Dhr. Tom Van den Borne, districtsschepen voor stedelijk wijkoverleg Lange Lobroekstraat 42/01

Transcriptie

1 AANGETEKEND Aan Dhr. Paul Cordy, districtsschepen voor mobiliteit Lange Gasthuisstraat 21, 2000 Antwerpen Dhr. Tom Van den Borne, districtsschepen voor stedelijk wijkoverleg Lange Lobroekstraat 42/01 Betreft: Aangekondigde heraanleg Stanleystraat Cuperusstraat Geachte Heren, Antwerpen, 16 september 2016 Ik zie me genoodzaakt langs deze weg mijn bezorgdheid te uiten aan Uw adres, aangaande de aangekondigde heraanleg van de Stanleystraat en de Cuperusstraat. Ik hoop van harte dat U even de tijd kan nemen om mijn betoog te bekijken. De geplande heraanleg kadert zoals U weet in de creatie van een fietsostrade tussen Mechelen en Antwerpen en dat laatste is zonder twijfel een goede zaak. Onder meer de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (Vito) heeft al uit een studie geconcludeerd dat dit een gezondheidswinst oplevert (De Standaard 16/03/2016). Op gestelde tijdstippen wordt er in de pers aan herinnerd hoe positief dit plan wel is: recentelijk nog de met een artikel over de aangekondigde start van de fietsbrug over de Singel (De Standaard 25/8/2016). Begin dit jaar kregen wij, bewoners van de hoger vermelde straten, een brief in onze bus met een uitnodiging voor een info moment (dat doorging begin februari) betreffende de heraanleg. Hoewel volgens mijn eerste indruk niet bedoeld als inspraak moment, was er toch de gelegenheid om schriftelijke opmerkingen te maken. En die waren er. Inmiddels zijn er ook in buurtkrant De Gazet Van Zurenborg al enkele artikels gewijd aan de geplande heraanleg, met vermelding van opmerkingen. Een aantal van die opmerkingen werd hernomen en (deels) beantwoord in het verslag van het infomoment, ter beschikking op de website antwerpen.be. Zo n infomoment wordt mijns inziens erg geapprecieerd, evenals het gevoel van inspraak te hebben. Hopelijk is dit echter meer dan een gevoel... Intussen zijn we enkele maanden verder, en hoewel op verschillende plaatsen in het verslag genoteerd is dat er een en ander herbekeken wordt in de verdere uitwerking van het ontwerp, blijft het toch heel stil hierrond. Daarenboven werd op enkele vragen nogal ontwijkend geantwoord, en is er op andere vragen niet in gegaan (zowel schriftelijke, van mijnentwege, als mondelinge, die ik op het infomoment zelf van andere buurtbewoners heb gehoord). Desondanks blijkt dat er inmiddels al gestart is met het proces van de bouwaanvraag! 1/6

