de kerk en huiselijk geweld. Opgesteld voor alle leden van de Hervormde Gemeente Barneveld Hulpverleningsadressen bij (seksueel) misbruik in de kerk en huiselijk geweld Opgesteld voor alle leden van de Hervormde Gemeente Barneveld Hervormde Gemeente Barneveld vastgesteld door de Algemene Kerkenraad

Nadere informatie

Veerkracht bij Agressie en Geweld

Veerkracht bij Agressie en Geweld Veerkracht bij Agressie en Geweld Alle Conferentie- Tweets In Beeld De veerkracht van werknemers. Na tegenslag, een nare of bedreigende situatie. Het was de inzet van een spannende bijeenkomst. Georganiseerd

Nadere informatie

Montgolfierstraat EB Helmond Protocol Kindermishandeling Meldcode

Montgolfierstraat EB Helmond Protocol Kindermishandeling Meldcode Montgolfierstraat 71 5703 EB Helmond 0492-599745 info@bs-goedeherder.nl Protocol Kindermishandeling Meldcode 2015-2016 Inhoudsopgave Protocol Kindermishandeling 2 Inleiding 3 Definitie van Kindermishandeling

Nadere informatie

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing

Nadere informatie

GO Jeugd 2008 Mishandeling

GO Jeugd 2008 Mishandeling GO Jeugd 2008 Mishandeling Samenvatting mishandeling Uit de gegevens van GO Jeugd 2008 van GGD Fryslân blijkt dat 7% van de 12 t/m 18 jarigen in Fryslân geestelijk wordt mishandeld. Ook wordt 4% lichamelijk

Nadere informatie

Kindermishandeling: samen zorgen voor veiligheid en herstel

Kindermishandeling: samen zorgen voor veiligheid en herstel Kindermishandeling: samen zorgen voor veiligheid en herstel Kristof Desair Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Vlaams-Brabant Kindermishandeling Waarom doen we iets aan kindermishandeling? Wanneer moeten

Nadere informatie

Registratie van kinderletsel in het ziekenhuis

Registratie van kinderletsel in het ziekenhuis Algemeen i Registratie van kinderletsel in het ziekenhuis Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Alle kinderen die worden opgenomen in het Slingeland Ziekenhuis of de Spoedeisende Hulp bezoeken,

Nadere informatie

sociale veiligheid leerkrachten

sociale veiligheid leerkrachten sociale veiligheid leerkrachten Uitslagen Vragenlijst KBS St. Cyriacusschool Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding De vragenlijst Gegevens Schoolgegevens Periode van afname Aantal respondenten Waardering

Nadere informatie

Omdat het onderwerp heftige gevoelens kan oproepen, is goede voorbereiding belangrijk. De volgende vragen kunnen u hierbij helpen:

Omdat het onderwerp heftige gevoelens kan oproepen, is goede voorbereiding belangrijk. De volgende vragen kunnen u hierbij helpen: Voorafgaand aan deze lessen heeft u met de klas gesproken over geluksmomenten thuis. De verwerkingsopdrachten hangen (waarschijnlijk) nog in het lokaal. Nu gaat u verder met lessen over kindermishandeling.

Nadere informatie

SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o.

SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o. SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o. Ingrijpende gebeurtenissen Geldig t/m 31/07/2017 INHOUD Samenvatting : Protocol ingrijpende gebeurtenissen Stichting Katholiek Onderwijs Echt

Nadere informatie

DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL

DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL HALLO Hallo. Ik ben een meisje van 12, mijn ouders zijn gescheiden en mijn moeder heeft nu een nieuwe man en ik kan hem niet goed

Nadere informatie

Vraag 4 Vul in het antwoordformulier in het schema in om welke vorm van mishandeling het gaat:

Vraag 4 Vul in het antwoordformulier in het schema in om welke vorm van mishandeling het gaat: Feedbackvragen Casus Janna Vraag 1 Lees de tekst Definitie van kindermishandeling en bekijk de Kennismaking en de scènes 1, 2 en 3. Beantwoord daarna de vraag. Welke van de volgende facetten of kenmerken

Nadere informatie

Huiselijk geweld/kindermishandeling

Huiselijk geweld/kindermishandeling Extra les: Huiselijk geweld/kindermishandeling HANDLEIDING BIJ EXTRA LES THEMA: HUISELIJK GEWELD DOEL De tieners beseffen dat huiselijk geweld helaas vaak voorkomt. Ze leren wat huiselijk geweld is en

Nadere informatie

Evaluatiestudie verkiezingen Motto: Ik droomde - dat het om de inhoud ging!

