Inleiding God, mens en huwelijk Jullie startkapitaal Dienstbaar gezag en zeggenschap... 27

Transcriptie

1 Inhoud Inleiding God, mens en huwelijk Jullie startkapitaal Dienstbaar gezag en zeggenschap Onderlinge omgang en betrokkenheid Jullie onderlinge communicatie Creativiteit en talenten Toewijding in lichaam en geest Bijlage 1: Opdrachten voor een huwelijkskring Bijlage 2: Draaiboek en werkvormen

2

3 Inleiding De titel van het boek luidt: Hou van je huwelijk. Zo n opdracht ligt misschien niet voor de hand. Je moet houden van je man of van je vrouw, maar om nu te zeggen dat je moet houden van je huwelijk? Wij, Annemiek en Hayo, geloven dat dit wél goed is, heel belangrijk zelfs. Wie wij zijn? We zijn allebei getrouwd maar niet met elkaar. Annemieks gezin is nog in de opbouwfase. In het gezin van Hayo is één van de twee dochters al het huis uit. Naast dat we allebei getrouwd zijn en zo onze ideeën hebben over het huwelijk, hebben we allebei ook ervaring met het leiden van gesprekken in huwelijkskringen binnen kerken. Wat ons verder bindt is dat we allebei docent zijn bij de Academie Theologie, onderdeel van de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle. Docent (Missionaire) Gemeenteopbouw. In de huwelijkskringen waarbinnen wij de gesprekken hebben begeleid, ontmoetten we echtparen die meededen omdat ze een huwelijks-apk gewoon een goed idee vonden. Verder niets ernstigs aan de hand. Maar er kwamen ook echtparen die een moeilijke relatie hadden. Omdat de vrouw ernstig ziek werd en haar man het steeds moeilijker vond om haar blijmoedig te blijven verzorgen, bijvoorbeeld. Of omdat de zorg voor kinderen wel erg veel tijd vroeg en zij beiden niet meer aan elkaar toe kwamen. Of doordat één van beiden vreemd was gegaan. Of doordat hij een baan had die qua uren wel erg uit de hand liep en ze elkaar nooit meer zagen. Of doordat zij zich afvroeg wat ze nu met de rest van haar leven moest nu de kinderen de deur uit waren gegaan. Of misschien hebben jullie wel je eigen verhaal. Of een huwelijks-apk nu de aanleiding was om mee te doen, of omdat één van die andere oorzaken meespeelden vaak was er in de huwelijken van de deelnemers wel iets van sleur te herkennen. Geleidelijk aan was het veranderd. Het sprankelende van het begin was eraf. Misschien ken je wel het verhaal van de gekookte kikker. Of het waar is? We weten het niet, maar het drukt uit wat we willen zeggen. Het verhaal gaat dat als je een kikker in een pannetje kokend water doet (hoe kom je op het idee trouwens) dat die kikker er dan meteen uitspringt. Dat vindt het beest niet fijn. Maar als je die kikker in een pannetje koud water stopt en je brengt het aan de kook, dan blijft het beest zitten. De geleidelijke verandering zorgt ervoor dat het beest niet in gaat zien dat dit niet goed voor hem afloopt. Zo kunnen geleidelijke verandering in je huwelijk ervoor zorgen dat je op enig moment ontdekt dat je huwelijk er al langere tijd veel minder goed voorstaat dan je had gedacht. Wat ons onderscheidt van die kikker is dat wij, mensen, bewustzijn hebben. Dat we afstand kunnen nemen. Dat we samen kunnen overwegen wat we van 7

