Het behandelresultaat bij patiënten met comorbide stoornissen. Recovery. Dr. G. (Gerdien) H. de Weert-van Oene

Transcriptie

1 Het behandelresultaat bij patiënten met comorbide stoornissen Recovery Dr. G. (Gerdien) H. de Weert-van Oene

2 Wat komt aan de orde: Verslaving is een chronische hersenziekte Dit heeft consequenties voor het beloop van de behandeling De 4 R s Demoralisatie

3 Verslaving is een chronische hersenziekte Een chronische ziekte is een ziekte die tenminste zes maanden duurt en die er toe leidt dat de betrokken persoon zijn dagelijkse activiteiten in aanzienlijke mate verandert. Veranderingen - die toegeschreven kunnen worden aan een verminderd uithoudingsvermogen, mobiliteit of cognitief functioneren en -- die resulteren in een beperking van de mogelijkheden van een individu om zijn gebruikelijke (premorbide) leefstijl te vervolgen (Ironside PM, ScheckelM,Wessels C, Powers S, Seeley DK. Experiencing Chronic Illness: Cocreating New Understandings. Qualitative Health Research 2003; 13: )

4 Verslaving is een chronische hersenziekte Chronische ziekte: - De boodschap een chronische aandoening te hebben betekent een totale omwenteling voor de patiënt in diens leven - De patiënt moet accepteren dat hij iets heeft dat niet overgaat en dat valt niet mee - Beperkingen voor de patiënt in dagelijks leven - (ervarings)deskundigheid van de patiënt - Patiënt zoekt samen met therapeut naar best mogelijke aanpak - in somatiek matig aandacht voor deze acceptatie (angst voor ziektegedrag en winst) - In psychiatrie: betekenisgeving voor de patiënt is belangrijkste uitgangspunt - Betekenis van verslaafd zijn - Eigen verantwoordelijkheid van de patiënt.. - maar onder begeleiding en met hulp.

5 Consequenties van chroniciteit voor het beloop Cure of care? Echter: in verslavingszorg (GGZ?) (te)veel aandacht voor cure: - Frustratie - Wederzijds onbegrip Kan leiden tot hopeloosheid en demoralisatie bij patiënten en tot cynisme, demoralisatie en burnout bij hulpverleners.

6 Consequenties van chroniciteit voor het beloop Richten op recovery Recovery is een continu proces van heelwording van de persoon. Herstel Recovery is een niet lineair, langzaam en moeizaam groeiproces.

7 Proces van recovery genezen zelden, verlichten dikwijls en troosten altijd (Ambroise Paré ( ): Guérir quelquefois, soulager souvent, consoler toujours)

8 Proces van Recovery Aspecten van zorg die terug te vinden zijn in de 4 R s: Remoralisatie Remediatie Rehabilitatie Recovery

9 Casus 1 Man, 40 jaar Onder psychiatrische behandeling Aanmelding GHB afhankelijkheid Sinds 3 jr 60 ml GHB pd in doseringen per 2 uur Tegen angst, nu depressief Eigen woning, relatie (5 jr), geen kk, werk (automonteur), schulden: -.

10 Man 43 jaar Casus 2 Voorgesch: ambulante behandeling wegens cocaïne- en cannabisafh Sinds 1 jaar 60 ml GHB pd a 2 uur ADHD (medicatie -) Eigen woning, werk (uitkering) Geen relatie (sinds 2008) Enkele contacten met moeder; verder geen steunsysteem

11 Demoralisatie Het woord patiënt is afgeleid van lijden. Patiënt is ontmoedigd, negatieve cirkel. Therapeut vaak (soms onbewust) ook. Versterkt elkaar!

12 In fasen: Dysforie (dysphoria) Demoralisatie Ontmoediging (disheartenment) Hulpeloosheid (helplessness) Gevoel te falen (sense of failure) Verlies van betekenis en doel (loss of meaning and purpose). Depressie?

13 Demoralization Commu- Patients Opiate- COD F Significant post-hoc Scale, mean (sd) nity based with dependent patients comparisons (n=191) Cancer (Bonferroni) a (n=100) (n=131) (n=413) b c d Dysphoria 6.2 (3.0) 6.4 (4.5) 9.7 (4.2) 10.2 (4.2) a-c, a-d, b-c, b-d, *** Disheartenment 4.8 (3.9) 8.9 (5.8) 11.9 (5.3) 11.7 (4.7) a-b, a-c, a-d, b-c, b-d *** Helplessness 3.3 (2.7) 5.3 (4.1) 7.3 (3.4) 6.7 (3.9) a-b, a-c, a-d, b-c, b-d *** Sense of failure 4.4 (2.1) 5.2 (2.9) 6.6 (3.0) 7.3 (3.1) a-c, a-d, b-c, b-d, c-d *** Loss of meaning and purpose 2.3 (2.7) 5.1 (4.8) 7.3 (5.0) 6.9 (4.7) *** a-b, a-c, a-d, b-c, b-d Total DS 21.1 (12.3) 30.8 (17.7) 43.2 (17.1) 40.4 (15.2) a-b, a-c, a-d, b-c, b-d ***

14 Demoralisatie Conclusie: Demoralisatie bij COD patiënten is sterk aanwezig Verslaafde patiënt = zijn ziekte Aandacht voor demoralisatie en remoralisatie als de eerste fase in het proces van recovery behoort tot goed hulpverlenerschap.

15 Dank voor uw aandacht