Seksueel grensoverschrijdend gedrag: wat is normaal?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Seksueel grensoverschrijdend gedrag: wat is normaal?"

Tine Martens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag: wat is normaal? Congres Seks over de grens 26 januari 2009 Lou Repetur en Kristin Janssens (MOVISIE)

2 Inhoud 1. Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag? Opvattingen Definities 2. Wat is acceptabel experimenteergedrag van jongeren en wat is over de grens? 3. Hoe maak je seksueel grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar?

3 Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag? Opvattingen Verschillen tussen jongeren en volwassenen (soms ook overeenkomsten). Belang van dialoog

4 Opvattingen jongeren (Kramer et al., 2007) Het is over de grens als (m.n. meisjes): o seksueel contact niets met lief of leuk vinden te maken heeft. o seksueel contact plaatsvindt buiten het huwelijk of een hechte langdurige relatie. o je het voor geld doet. o je er niets voor terugkrijgt of gechanteerd wordt (ook ).

5 Opvattingen jongeren met een lichte verstandelijke beperking (LVB) (Janssens et al., 2009) Het is over de grens als (jongens en meisjes): o je vreemdgaat terwijl je een relatie hebt. o je je partner dwingt tot seksuele handelingen.

6 Opvattingen LVB jongeren (Janssens et al., 2009) Over de grens (jongens): o het verrichten van seksuele handelingen in de openbaarheid. o iemand die je kent seksueel gedrag laten vertonen op internet terwijl anderen meekijken. o als een meisje seksuele handelingen verricht in ruil voor geld of goederen.

7 Opvattingen LVB jongeren (Janssens et al., 2009) Over de grens (meisjes): o wanneer een jongen een relatie heeft met een meisje en tegelijkertijd vriendschappelijke contacten heeft met een ander meisje; o je partner slaan; o dingen doen die je een ongemakkelijk gevoel geven.

8 Opvattingen volwassenen (Kramer et al., 2007) Over de grens: o een jongere niet weerbaar genoeg is om te weten wat hij/zij wil of dat niet goed kan/durft aan te geven (en groepsdruk); o seksueel contact niet plaatsvindt i/h huwelijk of in een hechte langdurige relatie; o je seks voor geld hebt; o een jongere nog te jong is; o een jongere teveel verschillende partners heeft.

9 Opvattingen volwassenen (Janssens et al., 2009) Over de grens: o incest; o seks en oraal seksueel contact op te jonge leeftijd en/of onder groepsdwang plaatsvindt; o gedwongen bezoek aan prostituees; o borsten of geslachtsdelen laten zien op internet; o pornografie bekijken op te jonge leeftijd; o op school op een seksuele manier dansen of elkaar aanraken; o je uitdagend of schaars kleden.

10 Belang van dialoog Als puber vind je het normaal. Maar door erover te praten, vind je het niet normaal. (Felten en Janssens, in De Graaf et al., november 2008). Jongeren en volwassenen. Jongeren onderling.

11 Seksualiteit, cijfers Tongzoenen Strelen Vingeren Gemeenschap 64% rond 13 j 50% bijna 14 j 32% 14 jaar 25% 15 jaar 35% 16 jaar Neg. seks. erv. 1 op de 5 m. 1 op de 20 j. Taboe jongens op slachtofferschap. Niet jonger maar meer jongeren doen aan seks. Toename anale seks.

12 Wanneer grensoverschrijdend? Drie criteria: Gelijkwaardigheid Toestemming Vrijwilligheid Één criteria afdoende, per geval uniek.

13 GELIJKWAARDIGHEID Gelijkwaardige relatie, een balans tussen beide partijen op vlak van leeftijd, kennis, intelligentie, macht, aanzien, religie, levenservaring

14 TOESTEMMING Van allen. Is niet zelfde als geen verzet plegen. Kunnen inschatten van: - WAT KAN / GAAT GEBEUREN. - CONSEQUENTIES? - GEBRUIKELIJK?