4 8 ons huwelijk vinden. Om het anders te doen. In die huwelijkskringen kwam het zo vaak voor dat wij dachten, wanneer wij een echtpaar hun relaas hoorden doen: Had daar nou toch eerder over gepraat samen! Het betrof soms maar kleine gebeurtenissen die op termijn grote gevolgen hadden. Om ervoor te zorgen dat je, wanneer jullie klem komen te zitten, weten waarover je met elkaar kunt praten, hebben we Hou van je huwelijk geschreven. Omdat je huwelijksrelatie het waard is om van te houden en er samen tijd in te steken! Om te bespreken of jullie huwelijkswater niet stilletjes aan het opwarmen is of misschien wel aan de kook is geraakt. Er zijn al heel wat hoe-je-kunt-werken-aan-je-huwelijk-boeken verschenen. Was het nu echt nodig daar een nieuw boek aan toe te voegen? Eerlijk gezegd vonden wij van wel. We hebben voor het begeleiden van huwelijkskringen veel boeken gelezen en materiaal gezocht. Er is veel waarvan we overtuigd zijn dat je daar verder mee komt, maar het was niet exact wat wij zochten. Wij wilden een boek waarin niet alleen allemaal praktische dingen beschreven werden. We zochten een verhaal waar een duidelijke visie in zit. Een visie, waar je in je gesprekken op terug kunt vallen als datgene waar je tegen aanloopt nou net niet besproken wordt. Zo n boek hebben wij niet kunnen vinden. Daarom besloten we het zelf te schrijven. Met Hou van je huwelijk hebben we een boek willen schrijven, dat vertrekt vanuit een bijbelse visie. Niet alleen op het huwelijk, ook op wie wij zijn als mens. Voor elkaar en voor God. Vanuit deze visie helpen we je om je huwelijk te bekijken in welk stadium je huwelijk dan ook maar verkeert. Want dat was het tweede dat we misten in bestaande huwelijksboeken. Veel boeken die wij hebben gelezen beschrijven een soort one size fits all-benadering: één oplossing voor iedereen. Alsof de verschillende fasen waarin je huwelijk kan verkeren niet steeds weer om een andere aanpak vragen. Dat kwam in veel materiaal dat wij hebben gezien, niet aan de orde. Voor wie hebben we Hou van je huwelijk geschreven? In de eerste plaats voor getrouwde christenen. Mensen die zich willen laten inspireren door Gods Woord. Ook in hun huwelijksrelatie. Je kunt het boek als echtpaar lezen. Voor dat doel hebben we elk hoofdstuk voorzien van gesprekspunten. Maar Hou van je huwelijk is ook goed te gebruiken voor een huwelijkskring, bijvoorbeeld in de kerkelijke gemeente waarvan je lid bent. Daarvoor hebben we bijlagen toegevoegd. Je ziet er voorbereidingsopdrachten (bijlage 1) en draaiboeken voor bijeenkomsten (bijlage 2). Ten slotte dachten we aan ouderlingen en diakenen. Het aantal echtscheidingen in Nederland neemt toe. Een ontwikkeling die ook kerkelijke gemeenten niet voorbij gaat. Als je lid bent van een kerkelijke gemeente, is de kans groot dat je huwelijk ook kerkelijk bevestigd of ingezegend is. Aanwezige gemeenteleden waren daarvan getuigen. Beloofden meestal onuitgesproken jullie terzijde te staan. Ook als het moeilijk zou worden. Ambtsdragers gaan hierin voorop

