Uitbreiding Enza Zaden Beeldkwaliteitsplan. 28 april 2014

Transcriptie

1 Uitbreiding Enza Zaden Beeldkwaliteitsplan 28 april 2014

2 Plangebied

3 Inhoud 1. Inleiding 2. Enza Zaden 3. Beleidskader 4. Analyse 5. Visie 6. Beeldkwaliteitsrichtlijnen 7. Trots en ambitie Bijlage 1 Impressies van een mogelijke uitwerking

4 Bestaande situatie gezien vanaf de Haling Bestaande situatie gezien vanaf de hoek Haling-Oosterdijk

5 1. Inleiding Beeldkwaliteitsplan Het voorliggende beeldkwaliteitsplan is opgesteld om te voorzien in het ruimtelijke kwaliteitskader voor de uitbreidingsplannen van Enza Zaden aan de Haling 1E te Enkhuizen. Enza Zaden is een van oorsprong Nederlands bedrijf dat vestigingen, commerciële vestigingen, verdelings- en productiestations heeft in meer dan 20 landen verspreid over de wereld. Het bedrijf is gericht op zaadveredeling voor groenterassen en mag met recht een van de prominente kanjers van onze Nederlandse economie worden genoemd. Het hoofdkantoor is gevestigd in Enkhuizen. Op deze locatie wordt ook het overgrote gedeelte van het wereldwijd geproduceerde zaad ontvangen, gedroogd en verwerkt. Vanwege de groei die het bedrijf doormaakt is uitbreiding van deze hoofdvestiging noodzakelijk. Het beeldkwaliteitsplan voorziet in de voorwaarde die de Provincie Noord Holland stelt in de Provinciale Ruimtelijke Verordening Structuurvisie ten aanzien van de bijzondere aandacht voor ruimtelijke kwaliteit bij verstedelijking buiten het bestaand bebouwd gebied. Het beeldkwaliteitsplan wordt vastgesteld door de gemeenteraad als uitgangspunt voor de welstandtoetsing.

6 Openbare weg Binnenkomst ongeschoond zaad Interne routing van ongeschoond zaad naar opslag gereed product Binnenkomst ongeschoond zaad Schoning Opslag geschoond zaad Bedrijfsproces Geen kruising in verkeerstromen van ongeschoonde en geschoonde producten. Nu niet en in de toekomst niet. Transport gereed product Opslag gereed product Transport gereed product Openbare weg Logistiek Principe logistiek

7 2. Enza Zaden Uitbreidingsbehoefte Voordat kan worden ingezoomd op de wijze van inpassing van Enza Zaden, is het nodig om in te gaan op de programmatische wensen van het bedrijf en de logistiek rond de activiteiten die bij de hoofdvestiging plaatsvinden. Enza Zaden heeft behoefte aan verruiming van de bebouwingsmogelijkheden en verruiming van manoeuvreergelegenheid, gelegenheid voor laden en lossen en parkeerruimte t.b.v: ontvangst, bewerking en opslag van ongeschoond zaad in een nieuw gebouw, waarbij het bestaande Halinggebouw wordt gebruikt voor de opslag, verpakking en controle van geschoond zaad; bouw van voor de sector representatieve innovatieve systemen waarbij hoge kassen worden gerealiseerd boven een gebouw waarin de klimaatregeltechniek wordt opgenomen (optimale beïnvloeding en controle op alle omgevingsfactoren/compact en duurzaam gebruik van de ruimte binnen gebouw van 18 m hoog); bouw van regulier kassen met een hoogte van 10 m in verband met noodzakelijke klimaatbeheersing; optimaliseren van de logistiek waarbij een strikte scheiding plaatsvindt tussen de binnenkomst en routing van ongeschoond zaad ten opzichte van verwerking en transport van geschoond zaad. Do s en don ts De aard van het bedrijf brengt met zich mee dat in de omgeving van het bedrijf een beperkt aantal landschappelijke middelen mogelijk zijn. Do s water; gazon; proefvelden waarin eigen producten worden gekweekt; bomen en geschoren hagen in de omgeving van de Don ts kantoren. ruigtes, ecologische oevers, vrij uitgroeiend struweel; bomen in de nabijheid van kassen (binnen 20 meter van de kas). Het zaadveredelingsbedrijf is een bedrijf van tot in de finesses gecontroleerde plantengroei.

