Netwerk GGZ Kempen Dagbesteding en woongelegenheid

Transcriptie

1 Netwerk GGZ Kempen Dagbesteding en woongelegenheid 29 november 2012 Forum GGZ Kempen 12 januari 2016 Tools voor het omgaan met mensen met een psychische kwetsbaarheid Ils Verstraelen LZ team Els Dhondt Route 11 Cadeautje Voorstelling: - Wie zijn wij - Cijfers Eén op vier mensen krijgt vroeg of laat af te rekenen met min of meer ernstige psychische problemen. Die gaan soms vanzelf weer over maar ze kunnen ook heel lang aanslepen. Over de periode van een jaar kampen ongeveer mensen met een psychisch probleem. Dat komt bijna overeen met de totale bevolking van de twee grootste Vlaamse steden, Antwerpen en Gent, samen. Wat betekent psychisch kwetsbaar zijn? Wat als iedereen hulpverlener is Vanuit het perspectief van de cliënt Vanuit het perspectief van de hulpverleners Vanuit het perspectief van de mantelzorgers Vanuit het perspectief van de maatschappij Filmpje bakker (facebook pagina VVP) Stigma en taboe 1

2 Wat is helpen (niet)? Wat is helpen (niet): presentie? SRH: Systematisch rehabilitatiegericht handelen: Presentie Krachtgericht Herstelgericht Evenwaardigheid oefening Presentie: Er zijn voor de ander is soms al genoeg Erkenning van lijden en soms ook onmacht Het delen van onmacht maakt de onmacht draaglijker Het niet weten als hulpverlener mag Er zijn met jouw aandacht, authenticiteit, echtheid Je bent er allereerst als persoon, dan als mens, dan als professional Niet alle grenzen hoeven weg te vallen Niet enkel observeren en begrijpen, maar actief mee aan de slag gaan in de zoektocht naar zingeving en logica Er moet niet altijd iets gedaan worden soms ook iets laten en er gewoon zijn Wat is helpen (niet): presentie? Wat is helpen (niet): krachtgericht Misverstanden mbt presentie: Oeverloos wachten op een hulpvraag is het niet, is een actieve manier van handelen Moet ik alles maar accepteren? Trouw zijn aan de cliënt is niet zomaar alles toelaten Krachtgericht: We werken snel met wat niet kan of lijkt te kunnen Tijdens de opleiding tot hulpverlening leren we ons te focussen op problemen en beperkingen Naast beperkingen en kwetsbaarheden hebben mensen ook talenten, passies en vaardigheden We denken de beperkingen niet weg maar waken er steeds over dat we ook oog hebben voor de krachten van de mensen Patiënten zijn geen pathologie ze zijn mens met een kwetsbaarheid, burgers in de samenleving krachtenmatrix Wat is helpen (niet): krachtgericht Wat is helpen (niet): herstelgericht Krachtenmatrix: Ik ben (persoonlijke kwaliteiten) Ik kan (talenten en vaardigheden) Ik heb (omgevingskrachten) Ik wil (interesses en aspiraties) Ik weet (kennis en ervaring) herstelgericht: Genezen is terugkeren naar situatie voor het uitbreken van de ziekte Herstellen is het individueel proces van helen Leren omgaan met wat niet kan/ niet meer kan Ook mensen uit de omgeving van de cliënt staan voor een herstelproces Herstelverhalen Lotgenotencontacten Behandel de ander zoals deze zelf wil behandeld worden 2

3 Wat is helpen (niet): herstelgericht Wat is helpen (niet): evenwaardigheid Herstel ondersteunen: Present zijn Op een terughoudende en bescheiden wijze uw professioneel referentiekader entiekade in uw achterhoofd houden Aansluiten bij het eigen verhaal van de cliënt Stimuleren, benutten en erkennen van de ervaringsdeskundigheid van de cliënt en zijn omgeving Cliënt is expert van zijn leven zorgverstrekkers zijn dat van hun vakgebied werk samen Vergroten van autonomie Evenwaardigheid: Basisattitude Cliënten zijn mensen Niet gelijkwaardig (iedereen is verschillend) Wel evenwaardig (iedereen is evenveel waard) Ga waardig met elkaar om De persoonlijke ontmoeting: de mens achter de cliënt en de mens achter de hulpverlener Wie zich laat zien aan de ander nodigt de andere ook uit om zich te tonen Selectieve aandacht Casus krachten Filmpje whodunnit? Welke krachten herken je in het verhaal van Samen op weg? Samen op weg? Touwtrekken 3