2 Neem het me daarom niet kwalijk dat ik, als bewoner van de Stanleystraat en ouder van opgroeiende kinderen die zich meer en meer in het fietsverkeer begeven, aan het einde van voorliggende brief mijn aandachtspunten (met focus op veiligheid) nog eens duidelijk op een rij zet. U begrijpt na het lezen hiervan hopelijk dat dit méér is dan een kritische kanttekening bij een aangekondigde werf. De fietsostrade, het inperken van het doorstroomverkeer,... mag niet ten koste gaan van de bereikbaarheid, de veiligheid en de leefbaarheid voor de bewoners zelf. Voor alle duidelijkheid: ik sta persoonlijk volledig achter het concept van de fietsostrade, ook al ben ik eigenaar van één wagen (om noodzakelijke, vooral beroepsmatige, reden). Alle initiatieven om de binnenstad minder autorijk te maken, juich ik eveneens toe. En als U na het lezen denkt deze opmerkingen komen slechts van een enkeling, kan ik U verzekeren dat ik lang niet de enige ben die zijn bedenkingen heeft over de huidige plannen. U wil misschien argumenteren dat het al te laat is voor aanpassingen. Dan wil ik U erop wijzen dat er nog niet gestart is met de effectieve werken en dat er, zoals bij elke werf, nog wel een en ander mogelijk is. Het gaat tenslotte ook en vooral om veiligheid. Als projectingenieur ben ik me er maar al te goed van bewust dat het niet aangenaam is, en ook niet steeds evident, om opmerkingen te krijgen over een ontwerp waar ongetwijfeld al veel werk, tijd en geld in gekropen is. Maar terzelfder tijd ben ik ook niet te beroerd om dit als een opportuniteit te zien. In veel van mijn projecten is een onafhankelijke review al erg nuttig gebleken, en heeft het integreren van feedback daaruit geleid tot een succesvol resultaat. Ik hoop dat U mijn mening hierover deelt. Gezien het tijdsbestek (zowel reeds verstreken als aangekondigd qua planning) heb ik niet de gelegenheid gehad enige vorm van petitie op te zetten (al hoop ik dat het niet zo ver moet komen). Een kopie van mijn argumenten werd wel aan de buurtbewoners evenals aan De Gazet Van Zurenborg bezorgd, en is ter beschikking op Uiteraard is het onmogelijk om aan ieders wensen tegemoet te komen, er zullen altijd twistpunten blijven bestaan. Oeverloos itereren leidt bovendien niet tot resultaten, of toch veel te laat. Uiteindelijk zullen er door U knopen moeten worden doorgehakt. U doet dat, al dan niet als verkozenen, dan toch vanuit een rol van vertegenwoordiger van de bewoners. Daarom hoop ik van harte dat U de argumenten van ondergetekende bewoner kritisch zal bekijken. Ik kijk erg uit naar Uw reactie. Inmiddels verblijf ik, Met de meeste hoogachting, <getekend> Kopie aan: - Redactie Gazet Van Zurenborg, Stierstraat 3, 2018 Antwerpen - wijkoverleg.districtantwerpen@stad.antwerpen.be - wijkoverleg.2000@stad.antwerpen.be 2/6

3 Opmerkingen bij het voorontwerp dd 02/02/2016 van de heraanleg Stanleystraat Cuperusstraat 1. Breedte van het fietspad Er werd reeds door verschillende mensen gevraagd waarom het fietspad 4 meter breed moet zijn. Uw antwoord (in het verslag van het infomoment) dat dit een dubbelrichtingsfietspad wordt waar grote stromen fietsers elkaar veilig moeten kunnen kruisen volgt echter een onlogische redenering. Hoewel een fietsostrade (het woord spreekt voor zich) inderdaad best zo breed mogelijk wordt genomen waar dit mogelijk is (vooral buiten de bebouwde kom), betekent dit in de zone hier ter discussie, vooral veel plaatsverspilling. Voor de fietsostrade vanuit Mechelen meet het volgens menigen reeds extreem brede fietspad ter hoogte van de Roderveltlaan slechts 3,20 m. Het huidige tijdelijke fietspad aan het einde van de Stanleystraat (ter hoogte van de Boomgaardstraat), meet eveneens 3,20 m. Waar de fietsostrade aansluit richting Antwerpen Centraal (Cuperusstraat-Mercatorstraat-Simonsstraat) meet het fietspad zelfs maar 2,50 m. Tussen beide delen een lokale verdikking aanleggen van 4m breed heeft dan ook weinig zin. Een fietspad van 3 (of 3,20 als het moet) meter breed biedt voldoende plaats aan fietsers om elkaar veilig te kruisen of voorbij te steken. Ook als het fietspad in de toekomst (hopelijk) intensiever wordt gebruikt (want op dit ogenblik is dit buiten de spitsuren zeker niet het geval). Tenzij U de fietsostrade richting Antwerpen Centraal zal heraanleggen, zult U het hier met mij niet over oneens zijn. Laat ons touwens ook niet vergeten dat er aan de huizenzijde van de straat (Stanley-Cuperus) nog een fietspad is (dat eveneens heraangelegd zal worden) dat een deel van de fietsstroom opvangt, waar dit verderop (vanaf de Mercatorstraat richting Centraal Station) niet meer het geval is. In wat volgt wordt uit gegaan van een fietspad dat 3 (of 3,20) m breed is, om de zo vrijgemaakte ruimte beter te benutten. 2. Aanpassing kruispunt Cobdenstraat-Stanleystraat Het voorontwerp getoond op het infomoment, voorziet in een aanpassing van het kruispunt Cobdenstraat Stanleystraat, vanuit het argument dat dit een onveilige situatie is en het verkeer op de as Stanley-Cuperus te veel stremt. Het is inderdaad onder andere zo dat momenteel veel wagens die uit de Cobdenstraat komen links afdraaien richting Cuperus, waar dit niet is toegelaten. Het voorontwerp laat nog open of de aanpassing van dit kruispunt moet gebeuren door afsluiten dan wel omkering van de rijrichting in de Cobdenstraat. Vooral vanuit mijn situatie als bewoner van de Stanleystraat wil ik hierbij opmerken dat het voor de bewoners van de 22 huizen in de Stanleystraat tussen Cobdenstraat en Zenobe Grammestraat, dan onmogelijk wordt om nog op een eenvoudige manier met de wagen tot vóór de deur te raken, behalve dan door om te keren in het midden van de rijbaan (komende vanuit het zuidwestelijke deel van de stad kan dit enkel vanop de Belgiëlei richting Lange Leemstraat, vermits alle zijstraten enkelrichting zijn weg van de Lange Leemstraat). 3/6

