Voorwoord Gezegend nieuwjaar

Transcriptie

1 Nieuwsbrief identiteit als sterk merk Editie 3, januari 2016 Voorwoord Gezegend nieuwjaar Namens iedereen die betrokken is bij het project IASM willen we jullie een gezegend nieuw jaar wensen. Een mooie gewoonte is het, dat we elkaar het beste wensen voor het nieuwe jaar. Als christenen weten we ons daarin afhankelijk van de zegen van onze Vader. We bidden voor jullie om Zijn kracht, wijsheid en fijnzinnigheid om ook dit jaar zijn licht en liefde te mogen uitdragen. We hopen onder Zijn genade dit jaar ook nieuwe stappen te zetten met ons project, om identiteit als sterk merk verder vorm te geven voor ons onderwijs. In deze nieuwsbrief lees je daar meer over en kijken we terug op een aantal activiteiten van vorig jaar. Roel, Klaas, Tirza, Berber en Rachel Identiteitskader Op 5 februari 2016 is de publieke presentatie van het LVGS identiteitskader. In die maand is het precies een jaar geleden dat we met het IASM-project gestart zijn. Dat jaar stond in het teken van het met elkaar ontwikkelen van dit gezamenlijke identiteitskader. Er is onderzoek gedaan onder medewerkers van de scholen, naar de identiteitsbeleving op de werkvloer, alle identiteitsdocumenten van de deelnemende scholen zijn geanalyseerd en vergeleken en er zijn gesprekken gevoerd met (project)medewerkers, bestuurders en experts die plaats hebben genomen in de klankbordgroep. Het resultaat is een identiteitskader bestaande uit vier elementen: Bron: gezag van de Bijbel Bijbelse levens- en wereldbeschouwing Visie: waartoe geven we onderwijs? wat is de richting? Missie: waar gaan we voor? LVGS Niewsbrief Project Identiteit als sterk merk pagina 1

2 Het identiteitskader gaan we komend jaar (door)vertalen in een pedagogische en onderwijskundige visie. Hiervoor worden onder andere werkmeetings met experts georganiseerd. Ook richten we ons op de (voorbereidingen van de) implementatie van de opbrengsten van het project op de scholen. Via de projectmedewerker(s)/bestuurder van je eigen school horen jullie meer over hoe dat op jouw school ingericht is/gaat worden. Het woord kader geeft aan dat het iets omkadert, het zet ergens een lijn om, namelijk wie wij zijn als christelijke / gereformeerde / evangelische scholen. Waar we voor staan, wat we geloven, wat onze kijk op onderwijs is en hoe we onderwijs willen geven in de wereld van nu. Het kader zegt daarmee dus ook wat niet bij ons past; het begrenst. En het is vooral open; het nodigt uit om erbij te willen horen, om aan bij te dragen. Binnen het kader, wat een raamwerk is, is veel ruimte voor eigen inkleuring. Om te doen wat past bij jouw school, rekening houdend met bijvoorbeeld de regio van de school, geschiedenis, populatie etc. Om te doen wat past bij jouw talenten en vaardigheden als medewerker, om in de dagelijkse praktijk concreet te kunnen bijdragen aan de missie van jouw school. Kaderen is ook een soort inlijsten. Omdat we ook trots mogen zijn op ons bijzondere onderwijs. Op ons doel om kinderen christelijk onderwijs te geven en uit te delen van Gods licht en liefde. En dat willen we ook uitdragen in onze omgeving, als een herkenbaar en sterk merk. Rachel Beker, coördinator projectbureau IASM Diepe wortels, brede horizon Identiteitstraject op het Gomarus College en het ROC Menso Alting Wij willen werken met een identiteitsdocument dat helder verwoordt wat het betekent dat we een gereformeerde school zijn en wij willen niet telkens een kerk toevoegen aan de lijst van kerken waarvan de leden op onze scholen mogen werken. Deze koers van elkaar opvolgende bestuurders en de Raad van Toezicht van de Gereformeerde Scholengroep (GSG) heeft tot gevolg gehad dat medewerkers van ROC Menso Alting en het Gomarus College (de scholen die onder de GSG vallen) tot op heden benoembaar zijn als ze lid zijn van een GKv of CGK. De GSG lijkt daarin achter te lopen op andere scholen binnen het LVGS-verband. Dat betekent niet dat er de afgelopen jaren niets gebeurd is op het gebied van identiteitsontwikkeling. Integendeel, sinds het verruimen van het aannamebeleid naar alle leerlingen die thuis een christelijke opvoeding krijgen, is de aandacht voor identiteitsontwikkeling op het Gomarus College en op ROC Menso Alting toegenomen. Zo wordt er sinds 2006 met alle ouders een aanmeldingsgesprek gevoerd ongeacht de kerkelijke denominatie waaruit ze afkomstig zijn. De christelijke vieringen worden uitbundiger gevierd, lio ers worden begeleid in het geven van een dagopening, er ontstonden gebedsgroepen, boekjes verschenen over schepping en evolutie, de cursus Geloven in onderwijs werd gegeven en ROC Menso Alting volgde de afgelopen drie jaar, deels onder leiding van externen, een intensief identiteitstraject. LVGS Niewsbrief Project Identiteit als sterk merk pagina 2

