Aan de slag voor duurzame zuivel en eieren
|
|
- Frieda Bogaerts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kleine Hoefprint: veevoer van eigen bodem Aan de slag voor duurzame zuivel en eieren Kansen voor boeren, veevoerbedrijven, fabrikanten en supermarkten
2 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. De problemen rondom soja 4 2. De oplossing: regionaal veevoer 6 3. Kansen voor de overstap naar regionaal veevoer 8 4. Goed op weg met regionaal veevoer 10 Een gezonde en eerlijke landbouw met toekomst Milieudefensie pleit voor een eerlijk, gezond en toekomstgericht voedselsysteem dat past binnen de grenzen van onze aarde. Een systeem waarbij we onze problemen niet afschuiven op andere delen van de wereld of op onze kinderen en kleinkinderen. En waarbij we niet alleen deelproblemen oplossen maar samen met betrokken partijen nadenken over het grote geheel: in verbinding en in samenwerking met het natuurlijke eco systeem. We streven naar een landbouw die nog eeuwen lang dienst kan doen, zonder de aarde te schaden. 2 Aan de slag voor
3 Inleiding Samen op weg naar een duurzamere, lokale voedseleconomie Kleine Hoefprint Met het project Kleine Hoefprint wil Milieu defensie ervoor zorgen dat het telen en gebruiken van regionaal geteeld veevoer een grote impuls krijgt. We willen samen met akkerbouwers én veehouders een grote stap vooruit zetten in de verduurzaming van de Nederlandse vlees- en zuivelsector. Kleine Hoefprint brengt de belangrijke spelers in de keten bij elkaar om een doorbraak te forceren in het produceren en gebruiken van regionaal geteeld veevoer. Om de consument van een stukje vlees of eitje te kunnen voorzien, eten de Nederlandse koeien, kippen en varkens grote hoeveelheden soja. Zuid-Amerikaanse soja, om precies te zijn, waarvoor grote gebieden met tropisch regenwoud worden gekapt. Dit levert aanzienlijke problemen op voor de natuur en het milieu in Zuid-Amerika. En dat, terwijl onze dieren prima veevoer van Europese bodem kunnen eten. Dat is veel beter voor mens, dier en milieu, ook in ons eigen land. Met de Kleine Hoefprint heeft Milieud efensie in 2013 al oerwoudvrije kaas op de markt gebracht, om het gebruik van regionaal veevoer te bevorderen bij de productie van zuivelproducten. We organiseren tien pilots, verspreid over het land, waarin akkerbouwers, veehouders, zuivelproducenten en supermarkten afspraken met elkaar maken. In de pilots telen akkerbouwers eiwitrijk veevoer zoals soja of lupine. Melk- en pluimveehouders in de betreffende regio gebruiken dit in het voer voor hun koeien en/of kippen. Van de melk van de koeien worden zuivelproducten gemaakt door een lokale producent en de eieren worden herkenbaar verpakt. De supermarkt zorgt ervoor dat de producten uiteindelijk bij de consument in de koelkast belanden. De meerkosten van regionaal veevoer worden verdeeld binnen de keten. Zo hebben de akkerbouwer, de melk- en pluimveehouders en de zuivelproducenten een goede afzetmarkt. Dat is het project in een notendop: samen op weg naar een duurzamere, lokale voedseleconomie. De tijd is er nu rijp voor. Doet u mee? duurzame zuivel en eieren 3
4 1 De problemen rond soja De vraag van de veevoersector naar soja is mede verant woordelijk voor de ontbossing in Zuid-Amerika. Foto: Greenpeace Bij de productie van vrijwel ieder vlees- of zuivelproduct wordt soja gebruikt: als krachtvoer voor productiedieren. Soja is goedkoop, makkelijk verkrijgbaar en zit vol eiwitten. Dit maakt soja tot het ideale veevoeringrediënt. Alleen al voor de Nederlandse consumptie van vlees en zuivel wordt jaarlijks 1,1 miljoen soja geïmporteerd. Deze soja komt vooral uit Zuid-Amerika, waar het voor een lage prijs geproduceerd wordt. De productie gaat gepaard met grote problemen in zowel Zuid-Amerika als Nederland. Omdat de vraag naar soja groeit nemen ook de problemen evenredig toe. Zuid-Amerika Grootschalige ontbossing van het Amazonegebied. De uitbreiding van de sojateelt neemt steeds meer ruimte in beslag, waardoor natuur verdwijnt. Unieke en onvervangbare ecosystemen met een rijke variatie aan planten en dieren verdwijnen voorgoed. Gedwongen landonteigening. Grote bedrijven krijgen land in bezit door het illegaal kappen van oerwoud en door eigendomspapieren te vervalsen. Pachters en kleine gemeenschappen zonder eigendomspapieren kunnen moeilijk voor hun rechten opkomen. Afname voedselzekerheid. Land dat eerst werd gebruikt voor de teelt van gewassen voor lokale consumptie, zoals maïs, rijst en bonen, wordt nu gebruikt voor de productie van soja, die grotendeels wordt geëxporteerd. Bedreiging volksgezondheid. Ongeveer 85 procent van de Zuid-Amerikaanse soja is door genetische manipulatie resistent gemaakt tegen onkruidbestrijdingsmiddelen. Hierdoor kan er veel met gif worden gespoten zonder dat de sojaplant wordt aangetast. Het gebruik van pesticiden en kunstmest vervuilt het grond- en oppervlaktewater en brengt daarmee de gezondheid van de bevolking in gevaar. 4 Aan de slag voor