4 Ik ben zo vrij geweest in bijlage aan voorliggende brief een mogelijk alternatief te schetsen. Mijn voorstel gaat er van uit dat de Cobdenstraat wordt afgesloten (ik las in het verslag dat dat laatste idee enkele bewoners van de Cobdenstraat zeer genegen is). In ruil daarvoor en om de Stanleystraat nog eenvoudig te kunnen bereiken van het zuidwestelijke deel van de stad, moet dan de rijrichting in de Van Luppenstraat omgekeerd worden (dus van de Boomgaardstraat naar de Lange Leemstraat). Net zoals bij de straten ter hoogte van de Dageraadplaats, kan er aan het uiteinde van de Cobdenstraat een keerzone worden ingericht. De huidige rijrichting in de Zenobe Grammestraat kan dan behouden blijven, om de Boomgaardstraat te ontlasten voor verkeer dat niet in de richting van de Singel rijdt. Of het verkeerskundig aangewezen is om de mogelijkheid te voorzien om vanuit de Van Luppenstraat richting Cupersusstraat af te draaien, laat ik hier in het midden. 3. Kruispunt Guldenvliesstraat-Stanleystraat Ook de heraanleg van dit kruispunt is in Uw plan vervat. Dat is inderdaad zonder twijfel een must. Het huidige ontwerp van het nieuwe kruispunt is mijns inziens helaas suboptimaal: om het nieuwe (veel te brede) fietspad aan te leggen wordt de uitvoegstrook richting Guldenvliesstraat geschrapt en moeten zelfs enkele bomen in de Stanleystraat sneuvelen. Deze uitvoegstrook neemt momenteel echter een flink stuk van de verkeersspits weg, vermits naar schatting zo n 30% van de wagens die vanuit de richting van Berchem Station komen, rechts afslaan richting Guldenvliesstraat. Op spitsuren staat nu reeds frequent een file tot aan de Boomgaardstraat, dat zal met Uw voorstel niet verbeteren, wel integendeel. U repliceert op de betreffende opmerking dat het ontwerp ervoor zorgt dat het fietseilandje ter hoogte van de spoorwegbrug aan de Guldenvliesstraat verdwijnt. Dat is inderdaad nodig, want het is veel te klein om de stroom fietsers tijdens piekmomenten op te vangen en mede daarom erg onveilig. Een suggestie om het kruispunt met uitvoegstrook te behouden wordt in Uw verslag afgewimpeld als onmogelijk, vermits autobestuurders onvoldoende rekening kunnen houden met het toekomstige tweerichtingfietspad. Nochtans zijn er tal van voorbeelden waar een afslaande auto een tweerichtingsfietspad moet kruisen. De situatie onder de brug in de Guldenvliesstraat zelf, is ook hoogst onveilig. De fietsers rijden zeer dicht naast de tram en het met roze klinker geplaveide stukje weg volstaat amper om de automobilisten erop te wijzen dat op dit deel van de rijbaan wel eens fietsers zouden kunnen rijden. De fietsers die uit de guldenvliesstraat komen en in de richting van Berchem Station moeten rijden, moeten wachten op een punt waar de tram gevaarlijk dichtbij zijn bocht neemt, terwijl de automobilisten en andere fietsers groen licht hebben om in de richting van de Cuperusstraat te rijden. Vervolgens moeten de fietsers dan oversteken aan de kant van de spoorweg, om daar op het gevaarlijke fietseilandje te wachten op groen licht naar de Stanleystraat. Deze toestand wordt niet opgelost met het huidige ontwerp. Eveneens in bijlage aan voorliggende brief kan U daarom mijn suggestie voor een mogelijk alternatief vinden. Het gaat vooreerst uit, zoals hoger, van een minder breed fietspad (3 meter) en van gebruik van een deel van de spoorwegberm. Ik begrijp dat voor dat laatste aspect overleg nodig is met Infrabel (en mogelijks ook met De Lijn). Dat dit niet steeds evident (maar wel mogelijk) is, is al gebleken uit de moeizame heraanleg van de afwatering 4/6