4 Wat als een psychiatrisch probleem een pluspunt was? Filmpje solliciteren Facebook pagina VVP 4

5 PVT DE LIEREMAN Psychiatrisch verzorgingstehuis Oud-Turnhout 60 bewoners 2 zorgeenheden: de Lier en de Luit Diverse populatie Woonfunctie / sociaal maatschappelijke integratie Herstelvisie IMPLEMENTATIE VAN HERSTELGERICHTE ZORG: ROPI ALS HULPINSTRUMENT PVT De Liereman 2016 HERSTELGERICHTE ZORG? HERSTELGERICHTE ZORG VOORBEELDEN Afgelopen jaren meer aandacht voor persoonlijk herstel. Tegenwicht aan de medische invalshoek De patiënt is meer dan zijn ziekte alleen Waar gaat het over? Het herwinnen van een leven dat niet gedomineerd wordt door de ziekte Ruimte creëren voor een leven buiten de ziekte om Herstel ondersteunende zorg creëert voorwaarden om persoonlijk herstel te optimaliseren door Persoonlijke aandacht Clientgerichtheid Inzet van ervaringsdeskundigheid ERVARINGEN MET ROPI?? Wat is jullie kennis over de ROPI? Wat zijn jullie ervaringen met de ROPI? Verwachtingen? ROPI Recovery oriented practices index Ontwikkeld in VS (Mancini et al, 2006) Index voor een op herstel gericht GGZ Bedoeld als ontwikkelinstrument Nederlands vertaling en bewerking door Trimbos Instituut ( ) Vlaamse versie recent beschikbaar (2015) 1

6 TOEPASSING EN BELANG VAN DE ROPI ROPI als hulpmiddel Meet de mate van herstelgericht handelen op afdelings-/teamniveau. 0-meting en vervolgmeting (en): vergelijking biedt zicht op resultaten. Geeft inzicht in de huidige situatie: zicht op sterke en zwakke punten. Geeft richting aan mogelijke verbeterprojecten. Meting op verschillende dimensies Tegemoet komen aan basale zorgbehoeftes Maaltijden, medische zorg, kleding, huisvesting Breed aanbod van diensten Medicatiebedeling, dagbesteding, werken en leren Sociale contacten en participatie Medezeggenschap en participatiemogelijkheden Cliëntenraad, participatie in behandel-en begeleidingsplan g Zorg gebaseerd op de mogelijkheden van de cliënt Wensgericht werken, kijken naar kwaliteiten van cliënten Cliëntgerichtheid en keuzemogelijkheden Visie hierop, variatie in zorg tav cliënten Zelfbepaling van de cliënt HV biedt positieve stimulans, crisis-en signaleringsplannen Focus op herstel en ervaringsdeskundigheid Visie op herstel, medewerkers dragen deze visie uit De ROPI is opgebouwd uit acht dimensies van herstel ondersteunende zorg: SCOREN VERSLAG EN BESPREKING Elke dimensie wordt apart gescoord. Hierna volgen de resultaten (zie voorbeeld) Scoren op een vijf punten schaal: De praktijk komt niet overeen met de omschrijving van het item De praktijk komt in (zeer) beperkte mate overeen met de omschrijving van het item De praktijk komt gedeeltelijk overeen met de omschrijving van het item De praktijk komt voor een groot deel overeen met de omschrijving van het item maar niet geheel De praktijk komt geheel overeen met de omschrijving van het item Consensus Voorbeeld Een uitgebreid verslag met sterktes en richtlijnen tot verbetering Terugkoppeling naar team en patiënten/ cliënten/ bewoners Prioriteiten worden bepaald door team en patiënten samen. SITUERING ROPI DE LIEREMAN 2011: introductie begrippen herstel en herstel ondersteunende zorg ROPI- training 2012: Nulmeting ROPI interviews personeel/ bewoners/ management en behandelaar (recorder uitschrijven) Dossieronderzoek (anoniem/ steekproef) Lezen handboeken/ brochures 2013: scoring (op een 5- puntschaal) en beoordeling (individueel + consensusscore) : opstart + borging verbeterprojecten 2015: tweede meting ROPI Verschil eerste meting: steekproef externe interviewers 2016: vervolg verbeterprojecten + opstart nieuwe projecten ONS GEHEIM? 2

7 VERBETERPROJECTEN Zorgeenheid De Lier Organisatie van de maaltijden Gebruik van participatieladder Educatie mbt medicatie Vorming herstel/ medewerkers Implementatie SRH Teamtijd/ herstelgroepje Afstemming poetsafspraken/bewoner Duidelijkheid tussen verschillende disciplines (DMW, kantoor ) Zorgeenheid De Luit Bewoners actief betrekken bij bewonersbesprekingen en het opstellen van hun herstelgericht handelingsplan Visie op herstelondersteunende zorg vertalen naar doelgroep Vorming herstel/medewerkers Implementatie SRH Actiever inzetten op krachten bewoners (HHP2) Afstemming afspraken op de ZE/bewoners Betrokkenheid familie/sociaal steunnetwerk verhogen INFORMATIE Hieronder de link voor de handleiding. b246-d8e0ecde51bc.pdf Op de website van TRIMBOS kan je desgewenst nog andere vragenlijsten gratis downloaden. VRAGEN VRAGEN 3