15 VRIJWILLIGHEID Pas toestemming zonder een of andere vorm van dwang zoals: Geweld, manipulatie, groepsdruk, chantage, dreigement, negatieve consequentie

16 Wie loopt risico? (Putman. F, 2003) Geslacht. 3 x meer meisjes (1/4 j). Leeftijd. 50% 12 jaar en ouder. Handicap. Blinde, dove geestelijk. Kwetsbare gezinssituatie: - afwezigheid 1 of 2 ouders - aanwezigheid stiefvader - ouder met drank/drugs probleem - sociale isolatie Veel online chatten, msn e.d..

17 Online risico (de Graaf & Van Wesenbeeck, 2006) Jongeren van 12 tot 18 jaar bevraagd. Seksueel getinte vraag: 7 op de 10 jongens, 8 op de 10 meisjes. Vraag uitkleden: 4 op de 10 jongens, 6 op de 10 meisjes. Masturbatie zien: 4 op de 10 jongens en meisjes. Verzoek afspraak: 66% jongens, 75% meisjes. Afgesproken: 5 op de 10 jongens, 4 op de 10 meisjes. (10% negatieve ervaring).

18 Plegers seksueel grensoverschrijdend gedrag (Hendriks, 2006) 50 % jonger dan 20 jaar. Leeftijdsgenoten, broertjes/zusjes, oppas, onbekende via internet. Stoppen meestal na 1 ste delict. 90 % man, 10 % vrouw.

19 Seksueel misbruik vs. Seksueel grensoverschrijdend gedrag Verwarring, vaak door elkaar gebruikt. Seksueel misbruik is seksueel grensoverschrijdend gedrag maar geldt niet altijd andersom.

20 Term seksueel misbruik Gebruikt: Vaker leeftijdsverschil aanwezig. Duidelijker dwang. Als dader redelijkerwijze weten dat hij / zij schade berokkent aan slachtoffer.

21 Term seksueel grensoverschrijdend gedrag Gebruikt: Dader en pleger vaker minderjarig. Ernstige feiten (?). Pleger beseft niet goed dat hij/zij schade berokkent. Gedrag niet is aangepast aan de situatie.

22 GELIJKWAARDIGHEID Leeftijd, religie, kennis, macht, aanzien, levenservaring. Welke factoren zijn volgens jou noodzakelijk voor een gelijkwaardige relatie? Welke vind jij minder noodzakelijk? Welke vragen zou jij in dit kader aan een bekende puber stellen?

23 TOESTEMMING Inschatten van: wat kan,gaat gebeuren, consequenties, gebruikelijk. Bespreek met elkaar welke non-verbale vormen je kent om duidelijk te maken dat je geen seks met iemand wilt? Welke non-verbale vormen ken je om duidelijk te maken dat je iemand leuk vind?

24 VRIJWILLIGHEID Geen vorm van dwang aanwezig (geweld, groepsdruk, manipulatie, chantage...) Wat zijn voor jou vormen van dwang die op het randje zitten? Gebruik maken van de omstandigheid?

25 Handelingsverlegenheid doorbreken Ken je grenzen. Hoe intiem kun jij of team zijn en toch professioneel blijven? Hoe ver mag, durf je te gaan? Wat is effectief en wat niet? Bespreek met team wat jij seksueel grensoverschrijdend vindt voor jezelf, voor de doelgroep en voor die ene cliënt. Maak seksespecifiek onderscheid bij collega s en cliënten zonder te oordelen. (H)erkennen verschillen. Ken de referentiekader van cliënt, doelgroep en hou daar rekening mee (taal, kinki gedrag, wat ervaart hij/zij als normaal?)

26 Hoe kan de organisatie jou steunen? Zijn er handelingsprotocollen? Wat is de leidraad voor bepaalde omstandigheden? Is er een omgangsbeleid voor de instelling? Zijn er vertrouwenspersonen voor de medewerkers? Voor de cliënten? Zijn er mogelijkheden voor trainingen. Kan medewerker ingezet worden waar kracht ligt of is differentiatie niet mogelijk?

27 DANK! Lou Repetur Senior projectleider Huiselijk en Seksueel Geweld Kristin Janssens Senior projectleider Huiselijk en Seksueel Geweld

Vergelijkbare documenten

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG in en om de school. Oka Storms Ben Serkei

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG in en om de school Oka Storms Ben Serkei Wat gaan we doen? * Achtergronden seksualiteit * Invloed beeldcultuur en gevolgen * Oefening Wat is grensoverschrijdend? * Seksueel