8 Westfriese Omringdijk en Oosterdijkgebouw gezien vanaf de Haling

9 3. Beleidskader Rijk Het Natura 2000-gebied IJsselmeer is op rijksniveau 23 december 2009 door de minister van LNV (nu EZ) aangewezen als Natura 2000-gebied. Nabij het plangebied omvat het Natura 2000-gebied het Beschermd natuurmonument De Ven (aangewezen op 3 juni 1980, NLB/N39832; Stcrt. 1980, nr. 115). Met het aanwijzen van het Natura 2000-gebied is de status van het Beschermd natuurmonument komen te vervallen. In het nog op te stellen Natura 2000-beheerplan zullen de doelen (de natuurwetenschappelijke betekenis en landschappelijke waarden) van voormalige beschermde natuurmonumenten, net als die van Natura 2000 worden uitgewerkt. Doelstellingen voor natuurmonumenten zijn gericht op het behoud, herstel en de ontwikkeling van het natuurschoon of de natuurwetenschappelijke betekenis van het gebied. Voor het voorliggende beeldkwaliteitsplan is van belang dat hierbij hoort het behoud, herstel en de ontwikkeling van de landschappelijke waarden/natuurschoon (rust, ruimte en oorspronkelijkheid). Natura 2000-gebied

10 Westfriese Omringdijk

11 3. Provincie Op provinciaal niveau wordt West Friesland gerekend tot het zeekleilandschap. Voor de omgeving van het plangebied is een aantal kenmerken die in de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie van de provincie worden onderscheiden van belang. Met name kunnen genoemd worden: Archeologische waarden verbonden aan restanten van het getijdelandschap (kreekvlakten en ruggen); de Westfriese Omringdijk (provinciaal monument) als het geheel van het dijklichaam, de wielen, de buitendijkse landen, het oude tracé van de dijk en een open zone aan weerszijden van de dijk, alsmede een bredere panoramazone landinwaarts; de openheid van het Westfriese landschap daarbij inbegrepen stilte en duisternis; het karakter van een overwegend vlak gebied met tuinbouw, gras- en bouwland. Zaadveredelingsconcentratiegebied De omgeving van het plangebied behoort tot het landelijke gebied, is aangewezen als stiltegebied (Stiltegebied het Grootslag-Oost) maar ook als zaadveredelingsconcentratiegebied. Stiltegebied Grootslag-Oost (13)

12 Zicht op Zandsloot vanaf de Elsenburg Zicht op Zandsloot vanaf de Haling

13 3. Gemeente Ook in de gemeentelijke structuurvisie 2020 wordt het betrokken plangebied aangemerkt als Seedvalley. Deze aanduiding bestrijkt een groot gebied vanaf de westelijke gemeentegrens tot de Westfriesedijk en vanaf de stadsrand tot aan de noordelijk van Enza Zaden gelegen Elsenburg. In de gemeentelijke structuurvisie is een ecologische verbindingszone opgenomen die het groen en water van onder meer Kadijken en Haling via het plangebied verbindt met de IJsselmeerkust en het natuurgebied De Ven. De beoogde ecologische verbindingszone loopt grotendeels langs bestaande waterlopen. In het perceel ten westen van de Zandsloot is echter al lange tijd geen sloot meer aanwezig (zie ook de historische kaart). De locatie van de ecologische verbinding in dit perceel is dus niet verbonden aan de exacte plek van een bestaande watergang, maar kan meer indicatief worden opgevat (zie H5). De noordzuid gerichte watergangen in het Grootslag, zoals de Zandsloot worden zowel in de structuurvisie van Enkhuizen als in die van Medemblik, wezenlijke, te handhaven structuurlijnen gevonden. Gemeentelijke Structuurvisie

14 Topografische kaart

15 4. Analyse Cultuurhistorie Het zeekleilandschap heeft in de ontstaansgeschiedenis lange tijd onder invloed gestaan van de zee. Duizenden jaren was West-Nederland een waddenlandschap met kreken en geulen. De kreekbodems waren zandig, de gebieden ertussen kleiig. Al voor de jaartelling woonden er mensen op de randen van de kreekruggen in West-Friesland waarvandaan zij de lagere gronden in gebruik namen. Tijden waarin de zeespiegel steeg maakten bewoning onmogelijk en veranderde het landschap in een onherbergzaam veenmoeras. In de loop der tijd groeide de veenlaag en keerde de bewoning terug. Het veen werd ontgonnen, de grond werd bewerkt, sloten werden gegraven. Door voortdurende dreiging van overstromingen ging men uiteindelijk over op het bedijken van het land. In de 13e eeuw slaagde men er in een aantal dijken aaneen te rijgen tot de Westfriese Omringdijk. Het landschap dat ontstond was een landschap met een fijnmazig verkavelingspatroon met een duidelijke opstrek en plaatselijk kronkelig verloop, geënt op oude kreekpatronen. In de omgeving van het plangebied is de richting van de verkaveling noord zuid georiënteerd, loodrecht op enkele oostwest gerichte dijken en watergangen. Er was in de directe omgeving van het plangebied weinig of geen bebouwing aanwezig. Archeologische beleidskaart gemeente Enkhuizen

