Infectieziekten, terug van nooit weggeweest

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Infectieziekten, terug van nooit weggeweest"

Marleen de Koning
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Infectieziekten, terug van nooit weggeweest W. Peetermans Interne Geneeskunde Infectiologie UZ Leuven KU Leuven Infectieziekten, terug van nooit weggeweest R. Koch Nobelprijs 1905 S. Omura, Youyou Tu en W. Campbell Nobelprijs 2015: Ivermectine (worminfecties) en Artemisinine (malaria) 1

2 Infectieziekten, terug van nooit weggeweest Definitie van infectieziekte Historiek Nieuwe uitdagingen Nieuwe infecties hier en elders in de wereld Resistentie tegen antimicrobiële geneesmiddelen Infecties dicht bij ons Besluit Definitie van een infectieziekte Een infectieziekte - is een klinisch waarneembare toestand van schade of verandering in de normale fysiologie van de gastheer - gaat gepaard met een ontstekingsreactie (inflammatoir antwoord van de gastheer) - wordt veroorzaakt door de besmetting met een ziekmakend microörganisme (bacterie, virus, parasiet) Differentieel diagnose met kolonisatie of dragerschap: besmetting zonder inflammatie en zonder schade 2

3 3

4 Historiek Epidemies pest, cholera, Spaanse griep, tuberculose, hiv-aids, sars, zika, Preventie door vaccinaties en hygiëne Basisvaccinatie voor kinderen: tetanus, difterie, pertussis, polio, Haemophilus influenzae B, hepatitis B; mazelen-bof-rubella; pneumokokken; meningokokken C; humaan papillomavirus Hygiëne: voedsel en drank; vector-bestrijding; ziekenhuishygiëne (surveillance, isolatiebeleid, handhygiëne) Antimicrobiële geneesmiddelen Antibiotica; antivirale gm; antifungale gm; antiparasitaire gm De triomf van de dood. Pieter Breughel de Oude (Prado) 4

5 Spaanse griep eiste 40 tot 60 miljoen levens Eerste Wereldoorlog eiste 20 miljoen levens 5

6 Adults and children estimated to be living with HIV 2014 Total: 36.9 million [34.3 million 41.4 million] North America and Western and Central Europe 2.4 million [1.5 million 3.5 million] Caribbean [ ] Latin America 1.7 million [1.4 million 2.0 million] Middle East & North Africa [ ] Sub-Saharan Africa 25.8 million [24.0 million 28.7 million] Eastern Europe & Central Asia 1.5 million [1.3 million 1.8 million] Asia and the Pacific 5.0 million [4.5 million 5.6 million] 6

7 SARS-outbreak 2003: WHO Global Alert Basisvaccinaties Vlaanderen 7

8 Sterfte door kraambedkoorts daalde van 10% naar 2 % door handen wassen met bleekwater voor onderzoek op kraamzaal (Wenen 1847) Hospital Infection Prevention and Control 8

9 9

10 Antiretrovirale (HIV-AIDS) middelen 10

11 Rapport 2013 Rapport

12 12

13 Nieuwe Infecties Wereldwijd ( thuis en op reis ) Dengue, Chikungunya, Zika MERS Ebola Etc. etc. etc. Leptospirose Mazelen Etc. etc. etc. Dengue / Chikungunya / Zika Aedes mug (dagsteker) 13