5 onder de brug en uit de geplande aanleg van de fietsbrug over de Singel. In mijn voorstel (dat uiteraard enkel een schets is zonder gedetailleerde landmetingen) wordt een deel van de berm gebruikt en verdwijnt zelfs een stuk van de zijkant van de brug. Hiervoor zijn vermoedelijk extra funderingswerken nodig, maar dit is ook gebeurd voor de reeds gerealiseerde helling aan het station ter hoogte van het einde van de Stanleystraat en dus niet onmogelijk. In mijn voorstel hoeven er ook geen bomen te verdwijnen in de Stanleystraat, verdwijnt toch het fietseilandje én blijft de mogelijkheid om rechts af te slaan (vermoedelijk best via een bij te plaatsen verkeers- of knipperlicht). Door de beoogde breedte van het fietspad te voorzien op 3 of 3,20m en een deel van de spoorwegberm te gebruiken, kan de bestaande wegboord en bomenrij aan de spoorwegkant van de Stanleystraat tussen Cobden- en Zenobe Grammestraat, behouden blijven. De fietsers zijn dan bovendien beter beschermd door de rij bomen tussen rijbaan en fietspad. In de richting van de Cuperusstraat kan ook een deel van de spoorwegberm worden benut (in functie van de gewenste locatie van de knik in het fietspad is een nieuwe locatie voor het Vélo station zelfs niet nodig). Het zeer beperkte aantal voetgangers die van de Stanleystraat de spoorweg oversteken onder de brug met de Guldenvliesstraat, kan opgevangen worden door een voetpad te voorzien onder de brug aan slechts 1 kant van de Guldenvliesstraat (kant Centraal Station). Aan de andere kant kan het voetpad volledig vervangen worden door een afgebakende fietsstrook, met aansluiting vanaf de fietsostrade én oversteekbaar vanaf het fietspad aan de huizenkant van de Stanleystraat. In mijn voorstel vindt U 2 mogelijkheden voor deze aansluiting: een zebrapad kant Berchem Station, of een zebrapad (dat dan wel 3 trambanen kruist) aan de andere kant. Hopelijk is dit verenigbaar met de plannen die reeds bestaan voor de heraanleg van de Guldenvliesstraat. Gecombineerd met het afsluiten van de Cobdenstraat biedt dit de mogelijkheid om de bestaande parkeerstrook uit te breiden tot aan Stanleystraat nummers 2 of 3. Want laat ons eerlijk zijn, er is een chronisch gebrek aan parkeerplaats in deze regio, niet in het minst versterkt door de vele huizen die worden opgesplitst in afzonderlijke wooneenheden met een stijging van het aantal wagens tot gevolg. Om de breedte van de beoogde tramdoorgang te behouden, wordt de berm aan de overzijde van de straat mogelijks iets smaller. 4. Kruispunt Boomgaarstraat-Stanleystraat Ook hier wordt een aanpassing voorzien in Uw plan, en in de 15 jaar dat we al in de Stanleystraat wonen zal dit denkelijk al de derde aanpassing zijn van dit straatstuk. Dat dit een lastig kruispunt is, is dus eufemistisch uitgedrukt. Misschien had een bewonersbevraging in het verleden voor minder heraanlegkosten gezorgd? Wat nu niet kan, en in het nieuwe ontwerp ook niet voorzien is, is dat de fietsers die aan de huizenkant in de Stanleystraat richting Berchem Station rijden, moeten kunnen oversteken naar de fietsbrug zonder de fietsers die rechtdoor rijden richting Boomgaardstraat/ Statiestraat/ Posthoflei, te hinderen. Er is namelijk geen bufferplek voorzien aan de huidige oversteekplaats aan het eind van de Stanleystraat. Zo n plek is ook niet beschikbaar, vermits er te weinig ruimte is tussen de straat en de huizen. Momenteel is het ook zo dat de fietsers die uit de boomgaarstraat komen en op de fietsostrade willen rijden, een nogal vreemde 5/6