5 Een boer rijdt gier uit over een weiland. Op dit moment wordt meer mest geproduceerd dan we in Nederland kwijt kunnen. foto: Bert Spiertz / Hollandse Hoogte Nederland Overbemesting en verzuring. Het grootste deel van het eiwitrijke voer voor de Nederlandse veehouderij komt van over de grens. Nederlandse dieren produceren meer mest dan we op onze landbouwgrond kwijt kunnen. Hierdoor ontstaat overbemesting. Eén van de gevolgen van overbemesting is verzuring van de grond en het grondwater. De bodem wordt daardoor minder vruchtbaar en het leven in en rond het oppervlaktewater neemt af. Mestoverschot en toename van de veestapel. De verwachting is dat de Nederlandse veestapel de komende jaren stevig gaat groeien. De Europese regels voor de verwerking en export van mest worden steeds strenger. De overheid wil dat veehouders hun mest laten verwerken, maar dat is erg duur en er is te weinig capaciteit. Hierdoor zal ook het mestoverschot in de komende jaren alleen maar groeien. Verslechtering biodiversiteit. Doordat er in de afgelopen decennia steeds minder eiwitgewassen zijn geteeld, zijn de bodemkwaliteit en de biodiversiteit achteruit gegaan. Boeren telen in Nederland en ook in de rest van Europa vooral graan en maïs, omdat ze niet met de goedkope soja uit Zuid-Amerika kunnen concurreren. Hierdoor is er een monocultuur aan het ontstaan. Het gevolg is een afname van soortenrijkdom op het Europese platteland. duurzame zuivel en eieren 5
6 2 De oplossing: regionaal veevoer Koolzaad kan dienen als regionaal veeveor en is goed teelbaar in Nederland. foto: William Hoogteyling / Hollandse Hoogte Een oplossing voor deze problemen ligt dichtbij huis: door in Europa meer veevoer te produceren, kan het gebruik van Zuid-Amerikaanse soja sterk worden teruggedrongen. Dit geeft Nederland de kans om vlees, zuivel en eieren aanzienlijk milieuvriendelijker te produceren. Vijf grote voordelen aan regionaal veevoer 1. Minder ontbossing. Minder sojateelt in Zuid-Amerika leidt tot minder ontbossing en minder afname van de biodiversiteit. 2. Minder CO2-emissie. Doordat er geen oerwoud hoeft te worden gekapt, komt er aanzienlijk minder CO2 in de atmosfeer. Hierdoor is de bijdrage aan klimaatverandering een stuk kleiner. Ook het feit dat regionaal veevoer een kortere afstand hoeft af te leggen zorgt voor een vermindering van de CO2-emissie. 3. Goed voor biodiversiteit. De biodiversiteit op het platteland kan substantieel versterkt worden door opname van eiwitgewassen in het bouwplan van akkerbouwers. Rotatie met eiwitgewassen verbetert de bodemstructuur en de stikstofbindende functie verkleint de noodzaak om kunstmest te gebruiken. Dit heeft eveneens een positief effect op de milieu-impact van de landbouw. 4. Geen bodemuitputting of mestoverschot. Het sluiten van de kringloop van grond-veevoerdier-mest voorkomt uitputting van de bodem in sojaproducerende landen en voorkomt een mestoverschot en verzuring van de grond in Nederland. 5. Minder afhankelijk van import-soja. Regionale teelt van eiwitgewassen maakt Nederland en Europa minder afhankelijk van importsoja. Daarmee vermijden we de risico s die gepaard gaan met prijsfluctuaties en beschikbaarheid op de wereldmarkt Aan de slag voor
7 Om kringlopen te sluiten is meer nodig dan veevoer uit eigen regio: een veestapel die past binnen Nederland. Dat wil zeggen: een veestapel, die gekoppeld is aan de hoeveelheid veevoer die we in Nederland kunnen telen en aan de hoeveelheid mest die we op het land kwijt kunnen. Nederland heeft nu een mestoverschot. Dat betekent dat de veestapel in Nederland zal moeten krimpen. We kunnen de kringloop niet sluiten als we structureel te veel dieren blijven houden. 2 soja export vee mest Nederland mest voer Regionaal veevoer Europa kan prima voorzien in de eigen behoefte aan voeding én veevoer. Als we wat meer plantaardige eiwitten eten in plaats van dierlijke eiwitten en het vee wat minder krachtvoer geven, dan kan de volledige Europese veestapel worden gevoed, zonder dat de overige voedselproductie daaronder lijdt. 3 Europa heeft miljoenen hectares landbouwgrond braak liggen. Die kunnen zonder problemen benut worden voor de teelt van veevoer. Dat biedt perspectief voor lokale boeren en versterkt plattelandsgebieden. Bovendien creëert regionale eiwitteelt kansen voor boeren die zonder deze veevoerteelt het loodje zouden leggen. Want veel boerenbedrijven worden bedreigd in hun bestaan door de lage prijzen voor agrarische producten op de wereldmarkt. Voor akkerbouwers in heel Europa zouden veevoergewassen een welkome aanvulling vormen op het teeltplan. Voorbeelden van gewassen die kunnen dienen Zuid-Amerika als regionaal veevoer zijn: graan, grasklaver, koolzaad, lupine, luzerne, wintertarwe en natuurlijk soja. Deze gewassen zijn eiwitrijk, goed teelbaar in Nederland en in de rest van Europa en in een gewasrotatiesysteem putten zij de grond niet uit. De Europese Unie onderkent de noodzaak om in Europa meer veevoergewassen te gaan telen 4. We zijn te afhankelijk geworden van de import van eiwitten en dat bedreigt onze voedselvoorziening. Schommelingen in de wereldmarktprijzen vormen een groot risico voor de bedrijfsvoering en de leveringszekerheid is daarbij in het geding. De Europese mengvoerfabrikanten maken een vergelijkbare risicoanalyse en werken hard aan het versterken van de veevoerteelt in Europa. vee factsheet-optimaal-sluiten-mineralenkringlopen-1-eenongewijzigd-dieet, factsheets/factsheet-optimaal-sluiten-mineralenkringlopen- 2-een-ongewijzigd-dieet, In Nederland heeft de biologische sector voor zichzelf doelen geformuleerd om tot 100 procent regionaal geteelde grondstoffen te komen. De reguliere sector mikt op 50 procent regionaal geteeld eiwitrijk veevoer in al_het_vlees_duurzaam.pdf duurzame zuivel en eieren 7