14 Distribution of Aedes albopictus Charrel RN et al. N Engl J Med 2007;356:

15 15

16 16

17 17

18 Middle East Respiratory Syndrome: MERS-CoV 18

19 19

20 20

21 Isolatie Ebola en PPE in UZ Leuven 21

22 Mechanisms of Antibiotic Resistance N Engl J Med 2010; 362:

23 23

24 24

25 Table 1. Resistance patterns in Enterobacteriaceae* E. coli Klebsiella spp. Enterobacter spp. (n = 133) (n = 34) (n = 14) Antibiotic Ampicillin 93,2 % resistant isolates 100,0 100,0 Amoxicillin/clavulanic acid 48,1 29,4 85,7 SMX-TMP 94,7 76,5 78,6 Ciprofloxacin 64,7 17,6 42,9 Cefotaxim 50,4 47,1 57,1 Ceftazidime 50,4 47,1 42,9 Cefepime 50,4 44,1 42,9 ESBL confirmed 47,4 44,1 42,9 Gentamicin 54,9 29,4 35,7 Amikacin 3,8 2,9 7,1 Piperacillin/tazobactam 9,0 14,7 21,4 Meropenem 0,0 0,0 0,0 Colistin 0,8 2,9 57,1 Tigecyclin 0,0 5,9 14,3 Fosfomycin 0,0 17,6 35,7 for details on Salmonella resistance see Poster C on September 20th 9-11 am Table 2. Combined resistance in Enterobacteriaceae E. coli Klebsiella spp. Enterobacter spp. (n = 133) (n = 33) (n = 14) Antibiotic Ampicillin + SMX-TMP + Ciprofloxacin (AmSxCip) 61,7 % resistant isolates 21,2 42,9 AmSxCip + Gentamicin 46,6 15,2 28,6 AmSxCip + Gentamicin + Cefotaxime 36,8 15,2 28,6 AmSxCip + Gentamicin + Cefotaxime + Amikacin 2,3 0,0 0,0 25

26 26

27 E. coli en Klebsiella: Cefalo3 resistentie 2014 ESBL: extended-spectrum beta-lactamases Klebsiella spp.: Carbapenem resistentie

28 28

29 Antibioticabeleid in de ambulante praktijk 29

30 All insured individuals (incl. self-employed since 2008): DDD July-June years 11,3 29,8 30

31 Antibioticabeleid in het ziekenhuis Antimicrobial Management Teams in Belgian Hospitals Oct 2002 AMT in 37 hospitals (Financiering via KB 25/04/2002) July 2006 AMT in 61 hospitals (Financiering via KB 10/11/2006) July 2007 AMT in all acute care hospitals and in chronic care hospitals of 150 Sp and/or G beds (Financiering via KB 19/06/2007)(Normering via KB 12/02/2008) 31

32 Antibiotic (J01) use in Belgian acute hospitals hospital-wide consumption 1,000 14, , ,000 DDD / 1000 patient-days DDD / 1000 admissions 8,000 6, , , Acute hospitals only Source: WIV-ISP. Surveillance of antimicrobial agents in Belgian hospitals 32

33 Ziekenhuis Ambulante praktijk Antibiotic Use in Hospitals Antibiotic prescibing in hospitals has socio-cultural, contextual and behavioural levels. On each level, many determinants play a part, so that the measures or strategies undertaken to improve antibiotic use need to be equally diverse. Changing hospital antibiotic use is a challenge of formidable complexity. Hulscher MEJL, Grol RPTM, van der Meer JWM. Lancet Infect Dis 2010;10:

34 Infectieziekten in het Ziekenhuis Klassieke community-acquired infecties: pneumonie, meningitis, endocarditis, Ziekenhuis-verworven infecties: VAP, POWI, intravasculaire katheter-sepsis, Immuunverzwakte patiënten: ICU, hoog-bejaarden, diabetes mellitus, hemodialyse, Immuungecompromitteerde patiënten: AIDS, chemotherapie, orgaantransplantatie, anti-tnf biologicals, Moeilijk-behandelbare infecties: Antimicrobiële resistentie Vreemdlichaaminfecties 34

