X-thorax onderbelicht op IC. Mediastinum en Longen. Vraagstelling: X-thorax geeft patiënt betere zorg, want:

Transcriptie

1 X-thorax onderbelicht op IC Mediastinum en Longen Vraagstelling: X-thorax geeft patiënt betere zorg, want: 1/ Bij geven van wisselliging krijgt patient steeds s0²daling, reden? 2/ Na intubatie krijg je je patient niet goed op saturatie, reden? 3/ Anaesthesist heeft via hals CVL lijn ingebracht, hierna X-thorax, reden? 4/ Patient is op leeftijd, heeft grote OK gehad, krijgt nodige pijnstilling, X-thorax hierna, reden? Deze vragenlijst kunnen we oneindig lang maken, maar met komende presentatie hoop ik met duidelijke antwoorden te komen op deze vragen in een beknopte tijd. X-Thorax Indicatie/techniek Een belangrijke indicatie is uitsluiten/aantonen van longpathologie (o.a. overvulling, pneumonie, pneumothorax) Daarnaast kan iets gezegd worden over ingebrachte lijnen en tubes (diepe veneuze lijnen, tracheatube, maagsonde), het hart/de vaten (cardiomegalie, aneurysma), het mediastinum, de ribben/wervels en de weke delen (subcutaan emfyseem) Posterieure-anterieure (PA) opname: De röntgenstralen passeren het lichaam van posterieur naar anterieur. De patiënt staat met zijn buik tegen de plaat. De armen bevinden zich op de heupen (fig. 1) Bij het maken van een röntgenfoto zal een bundel röntgenstralen vanuit de röntgenbuis het lichaam passeren en terecht komen op een fosforplaat/detector. De witheid (=densiteit) is afhankelijk van de hoeveelheid röntgenstralen die het weefsel passeert. Hoe meer de röntgenstralen worden tegengehouden (absorptie of verstrooiing) en niet op de fosforplaat/detector terechtkomen, hoe denser (=witter) het beeld. Weefsels met een hoog absorptievermogen, zoals metaal, zullen als dens afgebeeld worden. Een ander voorbeeld: röntgenstralen zullen de luchthoudende longen (zwart) gemakkelijker passeren dan het bot (wit) De ontvangen informatie op de plaat wordt omgezet in een digitaal beeld, in dit geval de X-thorax. Elke X-thorax wordt beoordeeld alsof je voor de patiënt staat; dus de rechterkant van de foto betreft de linkerzijde van de patiënt en vice versa. Belangrijk om te weten is dat de röntgenbundel een divergerende eigenschap heeft. Dit houdt in dat deze steeds breder wordt naarmate de afstand tot de röntgenbuis toeneemt. Het nadeel hiervan is dat weefsels/structuren die ver van de plaat verwijderd zijn groter worden afgebeeld op de plaat. 1

2 Anterieure-posterieure (AP) opname: De röntgenstralen passeren het lichaam van anterieur naar posterieur. De patiënt zit/ligt met zijn rug tegen de plaat (fig. 2). Inspiratie: Een veel gebruikte indicatie voor een goede inspiratiestand is wanneer: dorsaal 10 ribben te zien zijn en de 5e 7e rib mid-claviculair het diafragma kruisen. Tip voor het onderscheiden van dorsaal & ventraal: de horizontaal verlopende ribben bevinden zich aan dorsale zijde. The mediastinum can be divided into an anterior, middle and posterior compartment. Systematiek / Extra-thoracale weefsels / Beenderige strukturen / Diafragma / Mediastinum / Longvelden 2

3 Let op Symmetrie Recht ingeschoten: Bij een niet-geroteerde opname projecteren de processus spinosi van de thoracale wervels zich in het midden tussen de mediale uiteinden van de claviculae. 3

4 Een wereld van verschil tussen liggend/rechtop X-thorax pleuravocht Pleuravocht, patiënt in welke houding? Wat zie ik? 4

5 Patient met PM-draden (atriaal+ventriculair) ICD, waarom Hilum 5

6 De pleuraruimte wordt gevormd door de pleura visceralis (=vlies tegen de longen) en de pleura parietalis (=vlies tegen de omliggende structuren). De pleurae omlijnen beide longen en zijn op een normale X-thorax niet zichtbaar (fig. 6). Pneu na PM implantatie 6

7 Spanningspneu, levensbedreigend, want Spanningspneu Subcutaan emfyseem 7

8 Atelectase Bij atelectase is sprake van volumeverlies van longweefsel. De longkwabben worden van elkaar gescheiden door de fissuren. Wanneer een longkwab collabeert zullen de grenzen (=fissuren) van de desbetreffende longkwab verplaatsen. Gecollabeerd longweefsel is zijn luchthoudendheid kwijt en valt samen, vergelijkbaar met een leeggelopen ballon. Deze 'leeggelopen ballon' zorgt ervoor dat de pulmonale vaten en bronchi in het desbetreffende gebied dicht op elkaar komen te liggen, ook wel 'crowding' genoemd. Met als gevolg vaak een toegenomen densiteit (=witter). Etiologie van enkele vormen van atelectase: tumor/corpus alienum/mucus (postobstructieve atelectase), lobectomie (postoperatieve atelectase), pleuravocht (compressie-atelectase), trauma/ neuromusculaire aandoening/infectie (restrictieve beweging). Atelectase Tube te diep, collaps li long= atelectase. Plaatatelectase(reO/MKw)- Mitraalklep Geintubeerde patient 8

9 Total atelectasis The chest x-ray shows total atelectasis of the right lung due to mucus plugging. Notice the displacement of the mediastinum to the right. Re-aeration on follow-up chest film after treatment with a suction catheter. The mediastinum has regained its normal position. A common cause of total atelectasis of a lung is a ventilation tube that is positioned too deep and thus obstructing one of the main bronchi. Longemfyseem Pneumonie RMK Consolidatie=- exsudaat of ander materiaal dat de alveolaire lucht vervangt Consolidatie is een term in de geneeskunde dat wordt gebruikt voor het op elkaar zitten van weefsel, waardoor een hard gedeelte wordt verkregen. Dit is bijvoorbeeld bij Pneumonie, wanneer er consolidatie optreedt na hoesten, koorts en pijn. Fladderthorax links Haematothorax - schietincident 9

10 Hernia diafragmatica Bronvermelding: Literatuur: De Thoraxfoto een stapsgewijze beoordeling. w.w.w. RadiologyAssistant. nl w.w.w. startpuntradiology.nl Learningradiology.com Radiopaedia.org 10