8 3 Kansen voor de overstap naar regionaal veevoer Henk Hoefnagel heeft een biologische zorgboerderij: Tachtig procent van de klanten woont binnen een straal van vijf kilometer bij ons vandaan. foto: Koen Verheijden / Hollandse Hoogte Boeren, veevoerbedrijven, fabrikanten en supermarkten kunnen zelf stappen zetten. De Nederlandse consument wordt zich steeds bewuster van de relatie tussen het eten op zijn bord en de milieuproblematiek die daarmee gepaard gaat. Steeds meer mensen betalen graag iets extra s voor een product zonder bijsmaak. De verkoop van milieuvriendelijker geproduceerde artikelen is de laatste jaren explosief gestegen. Deze trend is al geruime tijd zichtbaar en zal zich naar verwachting de komende jaren voortzetten. Steeds meer producenten zien duurzame productie en economische groei niet als een tegenstrijdigheid maar als een kans. Zij spelen in op de groeiende vraag naar duurzaam voedsel. Boeren profileren zich vaker als regionale producent en boren daarmee een nieuwe markt aan. Bovendien ontstaan er met het verbouwen van veevoer in eigen land marktkansen voor akkerbouwers. Overstappen naar regionaal veevoer Milieudefensie werkt aan een overstap naar Europees veevoer. In deze brochure geven we aan wat volgens ons nodig is om die stap te zetten. Daarbij werken we graag samen met boeren, veevoerbedrijven, fabrikanten en supermarkten. Boeren Akkerbouwers en veehouders kunnen samen de grondstoffenkringloop binnen Europa en ook binnen Nederland sluiten en de bodemvruchtbaarheid op peil houden. Regionaal veevoer biedt hiervoor een praktisch instrument. Boeren die samenwerken met andere boerenbedrijven in de buurt of binnen de (Europese) regio laten dit al zien. Daarnaast spelen boeren een sleutelrol in de marketing van regionale vlees-, zuivel- en eierproducten en in voorlichting van de consument. Veevoerbedrijven Leveranciers die inspelen op de vraag naar regionaal veevoer van fabrikanten creëren nieuwe mogelijkheden. Door proactief veevoer uit Europa aan te bieden, maakt een veevoerleverancier zijn aanbod aantrekkelijker voor afnemers die geïnteresseerd zijn in verduurzaming van de keten. Bovendien stelt een veevoerleverancier zijn product veilig door minder afhankelijk te zijn van geïmporteerde gewassen. 8 Aan de slag voor
9 Steeds meer mensen betalen graag iets extra s voor een product zonder bijsmaak. foto: Bram Budel / Hollandse Hoogte Fabrikanten Fabrikanten zoeken continu naar manieren om de meerwaarde van hun producten aan de consument te tonen. Aandacht voor regionale productie biedt kansen voor profilering van de fabrikant en voor de groei van de vraag. Een vergroting van de vraag brengt de vervanging van soja door regionaal veevoer stap voor stap dichterbij. Supermarkten In de supermarkt bepaalt het aanbod voor een belangrijk deel de vraag. Dit geldt natuurlijk ook voor duurzame producten. Supermarkten spelen een belangrijke rol in het enthousiast maken van de consument voor producten uit de regio en het informeren over de milieuwinst van regionaal geproduceerd voedsel. Overheid De overheid kan maatregelen nemen om de overgang naar regionaal geteeld veevoer te stimuleren. Vanuit het landbouwinnovatiebudget kan kennisopbouw gefinancierd worden. Vooral gewasveredeling en teeltoptimalisatie zijn hard nodig om de opbrengsten te verhogen. De teelt levert nu nog weinig op waardoor akkerbouwers aarzelen om ermee aan de slag te gaan. De overheid kan hier een push aan geven door de belangrijkste startrisico s te verkleinen. Daarnaast kan de overheid veehouders helpen om de doelstelling van 50 procent regionaal geteeld veevoer in 2020 te halen. Milieudefensie Met een verandering in de vraag kan het aanbod van regionaal veevoer worden gestimuleerd. Milieudefensie zet zich met het project Kleine Hoefprint in om het aanbod van regionaal veevoer te vergroten. In de komende drie jaar gaan in tien pilots Nederlandse akkerbouwers aan de slag om eiwitrijke gewassen te telen. Bij aanbod hoort natuurlijk ook vraag. Daarom verbindt Milieudefensie de akkerbouwers met veehouders die de eiwitgewassen in hun veevoerrantsoen willen gebruiken. Voor de vermarkting van de producten zet Milieudefensie een netwerk op van burgers. Zij steunen de betrokken boeren en krijgen als eerste de kans om kennis te maken met de zuivel- en eierproducten die voortkomen uit de pilots. De toenemende aandacht van consumenten voor duurzaamheid en streekproducten biedt hiervoor ruimschoots kansen. duurzame zuivel en eieren 9
10 4 Goed op weg met regionaal veevoer Lupineveld op Texel. De teelt van eiwitrijke lupines biedt kansen voor de productie van regionaal veevoer. foto: milieudefensie Dat een duurzame vlees- en zuivelproductie nu al rendabel kan zijn, bewijzen de volgende initiatieven. 