3 Mooie ontwikkelingen, maar hoe zat het nu werkelijk met de beleving van de identiteit op onze scholen? Hoe werkt de, in de statuten beschreven, formele identiteit door in de diverse aspecten van het onderwijsleerproces? Is de tijd rijp om te gaan werken met een centraal identiteitsdocument en om de CGK-/GKv-kerkeis voor medewerkers los te laten? Onderzoekers Roel Kuiper en Tirza van Laar zochten via een enquête onder alle medewerkers en met behulp van focusgesprekken antwoorden op bovenstaande vragen. In overleg met de onderzoekers en het LVGS is besloten dat het proces binnen de GSG als pilot zou fungeren voor het landelijk IASM-project. Uit het onderzoeksrapport kwamen twee zaken helder naar voren: De tijd is rijp om een ruimer benoemingsbeleid voor medewerkers te hanteren. Dat kan omdat er in de basis een sterke organisatie staat met betrokken gemotiveerde medewerkers die hun geloof met leerlingen/studenten willen delen en een rol willen en kunnen spelen in hun geloofsvorming. Het begrip gereformeerd is enigszins diffuus geworden op de werkvloer. Dit belemmert een heldere doorwerking in andere dan levensbeschouwelijke dimensies van het onderwijs. Op zich is de doorwerking naar pedagogische en onderwijskundige dimensies er wel, maar intuïtief en niet-gestuurd. In september werden de onderzoeksresultaten, vergezeld van een tiental aanbevelingen, gepresenteerd. Eerst aan de RvT, directeuren en teamleiders. Daarna werd op alle locaties tegelijkertijd het rapport met als titel Diepe wortels, brede horizon gepresenteerd. De lessen begonnen op die dag twee uur later. Alle medewerkers hadden het rapport en de aanbevelingen voor de officiële presentatie ontvangen. Deze gezamenlijke presentatie was voorbereid door een regiegroep bestaande uit twee directeuren, twee teamleiders, de identiteitscoördinator en procesbegeleider Klaas Koelewijn. Vanaf het moment van de presentatie van de rapporten is binnen de scholen een beweging in gang gezet op twee sporen. Enerzijds de formele route: het nemen van het besluit om te gaan werken met een identiteitsdocument en het loslaten van de CGK-/GKv-kerkeis voor medewerkers. Anderzijds het herladen van het begrip gereformeerd zodat we duidelijk hebben wat dat betekent in het onderwijs, voor ons gedrag en in onze vakken. Voor wat betreft de pedagogische en onderwijskundige doordenking maken we hierin ook gebruik van de ontwikkelingen binnen IASM. Het is als ik dit schrijf eind december: een vijftal docenten heeft met behulp van het binnen IASM ontwikkeld raamwerk een identiteitsdocument geschreven. Dit raamwerk geeft de vier stappen aan waaruit een identiteitsdocument opgebouwd wordt: de grondslag, de levens- of wereldbeschouwing, de missie en de visie. Dit document is omarmd door RvT en de bestuurder en aan alle medewerkers ouders en leden toegestuurd. Op locaties wordt het voornamelijk besproken met als uitgangspunt: wat betekenen deze woorden voor het onderwijs dat ik geef, het gedrag dat ik laat zien en de inhoud van mijn vak. LVGS Niewsbrief Project Identiteit als sterk merk pagina 3