6 bocht naar links moeten maken vermits het T-stuk aan de fietsostrade niet in het verlengde ligt van de boomgaarstraat. Nochtans is de Stanleystraat daar wel uiterst breed. Er zou kunnen geopteerd worden voor een uitstulping in het fiets- en voetpad, met een dubbel doel: enerzijds een wachtzone creëren voor fietsers die daar willen oversteken richting fietsostrade, anderzijds een snelheidsremmer voor verkeer (de geplande verkeersdrempel op het kruispunt ter hoogte van de Zenobe Grammestraat/ Klokstraat is ook een goede zaak). Zoniet zou deze bufferplek gemaakt kunnen worden aan de andere kant van de Boomgaarstraat, in het verlengde van het fietserssas dat nu op de baan is geschilderd. 5. Uiteinde van helling naar fietsparkeergebouw Het huidige ontwerp voorziet in een beperkte parkeerstrook aan de kant van de spoorweg, tussen het einde van de helling naar het fietsparkeergebouw en de Klokstraat. Opnieuw uitgaand van een fietspad van 3 of 3,20m breed, is het mogelijk om hier schuine parkeerstroken aan te leggen van ongeveer 5 meter lang. Zo kan aanzienlijk méér parkeerruimte gecreëerd worden, tot 66%! In het verslag antwoordde U dat dit niet wenselijk is gezien te onveilig. Nochtans is zulke configuatie wel in meerdere stadscentra terug te vinden (maar dan in een zone met verkeersremmende maatregelen, zoals bijvoorbeeld een Zone 30 met verkeersdrempels, wat de omgeving bovendien ook veiliger maakt). Het fietspad kan in dit stuk zelfs breder blijven, door het te laten splitsen langs weerszijden van de bomenrij (1 strook per rijrichting), eventueel met benutting van een deel van de spoorwegberm zoals gedaan voor de aanleg van de helling naar het fietsparkeergebouw. 6. Verkeerslichten Boomgaarstraat-Stanleystraat-Statiestraat Door de uiterst slechte afregeling van de verkeerlichten tussen Boomgaarstraat en hoek Stanleystraat/ Statiestraat, raken er op piekmomenten slechts 3 à 4 wagens vanuit de Boomgaarstraat richting Singel. Komende van de Posthoflei op het voetpad aan de huizenkant, ben ik zelf al aangereden door bestuurders die toch nog proberen af te slaan uit de Boomgaardstraat en daarbij enkel naar links kijken. Een betere synchronisatie tussen de lichten is een minimum. Een afbakening op de grond van een zone verboden stil te staan (zoals gebruikelijk op bijvoorbeeld trambanen, bijvoorbeeld ter hoogte van de voormalige Nationale Bank op de Leien) is een suggestie. Al zou waarschijnlijk een ruimere studie van het knooppunt Boomgaardstraat/ Statiestraat / Stanleystraat / Zenobe Grammestraat / Maatschappijstraat een betere oplossing leveren /6

7

8

9