16 Topografische kaart 2004

17 4. Ruilverkaveling het Grootslag In de laatste eeuw is het landschap ingrijpend veranderd. Ruilverkaveling, verkeer en verstedelijking drukten een belangrijk stempel op de omgeving. De woonuitbreiding bij Enkhuizen vonden met name aan de noordoostzijde plaats. Hier ontstond in omvang als het ware een tweede nieuwe stad ten opzichte van de oude binnenstad van Enkhuizen. In het landelijk gebied werd de ruilverkaveling het Grootslag uitgevoerd. Daar waar aanvankelijk nog grote gebieden uitsluitend over water bereikbaar waren, werd nu alles efficiënt via verharde wegen ontsloten. We zien dat bij de Haling, Elsenburg en Rikkert; drie oostwest gerichte wegen op min of meer gelijke afstand van elkaar. De Haling heeft daarbij nog een enigszins kronkelend verloop afgestemd op een van de oude waterlopen. De Elsenburg en Rikkert zijn kaarsrecht. De drie wegen komen aan de westzijde uit op de eveneens rechtlijnige Veilingweg in noord zuid richting. Aan de oostzijde sluiten de wegen aan op de De Westfriese Omringdijk die tot op de dag van vandaag zeer goed herkenbaar gebleven. Wijdere omgeving Veel sloten werden in ruilverkavelingsverband gedempt of rechtgetrokken. Boerderijen werden, overigens in vrij lage dichtheid, langs de nieuwe wegen gebouwd en voorzien van erfbeplanting. Voor het overige is in de omgeving weinig beplanting langs wegen aanwezig, met uitzondering van de Haling daar waar deze de stadsrand begeleidt. Ordeningsprincipes het Grootslag

18 De oksel van de Haling en de Oosterdijk is vrij van bebouwing Zicht vanaf de Elsenburg (links: Westfriese Omringdijk); de kassen liggen op afstand en vormen hierdoor geen harde overgang

19 4. Plangebied De bebouwing van Enza Zaden ligt aan de Haling en aan de Oosterdijk. De zuidzijde van de Haling is van een stevige beplanting voorzien. Dit is de overgang naar de stad, tevens ecologische verbindingszone, die vanuit de stad gezien een opeenvolging kent van woningen, water en een brede beplantingssingel met bomen en struiken. De bebouwing van Enza Zaden ligt in de oksel van de Haling en de Oosterdijk; de weg die aan de voet van de Westfriesedijk is gesitueerd. Juist daar waar de Haling uitkomt op de Oosterdijk is een open ruimte aanwezig die als proefveld in gebruik is en als het ware het presenteerblad is van de producten die met zaden van het bedrijf kunnen worden gekweekt. Enza Zaden ligt vrij dicht op de Oosterdijk. Hier staan, verdiept ten opzichte van de wegligging, relatief lage kassen die niet concurreren met de dijk. Achter de kassen ligt een inmiddels gerealiseerde waterbergingsplas en een waterbassin. Het bassin is voorzien van omliggende kades in gras en sluit daarmee goed aan op het omringende open gebied. Enza Zaden ligt op afstand van de Elsenburg. De kassen zijn vanaf deze zijde goed zichtbaar maar vormen geen harde overgang. De gebouwen van Enza Zaden oriënteren zich richting het zuiden; op de Haling. Aan de voorzijde staan de gebouwen in baksteen, aan de achterzijde staan overwegend kassen. Zo wordt ook een duidelijke voor- en achterzijde gemaakt; een voorkant met de kantoor- en bespreekruimten van personeel en een achterkant waar met name de opslag, schoning, selectie en productie plaatsvindt. Ordeningsprincipes omgeving plangebied

20 Verbeteren aanzicht vanaf de Oosterdijk (Westfriese Omringdijk) Waardevolle open ruimte en verbeteren aanzicht trafo Verbeteren terreininrichting