4 De ondernemingsraad van ROC Menso Alting en de medezeggenschapsraad van het Gomarus College hebben ingestemd met en positief geadviseerd over de ingezette beweging. Er is een voorlopersgroep gevormd bestaande uit docenten van alle locaties die een conferentie organiseert voor een vijftigtal collega s. Centraal staat de doorwerking van de gereformeerde identiteit. Na de conferentie worden opnieuw medewerkers gevraagd om een volgende bijeenkomst te beleggen voor een andere groep docenten. Tegelijkertijd buigen directeuren en teamleiders zich over dezelfde onderwerpen. De regiegroep fungeert als aanjager van dit proces. Een proces dat nog lang niet afgerond is. Een spannend proces met als meest cruciale vraag: hoe borgen we onze gereformeerde identiteit? Tegelijkertijd is het een boeiend proces dat we samen met betrokken medewerkers, die als kind van God willen leven, doormaken en waarin we ouders per mail en live betrekken omdat zij onderwijs zoeken dat past bij de christelijke opvoeding die zij thuis aan hun kinderen willen geven. Lucy Doorn, Identiteitscoördinator Gomarus College Verlangen naar christelijke onderwijspraktijk Soms wordt de spanning tussen theorie en praktijk heel voelbaar. Die spanning ervaar ik wanneer ik weer een dag mag heien voor het project Sterk Merk. Op zo n dag raak je in een flow en zoek je naar mooie en krachtige woorden om duidelijk te maken welke ambitie je hebt met je werk in het gereformeerd onderwijs. Terug naar huis bekruipt me dan soms het gevoel: mooie woorden, maar wat is er zichtbaar in mijn dagelijks werk? We willen wel, maar lukt het ook? Vanaf de start in 2010 mag ik betrokken zijn bij een netwerk van een aantal VO-scholen in Nederland: het I&Knetwerk. De I staat voor identiteit, de K voor kwaliteit. De samenwerkende scholen willen die twee verbinden, vanuit verschillende christelijke tradities maar met hetzelfde verlangen: naar christelijke onderwijspraktijken. De drie christelijke HBO-instellingen (Gouda, Ede en Zwolle) maken ook deel uit van dit netwerk. Vijftien scholen, die zich verbonden weten doordat ze hun bron zoeken bij Christus. In november was er een netwerkbijeenkomst waar bestuurders en schoolleiders bij elkaar kwamen. De ontmoeting werd gebruikt om elkaar beter te leren kennen en om uit te wisselen voor welke kansen en uitdagingen de scholen staan. Hoe kunnen schoolleiders ervoor zorgen, dat dat verlangen in de school aangewakkerd en gevoed wordt? Er werd meer verteld over wat er gebeurt binnen het I&K-netwerk, wat voor plannen er zijn voor een diploma christelijk voortgezet onderwijs en hoe relevant het LVGS-project Sterk Merk is voor andere scholen in Nederland. Het is goed dat op dat niveau de verbinding gevonden wordt. Want bestuurders en schoolleiders zijn de mensen die richting wijzen en ruimte bieden. Dat helpt de docenten om te werken aan hun verlangen. Een groepje docenten uit een aantal I&K-scholen is daar op dit moment actief mee bezig. Ze zijn gestart in september. Toen zijn ze aangemoedigd om hun verlangen woorden te geven en om ermee te gaan werken in de eigen praktijk. In januari komen ze twee dagen bij elkaar om te delen wat het heeft opgeleverd. En ook om gevoed te worden met lezingen en overwegingen. Zo werkt het I&K-netwerk aan verbinding, toerusting en bemoediging van docenten die verlangen naar christelijke onderwijspraktijken. Er gebeurt veel in de scholen; er valt dus ook veel uit te wisselen. Dat helpt om mooie woorden waar te maken! Huib van Leeuwen, Voorzitter Regiegroep I&K LVGS Niewsbrief Project Identiteit als sterk merk pagina 4