1. Boerencoöperatie met gesloten kringloop Op de schaal van een boerencoöperatie is een gesloten kringloop eenvoudiger te realiseren. De productie van (veevoer)gewassen, zuivel en vlees kunnen in een gesloten proces plaatsvinden, mét ruimte voor nieuwe investeringen en behoud van concurrentiekracht. Een goed voorbeeld hiervan is Ecolana. In deze coöperatie, die in totaal 280 hectare beslaat, werken twee akkerbouwers, een melkveehouder en een schapenhouder samen in een voor 80 procent gesloten kringloop van voer, mest en grond. Dat Ecolana sinds zijn oprichting in 2001 qua omzet blijft groeien, bewijst dat er voor schaalvergroting niet per se grotere stallen en meer productiedieren nodig zijn Donau-soja Het Donau-soja project is gestart in Donau-soja is een gezamenlijk project van landen in het Donau-gebied, waaronder oostenrijk, Roemenië, Hongarije, Kroatië, Servië, Tsjechië en Duitsland. Het project beoogt een lokale sojateelt voor lokaal gebruik in diervoer van de grond te krijgen. De Oostenrijkse overheid heeft dit project opgestart met drie doelen. Ten eerste om de grote afhankelijkheid van soja-import uit Zuid-Amerika te verminderen. Het tweede doel is klimaatwinst: de lokaal geteelde soja veroorzaakt bij lokaal gebruik in diervoer maar de helft van de uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van Zuid-Amerikaanse soja. Daarnaast heeft het project tot doel de beschikbaarheid van GMOvrije soja te vergroten. In 2013 werd er in Oostenrijk ton soja geteeld. Het potentieel is veel groter: volgens de berekeningen van het project kan er in het Donau-gebied maar liefst 4 miljoen ton soja per jaar worden verbouwd. Om dit potentieel te benutten, loopt er een onderzoek om de teelt van GMO-vrije soja in het Donau-gebied te verbeteren. De Donau-soja is gelabeld en wordt met keurmerk aan consumenten aangeboden, samen met het Ohne Gentechnik hergestellt -keurmerk Aan de slag voor
11 3. Kleine Hoefprint-kaas In 2013 introduceerde Milieudefensie de Kleine Hoefprint-kaas. Milieudefensie vroeg consumenten om mee te doen aan de grootste kaasbestelling van Nederland. Deze consumenten bestelden kaas gemaakt met melk van koeien die alleen regionaal veevoer eten: kaas die op dat moment nog niet op de markt was. De campagne was een groot succes. Maar liefst mensen bestelden de oerwoudvrije kaas, bereid met melk van koeien die geen Zuid-Amerikaanse soja hebben gegeten. De Limburgse kaasmaker Aurora ging er met de bestelling vandoor. Hun melkleveranciers leverden de oerwoudvrije melk. In juni 2013 was de Kleine Hoefprint-kaas gereed en ging hij per post op weg naar de bestellers. Kleine Hoefprint krijgt in 2014 een vervolg. Directeur Harry ten Dam van Aurora is blij met Kleine Hoefrpint kaas. Wij zijn in staat om met dit product onze melkveehouders een betere prijs te geven. Als tegenprestatie verduurzamen zij hun veevoer. Foto: Michiel Wijnberhg duurzame zuivel en eieren 11
12 We moeten toe naar een kringloopeconomie, waarin de draagkracht van de planeet het centrale uitgangspunt is en waarin van iedereen wordt verwacht dat men zijn ecologische voet afdruk daaraan aanpast. Herman Wijffels Colofon Milieudefensie, juli 2014 Tekst: Hugo Hooijer Redactie: Valesca Mulder Vormgeving: Ruparo, Amsterdam Drukwerk: Ruparo, Amsterdam Milieudefensie Nieuwe Looiersstraat VA Amsterdam Postbus GD Amsterdam Servicelijn: foto wijffels: Bas Boerman
Sojaproblematiek Europese eiwitteelt
Regionaal veevoer Sojaproblematiek Europese eiwitteelt Aanpak regionaal voer Onze campagne Kleine Hoefprint Kaas Data landgebruik Europese concumptie Noodzaak dichterbij produceren Zuidamerikaanse Europese
Nadere informatieGeen megastal maar boerderij. Over de toekomst van de veehouderij
Geen megastal maar boerderij Over de toekomst van de veehouderij De politiek beslist: megastal of boerderij? BRENDA POPPENK GREENPEACE/BELTRA Grote delen van het Amazone-regenwoud worden in brand gestoken
Nadere informatiePlantaardig eiwit van Europese akkers
Een EU-beleid dat Plantaardig eiwit van Europese akkers bevordert Hans van Kessel Dagelijks Bestuur NAV EU-beleid dat plantaardig eiwit vooruit helpt Eiwitgeschiedenis De huidige eiwitsituatie in EU Waarom
Nadere informatieVan stal tot akker: link tussen intensieve veehouderij en akkerbouw. 29 november Benny Van de Velde.
Benny Van de Velde benny@wervel.be Van stal tot akker: link tussen intensieve veehouderij en akkerbouw 29 november 2013 Soja: Brazilië België Dossiers over o.a. mestproblematiek en productiebeheersing
Nadere informatieWat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*?
Samenvatting van de bevindingen van de Nationale DenkTank 2012 boer Consument Wat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*? verwerker *De voorstellen van de denktank voor
Nadere informatieWE FEED THE WORLD. Achtergronden bij. Een film van Erwin Wagenhofer, Oostenrijk, 2005 www.wefeedtheworld.nl
Achtergronden bij WE FEED THE WORLD Een film van Erwin Wagenhofer, Oostenrijk, 2005 www.wefeedtheworld.nl Meer weten over We feed the world? Zelf bijdragen aan een mens-, dier- en milieuvriendelijke landbouw?
Nadere informatie25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030
25 jaar NAV 1 NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 Visie NAV 2 Visie NAV: Een goed inkomen voor akkerbouwers Economisch en maatschappelijk duurzame akkerbouw Gewenste situatie: Nederlandse boeren
Nadere informatieOp weg naar een zorgvuldige veehouderij in 2020 Ruimte voor initiatieven? Die moet je verdienen!
Op weg naar een zorgvuldige veehouderij in 2020 Ruimte voor initiatieven? Die moet je verdienen! De samenleving stelt steeds hogere eisen aan de productie van vlees. Smaak en prijs zijn niet meer maatgevend.
Nadere informatieDE MELKVEEHOUDERIJ SOJAVRIJ:
DE MELKVEEHOUDERIJ SOJAVRIJ: TOEKOMSTMUZIEK?! 100% SOJAVRIJ 100% SOJAVRIJ DE MELKVEEHOUDERIJ IN 2020: EEN TOEKOMSTBEELD HET IS 2020. HET NEDERLANDSE MELKVEEBEDRIJF HEEFT GEMIDDELD ONGEVEER 150 MELK- KOEIEN.