Evaluatiestudie verkiezingen Motto: Ik droomde - dat het om de inhoud ging! Evaluatiestudie verkiezingen 2017 Motto: Ik droomde - dat het om de inhoud ging! Evaluatiestudie verkiezingen 2017 Uitgevoerd in opdracht van het Hoofdbestuur 50PLUS door: Mark van Overveld (onderzoeker)

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Kindermishandeling

Werkstuk Maatschappijleer Kindermishandeling Werkstuk Maatschappijleer Kindermishandeling Werkstuk door een scholier 2272 woorden 25 november 2007 6,5 50 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding. Wij hebben voor het onderwerp kindermishandeling

Nadere informatie

Klachtenregeling stichting KOMM, onafhankelijke klachtencommissie machtsmisbruik in het onderwijs zuid Nederland.

Klachtenregeling stichting KOMM, onafhankelijke klachtencommissie machtsmisbruik in het onderwijs zuid Nederland. Klachtenregeling, KOMM basisschool De Schalm Klachtenregeling stichting KOMM, onafhankelijke klachtencommissie machtsmisbruik in het onderwijs zuid Nederland. Inleiding Overal waar mensen samenwerken kan

Nadere informatie

Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio!

Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio! Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio! Door Suzanne Kok (Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen), Amy Mante-Adu (Rutgers) en Maaike van de Graaf (Gemeente Rotterdam) Dag

Nadere informatie

Kindermishandeling. Voor de minderjarige bedreigende of gewelddadige interactievan fysieke, psychische of seksuele aard,

Kindermishandeling. Voor de minderjarige bedreigende of gewelddadige interactievan fysieke, psychische of seksuele aard, Presentatie Kindermishandeling Is elke vorm van: Voor de minderjarige bedreigende of gewelddadige interactievan fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie

Nadere informatie

JEUGDIGE ZEDENDELINQUENTEN - DE STAND VAN ZAKENdr. Jan Hendriks. Hoofd Jeugd De Waag Den Haag UVA Adviseur Harreveld

JEUGDIGE ZEDENDELINQUENTEN - DE STAND VAN ZAKENdr. Jan Hendriks. Hoofd Jeugd De Waag Den Haag UVA Adviseur Harreveld JEUGDIGE ZEDENDELINQUENTEN - DE STAND VAN ZAKENdr. Jan Hendriks Hoofd Jeugd De Waag Den Haag UVA Adviseur Harreveld ONDERWERPEN Typologie Recidive Risicotaxatie Behandeling MEISJES ALS DADER Relatief klein

Nadere informatie

BIJLAGEN BIJLAGE A - DOELGROEP 12-14 JAAR

BIJLAGEN BIJLAGE A - DOELGROEP 12-14 JAAR F BIJLAGEN Bijlage A: Matrix situaties Bijlage B: Fiche overzicht criteria Bijlage C: Fiche overzicht kleurenvakjes spelbord BIJLAGE A - DOELGROEP 12-14 JAAR 1 Twee jongens van 14 logeren bij elkaar. Ze

Nadere informatie

uitgave december 2007

uitgave december 2007 ... als je mishandeld wordt uitgave december 2007 ... als je mishandeld wordt Wat is kindermishandeling? Kindermishandeling is elke vorm van geweld 1 op een minderjarige (= een persoon jonger dan 18 jaar),

Nadere informatie

WAT IS GRENS OVERSCHRIJDEND GEDRAG? Veiligheid van leerlingen, vrijwilligers en instructeurs/instructrices is een

WAT IS GRENS OVERSCHRIJDEND GEDRAG? Veiligheid van leerlingen, vrijwilligers en instructeurs/instructrices is een WAT IS GRENS OVERSCHRIJDEND GEDRAG? Veiligheid van leerlingen, vrijwilligers en instructeurs/instructrices is een basisvoorwaarde om prettig met elkaar om te kunnen gaan, te kunnen zwemmen, zwemles te

Nadere informatie

Cannabis. Van frequent naar afhankelijk gebruik

Cannabis. Van frequent naar afhankelijk gebruik Improving Mental Health by Sharing Knowledge Cannabis Van frequent naar afhankelijk gebruik CanDepgroep Peggy van der Pol Margriet van Laar Ron de Graaf Nienke Liebregts Wim van den Brink Dirk Korf Frequent

Nadere informatie

Informatie voor gezinnen

Informatie voor gezinnen Informatie voor gezinnen Wat is Jeugdbescherming? Jeugdbescherming Regio Amsterdam draagt bij aan de bescherming van kinderen en daardoor aan een blijvend veilige ontwikkeling van kinderen. Kinderen hebben

Nadere informatie

Werktitel: Kindermishandeling.signaleren vermoedens en dan?

Werktitel: Kindermishandeling.signaleren vermoedens en dan? Werktitel: Kindermishandeling.signaleren vermoedens en dan? Door: Drs. A.M.J.M. Donkers, orthopedagoog en docent bij Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (Fontys/OSO) te Tilburg. Eerder werkzaam geweest

Nadere informatie