5 Klankbordgroep bijeenkomst Op 14 december 2015 heeft in Rhenen de eerste IASM Klankbordgroep bijeenkomst plaatsgevonden. Naast Roel Kuiper (projectleider), Berber Vreugdenhil en Tirza van Laar (onderzoekers bij project identiteit als sterk merk ), nemen de volgende personen deel aan deze klankbordgroep: Hans Bakker (CHE, lector Talenten en Opbrengsten ) Bram de Muynck (Driestar, lector Christelijke Leraarschap ) Petronella Baarda (Driestar Educatief, psycholoog en onderzoeker op raakvlak theologie en psychologie) Taco Visser (Verus, adviseur identiteit) Tamme Spoelstra (Viaa, Kenniscentrum Bezielde Professionalisteit, lectoraat Vormend onderwijs ) Marja van de Lagemaat (docent Frans Ichthus College Veenendaal, per 1 februari 2016 marktmeester I&K) Marc de Vries (TU Delft, bijzonder hoogleraar christelijke filosofie en didacticus) Met deze gevarieerde groep professionals is een hartelijk en inspirerend overleg geweest. Na kennismaking en uitleg van het project zijn ook de inhoudelijke lijnen en visies van het project besproken. En dat is ook een doel van deze klankborggroep: feedback krijgen van professionals die in hetzelfde werkveld opereren en zo elkaar wederzijds scherpen en aanvullen. Of zoals Roel het verwoordde: hier kunnen we samen delen, halen, brengen. Hij sprak tevens de droom uit om samen expertise te ontwikkelen op het gebied van christelijk onderwijs. Er bleek tijd tekort om alles met elkaar te delen en te bespreken: de vertrektijd van de trein beëindigde het gesprek. Des te meer reden om in 2016 weer bij elkaar te komen en wederom een inspirerend gesprek met elkaar te voeren. Wordt vervolgd! Tirza van Laar, Onderzoeker IASM Even voorstellen Berber Vreugdenhil-Tolsma, onderzoeker Berber Vreugdenhil (1978) is onderzoeker en onderwijskundige. Inmiddels is ze zo n 15 jaar betrokken bij vooral praktijkgerichte onderzoeksprojecten met betrekking tot een breed scala aan thema s. Sinds enkele jaren doceert ze ook (aan de TU Kampen) en adviseert ze op het gebied van onderzoek. Voor meer informatie: Waar ik steeds meer achter kom is dat mijn diepste onderwijskundige interesses liggen bij de andere kant van het onderwijs. Goed onderwijs behelst méér dan alleen cognitieve ontwikkeling van leerlingen. De periode vanaf kleuterschool tot universiteit (en alle stadia en niveaus daartussen) is van levensbelang voor de identiteitsvorming van kinderen en jongeren. Ik zou graag bij willen dragen aan de zoektocht van docenten om tegen de tendens van het rendementsdenken en tegen hun eigen mogelijke angsten in, een weg te vinden om onderwijs te bieden dat recht doet aan de double assignment van de school. Sinds november 2015 is Berber aangesteld bij het project Identiteit als sterk merk. Geweldig dat dit project er is en dat ik een rol mag spelen in het samen met christelijke scholen verder doordenken van de doorwerking van identiteit op onderwijskundige visies en praktijken! LVGS Niewsbrief Project Identiteit als sterk merk pagina 5

6 stand van zaken Onderzoek: doorwerking formele in beleefde identiteit Alle benodigde focusgesprekken, de verdiepende interviews met medewerkers op de scholen, hebben plaatsgevonden. Alle data is binnen. Alle resultaten zijn bekend... Dus kunnen de rapporten worden geschreven. Dit geldt voor zowel de PO scholen als de VO scholen. Het onderzoek naar de doorwerking van de formele identiteit van een schoolorganisatie in de beleefde identiteit van de medewerkers zit in de afrondingsfase. Wat geweldig om met docenten vanuit allerlei achtergronden, vooropleidingen, vakdisciplines, regio s in Nederland, etc. te spreken. Mooi om te horen over hun passie voor het onderwijs, hun liefde voor de Here Jezus, hun betrokkenheid op de leerling. Ook goed om samen te ontdekken en uit te spreken waar (met betrekking tot identiteit) de handelingsverlegenheid ligt en waar wensen en behoeftes liggen op dit vlak. Want het verschilt per school en ook per docent, in hoeverre docenten bekend zijn met de identiteitsformulieren van hun organisatie. Het verschilt ook in hoeverre de identiteitsdocumenten leidend zijn in het dagelijks handelen van de docent. En zo zijn er nog een aantal zaken waar onderscheid te zien is. Maar er is grote gelijkenis op de vraag of het gezag van de Bijbel leidend is voor het werken in de praktijk, én in de behoefte aan een concrete doordenking van de identiteit in een pedagogische en onderwijskundige visie. Ook was bij alle gevoerde focusgesprekken onderwerp van discussie: wat houdt gereformeerd, christelijk en/of evangelisch nou precies in? Benieuwd naar precieze resultaten? Benieuwd naar onderlinge verbanden binnen het onderzoek? Benieuwd naar het eindproduct? Welkom op 5 februari 2016 bij de presentatie van de onderzoeksrapporten, alsmede de presentatie van het identiteitskader; zie de aankondiging elders in deze nieuwsbrief. De verschillende rapporten worden naderhand ook met en in de verschillende (betrokken) schoolorganisaties gedeeld. Tirza van Laar, Onderzoeker IASM Interessante artikelen Interview over het project in TU Magazine Belangrijke data 18 januari 5e heidag projectmedewerkers 5 februari publieke presentatie identiteitskader Passie Utrecht 11 maart conferentie pedagogische visie 8 april conferentie onderwijskundige visie 3 juni conferentie toerusting Knowing is not enough, we must APPLY. Willing is not enough, we must DO. LVGS Niewsbrief Project Identiteit als sterk merk pagina 6