Nadere informatieSamenvatting. - verlies van biodiversiteit, door ontbossing, vervuiling en monocultures;
1. Inleiding 1.1 Dierlijke voedselproducten en milieu Dierlijke voedselproducten zoals, vlees, melk en eieren, zijn voor de meeste mensen een vast onderdeel van het menu. Deze producten leveren belangrijke
Nadere informatieIn een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is
1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw
Nadere informatieZuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie
Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Toekomstbeeld De Nederlandse zuivelsector floreert. Zij profiteert optimaal van de goede
Nadere informatieVeel veld voor vlees, weinig veld voor groenten
Voeding > 3 e graad > lesmateriaal > kniptekst Sociaal vlees? Voor de leerkracht: Knip op voorhand de tekst in stukken op de lijnen. Houd de stukken tekst per titel samen. Veel veld voor vlees, weinig
Nadere informatieeel multifunctionele bedrijven verkopen hun
Vers voedsel Als je tussenhandel kunt voorkomen, blijft er meer voor de boer over. Dat is een argument voor korte ketens. Die vormen ook een antwoord op de toenemende vraag naar vers en ambachtelijke
Nadere informatieALV GROENLINKS BRONCKHORST Visie op moderne grootschalige
ALV GROENLINKS BRONCKHORST 24-11-2015 Visie op moderne grootschalige Willem beekman Geboren op Texel, zoon van veearts. - Wens: boer worden! 25 jaar boer geweest op Urtica de Vijfsprong Biologisch dynamische
Nadere informatieRegionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013
Regionale voedselproductie en duurzaamheid Jasper Scholten 24 september 2013 Methodology and tools Sustainability performance LCA Sustainable nutrition Quiz Vraag 1: Heeft een aardbei die in de supermarkt
Nadere informatieVoedsel en Landbouw: tijd om te kiezen!
Voedsel en Landbouw: tijd om te kiezen! Friends of the Earth Europe Europese campagne voor duurzame landbouw en voedsel Milieudefensie, Friends of the Earth Netherlands Internationale campagne voor duurzame
Nadere informatieSamenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen
Samenvatting Er bestaan al jaren de zogeheten Richtlijnen voor goede voeding, die beschrijven wat een gezonde voeding inhoudt. Maar in hoeverre is een gezonde voeding ook duurzaam? Daarover gaat dit advies.
Nadere informatieUiteenzetting Aardrijkskunde Internationalisering van de voedselproductie
Uiteenzetting Aardrijkskunde Internationalisering van de voedselproductie Uiteenzetting door een scholier 1715 woorden 7 april 2004 4,9 71 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Uittreksel alle onderzoeksbronnen
Nadere informatieBio is niet beter Door Renate van der Zee illustraties Matthias Giesen
Bio is niet beter Biologisch voedsel is niet per se duurzamer, niet gezonder en niet lekkerder, zeggen deskundigen. Wel zijn er voordelen voor bodemkwaliteit en dierenwelzijn. Maar het enige wat echt zoden
Nadere informatieJullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden.
Gebeurteniskaarten positieve gebeurteniskaarten Jullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden. Jullie hebben samen betoogd tegen het kappen
Nadere informatieSpreekbeurtpakket Soja Milieudefensie TEKSTVERSIE
Spreekbeurtpakket Soja Milieudefensie TEKSTVERSIE Hoe zorgt jouw hamburger voor de ontbossing in Zuid-Amerika? Stap 1: Het begin Waarschijnlijk ben je hier omdat je een presentatie moet houden voor de
Nadere informatieDeltaplan Agro-Ecologie
Deltaplan Agro-Ecologie Dr. Ir. Henk Tennekes Drs. Claudia Külling Dr. Henk Tennekes, ETS Drs. Claudia Külling, Servaplant Dr. Ir. H. A. Tennekes, E Waarom een Deltaplan Agro-Ecologie? Grondlegger van
Nadere informatieThema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5
Meander Samenvatting groep 5 Thema 4 Platteland Samenvatting Landbouw Bijna alles wat je eet, komt van de landbouw. De akkerbouwer verbouwt bijvoorbeeld aardappelen, tarwe of mais. Hij strooit eerst mest
Nadere informatieOJA. weet wat je eet!
OJA weet wat je eet! Zelfs al eet je geen sojascheuten, al ken je geen tofu of tempeh, al lust je geen sojamelk, zeker weten: je verbruikt méér soja dan je denkt! In Zuid-Amerika wordt een enorme hoeveelheid
Nadere informatieResultaten landbouwenquête. September 2013
Resultaten landbouwenquête September 2013 1 Landbouwenquête 2013 Inleiding In juni 2013 hebben de noordelijke Natuur en Milieufederaties en LTO Noord in samenwerking met het Dagblad van het Noorden en
Nadere informatieHoog tijd voor een écht duurzame landbouw
nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn... Hoog tijd voor een écht duurzame landbouw een visie over de hervormingen in de landbouw Oktober 2013 nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn... Inleiding Landbouwbeleid heeft grote invloed op
Nadere informatieVLP Werkstuk Ontbossing van de aarde
VLP Werkstuk Ontbossing van de aarde naam: Oliebol groep: 7 Inhoud inleiding Illegale houtkap sojateeld Palmolie Wat is ontbossing? Ontbossing in tropische regenwouden Wetten en regels hebben geen zin
Nadere informatieDuurzame melk in supermarkten
Onderzoekssamenvatting Stelt u zich voor dat er voortaan alleen nog maar duurzaam geproduceerde melk te verkrijgen is in de supermarkt. Alle niet duurzame soorten worden niet langer verkocht. Hoe zou de
Nadere informatieVerduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief
Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies
Nadere informatieDe noodzaak van een radicale ommekeer in landbouw en veeteelt
De noodzaak van een radicale ommekeer in landbouw en veeteelt Dr. Sicco Mansholt had als minister van Landbouw na de Tweede Wereldoorlog de opdracht om de hongerige magen van de Nederlanders te voeden
Nadere informatieVruchtbare Kringloop Achterhoek en Grondgebondenheid
2018 Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Grondgebondenheid Kringlooplandbouw in de praktijk Voorwoord De toekomst is grondgebonden De toekomst is aan grondgebonden melkveehouderij. Dat belijden alle partijen,