21 4. Waardevolle kenmerken Bekijken we de omgeving van het plangebied in zijn huidige karakteristiek dan zijn de volgende kenmerken waardevol. Openheid. Westfriese Omringdijk (6 meter hoog gezien vanaf IJsselmeer, 4 meter hoog gezien vanaf het land). Contrast noord-zuidrichting historische verkaveling en oost-westrichting ruilverkavelingswegen waaronder de Haling. Waterstructuur in noord zuid gerichte opstrek met bij het plangebied in het bijzonder de Zandsloot. (Boerderij)erven met erfbeplanting; Groen/blauwe structuur Haling; Situering van het bedrijf in aansluiting op de stad; Open hoek Haling-Oosterdijk in gebruik als proefveld ( voortuin ); Erf met duidelijke voor- en achterzijde (aan voorzijde gebouwen voor werk- en bespreekruimten in baksteen, achter de kassen); Staffeling van de rooilijnen ten opzichte van de Haling; Een hoogte van de kassen die direct langs de Oosterdijk liggen die ondergeschikt is aan de hoogte van de Westfriese Omringdijk; De aangehouden afstand tot de Elsenburg; De groene inkleding van het waterbassin. Verbeterpunten Te verbeteren zijn de volgende punten. Samenhang en aard van de vormgeving van gebouwen in relatie tot de schaal. Terreininrichting met in het bijzonder locaties voor containers en parkeren in combinatie met (de samenhang in) de inrichting van het groen rond de bebouwing. Waardevolle kenmerken

22 Ketting met kralen met in stippellijn indicatief de gewenste loop van de ecologische verbindingszone Zonering

23 5. Visie Algemeen De locatie ligt in het ontwikkelingsgebied voor zaadveredelingsbedrijven op de overgang van de stad Enkhuizen naar het open landelijke gebied en op de overgang naar de Westfriese dijk en het IJsselmeer. Voor dit zaadveredelingsgebied geldt de volgende visie. Bestaande en te ontwikkelen bedrijven worden ontsloten op de Haling. De beoogde ecologische verbindingszone wordt bij voorkeur gerealiseerd ter plekke van de Hoeksloot en bevindt zich voor het overige langs de Elsenburg. Bestaande en te ontwikkelen zaadveredelingsbedrijven presenteren zich in hun eigen unieke karakter naar de Haling. Zo ontstaat een ketting met kralen; een ritme van bedrijven die elkaar van oost naar west opvolgen. Ook ontstaat hiermee contrast tussen de gelijkvormige zuidzijde van de Haling en de noordzijde. Bedrijven hebben hun voorzijde, met de functies ontvangst-, bespreek- en werkruimten aan de zuidzijde met hun loodsen en opslag en daarachter de kassen aan de noordzijde. Aan de voorzijde (Halingzijde) heeft de bebouwing dan ook overwegend (voor tenminste 60%) representatieve/op de openbare ruimte gerichte gevels. De vormgeving van deze gevels sluit aan bij de aard en functie van de bebouwing. Eventuele waterbassins liggen achter de voorgevelrooilijn. Geleding vindt plaats door behoud van de waardevolle noord zuidgerichte watergangen met hun oevers. De Zandsloot is daar een van. Geleding vindt ook plaats doordat de rooilijn daar waar de Haling buigt trapsgewijs wordt teruggerooid (staffelen). Bij de aanhechting van de Haling op de Westfriesedijk blijft de onbebouwde hoek (voortuin van Enza Zaden) vrij van bebouwing zodat deze samenkomst van wegen de ruimte krijgt en de Westfriesedijk als zelfstandig element zo goed mogelijk beleefbaar is, komende vanaf de Haling. Ligging plangebied op overgangen

24 5. Bebouwing In het bijzonder geldt voor Enza Zaden ten aanzien van de ligging van gewenste bebouwing: Het nieuw beoogde gebouw voor ontvangst, bewerking en opslag van ongeschoond zaad is gewenst tussen de Zandsloot en het Halinggebouw. Het kan logistiek gezien alleen in de omgeving van het Halinggebouw. Tevens zijn andere ontwikkelingsrichtingen (over de Zandsloot of richting de voortuin ) ruimtelijk niet/minder gewenst. Eventuele groei van het areaal kassen wordt eerst in de bestaande contour van de bebouwing opgelost. Indien hier geen ruimte meer bestaat kan een areaal kassen worden gerealiseerd over de Zandsloot, voor de verkeersontsluiting gebruikmakend van de bestaande dam. Qua situering wordt daarbij uitgegaan van een noord zuid gericht volume. Dit volgt de richting van het landschap en hiermee wordt met de nieuwe bebouwing beter bij de bestaande bebouwing aangesloten dan het geval is bij het oostwest gerichte bouwvlak uit het vigerende bestemmingsplan. Ten westen van dit volume blijft hierdoor een doorzicht bestaan vanaf de Haling in noordelijke richting. Alle bebouwing moet op een afstand van minimaal 11 meter van de Zandsloot gerealiseerd worden. Alle bebouwing moet op een afstand van minimaal 17 meter van bermsloot van de Oosterdijk gerealiseerd worden. Aanpassing bouwvlak