5 en we hopen dat Hou van je huwelijk hen ook helpt in hun huwelijkspastoraat. Hoe kan het Hou van je huwelijk gebruikt worden? Het boek is in eerste instantie geschreven voor individuele gebruikers; voor echtparen die samen thuis aan de slag willen. Er zijn vragen en opdrachten waar je samen aan kunt werken. Daarnaast is het boek ook te gebruiken binnen huwelijkskringen. Hiervoor zijn twee bijlagen opgenomen. Bijlage 1 is voor de stellen die meedoen (en bevat extra groepsopdrachten voor de zes bijeenkomsten); bijlage 2 is geschreven voor leidinggevenden van huwelijkskringen en bevat een draaiboek en uiteenzetting van werkvormen. Hoe hebben we Hou van je huwelijk opgebouwd? We laten zeven thema s de revue passeren. Dat kunnen ook thema s van zeven bijeenkomsten zijn, maar dat hangt dan weer af van hoe je dit boek leest: met elkaar als echtpaar of bij een huwelijkskring. Hoe dan ook, het gaat om deze thema s: God, mens en huwelijk Jullie startkapitaal Gezag en zeggenschap Houding en betrokkenheid Onderlinge communicatie Toewijding in lichaam en geest We hebben de hoofdstukken volgens een vast opzet geschreven. Je leest eerst een algemene uitleg over het thema. Daarna werken we uit wat dit thema betekent voor de zes typen huwelijk die we als uitgangpunt nemen voor dit boek. Dit zijn ze: 9 1. Het pasgetrouwde stel Je bent samen jong, net getrouwd, misschien allebei een baan. Je zoekt nog wat naar een taakverdeling, hebt allebei veel vrienden. Als je een kinderwens hebt, denk je misschien al na over gezinsvorming. 2. Het jonge gezin Jullie zijn ouders geworden: je hebt kinderen gekregen die je moet gaan opvoeden! Je ontdekt hoe die de aandacht opeisen. Je moet gestructureerd gaan leven. Hoe geef je hun die aandacht naast de aandacht die je nodig hebt voor je werk? Trouwens, zie je elkaar als echtgenoten nog staan? 3. Het huwelijk in middelste levens fase Je hebt je huwelijk en misschien een gezin opgebouwd. Misschien zijn je kinderen al de deur uit, of nog net niet. Dan kunnen jullie je gaan afvragen: was het de moeite waard? Hoe gaat het als onze kin-

6 deren de deur uit zijn? Is ons huwelijk nog een beetje sprankelend, of is het een sleur geworden? 4. Het huwelijk met oudere of volwassen kinderen De opvoedingsrelatie tussen ouders en kind(eren) is eigenlijk voorbij. Als echtpaar kun je de balans opmaken: hoe kijken we terug? Gaan we verder? Hoe samen? Maar ook: hoe ontmoeten we onze kinderen? Hoe geven we de relatie met hen vorm? 5. Het huwelijk dat leidt tot een samengesteld gezin Dit type huwelijk verschilt van de anderen: als volwassenen gaat de ontwikkeling van jullie liefdesrelatie gelijk op met de opvoeding van je kinderen. Waarvan één van jullie de natuurlijke ouder is. Daarbij: aan de vorming van zo n gezin is een verlies voorafgegaan. Misschien door overlijden, misschien door echtscheiding. Vorming van dit gezin, gaat gepaard met verdriet en gevoelens van gemis, naast vreugde Het seniorenhuwelijk Iedereen wil lang leven, maar niet oud worden. Ouder worden betekent: pensionering, je terugtrekken, gebrekkigheid, ziekte en de naderende dood. Het eigen gezin kan voorbij zijn, maar je gezin kan voortgezet zijn in nieuwe generaties: via kinderen en kleinkinderen. Bij het beschrijven van deze huwelijktypen hadden we één dilemma: is een huwelijk zonder kinderen een apart type? In en buiten de huwelijkskringen hebben we echtparen gesproken die ongewild kinderloos zijn gebleven. Zij deelden hun verdriet met ons en vertelden ons hoe dat hun relatie onder druk heeft gezet. Sommigen vertelden hoe dat elke keer weer pijn blijft doen: als er (weer) een kind gedoopt wordt. Als je ziet hoe je vrienden wel kinderen krijgen. Of kleinkinderen. Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen een huwelijk waarvan het echtpaar geen kinderen krijgt, niet als een apart type te beschrijven. In veel hoofdstukken gaan we wel afzonderlijk in op de gevolgen van kinderloos blijven voor je huwelijk. Collega s van ons binnen de Gereformeerde Hogeschool hebben onderzoek gedaan. Het gaat om Roel Kuiper en Femmianne Bredewold. Zij werken allebei voor het Centrum voor Samenlevingsvraagstukken, onderdeel van de Gereformeerde Hogeschool. Hun vraag bij dit onderzoek was of zij ook een bijbelse huwelijkstherapie zouden kunnen ontwikkelen. Dat onderzoek hebben zij afgerond en de resultaten daarvan worden ingevoerd bij instellingen voor maatschappelijk werk. Verschillende onderdelen uit hun onderzoeksrapport hebben wij mogen gebruiken toen we dit boek gingen schrijven. Daarvoor willen we Roel en Femmianne hartelijk danken.