Nadere informatie5,2. Keuzeopdracht door een scholier 3383 woorden 21 juni keer beoordeeld MINAS
Keuzeopdracht door een scholier 3383 woorden 21 juni 2004 5,2 5 keer beoordeeld Vak ANW MINAS 1. Inleiding Mest zorgt ervoor dat gewassen groter groeien en meer vruchten gaan dragen. Boeren gebruiken mest
Nadere informatieBOSATLAS VRAGENSET ANTWOORDMODEL VAN HET VOEDSEL NOORDHOFF ATLASPRODUCTIES
DE BOSATLAS VAN HET VOEDSEL VRAGENSET ANTWOORDMODEL NOORDHOFF ATLASPRODUCTIES I. Voeding en welvaart 1. De Human Development Index (HDI) geeft aan hoe welvarend een land is. Vergelijk de HDI met de andere
Nadere informatieGrenzen aan intensivering van de Nederlandse veehouderij
Grenzen aan intensivering van de Nederlandse veehouderij Wageningen, 7 februari 2013 Wouter van der Weijden Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu www.clm.nl Dijkhuizen-these 1. Hoge productie per ha
Nadere informatieResultaten landbouwenquête
Resultaten landbouwenquête September 2013 Een initiatief van: Friese Milieufederatie Natuur en Milieufederatie Drenthe Natuur en Milieufederatie Groningen LTO-Noord In samenwerking met het Dagblad van
Nadere informatieJong & Duurzaam. Klimaat Dieet
Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding
Nadere informatieBoeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO
Boeren hebben een oplossing! Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boerenkracht & financiering KLIMAAT VOEDSELZEKERHEID & GEZONDHEID VITAAL PLATTELAND Innovatie, data & kennis ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw
Nadere informatieRegionale voedselketens. Koen Nouws Keij 3 juni 2014
Regionale voedselketens Koen Nouws Keij 3 juni 2014 Koen Nouws Keij directeur Food Drink Experience en bestuurder stichting Diverzio Regionale voedselketens Kansen en uitdagingen? Wat is de theorie en
Nadere informatieEen buitengebied van en voor iedereen? Christien Gerrits Fred Jansen Stichting MOOIJ Land Stichting Leefbaar Buitengebied Gelderland
Een buitengebied van en voor iedereen? Christien Gerrits Fred Jansen Stichting MOOIJ Land Stichting Leefbaar Buitengebied Gelderland Uitgangspunt Niet wat wij vinden maar wat wij gevonden hebben Kern:
Nadere informatieRoelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie
Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Centrale vraagstellingen: 1. Hoe kijkt een internationale zuivelonderneming als FrieslandCampina
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 11 1.1 Duurzame of traditionele productie? 11 1.2 Logo s en keurmerken 13 1.3 Kosten van duurzame teelt 18 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 19 1.5
Nadere informatieNMVisie op Koe&Klimaat
Wat is de positie van de melkveehouderij in het klimaatvraagstuk? Voor ons blijft onderbelicht wat het significante verschil is met overige bronnen van broeikasgassen. Positie van de melkveehouderij in
Nadere informatieGlobalisering: Uitdagingen voor Food en Agri-business Nijenrode, 24 november 2014
Globalisering: Uitdagingen voor Food en Agri-business Nijenrode, 24 november 2014 Inhoud 1 2 3 Bedrijfsprofiel Agrifirm Globalisering Risico s en kansen voor de Food en Agri-business Vragen Bedrijfsprofiel
Nadere informatieBurgerplatform Minder Beesten
Burgerplatform Minder Beesten Enquête voor de Brabantse vertegenwoordigers van het volk Naam politieke partij: 1 1: Staldering Staldering is een ruimtelijk systeem, waarbij een boer die zijn veehouderij
Nadere informatie2 Kwaliteit en kwaliteitszorg Wat is kwaliteit? Kwaliteit en consument Samenvatting 38
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Product en productieproces 11 1.1 De productie- en bedrijfskolom 11 1.2 Kwaliteitszorg 14 1.3 Zuivelsector 14 1.4 De varkenssector 21 1.5 Samenvatting 28 2 Kwaliteit en
Nadere informatieStikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie
Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie Jan Willem Erisman Arnhem, 24 januari 2018 Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was
Nadere informatieSamen Ondernemen met de Natuur
Samen Ondernemen met de Natuur Henk Gerbers Kleinschalig maakt gelukzalig, of is bulk beter? Naar een Voedselbeleid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) Verhaal over Ondernemen
Nadere informatieVruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke
Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw Gerjan Hilhorst WUR De Marke Kringlooplandbouw Kringlooplandbouw begint met het verminderen van de verliezen => sluiten van de kringloop => minder aanvoer
Nadere informatieMilieucijfers SuperWijzer
Milieucijfers SuperWijzer Achtergrond onderzoek Geert Bergsma en Marieke Head Ketenanalysegroep CE Delft Doelstelling onderzoek CE Delft Wat is de milieubelasting van verschillende eiwitproducten te koop
Nadere informatieBioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext
BioDuurzaam - EKO Bavo van den Idsert - Bionext Inhoud - Introductie Bionext - BioDuurzaam en EKO 2012-2020 Bionext De hele keten van boer tot consument: 1.000 bio-boeren & telers (Biohuis) 100 bio-handel
Nadere informatieEven voorstellen! Anne-Corine Vlaardingerbroek Manager MVO
Welkom Even voorstellen! Anne-Corine Vlaardingerbroek Manager MVO Inhoudsopgave 1. Jumbo Supermarkten 2. Duurzaam ondernemen bij Jumbo 3. Marktontwikkelingen dierlijke keten 4. Jumbo en de dierlijke keten
Nadere informatieBiedt de nieuwe GLB kansen voor voedergewassen? L.Tjoonk Kennisontwikkelaar ruwvoerteelt
Biedt de nieuwe GLB kansen voor voedergewassen? L.Tjoonk Kennisontwikkelaar ruwvoerteelt Hervorming Gemeenschappelijk Europees Landbouwbeleid Toeslagrechten 2014 Betalingsrechten 2015 Nationale invulling
Nadere informatieik deel daar wordt iedereen beter van eten
daar wordt iedereen beter van eten 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk
Nadere informatieKan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden?
Resultaten met functionele agrobiodiversiteitsmaatregelen vanuit project Boeren en Agrobiodiversiteit.. Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Jan de Wit Louis Bolk Instituut 1 Biodiversiteit?