25 5. Bouwvolume De huidige bebouwing aan de zuidzijde van het terrein van Enza Zaden bestaat uit twee bouwlagen. Voor deze bestaande volumes wordt op korte termijn géén verruimingsvraag voor de hoogte voorzien. De maximale bouwhoogte is hier volgens het vigerende bestemmingsplan 10 m. Enza Zaden zou in het toekomstige bestemmingsplan bebouwingsruimte ambiëren van 12 m. Het nieuwe gebouw aan de Zandsloot heeft met het oog op voldoende opslagruimte een hoogte van 12 m nodig. Voor de kassen wordt in verband met gangbare maatvoering een maximum hoogte van 10 m nagestreefd. De meest recente kassen hebben een maat van 8,33 m. Met een maat van 10 m zullen de kassen de gebouwen aan de zuidzijde van het erf van Enza Zaden niet in hoogte overtreffen. Voor de nieuwe kassystemen met een onderbouw waarop een bovenbouw in de vorm van een kas, is een bouwhoogte van 18 m gewenst. Een dergelijke hoogte komt niet uit bestaande maten in het landschap voort maar is ingegeven door de aard van het bedrijf en door de ontwikkelingen in de bedrijfstak. Deze hoogte is ook bij andere zaadveredelingsbedrijven in de gemeente toegestaan. De aanwijzing van het gebied tot specifiek gebied voor deze bedrijfstak brengt deze hoogte met zich mee. Vanwege de gewenste overgangen naar de Haling, het open landschap en de Westfriese Omringdijk is het gewenst dat deze bebouwing alleen centraal in het bouwvlak wordt geplaatst. Gewenste bouwhoogten

26 Inrichtingsschets Fytopathologie

27 5. Erf Voor het erf wordt uitgegaan van presentatie aan de voorzijde en een ongecompliceerde overgang van kassen in het landelijke gebied aan de achterzijde. Voorzijde Vanwege de aard van het bedrijf met een tot in de finesses doorgevoerde controle over beplanting en vanwege het gewenste contrast met de zuidzijde van de Haling wordt hier gazon voorgestaan met verspreid en in groepen bomen. Voor de boomsoort wordt uitgegaan van de bestaande essen die al enige omvang hebben bereikt. Onderzocht wordt of deze kunnen worden verplant zodat een meer verspreide situering ontstaat. De bestaande bomen worden gecombineerd met meerstammige bomen of grote struiken met een relatief losse kroon. In contrast met de beplantingssingel aan de zuidzijde van de Haling kan dit ook een meer gecultiveerde soort zijn en/of een meerstammige boom. Er wordt uitgegaan van een eenheid in behandeling van het voorterrein voor het Zandsloot en het Halinggebouw. Ter plekke van het Oosterdijkgebouw wordt uitgegaan van behoud van het proefveld ( de voortuin ). Achterzijde Aan de zijkant en achterzijde van het bedrijf liggen de kassen. Kassen horen in hun aard bij het landbouwkundige karakter van het buitengebied. In die zin zijn zij een makkelijke overgang naar het buitengebied. De afvalcontainers die geplaatst zijn aan de Oosterdijk zijn daar geplaatst voor het afvoeren van materiaal afkomstig uit de kassen met ziekteproeven. Vanwege de fytosanitaire maatregelen (maatregelen om de verspreiding van ziekten te voorkomen) is het niet mogelijk om deze te plaatsen op het binnenterrein of aan de noordzijde van het bedrijf. Het is van belang dat deze containers niet in de buurt staan van schone kassen en geen lange weg over het terrein moeten afleggen. Daar waar sprake is van geparkeerde auto s en/of opslag in containers waarvan plaatsing in het interne gebied niet mogelijk is, worden, zowel aan de zijkant van het Halinggebouw (voorzijde) als aan de zijde van de Oosterdijk, en rond het parkeren aan de achterzijde van de kassen, lange geschoren hagen toegepast. Deze hagen onttrekken auto s en containers aan het zicht en zorgen voor meer eenvoud en eenheid in de uitstraling van het bedrijf. Onderzocht wordt of de haag en het voorgestelde soort haag aan de Oosterdijk gecombineerd kan worden met de bedrijfsvoering.