35 Infectieziekten dicht bij ons - Ziekte van Lyme (Tekenbeetziekte) - Seizoensgriep en -vaccinatie Lyme Borreliose: Diagnose Klinische diagnose: erythema migrans bij > 80% klinische infecties Serologie screening test (Elisa) gevolgd door confirmatietest (Western Blot) in referentielabo (of dmv. PCR op CSV / biopsie; niet PCR op bloed!) IgM zonder IgG seroconversie is atypisch en NIET diagnostisch IgM kan lang positief blijven na behandeling ZONDER klinische betekenis (dus geen bewijs van persisterende infectie) Opvolgen van IgG titers na behandeling heeft GEEN klinische betekenis (dus geen bewijs van effect/falen van therapie) Andere testen (bv. Elispot in Duits labo): zijn duur en niet gevalideerd 35

36 Erythema migrans Lyme Borreliose: Behandeling Doxycycline 200 mg pd ged dagen per os (ook voor recente artritis en (perifere) neurolyme) Ceftriaxone 2 g pd ged dagen intraveneus (voor artritis en (centrale) neurolyme) Wetenschappelijk aangetoond dat herhaalde of langdurige (combinatie-)antibioticatherapie geen betere klinische resultaten biedt geen evidentie voor persisterende viabele bacterie na adequate antibiotica behandeling 36

37 Vage definities Chronic Lyme a constellation of persistent symptoms in patients with or without evidence of Bb infection (Borgermans L, Int J Family Med 2014) Actieve lobby van patiënten en een kleine groep artsen (georganiseerd in ILADS) Strijd wordt in media en op politiek (en juridisch) niveau gevoerd 37

38 Chronic Lyme Term niet weerhouden door IDSA: o o onduidelijk gedefinieerd eraan toegeschreven manifestaties niet gecorreleerd met aangetoonde infectie/replicatie van Borrelia burgdorferi Belgische Consensusrichtlijn En de Vlaamse Vereniging voor Neurologie Website BAPCOC Ziekenhuisgeneeskunde: 38

39 Influenza - Seizoensgriep Influenza - Seizoensgriep 39

40 Structuur influenzavirus: HA - NA Natural hosts of Influenza virus Origin of antigenic shift and pandemic influenza Lancet 2003; 362:

41 Influenza pandemie : Antigene shift Spaanse griep H1N Aziatische griep H2N Hong-Kong griep H3N Mexicaanse griep H1N Effectiviteit van het influenzavaccin: Antigene drift WHO identificeert jaarlijks welke types de seizoensgriep zullen veroorzaken. De 3 (of 4) meest virulente types in circulatie komen in het vaccin A/California/7/2009 (H1N1) of een verwante stam; A/Switzerland/ /2013 (H3N2) of een verwante stam; B/Pukhet/3073/2013 of een verwante stam (de zogenaamde "B-Yamagata-lijn"); voor tetravalente vaccin: ook B/Brisbane/60/2008 of een verwante stam (de zogenaamde "B-Victoria-lijn"). Cave: antigene mismatch = antigene drift die optreedt tussen de aanbevelingen van WHO en exposure 41

42 Clin Infect Dis 2014; 59 (11): NEJM 2007; 357(14): Effectiviteit van het influenzavaccin: Antigene drift WHO identificeert jaarlijks welke types de seizoensgriep zullen veroorzaken. De 3 (of 4) meest virulente types in circulatie komen in het vaccin Griepvaccin A/California/7/2009 (H1N1) of een verwante stam; A/Hong-Kong/4801/2014 (H3N2) of een verwante stam; B/Brisbane/60/2008 of een verwante stam (de zogenaamde "B-Victoria-lijn"); voor tetravalente vaccin: ook B/Phuket/3073/2013 of een verwante stam (de zogenaamde "B-Yamagata-lijn"). 42

43 43

Vergelijkbare documenten

Epidemiologie van HIV/AIDS en Testbeleid

Epidemiologie van HIV/AIDS en Testbeleid W. Peetermans Algemene Interne Geneeskunde UZ Leuven HIV/AIDS : historiek Diagnose van een nieuw verworven immuundeficiëntie syndroom in 1981 Virale etiologie in