Nadere informatieGoedkoper en gewoner
TEKST ELSE MEIJER, FERRY PLOEG PRIJSPEILING BIOLOGISCHE PRODUCTEN Goedkoper en gewoner 26 CONSUMENTENGIDS APRIL 2019 Biologische producten waren lange tijd vooral iets voor (milieu)bewuste consumenten
Nadere informatieGrondgebondenheid = Eiwit van eigen land
Grondgebondenheid = Eiwit van eigen land Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Gerjan Hilhorst WUR De Marke Inhoud Resultaten (waar staan we?) Vergelijking laag en hoog scorende bedrijven Resultaten
Nadere informatieQ&A Advies Grondgebondenheid (Versie 12 april 2018)
Q&A Advies Grondgebondenheid (Versie 12 april 2018) Commissie + aanvullingen LTO Nederland Algemene vragen over de Commissie en het advies Waarom is de Commissie ingesteld? Wat houdt dat in, een bindend
Nadere informatieLandelijk EKO-Onderzoek Milieudefensie eind 2004
Landelijk EKO-Onderzoek Milieudefensie eind 2004 Resultaten van het Landelijk EKO-Onderzoek van Milieudefensie in het laatste kwartaal van 2004. Het onderzoek is gehouden onder lezers van de Licht op Groen
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Biologische producten en duurzame keurmerken Wij kochten in 2014 voor iets meer dan 1 miljard euro aan biologische producten. Dat is een groei van 6% ten opzichte van 2013. We worden steeds bewuster en
Nadere informatieCALL#3 IMPULS VOOR NATUUR- INCLUSIEVE LANDBOUW
CALL#3 IMPULS VOOR NATUUR- INCLUSIEVE LANDBOUW Circular Art Lab Limburg (CALL) legt duurzaamheidsopgaven via open oproepen ( calls ) voor aan geëngageerde makers en denkers. Zij worden uitgenodigd kansen
Nadere informatieKlik Studiebijeenkomst. bewerken. Ontwikkelingen op de voermarkt. Klik om de ondertitelstijl van het. R. Tijssens
Klik Studiebijeenkomst de stijl te bewerken Ontwikkelingen op de voermarkt Klik om de ondertitelstijl van het model 27 mei 2014 te bewerken R. Tijssens Klik om de stijl te bewerken Klik om de ondertitelstijl
Nadere informatieWat weet jij over biologisch en over de bodem?
Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant
Nadere informatieEen zoektocht naar mogelijkheden
Inhoud presentatie Camiel Hoogland Introductie Hoogland B.V. Een zoektocht naar mogelijkheden (Regionale) Kansen Stellingen Hoogland BV Historie: Sinds 1880 Handelsonderneming Familiebedrijf >30 mill omzet
Nadere informatieInzicht in groei van megastallen
Factsheet Inzicht in groei van megastallen 2005-2013 De afgelopen decennia zijn veel veehouders het slachtoffer geworden van de toenemende schaalvergroting. Kleinschalige gezinsbedrijven worden in een
Nadere informatieKlimaattentoonstelling Milieudefensie
Klimaattentoonstelling Milieudefensie Milieudefensie heeft met steun van het VSB Fonds een tentoonstelling ontwikkeld over klimaatverandering, en wat je daartegen kunt doen. De tentoonstelling laat zien
Nadere informatiebetreffende een duurzamere voedselproductie en -consumptie in Vlaanderen
stuk ingediend op 1530 (2011-2012) Nr. 1 14 maart 2012 (2011-2012) Voorstel van resolutie van de heren Dirk Peeters en Hermes Sanctorum betreffende een duurzamere voedselproductie en -consumptie in Vlaanderen
Nadere informatieEconomie en melkproductie
Economie en melkproductie Productschap Zuivel onderwijsdag Pierre Berntsen Directeur Agrarische Bedrijven ABN AMRO 19 november 2013 Agenda Stand van de economie Beschikbaarheid van grondstoffen en zuivel
Nadere informatieDuurzaam voedsel voor de stad
Duurzaam voedsel voor de stad Jan Willem van der Schans en Anne-Charlotte Hoes Jan-willem.vanderschans@wur.nl Introductie Deze presentatie gaat over verduurzaming van de voedsel productie in relatie tot
Nadere informatieVerder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020
Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020 0 Experts verwachten een volumegroei van ~20% tot 2020 door het afschaffen van de quota... Nederlandse melkproductie (mln kg/jaar) 14,000
Nadere informatieOns eten en het milieu
SPREEKBEURT OF WERKSTUK Ons eten en het milieu Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over ons eten en het milieu. Het is handig om je spreekbeurt onder te verdelen in stappen. Dit zijn
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Gentech maïs tweede kamer is tegen, Europese Commissie is voor In het verleden stemde de Nederlandse regering altijd voor toelating van gentech in de EU, maar het tij lijkt te keren. Afgelopen week heeft
Nadere informatieMilieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen
Naam: Milieu Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Slootrandenbeheer Baggeren Krabbescheer bevorderen
Nadere informatie20160210 Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid
20160210 Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid Marijke de Graaf, werkzaam bij ICCO houdt een lezing over Voedsel en Voedsel zekerheid OPrganisatie ZWO-groep wijkgemeente Eindhoven-Zuid. We beginnen
Nadere informatiePeter van Giersbergen Rob Verhees CROSS COMPLIANCE. Voordat je het weet heb je ermee te maken. Inspecteurs Toezichtontwikkeling
1 CROSS COMPLIANCE Voordat je het weet heb je ermee te maken Peter van Giersbergen Rob Verhees Inspecteurs Toezichtontwikkeling Onderwerpen voor vandaag Controle Coördinatie Autoriteit Terug in de tijd:
Nadere informatieLeerlingen materiaal leeractiviteit 8.6 : Vleesproductie, alternatieven zoeken
Leerlingen materiaal leeractiviteit 8.6 : Vleesproductie, alternatieven zoeken Over Vleesproductie in Nederland, verstoring van de C-kringloop en mogelijke alternatieven We gaan twee lessen besteden aan
Nadere informatieDE HERVORMING VAN HET EUROPESE LANDBOUWBELEID. n u n o o i.
DE HERVORMING VAN HET EUROPESE LANDBOUWBELEID of n u n o o i t www.greens-efa.eu Een groen GLB 1 Het GLB moet gewasrotatie stimuleren in plaats van monoculturen verder te bevorderen. Het GLB (Gemeenschappelijk
Nadere informatieDe bodem is van ons allemaal
Congres Bodem Anders! De bodem is van ons allemaal Openingsspeech 20 maart 2015 Beste mensen, Hartelijk dank voor de uitnodiging om hier vandaag de aftrap te mogen geven. Deze kans laat ik niet onbenut
Nadere informatieVoedsel Hier en Daar. Inleiding. gu u s g e u rt s
gu u s g e u rt s Voedsel Hier en Daar Inleiding In opdracht van Helden Mondiaal (voorheen Platform Ontwikkelingssamenwerking Helden) heb ik de fotoexpositie Voedsel Hier en Daar opgezet. Dit is een duoexpositie
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (PvdD) (d.d. 1 mei 2018) Nummer 3390
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PvdD) (d.d. 1 mei 2018) Nummer 3390 Onderwerp Advies Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur om veestapel te reduceren Aan de leden van Provinciale
Nadere informatieHet Regenwoud in Amazonië
Het Regenwoud in Amazonië A. Situering B. Klimaat en vegetatie Warm en altijd nat. Tropisch regenwoud 1. Kenmerken van het tropisch woud Woudreuzen: 40 m hoog en kunnen vrij van de zon en lucht genieten.