28 Parkeerstudie

29 5. Parkeren en ontsluiting Ten aanzien van de positionering van het parkeren en de ontsluiting het volgende. Er is een studie gedaan naar de logistiek van vrachtauto s rond het bedrijf Enza Zaden. Uit deze studie is gebleken dat er twee modellen zijn voor de bevoorrading in relatie tot het Zandslootgebouw. De modellen wijzen uit dat bevoorrading aan de voorzijde en aan de zijkant van het nieuwe gebouw aan de Zandsloot fysiek gezien mogelijk is, maar dat de bevoorrading aan de zijkant onoverkomelijke bezwaren oplevert voor de noodzakelijke manoeuvreerbewegingen van het vrachtverkeer. De vrachtwagenchauffeurs moeten namelijk achteruit in een overdekte losruimte rijden. Daarnaast heeft een model waarin de bevoorrading aan de voorzijde van het Zandslootgebouw plaatsvindt voordelen omdat in dit model een zeer beperkt gebied aanwezig is waar ongeschoond zaad aanwezig is en omdat er zo min mogelijk verstoring plaatsvindt van het stiltegebied. Vrachtwagens zullen overigens alleen hun lading lossen en weer wegrijden. Er is geen sprake van langdurig parkeren op het voorterrein. Ten aanzien van het parkeren voor personenauto s is op basis van ervaringscijfers een studie gedaan naar het noodzakelijke aantal. Uit deze studie is gebleken dat parkeerplaatsen nodig zijn zoals aangegeven op de hierbij horende afbeelding. Naast de bestaande parkeerplaatsen kan een parkeerveld worden gerealiseerd in het interne gebied achter het Zandslootgebouw. De overige behoefte wordt opgevangen achter het totale complex binnen de omheining van hagen.

30 Eenvoud en kracht in hoofdvorm, materialisering en architectuur Architectuurversterkende accentkleuren > < Reclame-uitingen meeontwerpen in de architectuur van de bebouwing

31 6. Beeldkwaliteitsrichtlijnen Beschrijving De invulling van het plangebied kent in hoofdlijn een driedeling in de gebouwen, namelijk in kantoorgebouwen, gebouwen voor opslag/schoning en kassen. De beeldkwaliteitsrichtlijnen zetten in op een onderscheid in vormgeving van deze gebouwtypen en op presentatie richting de Haling. Massa Compact bouwen. Overwegend enkelvoudige bouwmassa s. Eenvoud en helderheid in de compositie van de bouwmassa s. Massa geleden aan de zijde van de Haling. Ook de richtlijnen voor het erf zetten in op presentatie aan de voorzijde (Haling) en ongecompliceerde overgangen van gebouwen naar het landelijke gebied (zie visie). Nieuwe bebouwing (productie) De nieuwe bebouwing zal vooral bestaan uit gebouwen voor productie en opslag. De beeldkwaliteitsrichtlijnen voor dit type gebouw zijn gericht op eenvoud, helderheid en samenhang tussen de gebouwen. Aan de Haling wordt voor dit nieuwe gebouw gekozen voor een uitstraling die aansluit bij de functie met een beperkte representatie. Anders, maar wel passend bij de bestaande kantoorgebouwen (Oosterdijkgebouw en Halinggebouw). Aanzichten/gevels Combinatie van eenvoud en krachtige ingrepen. Eenduidige vormentaal voor alle nieuwe gebouwen. Representatieve gevels aan de Haling, passend bij de aard en functie van de bebouwing. Kleur- en materiaalgebruik Terughoudend in kleur- en materiaalgebruik. Zowel in aantal als in expressie. Beton, sandwichpanelen en glas zijn de hoofdmaterialen. Maximaal 2 hoofdkleuren toepassen, aangevuld met een accentkleur. De accentkleur versterkt de architectuur. Situering De bouwblokken kennen, vanaf de Haling gezien, een gestaffelde situering. Het nieuwe gebouw aan de Haling kent een verspringing in de voorgevelrooilijn. Rechte rooilijnen toepassen aan de overige zijden. Eenvoud en orthogonale ordening van de bouwmassa s.

32 Kassen in glas Samenhang kassen en onderbouw. Eenvoud en helderheid in compositie.

33 6. Nieuwe bebouwing (kassen) De nieuwe bebouwing zal vooral bestaan uit kassen, al dan niet gecombineerd met een onderbouw. De beeldkwaliteitsrichtlijnen voor dit type gebouw zijn gericht op eenvoud, helderheid en samenhang tussen de gebouwen. Situering Rechte rooilijnen toepassen. Eenvoud en orthogonale ordening van de bouwmassa s. Massa Compact bouwen. Overwegend enkelvoudige bouwmassa s. Eenvoud en helderheid in de compositie van de bouwmassa s. Aanzichten/gevels Eenduidige vormentaal voor alle nieuwe gebouwen. Samenhang onderbouw en kassen. Kleur- en materiaalgebruik Terughoudend in kleur- en materiaalgebruik. Zowel in aantal als in expressie. Kassen in glas. Beton, sandwichpanelen en glas zijn de hoofdmaterialen voor een eventuele onderbouw. Maximaal 2 hoofdkleuren toepassen (Aanpassingen) bestaande bebouwing (kantoren) Uitbreiding van de bestaande gebouwen (Oosterdijkgebouw en Halinggebouw) wordt op korte termijn niet voorzien. Indien veranderingen zich voordoen, dienen deze afgestemd te worden op de hoofdopzet, vormgeving en kleur- en materiaalgebruik van de bestaande gebouwen. Overige richtlijnen bebouwing Verlichting Lichtuitstraling naar het buitengebied en IJsselmeer (oost-, noord- en westzijde plangebied) beperken/ voorkomen. Installaties Situeren op het binnenterrein, inpandig oplossen of meeontwerpen in de architectuur van de bebouwing. Geen zichtbare losse elementen op het dak. Reclame en bewegwijzering Ondergeschikt en eenduidig, uitsluitend bij maximaal twee entrees op de Haling. Reclame-uitingen aan het gebouw integreren en meeontwerpen in de architectuur.

34 Brede haag Geparkeerde auto s inpassen met hagen Één hoofdkleur voor de verharding Meerstammige bomen Struik Magnolia Bestaande essen Boomgroep in gazon

35 6. Erf Verharding Terughoudend in kleur- en materiaalgebruik. Één basiskleur (bijvoorbeeld lichtgrijs tot middengrijs) gebruiken voor alle verharding. Eenduidig materiaalgebruik voor het hele terrein. Voorterrein Haling- en Zandslootgebouw Hoek Haling en Oosterdijk blijft vrij van bebouwing en is ingericht met een proefveld. Representatieve inrichting. Gazon. Boomgroepen bestaande uit bestaande (deels te verplaatsen) bomen (essen) en een meer gecultiveerde soort in tweede grootteklasse of struikvorm. Bijvoorbeeld meerstammig Gleditsia of Magnolia. Overige richtlijnen erf Verlichting Lichtuitstraling naar het buitengebied en IJsselmeer (oost-, noord- en westzijde plangebied) beperken/ voorkomen. Nutsvoorzieningen Bestaande trafo aan de Haling geheel schilderen in een onopvallende gedekte kleur. Nieuwe trafo s kennen een ondergeschikte situering en/of zijn geheel in één onopvallende gedekte kleur (afstemming op bestaande trafo). Reclame en bewegwijzering Ondergeschikt en eenduidig, uitsluitend bij maximaal twee entrees op de Haling. Achterterrein Geparkeerde auto s, opslag, etc. situeren op het binnenterrein en/of inpassen met een brede haag (soort: Haagbeuk (Carpinus betulus), 2 rijen dik). Langs de oostzijde van de kassen brede haag (soort: Liguster (Ligustrum vulgare), 2-3 rijen dik) toepassen. Impressies van een mogelijk uitwerking In bijlage 1 zijn impressie van een mogelijke uitwerking opgenomen. Deze impressie zijn gebaseerd op de hiervoor genoemde richtlijnen. De impressies geven niet het eindbeeld weer.

36 Trots en binding met de stad Bij invulling van de verschillende onderdelen van Enza Zaden B.V. wordt mede inhoud gegeven aan de trots op het bedrijf en de binding van het wereldbedrijf aan de stad Enkhuizen. Dit kan op een letterlijke manier (laten zien wat het bedrijf doet), of in een meer abstracte vorm, bijvoorbeeld door beeldende kunst. Met name de voorzijde van het bedrijf (zijde van de Haling) en de oostzijde (zijde van de Oosterdijk) zijn relevant voor de presentatie van Enza Zaden B.V. in zijn aard en betekenis. In de impressies die zijn opgenomen in de bijlage wordt een voorbeeld gegeven waarbij aan de veelgebruikte fietsroute over de Westfriese Omringdijk een informatiebord wordt geplaatst dat vertelt over het ontstaan en de activiteiten van het bedrijf. Hierbij is in de opmaak van de oostelijke gevel, door een print op de lichtafscherming in de kas, een verwijzing gelegd met de activiteiten van het bedrijf.