Nadere informatieTekstboekje Insecten, Havo 4
Tekstboekje Insecten, Havo 4 Elke tekst is voorzien van een kleine opdracht. De teksten hebben niveau F2 en F3 Tekst 1 Tekst 2 Tekst 3 Tekst 4 Insecten eten, Ja natuurlijk niveau 2/3 Opdracht: Verdeel
Nadere informatieMeerwaarde(n) Voorwaarde(n) De visie van ZLTO op de ontwikkeling van de groene sector tot 2020
Meerwaarde(n) Voorwaarde(n) De visie van ZLTO op de ontwikkeling van de groene sector tot 2020 Onze ambitie ZLTO wil toonaangevend zijn in het creëren én realiseren van het perspectief van ondernemers
Nadere informatieMineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking
Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking Aanleiding In Twente is het mestoverschot aanzienlijk. De agrarische bedrijven moeten een bestemming voor het mestoverschot vinden buiten
Nadere informatieIedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs?
Iedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs? In het nieuws Melanine-schandaal treft nu ook Friesland Foods Gorilla s en orang-oetang ziek na nuttigen melkpoeder De
Nadere informatieMeer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland
Meer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland PvdA Noord-Holland Werkplan voor 2019 PvdA Noord-Holland Werkplan biologische landbouwgrond 2019 Manifest voor meer biologische en duurzame landbouw
Nadere informatieDe People Planet en Profit dimensies van de Indiase koe
De People Planet en Profit dimensies van de Indiase koe Lectoraat Duurzame Agribusiness in Metropolitane Gebieden Rik Eweg Het Lectoraat Duurzame Agribusiness in Metropolitane Gebieden Pagina 2 Het lectoraat
Nadere informatieVoedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking
Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking Prof.dr.ir. Han Wiskerke Wageningen Universiteit Leerstoelgroep Rurale Sociologie http://www.rso.wur.nl/uk/ http://ruralsociologywageningen.wordpress.com/
Nadere informatieDOC KAAS EN ROYAL A-WARE
STRATEGISCHE SAMENWERKING DOC KAAS EN ROYAL A-WARE KEUZE VOOR NEDERLANDSE WERELDSPELER IN ZUIVEL OENKERK WIE IS ROYAL A-WARE TEXEL WORKUM HEERENVEEN 125 jaar ervaring en wereldwijd sterk afzetnetwerk Royal
Nadere informatieUitnodiging Inspiratie-bijeenkomsten over alternatieve bedrijfsvormen
Uitnodiging Inspiratie-bijeenkomsten over alternatieve bedrijfsvormen Uitnodiging: Boeren in de korte keten Voor de landbouw zijn het turbulente tijden. Steeds meer boeren merken dat produceren voor de
Nadere informatiesoja die je niet ziet
soja barometer 2014 inhoud introductie 2 soja is overal 4 negatieve gevolgen van soja in productielanden 6 sojahandel wereldwijd 8 nederlandse import en export van soja 10 sojabewerking 12 nederlands sojaverbruik
Nadere informatieDe oprukkende maïsstengelboorder: is gentech een oplossing?
De oprukkende maïsstengelboorder: is gentech een oplossing? Bert Lotz, Clemens van de Wiel Wageningen UR Doelgroep: MBO en HBO Groen Onderwijs. In aangepaste versie ook bruikbaar in WO. Ontwikkeld binnen
Nadere informatieServië: wereldspeler in frambozenproductie. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
Servië: wereldspeler in frambozenproductie In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Servië: wereldspeler in frambozenproductie Servië is een wereldspeler als het gaat om de productie van frambozen.
Nadere informatieHet verbinden van boer en burger leidt tot bewustere keuzes van consumenten José Aalders 101857
Verbinden van boer en burger als strategie voor een duurzaam voedselsysteem Het verbinden van boer en burger leidt tot bewustere keuzes van consumenten Ve José Aalders 101857 Verbinden van boer en burger
Nadere informatieVoedsel. 13 juni 2019, Pieter Rijzebol.
Voedsel 13 juni 2019, Pieter Rijzebol https://www.gelderland.nl/duurzame-land-en-tuinbouw Onderwerpen Korte voorzieningsketens Onderzoek omvang Korte keten City deal Voedsel Nieuw coalitieakkoord Korte
Nadere informatieNatuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman
Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen met verkleinglazen"
Nadere informatieOp weg naar een kringloopcertificaat
Op weg naar een kringloopcertificaat Extra impuls voor duurzame melkveehouderij in Midden-Delfland Er is een kringloopcertificaat in de maak voor duurzame melkveehouderij. Deze proeve van duurzaamheid
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 73. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 9 1.1 Duurzame of traditionele productie? 9 1.2 Logo s en keurmerken 11 1.3 Kosten van duurzame teelt 16 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 17 1.5 Een
Nadere informatieDirectie Voedings- en Veterinaire Aangelegenheden LNV Consumentenplatform Consumentenonderzoek Natuurlijkheid, waarde voor beleid
Directie Voedings- en Veterinaire Aangelegenheden LNV Consumentenplatform Consumentenonderzoek Natuurlijkheid, waarde voor beleid 11 juni 2004 I Opinie-onderzoek 1. Inleiding 1 2. Associaties met natuurlijkheid
Nadere informatieNota Duurzaam Voedsel. Publiekssamenvatting
Nota Duurzaam Voedsel Publiekssamenvatting Kernboodschap Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Wil de consument voor duurzaam voedsel kunnen kiezen, dan moet dat aanbod er ook zijn. Daarom
Nadere informatie