37 7. Trots en ambitie Trots Enza zaden is opgericht in 1938 onder de naam Enkhuizer Zaadhandel. Het bedrijf was lange tijd gevestigd in de Enkhuizer binnenstad. Sinds 1959 werden naast de zaadverkoop ook zaadveredelingsactiviteiten ontwikkeld. Dit was de basis voor de ontwikkeling van het bedrijf tot een toonaangevend zaadveredelingsbedrijf dat een groot aantal vestigingen heeft over de hele wereld. Daarnaast wordt te zijner tijd verwacht dat de oudere kassen worden vervangen. Het hoge ambitieniveau dat Enza Zaden B.V. nastreeft komt onder meer tot uiting in het proces bij de voorbereiding van de bouw van deze onderdelen van het bedrijf. Enza Zaden B.V. is inmiddels een enorm bedrijf, ontstaan in de stad en met een binding aan stad en regio. Een bedrijf om trots op te zijn en dat mag ook gezien worden. Architectuur en detailinrichting Het ambitieniveau ten aanzien van de architectonische uitwerking en inrichting is hoog met betrekking tot het realiseren van eenvoud, helderheid en samenhang in de vormgeving en situering van de bebouwing en inrichting van het erf. Deze ambitie wordt vormgegeven/ingevuld met eenvoudige architectonische middelen, passend bij de aard en functie van de bebouwing. De belangrijkste veranderingen die bij Enza Zaden B.V. zullen plaatsvinden zijn de komst van het Zandslootgebouw aan de westzijde van het terrein en de komst van de hoge kas in het centrum van het bedrijfsperceel. Proces Enza Zaden B.V. zal twee architecten, welke affiniteit hebben met de veredelingsbranche, uitnodigen om hun visie op het plan te presenteren. Het betreft daarbij: de architectuur, de inrichting van de aangrenzende delen van het erf van Enza Zaden B.V. en, de wijze waarop inhoud wordt gegeven aan de trots op het bedrijf en de binding met de stad. Dit zal gebeuren aan de hand van het programma van eisen welke door Enza Zaden B.V. is opgesteld. Bij het plan zal ook het inrichtingsplan van het voorterrein van de bestaande en nieuw te realiseren bebouwing worden opgesteld. Onderdeel van het programma van eisen vormt het voorliggende beeldkwaliteitsplan.

38 Bestaande essen op het voorterrein

39 7. Na de presentaties door de verschillende architecten zal er door Enza Zaden B.V. een keuze worden gemaakt welke visie verder wordt uitgewerkt tot voorlopig ontwerp. Dit voorlopig ontwerp met bijbehorende visie zal in een vooroverleg met de welstandscommissie worden voorgelegd voordat het tot definitief plan wordt uitgewerkt. Duurzaamheid Voor wat betreft duurzaamheid is het ambitieniveau met name op het gebied van energieverbruik hoog. Enza Zaden is een bedrijf waarin veel energie gebruikt wordt. Het bedrijf beschikt over een WKK (warmtekrachtkoppeling) met een zeer hoog rendement van 90%. Er wordt dus zeer zorgvuldig omgegaan met de warmtehuishouding. Het bedrijf onderzoekt de mogelijkheden voor een tweede WKK en het gebruik van WK(warmtekoude) opslag. De zaden die het bedrijf teelt worden onder meer geoptimaliseerd ten aanzien van een zo beperkt mogelijke milieubelasting (o.m. warmtegebruik) bij de teelt.

40

41 Bijlage 1 - Impressies van een mogelijke uitwerking De in deze bijlage getoonde impressies geven een mogelijke uitwerking van de landschappelijke inpassing van de nieuwe ontwikkelingen en zijn gebaseerd op de in hoofdstuk 6 genoemde richtlijnen voor de bebouwing en de erfinrichting. De getoonde impressies geven niet het eindbeeld weer.

42 Impressie inrichting voorterrein aan de Haling

43 Impressie nieuwe bebouwing en inrichting voorterrein, gezien vanaf de Haling

44 Impressie nieuwe kassen, gezien vanaf de hoek Oosterdijk en Haling

45 Impressie terrein Enza Zaden, gezien vanaf de Oosterdijk

46 Impressie print op gevelscherm Impressie informatiebord en print op gevelscherm

47 Impressie terrein Enza Zaden, gezien vanaf de Elsenburg

48 Impressie hoge kassen op het terrein Enza Zaden, gezien vanaf het IJsselmeer

49

50 Colofon Opgesteld door BügelHajema Adviseurs Balthasar Bekkerwei BE LEEUWARDEN Opdrachtgever Enza Zaden Haling 1-E 1602 DB ENKHUIZEN In samenwerking met Agro AdviesBuro b.v. Tiendweg SB NAALDWIJK